Składniki odżywcze

SKŁADNIKI ODŻYWCZE I ICH
ZNACZENIE W ŻYWIENIU DZIECI
Składniki odżywcze – to składniki pokarmowe niezbędne
do odżywiania organizmu człowieka. Są to związki
występujące w produktach spożywczych zarówno
pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego,
które po spożyciu ulegają strawieniu i przyswojeniu.
Wyróżniamy następujące składniki odżywcze:
• Białka
Są to związki zbudowane z aminokwasów. Białko jest
elementarnym składnikiem budulcowym wszystkich komórek i
tkanek, hormonów
i enzymów. Dobrym źródłem białka są: jaja,
mleko i jego przetwory, sery oraz mięso czerwone (wołowina),
mięso białe (drób),
ryby, soja, groch, fasola.
• Węglowodany
Są to związki głównie pochodzenia roślinnego, które wagowo
stanowią największą część naszego pożywienia. Stanowią
podstawowe źródło energii w diecie człowieka, są niezbędne do
prawidłowej przemiany tłuszczów i białek. Dobrym źródłem
węglowodanów są: produkty zbożowe – pieczywo (najlepiej
gruboziarniste, razowe), makarony, płatki owsiane, ryż, kasze
(gryczana, jęczmienna, jaglana).
• Tłuszcze
Należą do dużej grupy naturalnych związków organicznych,
nierozpuszczalnych w wodzie. Zawarte w pożywieniu są głównie
źródłem energii, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, K).
Jako tłuszcz podskórny chronią przed nadmierną utratą ciepła,
dostarczając
wielonienasyconych
niezbędnych
kwasów
tłuszczowych (WNKT).
Podstawowym źródłem tłuszczu pochodzenia roślinnego są: oliwa
z oliwek, oleje roślinne, a tłuszczu zwierzęcego: tłuszcz mleka,
masło, śmietana.
• Witaminy
Są związkami organicznymi, których organizm nie potrafi sam
wytworzyć; są rozpuszczalne w wodzie, ale też w tłuszczach.
Uczestniczą we wszystkich procesach metabolicznych, biorą udział w
funkcjonowaniu układów – nerwowego, kostnego, krwionośnego,
hormonalnego i immunologicznego.
Najlepszym źródłem witaminy C są: surowe owoce (dzika róża,
czarna porzeczka, truskawki, owoce cytrusowe, warzywa
kapustne); witaminy A, D, E – jaja, masło, ryby morskie, oleje
roślinne; witamin z grupy B – gruboziarniste produkty zbożowe,
ciemne pieczywo, naturalne płatki zbożowe, kasze, mleko, mięso,
ryby, jaja, ciemnozielone rośliny liściaste oraz rośliny strączkowe.
•
Składniki mineralne
• Wapń – jest podstawowym składnikiem kości i zębów,
źródłem łatwo przyswajalnego wapnia jest przede
wszystkim mleko i jego przetwory.
• Magnez – jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania
układu nerwowego i mięśni. Najważniejszym jego źródłem
są gruboziarniste produkty zbożowe, a także
ciemnozielone warzywa liściaste, migdały, orzechy oraz
gorzka czekolada.
• Żelazo – jest niezbędna do budowy czerwonych krwinek.
Niedobór powoduje niedokrwistość. Występuje
w
postaci trudno przyswajalnej (zielone warzywa, natka
pietruszki, szpinak).
• Jod – jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania
tarczycy. Występuje w rybach morskich, owocach morza,
soli jodowanej.
• Fosfor – bierze udział w budowie i utrzymaniu
prawidłowego uzębienia i kości. Występuje
w
produktach mlecznych, mięsie, wątrobie, serach żółtych,
marchwi i ziemniakach.
• Potas – wpływa na pobudliwość nerwowo-mięśniową,
czynność serca i ciśnienie krwi. Występuje w bananach,
morelach, marchwi, ziemniakach, brukselce, kapuście,
awokado, orzechach.
•
Woda – jest niezbędnym składnikiem pożywienia ze względu na
rolę w regulowaniu temperatury ciała, transporcie składników
odżywczych oraz w reakcjach biochemicznych
w
organizmie.