Metrologia Techniczna Sprawdzanie mikrometru zewnętrznego z

Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej
Pracownia Metrologii i Badań Jakości
Wrocław, dnia
Rok i kierunek
Grupa (dzień i godzina rozpoczęcia zajęć)
1.
Metrologia Techniczna
Imię i nazwisko
2.
Imię i nazwisko
Ćwiczenie 15
3.
Imię i nazwisko
Sprawdzanie mikrometru zewnętrznego
z płaskimi powierzchniami pomiarowymi
1.Sprawdzenie stanu ogólnego mikrometru
a) Dokonać oględzin zewnętrznych sprawdzanego mikrometru ze szczególnym uwzględnieniem stanu: oznaczeń
producenta, oznaczeń numeru fabrycznego, oznaczeń numeru inwentarzowego, oznaczeń zakresu pomiarowego,
powierzchni zewnętrznych mikrometru (korozja, zarysowania, ostre krawędzie), podziałki i oznaczeń wartości
(trwałość, kontrastowość), sprzęgiełka i zacisku wrzeciona.
Mikrometr firmy:
Zakres pomiarowy:
Wartość działki elementarnej:
Klasa:
W trybie oględzin zewnętrznych stwierdzono:
2. Sprawdzenie nacisku pomiarowego
a) Zamocować mikrometr w uchwycie, tak by zacisk znalazł się w połowie długości kabłąka. Zawiesić na
wrzecionie mikrometru szalkę urządzenia do obciążania. Zwolnić zacisk mikrometru tak, aby wrzeciono swobodnie
się obracało podczas pokręcania sprzęgiełkiem. Do szalki dodawać stopniowo kolejne obciążniki i pokręcać
sprzęgiełkiem mikrometru, tak aby podnieść szalkę wraz z obciążnikami za pomocą wrzeciona. Znaleźć największe
graniczne obciążenie, które spowoduje zadziałanie sprzęgiełka.
Ciężar urządzenie do obciążania:
Ciężar odważników:
Odważniki użyte do pomiaru:
Nacisk pomiarowy:
1
Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej
Pracownia Metrologii i Badań Jakości
3. Sprawdzenie sztywności kabłąka mikrometru
a) Zamocować mikrometr w uchwycie, tak by zacisk znalazł się na końcu kabłąka, w pobliżu kowadełka.
Zawiesić na wrzecionie mikrometru urządzenie do obciążania. Zwolnić zacisk mikrometru tak, aby wrzeciono
swobodnie się obracało podczas pokręcania sprzęgiełkiem. Umieścić pomiędzy powierzchniami pomiarowymi
mikrometry płytkę wzorcową i dokonać jej pomiaru. Następnie zawiesić na urządzeniu do obciążania obciążnik.
Dokonać ponownego pomiaru płytki wzorcowej. W razie konieczności należy dokonać interpolacji wskazań
mikrometru do 0,001 mm. Wyznaczyć ugięcie kabłąka mikrometru.
Wskazanie mikrometru nieobciążonego Wn =
mm
Wskazanie mikrometru obciążonego Wo =
mm
Wymiar płytki wzorcowej N =
mm
Obciążenie P =
N
fp 
Wn  Wp
P

Ugięcie kabłąka mikrometru na 50N obciążenia ∆fp =
μm
4. Sprawdzenie dokładności wskazań mikrometru
a) Dokonać sprawdzenia dokładności wskazań mikrometru poprzez pomiar płytek wzorcowych. Wymiary płytek
dobrać tak, aby wskazania mikrometru były równomiernie rozłożone w kilku punktach zakresu pomiarowego z
uwzględnieniem położeń wrzeciona co 1/4 skosu śruby mikrometrycznej, np.: A + 5,12 mm, A + 10,25 mm, A +
15,37 mm, A + 21,50 mm, 21,50 mm, A + 25,00 mm, gdzie A jest dolną granicą zakresu pomiarowego. W razie
konieczności należy dokonać interpolacji wskazań mikrometru do 0,001 mm.
Płytki wzorcowe firmy:
Nr kompletu:
Wyniki pomiarów
Klasa:
dodatkowo
Wymiar płytki [mm]
Wskazanie [mm]
Błąd wskazania fi [mm]
b) Wykres błędów wskazania:
2
Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej
Pracownia Metrologii i Badań Jakości
5. Sprawdzenie płaskości powierzchni mierniczych mikrometru
a) Dokonać sprawdzenia płaskości powierzchni mierniczych mikrometru metodą interferencyjną. Umieścić
płytkę płasko-równoległą na powierzchni mierniczej wrzeciona i oświetlić lampą emitującą światło
monochromatyczne. Zaobserwować prążki interferencyjne na powierzchni wrzeciona. Dokonać takiego
ustawienia płytki płasko-równoległej, aby liczba widocznych prążków była możliwie jak najmniejsza.
Na podstawie liczby prążków wyznaczyć błąd płaskości powierzchni mierniczej wrzeciona. Obraz prążków
naszkicować w okrągłym polu poniżej. Powtórzyć powyższe czynności dla kowadełka mikrometru.
Płytki płasko-równoległe:
Numer:
Średnica:
Lampa:
Numer:
Barwa światła:
[mm]
Klasa:
[μm]
λ=
b) Obraz interferencyjny powierzchni
Wrzeciono:
Kowadełko:
Liczba prążków:
Liczba prążków:
mw =
mk =
Błąd płaskości wrzeciona:

Tpw  m w 
[m]
2
Błąd płaskości kowadełka:

Tpk  m w 
[m]
2
Tpw =
Tpk =
Klasa dokładności ze względu na płaskość:
6. Sprawdzenie równoległości powierzchni mierniczych mikrometru
a) Dokonać sprawdzenia równoległości powierzchni mierniczych mikrometru metodą interferencyjną. Umieścić
płytkę płasko-równoległą pomiędzy powierzchniami mierniczymi wrzeciona i kowadełka a następnie zacisnąć je
na płytce płasko-równoległej, tak jak podczas pomiaru. Oświetlić powierzchnie miernicze mikrometru lampą
emitującą światło monochromatyczne i zaobserwować prążki interferencyjne na powierzchni wrzeciona
i kowadełka. Na podstawie liczby prążków wrzeciona m1 i kowadełka m2 wyznaczyć wartość błędu
równoległości powierzchni mierniczych mikrometru. Obraz prążków naszkicować w okrągłych polach poniżej.
Powtórzyć powyższe czynności dla kolejnych wymiarów płytek płaskorównoległych w komplecie.
Płytki płasko-równoległe:
Numer:
Wymiary płytek płaskorównoległych:
Lampa:
Średnica:
I=
II =
Numer:
Błąd równoległości wyznaczyć ze wzoru:
3
Klasa:
III =
Barwa światła:
r  m1  m 2  
[mm]

2
IV =
λ=
[μm]
Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej
Pracownia Metrologii i Badań Jakości
b) Obraz interferencyjny powierzchni
Wrzeciono:
Kowadełko:
Wymiar płytki płasko-równoległej:
m1 =
m2 =
Wrzeciono:
Kowadełko:
r1 =
Wymiar płytki płasko-równoległej:
m1 =
m2 =
Wrzeciono:
Kowadełko:
r1 =
Wymiar płytki płasko-równoległej:
m1 =
m2 =
Wrzeciono:
Kowadełko:
r1 =
Wymiar płytki płasko-równoległej:
m1 =
m2 =
r1 =
Klasa dokładności ze względu na błąd równoległości:
4