Nr wniosku: 179260, nr raportu: 13405. Kierownik (z rap.): dr Artur

Nr wniosku: 179260, nr raportu: 13405. Kierownik (z rap.): dr Artur Rutkowski
Gwiazdy nowe karłowate należą do najbardziej fascynujących obiektów na niebie. Zaliczają się one do tzw. gwiazd
podwójnych a więc takich gdzie dwie gwiazdy pojedyncze obiegają wspólny środek masy. Typowa nowa karłowata
składa się z białego karła - pozostałości po ewolucji obiektów podobnych do Słońca oraz mniej masywnej i chłodnej
gwiazdy - tzw. czerwonego karła. Na skutek przepływu materii pomiędzy składnikami, wokół białego karła powstaje dysk
akrecyjny, który determinuje obserwacyjne zachowanie całego układu. To właśnie dzięki procesom fizycznym w
zachodzącym dysku obserwatorzy na ziemi rejestrują gwałtowne pojaśnienia zwane wybuchami i superwybuchami. Dysk
w tych gwiazdach potrafi w krótkim czasie zwiększyć swoją jasność kilkaset razy. Oprócz wybuchów obserwatorzy
rejestrują też całe spektrum dodatkowych zmian jasności dzięki którym astronomowie wyciągają wnioski o procesach
zachodzących w dyskach akrecyjnych oraz parametrach fizycznych tych gwiazd. Wykorzystując szereg teleskopów na
świecie w tym najbardziej zaawansowanych takich jak Magellan, Hale czy VLT przebadaliśmy grupę kilkunastu gwiazd i
wyznaczyliśmy ich fizyczne parametry. Nasze fotometryczne i spektroskopowe pomiary sugerują również że
obserwowane wybuchy związane są z modulowanym przepływem materii do dysku z czerwonego karła.