Decyzje w UE

Podejmowanie decyzji
w Unii Europejskiej.
Jarosław Polech
W procesach decyzyjnych na poziomie Unii
Europejskiej uczestniczą różne instytucje
UE, w szczególności:




Komisja Europejska,
Parlament Europejski,
Rada Ministrów Unii Europejskiej.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości
(czuwa nad tym, by przepisy UE stosowane były
jednakowo we wszystkich krajach Unii)
Skład i kompetencje
Komisja Europejska - organ wykonawczy Unii Europejskiej. Komisja
posiada inicjatywę legislacyjną. Jest 27 komisarzy z każdego z
krajów, w założeniu mają oni reprezentować interesy całej Unii.
Parlament Europejski – (w 2007r. 785 członków) współudział w
tworzeniu prawa poprzez procedury konsultacji, współpracy,
współdecydowania i akceptacji - zgody. Uprawnienie to dotyczy tylko
niektórych dziedzin polityki wspólnotowej.
Rada Unii Europejskiej - główny organ decyzyjny Wspólnot
Europejskich z siedzibą w Brukseli. Rada, składa się bądź z ministrów
spraw zagranicznych każdego z państw członkowskich Unii
Europejskiej (Rada Ogólna), bądź z takiej samej liczby ministrów
innego resortu (Rada Branżowa).
Jak wybieramy przedstawicieli do
Parlamentu Europejskiego?
Kandydat
● rozłączność stanowisk (incompabilitas) zawarta w Konstytucji RP
● nie są związani żadnymi instrukcjami
● Mandatu posła do Parlamentu Europejskiego nie można łączyć z
mandatem posła na Sejm, senatora, a także ze stanowiskami członka
Rady Ministrów ani sekretarza stanu
Wybór
●
13 okręgów wyborczych w Polsce
● Przeliczanie głosów na mandaty dokonuje się metodą d'Hondta,
jednak mandaty pomiędzy komitety wyborcze dzieli się na poziomie
krajowym, dopiero później rozdziela się mandaty pomiędzy
poszczególne listy okręgowe. Oznacza to, że na liczbę posłów
wybranych w danym okręgu wpływ może mieć frekwencja.
● W podziale mandatów uczestniczą tylko te komitety, które zdobyły co
najmniej 5% głosów w skali kraju (dotyczy to także koalicji).
Komisja Europejska
(występuje z wnioskami dotyczącymi nowych aktów prawnych)
Parlament Europejski oraz Rada Ministrów
(rozpatruje wniosek)
Rada Ministrów
(podejmuje decyzję- czasami wspólnie z Parlamentem Europejskim)
Czy decyzja jest zawsze podejmowana
jednakowo?
NIE - jest różny i zależy od kwestii której dotyczy.
●
Rada Ministrów dochodzi do porozumienia z Parlamentem
Europejskim
●
Rada Ministrów może decydować na własną rękę
(po uzyskaniu ze strony Parlamentu Europejskiego ustnej opinii na temat
wniosku)
O czym UE nie decyduje?
polityki zagranicznej
polityki w zakresie bezpieczeństwa
● policją i prawem karnym
●
●
Decyzje UE w tych zakresach przypominają raczej
porozumienia międzynarodowe. W tych kwestiach
Parlament Europejski ma jedynie niewielki wpływ lub nie
ma go wcale.
W zależności od istotności sprawy Rada
podejmuje decyzje w trojaki sposób:
1. większością zwykłą – jest to domyślny sposób podejmowania
uchwał, jednak w praktyce stosuje się go tylko do spraw
technicznych;
2. większością kwalifikowaną – obecnie uchwala się tak większość
decyzji merytorycznych;
3. jednomyślnie – dawniej sposób stosowany najczęściej, po
zmianach wprowadzonych przez Jednolity Akt Europejski, Traktat
amsterdamski i Traktat nicejski stopniowo ograniczono jego używanie
na rzecz większości kwalifikowanej; dalsze ograniczenie przewiduje
projekt Konstytucji; wstrzymanie się od głosu nie stoi na przeszkodzie
do jednomyślnego podjęcia uchwały.
Większość kwalifikowana
(Od 1 listopada 2004 do 31 grudnia 2006 -25 państw członkowskich)
●
●
jeśli akt głosowany będzie na wniosek Komisji: 232 na 321 głosów
(72,27%);
w pozostałych przypadkach: 232 głosy oddane przez co najmniej 2/3
ogółu (czyli 17) państw;
W każdym przypadku członek Rady będzie mógł zażądać sprawdzenia,
czy państwa stanowiące większość kwalifikowaną stanowią co
najmniej 62% ogółu ludności Unii; jeśli nie – uchwała nie zostanie
podjęta.
Planowane zmiany w sposobie głosowania
Projekt Konstytucji Unii przewiduje zmiany w sposobie głosowania większością
kwalifikowaną. Zniesiony ma być system głosów ważonych (w Radzie UE –
każdy kraj posiada swoją ”wagę”), ma go zastąpić system podwójnej
większości:
●
wniosek Komisji lub Ministra Spraw Zagranicznych: zwykła większość (czyli
dla 25 członków – 13) państw reprezentujących co najmniej 3/5 (60%)
ludności Unii;
●
w pozostałych przypadkach: większość 2/3 (czyli dla 25 członków – 17)
państw reprezentujących co najmniej 3/5 (60%) ludności Unii.
Postanowienia dotyczące sposobu głosowania miałyby wejść w życie 1
listopada 2009 roku.
Dziękuję za uwagę.
Koniec.
Jarosław Polech