Biuletyn LATO 2014
Transkrypt
Biuletyn LATO 2014
BIULETYN LATO 2014 POLECANE IMPREZY CYKLICZNE Turystyka kajakowa Szlak Melchiora Wańkowicza Szlak kajakowy rzeki Nidki „Kajakiem przez tunel” – między jeziorami Ublik Mały i Ublik Wielki Mini przewodnik po plażach regionu Wyprawa w dzikie i nieznane miejsca Puszczy Piskiej Questy Wieża ciśnień w Piszu Wykopaliska w Gminie Piecki Trochę kultury Przepisy na rybkę • Śluza w Guziance – wybudowana w roku 1879. Szerokość wrót śluzy wynosi 7,5 m, natomiast długość komory wynosi 44 m i utrzymuje 2-3 metrową różnicę poziomu wody. Wrota śluzy otwierane są napędem elektrycznym. Stanowi bardzo ważny węzeł komunikacyjny na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. • Leśniczówka Pranie – muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Miejsce upamiętnia poetę, który kilkukrotnie bywał tu u ówczesnego leśniczego, w latach 1950-1953. W sezonie turystycznym są tu organizowane ciekawe wieczory poetyckie i koncerty poezji śpiewanej w celu przypomnienia osoby Poety. Turystyka kajakowa – szlak kajakowy Melchiora Wańkowicza Szlak kajakowy Melchiora Wańkowicza został wyznaczony przez samego pisarza. W 1935 r. odbył on wraz z córką Moniką podróż po Warmii i Mazurach. Prezentowaną trasę przemierzyli kajakiem, który nazwali „Kuwaka”. Owocem tej wyprawy był reportaż „Na tropach Smętka”, w którym Wańkowicz opisał życie mieszkańców regionu. Przez długi czas pozostawał on jedynym utworem dotyczącym Mazur i Mazurów – ich podejścia do życia, wierzeń, a także specyficznego, polsko-niemieckiego języka. • Pisz – Kościół św. Jana Chrzciciela z wieżą pochodzącą z 1694 r.; neogotycki Ratusz z 1900 r.; pozostałości dawnego zamku krzyżackiego, Kamienna Baba • Warto zwrócić uwagę na powstałe na trasie szlaku questy – nową formę turystyki. Polega ona na tworzeniu nieoznakowanych szlaków turystycznych, nawiązuje do gier patrolowych, gier miejskich oraz podchodów. Więcej o questach w na str. 5. Trasa szlaku Trasa: Spychowo – Jezioro Zdróżno – Jezioro Liplik – Jezioro Mokre – Rzeka Krutynia – Wojnowo – Ukta – Jezioro Gardyńskie – Rzeka Czarna – Jezioro Bełdany – Jezioro Guzianka – Ruciane-Nida – Jezioro Nidzkie – Jezioro Wiartel – Pisz – Rzeka Pisa – Dobry Las – Nowogród Dystans 188 km Ważnym punktem na Szlaku Wańkowicza jest Pisz, gdzie znajduje się jedyny w Polsce pomnik tego Mistrza Reportażu. Postawiony został przez wdzięcznych mieszkańców miasta w 75. rocznicę wydania książki. Monument składa się z dwóch części, z których jedna znajduje się na nabrzeżu rzeki Pisy przy parku, natomiast druga na brzegu przy bulwarze nadrzecznym. Szlak kajakowy rzeki Nidki Atrakcje turystyczne na szlaku: Nidka to wprawdzie mała, ale fascynująca i zupełnie jeszcze nieodkryta przez turystów rzeka, łącząca Ruciane Nidę z Wygrynami. Szlak ten nie należy do najłatwiejszych, m.in. ze względu na leżące w wielu miejscach w poprzek rzeki drzewa (w większości ścięte przez bobry), czy konieczność przenoszenia kajaków, co jednak nadaje smaczku całej wyprawie. Na jego pokonanie trzeba przeznaczyć około 4-5 godzin. Trasa spływu jest niezwykle malownicza. Można podziwiać m.in. wyspy trzcinowe, olchy, topole, potężne sosny i dęby, a także bobry, perkozy, kormorany, bunkry z czasów II wojny światowej. Szczegółowy opis trasy znajduje się na stronie: www.lotmp.pl. • Wojnowo – cerkiew pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Bożej zbudowana na wzór drewnianych świątyń z centralnej Rosji; Godny uwagi jest położony nad jeziorem Duź Klasztor Staroobrzędowców wybudowany w poł. XIX w. • Ukta – warto zobaczyć tu światowej klasy dzieło – renesansowy obraz znajdujący się w neogotyckim kościele Podwyższenia Krzyża z 1845 r., przedstawiający scenę opłakiwania Chrystusa przed złożeniem Go do grobu. • Bartlewo – „Galindia” skansen Galindów, restauracja i hotel. Wystrój wnętrz i zagospodarowanie terenu nawiązują do dawnej kultury Galindów. Na życzenie turystów inscenizowane są obrzędy oraz zajęcia Galindów, m.in. napady rabunkowe na przejeżdżających autokarem turystów. Wyprawa rozpoczyna się od brzegu jeziora Ublik Mały, które przez miejscowych nazywane jest „Zielonym” lub „Szmaragdowym Jeziorkiem”. Przy jego porośniętych lasem brzegach znajduje się wiele źródeł. Największe z nich, położone w pobliżu pola biwakowego, posiada właściwości lecznicze. Malownicza trasa kajakowa prowadzi przez kilkudziesięciometrowy tunel łączący jeziora Ublik Mały i Ublik Wielki. Tuż po wpłynięciu na drugie z jezior można podziwiać położony w pobliskiej wsi dziewiętnastowieczny dwór, w którym dziś mieści się hotel. Wieś Ublik to jedno z najspokojniejszych oraz najbardziej malowniczych miejsc w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Nieopodal hotelu znajduje się cmentarz ewangelicki z bramą w stylu neogotyckim. W pobliżu można odwiedzić galerię rękodzieła Manufaktura Górecka. Manufaktura Górecka Pracownia ceramiczna Manufaktura Górecka znajduje się we wsi Ublik, między jeziorami Ublik Wielki oraz Ublik Mały. Galeria rękodzieła znajduje się nad samym jeziorem, a okolica zachęca do wycieczek pieszych bądź rowerowych. W ofercie galerii znaleźć można ręcznie malowaną ceramikę (m. in. talerze, patery, misy, miseczki, podstawki pod naczynia, kubki itp.), kafle, biżuterię (m.in. ręcznie malowane korale, korale ceramiczne), torby, czapki, obrazki, itp. Wszystko robione jest ręcznie, ceramika wypalana jest w piecu, co nadaje jej niepowtarzalny charakter. W 2012 r. Manufaktura Górecka z Ublika otrzymała statuetkę w kategorii „Najlepszy Produkt i Usługa Warmi i Mazur” – Kafle Mazurskie. Ublik 11, tel. +48 602297077, www.manufakturagorecka.pl Trasa szlaku: Trasa: Ruciane-Nida – Dybówek I – Wygryny/Borek – Jezioro Wygryńskie – Zatoka Wygryńska/Jez. Bełdany – Wygryny Zalecany start: Ruciane-Nida, ul. Gałczyńskiego 2a (dogodny parking przy Zespole Szkół Samorządowych i boisku sportowym „Orlik”) Dystans: 14,3 km Wypożyczalnie kajaków: 2 Kajakiem przez tunel między jeziorami Ublik Mały i Ublik Wielki ABC Aktywny Wypoczynek Ukta, tel. +48 691290961 Kajaki Centrum Ukta, tel. +48 87 4257340 NEMO – baza kajakowa Ukta, tel. +48 697215277 „Szuwarek” – kajaki Ukta 68/2, tel. +48 691290961 Czarter jachtów Iznota, tel. +48 87 4236312 Ośrodek Turystyki Wodnej Ruciane-Nida, Al. Wczasów 17, tel. +48 87 423 10 12 Jacht Serwis „Pod Dębem” Ruciane-Nida, tel. +48 87 4236621, +48 601840658 NBP Guzianka Ruciane-Nida, ul. Guzianka 7, tel. +48 87 4240600 Villa Plaza Ruciane-Nida, ul. Wiejska 35a, tel. +48 509504907 Dalsza trasa prowadzi przez pięknie położone i najgłębsze w gminie Orzysz jezioro Buwełno. Po drodze mija się wieś Cierzpięty. Bunkry pod Cierzpiętami Gmina Orzysz skrywa w sobie wiele tajemnic, również tych pochodzących z już odległych czasów drugiej wojny światowej. Wśród nich znajduje się bunkier Orzysz, zbudowany w gęstym borze, podzielonym licznymi okopami pod Cierzpiętami. To kompleks bunkrów, zawierający kilka schronów, z których każdy posiada inny parametr. Różnią się przede wszystkim liczbą wejść, pomieszczeń, wylotów. Każdy zbudowany jest z żelbetonu i posiada grube, kilkumetrowe ściany. W okolicach rozciąga się rezerwat przyrody Nietlickie Bagna. Położony jest on między jeziorami Niegocin i Śniardwy. Bagna Nietlickie wchodzą w skład sieci Natura 2000. Jest to obecnie największe i najlepiej zachowane torfowisko niskie w tym rejonie. To teren chroniony także jako obszar specjalnej ochrony ptaków. Bagna Nietlickie są jednym z nielicznych dużych obszarów bagiennych na Warmii i Mazurach, które przetrwały do naszych czasów. Kolejną atrakcją na trasie jest dwukilometrowy transport lądowy kajaków na odcinku pomiędzy jeziorami Buwełno i Tyrkło. Jezioro Tyrkło jest bardzo spokojne i mało uczęszczane przez żeglarzy mimo, iż łączy się ze Śniardwami. Na brzegu obu akwenów leży Okartowo. To bardzo atrakcyjna turystycznie mazurska wieś, w której warto zobaczyć wiejski kościółek z kamienia polnego zbudowany w 1799 r. na starych fundamentach świątyni krzyżackiej z 1500 r. Około 2,5 km od Okartowa znajduje się wysoki kopiec, z którego rozciąga się rozległy widok na jeziora Śniardwy i Tyrkło. Jest to średniowieczne, najprawdopodobniej staropruskie, grodzisko. Wypożyczalnie kajaków: Panorama Uwe Nowe Guty – tel. +48 507037414, +48 87 4238773 Hotel Park Ublik – tel. +48 509188880, +48 87 4237419 Zbigniew Wandachowicz – tel. +48 501439165 Gospodarstwo Agroturystyczne „Święty Spokój”Tuchlin – +48 880358187; +48 889261102 Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Orzyszu – tel. +48 87 4230186 Wiele obiektów posiada w ofercie dla swoich gości sprzęt turystyczny. Warto bezpośrednio skontaktować się z danym miejscem w sprawie dostępności kajaków. Baza noclegowa i kontakt do poszczególnych obiektów dostępny jest w zakładce Turystyka na stronie internetowej www.orzysz.pl. Galeria Mazurska W Tuchlinie – małej wiosce leżącej między Mikołajkami a Orzyszem, mieści się Galeria Mazurska. Jest to nie tylko sklep, ale także miejsce spotkań z artystami, właścicielami warsztatów i manufaktur oraz z ich dziełami i wyrobami. W Galerii znaleźć można nawiązanie do mazurskiej przeszłości: reprinty starych map okolic, pocztówek i zdjęć. Można tu zakupić kolorowe zabawki z drewna, gliniane naczynia użytkowe i ozdobne, wiklinę i tradycyjne kafle, ręcznie wytwarzaną biżuterię, serwety, zazdrostki, ozdobne poduszki, torby i torebki, czapki, rzeźby, grafiki, malowane drewno i wiele innych przedmiotów. Na jeziorze Śniardwy, zwanym Mazurskim Morzem, można zakończyć wyprawę kajakiem lub w tym miejscu rozpocząć kolejną, która na pewno będzie równie ciekawą przygodą. Wieża ciśnien w Piszu m Ziemi Piskiej Wieża ciśnien – stary, nowy zabytek Wieża wybudowana w 1907 r. przez lata była zapomniana. Od czasu wyłączenia jej z sieci miejskich wodociągów w 1992 r. popadała w ruinę. Kilka lat temu obiekt został wpisany do Krajowego Rejestru Zabytków i rozpoczęły się starania o przywrócenie go miastu. Pod koniec 2013 r. została zakończona rewitalizacja wieży i dziś można powiedzieć, że jest ona jednym z najciekawszych zabytków Pisza i całych Mazur. Warto podkreślić, że wśród zabytków na Mazurach dominują gotyckie zamki, obiekty sakralne oraz obiekty kultury ludowej. Stosunkowo niewiele jest zabytków pochodzących z epoki industrialnej. Jeśli już są, to często ich stan techniczny i dostosowanie do potrzeb turystów pozostawia wiele do życzenia. Jednym z obiektów reprezentujących zabytki techniki na Mazurach jest właśnie wieża ciśnień w Piszu. Innych wrażeń dostarcza wjazd (lub wejście) na taras widokowy, choć i tu można podejrzeć industrialną twarz Mazur. Widok roztaczający się z dziesiątego piętra wieży ciśnień prezentuje pełną panoramę Pisza oraz okalających go lasów Puszczy Piskiej. Ze szczytu ponad trzydziestometrowej budowli można dostrzec m.in. wieżę kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela, wieżyczkę zabytkowego ratusza miejskiego oraz kolejową wieżę ciśnień. W oddali, między drzewami, widać taflę jeziora Roś, a bezpośrednio obok wieży rozciąga się ściana lasu. Mazury, choć kojarzone głównie z nieskazitelną przyrodą, mają wiele innych, mniej znanych oblicz. Sporo ciekawych wrażeń może przynieść spojrzenie w stronę piskiej fabryki płyt. Obiekt leży przy ul. Gdańskiej 11, będącej trasą wylotową z Pisza w kierunku ośrodków wypoczynkowych w Jabłoni i Wiartlu. Swój początek ma tutaj również rowerowy Szlak Puszczy Piskiej (czerwony) prowadzący z Pisza do Pogobia Tylnego. Miejsce to może także stanowić doskonały punkt startu do dalszych wypraw w głąb Puszczy Piskiej i nad okoliczne jeziora. Z kilku względów warto zainteresować się piską wieżą wodną i poświęcić nieco czasu na jej zwiedzenie. Przede wszystkim jest ona najwyższym budynkiem w Piszu i jednym z najwyższych na Mazurach. Jej całkowita wysokość wynosi 38 metrów. Podobnie jak wieże ciśnień w wielu innych mazurskich miasteczkach, ma charakterystyczny kształt „grzybka”. Bogaty wystrój architektoniczny nawiązujący do historyzmu i stylu renesansowego, wyróżnia ją na tle wież w innych miastach. Nietuzinkowym rozwiązaniem jest wyeksponowanie obok niej zbiornika wodnego typu Intze I, który znajdował się pierwotnie w hełmie wieży. To właśnie z niego woda była dostarczana mieszkańcom Pisza. Obecnie każdy może wejść do środka i zobaczyć z bliska jak wyglądały rozwiązania techniczne stosowane na początku XX w. w budownictwie hydrotechnicznym. 3 Plaża Miejska w Orzyszu Mini przewodnik po plażach regionu Największą atrakcją Mazur są niewątpliwie jeziora. To doskonałe miejsce zarówno dla amatorów aktywnego wypoczynku, jak i tych, którzy wolą relaksować się zażywając słonecznych kąpieli. Oto przegląd najważniejszych plaż regionu. Położona jest bezpośrednio nad brzegiem jeziora. W okresie letnim plaża jest miejscem gier, zabaw i konkursów. Co roku są tu organizowane turnieje siatkówki plażowej dwójek, regaty żeglarskie o puchar Burmistrza Orzysza, zawody wędkarskie, oraz liczne rozrywki dla turystów oraz mieszkańców. W czerwcu odbywają się obrzędy nocy świętojańskiej oraz przegląd zespołów ludowych. Można także wziąć udział w spływie kajakowym szlakiem Michała Kajki, corocznie pod nadzorem doświadczonych instruktorów organizowana jest też letnia szkoła pływania dla najmłodszych. Zainteresowani jazdą rowerem mogą skorzystać z oferty wypożyczalni w Orzyszu. W jej ofercie można znaleźć propozycje opracowanych tras rowerowych i skorzystać z serwisu rowerowego na miejscu. Kontakt: tel. +48 87 4237906, kom. +48 508216240 lub +48 505826664 Plaża „U Faryja” w Nowych Gutach Plaża położona nad jeziorem Śniardwy, w pobliżu drogi krajowej Pisz – Orzysz. Oferta noclegowa: pole namiotowe, latryna wolno stojąca (wc, prysznic, umywalka). Dodatkowe atrakcje: • wypożyczalnia sprzętu wodnego (deski surfingowe, kajaki, rowery wodene), • boisko do piłki siatkowej, • parking. Plaża nad jeziorem Wągiel w Pieckach Powstała w 2011 r. W okresie wakacyjnym jest to ulubione miejsce spędzania wolnego czasu nie tylko przez mieszkańców, ale także przyjezdnych. Plaża pełni funkcję rekreacyjne, można tam aktywnie spędzić czas korzystając z kąpieli wodnych, kąpieli słonecznych na czystym piasku jak również z boisk do piłki siatkowej i koszykówki. Na terenie kompleksu znajduje się także plac zabaw dla dzieci, pomost pływający, slip kajakowy, dwie altany, wyznaczono także miejsce na ognisko. Ekomarina Pisz Piaszczysto-trawiasta plaża miejska w Piszu położona jest bezpośrednio nad jeziorem Roś. Obok funkcjonalnie zagospodarowanej plaży do dyspozycji turystów i mieszkańców jest również przystań z bogatym zapleczem socjalnym i sanitarnym: punktem gastronomicznym, miejscem do grillowania, pomostem, wieżą obserwacyjną, wypożyczalnią sprzętu wodnego, kapitanatem, slipem oraz miejscem odbioru i segregacji z jednostek wodnych. Pozostałe plaże: GMINA RUCIANE-NIDA: Jezioro Nidzkie: Ruciane-Nida, ul. Słowiańska – plaża piaszczysta, miejsce na ognisko. Ruciane-Nida, Aleja Wczasów 13 – Ośrodek Wypoczynkowy „Wodnik” (+48 608644907). Plaża piaszczysto-trawiasta, pomosty, tawerna, wypożyczalnia sprzętu wodnego, miejsce do cumowania jachtów. Ruciane-Nida, Aleja Wczasów 17 – Ośrodek Turystyki Wodnej PTTK (+48 87 4231017). Kąpielisko, pomosty, tawerna, wypożyczalnia sprzętu wodnego, miejsce do cumowania jachtów Ruciane-Nida, ul. Wiejska 35a – Villa Plaza (+48 509504907). Plaża położona na końcu promenady spacerowej, przy ujściu rzeki Nidki z Jeziora Nidzkiego. Plaża piaszczysto-trawiasta, obok bar i wypożyczalnia sprzętu pływającego Jezioro Guzianka Wielka: Ruciane-Nida, ul. Wrzosowa – Ośrodek Wypoczynkowy „Diabla Góra” (+48 87 4231062). Kąpielisko, pomost, restauracja. Ruciane-Nida, ul. Wrzosowa – Ośrodek Wypoczynkowy „Energetyk” (+48 885311255). Kąpielisko, pomost, grill bar, wypożyczalnia sprzętu wodnego, miejsce do cumowania jachtów. Jezioro Bełdany: Piaski – Mazurski Raj, Hotel, Marina i Spa (+48 87 4252100). Plaża piaszczysta, pomosty, wypożyczalnia sprzętu, bar, miejsce do cumowania jachtów Piaski – Stanica Żeglarska„Korektywa”(+48 502503245). Plaża, bar, port jachtowy. Krzyże – Przystań „Mazury” (+48 501450916). Plaża piaszczysto-trawiasta, pomosty, bar, przystań jachtowa. Jezioro Wejsunek: Karwica – plaża wiejska - plaża trawiasta, pomost. Czapla – Stania Wodna „Czaple” (+48 506509581). Plaża piaszczyto-trawiasta, pomost, miejsce na ognisko Jaśkowo – plaża piaszczysto-trawiasta, wypożyczalnia sprzętu wodnego, pomost, miejsce do cumowania jachtów, pole namiotowe. Port „Popielno”. Plaża piaszczyto-trawiasta, bar. Jezioro Seksty Karwik (za Śluzą Karwik) – plaża piaszczysto-trawiasta Camping Wejsunek (+48 87 4231484). Plaża piaszczysta, bar, plac zabaw Wejsuny, plaża wiejska – plaża piaszczysto-trawiasta, pomost. Jezioro Kocioł Rzeka Krutynia: Kociołek Szlachecki (przy świetlicy wiejskiej) – plaża trawiasta. Atrakcje: wieża widokowa, plac zabaw, wiata drewniana Wojnowo, plaża wiejska – plaża piaszczysto-trawiasta. Ukta, plaża wiejska – plaża trawiasta, plac zabaw, miejsce na ognisko, w pobliżu restauracja. Nowy Most, Ośrodek Wypoczynkowo-Turystyczny „Perła (+48 605046605). Bar, pomost, wypożyczalnia sprzętu wodnego. 4 Plaża Ruda – szeroka, piaszczysta plaża z pomostem. Na terenie kąpieliska znajdują się ławki, boisko do siatkówki plażowej, miejsce na grillowanie i ognisko, zadaszona wiata. Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Białej Piskiej organizuje imprezy cykliczne takie jak: rodzinny piknik, turnieje piłki siatkowej oraz zawody wędkarskie. Jezioro Nidzkie Wierzba – Dom Pracy Twórczej PAN Wierzba (+48 516009061) Jezioro Śniardwy: Gmina Pisz to miejsce, gdzie zachowała się urzekająca przyroda z dzikimi lasami, bogactwem jezior i rzek. Ziemia Piska to raj dla miłośników aktywnego wypoczynku. Na terenie gminy położonych jest 11 jezior, wśród których króluje jezioro Śniardwy. Nad ich brzegami zlokalizowana jest baza noclegowa dla turystów o różnych wymaganiach. Jezioro Roś Wygryny – Pensjonat „Nad Zatoką”. Plaża piaszczysto-trawiasta, pomost, miejsce do cumowania jachtów, bar Ruciane-Nida, ul. Żeglarska 15 – Kompleks Żeglarsko-Rekreacyjny „Pod Dębem” (+48 87 4236621). Plaża trawiasta, pomosty, restauracja, port jachtowy. GMINA PISZ: Krutyni” Jezioro Wiartel Wiartel Mały – plaża piaszczysto-trawiasta z pomostem. Questy „Najlepsze questy potrafią uchwycić i oddać ducha miejsca. Oddanie jednak tego ducha wymaga, abyśmy to przeżyli czy odkryli poprzez własne doświadczenie. Jeśli pragniemy odnaleźć ducha miejsca, musimy nauczyć się, jak dostrzegać szczegóły i odkrywać ukryte historie.” Steven Glazer, twórca Questingu Co to jest? Wyprawa w dzikie i nieznane miejsca Puszczy Piskiej Questy to nowa forma turystyki i sposób na poznanie danej miejscowości. Polega na tworzeniu nieoznakowanych szlaków turystycznych. Questing przywędrował z USA i określany jest często jako „turystyka z zagadkami”, nawiązuje do gier patrolowych, miejskich czy podchodów. Dzięki niemu w nietypowy sposób można stać się bohaterem niezwykłej przygody. Cele questingu: • odkrywanie na nowo regionu poprzez wyjątkowe i nieznane historie i elementy dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego; Wszystkie questy w regionie: • aktywizacja lokalnej społeczności (dzieci, młodzieży, regionalistów, zarządców atrakcji turystycznych, osób zajmujących się promocją); Wojnowo – Szlakiem staroobrzędowców • promocja regionu poprzez nową formę turystyki; Wiartel – W poszukiwaniu dawnej świetności • czysta rozrywka w myśl zasady „nauka przez zabawę”. Jak się w to bawić? Aby przejść dany szlak, należy kierować się wskazówkami zawartymi w ulotkach. Są one dostępne m.in. w punktach informacji turystycznej, gospodarstwach turystycznych, centrach kultury, sklepach i świetlicach wiejskich. Można je także pobrać ze strony internetowej: www.tour.mazurskiemorze.pl lub: www.questing.pl. Ulotka prowadzi turystę. Przeistacza się on w poszukiwacza skarbów. Na wstępie dostaje mapkę i opis, czyli zadanie do zrealizowania. Wędruje zgodnie z instrukcjami, rozwiązując zagadki i łamigłówki. Tym sposobem dociera do miejsc, tajemnic, legend, ciekawych zjawisk przyrodniczych, które nie są opisane w żadnym przewodniku. Zgon – Miejscowość z zapomnianą historią Krutyń – Kraina natury Ukta – Rzemieślnicy Ukty Ruciane-Nida – Las i woda Pisz – Ciekawostki z Pisza Jeże – Mała miejscowość o znaczącej historii Dobry Las – Szlakiem kurpiowskich historii Nowogród – Szlakiem Nowogrodu Orzysz – Podróż w czasie Ogródek – Ogródek oczami Michała Kajki Okartowo – W poszukiwaniu Patryka, syna Kiejstuta Mały Płock – Biały Rycerz Małego Płocka Kozioł – Śladami historii Mikołajki – Opowieści pod dachami kościołów Biała Piska – W poszukiwaniu czwartej wieży w Białej Piskiej Piecki – W rodzinnych stronach pisarza Questy dostępne są w Centrach Informacji Turystycznej. „Wokół Jeziora Mokrego” Jednym z najładniejszych jezior w Puszczy Piskiej, a jednocześnie najgłębszym na Mazurach jest Jezioro Mokre. Mierzy ok. 7,7 km długości, a w najszerszym miejscu rozlewa się na prawie 1,6 km. Bardzo ciekawa jest historia jego nazwy. Jak głosi legenda wywodzi się ona od słów „ani muk”, które w języku rodowitych Mazurów oznaczało „ani słowa, ani mru mru”. Krzyczeli tak ponoć apostołowie, zachęcając okoliczną ludność do chrztu w lodowatej wodzie jeziora. Stąd wzięła się nazwa „Muker”, którą z czasem zmieniono na Mokre. Wokół jeziora ciągnie się 26-kilometrowy szlak. Oto propozycja pieszej wędrówki dookoła Mokrego. Wyprawę można rozpocząć spod siedziby Mazurskiego Parku Krajobrazowego w Krutyni. Stąd znaki prowadzą do Rezerwatu Przyrodniczego Krutynia, który został utworzony, by chronić krajobraz polodowcowego Jeziora Krutyńskiego i górnego odcinka rzeki. Idąc dalej szlakiem prowadzącym przez rezerwat dociera się do Jeziora Mokrego. Mniej uczęszczane miejsca wzdłuż jego brzegów porośnięte są przez bujną roślinność. Dużą osobliwością są tu podwodne „łąki” tworzone przez kilka gatunków glonów. Podążając dalej szlakiem mija się ponad 500-letnią wieś Cierzpięty. Po kilu kilometrach zaś dociera się do wsi Zgon, której nazwa pochodzi prawdopodobnie od naganiania dzikich zwierząt podczas polowań. Następnie należy kierować się na północny wschód i skręcić do Rezerwatu „Królewska Sosna”. Warto zatrzymać się tu chwilę, by podziwiać piękne, ponad dwustuletnie drzewa. Kolejnym etapem trasy jest Rezerwat Zakręt, w którym z kolei można zobaczyć pomniki „Dąb Krutyński” i słynną „Zakochaną parę”. Następnie dociera się do Krutyni, czyli miejsca, w którym rozpoczynała się wędrówka. www.puszczapiska.pl 5 Maraton Mazury Trasa prowadzi przez teren trzech gmin – Ruciane-Nida, Piecki i Mikołajki. Mniej wprawionych biegaczy organizatorzy zachęcają do startu w Biegu Szlakiem Krutyni na dystansie 10 kilometrów. Obie trasy w większości wiodą urokliwymi, leśnymi duktami. Polecane imprezy cykliczne Jarmark Rybny W dniach 5 i 6 lipca 2014 r. w Rucianem-Nidzie odbędzie się III Jarmark Rybny. Przez dwa dni w mieście będą królowały dania z ryb. Jarmark jest okazją do zaprezentowania umiejętności kulinarnych gospodarstw agroturystycznych, restauracji i hoteli z terenu gminy. Kucharze rywalizują w konkursie na najsmaczniejszą potrawę, organizowanym pod nazwą „Ruciane na Ruszt”. Widzowie natomiast walczą w turnieju „O Złotą Ość”. Dodatkowo organizowane są warsztaty kulinarne dla publiczności oraz pokaz gotowania w wykonaniu Eugeniusza Mientkiewicza, kucharza znanego m.in. z programu telewizyjnego „Przez dziurkę od sera” emitowanego na antenie Kuchnia+. Parapiknik Parapiknik, czyli Mazurski Piknik Paralotniowy wpisał się już na stałe do kalendarza imprez gminy Orzysz. Jest on organizowany od trzech lat, w tym roku odbędzie się w terminie 15-17.08. Jego główną ideą jest promocja regionu nie tylko w środowisku lotniczym, lecz także zainteresowanie nim przyszłych, potencjalnych amatorów tego sportu. Na trzy dni weekendu gmina Orzysz zmienia się w centrum mazurskiego, a nawet międzynarodowego lotnictwa. Do udziału w imprezie zaprasza Stowarzyszenie Gekon Glide Club oraz Burmistrz Orzysza – coroczni organizatorzy. Parapiknik poza integracją miłośników latania, ma zachęcić również do aktywnych form spędzania czasu i popularyzować sporty lotnicze. Dlatego na piknik zapraszane są całe rodziny, dorośli oraz dzieci. Na uczestników zawsze czekają atrakcyjne nagrody oraz możliwość wspólnych lotów w celu podziwiania z góry piękna ziemi orzyskiej. Ogródek Muzyki – koncerty poezji śpiewanej, autorskiej refleksji, warsztaty Ogródek to mała wieś położona w gminie Orzysz, nad jeziorem Kraksztyn i Druglin. Przez wiele lat mieszkał tu i tworzył Michał Kajka, piewca polskości Mazur. Po 1945 r. spuściznę po Kajce przejęło Muzeum Mazurskie w Olsztynie. Muzeum Michała Kajki otwarto w 110 rocznicę urodzin poety i funkcjonuje tu od 1968 r. Na scenie plenerowej przy obiekcie odbywają się spotkania, koncerty: z piosenką autorską, muzyką kameralną i wyśpiewanym słowem poetyckim. To miejsce, zwane „Ogródkiem Muzycznym”, gościło także wielu znanych muzyków, byli tu m.in. Grzegorz Turnau, Antonina Krzysztoń, Anna Szałapak, Katarzyna Łaniewska, ”Wolna Grupa Bukowina” itd. Wśród nich pojawili się również debiutanci oraz lokalni artyści śpiewający: Karolina Cicha, Tomasz Jakub Sulima, Radek Michalik oraz zespół A’navim. Szczególny urok otoczenia Muzeum Michała Kajki w Ogródku i atmosfera poetycko-muzycznych spotkań sprawiają, że koncerty cieszą się rosnącą popularnością zarówno wśród lokalnych odbiorców, jak również licznie odwiedzających Ogródek turystów. Ogródek 5, tel. +48 87 4237426, www.michalkajka.pl. 6 Mapy obu biegów znaleźć można na stronach internetowych www.ruciane-nida.pl i www.maratonmazury.pl oraz na profilu miasta Ruciane-Nida na Facebooku. Tutaj dodatkowo znajduje się ślad GPS, który można pobrać na telefon w celu lepszej orientacji w terenie. III edycja MCI Maraton Mazury odbędzie się w sobotę, 14 czerwca 2014 r. Bieg rozpocznie się o godz. 9:00, godzinę później wystartuje Bieg Szlakiem Krutyni. Start i meta oraz Miasteczko Maratońskie ulokowane zostaną w Gałkowie. Warto je odwiedzić – w kolorowej wiosce spotkać będzie można nie tylko maratończyków przygotowujących się do startu, ale i wiele postaci z pierwszych stron gazet. „Myśliwskie Smaki” To wydarzenie, które przybliża zwyczaje i kulturę łowiecką oraz promuje regionalne produkty przygotowane na bazie dziczyzny. Podczas imprezy odbywają się: koncerty sygnalistów i wabiarzy, prezentacja psów myśliwskich, wystawa trofeów myśliwskich, aukcja obrazów i rzeźb, degustacje myśliwskich specjałów, a także pokaz gotowania na żywo. Ponadto organizowany jest konkurs nalewek, turniej strzelania z wiatrówki i zawody wędkarskie. Zapewnione są liczne konkursy adresowane do dzieci i młodzieży. Podczas imprezy odbywa się jarmark myśliwski, na którym można kupić specjały, regionalne produkty i akcesoria myśliwskie. Wieczorem odbędzie się koncert muzyczny. Impreza odbędzie się 16 sierpnia 2014 r. w Piszu przy Placu Daszyńskiego. Organizator: Lokalna Organizacja Turystyczna „Mazury Południowe”, Plac Daszyńskiego 16, 12-200 Pisz, tel.: +48 87 4232374, www.lotmp.pl. Marathon Merida Mazovia MTB w Orzyszu Jest to wyścig rowerzystów, organizowany cyklicznie w II dekadzie sierpnia. W tym roku odbędzie się on w drugiej dekadzie sierpnia. Trasa maratonu wiedzie oznakowanymi szlakami rowerowymi wśród malowniczych krajobrazów oraz miejscowości z domami o typowej mazurskiej architekturze. Uczestnicy rajdu mogą zobaczyć również inne zabytki wpisujące się w krajobraz gminy. Trasa kończy się na Miejskim Stadionie w Orzyszu, położonym tuż nad malowniczym Jeziorem Orzysz. Piski Duathlon Leśny w Wiartlu Gmina Pisz i Nadleśnictwo Pisz zapraszają do udziału w zawodach biegowo-rowerowych „II Piski Duathlon Leśny”, które odbędą się 20 września 2014 r. w Wiartlu k/Pisza. Zawodnicy będą rywalizować w biegu przełajowym – 4 km i następnie w wyścigu kolarskim XC – 16 km. Konkurencje będą następowały bezpośrednio po sobie, bez zatrzymywania czasu. Trasa rywalizacji będzie poprowadzona malowniczymi drogami leśnymi i ścieżkami nad jeziorami Wiartel i Linówek. Impreza skupi zawodników z północno-wschodniej Polski. Wyścig wymaga dobrego przygotowania kondycyjnego i będzie równocześnie atrakcyjny dla kibiców. Znajdź nas na Facebooku – Piski Duathlon Leśny. Pisz Music Festival Jest to jedna z najpopularniejszych imprez muzycznych na Mazurach organizowana przez Gminę Pisz i Stowarzyszenie Muzyczne „Scena Mazur”. W poprzednich wystąpili m.in. Lombard, Kombii, Dżem, TSA, Golec uOrkiestra, Zakopower, Manchester, Hey, Maciej Maleńczuk z zespołem Psychodancing. 26 lipca 2014 r. w ramach festiwalu odbędzie się IV Mazurski Turniej Muzyczny. Trochę kultury Zapraszamy do Muzeum Ziemi Piskiej O festynach i żegludze jeziornej Zdarzyło się tak… Do Muzeum Ziemi Piskiej, usadowionego w przyziemiu zabytkowego ratusza z 1900r., przyszedł kolega i zapytał, czy nie jest nam potrzebny magiel? „Poniemiecki”! Magiel jak to magiel… mamy w zbiorach już chyba ze trzy… Ale co, jeśli t a k i e g o jeszcze nie mamy? Bierzemy! Niezadługo bedziem fejrować Śwentego Jana, tedy jam sobzie udumał coby w noc przede śwentem pojechać na Śniardwy. Jekem esce siurkiem buł, tom słysał co na Carciej Wyspsie strasy ji to strasy bes cały rok. Jedne mózili, co tamój wsie heksy sie zlatujo, ji dumajo jekby ludziam zaskodzieć. Ale drugie poziedali, co tamoj tlo diabuu strasy, na jezierze baty ji ludziof topsi. A esce jeden poziedał, co tam w śwentojansko noc ło śródnocy pokazuje sie taki psiękny dziewcak, chtóren je obcarowany. Ten chto pomoze jo łotcarować, dostanie cały niech złotech talarof. Cłóziekoziu psiejondzof nigdy dość, tedy pojade ji sprobuje. Ni mam tlo baty, ale chiba Wacek ni swojo pozycy. Toć nie chce umzonst wypsijem potem zino, a jek ni sie dogodzi, to ji co lepsego! Po prawdzie to ja tamoj siła razy jus bułem, ale zawdy biło tes śmat ludzi. Musita ziedzieć, co esce za Niemca tom tamoj robzili co dwa niedziele festyn. Do Głodowa ji Karwiku przypływali tedy statki:,,Alma’’, albo,,Mazovia’’, ji zabzierali ludziof z nasech zioskof, ji zawozili na wyspe. Przyjezdzał tes kutrem Jeworowski ze swojem psiwem, worzto ji bombonami. Tamoj buł tancplac, muzyka, ludzie tancowali, ji biło fejn. Potem po wojnie wsio diachli wzieni.Po prawdzie to pływała ta,,Fornalska’’ ji ,,Nowotko’’, ale tlo do Jansborka. Zaden nie przyjechał do Głodowa, ani do Karwiku...! Łonegdaj tom lobziuł nizamana do Nikołajk statkiem pojechać, stamtela do Rudzianego, ji kołem do dom(bo koło mok-eś na ten szyf z sobo wzionść). Tera to takie prejzy zrobzili, co eno Helmuty ji warsiaziaki mogo sobzie farkarty kupsieć, bo my tyle psiejondzof ni mamy! Tedy ide do Zitka ji łon me zawdy obziezie swojem,,Smętkiem’’ po Rosiu, ji jek naju paruch je to cale tak siła nie kostuje a kawał śwata mozes obaceć. Kilka dni później od strony parkingu zajechało pod ratusz półciężarowe auto i najpierw po trzech schodkach, prowadzących w górę do Muzeum, a potem, już w środku, po siedmiu w dół, czterech mężczyzn zaczęło tachać ciężkie urządzenie. Magiel z nadrukiem firmy „Ges[ellschaft]. Prinzess – Mangel gesch[aeft]”, już w XIX stuleciu produkującej dobrej jakości sprzęt gospodarstwa domowego. Ten „nasz” wydaje się młodszy, bo chyba „tylko” przedwojenny… Pewnie wielokrotnie zmieniał właścicieli, służąc najpierw jakimś mazurskim czy niemieckim użytkownikom w okolicach Pisza, a po II wojnie światowej Polakom osiadłym w samym mieście. W ten sposób kolekcja zbiorów, umownie zwanych przez nas etnograficznymi, wzbogaciła się o kolejny interesujący egzemplarz. Ile ich jeszcze pozostaje na strychach czy piwnicach? Ile właśnie ktoś traktuje siekierą, bo „miejsce zawala”. Albo oddaje w ręce prywatne, na handlową poniewierkę? Muzeum Walentyny Dermackiej Muzeum powstało dzięki aktywności Walentyny Dermackiej, która pasjonowała się sztuką ludową. Ekspozycja przybliża dawną polską wieś i związane z nią tradycje, stroje i zwyczaje. Patronka zachowała wiele przedmiotów użytku codziennego, bogatą literaturę o twórczości ludowej, o regionie Warmii i Mazur oraz wiele innych książek. Większość kolekcji stanowią zbiory glinianych figurek. Ich autorką jest Władysława Prucnal z Medyni Głogowskiej, która walczyła o docenienie dziedzictwa kulturowego i zachowania go dla przyszłych pokoleń. Jest to miejsce niezwykłe, nie tylko ze względu na zbiory i piękne otoczenie. Niepowtarzalny klimat tworzy swoimi opowieściami i wspomnieniami córka Pani Walentyny – Maria Dermacka. Muzeum jest czynne od maja do września, po wcześniejszym zgłoszeniu. Do obacenia – Grozek Słowniczek siurek – chłopiec, heksy – czarownice, baty – łodzie, ło środnocy – o północy, dziewcak – dziewczyna, niech – worek, umzonst – za darmo, śmat – dużo, worzta – kiełbasa, bombony – słodycze, diachli – diabli, prejzy – ceny, szyf – statek, farkarty – bilety, paruch – kilku, siła – dużo, koło – rower. Muzeum Ziemi Piskiej pl. Daszyńskiego 7, 12 -200 Pisz, tel. +48 87 4232264, e -mail: [email protected] Czynne codziennie od godz. 8.00 do 16.00, w soboty i niedziele od godz. 9.00 do 15.00 Muzeum Walentyny Dermackiej Piecki ul. Zwycięstwa 48, tel. +48 89 7422270, +48 694459849 Renesowo – wyjątkowe miejsce w sercu Mazur Wszyscy, którzy szukają spokoju z dala od miejskiego zgiełku, relaksu na łonie natury powinni koniecznie odwiedzić prowadzony przez artystów dom plenerowy Renesowo w Nowych Gutach. Położony jest nad brzegiem jeziora Śniardwy. To miejsce, w którym można aktywnie odpocząć i rozwinąć swoje pasje twórcze. Stare siedlisko położone wśród łąk i pól jest idealnym punktem wyjściowym dla wypraw rowerowych, spacerów. Bliskość największego polskiego jeziora – Śniardwy zapewnia dodatkowe atrakcje, można tu pływać łódką, łowić ryby, czy relaksować się nad wodą. Renesowo to harmonijna przestrzeń, która łączy gospodarstwo, letni warsztat pracy artystów oraz miejsce treningu rozwoju osobistego dla wszystkich chętnych miłośników sztuki i przyrody. Tymczasem Muzeum Ziemi Piskiej zbiera zabytki kultury materialnej dawnych mieszkańców mazurskiej ziemi. Dzięki darczyńcom, przyjaciołom Muzeum, miłośnikom regionaliów, co chwila powiększa się nasza kolekcja ku pożytkowi nauki i kultury. Dział etnografii przyciąga dzieci i młodzież, która może się z niego dowiedzieć, jak drzewiej bywało. Jak wyglądało pranie, maglowanie, prasowanie? Jak mielono ziarno, robiono chleb, uprawiano ziemię? W jakiej kołysce usypiano noworodka i co to był szlaban? Chętnie zaglądają też starsi, nierzadko z wypiekami na twarzy opowiadając potem, że „przecież u mnie w domu też było coś takiego”… Nasz dział etnografii powoli rozrasta się, ale przecież nie jest jedynym smaczkiem, oferowanym turystom przez piskie Muzeum. Ciekawe zbiory historyczne opowiadające o przeszłości miasta i regionu, nowoczesne makiety zamku i osady nawodnej, zdjęcia starego Pisza to też nie wszystko. Bo przecież chętni mogą obejrzeć imponujące zbiory przyrodnicze, okazy ptaków, ryb czy ssaków, które nawet w bezpośrednim kontakcie z naturą, choćby podczas spaceru po uroczych lasach Puszczy Piskiej, nie zawsze wypatrzy nawet wytrawny podpatrywacz leśnej fauny. A więc zapraszamy! Waldemar Brenda – Dyrektor Muzeum Ziemi Piskiej Renesowo Nowe Guty k/Orzysza, tel. +48 22 6690300; www.renesowo.pl 7 Przepisy na rybkę Wykopaliska w Gminie Piecki Atrakcje turystyczne, przyjaźni mieszkańcy, przyroda i unikalny klimat to główne atuty Rucianego-Nidy. Magnesem przyciągającym turystów do tej gminy jest również doskonała i oparta na lokalnych produktach kuchnia. Jednym z głównym składników regionalnych dań są ryby. Lin w cytrynach Polecamy przepisy na dania z ryb autorstwa Eugeniusza Mientkiewicza. 2 cytryny Składniki: 2 średnie liny 10 suszonych śliwek 1 łyżeczka suszonych płatków papryki słodkiej W Czaszkowie, nad dawnym jeziorem Nidajno, odkryto ślady rytuałów z okresu późnej starożytności, nawiązujące do zwyczajów praktykowanych w południowej Skandynawii. Znaleziono liczne elementy uzbrojenia i wyposażenia osobistego wojowników oraz unikatowe, wykonane ze srebra i złota, przedmioty będące wyznacznikiem prestiżu członków ówczesnych elit. 1 łyżka miodu rzepakowego lub wielokwiatu Okonie z kurkami 1 łyżka masła Składniki: 50ml krupniku lub gorzkiej żołądkowej 3 średnie okonie 100ml śmietanki 30% ½ cebuli sól, pieprz 5 dag wędzonego boczku Sposób przyrządzania: Z analizy stylu i sposobu wykonania wynika, że przedmioty te zostały wytworzone we Wschodnim Cesarstwie Rzymskim, w okresie późnego antyku. Były z pewnością częścią paradnego uzbrojenia osoby o wysokim statusie społecznym. Znalezisko świadczy o dalekosiężnych kontaktach mieszkańców Mazur i większym, niż do niedawna sądzono, znaczeniu tego obszaru na mapie późno antycznego świata. 1 łyżka oleju Lina sprawić, podzielić na dzwonka, doprawić, odstawić. Cytryny dokładnie wyszorować, pokroić w ósemki. Większość zabytków to militaria. Badacze znaleźli groty włóczni, a także noże oraz fragmenty mieczy i kolczug oraz srebrne elementy paradnego pasa zdobione złotymi wizerunkami mitycznych bestii. Towarzyszyła im złota figurka sępa, który był zapewne symbolem godności rodowej lub wodzowskiej. Przedmioty przed zatopieniem były celowo niszczone. Ich piękno przywróciły żmudne prace konserwatorskie. Rybę sprawić, doprawić i odstawić. Na patelni obsmażyć na oleju boczek, zdjąć skwarki, obsmażyć w tym rybę, zdjąć. Na patelnię dodać cebulę, zeszklić, dodać grzyby, skwarki, doprawić i obsmażyć, położyć na tym okonie, skropić wodą i dusić pod przykryciem 10 minut. Odkryć, jeśli jest potrzeba odparować sos, dodać kwaśnej śmietany, wstrząsnąć, zagotować, aż sos zgęstnieje. Zdjąć z ognia i podprawić łyżką masła i świeżym pieprzem. Posypać natką pietruszki lub szczypiorkiem. 20 dag kurek Na maśle obsmażyć rybę, obłożyć cytrynami, śliwkami, posypać drobno pokrojoną papryką, skropić wodą i dusić 10-15 minut pod przykryciem. Zdjąć pokrywkę, podlać kieliszkiem wódki i łyżką miodu. Wlać śmietankę, potrząsnąć, oprószyć świeżym pieprzem. 100 ml kwaśnej śmietany 18% 1 łyżka masła sól, pieprz Można do duszenia dodać czerwonych porzeczek, agrestu. Sposób przyrządzania: Do najcenniejszych zabytków należą dwa złote okucia paradnego miecza zdobione wzorem roślinnym i zoomorficznym. To właśnie znalezisko stało się inspiracją i wzorem dla medalu, który Gmina Piecki otrzymała 14 listopada 2013 r. na uroczystych obchodach 60-lecia Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej. Węgorz w pomarańczach Składniki: Część znalezionych przedmiotów można obejrzeć w Muzeum Warmii i Mazur oddział w Mrągowie, ul. Ratuszowa 5. 1 węgorz Badania prowadzi od 2010 r. ekspedycja Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk kierowana przez dr. Tomasza Nowakiewicza (IA UW) i dr Aleksandrę Rzeszotarską-Nowakiewicz (IAE PAN). 2 łyżki masła 2 pomarańcze Tosty z wędzonym pstrągiem i brie sól, pieprz Sposób przyrządzania: Węgorza obedrzeć ze skóry, podzielić na kawałki 3-4 cm, doprawić solą i pieprzem, odstawić. Pomarańcze dokładnie obrać, aby miały jak najmniej białej skórki, podzielić na ćwiartki. Składniki: tosty z wędzonym pstrągiem i brie Węgorza obsmażyć na jednej łyżce masła, obłożyć pomarańczami, podlać łyżką wody, przykryć i dusić przez 20-30 minut, dwukrotnie mieszając. Po zdjęciu w ognia obłożyć pozostałym masłem, posypać świeżym pieprzem. 1 wędzony pstrąg 12 kromek bułki lub chleba tostowego 1 op. serka brie 1 łyżka masła Sposób przyrządzania: Pstrąga obrać z mięsa. Kromki pieczywa przesmarować cieniutko dwustronnie masłem, rozłożyć na blasze do pieczenia. Na wierzchu ułożyć kawałki mięsa pstrąga, a na to po dwa plasterki serka. Zapiec przez 15 minut, przed podaniem oprószyć świeżym pieprzem. Lokalna Organizacja Turystyczna „Mazury Południowe” Pl. Daszyńskiego 16 Pisz Tel: +48 87 4232374 [email protected] atrakcje turystyczne, baza noclegowa i gastronomiczna dostępne na www.lotmp.pl 8 Informacja Turystyczna w Piszu Pl. Daszyńskiego, 16 tel. +48 87 4232675 Centrum Informacji Turystycznej w Orzyszu ul. Rynek 5, tel. +48 87 4237187 Centrum Informacji Turystycznej w Rucianem-Nidzie ul. Dworcowa 14, tel. +48 87 4231989 Informacja Turystyczna w Pieckach ul. Zwycięstwa 6, tel. +48 89 7422270 Operacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków finansowych Europejskiego Funduszu Rybackiego, zapewniającą inwestycje w zrównoważone rybołówstwo.