Prognoza studium WM - Urząd Gminy Wisznia Mała

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I
KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO GMINY WISZNIA MAŁA
Opracowanie:
Mgr inŜ. Arch. Joanna Mierzejewska
Mgr inŜ. arch Jadwiga Mierzejewska Hanisz
Mgr inŜ. Damian Draguła
Mgr inŜ. Marcin Alter
Wrocław, 2009r.
I WSTĘP ......................................................................................................................................3
1. Podstawa prawna opracowania prognozy oddziaływania na środowisko ...........................3
2. Cel opracowania....................................................................................................................3
3. Powiązania projektu Studium z innymi dokumentami .........................................................3
II ZAKRES OPRACOWANIA ....................................................................................................4
1. Zakres opracowania, .............................................................................................................4
2. Wykorzystane materiały, ......................................................................................................4
3. Metody sporządzenia prognozy ............................................................................................4
4. Metody analizy skutków realizacji postanowień projektu Studium. ...................................5
III STAN ŚRODOWISKA ..........................................................................................................5
1. Morfologia i ukształtowanie terenu ......................................................................................5
2. Budowa geologiczna.............................................................................................................6
3. Warunki klimatyczne ...........................................................................................................7
4. Warunki topoklimatyczne.....................................................................................................7
5. Hydrografia terenu ................................................................................................................7
6. Warunki glebowe ..................................................................................................................8
7. Szata roślinna ......................................................................................................................10
IV OCENA STANU ŚRODOWISKA.......................................................................................11
1. Naturalne predyspozycje Gminy.........................................................................................11
2. Stan czystości wód powierzchniowych ..............................................................................11
3. Jakość wód podziemnych ...................................................................................................12
4. Stan terenów zmeliorowanych............................................................................................12
5. Zanieczyszczenie powietrza................................................................................................12
6. Hałas i wibracje...................................................................................................................13
7. Promieniowanie elektromagnetyczne .................................................................................14
V STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH
PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM .........................................14
VI POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU
REALIZACJI ZAŁOśEŃ STUDIUM ..................................................................................14
VII ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA W ODNIESIENIU DO
OBSZARÓW I OBIEKTÓW SZCZEGÓLNIE CENNYCH PRZYRODNICZO, W TYM
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY .....................15
1. Obiekty przyrodnicze objęte ochroną prawną ....................................................................15
2. Obszary przyrodnicze przewidziane do objęcia ochroną prawną......................................16
VIII CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ....................................19
IX PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI
ZAŁOśEŃ STUDIUM NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA .........19
1. Tereny mieszkaniowe, towarzyszące tereny sportu i rekreacji, usługi publiczne ..............19
2. Strefy aktywności gospodarczej, tereny obsługi komunikacji samochodowej...................20
3. Oddziaływanie na środowisko wszelkich typów zabudowy...............................................22
4. Obiekty infrastruktury technicznej. ....................................................................................24
5. Tereny komunikacji - oddziaływanie na środowisko: ........................................................25
6. Obszary naturalne - oddziaływanie na środowisko: ...........................................................25
X
INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU ..........27
XI STRESZCZENIE...............................................................................................................27
XII CZĘŚĆ GRAFICZNA PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ..........28
2
I WSTĘP
1. Podstawa prawna opracowania prognozy oddziaływania na środowisko
Niniejsza prognoza została wykonana w związku z wymogiem:
1) art. 46 pkt 1 oraz art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i
jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.
U. Nr 199, poz. 1227),
2) ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr 80, poz. 717
ze zm.)
3) ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Z 2008r. Nr 25, poz. 150 ze zm.),
4) ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz.U.z 2004r. Nr 92poz.880 ze zm.)
5) ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2004 r. Nr 121 poz.1266 ze zm.)
Prognozę opracowano na podstawie analizy projektu „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrznnego Gminy Wisznia Mała” zwanego dalej Studium, załoŜeń ochrony środowiska, informacji o istniejącym i
projektowanym sposobie zagospodarowania oraz analizy opracowania ekofizjograficznego.
Projekt Studium,
sporządzony został na mocy Ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z
2003r. Nr 80, poz. 717 ze zmianami) oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. w sprawie
zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. z 2004r. Nr 118,
poz. 1233).
2. Cel opracowania
Realizując Dyrektywę 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko i
wprowadzone w ślad za nią zmiany w prawie Gmina Wisznia Mała analizuje wpływ zamierzonych zmian
przestrzennych i gospodarczych pod kątem ich oddziaływania na środowisko. Zachodzące na terenie gminy zmiany
gospodarcze, wpłynęły na potrzebę aktualizacji polityki przestrzenno-gospodarczej Gminy, wyraŜonej m.in. w Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 ze zmianami) wprowadziła wymóg zachowania
zgodności ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z ustaleniami „Studium”. Planowany dalszy
rozwój inwestycji, wynikający zarówno z potrzeb realizacji polityki przestrzennej Gminy jak i zainteresowania
inwestorów prywatnych, wymaga dostosowania zapisów studium w zakresie zasięgu i lokalizacji terenów
inwestycyjnych (w szczególności terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej). Aktywizacja nowych terenów
wymaga w pierwszym etapie dostosowania zapisów Studium do aktualnych oczekiwań i potrzeb, co w dalszej
perspektywie umoŜliwi sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z zachowaniem ładu
przestrzennego oraz potrzeby ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczych i krajobrazowych. W ramach projektu
Studium, zaktualizowano problematykę zagroŜenia powodziowego. Zweryfikowano zasięg zalewu wody Q1% (tereny
bezpośredniego zagroŜenia powodzią), wskazując obszary w obrębie których, na etapie sporządzania planów
miejscowych, naleŜy wykluczać zabudowę oraz inne inwestycje wynikające z przepisów prawa wodnego. Wskazano
lokalizację projektowanego kanału jako elementu systemu ochrony przeciwpowodziowej, a takŜe zaktualizowano
przebieg projektowanych wałów przeciwpowodziowych jako elementów ochrony przed powodzią.
3. Powiązania projektu Studium z innymi dokumentami
W toku analiz wpływu na środowisko uwzględniono następujące dokumenty, których zawartość powiązana jest z
opracowaniem :
1. Program Ochrony Środowiska Dla Gminy Wisznia Mała na lata 2004 – 2011 załącznik nr 1 do uchwały
nr IV/XXXVIII/225/05 z 30 września 2005r.
2. Plan Gospodarki Odpadami Dla Gminy Wisznia Mała na lata 2004-2011 załącznik nr 2 do uchwały
nr IV/XXXVIII/225/05 z 30 września 2005r.
3. Program Rozwoju Lokalnego Gminy Wisznia Mała 2004 – 2006
4. Strategia Rozwoju Gminy
5. Opracowanie Ekofizjograficzne Gminy Wisznia Mała, Fizjo – Geo Wrocław, 2007r.
6. Plan urządzeniowo – rolny, granica rolno-leśna uchwalona uchwałą Nr IV/XLII/255/06 Rady Gminy Wisznia Mała
z dnia 01 lutego 2006r.
3
II ZAKRES OPRACOWANIA
1. Zakres opracowania,
Zakres merytoryczny prognozy przyjęto zgodnie z art. 51 ust 2 ustawy. Prognozę oddziaływania na środowisko,
sporządzoną do omawianego projektu Studium, przedstawiono w zakresie, jaki umoŜliwia obecny stan informacji o
środowisku przyrodniczym oraz przewidywanym zainwestowaniu i zagospodarowaniu terenu. Ustosunkowano się do
projektu Studium, przyjętych w nim załoŜeń ochrony środowiska oraz wskazano potencjalne zagroŜenia dla środowiska.
Analizą objęto całą gminę Wisznia Mała. Rysunek prognozy sporządzono na mapie w skali 1: 10 000. Opracowanie
prognozy i, wcześniej Studium, poprzedziła analiza warunków lokalnych pozwalająca rozpoznać i ocenić cechy terenu,
stopień jego degradacji, formę uŜytkowania terenów, aktualny stan środowiska oraz podatność na degradację. Aktualny
stan środowiska oraz jego zasoby, przedstawione zostały na podstawie opracowania ekofizjograficznego sporządzonego
dla obszaru całej gminy dla sporządzonego dla potrzeb Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy WISZNIA MAŁA sporządzonego w roku 2007r. Ocenę ewentualnych zagroŜeń dla środowiska,
jakie mogą wystąpić przy zagospodarowaniu terenu określonym w projekcie Studium, oparto na danych z podobnych
zamierzeń realizowanych w zbliŜonych warunkach w oraz okolicznych terenach. W ocenie degradacji środowiska
wykorzystano wyniki badań natęŜenia hałasu przeprowadzone przez firmę Fizjo – Geo dla potrzeb opracowania
ekofizjograficznego.
2. Wykorzystane materiały,
W toku opracowania przeanalizowano i wykorzystano następujące materiały wejściowe oraz oceniono ich
przydatność dla niniejszego opracowania:
1) Opracowanie Ekofizjograficzne Gminy Wisznia Mała, Fizjo – Geo Wrocław, 2007r.
2) Studium Uwarunkowań I Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wisznia Mała (uchwała
Nr III/XIII/76/99 Rady Gminy Wisznia Mała z dnia 15.12.1999r)..
3) Zmiana Suikzp Gminy Wisznia Mała (uchwała Nr IV/XI/54/03 Rady Gminy Wisznia Mała z dnia
30 czerwca 2003r.obejmująca południowo-wschodnią część gminy.
4) Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego Gminy (uchwała Nr V/21/93 Rady Gminy Wisznia Mała z dnia 28
lipca 1993r..
5) Aktualnie obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obszarów połoŜonych na terenie
Gminy Wisznia Mała (1995 – 2008) – 35 mpzp;
6) Plan urządzeniowo – rolny, granica rolno-leśna uchwalona uchwałą Nr IV/XLII/255/06 Rady Gminy Wisznia Mała
z dnia 01 lutego 2006r.
7) Inwentaryzacja stanowisk roślin chronionych na terenie gminy Wisznia Mała; Uniwersytet Wrocławski - Instytut
Botaniki ( Z.Dajdok ).
8) Opracowanie faunistyczne; Chronione gatunki bezkręgowców - opr. zespół Jacka Pomorskiego, Ryby - opr.
zespół Jana Błachuty i Andrzeja Witkowskiego, Płazy i gady - zespół Andrzeja Jabłońskiego, Chronione gatunki
ptaków - opr. zespół : B.Orłowska, E.Ranoszek, T.Stawarczyk, J. Witkowski, Ssaki chronione - opr. zespół Fr.
Indyka.
9) Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Trzebnickie”; oprac. zespół: dr W.Jankowski, dr Teresa Macicka–
Pawlik, mgr R.Paszkiewicz, mgr Wł. Ranoszek; Wrocław, 1998r.
10) Ewidencje załoŜeń ogrodowo-parkowych: Park Psary; opracowanie zbiorowe 1985r., Park Szymanów; opracowanie
zbiorowe 1985r.
11) Wytyczne
konserwatorskie
zagospodarowania
przestrzennego
do
studium
uwarunkowań
–
mgr inŜ. arch. Jadwiga Maciejowska, mgr inŜ. Katarzyna Maciejowska-Bujak, mgr Mirosław Pacek; Wrocław, maj
1999r.
12) Mapa sozologiczna w skali 1:50000 arkusz Trzebnica
13) Mapa sozologiczna w skali 1:50000 arkusz Oborniki Śląskie
14) Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50000 arkusz Trzebnica
15) Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50000 arkusz Oborniki Śląskie
16) Mapa glebowo – rolnicza w skali 1:5000 dla wszystkich obrębów , poza terenami poligonu
17) Operat Urządzeniowo – Leśny Nadleśnictwa Oborniki Śląskie
PowyŜsze materiały i zawarte w nich informacje zostały wykorzystane w niniejszym opracowaniu.
3. Metody sporządzenia prognozy
Prognozę oddziaływania na środowisko, przedstawiono w zakresie, jaki umoŜliwia obecny stan informacji o środowisku
przyrodniczym oraz przewidywanym zainwestowaniu i zagospodarowaniu terenu. Ustosunkowano się do projektu
studium, zwłaszcza przyjętych w nim załoŜeń ochrony środowiska, wskazano potencjalne zagroŜenia oraz przedstawiono
4
rozwiązania minimalizujące negatywny wpływ ustaleń planu na środowisko. Opracowanie prognozy poprzedziła analiza
pozwalająca rozpoznać i ocenić cechy terenu gminy, stopień degradacji środowiska, formy uŜytkowania, aktualny stan
środowiska oraz podatność na degradację. Określono potencjalne zagroŜenia jakie mogą wystąpić w związku z
realizacją ustaleń Studium. Zasoby oraz aktualny stan środowiska oszacowano na podstawie opracowania
ekofizjografcznego oraz raportu o stanie środowiska dla województwie dolnośląskiego w 2006r. Potencjalne zagroŜenia
jakie mogą wystąpić w skutek projektowanego sposobu zagospodarowania zostały oparte na danych z analogicznych
terenów i inwestycji realizowanych w porównywalnych warunkach.
4. Metody analizy skutków realizacji postanowień projektu Studium.
Analizując całokształt zagadnień przyrodniczych na obszarze opracowania, nie wskazuje się konkretnych metod analizy
realizacji ustaleń Studium. Obowiązek okresowej analizy aktualności jest wystarczający aby Gmina miała obraz zmian w
zagospodarowaniu i środowisku, co najmniej raz w kadencji. Gmina, prowadząc racjonalną gospodarkę i sporządzając
plany miejscowe, zapewnia, poprzez zapisy tych planów, ochronę swojego terytorium przed negatywnymi skutkami
inwestycji na środowisko lub minimalizuje te skutki. Gmina winna monitorować gromadzenie i wywóz ścieków z
terenów nieskanalizowanych, oraz gromadzenie i odbiór odpadów bytowych, poprzez kontrolę podpisanych umów z
licencjonowanymi firmami, co w pewnym stopniu przyczyni się do zakładanej ochrony czystości wód podziemnych i
powierzchniowych oraz ziemi.
Zadaniem Gminy, które w znacznym winno zapewniać zrównowaŜony rozwój, jest właściwe kształtowanie
terenów przyszłej zabudowy na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
uwzględniające konieczność zachowania właściwych proporcji pomiędzy terenami zabudowanymi a terenami
powierzchni biologicznie czynnej, obowiązku wprowadzania terenów zielonych, sportowo - rekreacyjnych oraz
rezerwowaniu terenów dla potrzeb rozwoju usług podstawowych. Monitorowanie rozwiązań w zakresie inwestycji
mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dotyczy etapu postępowań środowiskowych na etapie uzyskania
pozwoleń na budowę.
W celu zachowania walorów krajobrazowych, otwartych przestrzeni rolno – leśnych oraz kształtujących się
ciągów ekologicznych, Gmina winna sukcesywnie sporządzać miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
równieŜ dla terenów rolniczych, co zablokuje niekontrolowany rozwój zabudowy na podstawie decyzji
administracyjnych (decyzje o warunkach zabudowy). W obecnym porządku prawnym, decyzje nie muszą zachowywać
zgodności z zapisami Studium, bowiem decyzje administracyjne wydaje się na podstawie przepisów prawa, a Studium
nie jest aktem prawa miejscowego. Takie działanie Gminy mogłoby być uznane za swego rodzaju metodę kontroli
rozwoju terenów zainwestowanych oraz wpływ na zachowanie istotnych obszarów w stanie naturalnym i
nieprzekształconym.
III STAN ŚRODOWISKA
1. Morfologia i ukształtowanie terenu
Część środkowa i południowa gminy to tereny o stosunkowo mało urozmaiconej rzeźbie, płaskie
o spadkach terenu w granicach do 1 %. – 4 %,. Część północna to teren o rzeźbie urozmaiconej i spadkach
dochodzących do 18 – 20%. Ogólne nachylenie terenu w kierunku południowo – wschodnim i południowym . Teren jest
wzniesiony od 112,00. m.npm w części południowej do 238,00m. npm, w części północnej. Część południowa i
środkowa terenu według podziału Polski na jednostki fizyczno - geograficzne jest połoŜony w makroregionie Nizina
Śląska, wmezoregionie Równina Oleśnicka. Część północna to makroregion Wał Trzebnicki, mezoregion Wzgórza
Trzebnickie.
Pod względem geomorfologicznym moŜna wydzielić następujące jednostki morfologiczne;
1.1.Wysoczyzna morenowa płaska
W obrębie wysoczyzny morenowej płaskiej występują małe doliny o przebiegu południkowym
i równoleŜnikowym, o szerokości do kilkudziesięciu m miejscami do 200 – 300 metrów. Miejscami doliny zanika,
brak jej jest widoczny w morfologii i w budowie geologicznej, gdzie brakuje osadów rzecznych. Doliny są
nieckowate o mało widocznych granicach morfologicznych, nieznacznie wcięte poniŜej poziomu wysoczyzny.
1.2. Dolina rzeki Widawy z systemem teras
Dolina rzeki Widawy na znacznym odcinku w części południowej i południowo – wschodniej posiada jedynie jedną
terasę zalewową, akumulacyjną z okresu holocenu. Teresa jest wzniesiona do 2,0 metrów nad średni poziom wody
w rzece. W dolnym odcinku biegu w rejonie osiedla Szewce, występuje wyŜsza terasa zalewowa. Mocno
zdenudowana, o wysokości dochodzącej do 4,0 metra nad średni poziom wody w rzece.
1.3. Wzgórza Trzebnickie
5
Wysoczyzna morenowa płaska obejmuje środkową część gminy. Teren płaski o spadkach w przedziale 2 – 3%.
Ogólne nachylenie w kierunku południowym. W obrębie wysoczyzny występują następujące formy morfologiczne:
• Pagór kemowy . Wzniesienie kemowe obejmuje część terenu wzdłuŜ wschodniej granicy terenów zabudowy
wsi Malin. Skłon kemu jest wzniesiony 7,0 – 10,0 metrów powyŜej wysoczyzna morenowej płaskiej. Spadki
terenu do 4 – 5 %.
• Małe doliny.
• Wzgórza Trzebnickie.
Obejmują pas terenu wzdłuŜ północnej granicy gminy, o szerokości
1 – 3 kilometrów. Teren o Ŝywej rzeźbie. W obrębie Wzgórz Trzebnickich występują następujące formy
morfologiczne:
• Wzniesienia kopulaste, bez wyraźnego wierzchołka, przechodzące w stok bez wyraźnej granicy morfologicznej.
• Stoki o zróŜnicowanej ekspozycji j nachyleniu. Profil stoku wyrównany. PrzewaŜa ekspozycja południowa lub
składowej południowej. Nachylenie stoków zróŜnicowane od 3 – 5% do 20%
• Doliny w obrębie Wzgórz Trzebnickich występują dwojakie; większe jako doliny skrzynkowate, o płaskim dnie
i szerokości 50 – 100 metrów, wyraźnych granicach morfologicznych, znacznym wcięciu w powierzchnię
stoku. W obrębie stoków występują niewielkie obniŜenia w postaci dolin nieckowatych które stanowią rynny
spływu okresowego wód opadowych oraz nieliczne oraz nieliczne doliny V kształtne w miejscu występowania
okresowego spływu liniowego.
• W obrębie Wzgórz Trzebnickich na stromych stokach istnienia osuwisk nie stwierdzono. Miejscami
są widoczne ślady okresowych zmywów powierzchniowych pyłów.
2. Budowa geologiczna
Z uwagi na odmienność w budowie geologicznej, moŜna wydzielić trzy rejony:
2.1.Wysoczyzna morenowa płaska
Wysoczyzna morenowa. Wykonane wiercenia, zwłaszcza wykonane dla rozpoznania budowy geologicznej i
materiały archiwalne potwierdziły występowanie w tym rejonie budowy geologicznej typowej dla wysoczyzny
morenowej płaskiej. Główne utwory budujące wysoczyznę to gliny morenowe reprezentowane przez gliny, gliny
piaszczyste, w stanie twardoplastycznym w stropie czasem plastycznym o miąŜszości zróŜnicowanej.
Gliny
morenowe bezpośrednio pod glebą występują głównie w części centralnej i południowej. MiąŜszość glin
morenowych przekracza na całym terenie 3,0metra, miejscami łącznie z cienkimi przewarstwieniami piasku moŜe
osiągać miąŜszość 20,0 – 30,0metrów. Miejscami występują gliny pylaste w stanie twardoplastycznym o miąŜszości
dochodzącej w rejonie Rakowa do 8,0metra. Gliny te są określane jako mułki wodno – lodowcowe, lub jako utwory
o nie określonej genezie. Gliny morenowe miejscami są przykryte przez piaski wodno – lodowcowe. Występują
piaski drobne posiadają miąŜszość 1.0 – 4,0metrów, lokalnie zwłaszcza w części północno – wschodniej (rejon
Pierwoszowa) ponad 8,0 – 10,0 metra i więcej. Kem jest zbudowany z piasków o miąŜszości 1,0 – 3,0metra, na
której to głębokości piaski są podścielone przez gliny morenowe. W obrębie małych dolin występują grunty głównie
piaski, miejscami grunty organiczne reprezentowane prze namuły organiczne i torfy o miąŜszości 0,6 – 0,7metra, na
tej głębokości są podścielone przez gliny morenowe lub piaski wodno-lodowcowe. Nie stwierdzono występowania
gruntów nasypowych. Gliny morenowe zazwyczaj znajdują się w stanie twardoplastycznym od samej powierzchni.
Jedynie miejscami w dolnych partiach wysoczyzny, stropowa partia glin o miąŜszości około 1,0metra była w stanie
plastycznym. Piaski w rejonie wysoczyzny wykazywały stopień zagęszczenia w granicach ID = 0,4 – 0,6.
2.2. Wzgórza Trzebnickie
Wykazują budowę geologiczną bardzo jednorodną. Pod warstwą gleby występują pyły lessowe. MiąŜszość
zróŜnicowana, przewaŜnie w granicach 5,0 – 10,0metrów, w rejonie Wysokiego Kościoła miąŜszość pyłów
dochodzi do 15,0metrów. Na niŜszych partiach stoków w pobliŜu do granicy z wysoczyzną morenową, na
głębokości 1,0 – 2,0 miejscami zalegają piaski i gliny morenowe. W większych dolinach występują głównie utwory
pylaste. Lessy Wzgórz Trzebnickich są zaliczane do gruntów zapadowych o nietrwałej strukturze przy nadmiernym
zawilgoceniu, co często moŜe doprowadzić do katastrof budowlanych i uszkodzeń obiektów. Pyły występujące w
podłoŜu większych dolin, z uwagi na silne zawilgocenie znajdują się w stanie plastycznym lub miękkoplastycznym.
Gruntów nasypowych nie stwierdzono.
2.3. Dolina rzeki Widawy
Budowa geologiczna jednolita. Pod warstwą gleby zalegają mady gliniaste, miejscami mady organiczne, o
miąŜszości do 1,0metra. Miejscami mady nie występują. Pod warstwą mad lub bezpośrednio pod glebą występują
piaski drobne i średnie średnio zagęszczone na granicy piasków luźnych, o stopniu zagęszczenia ID = 0,35 – 0,40.
Mady gliniaste znajdują się najczęściej w stanie plastycznym. WyŜsza terasa zalewowa jest zbudowana z piasków i
Ŝwirów, lokalnie przykrytych warstwą glin która przez geologów jest określana jako mułki, a przez gleboznawców
uznawana jako mady. W dolinie rzeki Widawy gruntów nasypowych nie stwierdzono.
6
3. Warunki klimatyczne
Gmina Wisznia Mała wg klasyfikacji połoŜona jest w dwóch regionach pluwiotermicznych Dolnego Śląska:
• nadodrzańskim wrocławsko - legnickim; najcieplejszy, o średniej rocznej temperaturze powietrza powyŜej 8º C.
Okres wegetacji 89 – 100 dni, opady niewielkie rzędu 550 – 600 mm,
• trzebnickim; wyraźnie chłodniejszym, o opadach ponad 650 mm rocznie.
Warunki topoklimatu są silnie zróŜnicowane. W nawiązaniu do morfologii wydzielić tu moŜna następujące rejony:
• obszary dolinne rz. Widawy i Ławy, z częstymi mgłami z zamgleniami,
• równinę oleśnicką o wyraźnie korzystniejszych warunkach topoklimatu, dobrze przewietrzoną,
• Wzgórza Trzebnickie o bardzo dobrych warunkach solarnych wynikających z duŜych spadków i południowej
ekspozycji, bardzo dobrze przewietrzane.
Podstawowe parametry meteorologiczne dla rejonu Wiszni Małej są następujące:
- średnia temperatura stycznia
-1.5 oC
- średnia temperatura lipca
18.2 oC
- czas trwania zimy
60 dni
- czas trwania lata
98 dni
- liczba dni pogodnych
62
- liczba dni pochmurnych
110
- opad atmosferyczny
610 mm
- liczba dni z szatą śnieŜną
54
- średnia prędkość wiatru
2.3 m/s
- przewaŜające kierunki wiatru
N, W, SW
4. Warunki topoklimatyczne
Warunki topoklimatyczne są zróŜnicowane. Wynika to z połoŜenia ekspozycji, róŜnic wysokości, wielkości powierzchni.
ZróŜnicowanie warunków topoklimatycznych pozwala na wydzielenie rejonów:
• Rejon I obejmuje wysoczyznę płaską. Topoklimat wysoczyzny jest typowy dla terenów, płaskich, z płytkim
poziomem wody gruntowej, nie predysponowany do gromadzenia się mgieł i tworzenia się zastoisk zimnego
powietrza Teren poprawnie nawietrzany i poprawnie przewietrzany, przeciętnie nasłoneczniony.
• Rejon II w większych dolinach z uwagi na płytki poziom wody gruntowej w warstwach powietrza w pobliŜu
gruntu tworzą się zastoiska zimnych mas powietrza o większej wilgotności. Doliny stanowią rynny
okresowego spływu wód gruntowych.
• Rejon III
obejmuje Wzniesienia Trzebnickie. Teren o mocno zróŜnicowanych warunkach
topoklimatycznych, wynikających ze wzniesienia do 300m.npm, zmiennej ekspozycji, zróŜnicowanego
nachylenia terenu. Teren silnie nawietrzany, zwłaszcza stoki o ekspozycji północno – zachodniej.
ZróŜnicowane nasłonecznienie. Najlepiej nasłonecznione stoki o ekspozycji południowej i nachyleniu
powyŜej 5 – 6%. Stoki słabo nasłonecznione o ekspozycji składowej północnej i spadkach powyŜej 8%.
Większe doliny stanowią równieŜ rynny spływu zimnych mas powietrza.
5. Hydrografia terenu
Teren gminy jest połoŜony w zlewni rzeki Widawy, która stanowi dopływ prawobrzeŜny Odry.
Cały teren jest odwadniany przez nieliczne małe cieki przechodzące przez teren gminy i łączące się z rzeką Widawą na
południowej granicy. Cieki mają swoją część źródłową na Wzgórzach Trzebnickich. Mniejsze cieki są okresowe i przy
długim czasie suszy zanikają. Wody opadowe są odprowadzane do cieków przechodzących przez teren gminy, a
następnie do rzeki Widawy. Większość wód opadowych wsiąka w podłoŜe lub okresowo stagnuje na powierzchni. W
obniŜeniach dolinnych występują stałe lub okresowe podmokłości. Występujące niewielkie zbiorniki wód
powierzchniowych to sztuczne zbiorniki utworzone na ciekach lub zalane wyrobiska.
5.1.Wody powierzchniowe
Wody powierzchniowe zajmują na terenie gminy Wisznia Mała około 113ha powierzchni. W większości są to rowy,
których powierzchnia ogólna wynosi około 92ha. Wody płynące zajmują około 11ha, wody stojące 9ha.
5.2.Wody płynące
Gmina połoŜona jest w dorzeczu rzeki Odry, w zlewni rzek Widawy i Ławy. Południowa część gminy odwadniana
jest systemem niewielkich cieków i rowów melioracyjnych w kierunku południowym do rzeki Widawy, stanowiącą
oś hydrograficzną tej części gminy. Rzeka Widawa jest uregulowana na całej swojej długości (90km.). Przepływa
przez gminę jako stosunkowo duŜa rzeka o zmiennych stanach wody w korycie. Rzeka Widawa prowadzi wody
7
pozanormatywne z powodu przekroczenia wartości wskaźników decydujących o klasyfikacji: azotu azotynowego,
fosforu ogólnego, fosforanów, miana Coli. Centralnym ciekiem na terenie gminy jest rzeka Ława, prawobrzeŜny
dopływ Odry, do której symetrycznie odprowadzane są wody ze środkowej i północnej części gminy. Rzeka Ława
wypływa w południowej części gminy Trzebnica i przepływa przez Wisznię jako niewielka rzeczka. Dopływem
Ławy jest potok Jagodnica wpadający do niej w Pierwoszowie. Ława przepływa przez wsie Pierwoszów, Wisznia
Mała, Strzeszów, Ozorowice. Jest częściowo uregulowana. Wpada do Odry na terenie gminy Oborniki Śl. Rzeka
Mienia nie jest uregulowana, bierze swój początek na Wzgórzach Trzebnickich i płynie w kierunku południowym
przez wieś Mienice oraz północną część Ozorowic wpadając na terenie sąsiedniej gminy do rzeki Ławy.
5.3.Wody stojące
Na terenie gminy Wisznia Mała znajduje się kilka zbiorników wód stojących (Machnice – 4, Malin – 3, Wisznia
Mała, Ligota Piękna, Szewce, Wysoki Kościół, Kryniczno, Ozorowice, RogóŜ, Szymanów, Psary, Pierwoszów).
Są to na ogół stawy pełniące funkcję hodowlaną, przeciwpoŜarową oraz retencyjną. Staw w Wiszni Małej pełni
funkcję rekreacyjną. Łączna powierzchnia wód stojących na terenie gminy wynosi 9ha.
5.4.Wody gruntowe
Charakter występowania pierwszego poziomu wód gruntowych zaleŜny jest od stylu budowy geologicznej
obszaru oraz stosunków morfologicznych. Z punktu widzenia warunków wodnych moŜna wydzielić trzy rejony
róŜniące się między sobą warunkami występowania wody gruntowej:
• Rejon I obejmuje obszar wysoczyzny morenowej, w którym moŜna wydzielić dwa podrejony:
• Rejon Ia obejmuje obszary występowania pod warstwa gleby utworów półprzepuszczalnych glin o
orientacyjnym współczynniku filtracji k = 6x10-6 – 10 x10-8 Woda gruntowa występuje
lub moŜe występować okresowo w postaci małych sączeń na róŜnych głębokościach
• Rejon Ib obszary poza dolinne zbudowane z piasków drobnych i miejscami średnich piasków
o orientacyjnym współczynnik filtracji k = 1x10-4 - 1x10-5 m/s Woda gruntowa w zaleŜności
od miąŜszości piasków, połoŜenia, zalegania stropu gruntów o mniejszej przepuszczalności posiada
zwierciadło swobodne, występuje na róŜnych głębokościach, przewaŜnie w przedziale 1,0 – 3,0 metra, w
części północnej w rejonie Pierwoszowa głębiej na głębokości 8,0 – 10.0 metra.. Woda posiada zwierciadło
swobodne, wahania poziomu nie powinny przekraczać 0,2 – 0,5 metra. Na mapie warunków wodnych
zaznaczono tereny z wodą na głębokości do 1,0 metra, w przedziale 1,0 – 2,0 metra i powyŜej 2,0 metra.
W dolinach w obrębie wysoczyzny woda gruntowa występuje na głębokości do 1,0 metra, miejscami głębiej.
• Rejon II obejmuje Wzgórza Trzebnickie. Rejon zbudowany z pyłów średnio przepuszczalnych, o
współczynniku filtracji10-4 – 10-5 m/s. W dolinach, gdzie mady są podścielone piaskami, woda gruntowa
występuje w piaskach lub w utworach organicznych a jej poziom stabilizuje się na głębokości w przedziale
0,4 – 1,0m. Woda gruntowa występuje na znacznych głębokościach, często poniŜej 10,0 – 15,0m. Lokalnie
mogą wystąpić niewielkie sączenia płycej.
• Rejon III obejmuje obszar współczesnej doliny Widawy oraz wyŜszą terasę zalewową, rzeki Widawy z
występowaniem w podłoŜu utworów piaszczystych w przewadze piasków drobnych o orientacyjnym
współczynniku filtracji k = 1x10-5 m/s. Woda gruntowa o zwierciadle swobodnym lub nieznacznie napiętym,
stabilizuje się na głębokości 1,0 – 3,0m. Wahania znaczne uzaleŜnione od budowy geologicznej i odległości
od koryta rzeki, mogą dochodzić do 1,0m. Z morfologii terenu moŜna wnioskować, Ŝe spływ wód
gruntowych ze znacznej części terenu odbywa się zgodnie z nieznacznym nachyleniem w kierunku głównie
południowym do koryta rzeki.
5.5. Wody podziemne
Gmina Wisznia Mała leŜy wg podziału hydrologicznego w prowincji północnej, regionie niecki wrocławskiej,
podregionie wrocławskim ( XVc ). Wody podziemne występują tu w poziomie utworów trzeciorzędowych i
czwartorzędowych. Są to zasoby niewielkie. Według Atlasu zasobów zwykłych wód podziemnych gmina
połoŜona jest w dwóch rejonach hydrologicznych:
• region trzebnicko – ostrzeszowski; cechą jest elewacyjne połoŜenie utworów wodonośnych trzeciorzędu
związane z glacitektonicznie zaburzonym podłoŜem. Jest to region o słabej zasobności w wodę. Około 25 –
50% zasobów pochodzi z utworów czwartorzędu,
• region niecki wrocławskiej; obejmujący dolinę Odry i Widawy oraz wysoczyzną oleśnicką, najbardziej zasobny
w wody podziemne III i IV rzędu.
6. Warunki glebowe
Z uwagi na zróŜnicowanie budowy geologicznej i warunków wodnych w granicach opracowania występują
przewaŜnie gleby bielicowe i brunatne, lokalne czarne ziemie, gleby o zróŜnicowanej wartości przyrodniczej i
ekonomicznej oraz uŜytki zielone dobre i w nielicznych miejscach słabe.
8
Wyodrębnić moŜna następujące kompleksy:
6.1.mad średnich piaszczystych, piasków gliniastych mocnych w mniejszym stopniu z glin pylastych
i pyłów zwykłych, średnio głęboko podścielone glinami cięŜkimi, glinami lekkimi, lokalnie piaskami
gliniastymi lekkimi. Gleby zasobne w składniki pokarmowe, o dobrej strukturze, przepuszczalne i przewiewne,
magazynujące duŜe ilości wody, gleby o stosunkowo wysokiej kulturze. Gleby Ŝyzne o poprawnych stosunkach
powietrzno – wodnych, głównie II - IIIa klasy gruntów ornych. Gleby kompleksu pszennego dobrego i bardzo
dobrego odpowiednie do wszelkich upraw polowych i warzywnictwa odpornego na występowanie
przymrozków.
6.2.mad średnich pylastych, wytworzonych z glin średnich, piasków gliniastych mocnych, piasków gliniastych
lekkich średnio głęboko podścielone gliną średnią, gliną lekką, piaskiem słabo gliniastym i piaskiem luźnym.
Gleby stosunkowo mało zasobne w składniki pokarmowe, o poprawnej strukturze, przepuszczalne i
przewiewne, okresowo przesuszane. Gleby średnio Ŝyzne okresowo o nie poprawnych stosunkach powietrzno –
wodnych, głównie IVa i IVb klasy gruntów ornych. Gleby kompleksu Ŝytniego bardzo dobrego i dobrego
przydatne do większości upraw polowych.
6.3.mad lekkich wytworzonych z piasków gliniastych lekkich, piasków słabo gliniastych, średnio głęboko
podścielone piaskami luźnymi. Stosunki wodno – powietrzne mało korzystne, gleby okresowo nadmiernie
przesuszane. Kompleks przydatności rolniczej przewaŜnie Ŝytni słaby klasy V lokalnie IVb.
6.4. mad lekkich wytworzonych z glin średnich, glin średnich piaszczystych, średnio głęboko podścielone iłem,
gliną lekką lub piaskiem gliniastym lekkim. Gleby o okresowo niekorzystnych warunkach wodnych – zbyt
uwilgotnione .Kompleks przydatności rolniczej zboŜowo – pastewny mocny lub słaby, klasy IVa i IVb.
6.5. mad lekkich i średnich wytworzonych z glin średnich piaszczystych, glin cięŜkich glin lekkich piasków
gliniastych mocnych piasków gliniastych lekkich piasków słabo gliniastych, piasków gliniastych mocnych,
średnio głęboko lub płytko podścielone piaskami luźnymi, iłem piaskiem słabo gliniastym, tworzą z uwagi na
mniej korzystne warunki wodne ii stale występujący płytki poziom wody gruntowej uŜytki zielone średnie i
dobre.
6.6.gleb wytworzonych z glin lekkich, pyłów ilastych, pyłów zwykłych, glin średnich, pyłów zwykłych, glin
średnich piaszczystych, średnio głęboko podścielone glinami średnimi, glinami cięŜkimi, iłami.. Gleby o
poprawnych stosunkach wodno – powietrznych i właściwościach fizyczno – chemicznych. Są to gleby
przepuszczalne, przewiewne, o dobrze wykształconym poziomie próchnicznym, zasobne w składniki
pokarmowe.. Na glebach uzyskuje się wysokie plony wszystkich roślin uprawnych, gleby głównie IIIa i IIIb,
lokalnie II klasy gruntów ornych kompleksu pszennego dobrego i bardzo dobrego
6.7.gleb wytworzonych z glin lekkich piaszczystych, glin lekkich, glin cięŜkich plastyczny, iłów pylastych i iłów
zwykłych, średnio głęboko podścielone piaskami słabogliniastymi, piaskiem gliniastym lekkim gliną cięŜką,
iłem pylastym. Stosunki wodno – powietrzne mało korzystne, gleby okresowo nadmiernie przesuszane. Gleby o
słabo uwilgotnionych powierzchniowych warstwach, charakteryzują się duŜym wahaniem plonów. Gleby
skłonne do przesuszeń. IIIb i IVa klasa gruntów ornych. Gleby kompleksu pszennego wadliwego przydatne dla
upraw polowych Ŝyta, owsa, ziemniaków.
6.8.gleb wytworzonych z glin lekkich, piasków gliniastych mocnych, piasków gliniastych przesuszanych, mocnych
piaszczystych, średnio głęboko podścielone piaskami luźnymi piaskami gliniastymi lekkimi, gliną średnią i
gliną lekką. Gleby mało zasobne w składniki pokarmowe, o poprawnej strukturze, przepuszczalne i
przewiewne, okresowo stosunkowo wodnych, głównie IVa i IVb klasy gruntów ornych. Gleby kompleksu
Ŝytniego bardzo dobrego i dobrego przydatne do większości upraw polowych.
6.9.piasków słabo gliniastych, piasków gliniastych mocnych, glin cięŜkich, glin lekkich, średnio głęboko
podścielone glinami lekkimi i średnimi oraz iłami., Gleby średnio zwięzłe i cięŜkie, nadmiernie uwilgotnione,
zasobne w składniki pokarmowe, o ograniczonym doborze roślin. Klasy IVa i IVb. Tworzą kompleks
przydatności rolniczej zboŜowo pastewny mocny i zboŜowo – pastewny słaby.
6.10.gleb wytworzonych z piasków gliniastych mocnych, piasków gliniastych lekkich, piasków słabo gliniastych,
podścielone piaskami luźnymi. Gleby mało Ŝyzne okresowo przesuszane, ubogie w składniki pokarmowe,
Gleby tworzą kompleks przydatności rolniczej Ŝytni słaby i Ŝytni najsłabszy
6.11.trwałych uŜytków zielonych bardzo dobrych i dobrych oraz średnich.
6.12.gleb bielicowych, czarnych ziem zdegradowanych wytworzonych z lessów i lessów ilastych, lokalnie głęboko
podścielonych piaskami luźnymi. Gleby porowate, zasobne w składniki pokarmowe, okresowo nadmiernie
przesuszane. Na skłonach o większych spadkach moŜe wystąpić denudacja gleb, Gleby tworzą kompleks
przydatności rolniczej pszenny bardzo dobry i pszenny dobry przydatne pod uprawy rolne i sadownictwo.
6.13.gleb bielicowych wytworzonych z lessów i lessów ilastych, podścielone średnio głęboko piaskami słabo
gliniastymi. Gleby porowate o małej pojemności wodnej, zasobne w składniki pokarmowe, okresowo
9
przesuszane. N skłonach o większych spadkach mogą powstać zmywy denudacyjne oraz zmywy przez wody
opadowe. Gleby tworzą kompleks przydatności rolniczej pszenny wadliwy klasy gleb IIIb i IVa.
6.14.trwałych uŜytków zielonych na skłonach o wysokich spadkach, zapobiegające zmywom powierzchniowym
6.15.mursz i gleb mułowo – torfowych podścielonych glinami średnimi. Niekorzystne warunki wodne, występują
trwałe uŜytki zielone.
7. Szata roślinna
7.1.Lasy. W ogólnym zestawieniu powierzchni gminy lasy zajmują około 12,7% powierzchni, co stanowi bardzo niski
wskaźnik lesistości. Na obszarze gminy, wg danych statystycznych, grunty leśne zajmują około 1345ha powierzchni.
Grunty zadrzewione i zakrzewione zajmują dodatkowo powierzchnię około 55ha. Łącznie grunty pod lasami zajmują na
terenie gminy około 1420ha powierzchni. Zdecydowaną większość, bo ponad 1305 ha stanowią lasy państwowe. Lasy
prywatne zajmują około 36ha.
Niektóre wsie są zupełnie pozbawione atrakcyjnego sąsiedztwa terenów zalesionych, wskazane jest wzbogacenie
krajobrazowe wielu terenów w gminie.
7.1.1. Skład gatunkowy lasów
ZróŜnicowane gleby oraz warunki wodno - gruntowe spowodowały, Ŝe siedliska występują w duŜej gamie od
świeŜych borowych do lasów wilgotnych i olsów, wyróŜniono kompleksy leśne o róŜnym siedlisku:
• Siedlisko boru świeŜego (B św.)
• Siedlisko boru mieszanego świeŜego (BM św.)
• Drzewostan zbudowany z sosny, dębu i świerka z domieszką brzozy, grabu, modrzewia. Runo leśne liczne i
dobrze rozwinięte. Podszyty niezbyt liczne.
• Siedlisko lasu mieszanego świeŜego (LM św.)
• Siedlisko lasu świeŜego (L św.)
• Drzewostan zbudowany z dębu, sosny i świerka z udziałem buka i brzozy. Runo leśne i podszyty liczne i
dobrze rozwinięte.
• Siedliska wilgotne lasu mieszanego wilgotnego (LMW)
• Siedliska olsu (Ol.)
Drzewostan zbudowany z dębu, jesionu i olszy z udziałem brzozy i świerka. Runo bujne, podszyty liczne i dobrze
rozwinięte. Na terenie gminy przewaŜa siedlisko boru mieszanego świeŜego. Lasy tego siedliska występują w
zdecydowanej większości w północno - zachodniej części gminy na terenie wsi Mienice. Niewielka część siedliska
boru mieszanego świeŜego występuje w kompleksie leśnym w okolicach Malina na terenie wsi Ligota Piękna. Ogółem
siedlisko boru mieszanego świeŜego zajmuje ponad 60% całości lasów w gminie. Stosunkowo duŜe połacie zajmuje
siedlisko lasu mieszanego świeŜego. Las świeŜy występuje w północnej i północno – wschodniej części gminy w
okolicach Machnic i Wysokiego Kościoła w niewielkich rozproszonych kompleksach leśnych. Jest to siedlisko cennego
lasu bukowego proponowanego do objęcia ochroną poprzez utworzenie uŜytku ekologicznego. Zdecydowanie
najmniejszy udział posiada siedlisko olsu (okolice Ozorowic i Mienic ) oraz boru świeŜego (równieŜ okolice Ozorowic).
7.1.2. Przydatność rekreacyjna lasów
NajwaŜniejszym gatunkiem lasotwórczym pod względem zajmowanej powierzchni oraz udziału w budowie
drzewostanów jest sosna. Z innych waŜniejszych gatunków lasotwórczych, które występują jako panujące wymienić
naleŜy jesion, świerk, oraz brzozę.
Pozostałe gatunki nie mają większego znaczenia gospodarczego, występują w zmieszaniu, podnoszą stan zdrowotny
lasu, zwiększają walory estetyczne krajobrazu leśnego oraz wzbogacają biocenozę leśna.
WyróŜnia się kompleksy leśne o róŜnym charakterze i przydatności dla celów rekreacyjnych :
• lasy o bardzo duŜej i duŜej przydatności dla rekreacji,
• lasy o średniej przydatności dla rekreacji,
• lasy nieprzydatne dla rekreacji.
Lasy o duŜej przydatności dla rekreacji występują głównie w północno – zachodniej części gminy. Zajmują około
30% powierzchni kompleksu leśnego przylegającego bezpośrednio do granicy sąsiedniej gminy. Głównym siedliskiem
tego kompleksu jest bór mieszany świeŜy posiadający korzystne wrunki dla penetracji wnętrza lasu i zbierania płodów
runa leśnego. Ponadto lasy o duŜej przydatności dla rekreacji występują w zachodniej części kompleksu leśnego w
okolicach Ligoty Pięknej oraz Wiszni Małej. Lasy nieprzydatne dla rekreacji stanowią około 25% całej powierzchni
leśnej w gminie. występują na obszarze całej gminy w kompleksach o róŜnej wielkości. Posiadają niekorzystne warunki
do penetracji wnętrza lasu głównie z uwagi na występujące podmokłości. Ponadto wyróŜnia się lasy młode (w wieku do
40 lat), czasowo chronione z uwagi na podatność na zniszczenie mechaniczne i zagroŜenie poŜarowe. Poruszanie się po
nich moŜliwe jest tylko po drogach i duktach leśnych.
10
7. 2. Roślinność nieleśna
Poza lasami na terenie gminy stosunkowo bogatą szatę roślinną stanowi roślinność nieleśna występująca wzdłuŜ rzek:
Widawy i Ławy. W dolinie strumienia Ławy znajduje się pas lasu, który wraz z przyległymi łąkami stanowi teren
źródliskowy. Na stosunkowo niewielkiej powierzchni rozwija się bardzo waŜna populacja wawrzynka Daphne
mezereum oraz mniejsze skupienia Ribes nigrum. W bogatym runie duŜy udział ma Cardamine amara i Chrysosplenium
alternifolium. Na podmokłej łace, w fitocenozach Cirsio-Polygonetum i rzadszego zespołu Cirsietum rivularis rozwija
się liczna populacja (kilkadziesiąt okazów ) storczyka szerokolistnego Dactylorhiza majalis. W Malinie, w terenie
połoŜonym w brzeŜnych partiach kompleksu leśnego na wschód od wsi, znajduje się dolina strumienia, którą porasta łęg
jesionowo-olszowy bogaty w liczne gatunki siedlisk eutroficznych, ( m.in. czworolist, czyściec, śledziennica, jarzmianka
większa, zerwa kłosowa ) oraz duŜe populacje kopytnika.
IV OCENA STANU ŚRODOWISKA
1. Naturalne predyspozycje Gminy
Na obszarze gminy Wisznia Mała do najcenniejszych terenów pod względem przyrodniczym zalicza się tereny w rejonie
występowania większych kompleksów leśnych i zadrzewień o łącznej powierzchni 1470ha. Gmina Wisznia Mała
usytuowana jest w niejednolitym pod względem ukształtowania terenie. Południowa granica opiera się o rzekę Widawę,
stanowiąc jednocześnie północną granicę miasta Wrocławia. Tereny południowe i zachodnie gminy są płaskie, od dawna
teŜ rozwija się tu rolnictwo oraz hodowla. Część północna z Machnicami i Wysokim Kościołem usytuowana jest juŜ na
Wzgórzach Trzebnickich, dzięki czemu miejscowości te mają wyjątkowe walory krajobrazowe. W ich przypadku waŜną
rolę odgrywają ponadto tereny zadrzewione. Kryniczno i Wisznia Mała połoŜone są w lekko pofałdowanym terenie.
Naturalne predyspozycje obszaru gminy Wisznia Mała: łagodny klimat charakteryzujący się długim okresem
wegetacyjnym, łagodna rzeźba terenu oraz występowanie gleb o wysokich walorach rolniczych, stanowią o rolniczym
charakterze gminy. Największym zagroŜeniem dla środowiska przyrodniczego gminy jest komunikacja, uciąŜliwość
istniejących zakładów przemysłowych na terenie gminy jest ograniczona z uwagi na ich lokalny charakter. Nie posiadają
one istotnego negatywnego oddziaływania na środowisko. Ze względu na powszechne stosowanie systemów
grzewczych opartych na paliwach stałych (koks i węgiel), w sezonie zimowym na terenie gminy występuje zjawisko
„niskiej emisji” zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. Pod względem przyrodniczym najcenniejszym
obszarem jest ekosystem. Są to tereny o stosunkowo niewielkim stopniu przekształcenia. Istniejące oraz projektowane
formy ochrony przyrody (projektowane obszary chronionego krajobrazu) na obszarze gminy, świadczą o występowaniu
cennych przyrodniczo terenów o dobrze zachowanych cechach środowiska naturalnego.
2. Stan czystości wód powierzchniowych
Na terenie gminy Wisznia Mała nie zostały zlokalizowane punkty kontrolne jakości wód powierzchniowych Na stan
czystości Widawy miały największy wpływ dwa dopływy – Oleśnica i w większym stopniu Dobra, gdyŜ wartości
większości wskaźników zanieczyszczenia wzrastały wzdłuŜ biegu rzeki. Był to jednak wzrost bardzo umiarkowany.
Wartości graniczne eutrofizacji zostały nieznacznie przekroczone tylko dla fosforu ogólnego w przekroju poniŜej ujścia
Dobrej i w przekroju ujściowym. Wartości te zostały natomiast przekroczone w obu dopływach - w Oleśnicy dla azotu
azotynowego i fosforu ogólnego, oraz w Dobrej – i to znacznie – dla azotu azotynowego, azotu ogólnego i fosforu. W
roku 2003 znacznie obniŜyły się wartości wskaźników azotowych, natomiast na niezmiennym poziomie utrzymują się
wartości fosforu ogólnego. Maksymalne stęŜenia azotynów kształtowały się poniŜej poziomu 40 mg NO3/l, a w 2003
roku nie przekroczyło nawet 20 mg NO3/l. Nie najlepszy jest równieŜ stan wód stojących.
Badania przeprowadzone na kąpielisku w Wiszni Małej w 2004 r. wykazały, Ŝe zarówno wody jak i piasek nie wykazały
zanieczyszczeń i zostały zakwalifikowane do uŜytkowania.
Do najwaŜniejszych źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie gminy Wisznia Mała naleŜą:
• spływy wód deszczowych z terenów zurbanizowanych i uprzemysłowionych, nie ujętych systemem kanalizacji
deszczowej,
• niesprawnie działające systemy urządzeń melioracyjnych,
• stosowanie nawozów azotowych i fosforowych do nawoŜenia pól i łąk.
• przesięki z nieszczelnych szamb z posesji połoŜonych przy rzekach,
• spływy obszarowe z terenów uprawianych rolniczo
• przesięki z ferm hodowlanych trzody, bydła i drobiu,
Na terenie gminy istnieją 4 fermy drobiu prowadzące produkcję gęsi : w Ozorowicach, Piotrkowiczkach, Wiszni Małej i
Pierwoszowie. Jedna ferma drobiu w Ligocie Pięknej będzie przekształcona na cele mieszkaniowe. Ponadto jest ferma
trzody i bydła w Strzeszowie. ZagroŜeniem dla czystości wód powierzchniowych i podziemnych ( oraz dla komfortu
akustycznego na terenach sąsiadujących o funkcji mieszkaniowej) są szczególnie fermy prowadzące hodowlę na
11
wybiegach a nie ograniczoną do budynków inwentarskich. Dla tych obiektów wydawane są zintegrowane pozwolenia na
prowadzenie instalacji do chowu określające szczegółowo warunki hodowli ograniczające negatywny wpływ dla
środowiska. Realizacja postanowień tych dokumentów - budowa płyt obornikowych, ograniczenie niekontrolowanego
spływu wód deszczowych na zanieczyszczone wybiegi, ograniczenie ilości sztuk na terenie danego obiektu itp. pozwoli
znacznie ograniczyć ich uciąŜliwość.
DuŜy wpływ na czystość wód powierzchniowych ma sposób zagospodarowania zlewni. Poszczególne zanieczyszczenia
w rzekach ulęgają duŜym sezonowym wahaniom. Wynika to przede wszystkim z nierównomiernego odpływu
zanieczyszczeń pochodzenia powierzchniowego, kształtowanego przez aktualne warunki atmosferyczne. RównieŜ
rozwój wodociągów, bez równoczesnego rozwoju sieci kanalizacyjnej, wpływa na zwiększenie się poboru wód oraz
zwiększenie ilości wytwarzanych ścieków. W gminie brakuje rozbudowanego systemu kanalizacji. Nie oczyszczone
ścieki odprowadzane są do często nieszczelnych szamb, stanowiąc powaŜne źródło zanieczyszczenia wód podziemnych
i powierzchniowych. Są one takŜe w sposób niekontrolowany wywoŜone do lasów, na pola, lub zrzucane bezpośrednio
do cieków powierzchniowych.
ZagroŜeniem jest takŜe postępująca budowa sieci wodociągowej, bez równoległej realizacji budowy układu kanalizacji,
gdyŜ pociąga to za sobą wzrost zuŜycia wody, a tym samym wzrost ilości ścieków nieoczyszczonych.
ZagroŜenie dla środowiska są równieŜ wysypiska odpadów. Dwa wysypiska są zrekultywowane : w Wiszni Małej i
Piotrkowiczkach – są nadal monitorowane za pomocą piezometrów. Nowe wysypisko w Mienicach jest poddawane
monitoringowi stałemu za pomocą piezometrów i nie występują zagroŜenie zanieczyszczeniem wód.
3. Jakość wód podziemnych
Na obszarze gminy Wisznia Mała nie ma zlokalizowanych punktów monitoringowych jakości wód podziemnych. Na
obszarze gminy Wisznia Mała większość uŜytkowych wód zaklasyfikowano do II klasy jakości, tj. wód o jakości
średniej, przy czym woda wymaga prostego uzdatniania, z reguły poprzez odŜelaziania i odmanganianie.
ZagroŜenia jakości wód podziemnych są powodowane przez podobne czynniki, jak w przypadku wód
powierzchniowych. Są to przede wszystkim:
• Nieuporządkowana gospodarka wodno - ściekowa, której następstwem jest migracja zanieczyszczeń z sektora
bytowo – gospodarczego, hodowlanego, komunikacyjnego i przemysłowego do podłoŜa.
• Oddziaływanie zanieczyszczonych wód rzek przepływających przez teren gminy stanowią zagroŜenie lokalne.
• Migracja substancji zanieczyszczających w rejonie tzw. „dzikich” składowisk odpadów..
• Wypalanie traw i ściernisk, które jest przyczyną powstawania rakotwórczych związków WWA i ich migracji do
wód podziemnych.
• Spływy obszarowe z pól uprawnych.
• Emisja pochodząca ze źródeł liniowych (kolej, drogi).
• Stacje paliw, magazyny surowców i zakłady produkcyjne.
4. Stan terenów zmeliorowanych
Z uwagi na dobrze rozwinięty system melioracyjny, wykorzystywany na terenie gminy od kilkuset lat i lej depresyjny
wywołany poborem wody przez aglomerację wrocławską znacznemu przekształceniu uległy stosunki wodne w tym
rejonie. Częściowo miało to pozytywny skutek, szczególnie dla rolnictwa, jednakŜe w wielu przypadkach wadliwe
technologie rolnicze, melioracje techniczne, niewłaściwa konserwacja i eksploatacja tego systemu stało się przyczyną
silnego zaburzenia naturalnych procesów zachodzących w środowisku siedlisk hydrogenicznych.
Degradacja środowiska i zmiany wywołane tymi czynnikami są następujące:
• likwidacja obszarów podmokłych,
• obniŜanie poziomu wód gruntowych i powierzchniowych (zaburzenia cyklu hydrologicznego),
• likwidacja oczek wodnych, mokradeł i zadrzewień śródpolnych,
• likwidacja zadrzewień brzegowych rzek,
Osuszanie terenów wywołuje niekorzystne skutki w środowisku przyrodniczym, między innymi powoduje
obniŜenie poziomu wód gruntowych, w wyniku czego wysychają studnie, przyspiesza równieŜ spływ wód,
zmniejszając retencję. Mokradła są naturalnym magazynem wody - wiosną przyjmują jej nadmiar i umoŜliwiają
przesączanie w głąb gleby oraz odnawianie zasobów wód gruntowych.
5. Zanieczyszczenie powietrza
Powietrze atmosferyczne jest jednym z najbardziej wraŜliwych na zanieczyszczenia komponentów środowiska, który
jednocześnie decyduje o warunkach Ŝycia człowieka, zwierząt i roślin. Zły stan aerosanitarny powoduje z kolei
pogorszenie zdrowia ludności, straty w środowisku, zwłaszcza w drzewostanie iglastym, a takŜe wymierne straty
12
gospodarcze. Gmina Wisznia Mała moŜe przyciągać inwestorów między innymi dobrymi warunkami środowiskowymi,
a czyste powietrze jest jednym z najbardziej poŜądanych czynników, szczególnie dla inwestorów prywatnych, chcących
osiedlić się na terenie gminy.
Przez zanieczyszczanie powietrza rozumie się wprowadzanie do niego organizmów
Ŝywych lub substancji chemicznych, które nie są jego naturalnymi składnikami, albo – będąc nimi – występują
w stęŜeniach przekraczający właściwy dla nich zakres. Zanieczyszczenia powietrza mogą mieć formę stałą, płynną lub
gazową i dzieli się je ogólnie na zanieczyszczenia pierwotne - emitowane do powietrza bezpośrednio ze źródeł
zanieczyszczenia oraz wtórne – powstające w wyniku reakcji chemicznych zachodzących w atmosferze pomiędzy
wprowadzonymi zanieczyszczeniami pierwotnymi.
Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy Wisznia Mała są:
• źródła komunalno – bytowe – kotłownie, emitują najczęściej zanieczyszczenia pyłowe i gazowe,
• źródła transportowe – emisja zanieczyszczeń następuje na niskiej wysokości, tworząc niską emisję,
• źródła rolnicze – związane z uprawą ziemi, orką, nawoŜeniem i opylaniem roślin,
• pylenie wtórne z odsłoniętej powierzchni terenu,
• zanieczyszczenia allochtoniczne, napływające spoza terenu gminy.
Emisje zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciąŜliwych podaje się w układzie powiatowym, stąd nie
wiadomo, jaka jej część pochodzi z terenu gminy Wisznia Mała. Na terenie gminy Wisznia Mała dominującym
sposobem zaopatrywania w ciepło są kotłownie indywidualne oraz nieliczne kotłownie lokalne. Jest to uwarunkowane
głównie rozproszonym charakterem zabudowy – tworzenie lokalnych układów ciepłowniczych o większej mocy nie jest
rozwiązaniem ekonomicznym. Podstawowym paliwem jest węgiel, często o niskiej jakości, stosuje się równieŜ olej
opałowy i gaz.
MoŜna szacować, Ŝe na terenie gminy Wisznia Mała najwyŜszy poziom emisji zanieczyszczeń związany jest z
ogrzewaniem budynków mieszkalnych i wiąŜe się ze spalaniem węgla w kotłach i piecach przydomowych (podstawowe
zanieczyszczenia to SO2, CO i pyły). Szczególnym zagroŜeniem jest spalanie odpadów- w tym opon samochodowych
dla ogrzania szklarni i tunelów foliowych.
Na terenie gminy zlokalizowane zostały nieliczne zakłady wprowadzające zanieczyszczenia do atmosfery. Kotłownia z
osiedla Strzeszów wyprowadza zanieczyszczenia o sumarycznej rocznej emisji ponad 10 Mg kaŜdy. Zakład ten stanowi
największe zagroŜenie dla jakości powietrza na terenie gminy.
Jakość powietrza na terenie gminy Wisznia Mała jest lepsza niŜ w większości pozostałych obszarów województwa
dolnośląskiego. Niewątpliwie wzrost zanieczyszczeń moŜe być spowodowany, szczególnie w południowej części gminy,
sąsiedztwem aglomeracji wrocławskiej. Głównym elementem wpływającym na jakość powietrza jest w lecie ruch
samochodowy, a w zimie spalanie paliw w celach grzewczych oraz ruch samochodowy.
7.
Hałas i wibracje
Hałas pochodzenia antropogenicznego, występujący w środowisku dzieli się na hałas komunikacyjny (drogowy,
kolejowy, lotniczy), hałas komunalny i hałas przemysłowy.
• Hałas komunikacyjny
Z powodu niskiego stopnia zurbanizowania gminy Wisznia Mała, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we
Wrocławiu nie przeprowadza tutaj stałych badań z zakresu hałasu komunikacyjnego.
Na terenie gminy Wisznia Mała głównymi źródłami hałasu komunikacyjnego są:
Droga krajowa nr 5 (E-261), Droga wojewódzka 342 , Linia kolejowa Wrocław – Poznań
Degradacja środowiska z punktu widzenia emisji hałasu do środowiska jest spowodowana przez ruch pojazdów
samochodowych, pojazdów rolniczych. Jedyne źródło hałasu to droga przebiegająca przez teren opracowania Wrocław Poznań oraz lokalny układ drogowy. Jednorazowo przeprowadzone pomiary natęŜenia hałasu komunikacyjnego w
środowisku, w dniach 20 - 25 maja 2007 w godzinach dziennych jako pomiary krótkotrwałe o charakterze sondaŜowym
miały na celu zdefiniowanie skali problemu zagroŜenia hałasem.
Wyniki pomiarów w 17 punktach na terenie gminy ( punkty oznaczono na rysunku prognozy):
punkt H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H10 H11 H12 H13 H14 H15 H16 H17
dB
65,9 57,6 62,1 62,6 57,6 59,9 68,9 55,1 54,8 57,8 60.3 53,7 49,8 56,4 69,3 53,6 50,7
Klimat akustyczny kształtowany jest przez ruch pojazdów samochodowych i rolniczych na drogach lokalnych o małym
natęŜeniu i ruch tranzytowy na drodze krajowej Wrocław-Poznań. Analiza uzyskanych wyników pomiaru, pozwala na
stwierdzenie, iŜ równowaŜny poziom natęŜenia dźwięku charakteryzującego hałas zewnętrzny wzdłuŜ dróg, jest
13
stosunkowo niski na poboczu drogi, i jest zawarty w przedziale 50 – 60 dB. Przekroczenie tej warości nastąpiło jedynie
w punkcie pomiarowym H3 i H4, gdzie poziom hałasu był wyŜszy od dopuszczalnej wartości określonej w normie dla
terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i terenów zabudowy zagrodowej która to wartość, dla hałasu
komunikacyjnego w porze dziennej, wynosi 60 dB. Poziom hałasu wzdłuŜ drogi krajowej Wrocław – Poznań we
wszystkich punktach pomiarowych przekraczał 60 dB.
• Hałas przemysłowy
Na terenie gminy Wisznia Mała hałas przemysłowy stanowi zagroŜenie o charakterze lokalnym, występujące głównie na
terenach sąsiadujących z zakładami produkcyjnymi. Jest on uciąŜliwy głównie dla budynków zlokalizowanych w
pobliŜu takich obiektów. Oprócz wymienionych źródeł hałasu na terenie gminy spotykamy równieŜ inne obiekty
emitujące hałas do środowiska, jednak obiekty te nie posiadają decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu, co powoduje,
Ŝe nie są kontrolowane przez słuŜby ochrony środowiska w tym zakresie.
RównieŜ zakłady produkcyjne i warsztaty usługowe są źródłami hałasu o ograniczonym zasięgu oddziaływania,
wpływają one na warunki klimatu akustycznego, jednakŜe wpływ ten ma charakter lokalny. Do zakładów takich naleŜą
najczęściej: warsztaty mechaniki pojazdowej, blacharskie, ślusarskie, stolarskie, kamieniarskie i krawieckie.
Hałas komunalny w zabudowie osiedlowej jednorodzinnej i zagrodowej moŜna pominąć jako incydentalny.
7. Promieniowanie elektromagnetyczne
Pola elektromagnetyczne definiuje się jako pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwości od
o Hz do 300 GHz.
Głównymi źródłami promieniowania niejonizującego na terenie gminy są:
Częstotliwość przemysłowa 50 Hz:- elektroenergetyczne linie napowietrzne o napięciach znamionowych 110kV oraz
400kV;
Częstotliwości radiowe: urządzenia radiolokacyjne i radionawigacyjne, stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej Na
terenie gminy zlokalizowanych jest 6 duŜych emitorów promieniowania elektromagnetycznego.
V STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM
ODDZIAŁYWANIEM
Analiza stanu środowiska zawarta w rozdziale III i IV zawiera opis stanu środowiska całej gminy, w tym terenów
objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem.
VI POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI
ZAŁOśEŃ STUDIUM
ZałoŜenia studium przewidują zmiany w środowisku związane z następującymi typami zainwestowania:
1.
Inwestycje drogowe: autostradowa obwodnica Wrocławia, nowa droga ekspresowa S-5;
2.
Inwestycje kolejowe: modernizacja linii krajowej 271, reaktywacja linii regionalnej Wrocław-Trzebnica;
3.
Tereny zabudowy mieszkaniowej;
4.
Tereny zabudowy produkcyjnej;
5.
Tereny zabudowy usługowej;
6.
Tereny zabudowy usług sportu i rekreacji;
7.
Teren lotniska sportowego – jego znacznie intensywniesze wykorzystanie;
Studium przewiduje zmianę sposobu zagospodarowania nie zainwestowanych terenów rolniczych. Pod względem
ochrony i kształtowania środowiska, wprowadzane zmiany wiąŜą się z degradacją powierzchni gleb oraz wzrostem ilości
ścieków i odpadów wymagających oczyszczenia i utylizacji. Są to oczywiste zjawiska towarzyszące urbanizacji. W
przypadku braku realizacji załoŜeń studium, obszar opracowania pozostanie aktualnym w stanie. Z uwagi na rolniczy
charakter uŜytkowania terenu oraz brak uciąŜliwych zakładów w sąsiedztwie, na przedmiotowym terenie nie przewiduje
się zmian w stanie środowiska naturalnego w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu. Jedynym negatywnym
skutkiem moŜe być wzrost ruchu na trasie drogi krajowej nr 5 i związanej z tym uciąŜliwości dla mieszkańców zarówno
w zakresie zanieczyszczenia środowiska jak i trudności komunikacyjnych, oraz nie kontrolowany rozwój zabudowy
mieszkaniowej, poprzez który moŜna utracić lokalny ład przestrzenny charakterystyczny dla obszarów wiejskich.
14
VII ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA W ODNIESIENIU DO OBSZARÓW I
OBIEKTÓW SZCZEGÓLNIE CENNYCH PRZYRODNICZO, W TYM CHRONIONYCH NA
PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
1. Obiekty przyrodnicze objęte ochroną prawną
1.1. Pomniki przyrody
Pomniki przyrody są to pojedyncze twory przyrody Ŝywej i nieoŜywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości
przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami,
wyróŜniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych,
źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
Na terenie gminy są dwa pomniki przyrody :
• Psary, (działka nr 437 – prywatna ), rodzaj obiektu: pojedynczy dąb, gatunek: Dąb szypułkowy, podstawa prawna:
Rejestr Nr 263 Decyzja 3/82 z dnia 18.06.82
• Machnice, ( na południe od stawów, drogą leśną oddziałową 70 m od skraju lasu i 150 m od L.W.N. –
Nadleśnictwo Oborniki), rodzaj obiektu: pojedynczy dąb, gatunek: Dąb szypułkowy, podstawa prawna: Rejestr Nr
23 Decyzja 25/64 z dnia 21.03. 64.
1.2. Ochrona gatunkowa
Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących roślin,
zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków rzadko występujących, endemicznych, podatnych na zagroŜenia i
zagroŜonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a takŜe zachowanie
róŜnorodności gatunkowej i genetycznej.
•
Chronione bezkręgowce W gminie najcenniejsze przyrodniczo są łęgi wzdłuŜ Widawy z alejami starych
dębów opanowanych przez kozioroga dębosza. Lęgi te (wraz z połoŜonymi po drugiej stronie rzeki na terenie
miasta Wrocławia) tworzą z lasami rędzińskimi jeden z najbogatszych przyrodniczo kompleksów w okolicy
Wrocławia i zasługują na ochronę krajobrazową. Stwierdzono występowanie 16 gatunków chronionych (
najczęściej – Bombus ruderarius – 5 stanowisk i Bombus spp. – 5 stanowisk).
•
Chronione ryby Dolny bieg Widawy podlega sezonowym zmianom stanu czystości wody. W okresie od
wiosny do rozpoczęcia kampanii cukrowniczej jest ona czysta. W tym czasie następuje masowa migracja ryb z
Odry , do znacznie czystszej wtedy Widawy., gdzie w dodatku gatunki fitifilne maja lepsze warunki do rozrodu.
Jesienią część ryb wraca do Odry, pozostają tylko gatunki odporniejsze, zimą woda oczyszcza się i na wiosnę
znowu rozpoczyna się migracja. W jedenastu zbadanych stanowiskach stwierdzono występowanie 18 gatunków
ryb ( najczęściej – Ciernik, Kiełb ). Jedynie ciernik występował we wszystkich stanowiskach , pozostałe gatunki
były ograniczone głównie do Widawy i do dolnego biegu Mieni. Prawdopodobnie w okresie bardziej
deszczowych lat, przy wyŜszych stanach wód Mienia wraz ze swoim dopływem ma więcej gatunków. Badania
prowadzono w okresie istnienia cukrowni – obecnie cukrownia nie jest czynna i naleŜy spodziewać się poprawy
czystości wód i warunków Ŝycia dla ryb.
•
Chronione płazy i gady Herpetofauna tej gminy jest bardzo uboga. WiąŜe się to z pewnością z brakiem
odpowiednich dla tych zwierząt siedlisk, ubóstwem zbiorników i cieków wodnych, a nawet śródpolnych
zadrzewień. Wydaje się , Ŝe dodatkowym czynnikiem wpływającym na ubóstwo gatunkowe herpetofauny tej
gminy jest duŜe zanieczyszczenie istniejących cieków wodnych środkami ochrony roślin i spływającymi z pól
nawozami. MoŜe to juŜ w najbliŜszym czasie doprowadzić do dalszego wyeliminowania z terenu gminy
kolejnych gatunków. Na terenie gminy stwierdzono występowanie 9 gatunków chronionych.
•
Chronione ptaki Na terenie gminy stwierdzono 104 lęgowe gatunki ptaków podlegających ochronie.
71 z nich to gatunki dość liczne i pospolite. 33 pozostałe to gatunki rzadkie lub występujące na terenie gminy w
pojedynczych parach. Gatunki chronione rzadkie i bardzo rzadkie o stałych miejscach gniazdowania.:
Bocian biały
7 gniazd w 6 wioskach
śuraw
1 stanowisko
Brzegówka
kolonia licząca kilkanaście norek
Remiz
6 stanowisk
•
Chronione ssaki Na terenie gminy stwierdzono występowanie
Zlokalizowano:
jedną kolonię nocka duŜego
ok.10 osobników
trzy kolonie rozrodcze mroczka późnego łącznie około 44 osobników
15
3
gatunków
nietoperzy.
dwie kolonie gacka brunatnego
łącznie około 22 osobników
Ponadto stwierdzono tam występowanie nocka rudego.
Drobne ssaki owadoŜerne pospolite (kret, JeŜ, ryjówka aksamitna, Rzęsorek rzeczek, Zębiełek karliczek )
występują w charakterystycznych dla siebie środowiskach.
Ssaki drapieŜne ( kuna domowa, gronostaj, łasica laska) spotykane są w niewielkiej liczbie lub pojedynczo na
całym terenie albo przynajmniej w kilku stanowiskach.
•
Chronione rośliny Łącznie na terenie gminy występuje 109 stanowisk (19 gatunków chronionych). Ich listę
przedstawia poniŜsza tabela. W odniesieniu do dziko występujących roślin, podlegających ochronie ścisłej lub
częściowej, obowiązują zasady ochrony określone w Rozporządzeniu Ministra . Z punktu widzenia gatunków
chronionych gmina ta naleŜy raczej do ubogich.
nazwa gatunku
liczba stanowisk
Bluszcz pospolity – Hedera helix L.
7
Centuria pospolita – Centaurium erythrea Rab.ssp. erythrea
4
Cis pospolity – Taxus baccata L.
2
GrąŜel Ŝółty – Nupar lutea (L.) Sibth.
3
Kalina koralowa – Viburnum opulus L.
25
Kacanki piaskowe – Helichrysum arenarium (L.) Moench..
3
Konwalia majowa – Convallaria majalis L.
3
Kopytnik pospolity – Asarum europaeum L.
6
Kruszyna pospolita – Frangula alnus Mill.
19
Marzanka wonna – Galium odoratum (L.) Scop.
5
Pierwiosnka lekarska – Primula veris L.
3
Porzeczka czarna – Ribes nigrum L.
9
Sromotnik bezwstydny – Phallus impudicus ( L. ex Pers.) E. Frisch.
1
Storczykowate – Orchidaceae - Listera jajowata – Listera ovata (L.) R. Br.
2
- Storczyk szerokolistny – Dactylorhiza majalis
5
SnieŜyczka przebiśnieg – Galanthus nivalis L.
1
Wawrzynek wilczełyko – Daphne mezerum L.
5
Widłak goŜdzisty – Lycopodium clavatum L.
1
Zimowit jesienny – Colchicum autumnale L.
5
łącznie w gminie Wisznia Mała
19 gatunków chronionych 109 stanowisk
Inwentaryzacja stanowisk roślin chronionych na terenie gminy
2. Obszary przyrodnicze przewidziane do objęcia ochroną prawną
Na terenie gminy Wisznia Mała brak obszarów chronionych.
Projektowane formy ochrony obszarów nie są jeszcze usankcjonowane prawnie:
2.1. Projektowany obszar NATURA 2000 dolina Widawy – obszar graniczy bezpośrednio z gruntami wsi Szewce
OBSZAR SPECJALNEJ OCHRONY (OSO)
OBSZAR SPEŁNIAJĄCY KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW)
I SPECJALNY OBSZARÓW OCHRONY (SOO)
KOD PLH020036, powierzchnia 1049,61(ha)
typy siedlisk znajdujących się na terenie obszaru natura 2000
16
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
Zalewane muliste brzegi rzek
Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
Łąki selemicowe (Cnidion dubii)
NiŜowe i górskie świeŜe łąki uŜytkowane ekstensywnie(Arrhenatherion elatioris)
Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio- Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe
(Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario- Ulmetum)
•
opis obszaru Obszar rozciąga się wzdłuŜ rzeki Widawy aŜ do jej ujścia i dalej wzdłuŜ doliny Odry (km 261269), wzdłuŜ Lasu Rędzińskiego (w granicach administracyjnych Wrocławia). Obejmuje głównie obszary
zalewowe w obrębie wałów, ale w niektórych miejscach wykracza poza wały (do 1.5km od doliny Odry).
Pokrycie terenu stanowią przede wszystkim nadbrzeŜne zbiorowiska roślinne, w tym lasy łęgowe - częściowo
przesuszone i zgrądowiałe na obszarze poza wałami przeciwpowodziowymi. W obrębie wałów rzeka ma
stosunkowo naturalny charakter.
• wartość przyrodnicza i znaczenie Typy siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG
pokrywają około 60% powierzchni obszaru. Najistotniejszą wartością są dobrze zachowane lasy łęgowe
dębowo-wiązowo- jesionowe (247 ha), zajmujące około 30% powierzchni obszaru; duŜy udział w pokryciu
obszaru mają teŜ grądy (208 ha) i ekstensywnie uŜytkowane łąki (około 120 ha). Niewielkie płaty zajmują łęgi
wierzbowo-topolowe w róŜnych stadiach sukcesji, starorzecza, ziołorośla nadrzeczne, łąki selernicowe (Cnidion
dubii) i trzęślicowe (Molinion caeruleae). Na terenie obszaru występuje 16 gatunków z Załącznika II
Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Z gatunków z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG najwaŜniejsze jest
występowanie motyla - barczatki kataks Eriogaster catax, a takŜe piskorza Misgurnus fossilis i nocka
łydkowłosego Myotis dasycneme. W przypadku barczatki kataks jest to silna populacja i jedno z kilku znanych
w Polsce stanowisk tego gatunku. Na uwagę zasługują teŜ bardzo liczne populacje przeplatki maturny i
kozioroga dębosza oraz zachowane w bezpośrednije bliskości Wrocławia stanowiska kumaka nizinnego i
traszki grzebieniastej. Dolina Widawy ma jednocześnie duŜe znaczenie jako część korytarza ekologicznego
Odry; pozwala ominąć barierę jaką stanowi miasto Wrocław.
• ZagroŜenia Wartości przyrodnicze obszaru są zagroŜone na skutek zbyt intensywnego, rekreacyjnego
uŜytkowania (Las Rędziński), takŜe wędkarskiego (wydeptywanie roślinności nadbrzeŜnej i wygniatanie jej w
miejscach postoju i biwakowania, co moŜe powodować wkraczanie inwazyjnych synantropów). ZagroŜeniem są
równieŜ plany przekształcenia dolin Odry i Widawy, m.in. planowana budowa zbiornika w górnej części zlewni
Widawy. Warto zaznaczyć, Ŝe istnieje dobra i nowatorska koncepcja ochrony przeciwpowodziowej doliny
Widawy. Wykonywanie koniecznych prac z zakresu ochrony przeciwpowodziowej dotyczy róŜnych
fragmentów doliny rzecznej i powinno się odbywać z uwzględnieniem wymogów ochrony siedlisk
przyrodniczych i siedlisk gatunków, których ochrona jest celem utworzenia obszaru Natura 2000.
Zagospodarowanie planowane w Studium dla obszarów wsi Szewce i Szymanów połoŜonych w sąsiedztwie
obszaru NATURA 2000 nie zagraŜa w Ŝaden sposób środowisku naturalnemu objętemu ochroną.
2.2. Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Trzebnickie”
Objęto ochroną, na terenie gminy Wisznia Mała, określony w Studium obszar Wzgórz Trzebnickich, w formie
uznania tego obszaru za Obszar Chronionego Krajobrazu. Jest to obszar obejmujący wyróŜniający się krajobrazowo
teren o róŜnych typach ekosystemów. Pomimo intensywnego przekształcania struktury roślinności, w wielu
miejscach zachował się charakter seminaturalnych ekosystemów, będących ostoją wielu rzadkich gatunków roślin i
zwierząt. Urozmaicona rzeźba wzgórz porozcinanych dolinami potoków oraz znaczna lesistość decydują o jego
krajobrazowej atrakcyjności. Zagospodarowanie tego terenu powinno zapewniać stan równowagi ekologicznej
systemów przyrodniczych.
2.3. Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Widawy”;
Postuluje się objęcie ochroną, na terenie gminy Wisznia Mała, określonego w Studium obszaru doliny rzeki Widawy
w formie uznania tego obszaru za Obszar Chronionego Krajobrazu Jest to obszar obejmujący wyróŜniający się
krajobrazowo teren o róŜnych typach ekosystemów związanych bezpośrednio z doliną rzeki. Zaleca się ochronę
przed zainwestowaniem terenu połoŜonego w granicach postulowanego obszaru.
Studium wprowadza ograniczenia w zainwestowaniu w terenach wskazanych do ochrony. Przebieg drogi S-5 oraz
wały przeciwpowodziowe tworzące system ochrony Wrocławia przed katastrofalną powodzią spowodują
17
niewątpliwie negatywne skutki dla ekosystemu Doliny Widawy – realizacja musi uwzględniać minimalizowanie
tych skutków.
2.3. Rezerwat przyrody „Łęg w Wiszni Małej”;
Postuluje się objęcie ochroną terenu określonego w Studium, połoŜonego w dolinie strumienia Ławy, w formie
uznania tego obszaru za rezerwat przyrody. Przedmiotem ochrony będzie pas lasu wraz z przyległymi do niego
podmokłymi łąkami. Dolina rzeki Ławy i jej dopływów wraz z ich terenami źródliskowymi i wysiękami
zboczowymi, rozciągająca się między dwoma wyniesieniami terenu na wschód od Wiszni Małej i na południe od
Pierwoszowa zachowała wiele wartości przyrodniczych. Proponowany do objęcia ochroną pas lasu wyraźnie odcina
się od otaczających go monokultur sosnowych. Jest to teren źródliskowy potoku Ława, z licznymi wysiękami
zboczowymi na krawędzi doliny. Porasta go głównie łęg jesionowo – olszowy z fragmentami olsu, w którym na
stosunkowo niewielkiej powierzchni rozwija się bardzo duŜa populacja wawrzynka. Zagospodarowanie planowane
w Studium nie zagraŜa w Ŝaden sposób środowisku naturalnemu w obszarze objętym ochroną.
2.5. UŜytek ekologiczny „Las Będkowski”;
Postuluje się objęcie ochroną terenu określonego w Studium pomiędzy Machnicami i Będkowem w formie uznania
tego obszaru za uŜytek ekologiczny. Obszar ochrony obejmowałby wzgórza pokryte naturalnym lasem z dobrze
zachowanymi fitocenozami buczyny niŜowej i środkowoeuropejskiego grądu oraz w bezpośrednim sąsiedztwie
cieku – takŜe płaty łęgu. Zbiorowiska tam rozwijające się warte są ochrony równieŜ ze względu na skupienie
stanowisk takich gatunków jak: cis, bluszcz stanowisko rzadkiego jaskra kaszubskiego i inne. Zagospodarowanie
planowane w Studium nie zagraŜa w Ŝaden sposób środowisku naturalnemu w obszarze objętym ochroną.
2.6. UŜytek ekologiczny „Kopytnik w Malinie”;
Postuluje się objęcie ochroną terenu określonego w Studium, połoŜonego w obrzeŜnych partiach kompleksu leśnego
na wschód od wsi Malin w formie uznania tego obszaru za uŜytek ekologiczny. Do ochrony proponuje się dolinę
strumienia wcinającego się w porośnięte gradem zbocza wzniesień. W runie łęgu jesionowo-olszowego, bogatym w
liczne gatunki siedlisk eutroficznych, na powierzchni kilku tysięcy m² występują tutaj duŜe populacje kopytnika.
Dla ich zachowania naleŜałoby zabezpieczyć ten fragment przed zrębem. Zagospodarowanie planowane w Studium
nie zagraŜa w Ŝaden sposób środowisku naturalnemu w obszarze objętym ochroną.
2.7. Ciągi ekologiczne;
Postuluje się objęcie ochroną na terenie gminy ciągów ekologicznych, rozumianych jako tereny otwarte połoŜone
wzdłuŜ cieków wodnych, obejmujących zarówno zadrzewienia, jak i roślinność wodno-łęgową. Oznaczono ciągi
ekologiczne (cieki wraz z umowną strefa ochronną) chroniące wody powierzchniowe przed zanieczyszczeniami
związkami chemicznymi spływającymi z pól oraz stanowiące zaporę przeciw przenoszeniu z wiatrem nawozów i
środków ochrony roślin. System takich ciągów tworzy dwa korytarze ekologiczne, łączące wielkoprzestrzenne
obszary ochrony krajobrazu – Wzgórza Trzebnickie z Doliną Widawy (pierwszy wzdłuŜ Rzeki Mieni, drugi od lasu
koło Malina przez poligon w kierunku Wrocławia). W obrębie korytarzy ekologicznych wyklucza się intensyfikację
zabudowy, regulację koryta cieków, czyszczenia brzegów cieków z roślinności oraz stosowanie grodzenia działek
przecinających korytarze. W obrębie korytarzy ekologicznych zaleca się przeciwdziałanie dalszej fragmentacji
kompleksu leśnego i dąŜenie do połączenia go z mniejszymi kompleksami leśnymi poprzez stosowanie dolesień i
rozszerzenia zadrzewień i zakrzewień. W tym celu naleŜy przeznaczyć do zalesienia w szczególności grunty nie
nadające się do produkcji rolnej oraz grunty leŜące w bezpośrednim sąsiedztwie cieków wodnych i lasów.
Szczegółowe zasady ochrony i zagospodarowania, jak równieŜ zasięg korytarzy, powinny zostać określone w
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
2.8. W studium zachowuje się istniejące kompleksy leśne, wskazując ponadto „obszary do zalesienia”, stanowiące
element kompensacji przyrodniczej negatywnego oddziaływania terenów inwestycyjnych oraz utrwalające i
wzmacniające zarówno istniejące jak i sprzyjające tworzenie nowych korytarzy ekologicznych na obszarze gminy.
Sprzyja to zachowaniu róŜnorodności biologicznej w skali gminy oraz utrzymaniu naturalnych cennych
przyrodniczo obszarów.
2.9. W studium przewiduje się realizację inwestycji związanej z ochroną środowiska na terenach dawnego poligonu
wojskowego zbędnego dla celów obronnych. W dolinie rzeki Widawy, na północ od autostradowej obwodnicy
Wrocławia przewiduje się realizację półrezerwatu, zoo i parku safari – będącego razem ośrodkiem dydaktycznym,
naukowym i rekreacyjnym obejmującym ochroną gatunki zwierząt europejskich . Ośrodek będzie pełnił liczne
funkcje związane z ochroną przyrody i zagwarantuje właściwe wykorzystanie obszaru ekosystemu Widawy.
ZałoŜenia polityki przestrzennej zapisanej w studium w aspekcie cennych przyrodniczo obszarów gminy, naleŜy ocenić
pozytywnie. Zapewniono ochronę środowiska dla terenów chronionych prawnie oraz planowanych do objęcia ochroną
prawną a ponadto wprowadzono inne formy ochrony cennych środowisk.
18
VIII CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Do celów ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym oraz krajowym zaliczyć moŜna:
• zapobieganie emisji do atmosfery dwutlenku węgla oraz innych zanieczyszczeń z systemów grzewczych, które
mogą przyczynić się do ocieplania klimatu,
• monitoring poziomu hałasu i zapobieganie przekroczeniom norm hałasu w terenach zamieszkania
• monitoring i ograniczanie negatywnych skutków działalności przemysłowej
• racjonalne gospodarowanie odpadami,
• zapobieganie powaŜnym awariom związanym z substancjami niebezpiecznymi
• ochronę siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
Ze względu na załoŜony nieuciąŜliwy charakter inwestycji na terenie gminy nie przewiduje się moŜliwości
naruszenia powyŜszych zasad. Zapisy studium uwzględniają ochronę środowiska w powyŜej wymienionych
dziedzinach.
IX PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI
ZAŁOśEŃ STUDIUM NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA
1. Tereny mieszkaniowe, towarzyszące tereny sportu i rekreacji, usługi publiczne
1.1. Kierunki rozwoju
W
studium
zaliczono do
nich:
zabudowę mieszkaniową (jednorodzinną, wielorodzinną)
i zagrodową, projektowaną nieuciąŜliwą zabudowę usługową, wraz z zielenią, niezbędnymi urządzeniami
infrastruktury technicznej oraz obsługą komunikacyjną.
Gmina WISZNIA MAŁA, z uwagi na połoŜenie w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Wrocławia staje się
atrakcyjnym miejscem dla rozwoju podmiejskich osiedli mieszkaniowych. Największy rozwój funkcji
mieszkaniowej przewiduje się w części południowej gminy (wsie: Psary, Szymanów, KrzyŜanowice, Szewce), gdzie
istnieje największe zainteresowanie inwestorów nowymi terenami budowlanymi oraz w środkowej części gminy – w
rejonie wsi Ligota Piękna, Malin. W pozostałych miejscowościach nową zabudowę lokalizuje się głównie w pobliŜu
terenów zainwestowanych, w formie uzupełnienia istniejącej tkanki, w terenach fizjograficznie przydatnych do
zabudowy. W procesie kształtowania struktury przestrzennej dąŜy się do ograniczenia rozproszenia zabudowy
poprzez jej koncentrację i uzupełnianie ciągów zabudowy. Jest to czynnik sprzyjający procesowi uzbrajania nowych
terenów w media, minimalizowania kosztów uzbrojenia oraz tworzenia czytelnych układów urbanistycznych
pozostających w zgodzie z wymogami zachowania ładu przestrzennego. Ogranicza się lokalizację nowej zabudowy
w terenach cennych przyrodniczo oraz wyklucza w terenach zagroŜonych zalewaniem wodami powodziowymi.
Zapisy studium zmierzające do ograniczenia uciąŜliwości dla środowiska i zdrowia ludzi:
• nie dopuszcza się realizacji inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
• wszelka działalność gospodarcza nie moŜe powodować przekraczania dopuszczalnych dla zabudowy mieszkaniowej
norm emisji hałasu, spalin itp., a uciąŜliwość inwestycji musi zamykać się w granicach działki;
• w planach zagospodarowania przestrzennego naleŜy kaŜdorazowo określić szczegółowe wskaźniki i parametry;
• przy projektowaniu nowej zabudowy naleŜy uwzględniać ochronę środowiska kulturowego poprzez kształtowanie
zabudowy w nawiązaniu do otaczającego krajobrazu oraz kontynuację, w określonych przypadkach, historycznego
układu przestrzennego.
1.2. Oddziaływanie na środowisko:
• powietrze - wprowadzenie gazów i pyłów oraz emisja hałasu
Źródło emisji zanieczyszczeń będą stanowić głównie systemy grzewcze budynków oraz obsługujący ruch
komunikacyjny. Prognozowane oddziaływania będzie stosunkowo nieznaczne i uzaleŜnione w znacznej mierze od
stosowanych technologii grzewczych. UciąŜliwość w zakresie emisji zanieczyszczeń jest znacząca w przypadku
istniejącej zabudowy, w duŜej mierze obsługiwanej przez indywidualne kotłownie na opał stały (węgiel, koks).
Powszechnie w paleniskach domowych spalane są śmieci. W przypadku nowej zabudowy (projektowanej w
studium), problem ten znacznie bardziej ograniczony, ze względu na współcześnie stosowane technologie,
wysokosprawne i o ograniczonej emisji zanieczyszczeń, często oparte na paliwach ekologicznych (olej, gaz,
biomasa, energia elektryczna). Coraz powszechniejsze staje się stosowanie kolektorów słonecznych. W celu
minimalizacji zagroŜeń, niezbędne jest stosowanie zapisów w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego dotyczących stosowania w projektowanych obiektach systemów grzewczych opartych na paliwach
przyjaznych środowisku oraz nowoczesnych technologii ograniczających emisję zanieczyszczeń.
19
Oddziaływanie krótkoterminowe – na etapie procesów budowlanych (emisja zanieczyszczeń oraz hałasu pochodząca
z maszyn i urządzeń budowlanych oraz transportu).
Oddziaływanie pośrednie oraz długoterminowe – w skali gminy, emisja gazów i pyłów z kotłowni o stosunkowo
ograniczonym zasięgu, uzaleŜnione od stosowanych technologii grzewczych, odczuwalne głównie w okresie jesieni,
ziemi i wczesnej wiosny (niska emisja). Pośredni wpływ na stan czystości powietrza.
Oddziaływanie chwilowe – ograniczona emisja hałasu pochodząca z terenów komunikacyjnych obsługujących
tereny zabudowy, głównie w trakcie dnia.
• powierzchnia ziemi, wody powierzchniowe i podziemne - wykorzystanie zasobów środowiska,
zanieczyszczenie gleby i gruntu, wytwarzanie odpadów, wprowadzanie ścieków
W terenach inwestycyjnych, w oczywisty sposób zostaną w pewnym stopniu zdegradowane naturalne walory
przyrodnicze terenu - gleba, część powierzchni biologicznie czynnej, w miejscach posadowienia budynków oraz
terenach o utwardzonej nawierzchni. Nowe inwestycje stanowią źródło zagroŜeń i nieuniknionych uciąŜliwości dla
środowiska, wzrostu ogólnej ilości ścieków wymagających oczyszczenia oraz odpadów wymagających składowania
i unieszkodliwienia. Jest to naturalne zjawisko towarzyszące funkcjonowaniu terenów zurbanizowanych. Niezbędne
są odpowiednie regulacje rozwiązujące problematykę gospodarki ściekami i odpadami, wykluczające moŜliwość
skaŜenia środowiska naturalnego, w tym w szczególności wód podziemnych i powierzchniowych. W celu
minimalizacji zagroŜeń, niezbędne jest stosowanie zapisów w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego, minimalizujących ujemny wpływ nowych inwestycji na środowisko w zakresie konieczności
prawidłowych rozwiązań w zakresie problematyki utylizacji ścieków, wykluczanie moŜliwości wprowadzania do
wód powierzchniowych i gleby nieoczyszczonych ścieków, prawidłowej segregacji i wywozu odpadów, ustalanie
wskaźników intensywności zabudowy oraz zachowania określonej powierzchni biologicznie czynnej. Skutki
realizacji ustaleń studium dla środowiska, przy stosowaniu prawidłowych zasad dotyczących jego ochrony (w tym w
szczególności gospodarki ściekami i odpadami), nie spowodują zanieczyszczenia gruntu oraz wód
powierzchniowych i podziemnych. Będą się ograniczać do trwałej degradacji powierzchni biologicznie czynnej w
terenach inwestycyjnych (pod budynkami oraz powierzchniami utwardzonymi).
Oddziaływanie krótkoterminowe – na etapie procesów budowlanych (czasowe zmiany rzeźby terenu).
Oddziaływanie bezpośrednie oraz stałe – ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej.
Oddziaływanie pośrednie – konieczność oczyszczania zwiększonej ilości ścieków bytowych i komunalnych oraz
gromadzenia, wywozu i składowania odpadów. Wpływ na emisję hałasu i zanieczyszczeń pochodzących z pojazdów
zapewniających odbiór i wywóz odpadów stałych oraz odbierających ścieki (do czasu realizacji sieci
kanalizacyjnej).
Oddziaływanie na:
Bezpośredniość
powietrze
powierzchnia ziemi
wody powierzchniowe i
podziemne, rośliny,
róŜnorodność
biologiczna, klimat,
zasoby naturalne,
krajobraz
Ludzie, zabytki, dobra
materialne
zwierzęta
pośrednie
bezpośrednie
Okres trwania
Charakter oddziaływania
Częstotliwość Ocena zmian
Zasięg
Trwałość
przekształceń
odwracalne
stałe
Intensywność
przekształceń
zauwaŜalne
zauwaŜalne
Krótkoterminowe
długoterminowe
chwilowe
stałe
negatywne
negatywne
miejscowe
miejscowe
bezpośrednie
bezpośrednie
długoterminowe
długoterminowe
stałe
stałe
pozytywne
miejscowe
miejscowe
stałe
stałe
zauwaŜalne
zauwaŜalne
pośrednie
krótkoterminowe
chwilowe
negatywne
miejscowe
odwracalne
znikome
2. Strefy aktywności gospodarczej, tereny obsługi komunikacji samochodowej.
2.1. Kierunki rozwoju
W studium zaliczono do nich: tereny większych zakładów usługowych o charakterze komercyjnym wraz z
zielenią, niezbędnymi urządzeniami infrastruktury technicznej oraz obsługą komunikacyjną, oznaczone symbolem
U oraz tereny, większych zakładów produkcyjnych, przetwórczych, baz transportowych i budowlanych, usług,
składów i magazynów, wraz z zielenią, niezbędnymi urządzeniami infrastruktury technicznej oraz obsługą
komunikacyjną, oznaczone symbolem P. W zakresie lokalizacji aktywności gospodarczej zakłada się dalszy rozwój
inwestycji komercyjnych opartych na działalności usługowej i produkcyjnej. Zgodnie z zasadą zrównowaŜonego
rozwoju w studium zakłada się prowadzenie perspektywicznej polityki gospodarczo-przestrzennej, polegającej na
wyprzedzającym opracowywaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a tym samym
ograniczaniu chaotycznej i przypadkowej zabudowy. Tereny wskazane pod inwestycje oznaczono w opracowaniu
20
symbolami U i P. W terenach oznaczonych symbolem U oprócz usług, dopuszcza się nieuciąŜliwe obiekty
przemysłowe (produkcja, magazyny, składy). UciąŜliwe obiekty usługowe oraz większe inwestycje przemysłowe
naleŜy lokalizować w terenach oznaczonych symbolem P. Pozwoli to prowadzić elastyczną politykę gospodarczoprzestrzenną w oparciu o kryteria uciąŜliwości dla środowiska przyrodniczego i środowiska Ŝycia człowieka.
Oznacza to, Ŝe przy lokalizacji nowych inwestycji istotny jest przede wszystkim stopień dopuszczonej uciąŜliwości
a nie profil działalności. Tereny komunikacji drogowej dotyczą obsługi ruchu samochodowego – MOP, parkingi,
stacje paliw, inne towarzyszące usługi komunikacyjne oraz tereny niezbędne dla realizacji skrzyŜowań i węzłów
komunikacyjnych związanych z realizacją trasy S-5. Zapisy studium zmierzające do ograniczenia uciąŜliwości dla
środowiska i zdrowia ludzi dla zabudowy usługowej:
• naleŜy ograniczać lokalizację inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
• ewentualna lokalizacja inwestycji zaliczonych do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko winna uwzględniać potencjalnie szkodliwy wpływ na otoczenie;
• dopuszcza się w ograniczonym zakresie funkcję przemysłową: produkcję nieuciąŜliwą, bazy transportowe i
budowlane oraz składy i magazyny w przypadku zapewnienia obsługi komunikacyjnej nie związanej z
drogami osiedlowymi;
• uciąŜliwość inwestycji musi zamykać się w granicach działki;
• nie dopuszcza się realizacji inwestycji mogących stanowić jakiekolwiek zagroŜenie dla przylegających
terenów mieszkaniowych;
• w granicach projektowanych stref aktywności gospodarczej naleŜy wprowadzać zieleń o charakterze
izolacyjnym.
Zapisy studium zmierzające do ograniczenia uciąŜliwości dla środowiska i zdrowia ludzi dla zabudowy
produkcyjnej:
• dopuszcza się realizację inwestycji o zwiększonym stopniu uciąŜliwości, o ile nie stanowi to zagroŜenia dla
przylegających terenów mieszkaniowych oraz terenów zamkniętych;
• w istniejących terenach przemysłowych naleŜy wykluczyć lokalizację nowych budynków mieszkalnych;
• w projektowanych terenach przemysłowych naleŜy wykluczyć lokalizację budynków mieszkalnych;
• w granicach projektowanych stref aktywności gospodarczej naleŜy wprowadzać zieleń o charakterze
izolacyjnym.
2.2. Oddziaływanie na środowisko:
• powietrze - wprowadzenie gazów i pyłów oraz emisja hałasu
Źródło emisji zanieczyszczeń będą stanowić systemy grzewcze budynków oraz obsługujący transport oraz
ewentualnie procesy technologiczne. Prognozowane oddziaływania jest trudne do przewidzenia i uzaleŜnione od
rodzaju prowadzonej działalności, rodzaju zastosowania technologii w procesach produkcyjnych oraz systemów
grzewczych budynków. Przy stosowaniu nowoczesnych, proekologicznych rozwiązań, oddziaływanie będzie
stosunkowo nieznaczne. W celu minimalizacji zagroŜeń, niezbędne jest stosowanie zapisów na etapie sporządzania
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dotyczących stosowania rozwiązań przyjaznych
środowisku.
Oddziaływanie krótkoterminowe – na etapie procesów budowlanych (emisja zanieczyszczeń oraz hałasu pochodząca
z maszyn i urządzeń budowlanych oraz transportu).
Oddziaływanie pośrednie oraz długoterminowe – emisja gazów i pyłów z kotłowni o stosunkowo ograniczonym
zasięgu, uzaleŜnione od stosowanych technologii grzewczych, odczuwalne głównie w okresie jesieni, ziemi i
wczesnej wiosny. Pośredni wpływ na stan czystości powietrza.
Oddziaływanie chwilowe – emisja hałasu wynikająca z obsługi transportowej inwestycji, głównie w trakcie dnia
oraz pochodząca z procesów technologicznych towarzyszących prowadzonej działalności.
• powierzchnia ziemi, wody powierzchniowe i podziemne - wykorzystanie zasobów środowiska,
zanieczyszczenie gleby i gruntu, wytwarzanie odpadów, wprowadzanie ścieków
W terenach inwestycyjnych, zostaną w pewnym stopniu zdegradowane naturalne walory przyrodnicze terenu gleba, część powierzchni biologicznie czynnej, w miejscach posadowienia budynków oraz terenach o utwardzonej
nawierzchni. Nowe inwestycje stanowią źródło zagroŜeń i nieuniknionych uciąŜliwości dla środowiska,
zwiększenia ogólnej ilości ścieków komunalnych i przemysłowych wymagających oczyszczenia oraz odpadów
wymagających składowania i unieszkodliwienia (w tym potencjalnie ścieków i odpadów niebezpiecznych). Jest to
naturalne zjawisko towarzyszące funkcjonowaniu terenów aktywności gospodarczej. Niezbędne są odpowiednie
regulacje rozwiązujące problematykę gospodarki ściekami i odpadami, wykluczające moŜliwość skaŜenia
środowiska naturalnego, w tym w szczególności wód podziemnych i powierzchniowych.
21
W celu minimalizacji zagroŜeń, niezbędne jest stosowanie zapisów w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego, minimalizujących ujemny wpływ nowych inwestycji na środowisko w zakresie konieczności
prawidłowych rozwiązań w zakresie problematyki utylizacji ścieków, wykluczanie moŜliwości wprowadzania do
wód powierzchniowych i gleby nieoczyszczonych ścieków, prawidłowej segregacji i wywozu odpadów, ustalanie
wskaźników intensywności zabudowy oraz zachowania określonej powierzchni biologicznie czynnej.
Skutki realizacji ustaleń studium dla środowiska, przy stosowaniu prawidłowych zasad dotyczących jego
ochrony (w tym w szczególności gospodarki ściekami i odpadami), nie powinny spowodować zanieczyszczenia
gruntu oraz wód powierzchniowych i podziemnych. Będą się ograniczać do trwałej degradacji powierzchni
biologicznie czynnej w terenach inwestycyjnych (pod budynkami oraz powierzchniami utwardzonymi).
Niewątpliwie wzrośnie stopień potencjalnych zagroŜeń dla środowiska.
Oddziaływanie pośrednie – konieczność oczyszczania zwiększonej ilości ścieków komunalnych i przemysłowych
oraz gromadzenia, wywozu i składowania odpadów. Emisja hałasu i zanieczyszczeń towarzysząca procesom
technologicznych (skala i natęŜenie - uzaleŜnione od profilu prowadzonej działalności) oraz pochodząca z transportu
i pojazdów zapewniających odbiór i wywóz odpadów stałych oraz odbierających ścieki (do czasu realizacji sieci
kanalizacyjnej).
Oddziaływanie krótkoterminowe – na etapie procesów budowlanych (czasowe zmiany rzeźby terenu).
Oddziaływanie bezpośrednie oraz stałe – ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej oraz zagroŜenie skaŜenia
substancjami ropopochodnymi i chemicznymi.
Oddziaływanie pośrednie – konieczność oczyszczania zwiększonej ilości ścieków komunalnych i przemysłowych
oraz gromadzenia, wywozu i składowania odpadów. Emisja hałasu i zanieczyszczeń towarzysząca procesom
technologicznych (skala i natęŜenie - uzaleŜnione od profilu prowadzonej działalności) oraz pochodząca z transportu
i pojazdów zapewniających odbiór i wywóz odpadów stałych oraz odbierających ścieki (do czasu realizacji sieci
kanalizacyjnej).
Oddziaływanie na:
Bezpośredniość
Powietrze
powierzchnia ziemi
wody powierzchniowe i
podziemne, rośliny,
róŜnorodność
biologiczna, klimat,
zasoby naturalne,
krajobraz
Ludzie, zabytki, dobra
materialne
zwierzęta
pośrednie
bezpośrednie
Okres trwania
Charakter oddziaływania
Częstotliwość Ocena zmian
Zasięg
Trwałość
przekształceń
odwracalne
stałe
Intensywność
przekształceń
zauwaŜalne
zauwaŜalne
Krótkoterminowe
długoterminowe
chwilowe
stałe
negatywne
negatywne
miejscowe
miejscowe
bezpośrednie
bezpośrednie
długoterminowe
długoterminowe
stałe
stałe
negatywne
Negatywne
miejscowe
miejscowe
stałe
stałe
zauwaŜalne
zauwaŜalne
pośrednie
krótkoterminowe
chwilowe
negatywne
miejscowe
odwracalne
znikome
3. Oddziaływanie na środowisko wszelkich typów zabudowy
3.1. róŜnorodność biologiczna, rośliny, zwierzęta, krajobraz, zasoby naturalne,
Rozwój nowych terenów inwestycyjnych, kosztem otwartych terenów rolniczych, wpływa na ograniczenie
naturalnych obszarów nieprzekształconych lub o niewielkim stopniu przekształceń pochodzenia antropogenicznego.
Jest to jednak naturalne zjawisko w obszarach zurbanizowanych, do których naleŜy zaliczyć obszar gminy z uwagi
na bliskie sąsiedztwo z Wrocławiem. Tereny towarzyszące rzekom i większym ciekom powierzchniowym objęto w
„Studium” ochronną strefą obudowy biologicznej, w formie – „projektowanych ciągów ekologicznych
stanowiących otulinę waŜniejszych cieków wodnych”, będących elementem systemu ochrony środowiska
naturalnego. Wraz z kompleksami leśnymi oraz otwartymi obszarami rolniczymi, są to obszary zapewniające
zachowanie róŜnorodności biologicznej w skali gminy oraz prawidłowy stosunek terenów zurbanizowanych do
terenów naturalnych. Zapewnia to równieŜ zwiększenie naturalnej odporności obszaru na degradację i zwiększa
moŜliwość regeneracji zdegradowanych obszarów lub poddanych stałym uciąŜliwościom. Ponadto zapewnia
zachowanie enklaw naturalnej szaty roślinnej oraz świata zwierzęcego oraz migracji zwierząt.
Celem zachowania równowagi biologicznej oraz właściwych proporcji zabudowy w stosunku do powierzchni
biologicznie czynnej w skali lokalnej, niezbędne jest ustalanie na etapie miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego właściwych wskaźników intensywności zabudowy oraz konieczności zachowania określonej
powierzchni biologicznie czynnej.
Rozwój terenów zurbanizowanych nie wprowadza nowych elementów w krajobrazie antropogenicznym gminy.
Nowe inwestycje stanowią kontynuację istniejących typów zabudowy, charakterystycznych dla zabudowy wiejskiej
22
oraz podmiejskiej. Nieodwracalnie przekształcają krajobraz naturalny, jednakŜe nie jest to zjawisko negatywne,
bowiem zachowane są elementy krajobrazu nieprzekształconego lub o ograniczonym stopniu przekształceń.
Oddziaływanie bezpośrednie – ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej oraz otwartych terenów
niezurbanizowanych
Oddziaływanie pośrednie – ograniczenie naturalnego świata roślinnego i zwierzęcego, zwiększenie presji i
negatywnego oddziaływania na obszary cenne przyrodniczo.
Oddziaływanie skumulowane, stałe – kumulacja równego typu negatywnego oddziaływania prowadzi do powstania
uciąŜliwości charakterystycznych dla funkcjonowania trenów zurbanizowanych o umiarkowanej skali, których
negatywne oddziaływanie ograniczane jest naturalną odpornością środowiska na degradację, związaną z
istniejącymi duŜymi obszarami o niewielkim stopniu przekształceń.
Oddziaływanie na:
Bezpośredniość
powietrze
rośliny, zwierzęta,
róŜnorodność biologiczna,
zasoby naturalne,
wody podziemne
powierzchnia ziemi
krajobraz
udzie
zabytki, dobra materialne
pośrednie
bezpośrednie
pośrednie
bezpośrednie
pośrednie
bezpośrednie
bezpośrednie
Okres trwania
Krótkoterminowe
długoterminowe
krótkoterminowe
długoterminowe
długoterminowe
długoterminowe
długoterminowe
Charakter oddziaływania
Częstotliwość
Ocena
Zasięg
zmian
chwilowe
negatywne miejscowe
stałe
negatywne miejscowe
chwilowe
stałe
stałe
stałe
chwilowe
negatywne
negatywne
negatywne
negatywne
pozytywne
miejscowe
miejscowe
miejscowe
miejscowe
miejscowe
Trwałość
przekształceń
odwracalne
stałe
Intensywność
przekształceń
zauwaŜalne
zauwaŜalne
odwracalne
odwracalne
stałe
stałe
odwracalne
znikome
zauwaŜalne
zauwaŜalne
zauwaŜalne
zauwaŜalne
3.2. klimat
W studium nie przewiduje się inwestycji w zakresie zabudowy, których funkcjonowanie oddziaływałoby w
sposób odczuwalny na klimat lokalny.
3.3. zabytki
Zapisy studium w zakresie ochrony konserwatorskiej naleŜy uznać jako oddziaływanie pozytywne. W studium
zakłada się ochronę wartości kulturowych występujących na obszarze gminy. Przewiduje się utrzymanie
istniejących form ochrony prawnej: obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz uwzględnia się konieczność
ochrony stanowisk archeologicznych. Wskazuje się zasady ochrony konserwatorskiej zabytków architektury i
budownictwa ujętych w ewidencji zabytków (Ewidencja zabytków obejmuje róŜne obiekty nieruchome powstałe
przed 1945 r., w których późniejsza działalność nie zatarła cech świadczących o ich historycznym rodowodzie,
stanowiące charakterystyczne przykłady działalności budowlanej dawnych epok lub posiadające znaczące w skali
lokalnej walory artystyczno-architektoniczne. Obiekty ujęte w ewidencji zabytków obejmuje się ochroną
konserwatorską ze względu na ich istotne lokalne walory historyczne, kulturowe i krajobrazowe).
Ponadto wskazuje się obszary cenne historycznie, kulturowo i krajobrazowo, proponowane do objęcia ochroną
konserwatorską, polegającą na uwzględnianiu ich w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego jako
chronionych prawem miejscowym stref ochrony konserwatorskiej oraz obszarów zieleni chronionej:
• strefa “A” ścisłej ochrony konserwatorskiej (działania konserwatorskie w strefie „A" zmierzają do zachowania i
uczytelnienia historycznego układu przestrzennego oraz do konserwacji jego głównych elementów - zabudowy,
rozplanowania, przebiegu ciągów komunikacyjnych, kompozycji wnętrz zabudowy, historycznych linii
zabudowy i układów zieleni zabytkowej);
• strefa “B” ścisłej ochrony konserwatorskiej (działalność konserwatorska w strefie „B" zmierza do zachowania
zasadniczych elementów historycznego rozplanowania, w tym przede wszystkim zabudowy, układu dróg,
podziału i sposobu zagospodarowania działek, a takŜe do restauracji i modernizacji technicznej obiektów o
wartościach kulturowych z dostosowaniem ich do współczesnej funkcji);
• strefa „K" ochrony krajobrazu kulturowego (działalność konserwatorska obejmuje restaurację zabytkowych
elementów krajobrazu urządzonego, ochronę krajobrazu naturalnego przestrzennie związanego z historycznym
załoŜeniem, ochronę form i sposobu uŜytkowania terenów takich jak: układ dróg, miedz, zadrzewień, alei,
szpalerów, grobli, stawów, przebiegu cieków wodnych);
• strefa „W" ochrony konserwatorskiej (obejmuje charakteryzujące się własną formą krajobrazową stanowiska
archeologiczne wraz z ich otoczeniem, w celu wykluczenia wszelkiej działalności inwestycyjnej, która mogłaby
naruszyć ich specyficzną formę).
• strefa „OW" ochrony konserwatorskiej (obejmuje tereny o stwierdzonej lub domniemanej zawartości waŜnych
reliktów archeologicznych. Dotyczy to miejscowości o metryce średniowiecznej i nowoŜytnej oraz obszarów o
zachowanych reliktach pradziejowego i historycznego osadnictwa).
• Tereny zieleni chronionej (załoŜenia zieleni komponowanej: parki, ogrody, skwery ukształtowane przez
człowieka, cmentarze powstałe przed 1945 rokiem, szpalery aleje, pojedyncze drzewa pomnikowe).
23
3.4. zdrowie ludzi
Rozwój obszarów zurbanizowanych winien uwzględniać zasady zrównowaŜonego rozwoju wyraŜające się
między innymi prawidłową lokalizacją określonych form zabudowy, minimalizujące powstanie potencjalnego
negatywnego oddziaływania na zdrowie mieszkańców. DuŜe obszary przemysłowe lokalizowane są poza zwartą
tkanką osadniczą, w bezpośrednim sąsiedztwie ciągów komunikacyjnych zapewniających łatwość obsługi w
zakresie transportu, z pominięciem lub ograniczeniem przejazdów przez centra wsi. W studium zastosowano
prawidłowe zapisy dotyczące wykluczenia negatywnego oddziaływania na zabudowę mieszkaniową:
• wszelka działalność gospodarcza lokalizowana w terenach oznaczonych symbolem M, nie moŜe
powodować przekraczania dopuszczalnych dla zabudowy mieszkaniowej norm emisji hałasu, spalin itp., a
uciąŜliwość inwestycji musi zamykać się w granicach działki;
• przy projektowaniu nowej zabudowy naleŜy uwzględnić potencjalne uciąŜliwości i ograniczenia
wynikające z eksploatacji terenów zamkniętych związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa;
• uciąŜliwe obiekty usługowe oraz większe inwestycje przemysłowe naleŜy lokalizować w terenach
oznaczonych symbolem P, co pozwala prowadzić elastyczną politykę gospodarczo-przestrzenną w oparciu
o kryteria uciąŜliwości dla środowiska przyrodniczego i środowiska Ŝycia człowieka, co oznacza, Ŝe przy
lokalizacji nowych inwestycji istotny jest stopień dopuszczonej uciąŜliwości a nie profil działalności;
• w granicach projektowanych stref aktywności gospodarczej naleŜy wprowadzać zieleń o charakterze
izolacyjnym;
• uciąŜliwość inwestycji lokalizowanych w terenach oznaczonych symbolem U musi zamykać się w
granicach działki, z wykluczeniem realizacji inwestycji mogących stanowić jakiekolwiek zagroŜenie dla
przylegających terenów mieszkaniowych oraz terenów zamkniętych;
• w terenach oznaczonych symbolem P dopuszcza się realizację inwestycji o zwiększonym stopniu
uciąŜliwości, o ile nie stanowi to zagroŜenia dla przylegających terenów mieszkaniowych oraz terenów
zamkniętych;
• uwzględnia się uciąŜliwości i zagroŜenia powodowane przez funkcjonowanie terenów kolejowych poprzez
lokalizację w sąsiedztwie linii kolejowych terenów przemysłowo – usługowych, baz i składów.
W studium wskazano zasięg zalewu wody powodziowej Q1% (obszar bezpośredniego zagroŜenia powodzią), w
obrębie którego wykluczono wszelką zabudowę. W celu zapewnienia ochrony przed powodzią, projektuje się
utworzenia kanału przerzutowego jako elementu systemu ochrony przeciwpowodziowej. Wpływa to na podniesienie
bezpieczeństwa Ŝycia mieszkańców gminy oraz zapewnienia ochrony mienia.
4. Obiekty infrastruktury technicznej.
W studium uwzględnia się przebieg istniejących i projektowanych sieci elektroenergetycznych wysokiego
napicia, gazociągów wysokiego ciśnienia, istniejących masztów telefonii bezprzewodowej. Ich oddziaływanie oraz
uciąŜliwości uwzględniane są na etapie lokalizacji nowej projektowanej zabudowy, z zachowaniem stref bezpieczeństwa
od obiektów infrastruktury technicznej.
4.1. Oddziaływanie na środowisko:
4.1.1. sieci energetyczne wysokiego i średniego napięcia, stacje transformatorowe, istniejące maszty telefonii
komórkowej
• powietrze, wody powierzchniowe i podziemne, zwierzęta, rośliny, róŜnorodność biologiczna, klimat,
zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne – brak oddziaływania.
• powierzchnia ziemi – degradacja powierzchni ziemi w miejscu posadowienia słupów oraz masztów wraz z
obiektami towarzyszącymi(oddziaływanie bezpośrednie, stałe).
• krajobraz – antropogeniczny element krajobrazu (oddziaływanie pośrednie, stałe).
• ludzie – emisja promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego (oddziaływanie pośrednie, stałe). Przy
zachowaniu normatywnych stref bezpieczeństwa od linii na etapie lokalizacji nowej zabudowy, emisja nie
będzie miała znaczenia dla zdrowia mieszkańców.
4.1.2. sieci energetyczne wysokiego i średniego napięcia, stacje transformatorowe:
• powietrze, wody powierzchniowe i podziemne, zwierzęta, rośliny, róŜnorodność biologiczna, klimat,
zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, krajobraz – brak oddziaływania.
• powierzchnia ziemi – okresowe zmiany powierzchni ziemi w trakcie budowy gazociągu (oddziaływanie
krótkoterminowe).
24
•
ludzie – brak oddziaływania. Występuje potencjalne zagroŜenie wybuchem, moŜliwe do wyeliminowania
przy zachowaniu normatywnych stref bezpieczeństwa od linii na etapie lokalizacji nowej zabudowy.
5. Tereny komunikacji - oddziaływanie na środowisko:
5.1. Komunikacja kolejowa:
• powietrze, wody powierzchniowe i podziemne, rośliny, klimat, róŜnorodność biologiczna, zasoby
naturalne, zabytki, dobra materialne – brak oddziaływania.
• powierzchnia ziemi – degradacja powierzchni ziemi w miejscu lokalizacji linii kolejowej oraz terenów
kolejowych (oddziaływanie bezpośrednie, stałe).
• krajobraz – antropogeniczny element krajobrazu (oddziaływanie pośrednie, stałe).
• ludzie – emisja hałasu (oddziaływanie bezpośrednie, chwilowe). Przy zachowaniu określonych odległości od
linii kolejowej na etapie lokalizacji nowej zabudowy, emisja nie będzie miała znaczenia dla zdrowia i komfortu
Ŝycia mieszkańców.
• zwierzęta – elementy krajobrazu tworzące pewną barierę dla migracji zwierząt (oddziaływanie bezpośrednie,
stałe).
5.2. komunikacja drogowa:
• zasoby naturalne, róŜnorodność biologiczna, zabytki, dobra materialne – brak oddziaływania.
• powierzchnia ziemi – degradacja powierzchni ziemi w miejscu lokalizacji dróg.
• powietrze – emisja hałasu generowana przez ruch pojazdów, emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych.
• klimat – emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych .
• rośliny – emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych powodująca skaŜenie środowiska, w rezultacie
degenerację świata roślinnego .
• zwierzęta – elementy krajobrazu tworzące barierę dla migracji zwierząt . Skala oddziaływania uzaleŜniona od
rangi drogi i związanego z nią natęŜenia ruchu pojazdów. Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych
powodująca skaŜenie środowiska, w rezultacie degenerację świata zwierzęcego.
• wody powierzchniowe i podziemne – zagroŜenie skaŜenia substancjami ropopochodnymi i chemicznymi .
• krajobraz – antropogeniczny element krajobrazu .
• ludzie – emisja hałasu. Przy zachowaniu określonych odległości od dróg na etapie lokalizacji nowej zabudowy,
ora realizacji środków ochrony czynnej – ekranów akustycznych, emisja nie będzie miała znaczenia dla zdrowia
i komfortu Ŝycia mieszkańców.
Oddziaływanie na:
powierzchnia ziemi
powietrze
klimat
rośliny
krajobraz
ludzie
zwierzęta
wody
Bezpośredniość
Okres trwania
bezpośrednie
Bezpośrednie
pośrednie
pośrednie
pośrednie
bezpośrednie
pośrednie
pośrednie
długoterminowe
długoterminowe
długoterminowe
długoterminowe
długoterminowe
krótkoterminowe
długoterminowe
długoterminowe
Charakter oddziaływania
Częstotliwość
Ocena
Zasięg
zmian
negatywne miejscowe
stałe
negatywne miejscowe
stałe
negatywne miejscowe
stałe
negatywne miejscowe
stałe
miejscowe
stałe
miejscowe
stałe
negatywne
miejscowe
stałe
negatywne miejscowe
Trwałość
przekształceń
stałe
odwracalne
odwracalne
odwracalne
stałe
odwracalne
odwracalne
odwracalne
Intensywność
przekształceń
zauwaŜalne
zauwaŜalne
zauwaŜalne
zauwaŜalne
zauwaŜalne
zauwaŜalne
zauwaŜalne
zauwaŜalne
6. Obszary naturalne - oddziaływanie na środowisko:
6.1. grunty rolnicze, ogrody działkowe
• zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, powietrze, klimat, ludzie – brak oddziaływania.
• róŜnorodność biologiczna, roślinność, zwierzęta – element otwartych przestrzeni i o ograniczonym
przekształceniu, obszar biologicznie czynny, wpływający dodatnio na podniesienie naturalnej odporności
środowiska na degradację i zdolności do regeneracji obszarów gminy. Miejsce występowania naturalnej
roślinności w postaci zadrzewień i skupisk zakrzewień śródpolnych, towarzyszących drogom polnym i rowom.
• powierzchnia ziemi, wody powierzchniowe i podziemne – zagroŜenie skaŜenia chemicznymi środkami
ochrony roślin oraz nawozami sztucznymi.
• krajobraz – naturalny, element krajobrazu naturalnego i kulturowego.
25
7.2. tereny rolnicze stanowiące projektowane ciągi ekologiczne - otulina waŜniejszych cieków wodnych:
Oddziaływanie na:
Bezpośredniość
powierzchnia ziemi,
wody
RóŜnorodność biol.,
zwierzęta, rośliny
krajobraz
pośrednie,
bezpośrednie
pośrednie
pośrednie
Okres trwania
Charakter oddziaływania
Częstotliwość Ocena zmian
Zasięg
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
Trwałość
przekształceń
odwracalne
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
odwracalne
zauwaŜalne
miejscowe
odwracalne
zauwaŜalne
długoterminowe
stałe
-
Intensywność
przekształceń
zauwaŜalne
•
•
zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, powietrze, klimat, ludzie – brak oddziaływania.
róŜnorodność biologiczna, roślinność, zwierzęta – element otwartych przestrzeni i nieprzekształcony, obszar
biologicznie czynny, wpływający dodatnio na podniesienie naturalnej odporności środowiska na degradację i
zdolności do regeneracji obszarów gminy, wspomagający naturalną retencję. Miejsce występowania naturalnej
roślinności oraz stanowiące siedliska drobnej fauny.
• powierzchnia ziemi, wody powierzchniowe i podziemne – element ochrony biologicznej cieków wodnych
stanowiący naturalną otulinę cieków, zachowującą roślinność charakterystyczną dla strefy brzegowej koryt
rzecznych .
• krajobraz – naturalny, element krajobrazu naturalnego i kulturowego.
7.3. tereny lasów i gruntów leśnych, zieleni parkowej, tereny rolnicze wskazane do zalesienia:
•
•
•
•
zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne – brak oddziaływania.
róŜnorodność biologiczna, roślinność, zwierzęta, powietrze, klimat, ludzie – element przyrodniczy i
nieprzekształcony, obszar biologicznie czynny, wpływający dodatnio na podniesienie naturalnej odporności
środowiska na degradację i zdolności do regeneracji obszarów gminy, wspomagający naturalną retencję,).
Miejsce występowania naturalnej roślinności oraz stanowiące siedliska fauny.
powierzchnia ziemi, wody powierzchniowe i podziemne – element sprzyjający naturalnej retencji wody .
krajobraz – naturalny, element krajobrazu naturalnego i kulturowego.
Oddziaływanie na:
Bezpośredniość
róŜnorodność
biologiczna, klimat ,
ludzie, zwierzęta,
rośliny
powierzchnia ziemi,
wody
krajobraz
Okres trwania
Charakter oddziaływania
Częstotliwość
Ocena
Zasięg
zmian
stałe
pozytywne
miejscowe
Trwałość
przekształceń
odwracalne
Intensywność
przekształceń
zauwaŜalne
pośrednie
długoterminowe
pośrednie,
bezpośrednie
pośrednie
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
odwracalne
zauwaŜalne
długoterminowe
stałe
pozytywne
miejscowe
odwracalne
zauwaŜalne
7.4. tereny wód otwartych stojących i płynących:
• zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, powietrze, klimat, ludzie – brak oddziaływania.
• róŜnorodność biologiczna, roślinność, zwierzęta, powierzchnia ziemi, wody powierzchniowe i podziemne
– element systemu retencji i odprowadzania wód powierzchniowych, obszar biologicznie czynny, wpływający
dodatnio na podniesienie naturalnej odporności środowiska na degradację i zdolności do regeneracji.Miejsce
występowania naturalnej roślinności oraz stanowiące miejsce siedliskowe fauny.
• krajobraz – naturalny, element krajobrazu naturalnego i kulturowego.
Oddziaływanie na:
Bezpośredniość
róŜnorodność
biologiczna, klimat ,
ludzie, zwierzęta,
rośliny, powierzchnia
ziemi, wody
krajobraz
bezpośrednie,
pośrednie
pośrednie
Okres trwania
długoterminowe
długoterminowe
Charakter oddziaływania
Częstotliwość
Ocena
Zasięg
zmian
stałe
pozytywne
miejscowe
stałe
26
pozytywne
miejscowe
Trwałość
przekształceń
odwracalne
Intensywność
przekształceń
zauwaŜalne
odwracalne
zauwaŜalne
X
INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA
ŚRODOWISKO
Z uwagi na odległość od granicy państwa nie przewiduje się transgranicznego oddziaływania inwestycji połoŜonych
na terenie gminy, jednak zakłada się rozwiązania mogące mieć transgraniczny charakter oddziaływania na tereny
sąsiednich gmin. Przede wszystkim dotyczy to realizacji drogi ekspresowej, będzie ona stanowić element
infrastrukturalny w skali regionu. Jej oddziaływanie na środowisko dotyczy bezpośrednio terenów związanych z
przebiegiem pasa drogowego jak i najbliŜszego otoczenia. WzmoŜony ruch tranzytowy będzie stanowił istotne źródło
emisji hałasu jak i zanieczyszczeń do atmosfery, wpływając na degradację terenów przyległych. Powstanie bariera dla
migracji zwierząt, dość znaczna w związku z rangą drogi. Regionalny przebieg drogi determinuje transgraniczne
oddziaływanie na świat przyrody, zaburzanie szlaków migracji zwierząt oraz przerwanie istotnych ciągów
ekologicznych prowadząc do osłabienia regionalnego systemu powiązanych obszarów cennych pod względem
przyrodniczym a pośrednio do stopniowego obniŜenia naturalnej odporności środowiska na degradację.
Jednocześnie moŜe przynieść to korzyści gospodarcze dla gminy i przyczynić się do rozwoju terenów usługowych
związanych z obsługą ruchu tranzytowego. Istnienie waŜnych szlaków komunikacyjnych sprzyja rozwojowi i
aktywizacji terenów aktywności gospodarczej.
Zachowanie naturalnego ciągu otuliny biologicznej terenów towarzyszących rzece Widawie częściowo
wchodzących w skład projektowanego obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Widawy”, wchodzi w skład ciągu
ekologicznego dochodzącego do rzeki Odry o znaczeniu ponadlokalnym. Jest to bardzo istotny element ochrony
środowiska naturalnego istotnego dla regionu. Obszar NATURA 2000 połoŜony przy południowej granicy gminy i
obejmujący część doliny rzeki Widawy nie jest zagroŜony ze strony zainwestowania w gminie Wisznia Mała.
XI
STRESZCZENIE
Zachodzące na terenie gminy zmiany gospodarcze, wpłynęły na potrzebę aktualizacji polityki przestrzenno-gospodarczej
Gminy, wyraŜonej m.in. w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Ustawa z dnia
27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 ze zmianami)
wprowadziła wymóg zachowania zgodności ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z
ustaleniami „Studium”. Planowany dalszy rozwój inwestycji, wynikający zarówno z potrzeb realizacji polityki
przestrzennej Gminy jak i zainteresowania inwestorów prywatnych, wymaga dostosowania zapisów studium w zakresie
zasięgu i lokalizacji terenów inwestycyjnych (w szczególności terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej).
Aktywizacja nowych terenów wymaga w pierwszym etapie dostosowania zapisów Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy do aktualnych oczekiwań i potrzeb, co w dalszej perspektywie umoŜliwi
sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z zachowaniem ładu przestrzennego oraz
potrzeby ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczych i krajobrazowych.
Teren badań obejmuje tereny Gminy WISZNIA MAŁA połoŜone w granicach administracyjnych. Są to tereny
głównie uŜytkowane rolniczo, częściowo łąki, miejscami nieuŜytki oraz zabudowę istniejących jednostek osadniczych.
Teren badań z uwagi na swoje połoŜenie, sposób zagospodarowania i sposób zagospodarowania terenów sąsiednich jest
fragmentem ciągu ekologicznego doliny rzeki Widawy i Ławy, a tereny poza dolinne tworzą ekosystem często określany
jako ekosystem rolny. Ciąg ekologiczny dolin rzecznych to ekosystem łąkowo - wodny i miejscami rolny ciągnący się
wzdłuŜ cieku. Ciąg ekologiczny został częściowo zdegradowany na niewielkich powierzchniach przez procesy związane
z rozwojem jednostek osadniczych. Degradacja terenu jest wynikiem głównie wprowadzenia miejscami zabudowy i
infrastruktury komunikacyjnej. Ciąg ekologiczny w środkowej części gminy przecina rezerwa komunikacyjna dla
potrzeb realizacji drogi ekspresowej. Droga stanowić będzie barierę ekologiczną, stanowiącą - głównie w porze dziennej
– przeszkodę dla migrującej zwierzyny. Pozostałe waŜne arterie komunikacyjne, stanowią element istniejący o
podobnym oddziaływaniu jak projektowana droga ekspresowa. Tego typu oddziaływanie generują ponadto istniejące
linie kolejowe oraz –w znacznie bardziej ograniczonym zakresie – komunikacja o charakterze lokalnym. Na obszarze
miny wskazano tereny zabudowy przemysłowej, przy czym częściowo są one juŜ zabudowane. PołoŜone są w pewnej
odległości od terenów cennych przyrodniczo.
Elementem sztucznym dla ekosystemu są urządzenia regulujące przepływ wód przy wysokim stanie (wały
przeciwpowodziowe,) W bezpośrednim sąsiedztwie Widawy, projektowane są wały stanowiące kanał ulgi dla przepływu
wód katastrofalnych. JednakŜe ich lokalizacja, poprzez wykluczenie zainwestowania w obrębie zbiorników, jest
zjawiskiem pozytywnym z punktu widzenia środowiska przyrodniczego, prowadzącym do zachowania naturalnych cech
ekosystemu rzeki. Najmniejszym stopniem degradacji objęte są łąki, zbliŜone do stanu naturalnego. Wody rzek są
zanieczyszczone w stopniu jedynie nieznacznie zmniejszającym procesy naturalne samooczyszczania i moŜliwości
zasilania miejscami wody gruntowej.
27
Negatywnie na stan środowiska wpływa istniejąca zabudowa, której w obrębie współczesnych dolin jest
niewiele. Negatywne oddziaływanie na środowisko polega na zniszczeniu pokrywy glebowej, często na zmianie
warunków wodnych, zanieczyszczeniu i pogorszeniu higieny atmosfery, wzroście istniejącego poziomu hałasu.
Ekosystem rolny występuje w obrębie płaskich terenów, jest zniszczony, w stopniu średnim. Na obszarze gminy nie
ustanowiono obszarów Natura 2000, ani nie wskazano występowania terenów siedliskowych ptaków.
W Studium zakłada się rozwiązania mogące mieć transgraniczny charakter oddziaływania. Przede wszystkim
dotyczy to realizacji autostradowej obwodnicy Wrocławia i drogi ekspresowej będą one stanowić element
infrastrukturalny w skali regionu. Oddziaływanie na środowisko dotyczy bezpośrednio terenów związanych z
przebiegiem pasa drogowego jak i najbliŜszego otoczenia. WzmoŜony ruch tranzytowy będzie stanowił istotne źródło
emisji hałasu jak i zanieczyszczeń do atmosfery, wpływając na degradację terenów przyległych. Powstanie bariera dla
migracji zwierząt, dość znaczna w związku z rangą drogi. Regionalny przebieg drogi determinuje transgraniczne
oddziaływanie na świat przyrody, zaburzanie szlaków migracji zwierząt oraz przerwanie istotnych ciągów
ekologicznych prowadząc do osłabienia regionalnego systemu powiązanych obszarów cennych pod względem
przyrodniczym a pośrednio do stopniowego obniŜenia naturalnej odporności środowiska na degradację.
Zachowanie naturalnego ciągu otuliny biologicznej terenów towarzyszących rzece Widawie częściowo
wchodzących w skład projektowanego obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Widawy”, wchodzi w skład ciągu
ekologicznego dochodzącego do rzeki Odry o znaczeniu ponadlokalnym. Jest to bardzo istotny element ochrony
środowiska naturalnego istotnego dla regionu.
Wynikiem powyŜszego połoŜenia i uŜytkowania jest istnienie stosunkowo dość duŜego negatywnego
oddziaływania czynników antropopresji. śycie biologiczne na terenie uŜytkowanym rolniczo jest nieznacznie zuboŜone i
jest typowe dla terenów rolnych. Występuje ptactwo oraz zwierzęta przystosowane do Ŝycia w warunkach pól
uprawnych w pobliŜu terenów zainwestowanych lub zalesionych. Gleba jest zanieczyszczona metalami cięŜkimi i
innymi związkami, które kumulują się w niej i przy większej koncentracji mogą doprowadzić do przekazania
zanieczyszczeń do roślin, a zwłaszcza do warzyw.
Na obszarze gminy WISZNIA MAŁA do najcenniejszych terenów pod względem przyrodniczym zalicza się
tereny w rejonie występowania większych kompleksów leśnych oraz tereny stanowiące naturalny ciąg ekologiczny rzeki
Widawy. Są to tereny o stosunkowo niewielkim stopniu przekształcenia. Istniejące oraz projektowane formy ochrony
przyrody na obszarze gminy, świadczą o występowaniu cennych przyrodniczo terenów o dobrze zachowanych cechach
środowiska naturalnego.
Analizując całokształt zagadnień przyrodniczych na obszarze gminy oraz zapisy Studium, nie wskazuje się
konkretnych metod analizy realizacji postanowień Studium. Skala i charakter rozwiązań jest typowy dla funkcjonowania
gmin podmiejskich i dotyczy głównie rozwoju terenów osadniczych w formie sypialni dla miasta Wrocławia.
XII CZĘŚĆ GRAFICZNA PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Sporządzono rysunek prognozy na mapie w skali 1:10000
Na rysunku Prognozy oznaczono:
TERENY ZAINWESTOWANIA
TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ WRAZ Z USŁUGAMI
TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ BRUTTO – REZERWY
TERENY PRODUKCJI I OBSŁUGI PRODUKCJI ROLNEJ,
TERENY USŁUG, W TYM PUBLICZNYCH ORAZ TERENY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ
TERENY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ – REZERWY
TERENY PRZEMYSŁOWE
TEREN LOTNISKA
TERENY URZĄDZEŃ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
ŚRODOWISKO KULTUROWE
GRANICA STREFY “A” - ŚCISŁEJ OCHRONY KONSERWATORSKIEJ
GRANICA STREFY “B” - ŚCISŁEJ OCHRONY KONSERWATORSKIEJ
OBIEKTY WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW
TERENY KOMUNIKACJI
DROGI I ULICE
DROGA EKSPRESOWA S5, WRAZ ZE STREFĄ 150m OD OSI
AUTOSTRADOWA OBWODNICA WROCŁAWIA WRAZ ZE STREFĄ 250m OD OSI
LINIE I TERENY KOLEJOWE WRAZ ZE STREFĄ 200m OD OSI
SZLAKI I ŚCIEśKI ROWEROWE
28
TERENY KOMUNIKACJI I OBIEKTÓW OBSŁUGI KOMUNIKACJI
TERENY KOMUNIKACJI - REZERWY NA TERENACH ZAMKNIĘTYCH
TERENY ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WÓD I ZIELENI
TERENY ROLNE Z ZAKAZEM ZABUDOWY
TERENY ROLNE NA GLEBACH KLAS I, II, III
KOMPLEKSY GLEB ORGANICZNYCH
LASY
TERENY PRZEZNACZONE DO ZALESIENIA
TERENY SPORTU I REKREACJI, OGRODY DZIAŁKOWE, CMENTARZE I PARKI
TERENY SPORTU I REKREACJI - REZERWY NA TERENACH ZAMKNIĘTYCH
TERENY OGRODÓW DZIAŁKOWYCH NA TERENACH ZAMKNIĘTYCH
CIEKI WODNE WRAZ Z CIĄGAMI EKOLOGICZNYMI
TERENY ROLNE WSKAZANE DO ZALANIA WODAMI POWODZIOWYMI
ZBIORNIKI WODNE
INNE
TERENY ZALANE WODĄ POWODZIOWĄ W 1997r.
WAŁY PRZECIWPOWODZIOWE, ISTNIEJĄCE
WAŁY PRZECIWPOWODZIOWE, PROJEKTOWANE
GRANICA WODY 1%
GRANICA TERENÓW ZAMKNIĘTYCH
GRANICA STREFY OCHRONY POŚREDNIEJ UJĘĆ WODY
STREFA UCIĄśLIWOŚCI OD FERM HODOWLANYCH
HAŁAS KOMUNIKACYJNY
MIEJSCE I NUMER PUNKTU POMIARU HAŁASU KOMUNIKACYJNEGO Z PODANĄ WARTOŚCIĄ W
dB: POWYśEJ 65 dB; 60 - 65 dB; 55 - 60 dB; PONIśEJ 55 dB
OBIEKTY I URZĄDZENIA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
GAZOCIĄG WYSOKIEGO CIŚNIENIA WRAZ ZE STREFĄ ODDZIAŁYWANIA
STACJA REDUKCYJNO-POMIAROWA GAZU WRAZ ZE STREFĄ ODDZIAŁYWANIA
DYSTRYBUCYJNA LINIA ENERGETYCZNA O NAPIĘCIU 110 kV WRAZ ZE STREFĄ
ODDZIAŁYWANIA
LINIA ENERGETYCZNA O NAPIĘCIU 400 kV WRAZ ZE STREFĄ ODDZIAŁYWANIA
RODZAJ ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
NEGATYWNE
NIEZNACZNE
POZYTYWNE
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I WALORY KRAJOBRAZOWE
GRANICA PROJEKTOWANEGO OBSZARU CHRONIONEGO KRAJOBRAZU “Wzgórza Trzebnickie”
GRANICA PROJEKTOWANEGO OBSZARU CHRONIONEGO KRAJOBRAZU “Dolina Widawy”
PROJEKTOWANY SPECJALNY OBSZAR OCHRONY - NATURA 2000 “DOLINA WIDAWY”
GRANICA PROJEKTOWANYCH UśYTKÓW EKOLOGICZNYCH
DRZEWA OKAZOWE
POMNIKI PRZYRODY
CZYNNE KOPALNIE SUROWCÓW MINERALNYCH
NIECZYNNE WYROBISKA POEKSPLOATACYJNE
OBSZARY UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓś KRUSZYWA NATURALNEGO
GRANICA LASÓW WODOCHRONNYCH
GRANICA PROJEKTOWANEGO REZERWATU PRZYRODY “ŁĘG W WISZNI MAŁEJ”
ZIELEŃ PRZYULICZNA
TOPOLA, LIPA, KASZTANOWIEC, WIERZBA, BRZOZA, KLON POSPOLITY, OLSZA, JESION, JAWOR,
SOSNA, ŚWIERK, DĄB, AKACJA.
29