Link do harmonogramu szkolenia

Ramowy program szkolenia w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta
CZĘŚĆ OGÓLNA
DLA WSZYSTKICH SPECJALNOŚCI MEDYCZNYCH
1.
Ochrona radiologiczna.
Krótki zarys historyczny.
Podstawowe cele.
Źródła koncepcji (ICRP) i rozwiązań prawnych.
Pozycja medycyny w całości systemu ochrony radiologicznej; pożytki płynące z zastosowania źródeł
promieniowania w diagnostyce i terapii.
Pozytywny bilans radiologii lekarskiej.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr inż. Barbara Sobiecka
2.
- Promieniowanie: rodzaje i podstawowe cechy fizyczne.
- Oddziaływanie promieniowania z materią; podstawowe mechanizmy.
- Podział promieniowania na jonizujące bezpośrednio i pośrednio.
- Pochłanianie promieniowania: jonizacja i wzbudzenie.
- Przestrzenna dystrybucja par jonów wzdłuż toru cząstki.
- Podział promieniowania na jonizujące gęsto i rzadko (high-and low-LET).
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr inż. Barbara Sobiecka
3.
Podstawowe wielkości i jednostki dozymetryczne – kerma, dawka pochłonięta, dawka równoważna.
Napromienienie jednorodne i niejednorodne (w skali makro).
Problem oceny niejednorodnej ekspozycji (anons dawki efektywnej).
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr inż. Dominik Medoń
4.
- Działanie promieniowania na poziomie molekularnym, subkomórkowym i komórkowym.
- Wpływ wielkości dawki i czynników dodatkowych (moc dawki; obecność wody, temperatura,
utlenowanie).
- Względna skuteczność biologiczna, mechanizmy śmierci komórkowej.
- Zróżnicowanie odnowy tkanek i ich promieniowrażliwości
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr inż. Barbara Sobiecka
5.
- Działanie promieniowania na poziomie ustrojowym.
- Ogólne i lokalne działanie dawek > 1 Gy; (przy ekspozycji krótkotrwałej i przewlekłej).
- Podział następstw działania promieniowania na deterministyczne i stochastyczne; ich postacie
kliniczne.
- Podstawowe mechanizmy leżące u podłoża tych następstw; dwie główne postacie zależności dawka –
odpowiedź.
- Podział dawek na duże, pośrednie i małe (analogiczny podział mocy dawek).
- Promieniowanie jako mutagen i karcynogen.
- Działanie promieniowania na zarodek i płód.
- Rodzaje ryzyka w różnych okresach rozwoju wewnątrzmacicznego (wady rozwojowe, nowotwory).
- Wielkość ryzyka bezwzględnego i względnego.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 3 godz.
autor: mgr inż. Barbara Sobiecka
6.
- Problem działania małych dawek (<0,2 Gy lub Sv).
- Przyczyny niemożności opisu zależności dawka-odpowiedź w obszarze małych dawek (w
odniesieniu do następstw stochastycznych) w bezpośrednim pomiarze doświadczalnym i
epidemiologicznym.
- Konieczność ekstrapolacji obserwacji poczynionych w obszarze wyższych dawek przy uwzględnieniu
mechanizmów działających na poziomie molekularnym, komórkowym i ustrojowym wraz z
uwzględnieniem pojedynczych bezpośrednich pozytywnych obserwacji w obszarze ~ 30-50 mGy.
- Dla celów praktycznych konieczność uwzględnienia zasady ostrożności.
- Podstawowe założenia ICRP i UNSCEAR, o prawdopodobnym bezprogowym charakterze
indukcji nowotworów i mutacji (somatycznych i dziedzicznych).
- Podstawowe dane o wielkości ryzyka radiacyjnego w obszarze małych dawek i mocy dawek; zakres
niepewności.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr inż. Barbara Sobiecka
7.
- Rodzaje i kategorie ekspozycji na promieniowanie jonizujące:
1) ekspozycja zewnętrzna i wewnętrzna;
2) kategorie ekspozycji: zawodowa, medyczna i ludności.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr inż. Barbara Sobiecka
8.
- Ograniczenie ekspozycji na promieniowanie. Podstawowe zasady:
1) uzasadnienie konieczności narażenia;
2) optymalizacja ochrony przed promieniowaniem (OR);
3) dawki graniczne
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr Franciszka Araszkiewicz
9.
- Ograniczenie ekspozycji w medycynie:
1) uzasadnienie (3 stopnie);
2) optymalizacja ochrony radiologicznej w diagnostyce;
3) optymalizacja ochrony radiologicznej w terapii.
- Niemożność stosowania dawek granicznych w medycynie.
- Poziomy referencyjne w diagnostyce (rentgenodiagnostyka, medycyna nuklearna).
- Związek jakości badań diagnostycznych i terapii z zasadami ochrony przed
promieniowaniem.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr Franciszka Araszkiewicz
10.
- Ciąża a promieniowanie.
- Ochrona zarodka i płodu w diagnostyce i terapii przy użyciu źródeł promieniowania jonizującego
(diagnostyka promieniowaniem X, dawki terapeutyczne promieniowania X i
gamma).
- Otwarte źródła promieniowania – produkty radiofarmaceutyczne.
- Szczegółowe zasady postępowania w diagnostyce i terapii przy użyciu produktów
radiofarmaceutycznych, w odniesieniu do kobiet w ciąży i kobiet w wieku płodności.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr Monika Jędrzejewska
11.
- Ocena prawdopodobieństwa związku przyczynowego rozpoznanego nowotworu z przebytą
ekspozycją na promieniowanie (głównie zawodową).
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr Monika Jędrzejewska
12.
- Podstawowe zalecenia ICRP i Dyrektywy Unii Europejskiej.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr Franciszka Araszkiewicz
13.
- Ustawa - Prawo atomowe oraz rozporządzenia wykonawcze Ministra Zdrowia i Rady Ministrów wydane
na podstawie tej ustawy.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 4 godz.
autor: mgr Franciszka Araszkiewicz
Ramowy program szkolenia w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA DLA RENTGENODIAGNOSTYKI
z uwzględnieniem mammografii, radiologii pediatrycznej i stomatologii
1.
- Czynniki fizyczne i techniczne wpływające na wielkość dawki powierzchniowej, narządowej i
efektywnej dla pacjenta.
- Przeciętne dawki dla typowych badań (powierzchniowe i efektywne).
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr inż. Dominik Medoń
2.
- Aparaty rentgenowskie wykorzystujące rejestrację obrazu: analogową (błona filmowa) i
cyfrową, planarną i tomograficzną, statyczną i dynamiczną.
- Podstawowe różnice między aparatami analogowymi i cyfrowymi z punktu widzenia
zagrożenia dla
pacjenta.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr inż. Dominik Medoń
3.
- Optymalizacja ochrony radiologicznej pacjenta w radiologii konwencjonalnej i cyfrowej,
planarnej i tomograficznej oraz we fluoroskopii.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr Monika Jędrzejewska
4.
- System zapewnienia jakości badań i kontroli jakości aparatury i całość procesu
technicznego prowadzącego do uzyskania obrazu o właściwych walorach diagnostycznych.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 2 godz.
autor: mgr inż. Barbara Sobiecka
5.
- Zalecane wartości fizycznych parametrów technicznych dla podstawowych badań radiologicznych
(zalecane przez Unię Europejską) i ich znaczenie dla optymalizacji ochrony radiologicznej pacjentów.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr Monika Jędrzejewska
6.
- Podstawowe zagadnienia ochrony personelu.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr inż. Barbara Sobiecka
7.
- Specyficzne zagadnienia ochrony pacjenta w radiologii stomatologicznej
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 1 godz.
autor: mgr Monika Jędrzejewska
8.
- Specyficzne zagadnienia dotyczące ochrony radiologicznej w mammografii:
1) systemy obrazowania rtg w mammografii;
2) specyficzne wielkości dozymetryczne stosowane w mammografii;
3) ryzyko radiacyjne w mammografii;
4) ochrona radiologiczna personelu zatrudnionego przy wykonywaniu mammografii;
5) ochrona radiologiczna pacjentek poddawanych mammografii analogowej i
cyfrowej i jej optymalizacja;
6) czynniki wpływające na jakość obrazu w badaniach mammograficznych;
7) kontrola i zapewnienie jakości w mammografii;
8) zalecenia międzynarodowe i krajowe przepisy dotyczące badań
mammograficznych.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 6 godz.
autor: mgr Monika Jędrzejewska
9.
- Specyficzne zagadnienia ochrony radiologicznej dzieci i młodocianych:
1) ogólne zasady wyposażenia i zagadnienia dotyczące instalacji aparatury;
2) zmniejszanie narażenia na promieniowanie X w radiologii pediatrycznej;
3) swoiste zagadnienia ryzyka radiologicznego w wieku dziecięcym;
4) dozymetria dotycząca pacjenta i diagnostyczne poziomy referencyjne;
5) ochrona personelu i rodziców;
6) zalecenia międzynarodowe i przepisy krajowe.
Czas potrzebny za zapoznanie się z materiałem szkoleniowym - 6 godz.
autor: mgr Monika Jędrzejewska
Łącznie część ogólna i część szczegółowa:
46 godzin potrzebnych na zapoznanie z materiałem szkoleniowym.