Raport 2012 r.
Transkrypt
Raport 2012 r.
prof. UZ dr hab. Bogdan Ślusarz dr Janina Jędrzejczak-Gas dr Joanna Wyrwa Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytet Zielonogórski Raport z monitoringu Strategii Rozwoju Gminy Czerwieńsk za rok 2012 Rozwój jednostek samorządu terytorialnego zależy przede wszystkim od zdolności do określania długookresowych kierunków rozwoju, a także opracowania właściwych programów operacyjnych, alokujących dostępne zasoby konieczne do realizowania zamierzonych planów. Wyrazem prac planistycznych jest strategia rozwoju integrująca czynności, które pozwalają na zaprojektowanie przyszłości jednostki samorządu terytorialnego w oparciu o istniejące uwarunkowania. R. Brol twierdzi, że „o rozwoju terytorialnym mówimy wtedy, gdy zharmonizowane i systematyczne działanie społeczności, władzy samorządowej oraz pozostałych podmiotów funkcjonujących na danym obszarze, zmierza do kreowania nowych i poprawy istniejących walorów użytkowych, tworzenia korzystnych warunków dla gospodarki oraz zapewnienia ładu przestrzennego i ekologicznego regionalnej lub lokalnej jednostki terytorialnej”1. Sukcesy w rozwoju gmin i zaspokajaniu potrzeb ich mieszkańców są uzależnione ściśle od sprawności zarządzania, rozumianego jako wiedza i umiejętności sterowania zasobami (ludzkimi, finansowymi, przestrzennymi i przyrodniczymi) oraz procesami rozwoju w celu ich optymalnego wykorzystania dla osiągnięcia zamierzonych rezultatów (poprawa warunków życia ludności) w istniejących ramowych warunkach działania, tkwiących zarówno w otoczeniu (szanse i zagrożenia rozwoju), jak i wewnątrz gminy (silne i słabe strony). Ewolucja rozwoju lokalnego coraz bardziej dąży w kierunku oddziaływania na ten rozwój przez zarządzanie strategiczne. Jest ono definiowane jako ukierunkowany na przyszłość (długookresowy) proces planowania i wyboru celów rozwoju gminy oraz zadań realizacyjnych wdrażania przyjętych postanowień, a także kontroli przyjętych ustaleń. Innymi słowy, zarządzanie strategiczne jest ciągłym procesem zarządzania, nastawionym na formułowanie i wdrażanie skutecznej strategii rozwoju2. Jednym z podstawowych instrumentów zarządzania w gminie jest strategia rozwoju, będąca scenariuszem przyszłości, do którego dążą władze samorządowe. Mimo ustawowego braku konieczności opracowania strategii rozwoju gminy, coraz większa liczba gmin podejmuje działania zmierzające do stworzenia tego dokumentu. Wynika to ze zrozumienia przez władze samorządowe roli i znaczenia strategii rozwoju dla skutecznego i efektywnego zarządzania gminą, a w konsekwencji lepszego zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Strategia identyfikuje najistotniejsze problemy rozwojowe, formułuje misję, cele strategiczne oraz wariantowe opcje rozwoju odnoszące się do sposobów osiągania założonych celów. Określa też kierunki i granice działania władz publicznych. Podstawową funkcją strategii powinno być z jednej strony dostarczanie informacji o długookresowych uwarunkowaniach rozwoju, z drugiej strony – deklarowanie woli władz do podjęcia określonych przedsięwzięć. Tak rozumiana strategia powinna w swoich założeniach przyczyniać się do zwiększania konkurencyjności jednostki terytorialnej oraz – w dalszej perspektywie – do wzmocnienia jej strategicznej pozycji. Z powyższego wynika, że strategia to określona koncepcja systemowego działania polegająca m.in. na3 : formułowaniu zbioru perspektywicznych celów rozwojowych i ich modyfikacji w zależności od zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, określeniu niezbędnych zasobów ludzkich, rzeczowych, finansowych i naturalnych potrzebnych do realizacji przyjętych celów, określeniu sposobów postępowania zapewniających realizację przyjętych perspektywicznych celów rozwojowych oraz optymalne wykorzystanie i rozmieszczenie przestrzenne zasobów. R. Brol, Planowanie strategiczne rozwoju regionalnego i lokalnego, „Zeszyty Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości” nr 11 (1), 2008, s. 33-34. 2 M. Wakuła, Rola samorządu terytorialnego w zarządzaniu rozwojem lokalnym, „Optimum. Studia Ekonomiczne” nr 2 (42), 2009, s. 225. 3 K. Pająk, Rola samorządu terytorialnego w kształtowaniu rozwoju lokalnego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2005, s.160. 1 1 Tworzenie i aktualizacja strategii charakteryzują się otwartością na zmiany i powtarzalnością działań diagnostycznych i weryfikacyjnych. Strategia rozwoju jednostki samorządu terytorialnego dotyczy bowiem otwartego, dynamicznego procesu, a nie jednorazowego projektu. Rzeczywistość, w której funkcjonuje społeczność lokalna, podlega ciągłej zmianie, a gotowość adaptacyjna (bierna i czynna), wynikająca z tej zmiany, jest obecnie nie tylko warunkiem sukcesu, ale wręcz warunkiem przetrwania. Kumulujące się efekty zmian stwarzają natomiast wciąż nowe uwarunkowania strategiczne. Rozwój nie może być wyłącznie postrzegany w kategoriach efektów końcowych (pożądanego stanu w sensie statycznym), lecz powinien być rozpatrywany jako proces tworzenia nowych uwarunkowań rozwojowych (pożądanego efektu w sensie dynamicznym). Przesłanki te mają zasadnicze znaczenie dla konieczności wprowadzania zmian, tj. uaktualniania strategii4. Gmina Czerwieńsk realizuje cele w oparciu o Strategię Rozwoju Gminy Czerwieńsk na lata 2011-2018, która jest dokumentem pozwalającym ukierunkować jej rozwój w perspektywie kilkunastu lat, umożliwia planowanie poszczególnych przedsięwzięć i inwestycji, a także pozyskiwanie zewnętrznych środków na realizację poszczególnych zadań. Strategia Rozwoju Gminy Czerwieńsk na lata 2011-2018 została przyjęta przez Radę Miejską w Czerwieńsku Uchwałą Nr XXXII/281/10 Rady Miejskiej w Czerwieńsku z dnia 23 czerwca 2010 roku i jest kontynuacją Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Czerwieńsk 2002-2010, przyjętej Uchwałą nr 225/XXVII/2002 Rady Miejskiej w Czerwieńsku z dnia 26 lutego 2002 roku. Osiągniecie celów strategicznych i operacyjnych wymaga zrealizowania różnorodnych przedsięwzięć o charakterze inwestycyjnym czy też organizacyjnym. Skutkiem wprowadzenia do strategii celów związanych ze sferą gospodarczą jest przyporządkowanie im określonej listy zadań strategicznych. Etap tworzenia strategii rozwoju winien być uzupełniony o działania związane z wdrażaniem strategii. W szerokim znaczeniu pojęcie wdrażania strategii obejmuje wszelkie działania i zabiegi inicjowane na rzecz realizacji deklarowanej misji i celów. W ramach tego etapu dokonywane jest opracowanie szczegółowych projektów realizacyjnych, ewaluacja efektów oraz monitoring procesu wdrażania strategii. Początkowa część tego przedsięwzięcia opiera się na definiowaniu projektów, a następnie ich ocenie z punktu widzenia trzech kluczowych wymiarów: ekonomicznego, społecznego i środowiskowego. Kolejną czynnością jest wybór projektów priorytetowych, które umożliwiają jak najlepsze dopasowanie do założonych wyborów strategicznych (misji, celów strategicznych). Etap zakończenia fazy oceny i wyboru projektów stanowi podstawę do sporządzenia planu wdrożenia, który służy do hierarchizacji projektów wyłonionych na etapie oceny i określenia harmonogramu realizacji tych projektów. Ostatni etap procedury wdrażania strategii związany jest z ewaluacją efektów oraz monitoringiem. Ewaluacja jest odnoszona do procesu pomiaru ex-post efektów implementacji strategii. Ocena ex-post jest podstawowym warunkiem dokonania pomiaru skuteczności procesu wdrożenia oraz sukcesu koncepcji wdrożenia. Jej wyniki mogą również stanowić podstawę informacyjną dla działań podejmowanych w przyszłości. Z kolei monitoring wykorzystywany jest do bieżącego nadzorowania dopasowania rozwiązań zapisanych w koncepcji rozwoju do zmieniających się warunków organizacji oraz jej otoczenia5. Nowe Zarządzanie Publiczne eksponuje pomiar wyników. Jednak wobec odstąpienia ustawodawcy od sformalizowanych procedur kontroli oraz akceptacji jej adekwatności, skuteczności i efektywności ocena kontroli zarządczej w jednostce samorządu terytorialnego dokonywana będzie przez osiągnięte cele JST jako całości. W tym kontekście najistotniejszym elementem kontroli zarządczej staje się system wyznaczania celów i zadań w samorządowych jednostkach organizacyjnych, a także system monitorowania realizacji skwantyfikowanych celów i zadań6. W tworzeniu strategii rozwoju istotną rolę, oprócz określania celów strategicznych i operacyjnych oraz sposobów ich osiągnięcia, odgrywa planowanie monitoringu i przyszłej oceny stopnia jego realizacji. Monitoring ma za zadanie kontrolę sposobu realizacji i zgodności z zapisami strategii, umożliwienie podjęcia działań eliminujących nieakceptowane odchylenia wskaźników od przyjętych norm oraz stworzenie podstaw do oceny stopnia realizacji wyznaczonych celów. Powinien M. Kogut-Jaworska, Opracowanie i aktualizacja strategii rozwoju województwa w kontekście nowych zasad prowadzenia polityki rozwoju, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług” nr 77 (683), 2011, s. 139. 5 T. Wołowiec, D. Reśko, Strategia rozwoju gminy jako narzędzie zarządzania zmianą gospodarczą, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie. Seria Ekonomia” nr 5 (2), 2012, s. 86-87. 6 W. Skoczylas, Mierniki monitorowania celów i zadań jednostek samorządu terytorialnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, rynki, ubezpieczenia” nr 42 (669), 2011, s. 174. 4 2 także wskazać, na podstawie analizy zmian zachodzących w otoczeniu, czy realizacja celów zapisanych w strategii nie jest zagrożona7. Ważnym elementem monitoringu są wskaźniki oceniające, które wraz z przyporządkowanymi im wartościami docelowymi, prowadzą do oceny stopnia realizacji strategii rozwoju. W systemie monitorowania zadań w sferze budżetowej można wyróżnić mierniki: produktu, rezultatu, oddziaływania, skuteczności i efektywności8. Mierniki produktu odzwierciedlają produkty materialne i usługi, które otrzymuje beneficjent w wyniku realizacji zadania. Stanowią bezpośrednią konsekwencję działań w ramach realizacji poszczególnych zadań. Mierniki rezultatu mierzą efekty uzyskane w wyniku działań objętych zadaniem, realizowanych za pomocą odpowiednich wydatków. Mierniki oddziaływania odzwierciedlają długofalowe konsekwencje realizacji zadania. Mogą mierzyć bezpośrednie skutki wdrażania zadania, ale ujawniające się po dłuższym okresie. Mierniki oddziaływania odnoszą się także do wartości, które tylko w części są efektem realizacji zadania (na efekty wpływają inne, zewnętrzne czynniki). Mierniki skuteczności mierzą stopień osiągnięcia założonych celów. Mierniki efektywności mierzą zależność pomiędzy nakładami i osiągniętymi wynikami. Do podstawowych zadań systemu monitorowania należy weryfikacja i aktualizacja dokumentu strategii. M. Kogut-Jaworska wskazuje, że korekty zapisów w tym planie powinny dotyczyć celów operacyjnych, rozpisanych na szczegółowe projekty wykonawcze, budżety oraz harmonogramy zadań. Aktualizacja taka jest naturalnym skutkiem zmian w uwarunkowaniach wewnętrznych i zewnętrznych, a typowym zjawiskiem w długookresowej perspektywie bywa pojawienie się nowych okoliczności bądź nowych przeszkód, których podczas procesu planowania nie uwzględniono. Korekty w zakresie celów operacyjnych, struktury zadań, środków i terminów ich realizacji powinny prowadzić do stworzenia skuteczniejszych procedur implementacji. W konsekwencji ciągła aktualizacja i weryfikacja planów rozwoju może pozwolić na efektywniejszą alokację zasobów, oszczędność czasu oraz lepsze dopasowanie systemu finansowania przedsięwzięć9. Monitoring Strategii Rozwoju Gminy Czerwieńsk został przeprowadzony w oparciu o przyjęte w tym dokumencie wskaźniki – w odniesieniu do poszczególnych celów strategii. Monitoringiem, którego zadaniem było zbadanie i ocena sposobu oraz efektywności dążenia do osiągnięcia założonych celów, objęto rok 2012. Źródłem informacji na temat wielkości poszczególnych wskaźników były dane Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku, a także dane od innych podmiotów funkcjonujących na ternie gminy, których działalność wpisuje się w cele strategii. Monitorowanie postępu realizacji celu 1.1. Budowa i poprawa stanu dróg prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 1. Tabela 1. Wskaźniki monitorowania celu 1.1. Budowa i poprawa stanu dróg Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 zł 97,78 47,92 1. wydatki na zmodernizowane drogi gminne na 1 mieszkańca 2. liczba zmodernizowanych dróg gminnych szt. 4 4 3. długość zmodernizowanych dróg gminnych km 1,190 2,153 4. liczba zmodernizowanych dróg powiatowych szt. 0 0 5. długość zmodernizowanych dróg powiatowych km 0 0 6. liczba zmodernizowanych dróg wojewódzkich szt. bd. 5 7. długość zmodernizowanych dróg wojewódzkich km bd. 8,270 8. długość dróg publicznych o nawierzchni utwardzonej km 136,9 136,9 9. długość wybudowanych chodników km 0,9 0 B. Batóg, J. Batóg, M. Mojsiewicz, K. Wawrzyniak, Statystyczny system oceny stopnia realizacji strategii, „Wiadomości Statystyczne” nr 12, 2012, s. 21. 8 W. Skoczylas, Mierniki monitorowania celów i zadań jednostek samorządu terytorialnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, rynki, ubezpieczenia” nr 42 (669), 2011, s. 177. 9 M. Kogut-Jaworska, Opracowanie i aktualizacja strategii rozwoju województwa w kontekście nowych zasad prowadzenia polityki rozwoju, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne problemy usług” nr 77 (683), 2011, s. 148. 7 3 10. długość zmodernizowanych chodników km bd. bd. 11. długość wybudowanych ciągów pieszo-rowerowych km 0 0 12. długość zmodernizowanych ciągów pieszo-rowerowych km 0 0 13. długość wybudowanych utwardzonych poboczy km bd. bd. 14. długość zmodernizowanych utwardzonych poboczy km bd. bd. 15. liczba zmodernizowanych obiektów mostowych / wiaduktów / estakad/ tuneli szt. 0 0 16. liczba wybudowanych obiektów mostowych / wiaduktów / estakad / tuneli szt. 0 0 17. liczba wybudowanych przejść dla pieszych szt. 0 0 18. liczba zmodernizowanych przejść dla pieszych szt. 0 0 19. liczba wybudowanych punktów oświetleniowych szt. 10 25 20. liczba zmodernizowanych punktów oświetleniowych szt. 7 0 21. liczba wybudowanych skrzyżowań szt. 0 0 22. liczba zmodernizowanych skrzyżowań szt. 0 0 23. liczba wybudowanych sygnalizacji świetlnych szt. 0 0 24. liczba zmodernizowanych sygnalizacji świetlnych szt. 0 0 25. liczba nowo powstałych parkingów szt. 0 1 26. liczba zmodernizowanych parkingów szt. 0 0 27. liczba nowo powstałych miejsc postojowych szt. 0 12 28. liczba zmodernizowanych miejsc postojowych szt. 0 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Realizując zadanie „budowa i modernizacja dróg gminnych oraz infrastruktury drogowej” w 2012 r. w Gminie Czerwieńsk wydatki ogółem na budowę i modernizację dróg gminnych oraz infrastruktury drogowej wyniosły 412 798,88 zł, w tym wydatki na budowę wynosiły 247 588,72 zł, natomiast wydatki na modernizację – 165 210,16 zł. Środki te zostały przeznaczone na: utwardzenie nawierzchni (kostka polbruk) ulicy Akacjowej w Czerwieńsku (przy domkach jednorodzinnych) – 986,10 m2, zmianę nawierzchni ulicy Sportowej w Nietkowie na nawierzchnię asfaltową – 1090 m2, utwardzenie destruktem asfaltowym ulicy Wodnej w Płotach – 680 m2, bieżące utrzymanie nawierzchni dróg gminnych – 49 488,93 zł. W ramach zadań „modernizacja dróg powiatowych” oraz „modernizacja dróg wojewódzkich” w 2012 r. zmodernizowano następujące drogi znajdujące się na terenie Gminy Czerwieńsk: Płoty - Czerwieńsk – 0,8 km, Szklarka Radnicka - Będów – 3,9 km, Nietkowice - Bródki – 3 km, Leśniów Wielki - Nietków – 0,45 km, Sycowice – 120 mb. Kolejnym, ważnym dla mieszkańców gminy zadaniem, które zostało ujęte w „Strategii Rozwoju Gminy Czerwieńsk na lata 2011-2018” jest „budowa mostu na rzece Odrze w Pomorsku”. Gmina Czerwieńsk od wielu lat apeluje do Zarządu Dróg Wojewódzkich i Marszałka Województwa Lubuskiego o usprawnienie systemu połączeń komunikacyjnych obszarów Gminy Czerwieńsk położnych po obu stronach Odry poprzez budowę mostu na rzece Odrze. Z inicjatywy społeczeństwa miejscowości gmin Czerwieńsk i Sulechów powstał Społeczny Komitet Budowy Mostu na rzece Odrze w Pomorsku, którego zadaniem jest lobbowanie za budową mostu. W grudniu 2007 r. podjęta została Uchwała Rady Powiatu Zielonogórskiego w sprawie poparcia oddolnych inicjatyw 4 mieszkańców Powiatu Zielonogórskiego w sprawie poparcia wniosku budowy mostu w Pomorsku 10. W styczniu 2008 r. Rada Miejska w Czerwieńsku podjęła uchwalę upoważniającą Burmistrza Czerwieńska do działania we współpracy z gminami, powiatami, Marszałkiem Województwa Lubuskiego i Zarządem Dróg Wojewódzkich w Zielonej Górze w zakresie przygotowania inwestycji pn. „Budowa mostu na rzece Odrze w Pomorsku”11. Podobną uchwałę w styczniu 2008 r. podjęła Rada Miejska w Sulechowie. Z prośbą o poparcie inicjatywy budowy mostu oraz podjęcie skutecznych działań wystąpiono do parlamentarzystów lubuskich - Posła na Sejm RP Józefa Zycha oraz Posła na Sejm RP Bogusława Wontora. W grudniu 2012 r. Rada Miejska w Czerwieńsku podjęła apel w sprawie rozszerzenia listy projektów kluczowych zamieszczonej w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego do roku 2020 o zadanie dotyczące budowy mostu drogowego na rzece Odrze w miejscowości Pomorsko12. 19 listopada 2012 r. na XXXII zwyczajnej sesji Sejmiku Województwa Lubuskiego kadencji 2010-2014 odrzucono Wniosek o dopisanie do punktów kluczowych projektu SRWL 2020 punktu: „budowa mostu na rzece Odrze w miejscowości Pomorsko w ciągu drogi wojewódzkiej nr 281 oraz przebudowa drogi wojewódzkiej nr 278 na odcinku od Szklarki Radnickiej do Sulechowa”- za wnioskiem głosowało 14 radnych, przeciw – 15, wstrzymało się 013. Podejmując próbę wykonania zadania „budowa kładki dla pieszych na moście kolejowym w kierunku Nietkowic” oraz realizując postulaty mieszkańców Gminy Czerwieńsk, zwłaszcza tzw. „Zaodrza” gmina wystąpiła do PKP o ujęcie w koncepcji modernizacji linii kolejowej C-59 budowy przejścia pieszo-rowerowego przy moście kolejowym w Nietkowicach (linia Zielona Góra-Rzepin). Korespondencję z PKP rozpoczęto w 2011 r. Niestety do 31 grudnia 2012 r. Gmina nie otrzymała żadnej informacji na temat budowy tego przejścia. Zadanie „wymiana drogowych tablic informacyjny” jest realizowane na bieżąco w miarę potrzeb i posiadanych środków. W ramach zadania „budowa i modernizacja parkingów samochodowych” w 2012 r. wybudowano parking przy ul. Akacjowej w Czerwieńsku. Powierzchnia tego parkingu to 513 m2 – 12 miejsc postojowych. Realizując zadanie „modernizacja i budowa nowych odcinków chodników w miejscowościach gminy” w 2012 r. zbudowano chodnik w parku miejskim w Czerwieńsku - długości chodnika to 438 mb, koszt inwestycji - 22 100,00 zł. Ponadto w 2012 r. po zakończeniu prac związanych z ułożeniem sieci gazowej wymieniono nawierzchnię chodnika przy ul. Kolejowej na nawierzchnię z kostki polbruk wykonano 200 mb chodnika. Gmina zakupiła materiał na kwotę 15 600 zł, natomiast prace związane z wymianą nawierzchni wykonała EWE Międzyrzecz. W ramach zadania „budowa i modernizacja oświetlenia ulic” założono oświetlenie w następujących miejscowościach: Nietkowice – wzdłuż posesji od nr 20 do 38 – 8 szt., Czerwieńsk – ul. Akacjowa – 7 szt., Płoty – ul. Osiedlowa – 4 szt., Nietków – ul. Sportowa – 8 szt., Zagórze – przy parku rekreacyjnym – 6 szt. W ramach zadania „budowa i zmodernizowano alejek na cmentarzach komunalnych” w 2012 r. na bieżąco były modernizowane alejki na cmentarzach komunalnych znajdujących się na terenie Gminy. Ponadto na Cmentarzu Komunalnym w Leśniowie Wielkim zniwelowany został teren pod nowe kwatery do pochówku. Monitorowanie postępu realizacji celu 1.2. Rozwój infrastruktury technicznej prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 2. Uchwała nr XI/111/2007 Rady Powiatu Zielonogórskiego z dnia 28 grudnia 2007r. w sprawie poparcia wniosku budowy mostu na rzece Odrze w miejscowości Wysokie-Pomorsko, Milsko-Przewóz. 11 Uchwała nr XII/116/08 Rady Miejskiej w Czerwieńsku z 30 stycznia 2008 roku sprawie współpracy na rzecz budowy mostu na rzece Odrze w Pomorsku. 12 Apel nr XVIII/2012 Rady Miejskiej w Czerwieńsku z dnia 28 grudnia 2012 r. w sprawie rozszerzenia listy projektów kluczowych zamieszczonej w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego do roku 2020 o zadanie dotyczące budowy mostu drogowego na rzece Odrze w miejscowości Pomorsko, Gmina Sulechów oraz przebudowę drogi wojewódzkiej nr 278 na odcinku Szklarki Radnickiej do Sulechowa. 13 Protokół nr XXXII/12 z XXXII zwyczajnej sesji Sejmiku Województwa Lubuskiego kadencji 2010-2014, 19 listopada 2012 roku, http://www.bip.lubuskie.pl/system/obj/14441_Protokol_z_XXXII_sesji_SWL_z_dnia_19_listopada_2012_r..pdf 10 5 Tabela 2. Wskaźniki monitorowania celu 1.2. Rozwój infrastruktury technicznej Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. wydatki na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska ogółem na 1 mieszkańca zł zł 327,53 119,25 2. wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska w stosunku do wydatków inwestycyjnych ogółem zł 454 390,33 486 723,03 3. długość wybudowanych elementów zapobiegających powodziom km 0 0 4. długość zmodernizowanych elementów zapobiegających powodzi km 0 0 5. powierzchnia terenu zabezpieczona przed powodzią ha 6170* 6170* 6. liczba miejscowości zabezpieczonych przed powodzią szt. 9* 9* 7. liczba uregulowanych rzek i potoków szt. 13* 13* 8. długość uregulowanych rzek i potoków km 86,9* 86,9* 9. ilość wytwarzanych odpadów komunalno-bytowych na mieszkańca m3/rok1) 0,61 0,71 10. ilość odpadów komunalnych wykorzystanych gospodarczo do odpadów wytworzonych w ciągu roku % bd. bd. 11. ilość przetworzonych odpadów t/rok bd. bd. 12. liczba zmodernizowanych składowisk odpadów szt. 0 0 t/rok 93,00 95,32 2) 13. ilości odpadów poddawanych recyklingowi 14. ilości odpadów poddawanych segregacji t/rok 129,40 186,60 15. ilość odpadów poddawanych składowaniu w kompostowni t/rok bd. bd. 16. przepustowość zakładów utylizacji odpadów mg/doba 0 0 17. przepustowość zmodernizowanego składowiska odpadów mg/doba 0 0 18. liczba czynnych przyłączy sieci wodociągowych szt. 1695 1758 3 dam /rok 0,0411 0,0316 19. zużycie wody z sieci wodociągowej przez jednego mieszkańca 20. udział ludności korzystającej z sieci wodociągowej w gminie w stosunku do ludności ogółem % 90,7 90,7 21. liczba gospodarstw domowych/budynków podłączonych do sieci wodociągowej szt. 1695 1758 22. ogólna długość sieci wodociągowej km 89,1 89,8 23. długość wybudowanej sieci wodociągowej km 10,4 0,7 24. długość zmodernizowanej sieci wodociągowej km 0 0 25. liczba zmodernizowanych stacji uzdatniania wody szt. 0 0 26. liczba gospodarstw domowych/budynków obsługiwanych przez stację uzdatniania wody szt. 1688 1736 27. liczba czynnych przyłączy sieci kanalizacyjnej szt. 739 913 28. długość sieci kanalizacyjnej km 77,7 78,7 29. długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej km 47,5 1 30. długość zmodernizowanej sieci kanalizacyjnej km 0 0 31. liczba gospodarstw domowych/budynków podłączonych do sieci kanalizacji sanitarnej szt. 739 913 32. udział ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej w gminie w stosunku do ludności ogółem % 53,3 73,0 33. liczba zmodernizowanych oczyszczalni ścieków szt. 0 0 6 34. liczba rozbudowanych oczyszczalni ścieków szt. 0 0 35. liczba zmodernizowanych przepompowni ścieków szt. 0 0 36. ilość oczyszczonych ścieków m3/doba 680 835 37. liczba gospodarstw domowych/budynków obsługiwanych przez oczyszczalnię ścieków szt. 739 913 38. długość wybudowanej sieci kanalizacji deszczowej km 0 0 39. długość zmodernizowanej sieci kanalizacji deszczowej km 0 0 40. liczba zmodernizowanych przyłączy (przykanalików) kanalizacji deszczowej szt. 0 0 1) Dla odpadów komunalnych niesegregowanych przyjmuje się, że 1m3 to 0,25 Mg. 2) Masa odpadów zebranych selektywnie poddanych recyklingowi. *) dane wg stanu ewidencyjnego Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. W celu realizacji zadania „budowa i przebudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej” Gmina Czerwieńsk przygotowała projekt „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w miejscowości Czerwieńsk - ulica Składowa i Krótka oraz w Leśniowie Wielkim i w Płotach”. Projekt ten został złożony o dofinansowanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Działanie 321 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej. 27 lipca 2012 r. została podpisana umowa (nr 00034-6921-UM0400062/11) o dofinansowanie wyżej wymienionego projektu (całkowita wartość projektu - 4444653,94 zł; środki publiczne ogółem (krajowe + EFRROW14) 3215805,58 zł; środki EFRROW – 2 411 853,00 zł)15. 30 sierpnia 2012 r. Gmina Czerwieńsk zamieściła ogłoszenie o zamówieniu „Uporządkowanie gospodarki wodno - ściekowej w miejscowości Czerwieńsk - ulica Składowa i Krótka oraz w Leśniowie Wielkim i w Płotach”16. 02 października 2012 r. ogłoszono wybór oferty najkorzystniejszej - Zakład Instalacyjny i Usług Ogólnobudowlanych Janina Matuszczak Os. Kasztelańskie 26 66-300 Międzyrzecz, cena brutto oferty – 1 986 576,04 zł17. W IV kw. 2012 r. w ramach projektu „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w miejscowości Czerwieńsk - ulica Składowa i Krótka oraz w Leśniowie Wielkim i w Płotach” zbudowano sieć wodociągową i kanalizacji sanitarnej w drodze gminnej w Leśniowie Wielkim wraz z zasilaniem przepompowni ścieków PS w drodze gminnej (Dz. Nr 57). W 2012 r. rozpoczęto również prace związane z: budową kanalizacji sanitarnej wraz z przepompowniami oraz budową sieci wodociągowej dla osiedla przy ul. Składowej w Czerwieńsku, budową kanalizacji sanitarnej przy ul. Krótkiej w Czerwieńsku, budową sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej dla osiedla domków jednorodzinnych w m. Leśniów Wielki, budową sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej wraz z przepompowniami PS i P7A przy ul. Sadowej w Płotach ( etap I ). Ponadto w 2012 r. przygotowano dokumentację budowlaną wraz z pozwoleniem na budowę kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Nietkowice, Sycowice, Będów, Brodki. Inwestycja realizowana będzie wspólnie z Gminą Sulechów. Wniosek o pozyskanie środków finansowych z UE przygotowała Gmina Sulechów. Zadanie „rozbudowa sieci gazowej na pozostałych terenach gminy” jest realizowane przez EWE energia Sp. z o.o. W 2012 r. na terenie Gminy Czerwieńsk wybudowano łącznie 2659 mb gazociągu średniego ciśnienia, z tego w Czerwieńsku - 430 mb, w Płotach -2229 mb. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. http://www.prow.lubuskie.pl 16 Czerwieńsk: Uporządkowanie gospodarki wodno - ściekowej w miejscowości Czerwieńsk - ulica Składowa i Krótka oraz w Leśniowie Wielkim i w Płotach, Numer ogłoszenia: 321676 – 2012; data zamieszczenia: 30.08.2012, http://www.bip.czerwiensk.pl/system/obj/2892_BZP_321676.pdf 17 Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 29 styczna 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), http://www.bip.czerwiensk.pl/system/obj/2926_zaw_20121002.pdf 14 15 7 Realizując zadanie „uporządkowanie gospodarki odpadami” gmina Czerwieńsk przystąpiła do Aglomeracji Zielonogórskiej w zakresie gospodarki odpadami. W 2012 r. z terenu Gminy Czerwieńsk zebrano: 1) odpady niesegregowane (zmieszane) – 1718,39 Mg odpady niesegregowane (zmieszane) poddane składowaniu – 851,92 Mg, odpady niesegregowane (zmieszane) poddane innym niż składowanie procesom przetwarzania – 876,47 Mg, 2) odpady komunalne ulegające biodegradacji nieprzekazane do składowania na składowiska odpadów – 30,57 Mg, 3) odpady komunalne zebrane selektywnie – 186,60 Mg, w tym: papier i tektura – 29,6 Mg, szkło – 51,30Mg, tworzywa sztuczne – 40,50 Mg, wielkogabaryty – 55,10 Mg, sprzęt elektryczny i elektroniczny – 10,10 Mg. 4) odpady zebrane selektywnie poddane recyklingowi – 95,32 Mg, 5) odpady budowlane i rozbiórkowe – 290,80 Mg, 6) odpady budowlane i rozbiórkowe poddane odzyskowi innymi metodami niż recykling i ich ponowne użycie – 290,80 Mg. W 2012 r. na realizację zadań związanych z gospodarką odpadami Gmina wydała ze środków własnych 27 025,43 zł, w tym na: zbiórkę odpadów wielkogabarytowych – 15 776,50 zł, akcję „Sprzątanie świata” – 924,03 zł, opłaty konkursowe dotyczące środowiska – 2 275,50 zł, monitoring form wodnych meszek w ciekach Gminy Czerwieńsk – 3 400,00 zł, wykonanie oprysków na larwalną (wodną) postać meszek na kanale Zimny Potok – 4 649,40 zł. Na usuwanie azbestu oraz wyrobów zawierających azbest w 2012 r. wydano 62 501,46 zł. Środki te pozyskano z NFOŚiGW i WFOŚiGW (dotacja 100%). W ramach zadania usunięto 67,529 Mg odpadów zawierających azbest. W ramach zadania „odbudowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych na rzece Odrze i Zimny Potok” w 2012 r. Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze wykonał zabudowę wyrwy na odcinku Nietkowice-Będów (na dł. 105 m) – zadanie pn.: „Zabudowa wyrwywał p. powodziowy rz. Odry w km 498+425. Odcinek Nietkowice – Będów 7P – Usuwanie skutków powodzi 2010 r.”. Przedmiotem zadania była zabudowa wyrwy w wale powstałej w czasie powodzi w maju 2010 r. oraz naprawa odcinków wałów w jej rejonie w km 498+425 rz. Odry, usytuowanego w Gminie Czerwieńsk. Zakres przedsięwzięcia obejmował: a) Wykonanie zabudowy wyrwy w wale na długości 105 m wraz z naprawą wału powyżej i poniżej wyrwy na długości 143 i 422 m. Łącznie na wale – kierownicy naprawą objęto odcinek L=670 m. Objętość nasypów dla zabudowy wyrwy i naprawy wału wynosi 12 893 m3, w tym 6 336 m3 – zabudowa wyrwy, 6 557 m3 – naprawa wału – kierownicy. b) Wykonanie ubezpieczenia odcinka wału pełniącego rolę kierownicy w miejscu atakowanym przez nurt rzeki Odry, która w tym miejscu skręca pod kątem 90°. Ubezpieczeniem objęto odcinek brzegu oczka wodnego i stopy wału na długości 70 m oraz stopę i skarpę wału od strony Odry na długości wyrwy i dalszego odcinka, łącznie na długości 200 m. Objętość ubezpieczenia narzutem kamiennym warstwą 0,5 m na geowłókninie wynosi 2 272,5 m3. Zadanie wykonano w całości pod względem technicznym zgodnie z dokumentacją i ustaleniami w terminie od 12.11.2012 r. do 14.12.2012 r. Wydatek sfinansowano ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji przekazanych na usuwanie skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r. Łączna wartość wykonanych robót (brutto) wynosi – 1 658 573,61 zł. Ponadto w 2012 r. odbudowano wał na kanale Zimny Potok – koszt inwestycji to 148 451,08 zł. Zadanie „odszlamowanie zbiornika wodnego i melioracje rowów” jest realizowane na bieżąco. W 2012 r. wydano na to zadanie 48 042,43 zł. Zakres prac melioracyjnych prowadzonych przez Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze w 2012 r. w Gminie Czerwieńsk przedstawiono w tabeli 3. 8 Tabela 3. Zakres prac melioracyjnych prowadzonych w 2012 r. w Gminie Czerwieńsk Lp. 1. Nazwa obiektu Kilometraż Rozmiar (km/szt) Obręb Zakres prac Koszt (zł) k. Strużyna 10+000 – 10+800 0,80 / - Leśniów W. Bieżąca konserwacja 5 000,00 1 230,00 k. Młynówka Płoty -/- Płoty Bieżąca konserwacja w obrębie przepustu drogowego k. Łącza 6+150 – 8+450 2,30 / - Płoty Bieżąca konserwacja 18 052,83 k. Zimny Potok Laski/Nietkó w -/- Laski Nietków Usuwanie zatorów 4 920,00 5. k. Łącza 0+000 – 2+565 2,565/- Czerwieńsk Bieżąca konserwacja 13 310,11 6. k. Południowy 1+000 – 5+000 4,00/- Sycowice Bieżąca konserwacja 40 356,30 7. Wał p. pow. Rz. Odry 17+850 – 36+600 18,75/- Odc. Leśna Góra - Laski Koszenie wału 9 867,98 Wał p. pow. Rz. Odry 0+000 – 7+000 i 8+000 – 11+400 10,4/- Odc. Będów – Nietkowice Koszenie wału 6 684,32 k. Młynówka 0+000 – 2+550 2,55 / - Płoty Bieżąca konserwacja 16 454,98 k. Zimny Potok Laski – Nietków (7+000 – 13+000) -/- Odc. Laski – Nietków Usuwanie zatorów 20 910,00 k. Strużyna 0+500 – 13+016 12,516 / - Leśniów M. Leśniów W. Sudoł Bieżąca konserwacja 39 123,84 k. Zimny Potok 18+500 – 22+200 3,70 / - Czerwieńsk, Dobrzęcin Bieżąca konserwacja 48 856,46 13. k. Główny 0+000 – 3+300 3,30 / - Będów, Nietkowice Bieżąca konserwacja 25 175,64 14. Wał p. pow. Rz. Odry - -/- Nietkowice Będów Usuwanie worków p.pow 32 103,00 k. Zimny Potok 13+000 – 16+600 3,60 / - Nietków, Czerwieńsk Bieżąca konserwacja 25 003,44 k. Kolejowy 0+000 – 4+060 4,06 / - Nietków Bieżąca konserwacja 35 000,00 k. Zimny Potok 7+900 -/- Laski Usuwanie zatorów 1 773,95 2. 3. 4. 8. 9. 10. 11. 12. 15. 16. 17. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Monitorowanie postępu realizacji celu 1.3. Poprawa estetyki gminy i edukacja ekologiczna prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 4. Tabela 4. Wskaźniki monitorowania celu 1.3. Poprawa estetyki gminy i edukacja ekologiczna 9 Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. wydatki na rewitalizację rynku w Czerwieńsku zł 0 0 2. wydatki na poprawę estetyki budynków komunalnych zł 493 000,00 0 3. liczba zmodernizowanych budynków komunalnych szt. 3 0 4. wydatki na poprawę estetyki budynków użyteczności publicznej zł 1 711 952,80 10 294 79,79 5. liczba zmodernizowanych budynków użyteczności publicznej szt. 2 3 6. wydatki na sprzątanie miejsc publicznych zł 119 360,50 149 441,88 7. wydatki na utrzymanie terenów zielonych zł 30 920,00 43 291,30 8. liczba wyznaczonych miejsc do wyprowadzania psów szt. 0 0 9. liczba uczestników konkursu na najładniejszą posesję osoba 13 9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. W ramach zadania „promocja czystości i estetyki gminy” w Gminie Czerwieńsk w 2012 r. zorganizowano 2 konkursy: „Na najpiękniejszą posesję w Gminie Czerwieńsk” „Estetyczne zagospodarowanie balkonów” – organizator: Samorząd Mieszkańców Miasta Czerwieńsk. Ponadto w 2012 r. w miesięczniku „Czerwieńsk – u nas” opublikowano wiele artykułów, których tematem były zagadnienia związane z czystością i estetyką gminy. Dzięki współpracy z PUP w 2012 r. w ramach robót publicznych zatrudniane były osób przy pracach porządkowych na terenie gminy. W ramach zadania „poprawa estetyki budynków komunalnych i użyteczności publicznej oraz ich otoczenia” w 2012 r. odnowiono elewację Ratusza w Czerwieńsku, przeprowadzono termomodernizację budynków komunalnych w Czerwieńsku przy ul. Zielonogórskiej 35 i 39 A i B, wymieniono pokrycie dachowe budynku przy ul. Kolejowej 11-12 oraz wymieniono wiaty przystankowe we wsi Wysokie. W ramach zadania „odnowa wybranych centrów miejscowości” w miejscowościach Gminy Czerwieńsk powstają place zabaw, parkingi, modernizuje się domy kultury itp. Działania te korzystnie wpływają na wygląd miejscowości. Na przykład w 2012 r.: W ramach działania „Odnowa i rozwój wsi’ objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, wyremontowany został Wiejski Dom Kultury w Laskach oraz Świetlica Wiejska w Sudole, natomiast w Nietkowie na boisku sportowym rozbudowany został budynek socjalno-szatniowy (całkowity koszt zadania - 958 124,51 zł, w tym kwota dofinansowania - 500 000,00 zł). W Nietkowie przeprowadzono modernizację placu zabaw wraz z zagospodarowaniem terenu. Przedmiotem operacji była modernizacja wiejskiego placu zabaw o wymiarach 159,89 m2 zlokalizowanego na działce nr 166 w Nietkowie. Plac został wyposażony w zjeżdżalnię, wieżę z dachem czterospadowym, wieżę bez dachu, schody, pomost wiszący ze sklejki, pomost z belką, przeplotnię drewnianą, komin kwadratowy, pomost średni oraz zjazd strażacki. Zmodernizowano również podłoże placu (całkowity koszt operacji - 31 577,54 zł, koszty kwalifikowane - 25 672,80 zł, poziom dofinansowania - 17 970,96 zł) Zrealizowano zadania inwestycyjne z funduszu sołeckiego: Zagórze – Montaż oświetlenia (8 000,00 zł). Wysokie – Zagospodarowanie terenu rekreacyjnego (zakupiono materiały na budowę wiaty/altany, teren przy boisku – 6 765,00 zł). Sycowice – Ułożenie placu z kostki brukowej montaż ławek oraz ułożenie chodnika (7 936,60 zł). Płoty – Wyposażenie placu zabaw (10 000 zł). Nietków – Zagospodarowano teren przed WDK oraz przeprowadzono rewitalizację skwerku z pamiątkową tablicą na kamieniu upamiętniającą 700-letnią lokację miejscowości. Nietkowice – Wyposażenie placu zabaw (21 033,00 zł). 10 Leśniów Wielki – Utrzymanie i pielęgnacja terenów zielonych, zakup kosiarki spalinowej (11 000,00 zł). Leśniów Mały – Ogrodzenie placu zabaw (4 840,00 zł). Laski – Zagospodarowanie działki przy WDK, ułożenie Polbruku, zakup ławek i roślinności – (10 996,00 zł). W ramach zadania „zagospodarowanie zbiorników i cieków wodnych na rzecz poprawy estetyki gminy” w 2012 r. w Nietkowie zagospodarowano staw przy ulicy Żwirowej. Stawek został pogłębiony i oczyszczony, uporządkowany teren zachęca do spacerów i relaksu. W ramach zadania „edukacja ekologiczna mieszkańców” każdego roku w gminie Czerwieńsk jest organizowany „Dzień Czystej Wody”. Jest to proekologiczne przedsięwzięcie, które jest finałem wielu działań, których naczelnym celem jest uświadomienie wszystkim mieszkańcom gminy potrzeby ochrony środowiska. Partnerami w realizacji tego przedsięwzięcia są wszystkie szkoły z gminy Czerwieńsk, lokalne instytucje, które zajmują się ochroną środowiska przyrodniczego. W 2012 r. odbyła się XIV edycja „Dnia Czystej Wody”. 31 maja 2012 r. odbyło się XIII sympozjum popularnonaukowe „NIE MA WODY – NIE MA NAS”. W obradach uczestniczyło około 100 osób. Jak co roku honory gospodarza pełnił Burmistrz Czerwieńska Piotr Iwanus. Obrady rozpoczął dr Przemysław Góralczyk, który przedstawił „Działalność rodziny von Rothenburg na rzecz środowiska przyrodniczego na obszarze dzisiejszej Gminy Czerwieńsk”. Następnie mgr inż. Janusz Karpacz z Lubuskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze podsumował prace związane z budową „Zbiornika małej retencji Gminy Czerwieńsk – zbiornika Strużyna, zbiornika Czerwieńsk”. Ponadto organizatorzy „Dnia Czystej Wody” zorganizowali dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjum Gminy Czerwieńsk konkurs „Od strumyka do zbiornika”. Na konkurs wpłynęło 28 prezentacji multimedialnych. Zadaniem uczestników konkursu było przedstawienie dowolnie wybranego przez siebie zbiornika retencyjnego znajdującego się na terenie Polski. W pracy należało zwrócić szczególną uwagę na walory przyrodnicze, krajoznawcze, turystyczne, historyczne oraz wykorzystanie gospodarcze zbiornika. Po obejrzeniu i ocenie wszystkich nadesłanych prezentacji komisja przyznała 11 nagród. W 2012 r. zorganizowano również konkurs wiedzy ekologicznej „ZDROWA WODA”. W eliminacjach tego konkursu wzięło udział 188 uczniów ze szkół podstawowych Gminy Czerwieńsk. Jak co roku konkurs adresowany był do uczniów klas II- IV. Wszyscy uczestnicy musieli wykazać się bardzo dużą wiedzą z zakresu znajomości środowiska wodnego. Podczas eliminacji szkolnych zostali wyłonieni najlepsi z najlepszych, którzy reprezentowali swoje szkoły podczas „Wielkiego Finału”, który odbył się 2 czerwca 2012 r. podczas festynu rekreacyjno – sportowego. Monitorowanie postępu realizacji celu 1.4. Optymalizacja transportu lokalnego prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 5. Tabela 5. Wskaźniki monitorowania celu 1.4. Optymalizacja transportu lokalnego Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 szt. 2 2 osoba bd. bd. 1. liczba linii autobusowych 2. liczba mieszkańców obsługiwanych przez transport zbiorowy 3. liczba wybudowanych przystanków komunikacji zbiorowej szt. 0 0 4. liczba zmodernizowanych przystanków komunikacji zbiorowej szt. 1 0 5. liczba wybudowanych zatok autobusowych szt. 0 0 6. liczba zmodernizowanych zatok autobusowych szt. 0 0 7. liczba zakupionych nowych środków transportu komunikacji zbiorowej – tabor kolejowy dla połączeń regionalnych szt. bd. bd. 8. pojemność nowego taboru komunikacji zbiorowej miejsca bd. bd. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. 11 Komunikacja publiczna na terenie gminy Czerwieńsk realizowana jest przez PKS Zielona Góra oraz DA-MI. Monitorowanie postępu realizacji celu 1.5. Rozwój budownictwa mieszkaniowego prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 6. Tabela 6. Wskaźniki monitorowania celu 1.5. Rozwój budownictwa mieszkaniowego Wskaźniki monitorowania Lp. Jednostka 2011 2012 szt. 1 1 zł 71 268,00 55 709,97 1. program polityki mieszkaniowej 2. wydatki na utrzymanie budynków socjalnych i komunalnych 3. liczba mieszkań socjalnych szt. 17 17 4. liczba mieszkań komunalnych szt. 126 118 5. liczba gospodarstw domowych korzystających z mieszkań socjalnych szt. 17 26 6. liczba osób korzystających z mieszkań socjalnych osoba 26 26 7. liczba gospodarstw komunalnych szt. 126 118 8. liczba osób korzystających z mieszkań komunalnych osoba 504 472 domowych korzystających z mieszkań Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Czerwieńsk. W 2012 r. w Gminie Czerwieńsk obowiązywało 47 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego o łącznej powierzchni 377 ha, w tym pod zabudowę mieszkaniową 124 ha. W ramach zadania „tworzenie warunków rozwoju budownictwa mieszkaniowego” w 2012 r. na 100 ha przygotowanych było 1200 działek pod zabudowę mieszkaniową. Ponadto w 2012 r. oddano do użytku nowy budynek mieszkalny (przy ul. Akacjowej w Czerwieńsku) dla 40 rodzin żołnierzy z 4. Zielonogórskiego Pułku Przeciwlotniczego w Czerwieńsku. Realizując zadanie „remont kapitalny budynków komunalnych i socjalnych ” w 2012 r.: przeprowadzono remont pieca w budynku Nietkowice 10, koszt inwestycji – 3472,97 zł, naprawiono dach i przemurowano komin w budynku Dobrzęcin 4, koszt inwestycji – 1859,60 zł. Monitorowanie postępu realizacji celu 2.1. Opracowanie procedur organizacyjno-prawnych warunkujących rozwój przedsiębiorczości, prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 7. Tabela 7. Wskaźniki monitorowania celu 2.1. Opracowanie procedur organizacyjno-prawnych warunkujących rozwój przedsiębiorczości Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. powierzchnia terenów uzbrojonych i przygotowanych pod inwestycje ha 3 3 2. powierzchnia terenów inwestycyjnych objęta działaniem oczyszczalni ścieków ha 17 17 3. powierzchnia terenów inwestycyjnych objęta działaniem składowiska śmieci ha bd. bd. 4. powierzchnia terenów inwestycyjnych objęta działaniem stacji uzdatniania wody ha 17 17 5. powierzchnia terenów inwestycyjnych z dostępem do sieci kanalizacji sanitarnej ha 17 17 6. powierzchnia terenów wodociągowej sieci ha 17 17 7. liczba ulg podatkowych dla nowo powstających podmiotów gospodarczych oraz przedsiębiorstw, które zwiększają zatrudnienie na lokalnym rynku pracy szt. 0 0 inwestycyjnych z dostępem do 12 8. liczba różnych form pomocy przy uzyskiwaniu środków finansowych na prowadzenie działalności szt. 0 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Urząd Gminy i Miasta w Czerwieńsku zamieszcza na stronie internetowej informacje na temat różnych możliwości pozyskiwania środków finansowych na prowadzanie i rozwój działalności gospodarczej. Np. w 2012 r. zamieszczono ogłoszenie: O możliwości składania za pośrednictwem LGD „Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Między Odrą a Bobrem” wniosków o przyznanie pomocy w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013, oś 4 LEADER, działanie 4.1/413 - Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju. O spotkaniu informacyjnym organizowanym przez Agencję Rozwoju Regionalnego S.A w Zielonej Górze, które było skierowane do przedsiębiorców z sektora MŚP zainteresowanych otrzymaniem dotacji na wdrożenie elektronicznego biznesu typu B2B. Ponadto Urząd Gminy i Miasta w Czerwieńsku udziela informacje na temat możliwości pozyskiwania środków finansowych o które mogą ubiegać się nowo powstałe firmy oraz firmy istniejące – na zwiększenie zatrudnienia lub zatrudnienia osób niepełnosprawnych lub na utworzenie nowych stanowisk pracy. Urząd informuje również osoby bezrobotne o możliwościach zaciągnięcia kredytów promocyjnych na otwarcie własnej działalności gospodarczej, również dotacji z PUP. Monitorowanie postępu realizacji celu 2.2 Kreowanie klimatu dla rozwoju lokalnej przedsiębiorczości prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 8. Tabela 8. Wskaźniki monitorowania celu 2.2. Kreowanie klimatu dla rozwoju lokalnej przedsiębiorczości Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba nowopowstałych przedsiębiorstw szt. 112 90 2. liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców szt. 68 71 3. liczba nowych miejsc pracy szt. 125 70 4. udział jednostek gospodarczych sektora prywatnego w stosunku do ogółu % 94 95 5. udział pracujących w sektorze prywatnym w ogólnej liczbie pracujących % 28,6 30,6 6. udział jednostek usługowych w liczbie jednostek ogółem % 70,8 72,4 7. udział pracujących w usługach w ogólnej liczbie pracujących % 54,7 59,5 8. udział jednostek przetwórstwa przemysłowego w liczbie jednostek ogółem % 9,0 8,2 9. udział pracujących w przetwórstwie przemysłowym w ogólnej liczbie pracujących % 36,7 31,9 10. liczba pracujących poza rolnictwem na obszarach wiejskich szt. 264 292 11. liczba lokalnych organizacji przedsiębiorców szt. 6 6 12. liczba opracowanych ofert inwestycyjnych szt. 6 6 13. liczba wysłanych ofert inwestycyjnych do konkretnych firm z kraju i z zagranicy szt. 1 2 14. liczba konkursów promujących lokalną przedsiębiorczość szt. 6 6 15. liczba szkoleń dla zainteresowanych prowadzeniem działalności gospodarczej szt. 2 2 16. liczba udziałów w targach wraz z reprezentacją lokalnych przedsiębiorców oraz profesjonalną ofertą promocyjną gminy szt. 4 3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. 13 Realizując zadanie „przygotowanie ofert inwestycyjnych (informacje o wolnych terenach inwestycyjnych, ich przeznaczeniu, formie oddania w użytkowanie, dostępności komunikacyjnej, uzbrojeniu itp.)” Gmina Czerwieńsk opracowała ofertę inwestycyjną, w której ujęte zostało sześć nieruchomości: Nieruchomość gruntowa oznaczona numerem działki 1204/2 i 1204/3, Nietków ul. Kolejowa – 6,2 ha. Nieruchomości gruntowe niezabudowane oznaczone nr działki 77/60, 77/61, 77/62 77/63, 77/64, 77/65, 77/66, 77/67, Obręb wsi Płoty - 8 działek o powierzchni od 0,0986 ha do 0,2438 ha. Nieruchomość gruntowa oznaczona numerem działki 469/4 i 469/7, Czerwieńsk ul. Składowa Całkowita powierzchnia terenu 7.61 ha - 1.89 ha - 5.72 ha Nieruchomość gruntowa zabudowana oznaczona nr działki 218/52 , Czerwieńsk ul. Akacjowa 0,4426 ha. Nieruchomość gruntowa niezabudowana oznaczona nr działki 84, Czerwieńsk ul. Działkowa 0,7424 ha Nieruchomość gruntowa zabudowana oznaczona numerem działki 1/10, Czerwieńsk – 2,57 ha. Opracowane oferty inwestycyjne zostały umieszczone na stronie internetowej Gminy Czerwieńsk18 oraz Stowarzyszenia „Aglomeracja Zielonogórska”19. W ramach realizacji zadania „udział w targach wraz z reprezentacją lokalnych przedsiębiorców oraz profesjonalną ofertą promocyjną gminy” przedsiębiorcy z Gminy Czerwieńsk w 2012 r. brali udział wielu targach tematycznych, m.in.: Ziel-Bruk Makarewicz z Płot uczestniczył w XX Targach Budownictwa i Wyposażenia Wnętrz organizowanych w Drzonkowie. Ziel-Bruk Makarewicz Płoty uczestniczył w Międzynarodowych Targach Budownictwa i Architektury BUDMA w Poznaniu. LfC Sp. z o.o. z Czerwieńska uczestniczyła w targach i konferencjach poświęconych innowacjom w sektorze medycznym. Arcobaleno Sp. z o.o. z Czerwieńska uczestniczyła w targach krajowych i zagranicznych w branży obuwniczej. Oceniając realizację zadania „organizowanie konkursów promujących lokalną przedsiębiorczość” należy stwierdzić, że w 2012 r. Gmina Czerwieńsk nie była organizatorem konkursu promującego lokalną przedsiębiorczość. Przedsiębiorstwa z terenu gminy Czerwieńsk uczestniczyły jednak w różnych konkursach organizowanych w skali kraju, np.; LfC Sp. z o.o. z Czerwieńska w 2012 r. zajęła I-miejsce w rankingu najbardziej innowacyjnych firm małych i średnich w Polsce . Ziel-Bruk Makarewicz w 2012 r. po raz kolejny otrzymał tytuł „Firma Fair Play” oraz zdobył medal ,,Skała Lubuska’’ Oceniając realizację zadania „organizowanie szkoleń dla zainteresowanych prowadzeniem działalności gospodarczej”, należy stwierdzić, że w 2012 r. Gmina Czerwieńsk nie organizowało szkoleń dla potencjalnych przedsiębiorców. W 2012 r. zadanie to było realizowane m.in. przez stowarzyszenie Lubuskie Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości „LCRP”, które organizowało szkolenia dla zainteresowanych prowadzeniem działalności gospodarczej oraz możliwością pozyskania środków finansowych na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Ponadto na terenie miasta Zielona Góra działają lokalne organizacje, które w 2012 r. organizowały szkolenia i służyły pomocą wszystkim przedsiębiorcom z terenu powiatu Zielona Góra. Są to m.in.: Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości, Lubuski Fundusz Poręczeń Kredytowych, Punkt Informacji i Doradztwa Gospodarczego ,,Lider’’. Monitorowanie postępu realizacji celu 2.3. Modernizacja rolnictwa prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 9. 18 19 http://www.czerwiensk.pl http://aglomeracjazielonogorska.com 14 Tabela 9. Wskaźniki monitorowania celu 2.3. Modernizacja rolnictwa Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba zmodernizowanych gospodarstw rolnych szt. 0 01) 2. powierzchnia zmodernizowanych gospodarstw rolnych ha 0 0 szt. - - ha 245 250 2) 3. liczba produktów ekologicznych 4. powierzchnia gleb przeznaczonych pod produkcję ekologiczną 3) 5. liczba szkoleń dla rolników szt. - - 6. udział jednostek z przetwórstwa rolno spożywczego w liczbie jednostek ogółem % 0,75 0,71 7. powierzchnia użytków rolnych na 1 mieszkańca ha 0,54 0,72 8. wydatki na rolnictwo ogółem zł 52 200,00 53 941,80 9. udział jednostek z sekcji rolnictwo w liczbie jednostek ogółem % 2,5 2,4 10. liczba produktów markowych – produktów lokalny szt. 0 0 11. nakłady na tworzenie warunków do specjalnej produkcji rolnej zł 0 0 1) W 2012 R. w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” PROW 2007-2013 ARiMR nie przeprowadzała naboru wniosków na terenie województwa lubuskiego. 2) Na terenie Gminy Czerwieńsk nie ma gospodarstw rolnych, które wytwarzają certyfikowane produkty ekologiczne. 3) Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku organizuje każdego roku od kilkunastu do kilkudziesięciu szkoleń dla rolników z powiatu zielonogórskiego, w tym również dla mieszkańców gminy Czerwieńsk. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. W latach ubiegłych, tj. do 2010 r. przy współpracy m.in. Lubuskiego Ośrodka Rolniczego w Kalsku oraz Lokalnej Grupy Działania „Między Odrą a Bobrem” Urząd Gminy i Miasta w Czerwieńsku współorganizował szkolenia dla mieszkańców gminy Czerwieńsk (w tym dla rolników). Szkolenia obejmowały swoim zakresem zagadnienia m.in. dot. unowocześnienia rolnictwa, rozwoju produkcji ekologicznej, specjalizacji produkcji rolnej, tworzenia grup producenckich. W 2010 r. odbywały się m.in. szkolenia dla mieszkańców gminy z zakresu różnicowania w kierunku działalności nierolniczej oraz tworzenia i rozwoju mikroprzedsiębiorstw. Niestety bardzo nikła frekwencja i brak zainteresowania organizowanymi szkoleniami (niektóre szkolenia wręcz trzeba było odwoływać) spowodowały, że w latach 2011 - 2013 Urząd Gminy i Miasta w Czerwieńsku nie organizował szkoleń dla rolników. Osoby zainteresowane tematyką rolnictwa mają możliwość udziału w szkoleniach organizowanych m.in. przez Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku. Każdego roku Urząd Gminy i Miasta w Czerwieńsku udostępnia przedstawicielom z LODR w Kalsku pomieszczenia, w których świadczą odpłatną pomoc dla rolników przy wypełnianiu wniosków dot. płatności obszarowych (bezpośrednich). W 2012 r. Urząd Gminy i Miasta w Czerwieńsku nie prowadził działań w celu modernizacji gospodarstw rolnych i nie ponosił nakładów finansowych na tworzenie warunków do specjalnej produkcji rolnej (na terenie gminy Czerwieńsk występuje niewielka ilość dużych gospodarstw zajmujących się rolnictwem). Zainteresowane osoby mogą skorzystać z szeregu możliwości jakie dają ogłaszane przez różne instytucje nabory wniosków na dofinansowanie szeroko rozumianej modernizacji gospodarstwa rolnych. Największą możliwość uzyskania dofinansowania na modernizację gospodarstw rolnych daje nabór wniosków przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” PROW 2007-2013. Działanie to ma na celu wsparcie modernizacji gospodarstw rolnych w celu zwiększenia ich efektywności poprzez lepsze wykorzystanie czynników produkcji, w tym wprowadzenie nowych technologii produkcji, poprawę jakości produkcji, różnicowanie działalności rolniczej, a także zharmonizowanie warunków produkcji rolnej z wymogami dotyczącymi ochrony środowiska naturalnego, higieny produkcji oraz warunków utrzymania zwierząt. Fachowego doradztwa rolnikom i mieszkańcom obszarów wiejskich (w tym m.in. mieszkańcom Gminy Czerwieńsk) udziela Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku. Zakres doradztwa obejmuje m.in.: 15 nowoczesne i efektywne rozwiązania technologiczne i techniczne w rolnictwie, ekologiczne metody produkcji żywności oraz ochrony środowiska, prowadzenie rachunkowości w gospodarstwach rolnych, rozwój przedsiębiorczości na obszarach miejskich, unowocześnianie wiejskiego gospodarstwa rolnego, pozyskiwanie środków finansowych z funduszy UE, rozwiązywanie problemów organizacyjno – ekonomicznych w gospodarstwach rolnych, promocję produktów lokalnych i regionalnych, rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej. - Monitorowanie postępu realizacji celu 3.1 Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa publicznego prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 10. Tabela 10. Wskaźniki monitorowania celu 3.1 Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa publicznego Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. „Program bezpieczeństwa publicznego w Gminie Czerwieńsk” szt. 5 6 2. liczba przestępstw ogółem w skali roku szt. 207 219 3. liczba przestępstw pospolitych (kradzieże, włamania) w skali roku szt. 3 67 4. liczba zjawisk patologii społecznej w skali roku szt. 81 35 5. liczba systemów monitoringu wizyjnego w miejscach publicznych szt. 6 6 6. liczba zakupionych urządzeń monitoringu bezpieczeństwa szt. 0 0 7. liczba nowych lamp oświetlenia ulicznego szt. 42 27 8. liczba zmodernizowanych lamp oświetlenia ulicznego szt. 7 6 9. liczba energooszczędnych lamp oświetlenia ulicznego szt. bd. bd. 10. liczba funkcjonariuszy policji na 1000 mieszkańców osoba 0,2 0,2 11. liczba funkcjonariuszy straży miejskiej na 1000 mieszkańców osoba 0,2 0,2 12. liczba programów z zakresu promocji bezpieczeństwa mieszkańców szt. 2 2 13. liczba wybudowanych urządzeń bezpieczeństwa ruchu szt. 0 0 14. liczba zmodernizowanych urządzeń bezpieczeństwa ruchu szt. 0 0 15. liczba zmodernizowanych urządzeń sterowania ruchem drogowym szt. 0 0 16. liczba wypadków drogowych szt. bd. bd. 17. liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami szt. 12 bd. 18. liczba sytuacji kryzysowych szt. 1 1 19. liczba lokalnych podtopień i powodzi szt. 1 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Zapewnienie bezpieczeństwa oraz porządku publicznego jest jednym z zadań własnych gminy. Zadania związane z bezpieczeństwem i porządkiem publicznym w Gminie Czerwieńsk realizowane są przez instytucje i służby odpowiedzialne za stan bezpieczeństwa, czyli Policję, Straż Miejską oraz jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej. W 2012 r. z budżetu gminy na poprawę bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz ochronę przeciwpożarową przeznaczono 296 046,35 zł. W celu zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa i porządku publicznego w Gminie Czerwieńsk w 2012 r.: 16 Straż Miejska przeprowadziła kontrole porządkowe wynikające z zaplanowanych działań oraz zgłoszeń mieszkańców20. Sprawdzano umowy na wywóz nieczystości stałych (282 kontrole) i płynnych (241), przyłącza do kanalizacji (48), podmioty wywożące odpady stałe (17), płynne (2) i wielkogabarytowe (4). Podejmowano też czynności dla wykrycia i likwidacji nielegalnych składowisk odpadów stałych (43), nielegalnego odprowadzania ścieków (10), porzucania odpadów budowlanych (6) i wielkogabarytowych (2). Zweryfikowano obowiązki posiadaczy zwierząt domowych – liczne interwencje podejmowano głównie w wyniku zgłoszeń mieszkańców – a było ich 175. Mandaty karne nałożono na 10 osób, pouczono – 141. Do zielonogórskiego schroniska trafiło 9 psów, a – 14 znalazło nowych właścicieli. Przeprowadzono kontrole podatków od nieruchomości i opłat targowych21 – było 25 interwencji, w wyniku których nałożono 2 mandaty i pouczono 20 osób, a także skontrolowano przestrzeganie Kodeksu Wykroczeń. W 2012 roku nie przeprowadzano działań kontroli z wykorzystaniem urządzenia samoczynnie rejestrującego (fotoradar). Ponadto Straż Miejska brała udział w następujących zadaniach: zabezpieczenie imprez masowych, uroczystości rocznicowych na terenie gminy – 8 razy, asystowanie podczas wywiadów środowiskowych – 18 razy, eksmisji – 2, udzielania pomocy dla OPS – 45. Do zadań specjalnych należało: zabezpieczenie cmentarza – 3 razy, kontrola wycinek drzew w okresie świąt – 12 i przeciwdziałanie zagrożeniom pożarowym – 14. Łącznie 134 działania22. Rozbudowano system monitoringu wizyjnego – w miejscach publicznych funkcjonuje 6 kamer. W miejscach najbardziej niebezpiecznych prowadzony jest stały monitoring. Zadaniem systemu monitoringu jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa mieszkańców. Monitoring miejski jest nie tylko narzędziem służącym w rozstrzyganiu spraw związanych z wykroczeniami, przestępstwami karnymi, ale również może być pomocny w zabezpieczaniu imprez sportowych i kulturalnych. System umożliwia nadzór stref objętych kontrolą w czasie rzeczywistym oraz odtwarzanie zdarzeń zarejestrowanych w przyszłości. Prowadzono działalność edukacyjną na rzecz poprawy bezpieczeństwa i porządku publicznego, mającą na celu uświadomienie istniejących zagrożeń i promowanie bezpiecznego stylu życia szczególnie wśród dzieci i młodzieży szkolnej: (1) W Gminie Czerwieńsk realizowany był program „Bezpieczna szkoła, bezpieczny uczeń”, w ramach którego uczniowie I klasy policyjnej LO w Czerwieńsku przeprowadzili, wśród uczniów klas I-IV szkoły podstawowej, szkolenie pokazujące, jak ustrzec się kradzieży, uniknąć napaści i zachowywać anonimowość w kontaktach w Internecie. Przedstawiono również kilka sposobów samoobrony oraz postępowania w przypadku kontaktu z osobami obcymi. (2) W Gminie Czerwieńsk odbył się „Gminny Turniej Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego” dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych w Gimnazjum oraz na placu przy Ratuszu, gdzie zorganizowano Miasteczku Ruchu Drogowego z rowerowym torem przeszkód. Dzieci i młodzież pod okiem nauczycieli ze szkoły oraz funkcjonariuszy z Wydziału Ruchu Drogowego KWP zmagały się z poszczególnymi konkurencjami dotyczących bezpieczeństwa ruchu drogowego. Turniej składał się z dwóch części: po pierwsze – sprawdzenia wiedzy teoretycznej w formie testu i po drugie – umiejętności jazdy rowerem w „Miasteczku ruchu drogowego”. Turniej był doskonałą okazją do utrwalenia wiedzy uczniów o przepisach ruchu drogowego oraz rozwijania umiejętności właściwego uczestnictwa w nim z wykorzystaniem środka komunikacji jakim jest rower. (3) W Gimnazjum w Czerwieńsku zorganizowano akcję pn. „Dzień Niebieski – Stop przemocy rówieśniczej”, w ramach której pedagodzy i młodzież protestowali publicznie przeciw cyberprzemocy. Odbyły się także warsztaty dotyczące cyberprzemocy. Warsztaty przeprowadzili policjanci, nauczyciele akademiccy zajmujący się badaniem przemocy, przedstawiciele komitetu ds. praw dziecka oraz wolontariuszki z Gimnazjum w Czerwieńsku. Uchwała Nr 23/IV/07 Rady Miejskiej w Czerwieńsku z dnia 31 stycznia 2007 roku w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Czerwieńsk. 21 Uchwała Nr IX/89/11 Rady Miejskiej w Czerwieńsku z dnia 26 października 2011 r. w sprawie określonych stawek i zasad poboru od nieruchomości i opłat targowych. 22 Sprawozdanie z działalności Straży Miejskiej w Czerwieńsku za rok 2012. Sprawozdanie stanowi załącznik nr 6 do protokołu nr 20/XX/13BRM.0002.02.2013 obrad X sesji Rady Miejskiej w Czerwieńsku, która odbyła się 24 i 25 kwietnia 2013 roku. 20 17 Gmina Czerwieńsk leży nad rzeką Odrą, dlatego realnym zagrożeniem dla mieszkańców gminy są lokalne podtopienia i powodzie. Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze przyznał gminie Czerwieńsk środki finansowe na wykonanie dwóch zadań mających na celu przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych. Na realizację pierwszego zadania pn. „Naprawa lewostronnego odcinka wału przeciwpowodziowego w km 485+550 – 496+800 rzeki Odry w gminie Czerwieńsk – usuwanie skutków powodzi 2010 r.” uruchomiono środki z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w kwocie 1 204 216 zł. Drugie zadanie pn. „Zabudowa wyrwy – wał przeciwpowodziowy rzeki Odry w km 498+425 odcinek Nietkowice – Błędów 7P – usuwanie skutków powodzi w 2010 r.” realizowano ze środków finansowych rezerwy celowej Ministra Administracji i Cyfryzacji. Na zadanie uruchomiono środki w kwocie 1 658 573,81 zł23. W roku 2012 w Priorytecie III LRPO zakończono w Gminie Czerwieńsk zadanie pn.„Zbiornik małej retencji Gm. Czerwieńsk – Zbiornik Strużyna, Zbiornik Czerwieńsk” z efektem w postaci zabezpieczenia przed zagrożeniem powodziowym obszaru 2.000 ha. Beneficjentem projektu było Województwo Lubuskie reprezentowane przez Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze. Całkowita wartości projektu to 10 482 926,15 zł i dofinansowanie 8 519 217,64 zł. W Gminie Czerwieńsk prowadzony jest także stały monitoring wałów przeciwpowodziowych. W 2012 r. w Gminie Czerwieńsk reaktywowano Gminną Spółkę Wodną. Wojewoda Lubuski w dniu 5 czerwca 2012 r. przyznał dotację podmiotową na 2012 rok dla Gminnych Spółek Wodnych działających na terenie województwa lubuskiego, których podstawowym zadaniem jest utrzymanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych. Dla Gminnej Spółki Wodnej w Czerwieńsku przyznano 22 261 zł. W ramach tych środków finansowych wykonano zadania melioracyjne m.in. w Sycowicach. W 2012 r. Gminie Czerwieńsk, w ramach Priorytetu III. LRPO, Działania 3.1, które ma na celu m.in. poprawę stanu bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, zakończono inwestycję pn. Zbiorniki małej retencji gm. Czerwieńsk – Zbiornik Strużyna, Zbiornik Czerwieńsk. W wyniku realizacji tego zadania nastąpi znaczna poprawa warunków bezpieczeństwa mieszkańców na terenach zagrożonych powodzią. Zbiornik spełnia funkcję magazynu wody oraz pomoże w obniżeniu poziomu wody w jego pobliżu. Podstawowe funkcje zbiorników to: zwiększenie zasobów wodnych w zlewni kanału, spłaszczenie fali powodziowej, stworzenie możliwości zaopatrzenia w wodę p. pożarową okolicznych lasów. Zmagazynowana woda w zbiornikach pozwoli na zasilenia (wyrównywanie) przepływów bieżących w Kanale Łącza i Kanale Strużyna – dopływie Kanału Łącza szczególnie w okresach suszy, z przeznaczeniem do nawodnień użytków rolnych położonych poniżej zbiornika. Na terenie Gminy Czerwieńsk Państwowa Inspekcja Sanitarna zakwestionowała jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, pobieranej z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę w następujących miejscowościach: Sudoł, Leśniow Mały, Leśniow Wielki, Nietkow, Laski, Boryń, Płoty, Zagorze, Czerwieńsk, Dobrzęcin, Wysokie24. Zgodnie z raportem przedstawiającym ocenę zaopatrzenia ludności województwa lubuskiego w wodę przeznaczoną do spożycia w 2012 r. i prognozę sytuacji w tym zakresie, opracowanym przez pracowników Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektoratu Sanitarnego w Gorzowie Wielkopolskim w 2012 r. „na terenie województwa lubuskiego tak, jak w latach ubiegłych nie odnotowano chorób i zatruć wodozależnych o potwierdzonej etiologii. Stwierdzone przekroczenia parametrów fizykochemicznych jakości wody przeznaczonej do spożycia, nie stanowiły bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. (…) W wyniku podjętych przez przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne/producentów wody działań naprawczych polegających, głownie na przeprowadzeniu zabiegów dezynfekcji i płukania studni ujęć wody oraz urządzeń i sieci wodociągowych uzyskiwano odpowiednią jakość wody pod względem mikrobiologicznym lub znaczną poprawę jakości wody.” Działania na rzecz poprawy infrastruktury w kontekście bezpieczeństwa Gminy: Sprawozdanie z kontroli przeprowadzonej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Lubuskiego, w podległej jednostce Lubuskim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze, s. 2-4. 24 Ocena zaopatrzenia ludności województwa lubuskiego w wodę przeznaczoną do spożycia w 2012 roku i prognoza sytuacji w tym zakresie, Lubuski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gorzowie Wielkopolskim, s. 19. 23 18 (1) sprawdzono oznakowanie zarówno pionowe, jak i poziome (w wielu miejscach zostało odnowione); (2) dokonano remontów dróg i chodników; (3) przeprowadzona została modernizacja oświetlenia dróg, chodników i przystanków autobusowych na terenie gminy (oddano do użytku 27 lamp oświetlenia ulicznego i zmodernizowano 6 dalszych). Przeciwdziałanie patologiom społecznym: Sprawy związane z przeciwdziałaniem patologiom społecznym są opracowywane w formie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Sprawozdanie z realizacji Programu jest corocznie przedkładane Radzie Miejskiej w Czerwieńsku. W ramach poprawy porządku i bezpieczeństwa publicznego w 2012 r. Rada Miejska w Czerwieńsku przyjęła następujące uchwały: nr XII/117/12 w sprawie uchwalenia „Programu usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Czerwieńsk na lata 2011-2032” (w dniu 25 kwietnia 2012 roku Rada Miejska W Czerwieńsku podjęła uchwałę nr XIII/127/12 zmieniającą uchwałę w sprawie uchwalenia „Programu usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Czerwieńsk na lata 2011-2032”); nr XII/119/11 w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Czerwieńsk w 2012 roku; nr XVIII/190/12 w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2013; nr XVIII/191/12 w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2013-2015; nr XVIII/192/12 w sprawie Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012-2015 dla Gminy w Czerwieńsk; nr XVIII/193/12 w sprawie uchwalenia Programu Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Gminie Czerwieńsk na lata 2013-2015; nr XVIII/194/12 w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2013-2018. Ponadto na XIV sesji Rady Miejskiej w Czerwieńsku, która odbyła się 27 czerwca 2012 roku, przyjęto dokument pn. „Ocena zasobów pomocy społecznej Gminy Czerwieńsk w latach 2009-2011 oraz na rok 2012”. W 2012 r. w ramach Programu Priorytetowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pn. „Gospodarowanie odpadami innymi niż komunalne, Część III – Usuwanie wyrobów zawierających azbest” Gmina Czerwieńsk uzyskała dofinansowanie w formie dotacji w wysokości 62 501,46 zł25. Program adresowany był do jednostek samorządu terytorialnego, na terenie których przeprowadzono inwentaryzację wyrobów zawierających azbest oraz posiadających opracowany i przyjęty uchwałą Rady Gminy gminny program usuwania azbestu. Gminy przystępujące do Programu mogły uzyskać dofinansowanie w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych w formie dotacji (50% dofinansowania stanowiła dotacja NFOŚiGW i 50% dotacja WFOŚiGW w Zielonej Górze). Kosztami kwalifikowanymi są koszty demontażu, zbierania, transportu i unieszkodliwienia lub zabezpieczenia odpadów zawierających azbest. W Gminie Czerwieńsk w 2012 roku osiągnięto efekt ekologiczny 67,529 Mg. Średni koszt unieszkodliwienia 1 Mg azbestu wyniósł 926 zł26. Monitorowanie postępu realizacji celu 3.2 Poprawa dostępności i jakości usług medycznych prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 11. Tabela 11. Wskaźniki monitorowania celu 3.2 Poprawa dostępności i jakości usług medycznych Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 Informacja nr 1/2013 Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze z dnia 2 grudnia 2013 r. w sprawie sprawozdania z działalności Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze za 2012 rok, Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielkopolski, dnia 13 grudnia 2013 r., poz. 2751, s. 12, 44. 26 Informacja nr 1/2013 Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze z dnia 2 grudnia 2013 r. w sprawie sprawozdania z działalności Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze za 2012 rok, Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielkopolski, dnia 13 grudnia 2013 r., poz. 2751, s. 44. 25 19 1. nakłady na remont i modernizację placówek ochrony zdrowia zł 0 0 2. liczba wyremontowanych i zmodernizowanych placówek ochrony szt. 0 0 3. powierzchnia ochrony m2 0 0 4. liczba programów z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia szt. 6 7 5. wydatki na ochronę zdrowia ogółem na 1 mieszkańca zł 0,9 29,55 6. liczba mieszkańców na 1 lekarza specjalistę osoba 1409 1377 7. liczba specjalistycznych usług medycznych szt. 6 7 8. nakłady na dofinansowanie usług rehabilitacyjnych i opiekuńczych zł 130.250 151.123 wyremontowanych i zmodernizowanych placówek Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Działania na rzecz poprawy dostępności i jakości usług medycznych w 2012 r. w Gminie Czerwieńsk realizowane były poprzez: plany i programy operacyjne, do których należą: (1) Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Gminie Czerwieńsk na lata 2008 – 2012 i Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Gminie Czerwieńsk na lata 2013 – 2015, (2) Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012 – 2015 dla Gminy Czerwieńsk, w ramach którego otworzono gabinet psychoterapeutyczny (3) Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, przeciwdziałania powstawaniu i usuwaniu następstw nadużywania alkoholu oraz wspomagania działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych, (4) Gminny Programu Przeciwdziałania Narkomanii w zakresie działań wychowawczych, edukacyjnych, informacyjnych i zapobiegawczych, zmierzających do ograniczania problemów narkomanii, szkód zdrowotnych i społecznych wywołanych uzależnieniami oraz wspomagania działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych w tym zakresie; inicjowanie i wspieranie programów promujących zdrowy styl życia: (1) programy szczepień ochronnych dzieci i młodzieży, np. szczepienia nastolatek w wieku 11 – 12 lat oraz szczepienia starszych dziewcząt i kobiet przeciw HPV – zdaniem polskich lekarzy szczepienia przeciw HPV znacząco obniżają ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy i innych zmian wywoływanych przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) (2) programy badań przesiewowych ukierunkowane na choroby układu krążenia, przesiewowe badanie glukozy i cholesterolu, układu oddechowego, w ramach szkolnych programów zdrowotnych wykonano badania przesiewowe dzieci ukierunkowane na wykrywanie wad postawy, wymowy, wzroku, słuchu, a także stanu uzębienia, (3) badania mammograficzne piersi i badania cytologiczne dla kobiet powyżej 50 roku życia; inicjowanie i wspieranie pozalekcyjnych programów profilaktycznych adresowanych do dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniami oraz do ich rodziców – szkolne programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz edukacji zdrowotnej dla dzieci i ich rodziców; zlecanie zadań publicznych gminy w drodze otwartych konkursów ofert, na podstawie przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, zgodnie z programem współpracy z organizacjami pozarządowymi, w tym z zakresu ochrony i promocji zdrowia; edukację w zakresie pierwszej pomocy oraz promocja honorowego dawstwa krwi i oświaty zdrowotnej. Monitorowanie postępu realizacji celu 3.3 Aktywizacja społeczności lokalnej prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 12. Tabela 12. Wskaźniki monitorowania celu 3.3 Aktywizacja społeczności lokalnej Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. udział mieszkańców w wyborach % 41,5 0 2. udział mieszkańców w organizacjach pozarządowych % 4,39 4,39 20 3. udział mieszkańców gminy w rozwiązywanie problemów społecznych % 2,2 2,2 4. udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym % 0 0 5. liczba programów aktywizujących mieszkańców szt. 7 8 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. W 2012 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w Czerwieńsku realizował projekt pn. „Program aktywizacji społeczno-zawodowej bezrobotnych w Gminie Czerwieńsk w latach 2008-2013”. Projekt związany z pobudzaniem aktywności społecznej i zawodowej osób bezrobotnych został przyjęty do realizacji w komponencie regionalnym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie lubuskim w ramach poddziałania 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Celem głównym projektu było zwiększenie potencjału społeczno – zawodowego 72 osób zagrożonych wykluczeniem społecznym będących klientami OPS w okresie od 01.01.2011 do 31.12.2013 roku przy użyciu instrumentów aktywnej integracji. Kwota dofinansowania wynosiła 303 018,42 zł. Grupę docelową w projekcie stanowiły osoby, które były klientami OPS, a w szczególności osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, u których zasadniczymi problemami było bezrobocie oraz problemy opiekuńczo – wychowawcze, a także otoczenie grupy docelowej, tj. członkowie ich rodzin (małżonkowie, konkubenci, dzieci, rodzice), sąsiedzi i inni mieszkańcy. W 2012 roku wsparciem w projekcie objęto 49 osób. Wśród uczestników projektu było 6 osób, które posiadały orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. W ramach zadania „aktywna integracja” zatrudniono 2 asystentów rodziny, których zadaniem było wspieranie osób uczestniczących w projekcie przy wypełnianiu ról w rodzinie, doradztwo w zakresie rozwiązywania problemów, pomoc w zapanowaniu nad ich własnym życiem, nauka wcielania w życie tego, czego dowiedzieli się i nauczyli w trakcie terapii psychologicznej. Przeprowadzono szkolenie z zakresu aktywizacji zawodowej, poprzedzone wcześniejszym wsparciem psychologa, którego celem było podniesienie samooceny oraz motywacja do dalszego rozwoju. W ramach zadania „praca socjalna” oraz „zasiłki i pomoc w naturze” zatrudniono 2 pracowników socjalnych oraz dodatkowo specjalistów dla 3 pracowników socjalnych zatrudnionych już w OPS, którzy realizowali Kontrakty Socjalne (KS) z uczestnikami projektu oraz współpracowali z asystentem rodziny. Osoby niepełnosprawne z terenu Gminy Czerwieńsk kierowane były do Powiatowego Ośrodka Wsparcia „Parasol” w Zielonej Górze, który uczestnikom zapewniał pomoc psychologiczną, pedagogiczną, rehabilitację ruchową, pomoc pielęgniarską i socjalną. W ramach zajęć w „Parasolu” odbywały się zajęcia w sekcjach: artystycznej, twórczej, robótek ręcznych, komputerowej, kulinarnej. Ponadto osoby niepełnosprawne brały udział w imprezach okolicznościowych i rekreacyjnych, wyjazdach integracyjnych oraz życiu kulturalnym miasta. W 2012 roku w warsztatach zorganizowanych w Powiatowym Ośrodku Wsparcia „Parasol” w Zielonej Górze uczestniczyły 4 osoby niepełnosprawne z Gminy Czerwieńsk. W ramach współpracy Gminy Czerwieńsk z organizacjami pozarządowymi corocznie uchwalany jest program współpracy gminy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. Celem programu jest „wyzwolenie potencjału aktywności obywatelskiej, wrażliwości społecznej oraz umacnianie, poprzez wspólne działania lokalnych więzi, wzmocnienie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, budowanie partnerstwa oraz wspieranie organizacji pozarządowych w realizacji ważnych celów społecznych”. Program reguluje zakres współpracy i określa jej formy. W ramach programu władze gminy ogłaszają otwarte konkursy ofert na realizację zadań publicznych, powierzają oraz wspierają wykonanie zadań ujętych w programie. Działania Gminy Czerwieńsk w 2012 r. ukierunkowane były w szczególności na tworzenie warunków do zwiększenia aktywności społecznej wśród mieszkańców Gminy27. Aktywizacja społeczeństwa, szczególnie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym, jest jednym z celów projektu pn. „Internet dla mieszkańców Gminy Czerwieńsk – przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu”. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 – 2013 „Dotacje na Innowacje” „Inwestujemy w Waszą przyszłość” oś priorytetowa 8. „Społeczeństwo Sprawozdanie z realizacji programu współpracy Gminy Czerwieńsk z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za 2012 rok. 27 21 informacyjne – zwiększanie innowacyjności gospodarki” działanie 8.3. „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – eInclusion”. Głównym celem projektu było zapewnienie dostępu do Internetu dla mieszkańców Gminy Czerwieńsk zagrożonych wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawności, jak i fizycznych barier w dostępie do Internetu. Projekt polegał na budowie radiowej infrastruktury szerokopasmowego Internetu. W okresie dwóch lat w Gminie wybudowano 8 masztów zapewniających dostęp do sieci. W ramach projektu 153 gospodarstwa domowe oraz 9 jednostek podległych Gminie Czerwieńsk w ramach działań koordynacyjnych uzyskało bezpłatny dostęp do Internetu, poszerzając krąg odbiorców usług i treści cyfrowych. Rodzinom, które wzięły udział w projekcie został przekazany, na zasadzie użyczenia, sprzęt komputerowy z podstawowym oprogramowaniem oraz bezpłatnym dostępem do Internetu przez okres realizacji i trwałości projektu, czyli do 31 grudnia 2019 roku. W ramach projektu zorganizowano szkolenia z zakresu podstawowej obsługi komputera i Internetu. Przeprowadzone szkolenia przyczyniły się do nabycia nowych umiejętności i integracji społecznej. Dzięki wprowadzeniu powszechnego dostępu do szerokopasmowego Internetu możliwe będzie wdrożenie m.in. programu E-URZĄD, pozwalającego na łatwe i szybkie komunikowanie się z urzędem we wszystkich sprawach dotyczących relacji obywatel – gmina, bez potrzeby osobistego przybywania do siedziby gminy. Zwiększenie integracji mieszkańców Gminy Czerwieńsk możliwe było dzięki realizacji projektu: pn. „Partnerskie Dni Czerwieńska 2012” w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) - Brandenburgia 2007 – 2013. Gmina Czerwieńsk wraz z zaprzyjaźnionym Miastem Drebkau w dniach 25-27.05.2012 roku zorganizowała uroczyste obchody Święta Miasta pn.: „Partnerskie Dni Czerwieńska 2012”. Celem projektu było zwiększenie uczestnictwa mieszkańców w życiu kulturalnym gminy, poprzez organizację imprezy kulturalno-rekreacyjnej. „Partnerskie Dni Czerwieńska 2012” to impreza, która pobudza aktywność społeczności lokalnej, wpływa na promocję gminy, a tym samym przyczynia się do podniesienia jakości życia. pn. „XIII Polsko - Niemiecki Familijny Rajd Rowerowy – Czerwieńsk” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (oraz ze środków budżetu państwa w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007 – 2013 w ramach „Europejskiej Współpracy Terytorialnej”. Rajd został zorganizowany przez Czerwieńskie Towarzystwo Turystyczne we współpracy z partnerem niemieckim oraz władzami samorządowymi miast partnerskich tj. Gminy Czerwieńsk i Drebkau w Niemczech. Rajd odbył się w powiatach: zielonogórskim, wschowskim i nowosolskim. pn. „Święto Plonów 2012” zorganizowane przez Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Czerwieńsku. W roku 2012 Święto Plonów w Gminie Czerwieńsk odbyło się we wsi Laski. W ramach imprezy dożynkowej uformowano barwny korowód, w którym uczestniczyli Starostowie Dożynek, poczty sztandarowe OSP i delegacje wieńcowe, Rady Sołeckie, Koła Gospodyń Wiejskich, a także przedstawiciele instytucji rządowych, samorządowych i przedsiębiorcy oraz goście z Gminy Drebkau, biorący udział w Turnieju Gmin Partnerskich. W trakcie dożynek rozstrzygnięto konkursy na najpiękniejszy wieniec dożynkowy oraz wręczono nagrody w konkursie na najpiękniejszą posesję gminną. Konkurs na najpiękniejszą gminną posesję miał na celu zachęcanie wszystkich mieszkańców gminy do dbałości o swoje najbliższe otoczenie. Podczas Święta Plonów zorganizowano Turniej Gmin Partnerskich. W 2012 r. była to trzynasta edycja tej imprezy, w której wzięło udział dziesięć drużyn. Zawodnicy zmagali się w takich konkurencjach jak: toczenie dyni, slalom cebulowy, rzut beczką (panowie), rzut wałkiem (panie), wyścig z taczkami z nasadzaniem iglaków, a także szukanie igły w stogu siana. Drużyny miały za zadanie również wykonanie makiety gospodarstwa na miarę XXI wieku oraz plakatu promującego współpracę partnerską. Obok zmagań sportowych odbyły się również występy artystyczne. Atrakcją uroczystości dożynkowych były także stoiska promocyjne. Konkurs miał na celu aktywizację i integrację społeczności wiejskich, a jego założeniem było, aby każda wieś zaprezentowała swój dorobek kulturalny, sportowy i artystyczny. pn. „Przylądek Zieleni i Sportu” finansowany przez Euroregion Sprewa- Nysa-Bóbr – PolskoNiemiecką Współpracę Młodzieży oraz Gminę Czerwieńsk zorganizowano polsko-niemiecką wymianę młodzieży. Łącznie projektem zostało objętych 44 uczniów (22 nastolatków z każdego 22 kraju). Efektem materialnym spotkania młodzieży z Reichsstadt-Gymnasium w Rothenburgu ob der Tauber i Gimnazjum w Czerwieńsku są cztery trójjęzyczne foldery reklamujące sport oraz najważniejsze elementy krajobrazu Gminy Czerwieńsk. pn. „Partnerskie Spotkania Familijne - Postaw na Rodzinę” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007 –2013, Funduszu Małych Projektów Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr oraz budżetu państwa. Projekt „Partnerskie Spotkania Familijne” zastąpił organizowane przez ostatnie lata w Gminie Czerwieńsk „Transgraniczne wiejskie spotkania partnerskie”. Realizatorem projektu był Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Czerwieńsku. Nowy pomysł na partnerskie spotkania to efekt realizacji przez gminę Czerwieńsk programu „Postaw na rodzinę”, którego głównym założeniem było wzmacnianie więzi rodzinnych, stanowiących najlepszą ochroną dzieci i młodzieży przed wszelkimi patologiami i przemocą. W ramach projektu zorganizowano cykl spotkań plenerowych w pięciu wsiach gminy Czerwieńsk, na które zaproszono wielopokoleniowe rodziny z Gminy Czerwieńsk oraz partnerskiej gminy Drebkau. Wyodrębniono specjalne miejsca, w których można było uzyskać poradę specjalistów w zakresie zapobiegania patologii i przemocy w rodzinie. pn. ,,Szybciej, dalej i w górę” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z priorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, działanie 3.1 „Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty”, poddziałanie 9.1.2 „Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszenie różnic w jakości usług edukacyjnych”. Realizatorem projektu była Gmina Czerwieńsk. Wsparciem w ramach programu zostały objęte wszystkie szkoły Gminy Czerwieńsk. Celem projektu było wdrożenie w ciągu dwóch lat szkolnych programu edukacyjno-wychowawczego w czterech szkołach podstawowych: Czerwieńsk, Leśniów Wielki, Nietków i Nietkowice oraz gimnazjum w Czerwieńsku, przezwyciężającego bariery w dostępie do wykształcenia i wyrównującego szanse edukacyjne oraz zwiększającego aspiracje życiowe 820 uczniów. Koszt realizacji sfinansowany przez Unię Europejską wyniósł 2 316 581,40 zł. W 2012 roku na realizację projektu przeznaczono 1 381 000 zł. Uczestnicy projektu mieli okazję do zdobywania wiedzy i umiejętności, jak również wzbogacania swojej osobowości poprzez poszerzanie zainteresowań, kontaktów koleżeńskich, przyjaźni. W ramach projektu zrealizowano następujące działania aktywizujące: opiekuńczowychowawcze, w tym opieka psychologiczna w każdej szkole, wyrównywanie wiedzy i umiejętności (zajęcia dla gimnazjalistów w zakresie bloku humanistycznego oraz matematycznoprzyrodniczego), poszerzanie wiedzy i kształtowanie umiejętności kluczowych (fakultety matematyczne, zajęcia laboratoryjne na wyższych uczelniach, nauka języka angielskiego i niemieckiego), działalność artystyczna (koła fotograficzno-filmowe, koła plastyczne, chóry szkolne), działalność sportowa (gimnastyka korekcyjna, nauka gry w tenisa ziemnego, nauka pływania, taniec nowoczesny), działalność turystyczno-regionalna (koła historyczno-regionalne, wycieczki po okolicach Czerwieńska, wycieczki ponadregionalne do Poznania, Wrocławia, Berlina), wypoczynek zimowy (ferie stacjonarne dla młodszych uczniów w Zielonej Gorze, obozy zimowe, Karpacz, Zakopane), wypoczynek letni (stacjonarne, obozy wyjazdowe: Jastrzębia Góra, Dźwirzyno- Kopenhaga-Ystad), bezpieczeństwo i ruch drogowy koła o ruchu drogowym, koła przyrodnicze „Zielony Patrol”. Istotą projektu było między innymi stworzenie każdemu uczniowi szansy na odnalezienie swojego miejsca w wielu dziedzinach aktywności, gdzie uczeń mógł wyrównywać braki w wiadomościach i umiejętnościach, uczestniczyć w zajęciach rozwijających i korzystać z różnych form wypoczynku letniego i zimowego. Monitorowanie postępu realizacji celu 3.4 Poprawa warunków funkcjonowania służb bezpieczeństwa publicznego prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 13. Tabela 13. Wskaźniki monitorowania celu 3.4 Poprawa warunków funkcjonowania służb bezpieczeństwa Lp. 1. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 liczba zakupionego specjalistycznego sprzętu dla służb bezpieczeństwa szt. 2 8 23 publicznego 2. nakłady na funkcjonowanie służb bezpieczeństwa publicznego zł 137.623,06 178.156,93 3. liczba narzędzi analizowania i prognozowania zagrożeń szt. 2 0 4. liczba szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe funkcjonariuszy służb mundurowych i pracowników służb miejskich szt. 5 6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. W ostatnich latach nie maleje, a w niektórych dziedzinach wręcz rośnie zapotrzebowanie na sprawne działalnie służb porządku publicznego. Obserwowany wzrost liczby zagrożeń dla bezpieczeństwa powszechnego spowodowany m.in.: przez gwałtowne opady, przybory wód i powodzie, nawałnice i huragany, rosnącą liczbę pojazdów na drogach, rozwój techniki i informatyki, ewaluację przestępczości oraz napływ nielegalnych imigrantów uzasadnia działania zmierzające do wzrostu skuteczności i sprawności działania służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne. W 2012 r. w Gminie Czerwieńsk nastąpiło nieznaczne unowocześnienie służb bezpieczeństwa i porządku publicznego. Z uwagi na postęp techniczny i technologiczny istnieje konieczność stopniowego wycofywania wyeksploatowanego w codziennej służbie wyposażenia oraz remontów użytkowanych obiektów. Z tego powodu stała wymiana i permanentna modernizacja wyposażenia służb, oraz adekwatne do pojawiających się zagrożeń nakłady środków finansowych na szkolenia i rozbudowę zaplecza do jego realizacji pozwolą w przyszłości stawić czoło pojawiającym się zagrożeniom w Gminie Czerwieńsk. Jedynie ciągła modernizacja i inwestycje w najnowocześniejsze technologie gwarantują, że służby bezpieczeństwa i porządku publicznego będą mogły nadążyć za stałym rozwojem przestępczości, poprawią skuteczność w przeciwdziałaniu zupełnie nowym rodzajom działalności przestępczej, polepszą sprawność w neutralizowaniu zagrożeń powodowanych przez siły natury lub destrukcyjną działalność człowieka. Monitorowanie postępu realizacji celu 4.1. Wzrost wykorzystania technologii informacyjnokomunikacyjnych (ICT) w usługach publicznych, gospodarstwach domowych i sektorze przedsiębiorstw prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 14. Tabela 14. Wskaźniki monitorowania celu 4.1. Wzrost wykorzystania technologii informacyjnokomunikacyjnych (ICT) w usługach publicznych, gospodarstwach domowych i sektorze przedsiębiorstw Lp. Wskaźniki monitorowania 1. odsetek gospodarstw domowych z dostępem do szerokopasmowego Internetu 2. Jednostka 2011 2012 % 12,9 12,9 odsetek podmiotów gospodarczych z dostępem do szerokopasmowego Internetu % 6,8 8,8 3. odsetek szkół podłączonych do Internetu szerokopasmowego % 100,0 100,0 4. odsetek urzędów podłączonych do Internetu szerokopasmowego % 100,0 100,0 5. liczba inicjatyw (działań) promujących korzystanie z Internetu szt. 1 2 6. liczba opracowanych i wdrożonych programów szkoleń z zakresu obsługi komputera oraz korzystania z Internetu szt. 1 2 7. liczba osób uczestniczących w szkoleniach z zakresu obsługi komputera oraz korzystania z Internetu osoba 50 110 8. liczba punktów dostępu do Internetu w miejscach publicznych szt. 5 5 9. liczba osób korzystających z Internetu w miejscach publicznych osoba 120 150 10. nakłady na rozbudowę i modernizację infrastruktury informatycznej urzędów zł 50 000,00 30 000,00 11. liczba systemów informatycznych ułatwiających załatwianie spraw administracyjnych w urzędach szt. 4 4 12. liczba usług administracji publicznej dostępnych on-line szt. 1 2 24 13. liczba przeszkolonych nauczycieli w zakresie ICT osoba 5 4 14. liczba wdrożonych w szkołach nowoczesnych rozwiązań technicznych tj. sieci radiowe, urządzenia multimedialne szt. 6 3 15. liczba elektronicznych materiałów i środowisk uczenia się w szkołach szt. 6 6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. W celu realizacji zadań tj.: „stworzenie dostępu do szerokopasmowego Internetu”, „podniesienie poziomu świadomości i umiejętności mieszkańców w zakresie stosowania technologii informacyjnokomunikacyjnych (ICT)”, „poprawa dostępu do Internetu w miejscach publicznych”, „informatyzacja urzędów (E-urząd)”, „unowocześnienie funkcjonowania szkół poprzez wprowadzenie koncepcji eszkoła” w 2012 r. Gmina Czerwieńsk rozpoczęła realizację projektu nr POIG.08.03.00-08-097/10 „Internet dla mieszkańców Gminy Czerwieńsk – przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu”. Projekt ten jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka „Dotacje na Innowacje” „Inwestujemy w Waszą przyszłość” Oś priorytetowa 8. „Społeczeństwo informacyjne – zwiększanie innowacyjności gospodarki” Działanie 8.3. „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – eInclusion”. Wartość projektu – 4 746 239,36 zł. Udział Unii Europejskiej – 3 991 803,45 zł. Głównym celem projektu jest przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu społeczności Gminy Czerwieńsk, poprzez zapewnienie dostępu do szerokopasmowego Internetu, niezbędnego sprzętu i oprogramowania, a także pomocy technicznej przy instalowaniu sprzętu w gospodarstwach domowych (153 zestawów komputerowych) i 9 jednostkach podległych Gminie Czerwieńsk (18 zestawów komputerowych) przez okres realizacji projektu tj. do 31 grudnia 2014 oraz 5 lat po jego zakończeniu dla zachowania trwałości projektu, czyli do końca roku 2019. Projekt obejmuje następujące typy działań: dostarczenie i instalację sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem na miejscu w 153 gospodarstwach domowych, w których zamieszkuje osoba zakwalifikowana do udziału w projekcie oraz dostarczenie internetu przez okres realizacji projektu tj. do 31 grudnia 2014 r. plus 5 lat po zakończeniu jego realizacji; udostępnienie sprzętu komputerowego jest realizowane na zasadzie umowy użyczenia sporządzonej pomiędzy Realizatorem projektu (Gminą Czerwieńsk) a Beneficjentem Ostatecznym (osobą lub gospodarstwem domowym wybranym w wyniku rekrutacji), a w przypadku osób niepełnoletnich i niepełnosprawnych rodzica bądź opiekuna prawnego, szkolenia z zakresu podstawowej obsługi komputera oraz korzystania z Internetu, opiekę administratorską i serwisową sprzętu i oprogramowania, ewentualną modernizację sprzętu i aktualizację oprogramowania. Dzięki wprowadzeniu powszechnego dostępu do szerokopasmowego Internetu będzie możliwe wdrożenie m.in. programu e-urząd, pozwalającego na łatwe i szybkie komunikowanie się z urzędem we wszystkich sprawach dotyczących relacji obywatel-gmina, bez potrzeby osobistego przybywania do siedziby gminy. Przebieg realizacji projektu w 2012 r.: W dniu 30 kwietnia 2012 r. dokonano wyboru najkorzystniejszej oferty w postępowaniu ZP.271.1/UE.2011 o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na wyłonienie wykonawcy do realizacji projektu pt.: ”Internet dla mieszkańców Gminy Czerwieńsk – przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu”. Za najkorzystniejszą ofertę uznano ofertę złożoną przez firmę: STIMO Niedzielski Sp. J.28 W dniu 20 czerwca siedzibą 2012 r. Gmina Czerwieńsk podpisała umowę z wykonawcą - STIMO Niedzielski Sp. J. z w Krośnie, woj. podkarpackie, który w ramach realizacji projektu jest odpowiedzialny za zaprojektowanie i wybudowanie radiowej infrastruktury dostępowej szerokopasmowego Internetu. Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej, Oznaczenie sprawy: ZP.271.1/UE.2011, Czerwieńsk, dnia 30.04.2012 r., http://www.bip.czerwiensk.pl/system/obj/2734_Informacja_o_wyborze_oferty_najkorzystniejszej.pdf 28 25 Wybrany wykonawca realizował przedmiot umowy zgodnie z harmonogramem. W grudniu 2012 r. wykonawca STIMO Niedzielski Sp.J., po wykonaniu planowania radiowego i pomiarów widoczności optycznej, przedstawił projekt wykonawczy sieci szerokopasmowej, który został zatwierdzony przez Gminę Czerwieńsk. W dniach 17.09.2012 r. – 31.10.2012 r., zgodnie z Regulaminem rekrutacji i uczestnictwa w projekcie „Internet dla mieszkańców Gminy Czerwieńsk – przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu”29 prowadzona była rekrutacja uczestników projektu – przyjmowane były dokumenty rekrutacyjne. Wpłynęło 213 wniosków, które weryfikowane były przez Komisję Rekrutacyjną. W grudniu 2012 r. Komisja Rekrutacyjna przedstawiła listę beneficjentów ostatecznych oraz listę rezerwową uczestników projektu. Na liście podstawowej znalazły się 153 gospodarstwa domowe, natomiast na liście rezerwowej – 15. Całkowity koszt realizacji projektu wynosi 4 746 239,36 zł, całkowita kwota wydatków kwalifikowanych – 4 696 239,36 zł, wkład własny Gminy Czerwieńsk w odniesieniu do całkowitych wydatków kwalifikowanych projektu wynosi 0,00 zł. Koszty całkowite poniesione w 2012 r. – 26 492,00 zł. Monitorowanie postępu realizacji celu 4.2. Poprawa stanu infrastruktury placówek oświatowych prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 15. Tabela 15. Wskaźniki monitorowania celu 4.2. Poprawa stanu infrastruktury placówek oświatowych Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba nowo powstałych sal gimnastycznych szt. 1 0 2. liczba zmodernizowanych sal gimnastycznych szt. 0 1 3. liczba rozbudowanych i zmodernizowanych placów zabaw szt. 1 4 4. liczba zmodernizowanych przedszkoli szt. 1 1 5. liczba zmodernizowanych szkół szt. 4 2 6. wydatki na budowę sal gimnastycznych na 1 mieszkańca zł 406,60 143,50 7. wydatki na modernizację sal gimnastycznych na 1 mieszkańca zł 0 1,06 8. wydatki na rozbudowę i modernizację placów zabaw na 1 mieszkańca zł 6,30 11,89 9. wydatki na modernizację przedszkoli na 1 mieszkańca zł 37,60 9,91 10. wydatki na modernizację szkół na 1 mieszkańca zł 6,43 14,03 2 2495 0 2 260 120 2 525 2100 2 11. 12. 13. powierzchnia wybudowanych sal gimnastycznych powierzchnia zmodernizowanych sal gimnastycznych powierzchnia rozbudowanych i zmodernizowanych placów zabaw m m m 14. powierzchnia zmodernizowanych przedszkoli m 300 600 15. powierzchnia zmodernizowanych szkół m2 1600 950 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Czerwieńsk. W ramach zadania „budowa i modernizacja sal gimnastycznych, boisk sportowych i basenów przy szkołach” w 2012 r.: zbudowano salę gimnastyczną w Nietkowicach (2 777 742,39 zł, lata 2011-2012), zbudowano boisko ,,Orlik’’ w Nietkowicach (1 072 108,27 zł), zbudowano boisko sportowe w Publicznej Szkole Podstawowej w Czerwieńsku (193 634,47 zł) oraz utwardzono teren wokół boiska (10,147,50 zł), Regulamin rekrutacji i uczestnictwa w projekcie „Internet dla mieszkańców Gminy Czerwieńsk-przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu”, Załącznik do Zarządzenia Nr 67/2012 Burmistrza Czerwieńska z dnia 11 września 2012 r. 29 26 zmodernizowano salę gimnastyczną w Publicznej Szkole Podstawowej w Czerwieńsku (6 200 zł). W ramach zadania „Rozbudowa i modernizacja placów zabaw przy szkołach i przedszkolach” w 2012 r. rozbudowano i zmodernizowano: 2 place zabaw w Przedszkolu w Czerwieńsku (7 000 zł, 17 000,00 zł), plac zabaw w Publicznej Szkole Podstawowej w Nietkowie (31 375,00 zł, w tym środki własne – 13 519, środki z Programu Obszarów Wiejskich -17 856 zł), plac zabaw w Publicznej Szkole Podstawowej w Nietkowicach (29 210,00 zł, w tym środki własne 12 613,06 zł, środki pozyskane z LGD - 16 596,94 zł, plac zabaw w Publicznej Szkole Podstawowej w Leśniowie Wielkim (18 215,10 zł). W ramach zadania „Remont i modernizacja budynków szkół i przedszkoli” w 2012 r. przeprowadzono remont budynku szkoły w Leśniowie Wielkim (17 564 zł) oraz remont budynku szkoły w Czerwieńsku (8 950 zł). Monitorowanie postępu realizacji celu 4.3. Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 16. Tabela 16. Wskaźniki monitorowania celu 4.3. Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. wydatki na dostosowanie przedszkoli i szkół do potrzeb uczniów niepełnosprawnych zł 63 100,00 136 137,0 2. liczba programów zajęć wyrównawczych szt. 21 35 3. liczba uczniów uczestniczących w zajęciach wyrównawczych osoba 451 190 4. nakłady na realizację zajęć wyrównawczych zł 544 127,0 151 620,0 5. liczba organizowanych zajęć pozalekcyjnych szt. 36 12 6. liczba uczniów uczestniczących w zajęciach pozalekcyjnych osoba 700 375 7. nakłady na realizację zajęć pozalekcyjnych zł 900 050,0 200,00 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. W celu realizacji zadania „dostosowanie placówek edukacyjnych do potrzeb dzieci i młodzieży niepełnosprawnej” w 2012 r. w Gminie Czerwieńsk prowadzono prace w Publicznej Szkole Podstawowej w Czerwieńsku, Publicznej Szkole Podstawowej w Leśniowie Wielkim oraz w Przedszkolu w Czerwieńsku. Łącznie na realizację tego zadania wydano 136 137,00 zł. W 2012 r. zadania „wsparcie programów zajęć wyrównawczych” oraz „doskonalenie systemu zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych” były realizowane we wszystkich publicznych placówkach oświatowych w Gminie Czerwieńsk. Zadania te były realizowane w ramach następujących programów współfinansowanych ze środków EFS: 1) ,,Szybciej, dalej i w górę – wysoka jakość oświaty w Gminie Czerwieńsk”. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałanie 9.1.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych. Wartość projektu to 2 316 581,40 zł. Gmina Czerwieńsk realizowała powyższy projekt bez wkładu własnego. Projekt realizowany był od stycznia 2011 r. do grudnia 2012 r. Wsparciem w ramach projektu zostały objęte wszystkie szkoły Gminy Czerwieńsk. Celem przedsięwzięcia było wdrożenie programu edukacyjnowychowawczego przezwyciężającego bariery w dostępie do wykształcenia i wyrównującego szanse edukacyjne uczniów Gminy Czerwieńsk. W lutym 2012 r. w auli Urzędu Miasta i Gminy w Czerwieńsku odbyła się konferencja podsumowująca roczną realizację projektu. Łączna liczba uczniów uczestniczących w projekcie – 820. W ramach projektu realizowana była: 27 działalność opiekuńczo – wychowawcza, wyrównywanie wiedzy i umiejętności, poszerzenie wiedzy i umiejętności, bezpieczeństwo i ruch drogowy, działalność artystyczna, działalność sportowa, działalność turystyczno – regionalna, szkolny ośrodek kariery, organizacja wypoczynku letniego i zimowego. doskonalenie systemu zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych. W 2012 r. w ramach projektu grupa 170 uczniów ze szkół podstawowych i gimnazjum wyjechała na obóz zimowy do Murzasichle na Podhalu. 2) „Klucz do sukcesu Twojego dziecka”. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałanie 9.1.1 Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechnienia edukacji przedszkolnej. Okres realizacji projektu: wrzesień 2011 r. – lipiec 2013 r.. Aplikowana kwota dofinansowania z EFS – 705 285,59 zł, wkład Gminy Czerwieńsk – 10 579,28 zł. W 2012 r. w projekcie uczestniczyło 192 dzieci. W ramach projektu zrealizowano : wydłużenie czasu pracy ,,0’’ o 2 godz. dziennie, utworzenie dodatkowego oddziału dla dzieci 3 – 5 letnich, zajęcia z preorientacji zawodowej, zajęcia taneczne, zajęcia rytmiczno – umuzykalniające, zajęcia z j. angielskiego, spotkania z psychologiem. Aby osiągnąć główny cel projektu – zmniejszenie nierówności w dostępie do edukacji przedszkolnej i podniesienie jakości edukacji – uelastyczniono i dostosowano ofertę przedszkola do rzeczywistych potrzeb dzieci i rodziców. Edukacją przedszkolną objęto 42 dzieci w wieku 3-5 lat dotychczas nieuczęszczających do przedszkola – dla tych dzieci utworzono dodatkowy oddział przy ul. Kwiatowej w Czerwieńsku. Wydłużono czas funkcjonowania oddziału „0” z 5h do 7h dziennie. Celem zwiększenia kompetencji językowych i rytmiczno-tanecznych zaproponowano wszystkim dzieciom udział w bezpłatnych zajęciach z języka angielskiego, tańca i rytmiki. Wprowadzono innowacyjny program preorientacji zawodowej, dostosowany do możliwości dzieci. Przedszkole wzbogaciło się o nowe sprzęty, zabawki, pomoce dydaktyczne, laptopy, tablicę interaktywną. W 2012 r. dzieci korzystały m.in. z bezpłatnych wyjazdów terenowych i odwiedzili zakłady rzemieślnicze w Zielonej Górze. 3) ,,Idziemy po sukces’’. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałania 9.1.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszenie różnic w jakości usług edukacyjnych. Główny cel projektu to wsparcie indywidualnych potrzeb edukacyjnych i rozwojowych uczniów klas I-III Szkół Podstawowych w Gminie Czerwieńsk. Wartość projektu to 148 914, 80 zł. Gmina Czerwieńsk realizowała powyższy projekt bez wkładu własnego. Okres realizacji projektu to wrzesień 2012 r. - czerwiec 2013 r. W 2012 r. projekt był realizowany przez wszystkie szkoły podstawowe w Gminie Czerwieńsk. Objętych projektem było181 uczniów klas I – III. Zadania realizowane w projekcie to: indywidualizacja procesu nauczania, zminimalizowanie dysfunkcji rozwojowych wśród dzieci klas I – III, trudności w czytaniu i pisaniu, zagrożenie ryzykiem dysleksji, trudności w zdobywaniu umiejętności matematycznych, 28 zaburzenia rozwoju mowy, problemy w komunikacji społecznej, gimnastyka korekcyjna, zajęcia terapeutyczne, praca z uczniem zdolnym. Powyższe projekty miały na celu wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszenie różnic w jakości usług edukacyjnych. Zadania zostały przygotowane tak, aby na każdym etapie edukacyjnym uczeń mógł realizować swoje zainteresowania lub korygować trudności. Każda szkoła została wyposażona w dodatkowe pomoce dydaktyczne, sprzęt, meble. Zatrudniono specjalistów takich jak: psycholodzy, instruktorzy (narty, pływanie), lektorzy językowi, nauczyciele posiadający wysokie kwalifikacje i uprawnienia. Uczniowie uczestniczyli w wycieczkach od jednodniowych do 10 dniowych na terenie kraju i za granicą. Po roku realizacji projektu, uczniowie na poziomie szkół podstawowych jak i gimnazjum podnieśli wyniki ze sprawdzianu po 6 – klasie oraz egzaminu gimnazjalisty. Monitorowanie postępu realizacji celu 4.4. Podniesienie jakości usług edukacyjnych 4.3. prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 17. Tabela 17. Wskaźniki monitorowania celu 4.4. Podniesienie jakości usług edukacyjnych Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 godz. 448 325 1. liczba godzin nauki języków obcych w ciągu tygodnia 2. liczba języków obcych na 1 ucznia szt. 1,6 2 3. liczba szkół prowadzących współpracę międzynarodową szt. 2 4 4. liczba uczniów biorących udział w międzynarodowej wymianie młodzieży osoba 60 130 5. liczba szkoleń/kursów podnoszących kwalifikacje zawodowe nauczycieli szt. 270 87 6. liczba nauczycieli biorących udział w szkoleniach/kursach podnoszących kwalifikacje zawodowe 120 87 7. liczba nowoczesnych pomocy dydaktycznych 160 450 osoba szt. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Oceniając zadanie „poprawa oferty nauki języków obcych” należy stwierdzić, że w szkołach gminy Czerwieńsk w 2012 r. – w porównaniu do 2011 r. - wzrosłą liczba języków obcych przypadających na 1 ucznia. Zadanie „wymiana młodzieży i współpraca międzynarodowa szkół” jest realizowane przez Gimnazjum im. Jana Pawła II w Czerwieńsku, które współpracuje z Reichsstadt-Gymnasium o.d.T. (Rothenburg ob der Tauber) oraz Publiczną Szkołę Podstawową w Nietkowie, która współpracuje z Szkołą Podstawową w Klietz/Niemcy. W czerwcu 2012 r. dyrektorzy wszystkich szkół podstawowych i gimnazjum w Czerwieńsku przebywali z wizytą w Rothenburgu ob der Tauber. Delegacji przewodniczył Burmistrz Piotr Iwanus. Wizyta miała charakter roboczy, a głównym punktem programu było spotkanie w ReichsstadtGimnasium o.d.T.. Podczas pobytu w tej szkole dyrektorzy mieli okazję zapoznać się z funkcjonowaniem systemu oświaty w landzie Bawarii, omówić warunki współpracy pomiędzy szkołami w 2012 r., poznać możliwości wykorzystania tablic interaktywnych w procesie lekcyjnym, przyjrzeć się pracy nauczyciela oraz zwiedzić budynek dydaktyczny. W ramach zadania „zwiększenie możliwości systematycznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych nauczycieli” w 2012 r. 87 nauczycieli pracujących w szkołach znajdujących się na terenie Gminy Czerwieńsk uczestniczyło w szkoleniach/kursach: z zakresu zarządzania i organizacji pracy szkoły, tzw. przedmiotowo-metodycznych, z zakresu tworzenia narzędzi badawczych, kwalifikacyjnych – terapia pedagogiczna, oligofrenopedagogika, resocjalizacja. 29 Oceniając zadanie „podejmowanie działań zmierzających do wyposażenia szkół w nowoczesne pomoce dydaktyczne, np. w multimedialne programy edukacyjne, nowoczesne i atrakcyjne podręczniki szkolne” należy stwierdzić, że w 2012 r. zostało ono zrealizowane na zadawalającym poziomie. W szkołach znajdujących się na terenie Gminy Czerwieńsk w 2012 r. (w porównaniu do 2011 r.) liczba nowoczesnych pomocy dydaktycznych wzrosła o ponad 180%. Monitorowanie postępu realizacji celu 4.5. Tworzenie warunków do podnoszenia poziomu wiedzy i umiejętności mieszkańców gminy – promocja uczenia się przez całe życie prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 18. Tabela18. Wskaźniki monitorowania celu 4.5 Tworzenie warunków do podnoszenia poziomu wiedzy i umiejętności mieszkańców gminy – promocja uczenia się przez całe życie Wskaźniki monitorowania Lp. Jednostka 2011 2012 szt. 1 1 osoba 49 49 szt. 0 0 1. liczba programów podnoszących kwalifikacje zawodowe osób dorosłych 2. liczba osób w wieku kursach/szkoleniach1) 3. liczba utworzonych uniwersytetów trzeciego wieku 4. nakłady na kursy/szkolenia osób dorosłych zł 0 0 5. nakłady na utworzenie i funkcjonowanie uniwersytetów trzeciego wieku zł 0 0 1) poza szkolnym uczestniczących w w tym: - liczba uczestników „Programu aktywizacji społeczno-zawodowej bezrobotnych w Gminie Czerwieńsk w latach 2008-2013”: 2011 r. – 41, 2012 r. – 49, 2013 r. – 104. - liczba osób skierowanych na szkolenie do Centrum Integracji Społecznej w Zielonej Górze: 2011 r. – 8, 2012 r. – 0, 2013 r. – 9. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Ośrodek Pomocy Społecznej w Czerwieńsku realizował projekt systemowy w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, który był współfinansowany ze środków EFS np. „Program aktywizacji społeczno-zawodowej bezrobotnych w Gminie Czerwieńsk w latach 2008-2013”. Uczestnikami projektu były osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, w tym osoby długotrwale bezrobotne, niepełnosprawne, uzależnione. W ramach projektu Ośrodek Pomocy Społecznej w Czerwieńsku organizował warsztaty zwiększające kompetencje zawodowe, m.in.. warsztaty z zakresu doradztwa zawodowego, warsztaty komputerowych, warsztaty z psychologiem, prawnikiem, dietetykiem. Warsztaty miały na celu zwiększenie kompetencji i wiedzy w zakresie gospodarowania środkami finansowymi (racjonalności dysponowania), zarządzania długiem, radzenia sobie z problemami życia codziennego (uzależnienia, problemy opiekuńczo-wychowawcze), aktywizacji zawodowej. Ponadto Ośrodek Pomocy Społecznej w Czerwieńsku zawarł porozumienie z Ochotniczym Hufcem Pracy w Zielonej Górze, w ramach którego dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym organizowane były warsztaty z doradcami zawodowymi.. Zorganizowane zostały m.in. zajęcia wyjazdowe do Gospodarstwa Agroturystycznego, gdzie uczestnicy mogli w sposób praktyczny nauczyć się gospodarowania zarówno środkami finansowymi, jakie mają w posiadaniu, ale również produktami żywnościowymi, które na ogół każdy w domu posiada. Ponadto zorganizowane były zajęcia z kreowania wizerunku i metamorfozy w celu podniesienia samooceny, a także uświadomienia, że poszukując pracy ważne jest „pierwsze wrażenie”, czego podstawą jest dbanie o siebie i własny wizerunek. W ramach działań podejmowanych na rzecz włączenia społecznego Gmina Czerwieńsk kierowała osoby m.in. długotrwałe bezrobotne, uzależnione i niepełnosprawne do Centrum Integracji Społecznej w Zielonej Górze w ramach porozumienia zawartego z Miastem Zielona Góra. Uczestnicy mogli zdobyć nowe kwalifikacje zawodowe w różnych specjalnościach zawodowych, brali również udział w szkoleniach z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej, zajęciach z zakresu kreowania wizerunku, obsługi komputera, nauki języka obcego. W ramach oferty CIS obejmował uczestników wsparciem psychologa, doradcy zawodowego, psychoterapeuty, pracownika socjalnego. 30 Monitorowanie postępu realizacji celu 5.1 Rozwój infrastruktury turystycznej prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 19. Tabela 19. Wskaźniki monitorowania celu 5.1 Rozwój infrastruktury turystycznej Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba nowo powstałych szlaków turystycznych szt. 4 0 2. liczba odnowionych szlaków turystycznych szt. 0 0 3. długość nowopowstałych szlaków turystycznych km 70 0 4. długość odnowionych szlaków turystycznych km 0 0 5. liczba oznakowanych szlaków oraz atrakcji turystycznych szt. 54 55 6. liczba powstałych kompleksów turystyczno-kulturalnych oraz rekreacyjnych w pobliżu miejsc i obiektów atrakcyjnych turystycznie szt. 1* 0 7. powierzchnia powstałych kompleksów turystyczno-kulturalnych oraz rekreacyjnych w pobliżu miejsc i obiektów atrakcyjnych turystycznie m2 5000* 0 8. liczba powstałych mini terenów rekreacyjno-sportowych szt. 0 0 2 9. powierzchnia powstałych mini terenów rekreacyjno-sportowych m 0 0 10. liczba powstałych placów zabaw szt. 3 2 11. powierzchnia terenów zagospodarowanych na cele turystyczne i kulturalne m2 113 700 0 12. powierzchnia zagospodarowanego nabrzeża rzeki Odry ha 0 2 13. liczba punktów widokowych szt. 2 2 * Zbiorniki małej retencji wodnej, gm. Czerwieńsk – zbiornik Strużyna i zbiornik Czerwieńsk: odbiór końcowy 23.12.2011 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Monitorowanie postępu realizacji celu 5.2 Rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 20. Tabela 20. Wskaźniki monitorowania celu 5.2 Rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba nowo powstałych ścieżek rowerowych szt. 0 0 2. liczba zmodernizowanych ścieżek rowerowych szt. 0 0 3. długość wybudowanych ścieżek rowerowych km 0 0 4. długość zmodernizowanych ścieżek rowerowych km 0 0 5. liczba wybudowanych parkingów dla rowerów szt. 0 0 2 6. powierzchnia wybudowanych parkingów dla rowerów m 0 0 7. liczba zmodernizowanych parkingów dla rowerów szt. 0 0 2 8. powierzchnia zmodernizowanych parkingów dla rowerów m 0 0 9. liczba wybudowanych wielofunkcyjnych boisk sportowych szt. 1 0 10. liczba zmodernizowanych wielofunkcyjnych boisk sportowych szt. 11. powierzchnia wybudowanych wielofunkcyjnych boisk sportowych 1 0 2 3460 0 2 m 12. powierzchnia zmodernizowanych wielofunkcyjnych boisk sportowych m 1000 0 13. nakłady na modernizację basenu w Czerwieńsku zł 0 0 14. powierzchnia zmodernizowanych obiektów rekreacyjno-sportowych m2 0 150 15. liczba zmodernizowanych obiektów rekreacyjno-sportowych szt. 0 1 16. liczba nowo powstałych obiektów rekreacyjno-sportowych szt. 0 1 31 17. liczba wybudowanych przystani na rzece Odrze 18. liczba osób korzystająca z nowej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej 19. liczba nowych miejsc pracy powstała w wyniku realizacji projektów sportowo-rekreacyjnych szt. 0 0 osoba 800 800 etat 0 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Monitorowanie postępu realizacji celu 5.3 Promocja walorów turystycznych gminy prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 21. Tabela 21. Wskaźniki monitorowania celu 5.3 Promocja walorów turystycznych gminy Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba kampanii promujących walory turystyczne gminy szt. 2 2 2. liczba wyznaczonych terenów aktywności turystycznej w planach zagospodarowania przestrzennego szt. 0 0 3. powierzchnia wyznaczonych terenów aktywności turystycznej w planach zagospodarowania przestrzennego ha 0 0 4. liczba przygotowanych publikacji, folderów, ulotek itp. promujących walory turystyczne gminy szt. 8 4 5. liczba udziałów w targach i wystawach promujących walory turystyczne gminy szt. 1 1 6. liczba nowych lub zmodernizowanych lokalnych punktów informacji turystycznej szt. 0 0 7. liczba nowych stron internetowych poświęconych tematyce turystycznej szt. 0 0 8. liczba wypromowanych lokalnych produktów – marki kojarzonej z gminą szt. 5 5 9. „Program rozwoju turystyki dla Gminy Czerwieńsk” szt. 0 0 10. liczba osób korzystających z informacji turystycznej* osoba 16 000 18 000 * ustalono na podstawie raportu odwiedzin stron internetowych o tematyce turystycznej Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Monitorowanie postępu realizacji celu 5.4 Rozwój turystyki i agroturystyki prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 22. Tabela 22. Wskaźniki monitorowania celu 5.4 Rozwój turystyki i agroturystyki Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba nowo powstałych hoteli, moteli, pensjonatów szt. 0 0 2. liczba nowo powstałych gospodarstw agroturystycznych szt. 0 0 3. liczba miejsc noclegowych w hotelach, motelach, pensjonatach szt. 52 52 4. liczba miejsc noclegowych agroturystycznych szt. 0 0 5. liczba nowo powstałych punktów gastronomicznych szt. 0 1 6. dochody budżetu gminy z turystyki i agroturystyki na 1 mieszkańca zł 0 0 7. liczba turystów zagranicznych odwiedzających gminę w skali roku osoba 400 430 8. liczba turystów krajowych odwiedzających gminę w skali roku osoba osoba 5000 5000 9. liczba stałych miejsc pracy w obszarze turystyki i agroturystyki etat 0 0 10. liczba sezonowych miejsc pracy w obszarze turystyki i agroturystyki etat 0 0 11. liczba imprez skierowanych bezpośrednio do turystów szt. 8 9 32 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Monitorowanie postępu realizacji celu 5.5 Ochrona i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego i historycznego prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 23. Tabela 23. Wskaźniki monitorowania celu 5.5 Ochrona i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego i historycznego Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. kubatura obiektów zabytkowych poddanych procesom: konserwacji, renowacji, modernizacji, adaptacji m3 bd. bd. 2. liczba odrestaurowanych i odremontowanych obiektów historycznych szt. 2 0 3. powierzchnia historycznych m2 bd. 0 4. liczba zainstalowanych systemów zabezpieczeń przed pożarem i kradzieżą w obiektach zabytkowych szt. 0 0 5. liczba odrestaurowanych obiektów dziedzictwa kulturowego szt. 2 2 6. powierzchnia odrestaurowanych obiektów dziedzictwa kulturowego m2 130 48 7. liczba zmodernizowanych bibliotek szt. 2 0 Lp. odrestaurowanych i odremontowanych obiektów 2 8. powierzchnia zmodernizowanych bibliotek m 122,25 0 9. liczba obiektów zabytkowych zaadaptowanych na cele kulturalne i turystyczne szt. 0 0 10. powierzchnia obiektów zabytkowych zaadaptowanych na cele kulturalne i turystyczne m2 0 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Monitorowanie postępu realizacji celu 5.6 Wspieranie działań w zakresie kultywowania lokalnych tradycji prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 24. Tabela 24.Wskaźniki monitorowania celu 5.6 Wspieranie działań w zakresie kultywowania lokalnych tradycji Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba zmodernizowanych domów kultury i świetlic wiejskich szt. 3 2 2. powierzchnia zmodernizowanych domów kultury i świetlic wiejskich m2 451 373 3. liczba zorganizowanych imprez/wydarzeń kulturalnych (wystaw, spektakli, itp.) w domach kultury i świetlicach wiejskich szt. 23 24 4. liczba osób korzystających ze zmodernizowanych domów kultury i świetlic wiejskich osoba 5720 9620 5. nakłady na doposażenie funkcjonujących na terenie gminy domów kultury i świetlic wiejskich, np. w materiały edukacyjne, komputery, urządzenia sportowe zł 16320 9257 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. W 2012 r. zakwalifikowano do współfinansowania w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i zrealizowano projekt pn.: „Upowszechnienie kultury, sportu i rekreacji w miejscowościach Laski, Sudoł i Nietków poprzez remont obiektów kulturalnych i sportowych oraz urządzenie placu zabaw”. Celem projektu był remont i przebudowa obiektów kulturalnych i sportowych oraz ich wyposażenie, co podniesie standard działalności kulturalnej i sportowej, zaspokoi potrzeby społeczne mieszkańców w tych dziedzinach, korzystnie wpłynie na estetykę wsi oraz na rozwój kulturalny i sportowy dzieci i młodzieży. Całkowity koszt projektu, po przeprowadzonym postępowaniu przetargowym wyniósł 958 048,51 zł, w tym koszty kwalifikowane 765 557,14 zł. Rozliczenie finansowe projektu nastąpiło w styczniu 2013 33 roku. Uszczegóławiając, przedmiotem projektu był remont i zakup wyposażenia dla Wiejskiego Domu Kultury w miejscowości Laski , remont i zakup wyposażenia dla świetlicy wiejskiej w miejscowości Sudoł oraz budowa szatni dla sportowców na boisku w miejscowości Nietków. Zakres projektu dotyczący remontu i zakupu wyposażenia dla Wiejskiego Domu Kultury w Laskach obejmował: wykonanie instalacji CO i wewnętrznej instalacji gazowej, wewnętrzne roboty ogólnobudowlane i elektryczne, wyposażenie kuchni (kuchenka 4 - palnikowa z piekarnikiem, lodówko-zamrażarka poj. min. 320l kl. A), wyposażenie sal edukacyjnych (meble świetlicowe tj. stoły świetlicowe na podstawie drewnianej długości min. 180 cm - 5 szt., krzesła - 30 szt., odbiornik TV min 30 cali), zakup i montaż urządzeń zabawowych w Laskach obejmujący: zestaw zabawowy np. MONIKA (w skład zestawy wchodzą następujące elementy: wieża kwadratowa z daszkiem, wieża strażacka, zjeżdżalnia, most linowy, pomost wiszący, wejście linowe, koci grzbiet), huśtawka np. SH 2, podwójna, huśtawka wagowa, karuzela np. Tola 4, sprężynowiec na fundamencie betonowym. Zakres projektu dotyczący remont i zakup wyposażenia dla świetlicy wiejskiej w Sudole obejmował: wykonanie instalacji CO, wodno-kanalizacyjnej i wewnętrznej instalacji gazowej, wykonanie instalacji elektrycznej, wewnętrzne roboty ogólnobudowlane, wyposażenie kuchni (kuchenka 4 - palnikowa z piekarnikiem, lodówko-zamrażarka poj. min. 320l kl. A, stół kuchenny o podstawie drewnianej, szafka ze zlewozmywakiem dwukomorowym), wyposażenie sal edukacyjnych (meble świetlicowe tj. stoły świetlicowe na podstawie drewnianej długości min. 180 cm - 7 szt., krzesła -42 szt., regały biurowe szer. 90 cm, wys. 200 cm - 3 szt., szafa ubraniowa 2-drzwiowa szer. 90 cm, wys. 200 cm; stolik drewniany pod sprzęt RTV; wieszaki wolnostojące - 2 szt.; odbiornik TV min 30 cali), zakup i montaż urządzeń zabawowych w Sudole obejmujący: zestaw zabawowy np. MONIKA (w skład zestawy wchodzą następujące elementy: wieża kwadratowa z daszkiem, wieża strażacka, zjeżdżalnia, most linowy, pomost wiszący, wejście linowe, koci grzbiet ), huśtawka np. SH 2, podwójna, huśtawka wagowa, karuzela np. Tola 4, sprężynowiec na fundamencie betonowym. Zakres projektu obejmujący budowę szatni dla sportowców na boisku w Nietkowie polegał na budowie budynku szatniowo socjalnego, który został dobudowany do istniejącego budynku szatniowego. Zakres robót objął: częściowe wyburzenie ścian działowych wewnątrz obiektu istniejącego, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej w budynku istniejącym, wykonanie nowego pokrycia dachowego w budynku istniejącym, wybudowanie nowej części budynku szatniowo-socjalnego na fundamencie ławowym żelbetowym, strop drewniany belkowy, dach konstrukcji drewnianej krokwiowej, posadzka betonowa, stolarka okienna PCV lub drewniana, drzwi zespolone drewniane zewnętrzne płycinowe wewnętrzne. Wykonano także instalacje wewnętrzne: sanitarną, elektryczną, wodno-kanalizacyjną, wentylacyjną. Remont i zakup wyposażenia dla Wiejskiego Domu Kultury w miejscowości Laski zakończono w kwietniu 2012 r., natomiast remont i zakup wyposażenia dla świetlicy wiejskiej w miejscowości Sudoł oraz budowa szatni dla sportowców na boisku w miejscowości Nietków zrealizowano w maju 2012 r. W ramach realizacji lokalnej strategii rozwoju (LSR), Lokalna Grupa Działania Między Odrą a Bobrem wybiera projekty do realizacji w ramach środków przyznawanych na realizację strategii. W ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” z zakresu „małe projekty”, beneficjentami projektów którym przyznano dofinansowanie w Gminie Czerwieńsk byli: (1) Gmina Czerwieńsk: projekt pn. „Ogrodzenie boiska sportowego w Nietkowie”. Celem realizacji projektu było podniesienie atrakcyjności turystycznej i rekreacyjnej miejscowości Nietków poprzez wykonanie ogrodzenia wiejskiego boiska sportowego. Możliwość bezpiecznego użytkowania boiska na różnego typu imprezach rekreacyjno-sportowych przyczyni się do uatrakcyjnienia miejscowego boiska dla celów pełniejszego zagospodarowanie czasu wolnego, umożliwi mieszkańcom wsi szerszy udział w przedsięwzięciach sportowo-rekreacyjnych organizowanych na terenie boiska w Nietkowie, przy udziale gości przyjezdnych w ramach wymiany mieszkańców z terenu Polski i Niemiec. Całkowita wartość operacji wynosi 24 600,00 zł, w tym koszty kwalifikowane są równe 20 000,00 zł. Projekt rozliczony całkowicie został w miesiącu styczniu 2013 roku. projekt pn. „Poznajmy się i działajmy razem – urządzenie placu zabaw w miejscowości Nietkowice” o wartości 29.210,00 zł. Celem realizacji projektu była poprawa jakości życia mieszkańców miejscowości Nietkowice poprzez stworzenie bezpiecznego placu zabaw. Przedmiotom projektu był zakup i montaż urządzeń zabawowych w miejscowości Nietkowice, przy szkole podstawowej (na działce nr 188). W ramach projektu wykonano także nasadzenie roślinności (liguster zimozielony 100 mb) oraz zamontowano tablicę informacyjną. Dzięki 34 realizacji projektu powstało nowe miejsce wspólnych spotkań i integracji mieszkańców wsi, uaktywniło się środowisko lokalne. projekt pn. „Zdrowo, przyjemnie i z pożytkiem – doposażenie placu zabaw” o wartości 18215,10 zł. Celem operacji była poprawa jakości życia w miejscowości Leśniów Wielki poprzez urządzenie placu zabaw. Doposażenie przestrzeni rekreacji rodzinnej służy przede wszystkim integracji mieszkańców, zapewnia dzieciom i dorosłym miejsce wypoczynku, rekreacji i sportu. Przedmiotem operacji był zakup urządzeń zabawowo-sprawnościowych w miejscowości Leśniów Wielki (dz. nr 105/4 przy szkole podstawowej). W ramach tego przedsięwzięcia zakupiono: ściankę wspinaczkową potrójną, lokomotywę z wagonem, pomost wiszący z dwoma trapami, cztery ławki z oparciami, dwa kosze na śmieci oraz tablicę informacyjną. W ramach projektu wykonano również nasadzenie roślinności (50 szt. - Thuja Smaragd). projekt pn. „Modernizacja placu zabaw wraz z zagospodarowaniem terenu w Nietkowie”.Celem realizacji projektu była poprawa jakości życia mieszkańców miejscowości Nietków poprzez stworzenie bezpiecznego placu zabaw. Dzięki realizacji projektu powstało nowe miejsce wspólnych spotkań i integracji mieszkańców wsi, uaktywniło się środowisko lokalne. Całkowita wartość operacji wyniosła 31 412,62 zł, w tym koszty kwalifikowane są równe 25 508,71 zł. Projekt rozliczony całkowicie został w miesiącu styczniu 2013 r. (2) Stowarzyszenie Taneczne "HIT": projekt pn. „Integracja poprzez taniec” o wartości 11450 zł, projekt pn. „Taniec to szansa na przyszłość – dodajmy dzieciom skrzydeł” o wartości 20223,53 zł. (3) Czerwieńskie Stowarzyszenie Tenisowe: projekt pn. „Wakacje na korcie - letnia szkółka tenisa” o wartości 5857,43 zł. W 2012 r. Stowarzyszenie Turystyczno Motorowodne Odra Czerwieńsk stworzyło przystań Motorowodną Odra Czerwieńsk umożliwiająca cumowanie i wodowanie małych jednostek pływających. Przystań motorowodna „Czerwieńsk” powstała w ramach projektu złożonego przez Lubuski Okręgowy Związek Motorowodny i Narciarstwa Wodnego z działania 413 - Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju „Małe projekty" w naborze VII. W 2012 r. w ramach projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007-2013, Fundusz Małych Projektów i Projekty Sieciowe Euroregionu „Sprewa-Nysa-Bóbr” oraz budżetu państwa – „Przystań dla wodniaków – polsko – niemiecka współpraca na rzecz rozwoju turystyki wodnej na Odrze” przygotowano opracowanie zatytułowane „Koncepcji przystani rzecznych na Odrze zlokalizowanych wzdłuż biegu Odry na odcinku od Bytomia Odrzańskiego do Kostrzyna”. Projekt zakłada współpracę na rzecz rozwoju transgranicznej turystyki wodnej na Odrze, poprzez stworzenie wspólnej koncepcji rozbudowy infrastruktury turystyki rzecznej na obszarze wsparcia. Koncepcja ta dotyczy rozbudowy sieci przystani rzecznych na obszarze wodnym środkowej i dolnej Odry – od Gminy Bytom Odrzański do Gminy Kostrzyn. Ww. opracowanie obejmuje obszar: po stronie polskiej (powiaty województwa lubuskiego położone wzdłuż biegu Odry: nowosolski, zielonogórski, krośnieński, słubicki oraz gorzowski, gminy województwa lubuskiego położone wzdłuż biegu Odry, w tym: na terenie powiatu nowosolskiego: Bytom Odrzański, Siedlisko, Nowa Sól – Miasto, Nowa Sól, Otyń,na terenie powiatu zielonogórskiego: Zabór, Bojadła, Trzebiechów, Zielona Góra, Sulechów, Czerwieńsk, na terenie powiatu krośnieńskiego: Dąbie, Krosno Odrzańskie, Maszewo, Gubin, na terenie powiatu słubickiego: Cybinka, Słubice, Górzyca, na terenie powiatu gorzowskiego: Kostrzyn) oraz po stronie niemieckiej (powiaty kraju związkowego Brandenburgia położone wzdłuż biegu Odry: Oder–Spree, MarkischOderland, Frankfurt am Oder (miasto na prawach powiatu), gminy kraju związkowego Brandenburgia położone wzdłuż biegu Odry: na terenie powiatu Oder-Spree: Neuzelle, Eisenhuttenstadt, BrieskowFinkenheerd, na terenie powiatu Markisch-Oderland: Lebus, Golzow). Podstawowymi celami niniejszego opracowania jest: stworzenie wspólnej, polsko – niemieckiej koncepcji, która skłoni nadodrzańskie samorządy lokalne do budowy bądź rozbudowy bazy na potrzeby turystyki rzecznej na Odrze, zapoczątkowanie wspólnych działań jednostek samorządowych ułatwiających pozyskanie środków na ten cel, również z Unii Europejskiej, określenie ilości oraz wstępnych lokalizacji przystani rzecznych na Odrze, a także analiza formalno-prawna możliwości budowy przystani oraz opracowanie jednakowego standardu technicznego budowy przystani dla wszystkich uczestników programu i określenie szacunkowych kosztów inwestycji. 35 Koncepcji przystani rzecznych na Odrze zakłada lokalizację na terenie gminy Czerwieńsk trzech przystani rzecznych w miejscowościach: Będów, Brody i Nietków30. W maju 2012 r. odbyło się otwarcie skansenu fortyfikacyjnego „Czerwieńsk” – linia Środkowej Odry (Oderstellung). Jest to zespół około 650 żelbetowych schronów bojowych, obserwacyjnych lub biernych. Zbudowane zostały w latach 1928-1939 wzdłuż lewego brzegu Odry od Wrocławia do Krosna Odrzańskiego. Umocnienia te wraz z Międzyrzeckim Rejonem Umocnionym oraz Wałem Pomorskim (Pommeranstellung) stanowiły, główną linię obrony III Rzeszy przed atakiem ze wschodu. Linia Oderstellung została przełamana na całej długości w przeciągu kilkunastu dni na początku roku 1945 przez Armię Czerwoną. Skansen Fortyfikacyjny Czerwieńsk powstał dzięki staraniom Sekcji Przyjaciół Fortyfikacji w Czerwieńsku. Początkowo sekcja działała przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Czerwieńsku, a od początku 2011 roku weszła w struktury Stowarzyszenia Motorowodno Turystycznego „Odra Czerwieńsk”. Sam skansen jest usytuowany przy przeprawie promowej Brody – Czerwieńsk a dokładnie same obiekty są wkomponowane w wał przeciwpowodziowy, co dodatkowo ułatwia poruszanie się miedzy nimi. Celem sekcji jest ratowanie zabytków architektury militarnej w postaci niemieckich obiektów militarnych powstałych przed II wojną światową. Dzięki podejmowanym działaniom udało się uratować kilka elementów wyposażenia zdemontowanych i przygotowanych do wywiezienia przez „pozyskiwaczy złomu”. Zaś dzięki prowadzonym badaniom terenowym udało się znaleźć i uratować kolejnych kilkadziesiąt elementów wyposażenia. Sam skansen powstał w oparciu o sześć obiektów Pozycji Odry. Są to obiekty o numerach 763, 764, 765, 766, 767 i 770. W roku 2012 odrestaurowano obiekt 766 i 76531. W 2012 r. Gmina Czerwieńsk przystąpiła do programu „Lubusik – sportowe Lubuskie na lato”, którego celem jest tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi sportu w województwie lubuskim oraz zapewnienie mieszkańcom regionu alternatywnych form spędzania wolnego czasu poprzez realizację ogólnodostępnych, nieodpłatnych boisk do plażowej piłki siatkowej oraz organizacji na powstałych obiektach turnieju w plażowej piłce siatkowej w ramach współdziałania jednostek samorządu terytorialnego. W II edycji programu „Lubusik - sportowe Lubuskie na lato” uruchomiono, na terenie basenu kąpielowego w Czerwieńsku, boisko do plażowej piłki siatkowej. Boisko zostało sfinansowane ze środków budżetu województwa lubuskiego oraz Gminy Czerwieńsk. W 2012 r. Nadleśnictwo Zielona Góra na terenie Gminy Czerwieńsk przeprowadzało inwestycje związane z przebudową i budową dróg pożarowych, które są również dostępne dla turystyki rowerowej. Remont dróg leśnych przeprowadzono m.in. w leśnictwie Leśniów oraz Laski. Gmina Czerwieńsk realizuje projekt pn. „Szlakiem Rothenburgów w Gminie Czerwieńsk – etap I” w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska – Saksonia 2007-2013, oś priorytetowa 1. Rozwój transgraniczny, dziedzina wsparcia 2. Turystyka i działalność uzdrowiskowa, kierunek działań 2. Projekt jest realizowany wspólnie z miastem Rothenburg Oberlausitz. Przedmiotem projektu jest opracowanie koncepcji rozwojowej na rzecz turystyki trwałej we wspólnym obszarze przygranicznym. W ramach wspólnej koncepcji rozwojowej zostanie przygotowany projekt rewitalizacji i odrestaurowania Parku krajobrazowego w Nietkowie, Parku dworskiego w Laskach oraz Arboretum leśnego w Nietkowie. Stworzony zostanie również projekt architektoniczno-budowlany przystani rzecznej na rzece Odrze. Powstanie wodno-lądowy „Szlak Rothenburgów”, który będzie podstawą do zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich, dzięki intensyfikacji wymiany mieszkańców z polsko-niemieckiego pogranicza. Powstały, polsko-niemiecki szlak, będzie również promował działania związane z turystycznym zagospodarowaniem regionu – wspólnego obszaru wsparcia oraz zachęci turystów do częstszych odwiedzin. Projekt będzie polegał na przeprowadzeniu inwentaryzacji dendrologicznej i urbanistyczno-przestrzennej oraz wykonaniu koncepcji odrestaurowania wspólnych miejsc historyczno-zabytkowych Rothenburgów. W ramach koncepcji, na terenie obiektów parkowych, Arboretum położonego nad starorzeczem Odry oraz przystani rzecznej w Nietkowie, przeprowadzone zostaną następujące działania: zinwentaryzowanie drzewostanu, cieków wodnych, małej retencji, tj. oczka wodne, fontanna wodna w Laskach i Nietkowie, wykonanie projektu odpowiednich nasadzeń na terenach parków w Laskach, Nietkowie oraz Arboretum w Nietkowie, projektu rozwiązań technicznych systemu melioracyjnego, projektu Mapa lokalizacji portów i marin oraz wstępnych lokalizacji przystani – część nowosolski.pl/index.php/pl/turystyka-wodna/46-przystan-dla-wodniakow-koncepcja 31 http://www.fortyfikacje.zgora.pl/, http://www.czerwiensk.pl/index.php?nav=1&page=12&l3=459 30 1, http://www.turystyka.powiat- 36 ścieżek (dróg) spacerowych wraz z oświetleniem, projektu tablic informacyjno – promocyjnych, projektu architektoniczno – budowlanego przystani rzecznej wraz z zapleczem turystycznorekreacyjnym na rzece Odrze, projektu odtworzenia grobowca Rothenburgów oraz projektu wodnolądowego szlaku turystycznego pn. „Szlakiem Rothenburgów w Gminie Czerwieńsk” obejmującego obszar przygraniczny terenu gmin Czerwieńsk i Rothenburg Oberlausitz, który powinien przedstawiać ścieżki pieszo-rowerowe do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej oraz cieki wodne do uprawiania turystyki wodnej, a także wykonanie inwentaryzacji muru ochronnego Parku w Nietkowie i zaprojektowanie jego odtworzenia oraz wykonanie badań archeologicznych w miejscach wskazanych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Projekt w marcu 2012 r. uzyskał pozytywną opinię Komitetu Monitorującego w Dreźnie. W ramach projektu zorganizowane zostały w roku 2012 dwie konferencje połączone z wizytacjami miejsc o bogatych walorach turystyczno-krajoznawczych. Pierwsza odbyła się 9 lipca 2012 r. w Nietkowie, druga 15 listopada 2012 roku w Rothenburg Oberlausitz. W konferencjach, rozpoczynających pierwszy etap projektu, wzięli udział goście z Polski i Niemiec, władze samorządowe, pracownicy samorządowi, Prezes Konwentu Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr, przedstawiciele Rady Miejskiej w Czerwieńsku, Honorowi Obywatele Gminy Czerwieńsk, sołtysi, lokali przedsiębiorcy, przedstawiciele stowarzyszeń oraz środowisk naukowych i innych instytucji tj. Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Zielonej Górze, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Zielonej Górze, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gorzowie Wlkp., Muzeum Wojskowego w Drzonowie, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze, Nadleśnictwa Zielona Góra, Stiftung Fürst-Pückler-Museum Park und Schloss Branitz. Podczas konferencji promowane były walory turystyczne gminy Czerwieńsk. Tematyka wystąpień nawiązywała do konieczności realizacji projektu oraz potrzeby odrestaurowania miejsc zabytkowych. Wystąpienia dotyczyły także turystyki transgranicznej. Konferencje podsumowano dyskusją, po której uczestnicy udali się na wizytację w terenie – zwiedzenie miejsc objętych projektem oraz miejsc bogatych w walory krajobrazowo-turystyczne: Muzeum Techniki Lotniczej, Park Miejski w Rothenburg Oberlausitz, Garncarstwo Martinshof i Muzeum Regionalne. W ramach działań informacyjno-promocyjnych wydano dwujęzyczną okolicznościową publikację, promująca atrakcje turystyczne gminy Czerwieńsk oraz podręczną mapę szlaków turystycznych, a także wyprodukowano film promujący projekt (w wersji polsko-niemieckiej). W dniu 16 października 2012 r. Gmina Czerwieńsk podpisała umowę z wykonawcą, który w ramach realizacji projektu pn. „Szlakiem Rothenburgów w Gminie Czerwieńsk – etap I” odpowiedzialny był za kompleksowe opracowanie dokumentacji projektowej, kosztorysów inwestorskich oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót. W kontekście rozwoju Gminy Czerwieńsk istotna jest rozpoznawalność oraz obecność gminy w mediach, jako stały element budowania marki gminy. Przyjęte w 2012 roku działania mające na celu budowę pozytywnego odbioru Gminy Czerwieńsk oraz jej promocję w mediach spowodowały, że łączny czas antenowy obecności gminy w telewizjach lokalnych o zasięgu regionalnym wyniósł w przybliżeniu 24 godziny. Były to audycje komercyjne, 18 godzin, jak również audycje niekomercyjne 6 godzin. Łączny koszt zakupu czasu antenowego wyniósł 5000 zł, co daje średnio 3.40 zł za minutę. Monitorowanie postępu realizacji celu 6.1 Usprawnienie techniczno-organizacyjne funkcjonowania samorządu gminy prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 25. Tabela 25.Wskaźniki monitorowania celu 6.1 Usprawnienie techniczno-organizacyjne funkcjonowania samorządu gminy Lp. Wskaźniki monitorowania Jednostka 2011 2012 1. liczba obwodów głosowania szt. 7 7 2. liczba tablic informacyjnych w urzędach szt. 3 3 3. liczba podjazdów, wind i innych urządzeń ułatwiających przemieszczanie się w urzędach administracji publicznej szt. 0 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. 37 W latach 2011-2012 wykonano remont budynku Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Prace objęły m.in. naprawę elewacji budynku oraz zagospodarowano teren wokół Urzędu. Monitorowanie postępu realizacji celu 6.2 Podnoszenie konkurencyjności gminy prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 26. Tabela 26. Wskaźniki monitorowania celu 6.2 Podnoszenie konkurencyjności gminy Wskaźniki monitorowania Lp. Jednostka 2011 2012 1. liczba opracowanych i wdrożonych programów promocji gminy szt. 7 1 2. liczba wydanych nowych materiałów promocyjnych (broszury, plakaty itp.) szt. 4 4 3. liczba zaktualizowanych materiałów promocyjnych (broszury, plakaty itp.) szt. 0 0 4. udział w targach, konferencjach itp. promujących gminę szt. 1 1 5. wydatki na promocję gminy na 1 mieszkańca zł 4,9 11,4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Monitorowanie postępu realizacji celu 6.3 Współpraca krajowa i zagraniczna gminy prowadzone jest w oparciu o wskaźniki zamieszczone w tabeli 27. Tabela 27. Wskaźniki monitorowania celu 6.3 Współpraca krajowa i zagraniczna gminy Wskaźniki monitorowania Lp. prowadzących współpracę zagraniczną z innymi Jednostka 2011 2012 szt. 8 7 1. liczba sołectw podmiotami 2. liczba sołectw prowadzących współpracę krajową z innymi podmiotami szt. 0 0 3. liczba partnerów, z którymi gmina prowadzi współpracę krajową szt. 0 2 4. liczba partnerów, z którymi gmina prowadzi współpracę zagraniczną szt. 9 9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy i Miasta w Czerwieńsku. Zgodnie z modelem nowego partycypacyjnego zarządzania publicznego New Public Governance (NPC), wzrasta znaczenie układów samorządowych i autonomicznych, a większość zadań wykonywana jest w ramach sieci – grup współzależnych instytucji skupiających przedstawicieli z różnych jednostek i sektorów32. W dniu 29 lutego 2012 roku Rada Miejska w Czerwieńsku podjęła uchwałę nr XII/118/12 w sprawie zamiaru przystąpienia Gminy Czerwieńsk do „Zielonogórskiego Związku Gmin”. Natomiast w dniu 27 czerwca 2012 roku Rada podjęła uchwałę nr XIV/152/12 w sprawie utworzenia związku międzygminnego pn. „Zielonogórski Związek Gmin” oraz uchwałę XIV/153/12 zmieniającą uchwałę w sprawie zamiaru przystąpienia Gminy Czerwieńsk do „Zielonogórskiego Związku Gmin” (wykreślono § 2). Następnie w dniu 8 sierpnia 2012 roku Rada Miejska w Czerwieńsku podjęła uchwałę nr XV/159/12 w sprawie przyjęcia statutu „Zielonogórskiego Związku Gmin”. Związek międzygminny pn. „Zielonogórski Związek Gmin”, którego członkami są: Miasto Zielona Góra, Gmina Czerwieńsk, Gmina Dąbie, Gmina Świdnica, Gmina Zabór, Gmina Zielona Góra powołano w celu wspólnego wykonywania zadań własnych gmin w zakresie utrzymania czystości i porządku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie działania Związku 33. W sierpniu 2012 roku zgłoszono udział gminy Czerwieńsk do partnerstwa pn.: Partnerstwo Nadodrzańskich Gmin: Czerwieńsk – Dąbie w ramach projektu predefiniowanego „Budowanie kompetencji do współpracy międzysamorządowej i międzysektorowej jako narzędzi rozwoju lokalnego i regionalnego”, który służy przygotowaniu potencjalnych beneficjentów do aplikowania w konkursie otwartym i realizacji projektów. K. Olejniczak, Ku diagnozie polskiej administracji rządowej. Kontekst, potrzeby informacyjne, perspektywy, „Zarządzanie Publiczne” nr 1(7), 2009, s. 91 33 Załącznik do Obwieszczenia Wojewody Lubuskiego z dnia 31 grudnia 2012 r., Statut Zielonogórskiego Związku Gmin. 32 38 Partnerstwo na rzecz rozwoju obszaru funkcjonalnego obejmuje Gminy: Czerwieńsk, Dąbie i Sulechów – stanowiących wspólny miejski obszar funkcjonalny. Analiza sytuacji bieżącej obszaru funkcjonalnego wskazuje, że należy podjąć działania ukierunkowane na zmianę charakteru gmin położonych wzdłuż Odry po obu jej brzegach. Obecnie zostały zakończone projekty dotyczące budowy portów rzecznych na odcinku pomiędzy Nową Solą a Krosnem Odrzańskim. Ww. obszar funkcjonalny jest położony wzdłuż tego właśnie odcinka Odry. Gmina Czerwieńsk, w ramach EWT (Polska - Saksonia Dolna) pozyskała już środki na przygotowanie dokumentacji na rewitalizację parków i pałacyków wraz ze stanicą rzeczną i ścieżkami rowerowymi, a realizacja tego przedsięwzięcia jest planowana w najbliższym czasie. Przygotowanie i wdrożenie podobnych projektów wykorzystujących naturalne i kulturowe dziedzictwo lokalne jest możliwe również w innych gminach obszaru funkcjonalnego. Zakres projektu predefiniowanego będzie skupiał się na następujących działaniach: (1) opracowanie Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego, (2) opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz opracowanie koncepcji rozwoju gmin nadodrzańskich w oparciu o zmianę funkcjonalności obszarów wiejskich położonych wzdłuż Odry z uwzględnieniem wymagań istniejących dokumentów. Współpraca Gminy Czerwieńsk z partnerami zagranicznymi w 2012 roku realizowana w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej polegała na udziale w następujących projektach: (1) złożonych w ramach Funduszu Małych Projektów i Projektów Sieciowych (FMP i PS) z Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007-2013: „Partnerskie Dni Czerwieńska 2012” (przyznana wartość dofinansowania z EFRR w EUR: 8.186,25, wartość całkowita projektu w EUR: 10.915,00), „XIII Polsko - Niemiecki Familijny Rajd Rowerowy” (przyznana wartość dofinansowania z EFRR w EUR: 3.941,25, wartość całkowita projektu w EUR: 5.255,00); (2) współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007-2013, Fundusz Małych Projektów i Projekty Sieciowe Euroregionu „SprewaNysa-Bóbr” oraz budżetu państwa „Pokonywać granice poprzez wspólne inwestowanie w przyszłość”; „15 – lecie współpracy polsko – niemieckiej” – w projekcie uczestniczyli przedstawiciele partnerskich gmin, reprezentanci miejscowości Nietków (Polska) oraz Greifenhein (Niemcy); współpraca partnerów odbywa się na wielu płaszczyznach głównie kulturalnej, oświatowej i sportowej; (3) współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska – Saksonia oraz Polska – Brandenburgia – „Z kulturą i tradycją ku integracji 2012” (II edycja) – projekt zorganizowany przez Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Czerwieńsku. W ramach projektu odbyły się warsztaty Wielkanocne, na których partnerzy uczyli się od siebie różnych technik zdobienia jaj i wytwarzania palm wielkanocnych, ogłoszono również konkurs na najpiękniejszą palmę i pisankę, a także konkurs na najpyszniejsze ciasto wielkanocne. Prace konkursowe wyeksponowane były na kiermaszu, który był drugim etapem projektu – ogłoszono też wyniki konkursów i wręczono nagrody zwycięzcom. Ścisła współpraca pomiędzy gminami świadczy o dużym zaangażowaniu oraz dojrzałości samorządu, a to z kolei jest czynnikiem przyciągającym kapitał. W 2012 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze przyznał w XIII edycji Narodowego Konkursu „Przyjaźni Środowisku” Gminie Czerwieńsk tytuł „Gmina Przyjazna Środowisku”. W związku z tym Zarząd WFOŚiGW w Zielonej Górze przyznał gminie nagrodę finansową w wysokości 5000 zł34. W budżecie Gminy Czerwieńsk na rok 2012 założono dochody na poziomie 29 758 073,76 zł oraz wypadki na poziomie 30 783 889,78zł. Wynikający z tego tytułu deficyt w kwocie 1 025 816,02 zł został pokryty z kredytu w wysokości 1 850 000 zł, powiększając sumę zadłużenia gminy na koniec 2012 r. do kwoty 16 321 973,51 zł, co stanowi 55% wykonanych (bez wyłączeń) dochodów gminy. Informacja nr 1/2013 Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska I Gospodarki Wodnej W Zielonej Górze z dnia 2 grudnia 2013 r. w sprawie sprawozdania z działalności Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze za 2012 rok, Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego, Gorzów Wielkopolski, dnia 13 grudnia 2013 r., poz. 2751, s. 13. 34 39 Struktura dochodów budżetowych według źródeł Gminy Czerwieńsk w 2012 r. przedstawiona jest na rysunku 1. Rysunek 1. Struktura dochodów budżetowych Gminy Czerwieńsk w 2012 r. subwencja ogólna 27,6% dochody własne 48,3% dotacja 24,1% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Lokalnych. Dochody własne w roku 2012 wynosiły 14 369,5 tys. i stanowiły prawie 48,3% ogólnych dochodów gminy. Dochody własne są źródłem finansowania zadań własnych danej jednostki samorządu terytorialnego i to na ich wysokość gmina ma możliwość oddziaływania. Im większy udział mają w budżecie, tym łatwiejszy i bardziej przewidywalny jest proces prognozowania budżetu. Udział subwencji w łącznych dochodach gminy w roku 2012 kształtował się na poziomie 27,6%, dotacji – 24,1%. Dochody budżetu Gminy Czerwieńsk na finansowanie i współfinansowanie programów i projektów unijnych w 2012 r. wynosiły 2 342,3 tys. zł i stanowiły 7,9% ogółu dochodów budżetowych. W porównaniu z 2011 rokiem, dochody te spadły o 38,4%. Wydatki ogółem w 2012 r. stanowiły 30 783 889,78 zł, z czego wydatki bieżące to 27 433,9 tys. zł, stanowią 89,1% ogólnych wydatków gminy, w tym dotacje – 1 945,8 tys. zł (6,3%), wynagrodzenia – 10 298,4 tys. (33,5%) i pochodne od wynagrodzeń – 1 833,5 (6,0%) zł. Natomiast wydatki majątkowe stanowiły kwotę 3 351,9 tys. zł (10,9%) i w całości zostały przeznaczone na inwestycje. Informacja ta w zetknięciu z poziomem planowanego deficytu pokazuje, że Gmina Czerwieńsk prowadzi intensywną politykę inwestycyjną. Rysunek 2. Struktura wydatków budżetowych Gminy Czerwieńsk w 2012 r. (w zł) leśnictwo 23 741,92 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 94 370,92 działalność usługowa 238 620,08 rolnictwo i łowiectwo 267 025,91 ochrona zdrowia 285 037,28 bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 296 046,35 gospodarka mieszkaniowa 320 697,91 transport i łączność 606 819,54 kultura fizyczna i sport 913 004,15 gospodarka komunalna i ochrona środowiska 1 150 425,91 kultura i ochroną dziedzictwa narodowego 2 001 552,78 administracja publiczna 3 435 775,56 pomoc społeczna 5 728 754,04 oświata i wychowania 13 722 126,42 0 4 000 000 8 000 000 12 000 000 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznego sprawozdania z wykonania planu wydatków budżetowych Gminy Czerwieńsk w 2012 roku. 40 Analiza i struktura wydatków budżetowych Gminy Czerwieńsk w przeliczeniu na 1 mieszkańca pozwala stwierdzić, że największy udział w wydatkach samorządowych przypada na edukację (tabela 27.). W 2012 r. na cel oświata i wychowanie przeznaczono 44,1% całkowitych wypadków przypadających na 1 osobę zamieszkałą na teranie gminy. Kolejna pozycja w wydatkach gminy Czerwieńsk przypada na wydatki związane z pomocą społeczną oraz administracją publiczną. W 2012 r. na pomoc społeczną przeznaczono 18,4 % całkowitych wydatków na 1 mieszkańca, podczas gdy na administrację publiczną – 11,04 %. W 2012 r. następne pozycje w budżecie gminy Czerwieńsk zajmują wydatki związane z kulturą i ochroną dziedzictwa narodowego (6,4% całkowitych wydatków na 1 mieszkańca), gospodarką komunalną i ochroną środowiska (3,7% całkowitych wydatków na 1 mieszkańca), kulturą fizyczną i sportem (2,9% całkowitych wydatków na 1 mieszkańca) oraz transportem i łącznością (1,9% całkowitych wydatków na 1 mieszkańca). Tabela 28. Struktura wybranych wydatków budżetowych Gminy Czerwieńsk w przeliczeniu na 1 mieszkańca w latach 2011 – 2012 2011 (w zł) 2012 (w zł) 3407,71 3118,81 rolnictwo i łowiectwo 27,14 26,76 leśnictwo 1,49 2,38 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 10,10 9,46 transport i łączność 119,04 60,82 gospodarka mieszkaniowa 37,19 32,14 działalność usługowa 20,35 23,91 administracja publiczna 376,51 344,36 bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 29,49 29,67 1373,69 1375,37 ochrona zdrowia 31,99 28,57 pomoc społeczna 597,15 574,20 gospodarka komunalna i ochrona środowiska 319,09 115,30 kultura i ochroną dziedzictwa narodowego 158,62 200,62 kultura fizyczna i sport 144,27 91,51 Rodzaje wydatków wydatki na 1 mieszkańca ogółem oświata i wychowania Źródło: Obliczenia własne na podstawie Rocznego sprawozdania z wykonania planu wydatków budżetowych Gminy Czerwieńsk w 2011 i 2012 roku. Z przedstawionych danych wynika, że w Gminie Czerwieńsk w 2012 r. wydatki związane ze sferą społeczną były zdecydowanie większe niż wydatki związane z rozbudową infrastruktury technicznej. Z perspektywy realizacji strategii, tak samo istotna, jak infrastruktura techniczna, jest infrastruktura społeczna, która tworzy podstawy do budowy lokalnych więzi, społeczeństwa obywatelskiego oraz aktywizuje lokalną społeczność. Przyczyniać się będzie również do polepszania jakości życia na obszarach wiejskich. Gmina w zakresie realizowanych zadań ma ogromny wpływ na rozwój lokalny, zarówno w aspekcie społecznym, przyrodniczym i gospodarczym. Poprzez odpowiednie inwestowanie środków finansowych samorząd terytorialny może pobudzić rozwój w obszarze danej strefy lub go zahamować. Zadaniem gminy jest takie dysponowanie środkami finansowymi, aby każda ze sfer rozwoju była realizowana w jednakowym stopniu, gdyż tylko taki zintegrowany rozwój przyczynia się do polepszenia jakości życia mieszkańców. 41