Zawartość teczki - Urząd Gminy Godkowo

geologia inżynierska
i geotechnika
badania i dokumentowanie dla potrzeby
budownictwa lądowego i wodnego
PROJEKT PRAC GEOLOGICZNYCH
na wykonanie otworu studziennego nr 3 na terenie
gminnego ujęcia wód podziemnych w Godkowie
ocena warunków gruntowo - wodnych
dla potrzeb
infiltracji wód w podłoże,
mini oczyszczalni ścieków,
przydatności dla działek dla budownictwa
z utworów czwartorzędowych
inwestor:
Urząd Gminy Godkowo
Godkowo 14, 14 – 407 Godkowo
powiat Elbląg
województwo warmińsko - mazurskie
adres obiektu:
Godkowo, powiat Elbląg
działka nr 30/8, obręb Godkowo
autorzy
opracowania:
mgr Jolanta Florczyk
kontrola wykopów
i nasypów budowlanych
analiza stateczności skarp i zboczy
hydrogeologia
badania i dokumentowanie
hydrogeologiczne
operaty wodno-prawne
instalowanie piezometrów
monitoring wód podziemnych
ochrona środowiska
opracowania ekofizjograficzne
prognozy oddziaływania
na środowisko
inwentaryzacja zieleni
geolog nr upr. V – 1438
mgr Piotr Kraiński
geolog nr upr. VII -1319
raporty oddziaływania na środowisko
przeglądy ekologiczne
Gdańsk czerwiec 2009 r.
1.
Wstęp .......................................................................................................................... 4
2.
Opis stanu ujęcia ....................................................................................................... 5
2.1.
Lokalizacja ujęcia..........................................................................................................5
2.2.
Opis ujęcia ....................................................................................................................5
2.3.
Wymagania jakościowe ................................................................................................6
3.
Stan prawny nieruchomości i obowiązki wobec osób trzecich ............................ 6
4.
Charakterystyka terenu badań ................................................................................. 6
4.1.
Dane fizjograficzne .......................................................................................................6
4.2.
Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne ........................................................7
4.3.
Jakość wody .................................................................................................................8
5.
Projekt prac ................................................................................................................ 9
5.1.
Sposób rozwiązania zadania geologicznego ................................................................9
5.2.
Konstrukcja i wydajność dopuszczalna.......................................................................10
5.2.1.
Wersja I – płytsza warstwa wodonośna, głębokość otworu 37 m ..... 10
5.2.2.
Wersja II - głębsza warstwa wodonośna, głębokość otworu 136 m.. 11
5.3.
Zamykanie horyzontów wodonośnych ........................................................................13
5.4.
Pobieranie prób...........................................................................................................13
5.5.
Badania hydrogeologiczne..........................................................................................13
5.5.1.
Wersja I - płytsza warstwa wodonośna, głębokość otworu 37 m...... 13
5.5.2.
Wersja II - głębsza warstwa wodonośna, głębokość otworu 136 m.. 14
5.6.
Badania laboratoryjne .................................................................................................14
5.7.
Prace geodezyjne .......................................................................................................15
5.8.
Dokumentacja wynikowa ............................................................................................15
5.9.
Wpływ projektowanych prac na środowisko ...............................................................15
6.
Warunki bezpiecznego prowadzenia robót wiertniczych..................................... 15
7.
Wnioski i zalecenia .................................................................................................. 17
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
-2-
Załączniki tekstowe
zał. nr:
Decyzja zasobowa
1
Wyniki badań wody na ujęciu
2
Załączniki graficzne
zał. nr:
Mapa dokumentacyjna w skali 1 : 50 000
1
Plan sytuacyjny w skali 1 : 1000
2
Przekrój hydrogeologiczny
3
4-8
Profile geologiczne otworów archiwalnych
9
Projekt geologiczno – techniczny otworu nr 3
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
-3-
1. Wstęp
Projekt prac hydrogeologicznych opracowano na zlecenie Urzędu Gminy Godkowo.
Celem prac jest zaprojektowanie studni awaryjnej nr 3 na ujęciu wiejskim w miejscowości
Godkowo. Na istniejącym ujęciu są dwie czynne studnie nr 1 i 2 ujmujące warstwę
czwartorzędową, które zaopatrują w wodę 10 miejscowości: Godkowo, Szymbor, Swędowo,
Krykajny, Dobre, Dąbkowo, Lesisk, Ząbrowie i Łępno. Obecnie produkcja wody jest
wystarczająca, ale z uwagi na planowaną likwidację ujęcia we wsi Bielice (z powodu złej
jakości wody) i podłączenia jej do wodociągu Godkowo, inwestor chce zrealizować awaryjną
studnię na ujęciu, która umożliwi pobór wód w ramach zatwierdzonych zasobów.
Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne wynoszą 60m3/h przy depresji S=7,0m, decyzja
GT-G/8330/621/78 z dnia 11.10.1978 r.
Obecnie inwestor eksploatuje ujęcie w ilości 300m3/dobę (10-30m3/h). Perspektywiczne
zapotrzebowanie
na
wodę
600m3/dobę
może
nie
być
pokryte
z eksploatowanego poziomu. Z powodu ograniczonego zasilania warstwy i kolmatacji filtrów
w czynnych otworach, a także w związku z pojawieniem się w czasie długotrwałej
eksploatacji ujęcia zanieczyszczenia amoniakiem, co może wskazywać na zagrożenie wód
ujmowanej warstwy
skażeniem pochodzenia antropogenicznego, zdecydowano się na
realizację projektu w dwóch wersjach, z możliwością ujęcia warstwy wodonośnej głębszej.
Przy sporządzaniu projektu oparto się na następujących aktach prawnych:
•
Ustawa – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2005. Nr 228 poz. 1947 z dnia
4 lutego 1994 r.)
•
Ustawa – Prawo wodne (Dz.U. 2001.115.1229 z dnia 11 października 2001 r.)
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie projektów prac geologicznych
(Dz. U.2002.153. 1777 z dnia 19.12.2001r.)
•
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. nr 61, poz. 417).
• Decyzja Wojewody Elbląskiego z dnia 11.10.1978 r. nr GT-G/8330/621/78
zatwierdzająca „Dokumentację hydrogeologiczną zasobów wód podziemnych w
kat. B na terenie wsi Godkowo”
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
-4-
Wykorzystano następujące materiały:
•
Chuć E., grudzień 1973r. – Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów wód
podziemnych w kat. C z utworów czwartorzędowych w miejscowości Godkowo.
•
Halena
W.,
luty
1978r.
–
Projekt
badań
hydrogeologicznych
z
utworów
czwartorzędowych na wykonanie otworu rozpoznawczego na terenie wsi Godkowo.
•
Halena W., wrzesień 1978r. – Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów wód
podziemnych w kat. B na terenie wsi Godkowo.
•
Lubowiecki
W.,
1998r.
-
Mapa
hydrogeologiczna
Polski
w
skali
1: 50 000, arkusz Dobry, PIG Warszawa.
2. Opis stanu ujęcia
2.1. Lokalizacja ujęcia
Ujęcie położone jest na obszarze miejscowości Godkowo, jego położenie wyznaczają
współrzędne geograficzne:
•
studnia nr 1
φ = 54º 04' 53" N λ = 19º 54' 22" E
•
studnia nr 2
φ = 54º 04' 51" N λ = 19º 54' 20" E
Studnie ujęcia usytuowane są na działce 30/7, na terenie Zakładu Komunalnego
w Godkowie, stanowiącego własność gminy Godkowo.
Teren
ujęcia
i
lokalizację
studni
przedstawiono
na
mapie
dokumentacyjnej
w skali 1: 50 000 (zał. graf. nr 1) i planie sytuacyjnym 1 : 1000 (zał. graf. nr 2)
2.2. Opis ujęcia
Rozpoznanie rejonu ujęcia zapoczątkowano pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku.
Ujęcie gminne w Godkowie eksploatuje wody piętra czwartorzędowego.
Obecnie na ujęciu istnieją 2 czynne otwory eksploatacyjne: nr 1 i 2.
Studnia nr 1 - wykonana została w 1975 r. do głębokości 36,0 m w rurach Ø 18”.
W otworze na głębokości 34,0 m zabudowano filtr topiony siatkowy Ø 14” z trzema częściami
czynnymi o długości 4,5 m + 4,15 m + 4,45 m. Wydajność studni ustalono
w wysokości Q = 49 m3/h przy depresji S = 6,0 m.
Studnia nr 2 - wykonana została w 1978 r. do głębokości 36,0 m w rurach Ø 20”.
W otworze na głębokości 34,0 m zabudowano filtr topiony siatkowy Ø 14” z częścią czynną
o łącznej długości 11,7 m i międzyfiltrową o długości 0,7 m. Wydajność studni ustalono
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
-5-
w wysokości Q = 60 m3/h przy depresji S = 7,0 m.
W rejonie ujęcia istnieje studnia wykonana w 1968 r. dla POM (obecnie SKR) , która ujmuje
dolnoplejstoceński poziom wodonośny. W otworze tym zafiltrowano warstwę piasków
średnioziarnistych na głębokości 126 m – 133 m filtrem siatkowym Ø 4”. Wydajność studni
ustalono w wysokości Q = 7,5 m3/h przy depresji S = 1,2 m.
Ich charakterystykę z okresu budowy przedstawiono w tabeli nr 1.
Tabela Nr 1
Parametry
wydajności
Współczynnik filtracji
Przeznaczenie z okresu wykonania
Nr
Rok
otworu
studni wykonania
S
Q
kśr z pomp.
kśr z uziar.
Q
[m/s]
[m/s]
[m3/h] [m] [m3/h/1mS]
Wodociąg
8,2
1
1975
49.0
6.0
0,000092
0,000153
wiejski
Wodociąg
8,6
2
1978
60.0
7.0
0,000186
0,00018
wiejski
SKR (dawny
6,25
1
1968
7,5
1.2
0,000218
0,000081
POM)
2.3. Wymagania jakościowe
Woda z ujęcia w Godkowie służy do celów pitnych i socjalnych dla mieszkańców Godkowa.
Woda po uzdatnieniu, to jest po odżelazieniu i odmanganieniu spełnia wymogi stawiane dla
wód pitnych określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w
sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. nr 61, poz. 417).
3. Stan prawny nieruchomości i obowiązki wobec osób trzecich
Otwór studzienny nr 3 zlokalizowany będzie na działce nr: 30/8, obręb Godkowo. Działka jest
własnością gminy.
4. Charakterystyka terenu badań
4.1. Dane fizjograficzne
Projektowany otwór studzienny zlokalizowany jest w miejscowości Godkowo. Miejscowość ta
administracyjnie należy do gminy Godkowo, powiatu Elbląg, województwa warmińsko mazurskiego.
W podziale fizyczno – geograficznym Polski obszar ten stanowi fragment mezoregionu
Pojezierze Iławskie (314.53) ( J. Kondracki).
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
-6-
Pod względem hydrograficznym omawiany teren leży w obrębie zlewni rzeki Pasłęk.
Dokładne położenie projektowanego otworu studziennego ilustruje mapa dokumentacyjna
w skali 1 : 50 000 (zał. graf. nr 1) oraz plan sytuacyjny w skali 1 : 1 000 (zał. graf. nr 2).
Rzędna terenu w miejscu lokalizacji projektowanego otworu wynosi ok. 91,0 m n.p.m.
4.2. Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne
Budowa geologiczna w rejonie projektowanych prac jest rozpoznana do głębokości 134 m
(otwór POM), otwór ten nie przewierca utworów czwartorzędowych. Wg MHP arkusz Dobry
ogólna miąższość osadów czwartorzędowych w rejonie Godkowa wynosi ponad 200 m.
Osady te są reprezentowane przez gliny do głębokości 20 m, podścielone są one warstwą
piasków o miąższości około 16 m. Poniżej zalegają utwory słaboprzepuszczalne gliny i iły.
Od głębokości około 115 m ppt do około 126 m ppt występują utwory piaszczyste
średnioziarniste przewarstwione wkładką glin. Poniżej występują gliny. Budowa geologiczna
tego rejonu ilustrowana jest przekrojem geologicznym (zał. graf. nr 3).
W oparciu o profile archiwalne można stwierdzić, iż w rejonie projektowanych prac
występują czwartorzędowe warstwy wodonośne:
•
Warstwa najmłodsza (stadiał leszczyński), nawiercona na głębokościach 18,0 – 34,0 m
(Godkowo, studnia nr 1) oraz 21,0 – 34,0 m (Godkowo, studnia nr 2). Jest to warstwa
lokalna, nieciągła. Współczynnik filtracji tej warstwy k = 0,000153 – 0,000188 m/s
(wyznaczony na podstawie próbnych pompowań). Warstwa prowadzi wodę o
zwierciadle napiętym, układającym się na rzędnej 85 m npm. Wody płyną w kierunku
północno-zachodnim, gdzie regionalną bazę drenażu stanowi Zalew Wiślany.
•
Górny
czwartorzędowy
poziom
wodonośny:
piaszczysto
–
żwirowa
warstwa
interglacjału eemskiego oraz zlodowacenia Wisły. Nawiercona jest między innymi w
Dobrym, Bielicach, Kwitajnach, natomiast nie nawiercono jej w Godkowie.
•
Dolny
czwartorzędowy
poziom
wodonośny:
piaszczysto
–
żwirowa
warstwa
interglacjału mazowieckiego i zlodowacenia Wilgi. Nawiercona w Godkowie (POM) na
głębokościach 115,0 – 120,0 m oraz 126,0 – 133,0 m. Współczynnik filtracji tej warstwy
k = 0,000218m/s (wyznaczony na podstawie próbnego pompowania). Warstwa
prowadzi wodę o zwierciadle napiętym układającym się na rzędnej 75 m n.p.m. Wody
płyną w kierunku północno-zachodnim, gdzie regionalną bazę drenażu stanowi Zalew
Wiślany. Poziom ten eksploatowany jest na ujęciach w Osieku i Ząbrowcu.
•
Czwartorzędowo – trzeciorzędowy poziom wodonośny. Warstwa nie nawiercona
w Godkowie.
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
-7-
4.3. Jakość wody
Wyniki wykonanych na ujęciu analiz wody surowej z okresu budowy studni głębinowych
przedstawiono w tabeli nr 2.
Tabela Nr 2 Wyniki analiz wody studni w Godkowie
oznaczenie
wodociąg
studnia SKR
wiejski
jednostka (dawny POM)
Studnia nr 1
wodociąg
wiejski
Studnia nr 2
5.01.1968
21.04.1975
25.08.1978
mętność
mg/l SiO2
30
20
12
barwa
odczyn
twardość ogólna
zasadowość
żelazo ogólne
mangan
chlorki
amoniak
azotyny
mg/l Pł
pH
st. niem.
m. val/l
mg/l Fe
mg/l Mn
mg/l Cl
mg/l N
mg/l N
10
7
18,4
7,0
3,0
0,05
8,0
0,6
0,001
10
7,2
18,4
5,0
2,0
0,10
26,0
0,16
0,007
27
7,8
15,1
5,0
2,0
0,12
5,0
0,44
nw
siarczany
mg/l SO4
nw
1,6
10,6
utlenialność
mg/l O2
4.3
4,0
3,8
azotany
miano Coli
mg/l N
0,05
pow. 50
0,05
pow. 50
0,004
pow. 50
Badana woda w studni nr 1 i 2 charakteryzowała się zwiększoną zawartością związków
żelaza 2,0 mgFe/dm3 i manganu 0,12 mgMn/dm3. Wyniki badań wody z warstwy głębszej
w studni SKR (dawny POM) wykazywały podwyższone wartości żelaza 3,0 mgFe/dm3.
Aktualnie woda na ujęciu jest na bieżąco monitorowana pod względem fizykochemicznym i
bakteriologicznym. Badana woda charakteryzuje się przekroczeniami dopuszczalnych
poziomów: mętności, barwy, żelaza - 3.025 mgFe/dm3 (graniczna wartość 0,200 mg/l),
amoniaku 1,084 mgNH4/dm3 (graniczna wartość 0,500 mg/l) oraz manganu 0,247mgMn/dm3
(graniczna wartość 0,050 mg/l). Szczegółowe wyniki badań zamieszcza się w tabeli 3.
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
-8-
Tabela Nr 3 Wyniki analiz wody studni w Godkowie
woda surowa
jednostka wodociąg wiejski
oznaczenie
2.03.2009 r.
mętność
barwa
zapach
odczyn
smak
żelazo ogólne
mangan
amoniak
azotyny
azotany
azotany
mg/l SiO2
mg/l Pł
mg/l Fe
mg/l Mn
mg/l NH4
mg/l NO2
mg/l NO3
mg/l N
8,7
22
akceptowalny
7,60
z1R
3,025
0,247
1,084
0,008
0,278
0,05
przewodność elektr.
µS
574
liczba bakterii grupy Coli
jtk/100ml
0
pH
W czasie długotrwałej eksploatacji studni na ujęciu, w wodzie wzrosła wartość amoniaku,
co świadczy o możliwości zagrożenia wody podziemnej na ujęciu skażeniami pochodzącymi
z działalności człowieka (rolnicze wykorzystanie terenu).
Woda eksploatowana na ujęciu podlega procesowi uzdatnienia poprzez poddanie jej
napowietrzaniu i następnie filtracji przez filtr żwirowy.
5. Projekt prac
5.1. Sposób rozwiązania zadania geologicznego
Projektuje się wykonanie otworu nr 3 z przeznaczeniem na studnię w dwóch wersjach
umożliwiających
(w
przypadku
dużych
odstępstw
od
zakładanych
warunków
hydrogeologicznych płytszej warstwy) ujęcie głębszej warstwy wodonośnej.
Jedyna możliwa lokalizacja studni w linii na kierunku przepływu wód podziemnych nie jest
korzystna. Ponadto brak rozpoznania zasięgu występowania płytszej warstwy wodonośnej
wpływa na ryzyko wystąpienia mniejszej miąższości wodonośca.
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
-9-
5.2. Konstrukcja i wydajność dopuszczalna
5.2.1. Wersja I – płytsza warstwa wodonośna, głębokość otworu 37 m
Konstrukcja i prace wiertnicze otworu nr 3
Projektuje się wykonanie otworu do głębokości 37 m ppt. w rurach o średnicy φ 508
mm. Otwór zostanie zabudowany kolumną filtrową, zgodnie z przedstawionym schematem
(zał. graf. 9). Po dowierceniu otworu do wymaganej głębokości 37 m w otworze zostanie
zabudowana rura nadfiltrowa PCV φ 250/280 mm o długości 22 m, filtr szczelinowy PCV φ
250/280 mm o długości 12,0 m oraz rura podfiltrowa PCV φ 250/280 mm długości 2 m.
Kolumnę filtrową należy posadowić na poduszce żwirowej o miąższości 1m. Wokół filtra
zastosowana zostanie obsypka, której granulacja ustalona będzie przez geologa
nadzorującego wiercenie.
rura nadfitrowa PCV Ø 250/280
- dł. 22 m
filtr PCV Ø 250/280
- dł. 12 m
rura podfiltrowa PCV Ø 250/280
- dł. 2 m
poduszka żwirowa
- 1m
Po zapuszczeniu filtru badawczego i wykonaniu pompowania pomiarowego wraz
z obserwacją poziomu wody w studniach nr 1 i nr 2 na ujęciu, jeżeli uzyskane parametry
wydajności eksploatacyjnej i jakości wody będą pozwalały na pokrycie zapotrzebowania,
dozór geologiczny w porozumieniu z inwestorem zakończy wiercenie na tej głębokości.
Wydajność dopuszczalna studni nr 3
Projektowana studnia powinna zapewnić 30m3/h. Na podstawie analizy profilu studni nr 1 i 2
stwierdzono, że miąższość pierwszego poziomu wodonośnego w rejonie projektowanej
studni wynosi około 13 m. Warstwy wodonośne stanowią piaski drobnoziarniste
i średnioziarniste. Przewidziany do ujęcia poziom wodonośny znajduje się pod naporem
hydrostatycznym. Przy depresji wynoszącej 7m i przyjętym współczynniku filtracji
kśr=0,000139m/s wydajność projektowanej studni powinna wynosić 54,0 m3/h.
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
- 10 -
Wydajność dopuszczalna została obliczona wzorem :
Qdop. = 3,14 x d x l x Vdop. (m3/h)
gdzie :
d – średnica filtra (m)
d = 0,508 m
l – długość roboczej części filtra (m)
l = 12,0 m
Vdop. – dopuszczalna prędkość wlotowa wody do filtra obliczona wzorem :
√k
Vdop. = ------- (m/h)
15
k = 0,000139 m/s (jako średni z otworu nr 1 i nr 2 zlokalizowanych na terenie
gminnego ujęcia wody w Godkowie).
Stąd :
Vdop. = 2,7 m/h
Qdop. = 54,0 m3/h
Obliczona wartość spełnia założenia projektowe, wykazany szacunek należy
traktować jako optymistyczny. Szczytowe wartości zapotrzebowania Qmax = 30 m3/h,
mieszczące się w ramach ustalonych zasobów eksploatacyjnych dla omawianego ujęcia
wody, będą możliwe do pokrycia z projektowanego otworu nr 3.
W tym przypadku po wykonaniu studni należy sporządzić dodatek do dokumentacji
hydrogeologicznej.
5.2.2. Wersja II - głębsza warstwa wodonośna, głębokość otworu 136 m
Nadzór geologiczny w porozumieniu z inwestorem może podjąć decyzję o
kontynuowaniu wiercenia w celu rozpoznania warstwy głębszej po stwierdzeniu zbyt niskiego
wydatku jednostkowego lub złej jakości wody w płytszej warstwie.
Konstrukcja i prace wiertnicze otworu nr 3
Po wyciągnięciu filtru badawczego należy wiercić w rurach Ø 457 mm (18”) do głębokości
85m. Poniżej wiercić rurami Ø 406 mm (16”) do głębokości 120 m, następnie do głębokości
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
- 11 -
136 m rurami Ø 356 mm (14”).
Kolumna filtrowa PCV Ø 200/225 posadowiona będzie w otworze na korku żwirowym (ok.
1,0 m). Wokół filtra należy wykonać obsypkę piaskową bądź żwirową, o frakcji dostosowanej
do stwierdzonej granulacji warstwy wodonośnej. Powinna ona sięgać wyraźnie powyżej
górnej krawędzi części roboczej filtra, ponad spąg glin.
Otwór zostanie zabudowany kolumną filtrową, zgodnie z przedstawionym schematem (zał.
graf. 9)
rura nadfiltrowa PCV Ø 250/280 z
- dł 126 m
reduktorem 250/200
filtr PCV Ø 200/225
- dł 7 m
rura podfiltrowa PCV Ø 200/225
- dł. 2 m
podsypka żwirowa
1m
Wydajność dopuszczalna studni nr 3
Projektowana studnia powinna zapewnić 30m3/h. Na podstawie analizy profilu studni SKR
stwierdzono, że miąższość głębszego poziomu wodonośnego w rejonie projektowanej studni
może wynosić 7 m. Warstwy wodonośne stanowią piaski średnioziarniste. Przewidziany do
ujęcia poziom wodonośny znajduje się pod naporem hydrostatycznym o przyjętym
współczynniku filtracji k=0,000218m/s, więc wydajność projektowanej studni powinna
wynosić 28,0 m3/h:
Wydajność dopuszczalna została obliczona wzorem :
Qdop. = 3,14 x d x l x Vdop. (m3/h)
gdzie :
d – średnica filtra (m)
d = 0,406 m
l – długość roboczej części filtra (m)
l = 7,0 m
Vdop. – dopuszczalna prędkość wlotowa wody do filtra obliczona wzorem :
√k
Vdop. = ------- (m/h)
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
- 12 -
15
k = 0,000139 m/s (jako średnia z otworów nr 1 i nr 2 zlokalizowanych na terenie
gminnego ujęcia wody w Godkowie).
Stąd :
Vdop. = 3,5m/h
Qdop. = 28,0 m3/h
Wydajność eksploatacyjna nie pokrywa zapotrzebowania, ale studnia nr 3 może
pracować zespołowo z jedną ze studni z płytszej warstwy. W tym wypadku nadzór
geologiczny sporządzi dokumentację zasobową ustalającą nowe zasoby na ujęciu.
5.3. Zamykanie horyzontów wodonośnych
Zamykanie przewierconych poziomów wodonośnych ma na celu zachowanie
naturalnej izolacji poszczególnych poziomów, ochronę różnych poziomów przed skażeniem
bakteriologicznym oraz ochronę przed kontaktem wód o różnym składzie fizykochemicznym.
Przewiduje się zamykanie wszystkich napotkanych horyzontów wodonośnych powyżej
utworów ujmowanych korkiem iłowo-cementowym. Pozostałą przestrzeń pomiędzy kolumną
eksploatacyjną a ścianą otworu należy wypełnić urobkiem. W przypadku znacznych
odstępstw
od
przewidywanych
warunków
hydrogeologicznych,
nadzór
geologiczny
zadecyduje o sposobie i głębokości zamknięcia wód.
5.4. Pobieranie prób
W trakcie wiercenia należy pobrać do skrzynek próby urobku co 2 m oraz po każdej
zmianie litologicznej warstw. Dodatkowo z warstw wodonośnych o dużej miąższości co 1 m
należy pobrać próby do analizy granulometrycznej.
5.5. Badania hydrogeologiczne
Po zafiltrowaniu otworu należy wykonać pompowanie badawcze w dwóch etapach:
pompowanie
oczyszczające
i
pompowanie
pomiarowe.
Przed
przystąpieniem
do
pompowania oczyszczającego należy pomierzyć głębokość do zwierciadła wody w studniach
nr 1, 2 i 3.
5.5.1. Wersja I - płytsza warstwa wodonośna, głębokość otworu 37 m
Pompowanie oczyszczające należy prowadzić ze stopniowo zwiększaną wydajnością, aż do
przekroczenia Qdop (około 120 % Qdop). Pompowanie to może być zakończone po 8
godzinach od oczyszczenia wody z zawiesiny mechanicznej i likwidacji jej zabarwienia,
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
- 13 -
jednak nie wcześniej niż po 24 godzinach. Po zakończeniu pompowania oczyszczającego
należy wykonać dezynfekcję podchlorynem sodu (lub innym środkiem do dezynfekcji
urządzeń wodnych) i prowadzić pomiary stabilizacji zwierciadła wody do poziomu
statycznego.
Pompowanie pomiarowe należy prowadzić według następującego programu:
Q1 = 1/3 Qmax ; czas trwania 24 godziny
Q2 = 2/3 Qmax ; czas trwania 24 godziny
Q3 = Qmax ; czas trwania 24 godziny.
W czasie pompowania poszczególnych studni pomiary lustra wody należy wykonywać
z dokładnością do 1 cm.
Pomiary dynamicznego lustra wody w otworach należy prowadzić co 1 minutę przez
pierwsze 20 minut, co 2 minuty przez następne 20 minut, co 5 minut przez kolejne 30 – 40
minut, dalsze z częstotliwością co 15 - 30 minut. Jeżeli trzy kolejne pomiary dadzą wynik nie
różniący się więcej niż 1 cm, częstotliwość pomiarów należy zmniejszyć do 1 godziny.
Wielkość
wydatku
w
czasie
pompowania
pomiarowego
należy
utrzymywać
na
poszczególnych stopniach dynamicznych na stałym poziomie. Wyniki pomiarów wydajności
i głębokości zwierciadła wody należy notować na bieżąco w dzienniku próbnego
pompowania. Po zakończeniu pompowania należy przeprowadzić 24 godzinną stabilizację
lustra wody. Częstotliwość pomiarów lustra wody w czasie stabilizacji należy dostosować do
prędkości jej podnoszenia w otworze.
W trakcie badania pierwszej warstwy wodonośnej należy obserwować studnię nr 1 i nr 2.
W trakcie pompowania należy dokonywać odczytów z wodomierza ilości wody pobieranej
z pracującej studni na ujęciu z częstotliwością godzinową. Dozór geologiczny po analizie
wydatku jednostkowego studni nr 3 i jej wpływie na wydatek i depresję w pozostałych
studniach na ujęciu zadecyduje o wyciągnięciu filtru i kontynuacji wiercenia do głębszej
warstwy wodonośnej.
5.5.2. Wersja II - głębsza warstwa wodonośna, głębokość otworu 136 m
Pompowanie przeprowadzone tak jak wyżej, za wyjątkiem obserwacji poziomu wody
w studniach nr 1 i 2.
5.6.
Badania laboratoryjne
W ramach prac laboratoryjnych przewiduje się wykonanie następujących badań:
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
- 14 -
•
analiza sitowa próbek pobranych z warstw wodonośnych zgodnie z „Instrukcją
Obsługi Wierceń Hydrogeologicznych”;
•
badanie fizykochemiczne i bakteriologiczne wody z zafiltrowanej warstwy
wodonośnej.
Podczas pompowania należy pobrać próby wody do analiz: fizykochemicznej na
zawartość: amoniaku, azotynów, azotanów, chlorków, żelaza, manganu, wapnia, magnezu,
sodu, potasu; określenie: przewodności elektr. właściwej, mętności, barwy, zapachu,
odczynu, twardości, zasadowości, utlenialności; na zawartość metali ciężkich w wodzie:
cynku, miedźi, ołowiu, kadmu, rtęci, arsenu oraz bakteriologicznej.
5.7.
Prace geodezyjne
Otwór nr 3 należy zaniwelować w nawiązaniu do państwowej sieci geodezyjnej.
Wyniki
geodezyjnej
inwentaryzacji
otworu
należy
uwzględnić
w
dokumentacji
hydrogeologicznej.
5.8.
Dokumentacja wynikowa
Wyniki projektowanych prac należy przedstawić w dokumentacji hydrogeologicznej
opracowanej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 3 października 2005
roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje
hydrogeologiczne i geologiczno - inżynierskie (Dz. U. Nr 201, poz. 1673).
5.9.
Wpływ projektowanych prac na środowisko
Projektowane prace i badania terenowe nie wpłyną w sposób negatywny na stan
środowiska gruntowo-wodnego, pod warunkiem ich wykonania w sposób bezpieczny,
zgodnie z założeniami projektowymi oraz wymogami branżowymi i bhp. Sprzęt wiertniczy
winien być sprawny, bez wycieków paliwa i oleju. Po wykonaniu teren zostanie przywrócony
do stanu pierwotnego.
6. Warunki bezpiecznego prowadzenia robót wiertniczych
Podczas robót obowiązuje przestrzeganie Rozporządzenia Ministra Gospodarki z
dnia 28 czerwca 2002 roku, w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu
oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych
wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz.U.02.109.961 ze zmianami). Nie
wymaga się zachowania szczególnych warunków bezpiecznego prowadzenia robót.
Teren wiertni należy oznakować tablicami informacyjnymi o zakazie wstępu osób
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
- 15 -
nieupoważnionych. Tablice należy umieścić na wysokości co najmniej 1.5 m w miejscach
dobrze widocznych.
Lokalizacja otworu wiertniczego musi być zgodna z projektem prac geologicznych.
Przy lokalizacji należy uwzględnić:
•
napowietrzne linie energetyczne;
•
podziemne uzbrojenie.
Otwór powinien być zlokalizowany w odległości wynoszącej co najmniej 1.5
wysokości wieży wiertniczej od kanałów i zbiorników wodnych, rzek, dróg publicznych,
zabudowań, z tym że odległość od napowietrznych linii wysokiego napięcia musi wynosić nie
mniej niż 30 m. Przed przystąpieniem do prac należy wykonać wykop do głęb. 1.5 m w celu
sprawdzenia, czy w miejscu projektowanego wiercenia nie ma elementów uzbrojenia,
nieujawnionych na planie zagospodarowania działki.
Zabrania się prowadzenia robót przy silnym wietrze, podczas burzy, śnieżycy lub ulewy.
Nie ma zagrożeń wynikających z:
•
zalegania horyzontów ropnych i gazowych;
•
występowania horyzontów zawierających gazy trujące;
•
zagrożenia erupcyjnego oraz zagrożenia siarkowodorowego;
•
zagrożeń mogących wystąpić przy przewiercaniu warstw zawierających płyny
złożowe;
•
stosowania materiałów promieniotwórczych.
Przy wykonaniu robót wiertniczych należy prowadzić dokumentację, w skład której wchodzą:
•
dokumentacja wiercenia;
•
raporty wiertnicze;
•
aktualny profil geologiczny otworu;
•
dziennik wiertniczy;
•
dokumentacja techniczna;
•
rejestr bezpieczeństwa;
•
instrukcje stanowiskowe;
•
ustalenia i protokoły dotyczące bezpiecznego prowadzenia robót;
•
ewidencja szkoleń i okresowych badań załogi;
•
wykaz pracowników, wraz z dokumentami stwierdzającymi ich kwalifikacje.
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
- 16 -
7. Wnioski i zalecenia
•
Pokrycie zapotrzebowania na wodę w ilości 30 m3/h z eksploatowanej dotychczas
warstwy może okazać się niewykonalne. Projekt umożliwia wykonanie otworu,
z którego będzie można eksploatować wodę z głębszej warstwy.
•
Projektowane prace mogą być wykonywane, dozorowane i kierowane tylko przez
osoby posiadające wymagane uprawnienia.
•
Prace wiertnicze należy prowadzić zgodnie z zasadami techniki górniczej i BHP.
•
Wnioskuje się o upoważnienie geologa dozorującego do: korygowania prac
wiertniczych o 20% w zakresie głębokości, przedłużenia czasu pompowania,
a także zmiany konstrukcji otworu i zafiltrowania mającego na celu zwiększenie
wydatku
jednostkowego
w
zależności
od
stwierdzonych
warunków
hydrogeologicznych.
•
Projekt w 4 egzemplarzach, z wnioskiem o jego zatwierdzenie, należy przekazać do
Starostwa Powiatowego w Elblągu.
•
Wnioskuje się o wydanie decyzji ważnej na okres 2 lat.
Pracownia GEOKARTA – www.geokarta.pl – [email protected] – tel. 0 609 086 118 – tel./fax 058 552 72 72
- 17 -