Czy kryzys w Europie się już skończył?

2014-03-22
Czy kryzys w Europie się już
skończył?
Sprawozdanie z drugiego spotkania w ramach cyklu „Debaty
Europeistyki”
Joanna Hetnarowicz
Joanna Hetnarowicz
Czy kryzys w Europie się już
skończył?
Sprawozdanie z drugiego spotkania w ramach cyklu „Debaty Europeistyki”
„Debaty Europeistyki” są inicjatywą dyrekcji Instytutu Europeistyki Wydziału Dziennikarstwa
i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Jest to seria spotkań, podczas których specjaliści
omawiają najnowsze publikacje z zakresu nauk społecznych. 19 marca odbyło się już drugie spotkanie
z tego cyklu. Tym razem dyskusja oscylowała wokół książki profesora Zbigniewa Czachóra pod tytułem
„Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej”. Oprócz autora wśród panelistów znaleźli się także
profesor Tomasz Grosse – wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego, profesor Aniela Dylus –
wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Maciej Zakrocki - redaktor programu
pierwszego Telewizji Polskiej.
Profesor Grosse, który pełnił także rolę moderatora dyskusji, po przywitaniu gości i
przedstawieniu panelistów, zaczął od krótkiego omówienia kilku zagadnień, mających wprowadzić do
dyskusji. Wśród nich znalazło się zapytanie o koniec kryzysu w Unii Europejskiej (czy kryzys się już
zakończył, czy tez jeszcze nie?), jego naturę (czy natura kryzysu jest konstruktywna, czy też
destruktywna?), a także o charakter zmian instytucjonalnych w Unii Europejskiej (czy zapewniają one
integrację, czy też może wręcz przeciwnie?). Następnie głos zabrał twórca omawianej książki profesor
Czachór. W jego wypowiedzi nie można było doszukać się jednoznacznej odpowiedzi na postawione
wcześniej pytania, bowiem skupił się głównie na opowiedzeniu o samym procesie powstawania książki,
której sedno stanowi rezygnacja z oparcia się o pojedynczy paradygmat w podejściu do problematyki
kryzysu w Unii Europejskiej. Zaznaczył jednak, że to realiści i ich podejście obecnie świętują triumf,
zwłaszcza w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie. Autor zakończył stwierdzeniem, iż nie jest on w
stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o koniec kryzysu, ale jest pewien tego, że poziom
nasycenia dysfunkcjonalnością jest większy niż przed 2005r., kiedy to Francuzi odrzucili w referendum
Konstytucję dla Europy.
Do określenia „nasycenie dysfunkcjonalnością” odniósł się moderator dyskusji profesor
Grosse, tym samym dotykając pierwszego dylematu, który był obecny aż do samego końca debaty.
Rozróżnił on kryzys jako metodę rozwoju Unii Europejskiej, od nakładających się na siebie kryzysów
(dysfunkcji), będących poważną przeszkodą procesów integracyjnych. Następnie zabrała głos profesor
Dylus, jednoznacznie stwierdzając, iż kryzys w Unii jeszcze się nie skończył, a jej osłabienie starają się
wykorzystać inne podmioty areny międzynarodowej takie jak Chiny, czy ostatnio Rosja. Poruszyła
także zapoczątkowany przez profesora Czachóra wątek omylności teorii, przytaczając fragment
wypowiedzi szefa Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych Alana Greenspana, z 2008, który
przyznał, iż jego założenia w prowadzeniu polityki FED były mylne i stały się jedną z przyczyn kryzysu.
Rolą ostatniego z panelistów - redaktora Zakrockiego, było omówienie roli, jaką odgrywają
media w informowaniu opinii publicznej o kryzysie. W pierwszej kolejności redaktor odniósł się do
1
Joanna Hetnarowicz
zjawiska tabloidyzacji mediów. Stwierdził on, że media ulegają presji obrazowania Unii Europejskiej w
negatywnych barwach i używają pejoratywnej personalizacji, używając takich stwierdzeń, jak „Unia
grozi”, „Unia każe”. Redaktor Zakrocki wysnuł wniosek, iż winą mediów jest brak jakiejkolwiek woli,
aby nie sprowadzać Unii Europejskiej do katastrofy. Profesor Grosse dodał do tego, że tego typu
stanowisko dziennikarzy ma konsekwencje natury politycznej, przejawiające się w postaci kryzysu
legitymizacji.
Następnie nastąpiła dyskusja z udziałem osób stanowiących publiczność. Wśród pytań, które
padły i odpowiedzi na nie można było wyróżnić kilka ważnych wątków. Pierwszy z nich dotyczył
politologicznej terminologii naukowej. Dla niektórych uczestników dyskusji kryzysu bowiem nigdy nie
było, a jedynie pewne trudności, czy dysfunkcje, które są wpisane w proces integracji europejskiej od
samego początku. Drugi wątek opierał się na rozumieniu kryzysu w świetle definicji ekonomicznej,
wedle której ma on miejsce, kiedy przez dwa kwartały wzrost gospodarczy jest ujemny. W tym miejscu
wszyscy uczestnicy dyskusji zgodzili się co do tego, że z kryzysem ekonomicznym Unia Europejska na
pewno miała do czynienia. Trzeci wątek dotyczył praktycznych sposobów usprawniania
funkcjonowania Unii. Redaktor Zakrocki zwrócił uwagę na to, że najbliższe wybory do Parlamentu oraz
wybór szefa Komisji Europejskiej będą miały niezwykle duże znaczenie, mogące wpłynąć na dynamikę
procesu integracji, także w pozytywny sposób.
Po zakończeniu dyskusji profesor Grosse podziękował wszystkim jej uczestnikom i zaprosił ich
na kolejne spotkanie z cyklu „Debat Europeistyki”, podczas której omówiona zostanie publikacja
profesor Jadwigi Staniszkis „W jakim kierunku zmierza Europa?” (9 kwietnia 2014 roku).
2