Pobierz darmowy fragment
Transkrypt
Pobierz darmowy fragment
NAWIGATOR PRAWA PRACY Zwalnianie pracowników Wyjanienia, porady, orzecznictwo i wzory pod redakcj* Jakuba Ziarno UWAGA! Naruszenie pola ze zdrapkà jest równoznaczne z zakupem ksià˝ki! Zakup ksià˝ki daje dost´p (po wpisaniu kodu ze zdrapki) do treści on-line powiązanych z książką na stronie www.ekspertbeck.pl/Nawigator przez 1 rok gratis. NPPZP1 Wydawnictwo C. H. Beck, Beck Info Biznes ul. Bonifraterska 17 00-203 Warszawa tel.: (22) 311 22 22; faks (22) 33 77 601 e-mail: [email protected] www.sklep.beckinfobiznes.pl NAWIGATOR PRAWA PRACY Zwalnianie pracowników NAWIGATOR PRAWA PRACY Zwalnianie pracowników Wyjanienia, porady, orzecznictwo i wzory pod redakcj Jakuba Ziarno Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2012 NAWIGATOR PRAWA PRACY Zwalnianie pracowników Wydanie I Październik 2012 Redakcja merytoryczna: Jakub Ziarno Konsultacja: Joanna Torbé Autorzy (kolejność alfabetyczna): Przemysław Ciszek Joanna Czerwińska Ewa Drzewiecka Anita Gwarek Anna Kopyść Agata Lankamer-Prasołek Bożena Lenart Anna Martuszewicz Maciej Nałęcz Beata Naróg Mariusz Pigulski Mariusz Pilaszek Małgorzata Podgórska Marek Rotkiewicz Ryszard Sadlik Joanna Torbé Dorota Twardo Anna Wenta Katarzyna Wrońska-Zblewska Jakub Ziarno Tomasz Zwolak Redakcja: Marta Graboń-Krajewska Korekta: Monika Mielczarek Ilustracja na okładce: © Joachim Angeltun/iStockphoto.com Skład i łamanie: GRAFOS Druk: Elpil, Siedlce © Wydawnictwo C.H. Beck 2012 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. Ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Tel. 22 33 77 600, faks 22 33 77 602 www.beckinfobiznes.pl ISBN: 978-83-255-4365-5 ISBN e-book: 978-83-255-4366-2 Spis treści Wykaz skrótów ..................................................................................................... IX Wykaz aktów prawnych ........................................................................................ XI Wstęp . .................................................................................................................. XIII Kodeks pracy Dział drugi. Stosunek pracy Rozdział II. Umowa o pracę ............................................................................... 1 Oddział 2: Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę ................................................ Art. 30. Rozwiązanie umowy................................................................................. 1. F ormy prawne rozwiązywania umów o pracę............................................. 2. R ozwiązanie umowy za porozumieniem stron............................................ 3. Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem .................................................. 4. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia ................................................... 5. R ozwiązanie umowy z upływem okresu, na jaki była zawarta . .................. 6. Rozwiązanie umowy z ukończeniem pracy . ............................................... 7. Obliczanie okresu wypowiedzenia . ............................................................ 8. Obowiązek stosowania formy pisemnej ...................................................... 9. P rzyczyna wypowiedzenia i rozwiązania umowy bez wypowiedzenia . ...... 10. Pouczenie o prawie odwołania do sądu pracy ............................................. Art. 31. (skreślony)................................................................................................ 3 3 4 5 11 15 17 17 19 24 27 30 34 Oddział 3: Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem ........................................... Art. 32. Wypowiedzenie umowy............................................................................ 1. Rodzaje umów, które można wypowiedzieć . .............................................. 2. Bieg okresu wypowiedzenia ....................................................................... Art. 33. Wypowiedzenie umowy na czas określony . ............................................. Art. 331. Wypowiedzenie umowy na czas zastępstwa ........................................... Art. 34. Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny........................................ Art. 35. (skreślony) ............................................................................................... Art. 36. Okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony................................. 1. Ustalanie zakładowego stażu pracy............................................................. 2. U względnianie okresu zatrudnienia w sytuacji przejęcia zakładu . ................ 3. Z miana okresu wypowiedzenia w drodze uzgodnień stron ........................ 4. U stalenie wcześniejszego terminu rozwiązania umowy............................... Art. 361. Skrócenie okresu wypowiedzenia przy upadłości lub likwidacji.............. 1. P rzesłanki i tryb skrócenia okresu wypowiedzenia...................................... 2. S krócenie okresu wypowiedzenia a staż pracy ........................................... 3. R oszczenia pracownika z tytułu skrócenia wypowiedzenia ........................ 35 35 35 36 38 44 46 46 47 48 50 50 54 57 57 59 60 V Spis treści Art. 37. Zwolnienie na poszukiwanie pracy........................................................... 61 Art. 38. Konsultacja wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową............ 63 Art. 39. Ochrona przedemerytalna . ...................................................................... 68 Art. 40. Wyłączenie ochrony przedemerytalnej . ................................................... 77 Art. 41. Ochrona w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy ................... 78 Art. 411. Upadłość lub likwidacja pracodawcy....................................................... 85 Art. 42. Wypowiedzenie zmieniające i czasowe powierzenie innej pracy . ............ 88 1. Wypowiedzenie warunków pracy i płacy..................................................... 89 2. O dmowa przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego...................................... 111 3. Czasowe przeniesienie do innej pracy ........................................................ 116 Art. 43. Wypowiedzenie zmieniające w okresie przedemerytalnym....................... 123 Oddział 4: Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę......................... Art. 44. Odwołanie od wypowiedzenia.................................................................. Art. 45. Bezskuteczność wypowiedzenia lub przywrócenie do pracy..................... 1. Uzasadnione i nieuzasadnione przyczyny wypowiedzenia w orzecznictwie sądowym..................................................................................................... 2. Roszczenia przysługujące pracownikowi .................................................... Art. 47. Wynagrodzenie po przywróceniu do pracy............................................... Art. 471. Granice wysokości odszkodowania przy umowie bezterminowej ........... Art. 48. Odmowa ponownego zatrudnienia........................................................... Art. 49. Niedozwolone skrócenie okresu wypowiedzenia ..................................... Art. 50. Odszkodowanie z tytułu naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów terminowych............................................................................................. Art. 51. Wliczanie do stażu pracy ......................................................................... 125 125 126 127 162 174 180 183 188 189 193 Oddział 5: Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia............................................. Art. 52. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika .................. 1. P owody uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia . .............. 2. P rzyczyny zwolnienia dyscyplinarnego w doktrynie i orzecznictwie .......... 3. T ermin na rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia ................................... 4. Konsultacja związkowa rozwiązania umowy............................................... 5. R ozwiązanie natychmiastowe a ochrona przed zwolnieniem ..................... 6. Wymogi formalne dla rozwiązania umowy . ............................................... Art. 53. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia bez winy pracownika .............. Art. 54. (skreślony)................................................................................................ Art. 55. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika . .................. 195 195 196 197 219 221 222 226 235 251 252 Oddział 6: Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia.............................................. Art. 56. Roszczenia pracownika............................................................................. Art. 57. Wynagrodzenie po przywróceniu ............................................................. Art. 58. Wysokość odszkodowania dla pracownika ............................................... Art. 59. Odszkodowanie w przypadku umowy terminowej . ................................. Art. 60. Rozwiązanie umowy w okresie wypowiedzenia......................................... Art. 61. Odesłanie.................................................................................................. 261 261 267 271 275 277 280 VI Spis treści Oddział 6a: Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia . ............................................ Art. 611. Roszczenie pracodawcy o odszkodowanie............................................... Art. 612. Ustalanie odszkodowania ....................................................................... Art. 62. (skreślony)................................................................................................ 281 281 283 284 Oddział 7: Wygaśnięcie umowy o pracę............................................................................... Art. 63. Wygaśnięcie umowy . ............................................................................... Art. 631. Śmierć pracownika.................................................................................. Art. 632. Śmierć pracodawcy ................................................................................. Art. 64. (skreślony)................................................................................................ Art. 65. (skreślony)................................................................................................ Art. 66. Tymczasowe aresztowanie........................................................................ Art. 67. Odwołanie do sądu pracy . ....................................................................... 285 285 286 295 297 297 297 303 Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników . ........................... Art. 1. Zakres stosowania ustawy . ........................................................................ Art. 2. Konsultacje ze związkami zawodowymi . ................................................... Art. 3. Porozumienie w sprawie zwolnień ............................................................. Art. 4. Zawiadomienie o zwolnieniu grupowym.................................................... Art. 5. Dopuszczalność wypowiedzenia ................................................................ Art. 6. Terminy wypowiedzenia............................................................................. Art. 7. Odpowiednie stosowanie Kodeksu pracy.................................................... Art. 8. Odprawa pieniężna .................................................................................... Art. 9. Ponowne zatrudnienie pracownika............................................................. Art. 10. Wypowiedzenie stosunku pracy podlegającego szczególnej ochronie....... Art. 11. Pracownicy mianowani............................................................................. Art. 12. Odpowiednie stosowanie Kodeksu pracy.................................................. Art. 13–29. Pominięte na potrzeby publikacji........................................................ 305 307 321 324 330 331 337 339 340 355 358 373 374 377 Zasady wydawania świadectw pracy.................................................................. Art. 97. Świadectwo pracy..................................................................................... 1. Wydanie świadectwa pracy . ....................................................................... 2. Sprostowanie i uzupełnienie świadectwa pracy .......................................... 379 381 385 388 Narzędzia kadrowe pomocne w procesie zwalniania pracowników................ 1. Wykaz wzorów ........................................................................................... 2. Wykaz kalkulatorów ................................................................................... 3. Zestawienia tabelaryczne najistotniejszych informacji . .............................. 415 417 425 427 VII Wykaz skrótów art. br. Dz.U. ew. GIP KC KK KP KPA lit. m.in. MPiPS MZ np. NSA Nr OSNAPiUS OSNP PIP PIS pkt pkt. por. poz. r. red. RM rozdz. rozp. s. SN sygn. t.j. tj. tzn. ust. w zw. wg – artykuł – bieżącego roku – Dziennik Ustaw – ewentualnie – Główny Inspektorat Pracy/Główny Inspektor Pracy – ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny – ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny – ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy – ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego – litera – między innymi – Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – Ministerstwo Zdrowia/Minister Zdrowia – na przykład – Naczelny Sąd Administracyjny – numer – Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych – Państwowa Inspekcja Pracy – Państwowa Inspekcja Sanitarna – punkt – punkty – porównaj – pozycja – rok – redakcja – Rada Ministrów – rozdział – rozporządzenie – strona (-y) – Sąd Najwyższy – sygnatura – tekst jednolity – to jest – to znaczy – ustęp – w związku – według IX Wykaz skrótów ww. zd. ze zm. zob. ZUS ZOZ § X – wyżej wymieniony (-a, -e) – zdanie – ze zmianami – zobacz – Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Zakładowa Organizacja Związkowa – paragraf Wykaz aktów prawnych Ustawy 1)Ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) 2)Ustawa z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) 3)Ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) 4)Ustawa z 7.4.2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz.U. Nr 79, poz. 550 ze zm.) 5)ustawa z 23.5.1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. Nr 55, poz. 236 ze zm.) 6)Ustawa z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) 7)Ustawa z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.) 8)Ustawa z 9.7.2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608 ze zm.) 9)Ustawa z 18.1.1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 28 ze zm.) 10)Ustawa z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) 11)Ustawa z 4.3.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 592) 12)Ustawa 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) 13)Ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) 14)Ustawa z 30.4.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr 120, poz. 1252 ze zm.) 15)Ustawa z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.) 16)Ustawa z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.) 17)Ustawa z 27.8.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 ze zm.) 18)Ustawa z 26.1.1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) 19)Ustawa z 27.7.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) 20)Ustawa z 20.6.1985 r. o prokuraturze (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 270, poz. 1599 ze zm.) XI Wykaz aktów prawnych 21)Ustawa z 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz.U. z 2012 r., poz. 461 ze zm.) 22)Ustawa z 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.) 23)Ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361) 24)Ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) 25)Ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.) 26)Ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) 27)Ustawa z 16.9.2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz.U. Nr 234, poz. 1385 ze zm.) 28)Ustawa z 5.1.2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz.U. Nr 36, poz. 181) Rozporządzenia 1)Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29.5.1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289 ze zm.) 2)Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15.5.1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U. Nr 60, poz. 282 ze zm.) 3)Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15.5.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. Nr 60, poz. 281 ze zm.) 4)Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z 27.7.2005 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz.U. Nr 145, poz. 1219) 5)Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8.1.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.) 6)Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.2.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) 7)Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 9.3.1968 r. w sprawie czynności komorników (Dz.U. Nr 10, poz. 52 ze zm.) Dyrektywy UE 1)Dyrektywa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 12.3.2001 r. (2001/23/WE) XII Wstęp Zwolnienie pracownika to prawie zawsze wydarzenie stresujące dla każdej ze stron stosunku pracy. Dla pracownika rozstanie z firmą oznacza konieczność znalezienia nowego źródła utrzymania, co w czasach kryzysu gospodarczego nie jest zadaniem łatwym. Dla pracodawcy rozwiązanie umowy z pracownikiem wiąże się z wieloma dylematami organizacyjnymi, prawnymi i etycznymi. Książka, którą trzymają Państwo w ręku, to przewodnik po zawiłościach związanych ze zwalnianiem pracowników. Zawarto w niej setki podpowiedzi i wyjaśnień dotyczących interpretacji przepisów Kodeksu pracy oraz tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych. W Nawigatorze zastosowano wygodny układ treści, tj. przyporządkowano je do poszczególnych artykułów ustawy. Nie jest to jednak klasyczny komentarz prawniczy do ustawy, lecz bardzo kompleksowa baza wiedzy dla praktyków. Treści zostały wyselekcjonowane pod kątem pytań kierowanych codziennie przez specjalistów kadrowych i pracodawców do znanego portalu EkspertKadrowy.pl (obecnie EkspertBeck.pl moduł Kadry i płace). Dzięki temu Nawigator nie zawiera rozważań teoretycznych, lecz treści odpowiadające bardzo dokładnie potrzebom użytkowników. Przystępna forma nie oznacza w tym przypadku powierzchownego ujęcia tematów. Nawigator pomoże Państwu rozwiązać problemy bardzo skomplikowane, wymagające analizy orzecznictwa sądowego z wielu lat oraz dużego doświadczenia. Co wyróżnia naszą publikację to jednolity, uporządkowany i przejrzysty schemat prezentacji poszczególnych zagadnień: –– treść przepisu wraz z krótkim i rzeczowym komentarzem (w razie potrzeby podzielonym na bardziej szczegółowe zagadnienia, –– odwołania do orzecznictwa – wyroki i postanowienia sądów w omawianych kwestiach, stanowiska urzędowe, –– rozwiązania „z życia wzięte” – pogłębiona analiza wybranych problemów specjalistów ds. kadrowych i pracodawców kierowanych do portalu EkspertBeck.pl. Umieszczone w Nawigatorze wskazówki obejmują swym zakresem wszystkie przepisy Kodeksu pracy regulujące problematykę rozwiązywania stosunków pracy (począwszy od art. 32 do art. 67 KP). W całości skomentowana została także ustawa o zwolnieniach grupowych (z wyjątkiem przepisów nowelizujących inne akty prawne). Aby w pełni wyczerpać temat zwolnień dodaliśmy także opracowanie art. 97 KP (wraz z rozporządzeniem wykonawczym) dotyczące świadectwa pracy. Dodatkowo, na końcu opracowania, zamieściliśmy zestawienia przydatnych w codziennej pracy narzędzi: wzory i kalkulatory a także zestawienia tabelaryczne najistotniejszych informacji pomocnych w procesie zwolnień. XIII Wstęp Wraz z wersją drukowaną Czytelnik otrzymuje dostęp do Nawigatora w wersji on-line, z której będzie mógł pobrać wszystkie wzory i kalkulatory wymienione w publikacji. Warto także wspomnieć, że orzecznictwo pochodzi z bazy SIP Legalis, w której znajduje się wiele niepublikowanych rozstrzygnięć sądowych. Życząc, aby zwolnienia pracowników miały w Państwa firmach miejsce jak najrzadziej zapraszamy do korzystania z Nawigatora w tych wszystkich sytuacjach, gdy potrzebne są Państwu bardzo konkretne rozwiązania – ujęte w przystępny i praktyczny sposób. Jakub Ziarno Marta Graboń-Krajewska P.S. Wkrótce kolejne pozycje książkowe w unikalnej formule Nawigatora prawa pracy. Zachęcamy Państwa do śledzenia naszej oferty wydawniczej na stronie: www.sklep.beckinfobiznes.pl (zakładki: Kadry lub Zapowiedzi). XIV Kodeks pracy Dział drugi. Stosunek prac Rozdział II. Umowa o pracę Oddział 2: Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę Art. 30. Rozwiązanie umowy § 1. Umowa o pracę rozwiązuje się: 1) na mocy porozumienia stron, 2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), 3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), 4) z upływem czasu, na który była zawarta, 5) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. § 2. Umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego okresu, a przed jego upływem może być rozwiązana za wypowiedzeniem. § 21. Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca. § 3. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. § 4. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nie określony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. § 5. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy. 3 Oddział 2: Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę Spis zagadnień 1.Formy prawne rozwiązywania umów o pracę 2.Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron 3.Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem 4.Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia 5.Rozwiązanie umowy z upływem okresu, na jaki była zawarta 6.Rozwiązanie umowy z ukończeniem pracy 7.Obliczanie okresu wypowiedzenia 8.Obowiązek stosowania formy pisemnej 9.Przyczyna wypowiedzenia i rozwiązania umowy bez wypowiedzenia 10. Pouczenie o prawie odwołania do sądu pracy 1 Formy prawne rozwiązywania umów o pracę Dla umowy o pracę przewidziano 5 możliwych trybów rozwiązania. Czynność prawna dwustronna Pierwszy z tych trybów, tj. rozwiązanie umowy za porozumieniem, ma charakter czynności prawnej dwustronnej. Umowa ulega więc w tym trybie rozwiązaniu tylko wówczas, gdy obie strony zgadzają się co do tego. Czynność prawna jednostronna Kolejne dwa tryby, tj. rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem i rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia mają charakter czynności prawnych jednostronnych. Rozwiązanie umowy w tym trybie jest skuteczne niezależnie od woli drugiej strony, przy czym w przepisach przewidziano w tym zakresie liczne ograniczenia – o czym mowa w dalszej części niniejszej publikacji. Ustalenia stron wynikające z umowy Ostatnie dwa tryby rozwiązania umowy o pracę, tj. rozwiązanie z upływem czasu na jaki umowa była zawarta lub z wykonaniem umówionej pracy, wynikają z ustaleń stron dokonanych przy podpisywaniu umowy. ! ROZSTRZYGNIĘCIA SĄDÓW nn Poinformowanie pracownika o przyczynie i trybie rozwiązania umowy Wyrok Sądu Najwyższego z 15.4.2004 r. (I PK 421/03) 4