docMicrosoft PowerPoint - Mot_osi\271gni\352\3462009
download 
Reklamacja Transkrypt
Microsoft PowerPoint - Mot_osi\271gni\352\3462009
7 wykład z motywacji 2007/2008 Motywacja osiągnięć i psychologia produktywności Plan • Poglądy na temat motywacji osiągnięć • Produktywność w ujęciu filozoficznym, ekonomicznym i psychologicznym. • Przykłady badań na temat psychologicznych aspektów produktywności. Alicja Keplinger 2009 1 Alicja Keplinger 2009 Obraz polskiej produktywności w badaniach psychologów Problem: • • • Obserwuje się w społeczeństwie polskim, Ŝe nie ma szacunku dla pracy. Traktuje się etykę produktywności jako konieczność i przymus, jako rodzaj presji społecznej. DuŜa część społeczeństwa polskiego w swoich działaniach nie rozumie jej znaczenia w codziennym Ŝyciu i dąŜeniach (Wojciszke, Baryła 2002). Alicja Keplinger 2009 • Naruszanie podstawowych norm etycznych Ŝycia społecznego, własnej moralnej uczciwości wydaje się Polakom czymś naturalnym (Doliński 2000). • Tendencja do pomnaŜania kapitału w polskim społeczeństwie jest wyjątkiem od reguły niŜ obowiązującą normą (Doliński 1999). • Polacy raczej nie oszczędzają z myślą o przyszłości, są równieŜ ostroŜni w decyzjach dotyczących inwestowania. 3 Alicja Keplinger 2009 Motywacja osiągnięć w psychologii: • Tendencja do osiągania i przekraczania standardów doskonałości, związana z odczuwaniem pozytywnych emocji w sytuacjach zadaniowych, spostrzeganych jako wyzwanie. • Zainteresowanie współzawodnictwem z pewnym wzorem doskonałości (Coffer, Appley, 1970). • DąŜenie do zwiększenia lub utrzymania na poziomie maksymalnie wysokim własnych rezultatów i moŜliwości w odniesieniu do zastosowanych kryteriów standardów doskonałości (Heckhausen,1978). • Tendencja do współzawodniczenia z uwewnętrznionymi standardami doskonałości (Widerszal-Bazyl,1985). • Skłonność do rywalizowania z samym sobą, ze stawianymi sobie wymaganiami (Franken, Brown 2005). • Jeden z podstawowych elementów determinujących przedsiębiorczość, objawiający się tworzeniem małych firm 5 (David McClelland, 1999, Mariola Łaguna 2008). dr Alicja Keplinger 2 4 Potrzeba osiągnięć • Henry Murray (1938) – teza o Uwarunkowania MO - Reykowski: istnieniu „potrzeby osiągnięć” 1. Czynniki organizmalne - np. – róŜni się ona nasileniem u róŜnych ludzi potrzeba stymulacji, wiek – wpływa na tendencję dąŜenia do sukcesu i ocenę 2. Czynniki normatywne wymagania i wzory własnej sprawności MO Davida McClellanda (1953): 3. Panująca społeczna forma ładu • gotowość do podejmowania – system kategorii, w jakich odpowiedzialności • wskazanie czynności ujmowane jest Ŝycie społeczne prowadzących do wysokich rezultatów • dąŜenie do pozyskiwania szybkich informacji o efektach • tendencje do stawiania sobie umiarkowanych celów • dąŜenie do moŜliwie wysokiego 6 rezultatu 7 wykład z motywacji 2007/2008 Model motywacji osiągnięć Atkinsona Hipotetyczna tendencja do osiągania sukcesu (TS) Atrybucyjny model motywacji osiągnięć: Hipotetyczna tendencja do unikania poraŜki (TP) TS = PS * W S W S = (1 – PS) • więcej satysfakcji z sukcesu będącego wynikiem moŜliwości i umiejętności, niŜ szczęśliwego zbiegu okoliczności lub działań innych ludzi. • potrzeba uzyskania wiedzy o własnych umiejętnościach i moŜliwościach TP = PP * W P W P = -PS PS = 1 – P P • Alternatywne ujęcia motywacji osiągnięć: Motywacja osiągnięć (TC) jest sumą: • Orientacja na poziom wykonania (performance). • Orientacja na osiągnięcie mistrzostwa (mastery). TC = TS + TP Alicja Keplinger 2009 7 Alicja Keplinger 2009 Naturalizm, kierunek uznający prawa przyrody za jedyne, które rządzą rzeczywistością i ją tłumaczą – np. wiek Motywy rywalizacji według Frankena i Browna (2005): 1. Chęć wygrania, okazać się lepszym od innych 2. Maksymalizacja wysiłku w realizacji zadania • • 3. Chęć ciągłej poprawy własnego wykonania określonych zadań 4. Satysfakcja płynąca z poczucia dobrze wykonanego zadania przy preferencji trudnych zadań Alicja Keplinger 2009 9 Etyczne aspekty rozumienia produktywności • • • Etap adolescencji : subiektywizm w myśleniu, znaczenia są zaleŜne od osoby, Heckhausena koncepcja wieku nie ma absolutnej prawdy, krytycznego dla rozwoju brak jest obiektywnych kryteriów motywacji osiągnięć. prawdziwości twierdzeń. • Fakty są wytwarzane (product), a nie 1.8-2.8 r.Ŝ być sprawcą zbierane, czy otrzymywane w gotowej, McClleland (za Reykowski niezaleŜnej od zbierającego postaci. 1975). • W alokacjach integracja zasady Etap przedszkolny: produktywności i fizycznego naiwny realizm (Chandler 1987), upośledzenia (Thomas, Jones, 2005). wiedza jest mozaiką faktów • Wraz z wiekiem branie pod uwagę więcej niŜ jedno kryterium. Przedszkolaki – w alokacjach nagród stosują zasadę sprawiedliwości opartej na równości i produktywności (Thomas, Jones, 2005). 10 Paradoks ludzkiej egzystencji według Ericha Fromma (1994) •Jeremiasz Benthama (1748-1832) •Etyka utylitaryzmu - korzyści, poŜytku, wygody, przyjemność, hedonizm, tzw. zasada minimaksu. •Max Weber (1864-1920) Etyka protestancka: etos pracy, uŜyteczność, oszczędność i inwestowanie (dóbr i czasu), podejmowanie decyzji, skuteczność, uczciwość. Grzechy główne: bezproduktywność, lenistwo, marnotrawstwo (dóbr, czasu), pospieszna konsumpcja, lekkomyślność, poraŜka. • Człowiek jednocześnie szuka: • Bliskości i niezaleŜności • Wyjątkowości i odrębności •Jana Paweł II (1920-2005) Etyka katolicka: •pracowitość - nie dla zysku i własności, ale dla miłości i dobra społecznego. 11 dr Alicja Keplinger Alicja Keplinger 2009 12 7 wykład z motywacji 2007/2008 Rozwiązaniem tego paradoksu, a zarazem moralnego problemu moŜe stać się produktywność • • • • • • • • Praca i jej efekty Miłość produktywna: troska, odpowiedzialność, szacunek (przyglądać się), Rozum: wiedza myślenie produktywne - głębia, zainteresowanie przedmiotem poznania, polaryzacja między obiektywnością i subiektywnością, między naturą przedmiotu i podmiotu • Rozwój JA nigdy się nie kończy Alicja Keplinger 2009 Erich Fromm orientacja produktywna • Freudowskie libido w znaczeniu symbolicznym. • Osiągnięta zdolność produkcji naturalnej. • Fundamentalna postawa, umysłowe, emocjonalne i zmysłowe reakcje wobec innych, do siebie samego i do rzeczy. • Zdolność człowieka do uŜywania swych władz oraz realizacji przyrodzonych człowiekowi potencjalnych moŜliwości w poczuciu wolności i niezaleŜności od jakichkolwiek sił je kontrolujących. • Człowiek doświadcza siebie samego jako uosobienie wszystkich swych sił i Ŝe czuje się aktorem, tzn. czuje się jednością ze swymi zdolnościami. 13 14 Orientacje nieproduktywne według Ericha Fromma: Pytanie badawcze: 1. Receptywna – wraŜliwi na porzucenie, zaleŜni od ludzi, przyjmowanie, lojalność 2. Eksploatorska - zabieranie, autorytarność 3. Tezauryzatorska –zabezpieczanie, apodyktyczność, gromadzenie, oszczędzanie 4. Merkantylna -„jestem tym co robię i jakiego mnie pragniecie” (towarem?), wymienianie, bezstronność Alicja Keplinger 2009 Jakie jest Polaków potoczne rozumienie i percepcja produktywności? 15 Alicja Keplinger 2009 Pierwsze badanie Rozumienie produktywności Potoczne rozumienie pojęć związanych z produktywnością Pojęcie • • • • W wieku nieproduktywnym – seniorzy, grupa 122 osób, średnia wieku 66 lat 42 % męŜczyźni, 58 % kobiety • 31% męŜczyźni, • 69% kobiety dr Alicja Keplinger KIM JEST CZŁOWIEK PRODUKTYWNY? Kategoria Wnioskowanie na podstawie Testu t Seniorzy Metoda: osoby badane proszone • W wieku produktywnym – były o opisanie, jak studenci, grupa 147 osób rozumieją pojęcie: „Ŝyć • średnia wieku 28 lat produktywnie” „śyć Aktywność ogólna i zawodowa produktywnie” Działać prospołecznie DąŜenie do gromadzenia i pomnaŜania dóbr Pozostawić coś po sobie 17 Studenci Brak róŜnicy Brak róŜnicy X X Efektywnie wykorzystywać czas Brak róŜnicy Wykorzystywać moŜliwości Brak róŜnicy Przestrzegać norm i zasad obowiązujących w społeczeństwie Brak róŜnicy Kierowanie się emocjami, przyjemnością Alicja Keplinger 2009 16 X 18 7 wykład z motywacji 2007/2008 Płeć - najczęściej wymieniane tzw. markery produktywności w Ŝyciu codziennym Drugie badanie Poszukiwanie markerów produktywności Porównanie średnich wyników kobiet i męŜczyzn zbadanych "Kołem Shalita" 0,0 •OSOBY BADANE: 0,2 0,4 0,6 0,8 • 1,0 1,2 DOM I ROD ZINA POZYTYWNE CECHY OSOBOWOŚCI •208 osób (53% kobiet i 47% męŜczyzn) •Wiek od 17 do 66 lat, ze średnią 28,6 i odchyleniem standardowym 8,7 •Najwięcej osób było w wieku 23-25 lat POZYTYWN E NASTAWIEN IE DO ZADAŃ WIEDZA I ROZWÓJ OSOBISTY ROZRYWKA I PRZYJEMNOŚCI PRACA I AWANS ZAWODOWY Kategorie ODPOCZYNEK I RELAKS PIENIĄDZE I WARUNKI MATERIALNE • SPORT I ZDR OWE śYCIE KONTAKTY IN TERPER SONALNE EFEKTYWNOŚĆ I DĄśENIE DO CELU AMBICJA „Co uwaŜasz za charakterystyczne dla swojej produktywności w Ŝyciu codziennym?” 19 MęŜczyźni istotnie częściej wskazywali kategorię pieniądze i sytuacja materialna jako waŜną dla ich produktywności, niŜ kobiety (p<.003) POMAGANIE INNY M WŁASNE ZASAD Y ZDOLNOŚC I INTERPERSONALN E W PRAC Y kobiety Tendencyjny wynik w grupie kobiet, które wyŜej, niŜ męŜczyźni z produktywnością wiąŜą kategorię „własne zasady” (p<.08) i „dom i rodzina” (p<.05) męŜczyźni BODŹCE NEGATY WNE WPŁYW ZEWNĘTRZN Y Alicja Keplinger 2009 20 Wnioski z badań 6.6.Praca i awans Praca i awans zawodowy zawodowy 59,1% 59,1% Chi 2 21,8 p=0,00000 Chi 2 21,8 p=0,00000 2 0.32 FiFi 2 0.32 15. 15.Zdolności Zdolności interpersonalne interpersonalnewwpracy pracy 4.4. Wiedza i rozwój Wiedza i rozwój osobisty osobisty 5,5% 5,5% 50,0% 50,0% Chi 2 8,5 p=0,00362 Chi 2 8,5 p=0,00362 FiFi 2 -0.20 2 -0.20 1.1.Dom Dom i rodzina i rodzina 8.8. Pieniądze i warunki Pieniądze i warunki materialne materialne 7.7. Odpoczynek Odpoczyneki relaks i relaks 40,0% 40,0% 42,7% 42,7% Chi 2 212,8 Chi 12,8p=0,047 p=0,047 2 20.32 FiFi 0.32 Chi 2 8,5 p=0,0035 Chi 2 8,5 p=0,0035 FiFi 2 20.20 0.20 Alicja Keplinger 2009 21 W paradygmacie: PERSONALISTYCZNY, to osoba doświadczająca siebie samego jako uosobienie wszystkich swych sił i w poczuciu wolności i niezaleŜności, będąca aktorem w jedności ze swymi zdolnościami (por. Fromm). 23 dr Alicja Keplinger 22 Konsekwencje wynikające ze specyfiki potocznego w naszej kulturze rozumienia produktywności Kiedy człowiek jest produktywny? • FUNKCJONLNYM, to osoba dająca dobre wyniki, czyli efekty produkcji: • sprawna -robi rzeczy we właściwy sposób • skuteczna - robi rzeczy właściwe (por. Drucker 1999). Alicja Keplinger 2009 • Pragmatyczny bardziej niŜ pryncypialny aspekt rozumienia pojęcia produktywność. • Hedonistyczny, utylitarny punkt widzenia np. na problem aktywności, zaradności, uczciwości, pracowitości, odraczania gratyfikacji. • Częściej hedonizm społeczny, niŜ stoickie dąŜenie do zrozumienia i wytrwałego działania w duchu miłości do bliźniego i dbałości o dobro społeczne. Nasza mentalność bardzo słabo pasuje do tego, co Weber nazywa duchem kapitalizmu, raczej bliŜsza nam jest filozofia Alicja Keplinger 2009 24 Ŝyciowa według Benthamy. 7 wykład z motywacji 2007/2008 W Rzymie w 1959 roku przyjęto przez Productivity Committee of the European Productivity Agency stanowisko: Produktywność jest nade wszystko nastawieniem umysłu, które charakteryzuje się: 1. 2. 3. 4. Dziękuję dąŜeniem do ciągłego ulepszania tego, co istnieje; przekonaniem, Ŝe moŜna pracować dzisiaj lepiej, aniŜeli wczoraj i Ŝe jutro będzie lepiej, niŜ dzisiaj; podejmowaniem stałych wysiłków, adaptowania gospodarczej działalności do zawsze zmieniających się warunków i stosowania nowych teorii i metod; wiara w postęp ludzkości. Alicja Keplinger 2009 dr Alicja Keplinger 25 Alicja Keplinger 2009 26
