doc4. Broszura informacyjna.
download 
Reklamacja Transkrypt
4. Broszura informacyjna.
Ocena bezpośredniego i pośredniego wsparcia sektora MŚP w ramach RPO WZ oraz uzyskanie rekomendacji z zakresu wsparcia MŚP na przyszłą perspektywę finansową na lata 2014-2020 Broszura informacyjna Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 CEL BADANIA Do głównych celów badania należały: Ocena wpływu wsparcia finansowego udzielonego przedsiębiorcom w ramach działania 1.1 RPO WZ oraz w ramach inicjatywy Jeremie na wzrost ich innowacyjności, konkurencyjności i poziomu zatrudnienia Ocena efektów wsparcia udzielonego w ramach RPO WZ na rozwój instytucji otoczenia biznesu (poddziałanie 1.2.1), wzmocnienie infrastruktury sfery B+R (poddziałanie 1.2.2), tworzenie i rozwój stref inwestycyjnych (poddziałanie 1.3.3), Opracowanie prognozy zapotrzebowania podmiotów z sektora MŚP na różne formy wsparcia i modelu finansowania MŚP w przyszłym okresie programowania (szacowanie luki finansowej) METODOLOGIA BADANIA W ramach badania zastosowano szereg jakościowych i ilościowych metod badawczych. Do metod jakościowych należały: desk research, 32 wywiady pogłębione z przedstawicielami IZ RPO WZ oraz beneficjentami, 3 zogniskowane wywiady grupowe (z pośrednikami finansowymi w ramach inicjatywy Jeremie, z beneficjentami działania 1.2, z beneficjentami działania 1.3.3), studia przypadków oraz panel ekspertów. Badaniem ilościowym objęto zarówno przedsiębiorstwa korzystające ze wsparcia (beneficjentów działania 1.1 i ostatecznych odbiorców wsparcia z inicjatywy Jeremie) jak i tzw. grupę kontrolną, którą stanowiły przedsiębiorstwa nieskutecznie ubiegające się o wsparcie z działania 1.1 oraz podmioty, które w ciągu ostatnich pięciu lat ubiegały się o zewnętrzne finansowanie zwrotne. Tylko dzięki badaniu na tzw. grupie kontrolnej możliwa była ocena efektu netto wsparcia z RPO WZ. W każdej z czterech wymienionych grup przeprowadzono po 210 ankiet. Równocześnie przeprowadzono badanie na reprezentatywnej (900 ankiet) próbie MSP województwa zachodniopomorskiego mające na celu określenie potrzeb przedsiębiorstw w zakresie wsparcia inwestycyjnego oraz oszacowanie luki finansowej, czyli niedopasowania oferty rynkowej finansowania zwrotnego do potrzeb przedsiębiorców. Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 NAJWAŻNIEJSZE WYNIKI BADANIA Efekty wsparcia dotacyjnego z działania 1.1 RPO WZ Na dzień 21 I 2013r. wsparcie dotacyjne otrzymało 567 przedsiębiorstw, które realizowały 669 projektów. Zostały one dofinansowane łączną kwotą ponad 492 mln zł. Średnia wartość projektu z działania 1.1 przekroczyła 1,5 mln zł (1 673 676 zł) przy średniej wartości dofinansowania w wysokości prawie 736 tysięcy złotych. Wsparcie dotacyjne z RPO WZ trafiło głównie do firm mikro, które stanowiły 56% ogółu beneficjentów. Jego głównymi odbiorcami były firmy działające w sekcjach: przetwórstwo przemysłowe (35,46% ogółu beneficjentów) i opieka zdrowotna oraz pomoc społeczna (18,72%). 16,43% ogółu beneficjentów stanowiły firmy reprezentujące branże wskazane w RSI jako kluczowe dla rozwoju regionu, 12,63% - firmy działające w branżach przynależnych do wysokiej i średniowysokiej techniki oraz usług wysokiej techniki. Głównymi beneficjentami były osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz spółki handlowe. W ograniczonym stopniu wsparcie trafiło do firm młodych. Ponad 50% ogółu beneficjentów stanowiły firmy ze Szczecina i Koszalina. Beneficjenci środki z dotacji przeznaczali przede wszystkim na inwestycje w środki trwałe. Zdecydowanie dominował zakup maszyn i urządzeń, który wystąpił w przypadku prawie 82% projektów, zakup oprogramowania oraz budowa/zakup nieruchomości. Niecały 1% beneficjentów w ramach projektu korzystał z usług doradczych lub nabywał prawa własności przemysłowej. Projekty wywarły pozytywny wpływ na pozycję konkurencyjną oraz poziom innowacyjności beneficjentów. W porównaniu do stanu z 2009 roku 94,39% badanych wskazało, iż na skutek realizacji projektu wzrosła zdolność firmy do konkurowania z innymi przedsiębiorstwami. 68% beneficjentów zadeklarowało wzrost liczby klientów, 67,29% rozszerzyło działalność na nowe rynki, 74,77% zanotowało wzrost przychodów a 59% wzrost zysków. W analogicznym okresie pozytywne efekty wystąpiły również w grupie podmiotów, które nieskutecznie ubiegały się o wsparcie. Różnice w pozytywnych odpowiedziach dotyczących zmian wskaźników konkurencyjności między aplikującymi nieskutecznie a beneficjentami nie przekraczały 18% (za wyjątkiem wzrostu zatrudnienia). 82% badanych uznało, że dotacja podniosła potencjał firmy do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań. Z deklaracji respondentów wynika, że 97% z nich w wyniku realizacji projektu wprowadziła innowację produktową, 83% innowację procesową, 28,97% innowację organizacyjną i 47,20% innowację marketingową. Stosunkowo często na skutek wsparcia firmy zaczynały oferować wyroby/świadczyć usługi, które nie były oferowane przez bezpośrednich (działających na tym samym rynku) konkurentów. 48,08% przedsiębiorstw wprowadzających innowacje produktowe i 45,71% wprowadzających innowacje procesowe w wyniku realizacji projektu zadeklarowało taki właśnie ich charakter. 94% beneficjentów uznało, że na skutek realizacji projektu wzrosła zdolność ich firmy do konkurowania z innymi firmami. Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 Wsparcie w niewielkim stopniu przyczyniło się do zacieśniania/nawiązywania współpracy z jednostkami naukowymi. Taki efekt wystąpił tylko w przypadku 33 na 210 przebadanych przedsiębiorstw. Najbardziej efekt ten był obserwowalny w przypadku projektów z poddziałania 1.1.3. Jeżeli chodzi o wpływ realizacji projektu na współpracę przedsiębiorstwa z instytucjami otoczenia biznesu w zakresie działalności innowacyjnej, to wystąpił on w przypadku 12 przedsiębiorstw. Istotna była skala efektu zdarzenia niezależnego (deadweight). Łącznie 44% badanych uznała, że projekt zostałby zrealizowany również mimo braku otrzymania wsparcia dotacyjnego choć skutkowałoby to jego mniejszym zakresem. Podejmowanie działań innowacyjnych planuje 84% dotychczasowych beneficjentów wsparcia, przy czym najczęściej firmy planują wprowadzanie innowacji produktowych oraz marketingowych. Działania te będą wiązały się przede wszystkim z zakupem środków trwałych w postaci maszyny/urządzenia, ewentualnie części do ich budowy. Co czwarte przedsiębiorstwo planuje inwestycje w nieruchomości. Stosunkowo duży odsetek (20%) zamierza wprowadzać innowacje będące wynikiem prac badawczorozwojowych. Najczęściej firmy planują z zewnętrznych źródeł sfinansować od 50 do 75% wartości inwestycji. Głównymi źródłami miałyby być kredyt oraz dotacja. W przypadku niedostępności dotacji jedynie 18% badanych zrezygnuje z inwestycji. Efekty wsparcia zwrotnego Ze wsparcia w ramach inicjatywy Jeremie skorzystało do tej pory ponad 1700 przedsiębiorstw. Średnia wartość wsparcia wyniosła 131 826 zł. Podobnym zainteresowaniem cieszyło się zarówno wsparcie w postaci pożyczki jak i poręczenia. Większość pożyczek (86,55%) i poręczeń (80,58%) została udzielona firmom zatrudniającym mniej niż 10 pracowników oraz osiągającym obrót roczny nieprzekraczający 2 milionów EUR. Najczęściej wsparcie otrzymały firmy z branż: handel hurtowy i detaliczny (31,5%), firmy zajmujące się przetwórstwem przemysłowym (11,28%) oraz budownictwem (9,58%). Dominującą formą prawną przedsiębiorstw była: osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (77,62%). Wsparcie w dużym stopniu otrzymały firmy młode, działające na rynku krócej niż 4 lata - stanowiły 32,38% ogółu beneficjentów. Przedsiębiorcy z pożyczki, kredytu/pożyczki bankowej poręczonej przez fundusz poręczeniowy finansowali głównie inwestycje w środki trwałe (48,57%). Z drugiej strony często wsparcie przeznaczane było nie na działalność inwestycyjną a na obrót (28,10%). Wszystkie zastosowane mierniki wskazują jednoznacznie, że firmy wsparte przez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe odnotowały wyraźniejszy wzrost w zakresie pozycji konkurencyjnej i poziomu innowacyjności niż firmy z grupy kontrolnej. Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 wskaźnik Ostateczni odbiorcy wsparcia Grupa kontrolna Rozszerzenie działalności na nowe rynki 45% 30% Wzrost zatrudnienia 41,41% 21,27% Zmiana liczby klientów 56,67% 24,75% Wzrost przychodów 62,12% 33,07% Wzrost zysku 56,06% 27,94% Innowacje produktowe 56,67 38,86 Innowacje procesowe 36,19 27,04 Innowacje organizacyjne 41,43 29,9 Innowacje marketingowe 40,48 27,76 W obu porównywanych grupach odsetek podmiotów nie mających żadnych doświadczeń we współpracy ze sferą nauki wynosi niemal 90%. Jeżeli chodzi o współpracę z instytucjami otoczenia biznesu w zakresie działalności innowacyjnej, to nie posiada jej 88% ostatecznych odbiorców i 86% podmiotów z grupy kontrolnej. Korzystanie z narzędzi zwrotnych nie przyczyniło się do nawiązywania/zacieśniania współpracy z jednostkami naukowymi czy instytucjami otoczenia biznesu. Efekty wsparcia pośredniego niefinansowego W ramach Poddziałań 1.2.1, 1.2.2 i 1.3.3. RPO WZ łącznie podpisano 26 umów na realizację projektów o wartości ogółem 549 482 040,33 zł, w tym wartość dofinansowania z EFRR wyniosła 259 623 314,25 zł. Ze względu na fakt, że w momencie realizacji badania zakończonych było 12 projektów, a ponadto przedsięwzięcia z zakresu wsparcia niefinansowego pośredniego mają charakter długofalowy, w przypadku większości z nich można raczej mówić o planowanych, niż realnych rezultatach. W ramach Poddziałania 1.2.1 podpisano umowy na wyremontowanie, modernizację lub rozbudowanie oraz wyposażenie 7 instytucji otoczenia biznesu, głównie ze Szczecina i Koszalina. Do tej pory zakończyły się 2 projekty. W chwili obecnej można mówić jedynie o dwóch dodatkowych inwestycjach zrealizowanych dzięki działaniu 1.2.1 – są to dwa przedsiębiorstwa powstałe dzięki działaniom wspartego środkami RPO Inkubatora Przedsiębiorczości w Parku Technologicznym w Koszalinie. W ramach Poddziałania 1.2.2 podpisano 7 umów na realizację projektów mających na celu doposażenie, stworzenie lub modernizację infrastruktury B+R jednostek naukowych (uczelni). Do tej pory zakończył się 1 projekt. W chwili obecnej nie wystąpiło bezpośrednie przełożenie działań Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 podjętych w ramach RPO WZ 1.2.2 na dodatkowe inwestycje przedsiębiorstw. Cykl prowadzenia działań badawczych jest długi – pierwsze realne efekty inwestycyjne u przedsiębiorców nastąpią nie wcześniej niż kilka miesięcy po udzieleniu wsparcia, a samo wsparcie będzie udzielane w większości przypadków najszybciej w połowie 2013 r. Dotychczas pośrednio ze wsparcia na tworzenie i rozwój stref inwestycyjnych korzystają podmioty działające w Parku Przemysłowym Nowoczesnych Technologii w Stargardzie Szczecińskim (Bridgestone i Cargotec) oraz podmioty działające w Goleniowskim Parku Przemysłowym – 43 inwestorów. W pozostałych wspartych strefach inwestycyjnych (Szczecinek, Tychowo) nie ma jeszcze inwestorów. Szacowanie luki finansowej W ciągu ostatnich pięciu lat zachodniopomorskie przedsiębiorstwa finansowały swoją działalność z następujących źródeł: środki własne firmy (80%), środki własne właścicieli (41%) oraz kredyt (31%). 90% firm wnioskujących o kredyt uzyskało go. Za największy problem podczas ubiegania się o kredyt firmy uznały brak odpowiednich zabezpieczeń. 45% badanych uznało, że w województwie zachodniopomorskim brakuje alternatywnych wobec oferty bankowej źródeł finansowania. 60% firm, które finansują swoją działalność ze środków własnych pokrywa z nich od 76 do 100% zapotrzebowania na kapitał. W ciągu ostatnich 5-ciu lat wzrost zapotrzebowania na zewnętrzne źródła finansowania odczuwa 20% firm mikro i aż 33-34% firm małych i średnich. W ciągu najbliższych dwóch lat o kredyt/pożyczkę na cele inwestycyjne zamierza ubiegać się 29,67% firm, o kredyt/pożyczkę na obrót - 22,78% firm. Największy odsetek firm (33%) zamierza ubiegać się o kredyt/pożyczkę z przedziału 100-500 tys. zł. W ciągu najbliższych dwóch lat innowacje produktowe zamierza wprowadzić 52% firm, innowacje procesowe: 37%, innowacje organizacyjne - 32%, a marketingowe 38%. Działania te będą najczęściej wiązały się z zakupem maszyn/urządzeń, zakupem środków transportu oraz zakupem/budową nieruchomości. Firmy planują sfinansować te działania ze środków własnych firmy (70% wskazań), z kredytu (31%), z dotacji ze środków unijnych (24%) oraz ze środków własnych właścicieli (23%). W obliczu braku dotacji co czwarty z przedsiębiorców zrezygnuje z planowanej inwestycji, ale prawie połowa poszuka innych źródeł finansowania zewnętrznego (46% wskazało kredyt, 8% pożyczkę). 15% firm rozważałoby możliwość skorzystania z oferty funduszu inwestycyjnego (inwestycja w zamian z udziały w firmie). Pozostałe do powodów braku zainteresowania tego rodzaju wsparciem zaliczają: wysoki poziom skomplikowania takiego rozwiązania (22,6%), obawę utraty kontroli na firmą (44,01%) oraz brak wiedzy na temat zasad działania Funduszy (51,95%). Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 NAJWAŻNIEJSZE WNIOSKI I REKOMENDACJE Wniosek z badania Rekomendacja Wnioski i rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych Generalna reguła, która powinna przyświecać doborowi konkretnych narzędzi wsparcia do konkretnych projektów rozwojowych powinna opierać się na zasadzie: „im większa innowacyjność (ryzyko) projektu tym bardziej bezzwrotny charakter wsparcia”. System instytucjonalny w województwie zachodniopomorskim w chwili obecnej nie oferuje instrumentów mieszanych. Należy w przyszłej perspektywie finansowej uruchomić instrumenty o charakterze mieszanym, łączące poprzez synergię zalety instrumentów (zdolność kredytowa, wykonalność biznesowa) z bezzwrotnymi (akceptacja wysokiego poziomu ryzyka). Są to takie instrumenty jak kredyty umarzalne i kredyty z subsydiowanymi odsetkami. Otwarte konkursy na dotacje (bez preferencji) prowadzą do auto selekcji firm o większym potencjale rozwojowym. Takie podejście wydaje się korzystne z punktu widzenia wzrostu potencjału całej gospodarki regionalnej. Należy stosować w przyszłym RPO strategię „sukcesu” w schematach dotacyjnych dla innowacyjnych firm, tj. dopuszczać do otwartej konkurencji w ubieganiu się o dotacje pomiędzy firmami bez względu na ich wielkość, która skutkuje pozyskiwaniem dotacji przez firmy o większym potencjale, oraz stosować wysokie wymagania w kryteriach dopuszczających. Dotacje dla firm mikro w dedykowanym dla nich Działaniu 1.1.1.(zamkniętym dla firm małych i średnich) w ograniczonym stopniu spełniają zasady strategii interwencji skierowanej na przeciwdziałanie niedoskonałościom rynku. Zwiększają dostęp do wsparcia dotacyjnego dla firm mikro ale dotacje (na podstawie analizy potencjału wnioskodawców) nie trafiły do innowacyjnych start up’ów opartych na kapitale ludzkim. W przyszłym RPO powinny znaleźć się schematy dotacyjne przeciwdziałające niedoskonałościom rynku w zakresie dostępu do finansowania wysokiego ryzyka dla zaczynających działalność, innowacyjnych firm, których największym zasobem jest kapitał ludzki. Ustanowienie kryterium dostępu związanego z wielkością firmy ubiegającej się dotacje jest niewystarczające. Musi być uzupełnione dodatkowymi kryteriami oceniającymi innowacyjność i szanse rynkowe projektu. Większość narzędzi pożyczkowych jest kierowanych do firm mikro (z uwagi na dostępne kwoty). Tymczasem firmy małe i średnie zdecydowanie chętniej posługują się finansowaniem dłużnym. Wyraźnie widać lukę w finansowaniu firm małych kwotami powyżej 500 tys. zł. Należy kontynuować wsparcie w ramach inicjatywy Jeremie, które trafia w lukę finansową na rynku finansowania zwrotnego. Prawie 40% firm średnich jest zainteresowana finansowaniem dłużnym większym niż 3 mln zł. Należy zwiększyć limity dostępnych pożyczek tak aby lepiej dopasować je do potrzeb firm małych i średnich. Proponuje się zwiększenie limitów udzielanych pożyczek do kwoty 3 mln zł a poręczeń do 2 mln zł. Zapotrzebowanie na kapitał w funduszach pożyczkowych i poręczeniowych w województwie zachodniopomorskim, który pozwoli na wypełnienie zidentyfikowanej luki w dostępie do finansowania zwrotnego, oszacowano na poziomie odpowiednio: 350 mln zł i 200 mln zł. Należy dokapitalizować fundusze pożyczkowe i poręczeniowe kwotami odpowiednio: około 150 -200 mln zł i 90-100 mln zł. Zapotrzebowanie na finansowanie obrotowe jest tylko nieznacznie mniejsze niż na finansowanie inwestycyjne. Wsparcie na rozwój nie powinno mieć wyłącznie charakteru wsparcia na inwestycje. Należy rozszerzyć katalog możliwych form wykorzystania pożyczki lub poręczenia z Inicjatywy Jeremie o pożyczki i poręczenia na wsparcie inwestycyjne w połączeniu ze wsparciem na kapitał obrotowy. Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 Niechęć do stosowania wejść kapitałowych wynika z małej wiedzy przedsiębiorców o tej formie pozyskiwania finansowania zewnętrznego Fundusze venture i seed capital wsparte kapitałowo ze środków przyszłego RPO powinny otrzymać środki na szeroką promocję swojej działalności inwestycyjnej. Popularność instrumentu wejść kapitałowych będzie rosła - szacuje się, że w przyszłej perspektywie finansowej w ten sposób zostanie wspartych ok. 100 projektów inwestycyjnych wysokiego ryzyka. Należy dokapitalizować fundusze kapitałowe w województwie zachodniopomorskim kwotą ok. 100 mln zł. Dotacje dostarczają silniejszego impulsu rozwojowego niż wsparcie zwrotne. Jednak efektywność wsparcia z Inicjatywy Jeremie jest nieporównywalnie wyższa. Zaangażowanie środków publicznych we wsparcie dotacyjne było pięciokrotnie większe niż w przypadku Inicjatywy Jeremie a koszt interwencji w przypadku dotacji w porównaniu z instrumentami zwrotnymi nieporównywalnie większy. Należy w przyszłości inwestycje zorientowane na rozwój konkurencyjności, mające charakter innowacji naśladowczych i polegające na zakupie maszyn i urządzeń finansować instrumentami zwrotnymi. Efektywność tworzenia nowych miejsc pracy w przypadku instrumentów zwrotnych jest wielokrotnie większa niż w przypadku instrumentów dotacyjnych. Należy zastępować dotacje instrumentami zwrotnymi w zakresie interwencji mającej zwiększyć wyłącznie poziom zatrudnienia w przedsiębiorstwach. Należy kierować tego typu instrumenty do firm mikro, które są bardziej efektywne w tym zakresie od firm większych. W przypadku dotacji na innowacje produktowe i procesowe charakteryzujące się wysokim poziomem innowacyjności wydaje się niepotrzebne dodatkowe stymulowanie tworzenia nowych miejsc pracy preferencjami punktowymi, bowiem tego typu inwestycjom towarzyszy zwiększenie liczby miejsc pracy. Innowacyjność projektów finansowanych z dotacji była znacząco wyższa od projektów wspartych finansowaniem zwrotnym. Do stymulowania innowacyjnych działalności innowacyjnej należy stosować instrumenty dotacyjne. Otrzymanie dotacji jest na tyle atrakcyjne dla aktywnych inwestorów, że wykazują oni dużą gotowość do sprofilowania swojej inwestycji zgodnie z oczekiwaniami donatora. W celu wsparcia projektów wysoce innowacyjnych należy tworzyć konkursowe schematy dotacyjne, które będą stawiały bardzo wysokie wymagania co do potencjału innowacyjnego wnioskodawcy i nowatorstwa projektu. Kryteria oceny powinny preferować projekty zorientowane na znaczące innowacyjne rezultaty (np. stworzenie oryginalnego know-how, potwierdzone zgłoszeniami w zakresie ochrony praw własności intelektualnej). Potencjał innowacyjny (wewnętrzny np. nakłady na innowacje i zewnętrzny np. współpraca z jednostkami naukowymi) przedsiębiorstw wspartych dotacją praktycznie nie wzrósł w wyniku realizacji projektów. Nie obserwuje się efektu brutto i netto w tym zakresie. Należy stymulować za pomocą kryteriów oceny wniosków i oczekiwanych rezultatów projekty przedsiębiorstw o wysokim potencjale innowacyjnym, lub takich, które zakładają wzrost tego potencjału w wyniku realizacji projektu. Wzrost ten powinien być mierzony takimi wskaźnikami jak wzrost miejsc pracy związanych z wykonywaniem prac B+R, wzrost nakładów na działania B+R, realizacja działań B+ER wspólnie z jednostkami naukowymi, nawiązywanie współpracy z IOB. Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 Obecny system oceny (ocena ekspercka) jest subiektywny i bazuje na wiedzy ekspertów, którzy nie zawsze łączą wiedzę o najnowszych osiągnięciach nauki w danej dziedzinie ze znajomością mechanizmów rynkowych W przypadku innowacji wysoce nowatorskich, wymagających prac badawczych, które miałyby być wspierane finansowo z przyszłego programu operacyjnego, postulujemy bardziej dogłębną analizę naturalnego w przypadku projektów nowatorskich ryzyka niepowodzenia. Możliwym rozwiązaniem jest prezentacja projektów przed „komitetem inwestycyjnym” złożonym z osób o różnych kompetencjach (naukowych i biznesowych), który decydowałby o dotacji na realizację projektu Idea koncentracji tematycznej nabiera szczególnego znaczenia w kontekście przyszłej perspektywy finansowej. Znajduje swój wyraz w artykułowanej w dokumentach szczebla unijnego i krajowego konieczności wspierania inteligentnych specjalizacji (smart specialization). Wybór sektorów, mogących być uznanymi za przewagi konkurencyjnej wymaga przeprowadzenia pogłębionych badań o charakterze foresight’owym, które pozwoliłyby na określenie, które z gałęzi regionalnej gospodarki mogą w latach 2014-2020 stanowić o sile gospodarczej regionu Wsparcie w małym zakresie trafiło do branż ważnych z punktu widzenia rozwoju województwa (wymienionych w RSI). Należy wdrożyć preferencje dostępowe lub punktowe w systemie oceny projektów dla branż uznanych za priorytetoweWybór sektorów, mogących być uznanymi za przewagi konkurencyjnej wymaga przeprowadzenia pogłębionych badań o charakterze foresight’owym, które pozwoliłyby na określenie, które z gałęzi regionalnej gospodarki mogą w latach 2014-2020 stanowić o sile gospodarczej regionu Znacznie większy odsetek odbiorców wsparcia Jeremiego (dwukrotnie większy) niż beneficjentów Działania 1.1.1. działa w obszarach o szczególnie niekorzystnej sytuacji ekonomicznej, pomimo, że potencjalni beneficjenci dotacji otrzymywali preferencje punktowe za inwestycje w tych obszarach Należy zwiększyć dostępność instrumentów inicjatywy Jeremie w peryferyjnych lokalizacjach poprzez szersze włączenie banków spółdzielczych w system dystrybucji wsparcia w przyszłym RPO WZ Ze względu na to, że programowanie nowego RPO WZ już się zaczęło należy w pełni wykorzystać nową formułę ewaluacji RPO, polegającą na partycypacyjnym modelu oceny, kiedy to proces programowania i oceny przebiega równolegle proponowane rozwiązania mogą być konfrontowane na bieżąco ze środowiskami eksperckimi i środowiskiem przedsiębiorców. Wnioski i rekomendacje dotyczące instrumentów niefinansowych Obecny system nie umożliwia właściwej oceny, w jaki sposób tworzona i rozwija infrastruktura instytucji otoczenia biznesu i uczelni wpływa na rozwój przedsiębiorców, a przede wszystkim na ich dalsze działania inwestycyjne. Realizacja badania ewaluacyjnego wśród ostatecznych odbiorców wsparcia (przedsiębiorstw) co najmniej rok po zakończeniu ostatniego projektu realizowanego w ramach 1.2.1 i 1.2.2. Pod względem infrastrukturalnym w chwili obecnej zachodniopomorskie instytucje otoczenia biznesu są już stosunkowo dobrze rozwinięte, a więc potrzeba wsparcia infrastrukturalnego jest już mniejsza. Osiągnięta została pewna masa krytyczna. Odejście w przypadku pośredniego wsparcia dla IOB od wspierania remontów budynków i wyposażenia biur w stronę wsparcia mającego bezpośrednie przełożenie na świadczone usługi (np. zakup specjalistycznej aparatury, Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 z której będą korzystać przedsiębiorcy). Brakuje mechanizmów umożliwiających bezpośrednie powiązanie wsparcia dla IOB od popytu na ich usługi wśród przedsiębiorców. Część środków na wsparcie dla IOB powinna zostać przeznaczona na realizację działań ułatwiających przedsiębiorcom korzystanie z różnego rodzaju usług IOB, takich jak bon na usługi IOB. Działania wspierające infrastrukturę badawczorozwojową często nie mają bezpośredniego przełożenia na sytuację przedsiębiorstw; Poddziałanie 1.2.2 wydaje się jak dotąd w większym stopniu wspierać same uczelnie i jednostki naukowe, niż przedsiębiorców. Większą niż dotąd część środków należy przeznaczyć dla działań B+R prowadzonych przez przedsiębiorstwa. W przypadku wspierania jednostek naukowych należy wspierać jedynie te przedsięwzięcia inwestycyjne, które wiążą się z udokumentowanym przełożeniem na potrzeby przedsiębiorstw. Należy usunąć wskaźnik dotyczący „instytucji korzystających z zakupionej aparatury”, zaś wskaźnik dot. przedsiębiorstw należy określić jako obligatoryjny. Projekty wspierające działania stref inwestycyjnych mogą przełożyć się na bardzo duże korzyści społeczno-ekonomiczne pod warunkiem znalezienia odpowiednio silnych inwestorów. Realizacja kolejnych projektów promocyjnych ukierunkowanych na przyciągnięcie inwestorów do wspartych dotychczas stref. DOBRE PRAKTYKI Studium przypadku projektu „Wdrożenie innowacyjnych zaworów zwrotnych z żeliwa sferoidalnego oraz kul zaworowych” Przedsiębiorstwo Inżynierii Środowiska EkoWodrol zajmuje się wykonawstwem sieci kanalizacyjnych, wodociągowych, oczyszczalni ścieków, stacji uzdatniania wody. Posiada również własną hurtownię materiałów instalacyjnych w Koszalinie i Szczecinku. Firma zatrudnia 233 osoby. Celem ogólnym projektu był wzrost konkurencyjności oraz zdolności inwestowania firmy EkoWodrol poprzez wprowadzenie w przedsiębiorstwie innowacji produktowej. Zakupiony w ramach projektu sprzęt pozwolił na opracowanie nowych produktów, które obecnie są w stałej produkcji. Z punktu widzenia firmy najistotniejsze było to, że dzięki innowacyjnej Stworzone dzięki zakupionym urządzeniom produkty – zawór oraz kule zaworowe technologii produkcji możliwe było wprowadzenie nowych produktów na rynek amerykański. Projekt jest innowacją procesową i produktową na skalę światową. Innowacyjność nowych produktów polega na zastąpieniu tradycyjnych układów hydraulicznych i łączeniu ich elementów w jeden zespół, przy jednoczesnym poprawieniu cech hydraulicznych i ekologicznych zastępowanych układów. Projekt miał istotny wpływ na rynek światowy. Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 Całkowita wartość projektu wyniosła 2 122 800.00 PLN. Natomiast całkowita wnioskowana kwota dofinansowania to 870 000.00 PLN. Studium przypadku projektu „Wdrożenie innowacyjnej technologii produkcji pasywnych komponentów optoelektronicznych” CELLCO COMMUNICATIONS światłowodowych, w tym jest tzw. firmą zajmującą splitterów – się urządzeń produkcją służących pasywnych do komponentów rozdzielania sygnału telekomunikacyjnego. Produkty są dostarczane do firm telekomunikacyjnych, w tym największych na polskim rynku: UPC, Netii, Intela i Telekomunikacji Polskiej. Przedsiębiorstwo ma również odbiorców swoich produktów za granicą: w Holandii, Niemczech, Bułgarii, Rumunii, Litwie, Szwecji i Danii. Firma zatrudnia 56 pracowników. Celem projektu było podniesienie konkurencyjności CELLCO COMMUNICATIONS Sp. z o.o. poprzez wdrożenie innowacyjnej technologii do produkcji nowych produktów. Projekt polegał na dokonaniu zakupu maszyny i sprzętu produkcyjnego, które pozwoliły na wdrożenie innowacyjnej technologii produkcji tychże produktów. Zakupione urządzenie ma charakter innowacyjny przy czym, jest to innowacja na skalę światową. Innowacyjność produktowa polegała na rozpoczęciu produkcji nowych produktów - splitterów światłowodowych, czyli rozdzielaczy optycznych dla sieci szerokopasmowych określonych normą ITU-T G.671 z 2009 roku. Ponadto, dzięki dysponowaniu tego rodzaju urządzeniem, firma może brać udział w realizacji zindywidualizowanych zleceń polegających na przygotowaniu gotowych sieci teleinformatycznych dla konkretnych przedsiębiorstw. Projekt wpłynął pozytywnie na konkurencyjność rynkową przedsiębiorstwa zarówno w wymiarze krajowym jak i międzynarodowym. Całkowita wartość projektu wyniosła 467 260,00 PLN, natomiast wnioskowana kwota dofinansowania to 229 800,00 PLN. Studium przypadku – wsparcie dla firmy Florek-Plast (pożyczka w ramach inicjatywy JEREMIE) Firma Florek-Plast specjalizuje się w produkcji worków i opakowań z tworzyw sztucznych. Powstała w 2004 r. Obecnie zatrudnia 12 pracowników. Projekt polegał na zakupie nowego urządzenia automatu do zgrzewania worków zwanych X5. Jest to bardzo szybka maszyna z prędkością cięcia worków foliowych do 280 taktów na Zakupiona dzięki pożyczce maszyna Zakupione dzięki pożyczce urządzenie Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013 minutę. Projekt bardzo pozytywnie wpłynął na pozycję firmy na rynku, przede wszystkim pozwalając na pozyskanie nowych klientów. W 2012 r. odnotowano zwyżkę sprzedaży i produkcji o 18% dzięki nowej inwestycji. Dzięki pożyczce powstały 2 nowe miejsca pracy. Zakup maszyny zapoczątkował w dużym stopniu kolejne inwestycje. W celu kupna urządzenia firma uzyskała pożyczkę dofinansowaną z inicjatywy Jeremie w wysokości 300 000 zł. Badanie wykonała firma PSDB Badanie ewaluacyjne sfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007- 2013
