przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego
Transkrypt
przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY DLA STUDENTÓW III ROKU I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Rok akademicki 2015/2016 1 Opracowanie edytorskie i druk: Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Zam. 424 / 2015 nakład 100 egz. tel. 22 5720 327 e-mail: [email protected] www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl 2 Spis treści 1. WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO............... 3 2. PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2015/2016................................................ 4 3. SKŁAD ZARZĄDU SAMORZĄDU STUDENTÓW WUM W KADENCJI 2014-2016........................................................................................... 5 4. Plan studiów na rok akademicki: 2015/2016...................................... 6 5. Parazytologia...................................................................................................... 8 6. Mikrobiologia...................................................................................................... 12 7. Genetyka.................................................................................................................. 16 8. Patomorfologia.................................................................................................. 21 9. Propedeutyka Chorób Wewnętrznych.............................................. 26 10. Farmakologia i toksykologia.................................................................. 30 11. PEDIATRIA................................................................................................................... 36 12. Propedeutyka chirurgii................................................................................ 44 13. Radiologia.............................................................................................................. 49 14. Medycyna nuklearna...................................................................................... 53 15. Propedeutyka stomatologii...................................................................... 56 16. Psychologia lekarska z elementami socjologii......................... 59 17. Choroby zakaźne............................................................................................... 63 18. Medycyna Katastrof........................................................................................ 67 1 RAMOWY PROGRAM PRAKTYK DLA STUDENTÓW III ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Po III roku obowiązuje studentów 4 tygodniowa praktyka (20 dni roboczych) – 120 godzin w Klinice lub Oddziale Chorób Wewnętrznych. W czasie praktyki student obowiązany jest odbyć 2 całodobowe dyżury. Kierownik Kliniki (Ordynator Oddziału) lub wyznaczony przez niego opiekun ustala szczegółowy zakres obowiązków i harmonogram praktyki oraz sprawuje kontrolę nad pracą studenta. Opiekunem praktyki studenckiej winien być lekarz o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i ogólnym. Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona jedynie formalnym zwolnieniem lekarskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzień powoduje konieczność przedłużenia praktyki o odpowiedni okres czasu. Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a praktykę zalicza Kierownik Kliniki lub Ordynator Oddziału. Celem praktyki jest: 1/ Uzupełnienie wiadomości o organizacji Oddziału Wewnętrznego (Kliniki) i powiązaniu organizacyjnym Oddziału (Kliniki) z lecznictwem otwartym. 2/ Doskonalenie umiejętności badania fizycznego. 3/ Zapoznanie się z zasadami udzielania pierwszej pomocy (reanimacja). 4/ Pogłębianie umiejętności rozpoznania i różnicowania podstawowych jednostek chorobowych ze szczególnym uwzględnieniem przypadków ostrych. 5/ Poznanie właściwej interpretacji wyników badań pracownianych, radiologicznych i patomorfologicznych. 6/ Udział w wizytach lekarskich. 7/ Wykonywanie przez studentów zabiegów stosowanych w codziennej praktyce lekarskiej (wstrzyknięcia dożylne, podłączanie kroplówek, cewnikowanie itp.). 8/ Pobieranie przez studentów materiału do badań diagnostycznych. 2 WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO REKTOR – prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK Prorektorzy PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO–WYCHOWAWCZYCH – prof. dr hab. MAREK KULUS PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ – prof. dr hab. SŁAWOMIR MAJEWSKI PROREKTOR ds. KLINICZNYCH, INWESTYCJI i współpracy z regionem – prof. dr hab. SŁAWOMIR NAZAREWSKI PROREKTOR ds. KADR – prof. dr hab. RENATA GÓRSKA DZIEKAN I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO – prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOŚ Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. I/II/III r. – prof. dr hab. Barbara Górnicka Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. IV/V/VI r. – prof. dr hab. Krzysztof Zieniewicz Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. studiów licencjackich – prof. dr hab. Kazimierz Niemczyk Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Przewodów Doktorskich – dr hab. Paweł Włodarski Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Nauki – prof. dr hab. Krzysztof J. Filipiak WŁADZE UCZELNI urzędują w budynku przy ul. Żwirki i Wigury 61. Przewodniczący Rady Pedagogicznej III r. – dr med. Małgorzata Kubicka-Pertkiewicz Kierownik dziekanatu – mgr Joanna Kwiatkowska, tel. (22) 57 20 208, fax (22) 57 20 266, pok. 208. SEKRETARIAT I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Sprawy studenckie III r. studiów mgr Danuta Bogucka i mgr Agnieszka Banaszek-Więckowska, pok. 213d, przyjmują w poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek w godz. 10:30–16:00, tel. (22) 57 20 210, (22) 57 20 260, fax (22)57 20 266. DZIAŁ OBSŁUGI STUDENTÓW tel. (22) 57 20 816 Przychodnia dla studentów WUM: Niepubliczny ZOZ Centrum Medyczne WUM ul. Banacha 1 a, tel. (22) 599 18 01, 02-03. 3 PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2015/2016 Na podstawie Zarządzenia nr 10/2015 Rektora WUM z dnia 18 lutego 2015 r. SEMESTR ZIMOWY 01.10.2015 20.12.2015 zajęcia dydaktyczne 11 tygodni 21.12.2015 03.01.2016 wakacje zimowe 04.01.2016 31.01.2016 zajęcia dydaktyczne 01.02.2016 07.02.2016 sesja egzaminacyjna zimowa 08.02.2016 14.02.2016 przerwa semestralna 15.02.2016 21.02.2016 sesja poprawkowa 4 tygodnie SEMESTR LETNI 22.02.2016 26.03.2016 zajęcia dydaktyczne 5 tygodni 27.03.2016 01.04.2016 wakacje wielkanocne 02.04.2016 12.06.2016 zajęcia dydaktyczne 10 tygodni 13.06.2016 03.07.2016 sesja egzaminacyjna letnia 04.07.2016 04.09.2016 wakacje letnie 05.09.2016 11.09.2016 sesja poprawkowa 12.09.2016 30.09.2016 wakacje letnie 4 ZARZĄD SAMORZĄDU STUDENTÓW WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO KADENCJI 2014/2016: Przewodniczący Zarządu Samorządu Studentów WUM ROMAN KOŃSKI III rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 608 360 221 e-mail: [email protected] Wiceprzewodnicząca Zarządu SSWUM EWA KAMIŃSKA III rok, WNoZ, kierunek dietetyka Tel. +48 691 459 812 e-mail: [email protected] Wiceprzewodniczący Zarządu SSWUM, Przewodniczący Komisji Informacji i Promocji JAKUB SZPERNALOWSKI IV rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 692 894 878 e-mail: [email protected] Przewodnicząca Komisji Dydaktyki SONIA STATUCH VI rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 509 901 172 e-mail: [email protected] Przewodniczący Komisji Kultury MICHAŁ NIEMCZYK VI rok, I WL, kierunek lekarski Tel. +48 788 982 216 e-mail: [email protected] Przewodniczący Komisji Sportu i Turystyki PAWEŁ KOWALCZYK IV rok, II WL, kierunek lekarski Tel. +48 501 254 114 e-mail: [email protected] Sekretarz MACIEJ SOBIERAJ IV rok, II WL, kierunek lekarski Tel. +48 691 527 482 e-mail: [email protected] 5 6 Farmakologia i toksykologia 11 c 16 Propedeutyka chirurgii 3 4 4 Pediatria c 1 c 2 c 1 c 8 2 9 10 Praktyki zawodowe 8 1 2 2 c 5 2 1 Semestr 2 Medycyna nuklearna 6 7 Medycyna katastrof 5 Choroby zakaźne 3 Parazytologia 4 Patomorfologia 1 2 Mikrobiologia Genetyka Lp Przedmiot nazwa ECTS 59 zal 120 40 30 zal zal 25 zal 100 200 45 30 80 Wymiar godzin obowiązujący studenta 30 zal zal zal egz egz egz egz Forma zaliczenia 2 6 5 30 60 5 wyk. 10 19 15 5 10 30 10 10 10 sem. 11 24 40 15 15 60 110 30 20 70 ćwicz. 17 w tym: 120 Nazwa jednostki 1WS 1W23 1WR 1WB1 1WA Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej I Katedra i Klinika Kardiologii Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Klinika Chirurgii Ogólnej i Chorób Klatki Piersiowej Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej 1W9 Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego 1W34 Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci Klinika Pediatrii 1WG 1W33 1W44 1W8 Klinika Pediatrii i Endokrynologii Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii Zakład Medycyny Nuklearnej Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Studium Medycyny Katastrof Zakład Biologii Ogólnej i Parazytologii Katedra i Zakład Patomorfologii Klinika Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych Klinika Chorób Odzwierzęcych i Tropikalnych Klnika Hepatologii i Chorób Wewnętrznych Zakład Genetyki Medycznej Klinika Pediatrii Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej 1WH 1WI 1W13 1M9 S2 1M22 1M21 1WB2 1M14A 1M11 1WY 1W44 1M20 Kod prak. zaw. jednostki Plan studiów na rok akademicki: 2014/2015 I Wydział Lekarski, Kierunek Lekarski - studia 6 letnie stacjonarne i niestacjonarne (d. wieczorowe) Rok studiów: 3 7 Propedeutyka stomatologii Propedeutyka chorób wewnętrznych Razem Zajęcia fakultatywne do 16 wyboru 15 Radiologia Psychologia lekarska z 14 elementami socjologii 13 12 11 64 c 2 2 6 2 2 c 2 1 5 zal zal zal zal zal 1039 90 20 25 40 40 128 10 286 90 20 8 6 20 505 7 24 20 120 II Zakład Radiologii Klinicznej I Zakład Radiologii Klinicznej 1W12 Zakład Psychologii Medycznej 2MB Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia Zakład Ortodoncji Klinika Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Zakład Stomatologii Dziecięcej Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej I Katedra i Klinika Kardiologii Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii Katedra i Klinika Nefrologii, Dializoterapii i Chorób Wewnętrznych Klinika Chirurgii Ogólnej i Chorób Klatki Piersiowej 1W11 1S112 1S14 1S15 1W21 1S17 1WM 1WN 1WU 1WO 1WS 1W23 1WR 1WB1 1WA Nazwa Wydziału: I Wydział Lekarski Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, Lekarski, obowiązkowy ogólny, studia stacjonarne np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2015/2016 Nazwa modułu/przedmiotu: Parazytologia Kod przedmiotu (z systemu Pensum): Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Katedra i Zakład Biologii Ogólnej i Parazytologii Kierownik jednostki/jednostek: Prof. dr hab. Leszek Szablewski Rok studiów (rok, na którym realizowany III rok, jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym Semestr V realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, podstawowy kierunkowy, fakultatywny): Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz Prof. dr hab. Barbara Grytner-Zięcina, Dr hab. Daniel Młocicki, stopnie naukowe wszystkich wykładowców Dr Rusłan Sałamatin, dr Aleksandra Sędzikowska, Mgr Anna prowadzących przedmiot): Sulima, Dr Danuta Szelenbaum-Cielecka, mgr Anna Gierczak Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu nie Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące Dr Rusłan Sałamatin sylabusa): Liczba punktów ECTS: 2 1. Cele kształcenia - wyposażenie przyszłego lekarza w niezbędne wiadomości na temat biologii i morfofizjologii medycznie ważnych gatunków pasożytów bytujących w tkankach, narządach oraz układach ludzkiego organizmu; - przekazanie wiedzy o aktualnych problemach parazytologii lekarskiej, środowiskowych czynnikach inwazji i dyspersji pasożytów, gatunkach oportunistycznych, o patogenezie i przebiegu chorób pasożytniczych w stanach immunosupresji czy defektów immunologicznych oraz epidemiologii inwazji pasożytniczych; - uświadomienie przyszłemu lekarzowi zagrożeń ze strony pasożytów, występujących w Polsce i na Świecie; - poznanie zasad przeprowadzenia prawidłowego wywiadu parazytologicznego z pacjentem; - zaznajomienie przyszłego lekarza z metodami nowoczesnej diagnostyki laboratoryjnej; - zdobycie przez studenta umiejętności właściwej interpretacji wyników badań diagnostycznych. 2. Wymagania wstępne - znajomość biologii pasożytów, omawianych na kolejnych ćwiczeniach, ze zwróceniem szczególnej uwagi na cykle rozwojowe; - zeszyt do ćwiczeń „Parazytologia” (dla I WL); - przybory do rysowania. 8 3. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Symbol tworzony przez osobę wypełniającą sylabus (kategoria: W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje oraz numer efektu) Treść przedmiotowego efektu kształcenia Efekty kształcenia określają co student powinien wiedzieć, rozumieć i być zdolny wykonać po zakończeniu zajęć. Efekty kształcenia wynikają z celów danego przedmiotu. Osiągniecie każdego z efektów powinno być zweryfikowane, aby student uzyskał zaliczenie. zna epidemiologię zarażeń pasożytami, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania; zna inwazyjne dla człowieka formy lub stadia rozwojowe wybranych pasożytniczych grzybów, pierwotC.W15. niaków, helmintów i stawonogów, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania; omawia zasadę funkcjonowania układu pasożyt – C.W16. żywiciel oraz zna podstawowe objawy chorobowe wywoływane przez pasożyty; zna i rozumie podstawy diagnostyki parazytologicznej C.W18. ocenia zagrożenia środowiskowe oraz posługuje się podstawowymi metodami pozwalającymi na wykrycie C.U6. obecności czynników szkodliwych (biologicznych i chemicznych) w biosferze (w zakresie parazytologii); rozpoznaje najczęściej spotykane pasożyty człowieka C.U7. na podstawie ich budowy, cykli życiowych oraz objawów chorobowych; przygotowuje preparat i rozpoznaje patogeny pod C.U9. mikroskopem (w zakresie parazytologii); posiada świadomość konieczności indywidualnego C.K. podejścia do pacjenta w celu postawienia prawidłowej diagnozy; umie przekazywać w społeczeństwie wiedzę na temat zagrożeń parazytologicznych w kraju oraz w trakcie C.K. podróży zagranicznych, szczególnie do rejonów tropikalnych i endemicznych; C.K. posiada świadomość ciągłego dokształcania się; C.K. posiada umiejętność współdziałania w grupie. Formy prowadzonych zajęć C.W13. 4. Forma Liczba godzin Liczba grup Wykład Seminarium Ćwiczenia 0 10 20 16 16 9 Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) Numer kierunkowego efektu kształcenia zawarty w Rozporządzeniu Ministra Nauki bądź Uchwały Senatu WUM dla właściwego kierunku studiów. zgodny zgodny zgodny zgodny zgodny zgodny zgodny zgodny zgodny zgodny zgodny Minimalna liczba osób w grupie nieobowiązkowe nieobowiązkowe nieobowiązkowe Tematy zajęć i treści kształcenia Zajęcia odbywają się w systemie zintegrowanego 2-tygodniowego bloku dla każdej grupy. Każda z 10 trzygodzinnych jednostka obejmuje 1 godzinę seminarium i 2 godziny ćwiczeń praktycznych. 5. Tematy ćwiczeń i seminariów: Ćwiczenie 1. Helminty najczęstsze w Polsce i na świecie. Nicienie (Ascaris lumbricoides, Enterobius vermicularis, Trichuris trichiura, Toxocara canis). Ćwiczenie 2. Pasożyty rzadkie w Polsce i zawlekane. Nicienie i przywry (Ancylostoma duodenale, Necator americanus, Anisakis spp., Schistosoma spp., Fasciola hepatica, Opisthorchis felineus, Dicrocoelium dendriticum). Ćwiczenie 3. Tasiemce; pasożyty jelitowe (Diphyllobothrium latum, Taenia solium, T. saginata, Rodentolepis nana, Hymenolepis diminuta, Dipylidium caninum). Ćwiczenie 4. Tasiemce i nicienie; pasożyty tkanek i narządów (Echinococcus granulosus, E. multilocularis, Trichinella spp., Dirofilaria repens, Loa loa). Ćwiczenie 5. Seminarium. Repetytorium. Rozwiązywanie problemów diagnostycznych; wybrane przypadki inwazji pasożytniczych. Ćwiczenie 6. Pierwotniaki; pasożyty układów pokarmowego i moczowo-płciowego oraz tkanek (Giardia intestinalis, Trichomonas vaginalis, Trichomonas tenax, Entamoeba histolytica/Entamoeba dispar, E. gingivalis, Cryptosporidium parvum, Acanthamoeba spp.). Ćwiczenie 7. Pierwotniaki; pasożyty krwi, innych tkanek i narządów (Plasmodium spp., Trypanosoma spp., Leishmania spp., Babesia spp. Toxoplasma gondii). Ćwiczenie 8. Stawonogi pasożytnicze i przenosiciele patogenów; owady i pajęczaki Ćwiczenie 9. Diagnostyka laboratoryjna chorób pasożytniczych Ćwiczenie 10. Nowe zagrożenia inwazjami pasożytniczymi człowieka w dobie globalizacji. Perspektywy wykorzystanie helmintów w terapii chorób autoimunologicznych człowieka. Zaliczenie praktyczne. 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedSymbole form prowaSposoby weryfikacji efektu miotowego efekKryterium zaliczenia dzonych zajęć kształcenia tu kształcenia C.W13; 16; 18 seminarium Zgodne z tab. 4 Kol. C.W15; C.U7; 9; ćwiczenia j. w j. w C.U6 seminarium, ćw. j. w. j. w. CK seminarium j. w. j. w. 7. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin ocena kryteria 2,0 (ndst) ≤ 50% 3,0 (dost) 51–60% 3,5 (ddb) 61–70% 4,0 (db) 71–80% 4,5 (pdb) 81–90% 5,0 (bdb) 91–100% 8. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. Parazytologia i akaroentomologia medyczna / Red. A. Deryło. PWN, Warszawa 2002; 2. zeszyt do ćwiczeń „Parazytologia lekarska” (dla I WL). 10 Literatura uzupełniająca: 1. Zarys parazytologii lekarskiej / Red. R. Kadłubowski & A. Kurnatowska. PZWl, Warszawa, 1999. 2. Choroby pasożytnicze /A. Buczek. Koliber, Lublin 2005. 3. Atlas pasożytów człowieka /A. Buczek. Koliber, Lublin 2005. 4. Zarys Parazytologii Ogólnej / K. Niewiadomska, T. Pojmańska, B. Machnicka, A. Czubaj. PWN, Warszawa 2001. 5. Parazytologia w ochronie środowiska i zdrowia / Red. E. Lonc. Volumed, Wrocław 2001. Czasopisma: 1. Przegląd Epidemiologiczny, wersja on-line: http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl 9. Kalkulacja punktów ECTS (1 ECTS = od 25 do 30 godzin pracy studenta) Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 0 Seminarium 10 Ćwiczenia 20 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp. Przygotowanie studenta do zajęć 10 Przygotowanie studenta do zaliczeń 30 Inne (jakie?) Razem 10. Informacje dodatkowe Każdego studenta obowiązuje wstępne przygotowanie się do zajęć. Studenci oglądają mikroskopowe i makroskopowe preparaty różnych form rozwojowych pasożytów. W zeszytach ćwiczeniowych wykonują rysunki dokumentujące oglądane preparaty. Rysunki zaliczane są pod koniec każdego ćwiczenia. Ze względu na kontakt z materiałem inwazyjnym na zajęciach należy ściśle przestrzegać zaleceń higienicznych. Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa, na zajęcia należy przychodzić punktualnie. Opuszczone z powodu choroby zajęcie (wymagane jest zwolnienie lekarskie) należy odrobić z inną grupą. Po odbytych zajęciach studentów obowiązuje zdanie kolokwium praktycznego (rozpoznawanie preparatów pasożytów). Strona internetowa Katedry: www.biologia.wum.edu.pl 11 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Rok akademicki: 2015/2016 Lekarski Mikrobiologia Lekarska III rok, semestr V i VI Stacjonarne/niestacjonarne Mikrobiologia obowiązkowy zaawansowany polski Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa prof. dr hab. Med. Grażyna Młynarczyk dr n. med. Anna Majewska Ćwiczenia w grupach 10 osobowych 80 wykłady: 0 ćwiczenia: 70 seminaria: 10 5 Zajęcia odbywają się od wtorku do piątku blokach zajęć. Szczegółowy plan zajęć jest podany na stronie internetowej Katedry oraz tablicach informacyjnych. Studenci są zobowiązani posiadać bawełniany fartuch ochronny. Na zajęciach wykorzystane zostaną metody dydaktyczne: prezentacja multimedialna, rozmowa heurystyczna, analiza danych, synteza wniosków, dyskusja. Studenci na ćwiczeniach wykonują wybrane etapy badania mikrobiologicznego, interpretują autentyczne wyniki badań mikrobiologicznych od chorych. Realizowane zagadnienia: Część I. Podstawy mikrobiologii. Poznanie warunków pracy i podstawowych metod stosowanych w pracowni mikrobiologicznej. 1. Schemat diagnostyki mikrobiologicznej. 2. Metody hodowli bakterii i metody mikroskopowe w toku badania mikrobiologicznego. 4. Sterylizacja i dezynfekcja. Prawidłowe mycie rąk. Część II Mikrobiologia szczegółowa. Wszystkie drobnoustroje są omawiane według schematu: chorobotwórczość i czynniki wirulencji, epidemiologia, różnicowanie, metody stosowane w diagnostyce (mikrobiologiczne, serologiczne), profilaktyka swoista i nieswoista, wrażliwość na antybiotyki i chemioterapia, seroterapia. 1. Ziarenkowce Gram-dodatnie i Gram-ujemne. 2. Pałeczki Gram – ujemne, Gram-dodatnie i prątki. 3. Bakterie rosnące beztlenowo. 4. Badanie wrażliwości bakterii na leki. Wykrywanie szczepów alarmowych. 5. Grzyby chorobotwórcze. Mikotoksyny. 6. Wirusy chorobotwórcze dla człowieka i metody diagnostyki mikrobiologicznej. 12 Część III. Zakażenia układowe. Diagnostyka, możliwości profilaktyki i leczenia: 1. zakażeń układu oddechowego, 2. zakażeń układu moczowo-płciowego, Metody dydaktyczne 3. zakażeń przewodu pokarmowego, (organizacja zajęć) 4. zakażeń skóry i ran, 5. zakażeń układu nerwowego, 6. zakażeń układu krążenia, 7. zakażeń u chorych z obniżoną odpornością. Student przystępujący do zajęć jest zobowiązany do posiadania podstawowych Wymagania wstępne wiadomości z biochemii, genetyki, immunologii, a także anatomii i fizjologii człowieka oraz informacji z zakresu budowy, fizjologii i genetyki drobnoustrojów. Założeniem przedmiotu jest nauczenie studentów składu i znaczenia fizjologicznej mikroflory człowieka. Zapoznanie z chorobotwórczymi gatunkami drobnoustrojów. Zapoznanie z możliwościami laboratoryjnego rozpoznawania zakażeń Cele kształcenia u ludzi. Zaznajomienie z możliwościami profilaktyki i leczenia chorób infekcyjnych. Nauczenie zasad racjonalnej chemioterapii. Nauczenie wykonywania podstawowych czynności laboratoryjnych koniecznych dla właściwej współpracy lekarza i mikrobiologa w diagnozowaniu chorób zakaźnych Efekty kształcenia C.W11. zna genetyczne mechanizmy nabywania lekooporności przez drobnoustroje i komórki nowotworowe; C.W12. klasyfikuje drobnoustroje, z uwzględnieniem chorobotwórczych i obecnych we florze fizjologicznej; C.W13. zna epidemiologię zarażeń wirusami, bakteriami oraz zakażeń grzybami i pasożytami, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania; - w zakresie wiedzy C.W14. zna wpływ abiotycznych i biotycznych (wirusy, bakterie) czynników śrostudent: dowiska na organizm człowieka i populację ludzi oraz drogi ich wnikania do organizmu człowieka; opisuje konsekwencje narażenia organizmu człowieka na różne czynniki chemiczne i biologiczne oraz zasady profilaktyki; C.W17. zna objawy zakażeń jatrogennych, drogi ich rozpowszechniania się oraz patogeny wywołujące zmiany w poszczególnych narządach; C.W18. zna i rozumie podstawy diagnostyki mikrobiologicznej; C.W19. zna podstawy dezynfekcji, sterylizacji i postępowania aseptycznego; C.U6. ocenia zagrożenia środowiskowe oraz posługuje się podstawowymi metodami pozwalającymi na wykrycie obecności czynników szkodliwych (bakterii, wirusów i grzybów) w biosferze; C.U8. posługuje się reakcją antygen-przeciwciało w aktualnych modyfikacjach - w zakresie umiejętności i technikach dla diagnostyki chorób zakaźnych; student: C.U9. przygotowuje preparat i rozpoznaje komórki bakterii i grzybów pod mikroskopem; C.U10. interpretuje wyniki badań mikrobiologicznych; C.U15. projektuje schemat racjonalnej chemioterapii zakażeń, empirycznej i celowanej; - w zakresie kompetencji nie dotyczy personalno-społecznych Ocena wiedzy – sprawdzian testowy Studenci w każdym semestrze przystępują do pisemnego kolokwium, którego tematyka jest ściśle powiązana z zagadnieniami prezentowanymi podczas zajęć Metody oceny pracy stu(seminaria + ćwiczenia). denta (forma i warunki Ocena umiejętności – sprawdzian praktyczny z etapów diagnostyki mikrobiologiczzaliczenia przedmiotu) nej, interpretacji wyniku badania mikrobiologicznego oraz ocena antybiogramu. Niezaliczenie powoduje konieczność zdawania kolokwium poprawkowego lub komisyjnego (sprawdzian ustny lub testowy, do decyzji Kierownika Katedry). 13 Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Ocena aktywności na zajęciach – przez asystenta prowadzącego zajęcia Warunkiem dopuszczenia do sprawdzianu praktycznego jest: - obecność na wszystkich seminariach i ćwiczeniach. Pojedynczą nieobecność należy odrobić w formie uzgodnionej z asystentem prowadzącym zajęcia; wyjątkowe sytuacje losowe będą rozpatrywane indywidualnie. - zaliczenie kolokwiów testowych na ocenę co najmniej dostateczną (w terminie pierwszym, poprawkowym lub komisyjnym). Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie sprawdzianu praktycznego na ocenę co najmniej dostateczną (w terminie pierwszym, poprawkowym lub komisyjnym). Egzamin ma formę testową, składa się ze 100 pytań, przewidziany czas na rozwiązanie testu 100 min. Student ma możliwość oceny zajęć wypełniając uczelnianą ankietę oceny zajęć i nauczycieli akademickich. Dodatkowo studenci mogą przekazywać swoje uwagi bezpośrednio adiunkta odpowiedzialnego za dydaktykę lub do sekretariatu Katedry. Wszystkie sugestie dotyczące prowadzenia zajęć będą rozpatrywane z najwyższą starannością. Literatura i materiały obowiązkowe: 1. Patrick R. Murray PhD, Ken S. Rosenthal PhD, Michael A. Pfaller MD, Mikrobiologia, I Wydanie polskie, Tłumaczenie VI wydania ang, Elsevier – Urban and Literatura obowiązkowa: Partner, 2011. 2. Materiały szkoleniowe udostępniane przez Katedrę i Zakład Mikrobiologii na stronie internetowej. 1. Eligia M. Szewczyk. Diagnostyka Bakteriologiczna, PWN Warszawa 2013 r. 2. Czasopisma (polecone publikacje). Literatura uzupełniająca: 1. Postępy Mikrobiologii. 2. Medycyna Doświadczalna i Mikrobiologia. 3. Polish Journal of Microbiology. Koło naukowe Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii 1. Ćwiczenia mają charakter zajęć praktycznych. 2. Szczegółowy program jest wywieszany na stronie internetowej Katedry dwa tygodnie przed planowanymi zajęciami. 3. Studentów obowiązuje teoretyczne przygotowanie się do każdego ćwiczenia, co jest sprawdzane ustnie lub w formie kartkówek. 4. Student obowiązany jest mieć zeszyt, w którym będzie sporządzał protokoły z ćwiczeń podlegające zaliczeniu przez asystenta. 5. Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. Ćwiczenia opuszczone (usprawiedliwione zwolnieniem lekarskim) należy odrobić z inną grupą, po uzgodnieniu z asystentem prowadzącym zajęcia. 6. Na ćwiczeniach studenci pracują z materiałem zakaźnym, należy zatem bezwzględnie przestrzegać przepisów BHP dotyczących pracy w laboratorium: Regulamin Zakładu: okrycia zewnętrzne pozostawione w szatni, przed przystąpieniem do zajęć włożyć fartuch ochronny (na pierwsze zajęcia należy przynieść własny fartuch, który będzie przez cały cykl ćwiczeniowy używany tylko w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii Lekarskiej). 7. Każdy student zapoznaje się ze szczegółowymi zasadami BHP, co potwierdza podpisem. 8. W trakcie zajęć konieczne jest zaliczenie kolokwiów cząstkowych oraz końcowego zaliczenia praktycznego. 9. W przypadku jeśli student otrzyma z kolokwium ocenę negatywną lub nie przystąpi do zaliczenia w pierwszym wyznaczonym terminie, przysługuje mu drugi termin. W przypadku braku zaliczenia w drugim terminie, student zdaje kolokwium komisyjne (terminy komisyjne odbywają się po zakończeniu zajęć praktycznych) 14 Regulamin Zakładu: 10.Do zaliczenia praktycznego przedmiotu dopuszczani są tylko studenci, którzy zaliczyli kolokwia i wykazali się obecnością i aktywnością na zajęciach. 11.Zaliczenie praktyczne można uzyskać w terminie pierwszym, drugim (poprawkowym) lub komisyjnym 15 Nazwa Wydziału: Program kształcenia: Rok akademicki: Nazwa modułu/przedmiotu: Kod przedmiotu: Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów: Semestr studiów: Typ modułu/przedmiotu: Osoby prowadzące: I Wydział Lekarski kierunek lekarski sześcioletnie jednolite studia magisterskie stacjonarne i niestacjonarne 2015/2016 Genetyka Zakład Genetyki Medycznej Centrum Biostruktury, I Wydział Lekarski ul. Pawińskiego 3c, 02-106 Warszawa tel. 22 572 06 95, faks 22 572 06 96 http://www.genetyka.wum.edu.pl kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Rafał Płoski II Klinika Pediatrii I Wydział Lekarski ul. Działdowska 1, 01-184 Warszawa kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Hanna Szajewska prof. dr hab. Rafał Płoski 3 (trzeci) 5 (piąty) zaawansowany prof. dr hab. n. med. Rafał Płoski, prof. dr hab. n. med. Lech Korniszewski, prof. dr hab. n. med. Andrzej Kochański, dr n. med. Agata Skórka, dr n. med. Dorota Gieruszczak-Białek, dr n. med. Małgorzata Rydzanicz, dr n. med. Lech Trzeciak, mgr Konrad Szymański, mgr Piotr Gasperowicz, mgr Anna Walczak, mgr Krystyna Wasilewska nie Konrad Szymański 2 Erasmus: Osoba odpowiedzialna za sylabus: Liczba punktów ECTS: 1. Cele kształcenia Celem kształcenia jest: -- zdobycie przez studenta wiedzy dotyczącej przyczyn, objawów, zasad diagnozowania i postępowania terapeutycznego w zakresie najczęstszych chorób genetycznych w populacji; -- nabycie umiejętności weryfikacji wskazań do diagnostyki prenatalnej; -- nabycie umiejętności podjęcia decyzji o potrzebie wykonania badań genetycznych oraz ustalenia rodzaju badań; -- rozumienie przez studenta podstawowych wiadomości z genetyki, takich jak: typy dziedziczenia, klasyfikacja wad wrodzonych, poradnictwo genetyczne; -- zdobycie przez studenta umiejętności zbierania wywiadu genetycznego i konstruowania rodowodów, właściwego zastosowania testów diagnostycznych, rozumienia wyników badań cytogenetycznych i molekularnych; -- a także przekazywania informacji genetycznej pacjentowi i jego rodzinie. 2. Wymagania wstępne Zaliczenie Genetyki na czwartym semestrze 16 3. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia W1 W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9 W10 W11 W12 W13 U1 U2 U3 U4 U5 U6 U7 Treść przedmiotowego efektu kształcenia Zna podstawowe molekularne mechanizmy onkogenezy oraz najczęstsze zespoły dziedziczne predysponujące do rozwoju nowotworów Opisuje aberracje chromosomów będące przyczyną chorób w tym onkogenezy Zna podstawy chorób metabolicznych, w tym mitochondrialnych i metody ich diagnozowania. Zna podstawowe metody diagnostyki prenatalnej i wskazania do ich zastosowania. Zna podstawy diagnostyki dziedzicznych chorób ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Zna diagnostykę różnicową nabytych i dziedzicznych chorób układu nerwowego Zna podstawy cytogenetyki, metody diagnostyczne i najczęstsze aberracje chromosomalne autosomów i heterosomów, w tym onkogenezy Zna podstawy dziedziczenia chorób wieloczynnikowych, najczęstsze choroby i wady dziedziczone w sposób wieloczynnikowy Zna najczęstsze choroby genetyczne związane z niepełnosprawnością intelektualną Zna uwarunkowania genetyczne grup krwi człowieka oraz konfliktu serologicznego w układzie Rh Określa korzyści i zagrożenia wynikające z obecności w ekosystemie organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) Opisuje prawidłowy kariotyp człowieka oraz różne typy determinacji płci Zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach Umie w sposób niedyrektywny i taktowny udzielić porady genetycznej. Umie zaproponować proces postępowania w przypadku noworodka za zaburzeniami różnicowania płci. Umie zaproponować proces postępowania w przypadku podejrzenia zespołów genetycznych, w skład których wchodzi uszkodzenie ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego Identyfikuje wskazania do wykonania badań prenatalnych Podejmuje decyzję o potrzebie wykonania badań cytogenetycznych i molekularnych Umie przeprowadzić badanie dziecka z zespołem wad wrodzonych z oceną cech dysmorfii w tym wykonuje pomiary morfometryczne, analizuje morfogram, zapisuje kariotypy chorób Potrafi zaproponować schemat diagnostyki u pacjenta z niepełnosprawnością intelektualną w zależności od towarzyszących nieprawidłowości 17 Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) C.W7. C.W4 C.W6. C.W10. C.W3. C.U2 C.U3 C.U4 4. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie nieobowiązkowe nieobowiązkowe nieobowiązkowe Wykład 2 15 Seminarium 11 1 Ćwiczenia 17 1 5. Tematy zajęć i treści kształcenia Zajęcia: Wady wrodzone. Dysmorfologia. Niepowodzenia rozrodu. – U1, U6 Upośledzenie umysłowe. Zaburzenia wieloczynnikowe. Cytogenetyka. – W7, W8, W9, W12, U5, U6, U7 Zaburzenia różnicowania płci. Diagnostyka prenatalna. – W4, W12, U2, U4, U5 Neurogenetyka. Choroby metaboliczne. – W3, W, W6, U3 Genetyka nowotworów. Genetyka grup krwi. – W1, W2, W10. Wykład: Genetycznie modyfikowana organizmy. Terapia genowa. – W11, W13. 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedmioto- Symbole form prowadzo- Sposoby weryfikacji efektu kształwego efektu nych zajęć cenia kształcenia W1–W13, W, S Egzamin testowy U1–U7 U1, U6 C Kryterium zaliczenia Udzielenie poprawnych odpowiedzi na ponad 50% pytań Prawidłowe wykonanie Ustny raport z wykonanych ćwiczeń ćwiczenia 7. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin testowy. Egzamin sprawdza umiejętności oraz wiedzę zdobyte na zajęciach z genetyki zarówno na czwartym jak i piątym semestrze studiów. ocena kryteria 2,0 (ndst) Nieuzyskanie ponad 50% punktów 3,0 (dost) 3,5 (ddb) 4,0 (db) 4,5 (pdb) 5,0 (bdb) 8. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. Bamshad MJ, Carey JC, Jorde LB.: „Genetyka medyczna" (red. tłum. Kałużewski B), Urban & Partner 2014. 2. Drewa G. Ferenc T. (red.) „Genetyka medyczna Podręcznik dla studentów”, Wyd. Medyczne Urban&Partner. Literatura dodatkowa: 1. Bal J. (red) „Badania molekularne i cytogenetyczne w medycynie”, Springer PWN, Warszawa 1998. 2. Korniszewski L. „Dziecko z zespołem wad wrodzonych. Diagnostyka dysmorfologiczna” PZWL, Warszawa 2005. 3. Friedman J. M., Dill F. J., Hayden M. R., Gilivray B. C. „Genetyka” Urban & Partner, Wrocław 1997. 18 9. Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: 2 0 11 0,5 17 0,5 Samodzielna praca studenta: Przygotowanie studenta do zajęć 15 0,5 Przygotowanie studenta do zaliczeń 15 0,5 Inne (jakie?) 0 0 Razem 60 2 10. Informacje dodatkowe Osoba odpowiedzialna za sprawy studenckie: dr n. med. Agata Skórka [email protected] (II Klinika Pediatrii). Sekretariat Zakładu znajduje się przy ul. Pawińskiego 3c w pokoju nr 2 i jest czynny w poniedziałki i środy w godz. 930-1300. Indeksy złożone w Zakładzie należy wypełnić zgodnie z Kartą okresowych osiągnięć studenta. Studentów zainteresowanych genetyką medyczną, chętnych do podjęcia współpracy przy projektach naukowych realizowanych w Zakładzie Genetyki Medycznym zapraszamy do kontaktu z kierownikiem ZGM – prof. Rafałem Płoskim. Wykład Seminarium Ćwiczenia Regulamin zajęć: Rozdział 1. Informacje ogólne 1. Zajęcia odbywają się w sali dydaktycznej podanej w planie zajęć przez Dziekanat właściwego Wydziału Lekarskiego WUM. 2. Zajęcia odbywają się według harmonogramu ustalonego przez Dziekanat właściwego Wydziału Lekarskiego WUM. 3. Uczestniczenie w zajęciach odbywa się w grupach dziekańskich. Zmiana grupy dziekańskiej na czas trwania zajęć możliwa jest jedynie w szczególnych sytuacjach losowych i wymaga zgody Dziekana ds. studenckich oraz osoby odpowiedzialnej za sprawy studenckie w Zakładzie Genetyki Medycznej (ZGM). Odrabianie pojedynczych zajęć z inną grupą należy uzgodnić z osobą odpowiedzialną za dydaktykę. 4. Zajęcia rozpoczynają się punktualnie o godzinie podanej w planie zajęć udostępnionym przez właściwy Dziekanat. 5. Spóźnienie się studenta na zajęcia przekraczające 15 minut jest traktowane jak nieobecność i powoduje niezaliczenie zajęć w danym dniu. 6. W przypadku odbywania zajęć w sali seminaryjnej Zakładu Genetyki Medycznej obowiązuje całkowity zakaz spożywania posiłków oraz napojów w części komputerowej sali. Sala seminaryjna musi być pozostawiona w ładzie i porządku. 7. Zaliczenie zajęć jest stwierdzeniem uczęszczania i aktywnego udziału w zajęciach. Rozdział 2. Organizacja zajęć na czwartym semestrze 1. Podstawą zaliczenia przedmiotu na czwartym semestrze jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium. 2. Kolokwium jest pisemne i składa się z co najmniej 3 zadań. 3. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest obecność na seminariach i zaliczenie ćwiczeń. Dopuszcza się jedną nieobecność na zajęciach. Każda kolejna nieobecność, niezależnie od przyczyny nieobecności, powoduje niezaliczenie przedmiotu. 4. W razie negatywnego wyniku kolokwium, kolokwium powtarza się jeden raz. 5. Nieobecność studenta na kolokwium, z innego powodu niż choroba potwierdzona zaświadczeniem lekarskim, jest równoznaczna z nieprzystąpieniem do kolokwium. Nieprzystąpienie do kolokwium bez usprawiedliwienia jest równoznaczne z utratą danego terminu kolokwium. 6. W przypadku niesamodzielnego udzielania odpowiedzi podczas kolokwium, zakłócenia przebiegu kolokwium, złamania zakazu korzystania z materiałów dodatkowych oraz zakazu posiadania urządzeń służących do przekazu i odbioru informacji student zostaje wykluczony udziału w kolokwium, co jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. 7. Zaliczenie zajęć na czwartym semestrze jest podstawą dopuszczenia do egzaminu. 19 Rozdział 3. Organizacja zajęć na piątym semestrze 1. Podstawą zaliczenia przedmiotu na piątym semestrze jest obecność na wszystkich seminariach i zaliczenie wszystkich ćwiczeń. Każda nieobecność powoduje niezaliczenie przedmiotu. 2. Pojedyncze nieobecności można zaliczyć w trakcie zajęć z inną grupą po uzgodnieniu z osobą odpowiedzialną za dydaktykę. 3. Zaliczenie zajęć na piątym semestrze jest podstawą dopuszczenia do egzaminu. Rozdział 4. Egzamin 1. Egzamin odbywa się w sesji zimowej po piątym semestrze. 2. Zakres tematyczny egzaminu pokrywa program nauczania przedmiotu Genetyka na czwartym oraz piątym semestrze studiów. 3. Egzamin ma formę testu składającego się z 50 pytań. 4. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie przedmiotów Genetyka na czwartym oraz piątym semestrze studiów. 5. W razie negatywnego wyniku egzaminu, studentowi przysługuje egzamin poprawkowy w sesji poprawkowej. 6. Nieobecność studenta na egzaminie lub egzaminie poprawkowym, z innego powodu niż choroba potwierdzona zaświadczeniem lekarskim, jest równoznaczna z nieprzystąpieniem do egzaminu lub egzaminu poprawkowego. Nieprzystąpienie do egzaminu lub egzaminu poprawkowego bez usprawiedliwienia jest równoznaczne z utratą danego terminu egzaminu lub egzaminu poprawkowego. 7. W przypadku niesamodzielnego udzielania odpowiedzi podczas egzaminu, zakłócenia przebiegu egzaminu, złamania zakazu korzystania z materiałów dodatkowych oraz zakazu posiadania urządzeń służących do przekazu i odbioru informacji lub otwierania książeczek testowych zanim komisja egzaminacyjna na to zezwoli lub dokonywania zmian w karcie odpowiedzi po ogłoszeniu końca egzaminu student zostaje wykluczony udziału w egzaminu lub egzaminu poprawkowego, co jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. 8. W czasie 10 minut przed końcem egzaminu oraz w trakcie zbierania kart egzaminacyjnych oraz książeczek testowych studenci zobowiązani są do zachowania ciszy oraz pozostania na miejscach. W przypadku niezastosowania się do powyższego egzamin studenta zostanie unieważniony, co jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. Studenci, którzy przystąpili do egzaminu w formie testowej mogą zgłosić drogą pisemną lub mailową na adres [email protected] ewentualne uwagi co do pytań bezpośrednio po egzaminie, nie później niż 2 godziny po zakończeniu egzaminu. Po tym czasie uwagi co do pytań nie będą rozpatrywane. Zakład poda do wiadomości studentów wyniki egzaminu nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia przeprowadzenia egzaminu. Wyniki zostaną opublikowane w witrynie internetowej Zakładu (http://www.genetyka.wum.edu.pl) oraz w gablocie informacyjnej w Zakładzie (ul. Pawińskiego 3c). Termin wglądu studenta we własną pracę egzaminacyjną zostaje podany łącznie z wynikami egzaminu. Wgląd we własną pracę egzaminacyjną odbywa się wyłącznie w godzinach podanych przez Zakład. Jakiekolwiek uwagi co do oceny mogą być zgłoszone na piśmie w godzinach wglądu w prace egzaminacyjne. Protokół z egzaminu sporządzany jest bezpośrednio po wygaśnięciu terminu wglądu w prace egzaminacyjne. Po tym czasie jakiekolwiek uwagi co do egzaminu nie są przyjmowane, a wyniki są traktowane jako ostateczne i niemodyfikowalne. Indeks uzupełniony zgodnie z kartą okresowych osiągnięć studenta powinien zostać złożony w sekretariacie Zakładu w wyznaczonym terminie. 20 Nazwa Wydziału: I Wydział Lekarski Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, lekarski, studia 6 letnie jednolite, profil praktyczny, stacjonarne np. Zdrowie publiczne I stopnia profil i niestacjonarne praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2015/2016 Nazwa modułu/przedmiotu: Kod przedmiotu (z systemu Pensum): Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Patomorfologia 1M11 Katedra i Zakład Patomorfologii/ Pracownia Medycyny Genomowej Prof. Barbara Górnicka/prof. Krystian Jażdżewski III V/VI Podstawowy Prof. Barbara Górnicka,dr hab.Hanna Ratajska, dr. hab. Bogna Ziarkiewicz-Wróblewska, dr med. Dorota Biernacka-Wawrzonek, dr med. Małgorzata Kubicka-Pertkiewicz, dr med.Jadwiga Małdyk, dr med. Łukasz Koperski, lek. med Agnieszka Powała, lek med. Janina Marczewska, lek med. Wiesława Prątnicka, Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz lek med. Antoni Prątnicki, dr biol. Anna Rowińska, stopnie naukowe wszystkich wykładowców prof. Krystian Jażdżewski, dr med.Anna Wójcicka, prowadzących przedmiot): lek. med Agata Cyran-Chlebicka, lek.med Łukasz Fus., lek. med. Benedykt Szczepankiewicz, mgr Tomasz Ilczuk, mgr Radosław Olkowski, mgr. Anna Pastwińska, mgr Łukasz Strojek, lek. med Piotr Gierej, mgr. Iwona Osińska, lek. med. Renata Polak, lek. med. Emilia Skowrońska, lek. med. Aleksandra Starzyńska, lek. med. Grzegorz Szparecki Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Tak Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące Dr med. Małgorzata Kubicka-Pertkiewicz sylabusa): Liczba punktów ECTS: 16 1. Cele kształcenia 1. Zapoznanie studentów z obrazami morfologicznymi i mikroskopowymi chorób 2. Podstawy diagnostyki patomorfologicznej 3. Implikacje diagnostyczno-kliniczne wynikające z morfologii 21 2. Wymagania wstępne Znajomość anatomii i histologii na poziomie wymagań obowiązujących w toku studiów 3. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego Odniesienie do efektu Treść przedmiotowego efektu kształcenia efektu kształcenia kierunkowego (numer) W –wiedza W zakresie wiedzy student Zna nazewnictwo patomorfologiczne C.W25 Zna podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek C.W26 i tkanek C.W.27 Określa przebieg kliniczny zapaleń swoistych i nieswoistych oraz opisuje procesy regeneracji tkanek i narządów zna definicję i wykładniki morfologiczne wstrząsu ze szczególnym uwzględnieniem różniC.W28 cowania przyczyn wstrząsu oraz niewydolności wielonarządowej C.W29 zna etiologię zaburzeń hemodynamicznych, zmian wstecznych i zmian postępowych opisuje konseC.W31 C.W.30 kwencje rozwijających się zmian patologicznych dla sąsiadujących topograficznie narządów Zna zagadnienia z zakresu szczegółowej patologii narządowej U – umiejętności w zakre- Potrafi powiązać obrazy uszkodzeń tkankowych sie umiejętności student i narządowych z objawami klinicznymi choroby, C.U11 wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych. A.U1 B.U.15 K – kompetencje W zakresie kompetencji student D.W9, D.U14 II.3c, G.W12 II.3d D.U.19 D.W15 D.U17 D.U12 D.U15 Obsługuje mikroskop optyczny także w zakresie korzystania z imersji Umie zaplanować i wykonać proste badanie naukowe w zakresie patomorfologii oraz zinterpretować jego wyniki i wyciągnąć wnioski Umie okazać szacunek dla śmierci i zwłok Przestrzega tajemnicy lekarskiej i prawa pacjenta Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się Umie przekazywać w prosty sposób posiadaną wiedzę osobom spoza kręgu medycznego Umie pracować w zespole, zna zasady pracy w grupie Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w języku angielskim oraz wyciąga wnioski w oparciu o dostępną literaturę Przestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych Wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym 22 4. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład 60 Cały kurs Seminarium 30 16 10 Ćwiczenia 110 16 10 5. Tematy zajęć i treści kształcenia WYKŁADY Semestr zimowy 2015 1. Wkład inauguracyjny 2. Patomorfologia jak specjalizacja lekarska 3. Amuliodoza 4. Miażdżyca 5. Zapalenia,część ogólna 6. Choroby z autoagresji i choroby tkanki łacznej 7. AIDS i zapalenia oportunistyczne 8. Nowotwory nabłonkowe 9. Nowotwory tkanek miękkich I część 10. Nowotwory tkanek miękkich II część 11. Guzy kości 12. Nowotwory skóry 13. Nowotwory układu chłonnego I część 14. Nowotwory układu chłonnego II część Semestr letni 2016 15. Zapalenia 16. Wady serca 17. rak trzustki 18. Rak żołądka 19. Rak jelita grubego 20. Wirusowe zapalenie wątroby i marskość 21. Nowotwory jajnika 22. Nowotwory piersi 23. Nowotwory gruczołu krokowego i jądra 24. Kłębkowe zapalenia nerek 25. Cytologia ginekologiczna 26. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego 27. Patogia tarczycy i BAC 28. Omawianie przypadków i przykładów pytań testowych ĆWICZENIA HISTOPATOLOGICZNE w salach komputerowych w programie PathXL 1 x w tygodniu: Semestr zimowy: 1. Zaburzenia w krążeniu cz.I 2. Zaburzenia w krążeniu cz.II 3. procesy adaptacyjne 4. Kolokwium1 5. zapalenia 6. Czy nowotwór jest choroba genetyczną 7. Transplantacja, immunosupresja 8. Kolokwium 2 9. Zmiany prekursorowe. Nowotwory nabłonkowe łagodne 10. Nowotwory nabłonkowe złośliwe 11. Nowotwory nienabłonkowe 12. Analiza danych otrzymanych w NGS. Biologiczna i medyczna interpretacja wyniku 13. Nowotwory kości i skóry 14. Nowotwory układu chłonnego i krwiotwórczego 23 Semestr letni: 1. Patologia układu oddechowego 2. Patologia układu krążenia 3. Patologia układu dokrewnego 4. Kolokiwum 1 5. Patologia gruczołu piersiowego 6. Patologia układu rozrodczego żeńskiego 7. Cytologia 8. Patologia układu rozrodczego męskiego 9. Patologia układu moczowego 10. Kolokwium 2 11. Patologia układu pokarmowego cz. I 12. Patologia układu pokarmowego cz. II 13. Kolokwium 3 14. Kolkwium poprawkowe 15. Kolokwium komisyjne SEMINARIA (bloki poranne) i ćwiczenia sekcyjne (trzy tygodnie w roku) 1 tydzień 1. Diagnostyka patomorfologiczna – metody rutynowe 2. Diagnostyka patomorfologiczna – metody specjalne 3. Sekwencjonowanie nowej generacji(NGS) w diagnostyce genetycznej – rodzaje i zastosowanie poszczególnych typów badań 4. Jak NGS buduje medycynę spersonalizowaną – diagnostyka, prognostyka i wczesna prewencja chorób 5. Jak NGS buduje medycynę spersonalizowaną – terapie celowane w nowotworach 2 tydzień 1. Wprowadzenie – typy i mechanizmy śmierci, rodzaje i technika sekcji zwłok, podstawy prawne wykonywania autopsji 2. Omówienie przypadków sekcyjnych 3. Omówienie przypadków sekcyjnych 4. Omówienie przypadków sekcyjnych 5. Omówienie przypadków sekcyjnych 3 tydzień 1. Omówienie przypadków sekcyjnych 2. Kardiomyopatie 3. Omówienie przypadków sekcyjnych 4. Omówienie przypadków sekcyjnych 5. Omówienie przypadków sekcyjnych. 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedSymbole form prowaSposoby weryfikacji efektu miotowego efekKryterium zaliczenia dzonych zajęć kształcenia tu kształcenia Zaliczenie końcowe każdego ćwiczenia histopatologicznego, 6 kolokwium po każdym dziale patomorCW29 W,S, Ć. fologii,Test jednokrotnego >50% wyboru Końcowy egzamin teoretyczny testowy –test jednokrotnego wyboru 24 7. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: kolokwium pisemne – czas trwania zaliczenia: 30 minut, kolokwium pisemne (24 pytania), ocenianie pytań – 24 punktów maksymalnie, zalicza 12 punktów +1 ocena kryteria Brak osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia sto2,0 (ndst) pień opanowania wiedzy <50% Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia z po3,0 (dost) ważnymi nieścisłościami, stopień opanowania wiedzy 51%-60% Osiągnięcia zakładanych efektów z pominięciem niektó3,5 (ddb) rych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami, stopień opanowania wiedzy 61-70% Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia z pomi4,0 (db) nięciem niektórych mniej istotnych aspektów – stopień opanowania wiedzy 71-80% Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia obejmu4,5 (pdb) jących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami – stopień opanowania wiedzy 81-90% Osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia obejmu5,0 (bdb) jących wszystkie istotne aspekty – stopień opanowania wiedzy >91%. 8. Literatura Literatura obowiązkowa: ROBBIS PATOLOGIA Kumar, Cotran, Robbins Literatura uzupełniająca: 1. Stefan Kruś, Ewa Skrzypek PATOMORFOLOGIA KLINICZNA PZWL 2005. 2007. 2. Stefan Kruś ANATOMIA PATOLOGICZNAPZWL 2001. 3. Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała PATOLOGIA ZNACZY SŁOWO O CHOROBIE trzy tomy. KRAKÓW 2003. 4. Wenancjusz Domagała, Maria Chosia, Elżbieta Urasińska PODSTAWY PATOLOGII PZWL 2010. 5. Wenancjusz Domagała, Maria Chosia, Elżbieta Urasińska ATLAS HISTOPATOLOGII. PZWL 2007. 9. Kalkulacja punktów ECTS (1 ECTS = od 25 do 30 godzin pracy studenta) Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 60 2 Seminarium 30 1 Ćwiczenia 110 4 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp. Przygotowanie studenta do zajęć 120 4 Przygotowanie studenta do zaliczeń 150 5 Inne (jakie?) Razem 470 16 10. Informacje dodatkowe Dwa koła naukowe – Regulamin w załaczeniu – Sylabus i wszystkie ważne informacje na stronie Katedry. 25 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Rok akademicki: 2015/2016 Lekarski Choroby Wewnętrzne 3 rok Stacjonarne Propedeutyka Chorób Wewnętrznych Obowiązkowy Polski I Katedra i Klinika Kardiologii Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii Katedra i Klinika Nefrologii, Dializoterapii i Chorób Wewnętrznych Klinika Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych prof. dr hab. Grzegorz Opolski prof. dr hab. Zbigniew Gaciong prof. dr hab. Waldemar Karnafel prof. dr hab. Ryszarda Chazan prof. dr hab. Tomasz Bednarczuk prof. dr hab. Joanna Matuszkiewicz-Rowińska prof. dr hab. Leszek Pączek obowiązkowe 90 wykłady: 10 ćwiczenia: 60 seminaria: 20 5 Zajęcia seminaryjne odbywają się od poniedziałku do piątku w 4-tygodniowym bloku zajęć. Zajęcia rozpoczynają się punktualnie o 8:00 i trwają do 11:00. Zajęcia kliniczne prowadzone są przy łóżku chorego w Klinikach Chorób Wewnętrznych – SP CSK ul. Banacha 1a. Szczegółowy plan zajęć jest podany na tablicach informacyjnych. Studenci są zobowiązani posiadać: fartuch lekarski, stetoskop oraz plakietkę identyfikator. Pożądana jest także zmiana obuwia. Tematy wykładów (w sumie 10 godzin): Postępy w Kardiologii (2 godziny – I Katedra i Klinika Kardiologii) Postępy w Pneumonologii (2 godziny – Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Postępy w Gastroenterologii i Chorobach Przemiany Materii (2 godziny – Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii) Postępy w Nefrologii (2 godziny – Katedra i Klinika Nefrologii, Dializoterapii i Chorób Wewnętrznych) Postępy w Endokrynologii (1 godzina – Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii) Postępy w Nadciśnieniu Tętniczym i Angiologii (1 godzina – Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii). 26 Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia - w zakresie wiedzy student: Tematy seminariów: 1. Wprowadzenie do ćwiczeń z chorób wewnętrznych. 2. W tym: odpowiedni ubiór, zachowanie na oddziale, szacunek dla nauczycieli i chorych, przestrzeganie tajemnicy lekarskiej, uzyskiwanie zgody na przeprowadzenie diagnostyki i leczenia, prowadzenie dokumentacji medycznej – zasady wypełniania historii choroby, znaczenie rozpoznania wstępnego, zachowanie zasad higieny, znajomość zasad postępowania w razie narażenia na czynniki zakaźne. 3. Ogólne zasady badania podmiotowego. 4. W tym: umiejętne zbieranie danych, omówienie dolegliwości, wywiad dotyczący przeszłości chorobowej, wywiad rodzinny, wywiad środowiskowy, sytuacje szczególne – np. pacjent w podeszłym wieku, pacjent agresywny. 5. Ogólne zasady badania przedmiotowego 6. W tym np. warunki w jakich należy badać stan somatyczny, stan ogólny chorego, stan odżywienia, stan nawodnienia, temperatura ciała, sytuacje szczególne – np. chory nieprzytomny. 7. Badanie skóry, głowy i szyi. 8. Wywiad z zakresu układu krążenia. 9. Badanie przedmiotowe z zakresu układu krążenia. 10.Podstawowa diagnostyka różnicowa objawów z zakresu układu krążenia. 11.Wywiad z zakresu układu oddechowego. 12.Badanie przedmiotowe z zakresu układu oddechowego. 13.Podstawowa diagnostyka różnicowa objawów z zakresu układu oddechowego. 14.Wywiad z zakresu układu pokarmowego. 15.Badanie przedmiotowe z zakresu układu pokarmowego. 16.Podstawowa diagnostyka różnicowa objawów z zakresu układu pokarmowego. 17.Wywiad z zakresu chorób nerek oraz badanie przedmiotowe. 18.Podstawowa diagnostyka różnicowa chorób układu moczowo-płciowego. 19.Wywiad z zakresu chorób endokrynologicznych oraz badanie przedmiotowe. 20.Diagnostyka różnicowa z zakresu chorób endokrynologicznych. 21.Wywiad i badanie przedmiotowe z zakresu chorób układu krwiotwórczego. 22.Podstawowa diagnostyka różnicowa chorób hematologicznych. 23.Badanie kliniczne z zakresu chorób układu ruchu i diagnostyka różnicowa chorób narządu ruchu i tkanki łącznej. Student przystępujący do zajęć jest zobowiązany do posiadania podstawowych wiadomości z zakresu fizjologii, patofizjologii oraz anatomii. Założeniem przedmiotu jest nauczenie studentów przeprowadzania wywiadu i badania klinicznego u pacjentów z najczęstszymi chorobami wewnętrznymi, rozpoznawanie oraz diagnozowanie. Efekty kształcenia Zna zasady zebrania pełnego wywiadu lekarskiego i badania przedmiotowego w zakresie chorób wewnętrznych. E.W7 Zna i rozumie objawy w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych. 27 E.U1. przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; E.U3. przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta dorosłego; E.U7. ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta; E.U13. ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; - w zakresie umiejętności E.U29. wykonuje podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym: student: a) pomiar temperatury ciała, tętna, nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego b) monitorowanie parametrów życiowych przy pomocy kardiomonitora, puls oksymetrię E.U38. prowadzi dokumentację medyczną pacjenta. Studentów obowiązuje sporządzenie historii choroby, opracowanie rozpoznania wstępnego i podstawowej diagnostyki różnicowej. •potrafi nawiązać i utrzymać głęboki i pełen szacunku kontakt z chorym •kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwszym miejscu - w zakresie kompetencji •przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta personalno-społecznych •posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się. 1. Ocena wiedzy – sprawdzian testowy W ostatnim dniu ćwiczeń studenci przystępują do pisemnego zaliczenia którego tematyka jest ściśle powiązana z zagadnieniami prezentowanymi podczas zajęć (seminaria + ćwiczenia). Sprawdzian składa się z 30 pytań testowych (oceny uzyskiwane za określoną ilość punktów – ocena dostateczna: 18-22 pkt; dobra: 23-27 pkt; bardzo dobra: 28-30 pkt.). Niezaliczenie powoduje konieczność zdawania sprawdzianu poprawkowego (sprawdzian ustny lub testowy, do decyzji asystenta prowadzącego zajęcia lub adiunkta kliniki odpowiedzialnego za dydaktykę). 2. Ocena umiejętności – sprawdzian praktyczny z badania klinicznego. W ostatnich dniach ćwiczeń studenci przystępują do sprawdzianu praktycznego z badania klinicznego, ocenianego przez asystenta prowadzącego zajęcia. Niezaliczenie sprawdzianu praktycznego powoduje konieczność zdawania sprawdzianu praktycznego poprawkowego. Metody oceny pracy studenta 3. Ocena umiejętności – ocena historii choroby przez asystenta. Niezaliczenie powoduje konieczność poprawy lub ponownego napisania historii choroby. (forma i warunki zaliczenia 4. Ocena aktywności na zajęciach – przez asystenta prowadzącego zajęcia. przedmiotu) Warunkiem zaliczenia zajęć z chorób wewnętrznych jest: •obecność na wszystkich seminariach i ćwiczeniach. Pojedynczą nieobecność należy odrobić w formie uzgodnionej z asystentem prowadzącym zajęcia lub z adiunktem kliniki odpowiedzialnym za dydaktykę. Nieobecność dłuższa niż pięć dni powoduje niezaliczenie zajęć i konieczność odrabiania całego bloku w innym terminie. Wyjątkowe sytuacje losowe będą rozpatrywane indywidualnie. •Zaliczenie sprawdzianu pisemnego na ocenę co najmniej dostateczną (w terminie pierwszym lub poprawkowym) •Zaliczenie sprawdzianu praktycznego na ocenę co najmniej dostateczną (w terminie pierwszym lub poprawkowym) •Zaliczenie historii choroby na ocenę co najmniej dostateczną (w terminie pierwszym lub poprawkowym). 28 Końcowa ocena stanowi średnią arytmetyczna: oceny sprawdzianu pisemnego, oceny sprawdzianu praktycznego, oceny historii choroby i oceny aktywności na zajęciach. Student, który nie zaliczy zajęć z propedeutyki chorób wewnętrzMetody oceny pracy studenta nych ma prawo do ubiegania się o egzamin komisyjny. (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Student ma możliwość oceny zajęć wypełniając uczelnianą ankietę oceny zajęć i nauczycieli akademickich. Dodatkowo studenci mogą przekazywać swoje uwagi bezpośrednio do sekretariatów Kliniki. Wszystkie sugestie dotyczące prowadzenia zajęć będą rozpatrywane z najwyższą starannością. 1. Badanie Kliniczne Macleod. G Douglas, F. Nicol, C. Robertson. 2. Badanie podmiotowe i przedmiotowe z serii „Wielka Interna”‚ A. Antczak, M. Myśliwiec, P. Pruszczyk. Literatura obowiązkowa: 3. Przewodnik Batesa po badaniu przedmiotowym i podmiotowym Lynn S. Bickley. 4. Zarys ogólnej diagnostyki lekarskiej. W. Orłowski. 1. Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych. F. Kokot. Literatura uzupełniająca: 2. Interna Szczeklika – Podręcznik Chorób Wewnętrznych. Gajewski P. Koło naukowe Regulamin 29 Rok akademicki: 2015/2016 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Lekarski III, semestr V i VI Stacjonarne / niestacjonarne Farmakologia i toksykologia Obowiązkowy ogólny Zaawansowany Polski Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT) Prof. dr hab. med. Dagmara Mirowska-Guzel Dr med. Iwona Korzeniewska-Rybicka e-mail: [email protected] Sekretariat dydaktyczny: Centrum Dydaktyczne, pokój 207 ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa czynny: wtorki i czwartki: 10.00-15.00, tel. 22 57 20 964 Pozostałe dni tel. 22 116 61 60 wykłady, ćwiczenia, seminaria 100 Wykłady: 30 Seminaria: 10 Ćwiczenia: 60 8 wykłady, ćwiczenia i seminaria PROGRAM ĆWICZEŃ i SEMINARIÓW Semestr zimowy: 1. Wiarygodne źródła wiedzy o lekach. 2. Farmakokinetyka – cz. 1: zagadnienia formalno-prawne; zagadnienia ogólne: transport przez błony biologiczne, rzędowość procesów kinetycznych, model kompartmentowy, zarys postaci leków; procesy kinetyczne w stanach fizjologicznych i patologicznych: uwalnianie leku z postaci leku, wchłanianie. 3. Farmakokinetyka – cz. 2: zagadnienia ogólne: stan stacjonarny; procesy kinetyczne w stanach fizjologicznych i patologicznych: dystrybucja, eliminacja wątrobowa, eliminacje nerkowa. 4. Leki przeciwbakteryjne – cz. 1: podstawowe pojęcia, sulfonamidy, antybiotyki beta-laktamowe, glikopeptydy, glikolipopeptydy, fosfomycyna, bacytracyna. 5. Leki przeciwbakteryjne – cz. 2: antybiotyki makrolidowe, ketolidy, linkosamidy, chloramfenikol, streptograminy, oksazolidynony, aminoglikozydy, aminocyklitole, tetracykliny, glicylocykliny. 6. Leki przeciwbakteryjne – cz. 3: chinoliny, pochodne nitroimidazolu, pochodne nitrofuranu, ryfamycyny, polimyksyny, lipopeptydy, mupirocyna, kwas fusydowy, gramicydyna. 7. Leki przeciwgrzybicze. 8. Hormony – cz. 1: leki przeciwcukrzycowe, leki w chorobach tarczycy. 9. Hormony – cz. 2: glikokortykosteroidy, antagoniści receptorów dla aldosteronu, leki hamujące syntezę kortyzolu, agoniści i antagoniści receptorów dla hormonów płciowych, somatostatyna i jej analogi, leki w hiperprolaktynemii. 10.Opioidy. 30 11.Nieopiodowe leki przeciwbólowe: paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, tramadol, flupirtyna, nefopam, deksmedetomidyna, kapsaicyna, leki w bólach neuropatycznych – zarys. 12.Receptura. 13.Seminarium podsumowujące. 14.Seminarium podsumowujące. Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Semestr letni: 1. Leki w chorobach przewodu pokarmowego. 2. Leki w chorobach układu oddechowego. 3. Leki wpływające na hemostazę. 4. Leki w zaburzeniach lipidowych i otyłości. 5. Leki w chorobach układu krążenia – cz. 1: leki w nadciśnieniu tętniczym. 6. Leki w chorobach układu krążenia – cz. 2: leki w chorobie niedokrwiennej serca, leki w ostrej i przewlekłej niewydolności serca. 7. Leki w chorobach układu krążenia – cz. 3: leki w zaburzeniach rytmu serca, leki w nadciśnieniu płucnym, leki w chorobach naczyń obwodowych. 8. Immunofarmakologia. 9. Leki psychotropowe – cz. 1: leki uspakajająco-nasenne, leki przeciwlękowe, leki nootropowe. 10.Leki psychotropowe – cz. 2: leki przeciwdepresyjne, leki przeciwmaniakalne, leki normotymizujące, leki stosowane w ADHD i psychostymulujące. 11.Leki psychotropowe – cz. 3: leki przeciwpsychotyczne, leki przeciwwymiotne. 12.Leki w chorobach neurologicznych. 13.Seminarium podsumowujące. 14.Seminarium podsumowujące. PROGRAM WYKŁADÓW Semestr zimowy: 1. Od cząsteczki do leku. Podstawowe pojęcia farmakologii. 2. Leki biotechnologiczne. 3. Leki wpływające na układ przywspółczulny. 4. Farmakoprofilaktyka przeciwinfekcyjna. 5. Leki przeciwprątkowe. 6. Leki przeciwwirusowe. 7. Leki przeciwpasożytnicze. 8. Racjonalny wybór leków przeciwinfekcyjnych. 9. Leki przeciwnowotworowe. 10.Leki w zaburzeniach hematopoezy. 11.Psychoaktywne substancje uzależniające – aspekty farmakologiczne. 12.Zagadnienia prawne w sprawie recept lekarskich. Semestr letni: 1. Leki w chorobach metabolicznych kości. 2. Leki stosowane w okulistyce. 3. Leki stosowane w dermatologii. 4. Leki stosowane w alergiach. 5. Leki stosowane w reumatologii. 6. Leki stosowane w anestezjologii. 7. Leki stosowane w ginekologii i położnictwie. 8. Płyny infuzyjne i leki w dyselektrolitemiach. 9. Leki stosowane w chorobach neurodegeneracyjnych. 10.Toksykologia środowiskowa. 11.Zatrucia – cz. 1. Zatrucia – cz. 2. Podstawowe informacje w dziedzinie fizjologii, patofizjologii i mikrobiologii. 31 Celem nauczania farmakologii i toksykologii jest zapoznanie studentów z zasadami racjonalnej farmakoterapii, przedstawienie podstawowych korzyści, niebezpieczeństw i trudności związanych z leczeniem farmakologicznym oraz kierunków rozwoju farmakoterapii. Studenci uczeni są także doboru odpowiednich źródeł informacji w celu aktualizowania wiedzy z zakresu farmakologii, sposobu oceny publikacji medycznych pod kątem przedstawionego w nich dowodu naukowego oraz krytycznej oceny materiałów reklamowych dotyczących leków. Po odbyciu kursu Cele kształcenia nauczania farmakologii i toksykologii student powinien znać ogólne pojęcia i zagadnienia z zakresu farmakodynamiki, farmakokinetyki i farmakoekonomiki, zasady działania leków oraz posiadać wiadomości na temat grup leków stosowanych w lecznictwie. Wiadomości te obejmują mechanizm działania, efekty kliniczne, kinetykę, podstawowe wskazania, przeciwwskazania, działania niepożądane, interakcje i zasady dawkowania, jak również krytyczną ocenę przydatności leku. Obowiązuje ponadto umiejętność zapisywania recept na leki gotowe i formy recepturowe leków. Efekty kształcenia C.W zna ogólne pojęcia i zagadnienia z zakresu farmakodynamiki i farmakokinetyki C.W zna farmaceutyczne postaci leków, potrafi scharakteryzować ich wady i zalety C.W34. charakteryzuje poszczególne grupy środków leczniczych; C.W35. zna główne mechanizmy działania leków oraz ich przemiany w organizmie także zależne od wieku; C.W36. określa wpływ procesów chorobowych na przemiany leków w organizmie; C.W37. zna podstawowe zasady farmakoterapii; C.W38. zna ważniejsze działania niepożądane leków, w tym wynikające z ich interakcji; C.W39. rozumie problem lekooporności, w tym lekooporności wielolekowej; C.W40. zna wskazania do badań genetycznych przeprowadzanych w celu indywi- w zakresie wiedzy dualizacji farmakoterapii; student: C.W41. zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach; C.W42. zna podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii ogólnej; C.W43. zna grupy leków, których nadużywanie może prowadzić do zatruć; C.W zna grupy leków i substancji psychoaktywnych, których stosowanie może prowadzić do uzależnienia psychicznego C.W44. zna objawy najczęściej występujących ostrych zatruć, w tym alkoholami, narkotykami i innymi substancjami psychoaktywnymi, metalami ciężkimi oraz wybranymi grupami leków; C.W45. zna podstawowe zasady postępowania diagnostycznego w zatruciach. C.U potrafi przeprowadzić krytyczną ocenę przydatności klinicznej leków z grup objętych zakresem nauczania C.U potrafi dobierać odpowiednie źródła informacji w celu aktualizowania wiedzy z zakresu farmakologii, w tym potrafi dokonać oceny publikacji medycznych pod kątem przedstawionego w nich dowodu naukowego oraz krytycznie ocenić materiały reklamowe dotyczące leków C.U wykonuje proste obliczenia farmakokinetyczne - w zakresie umiejętności C.U dobiera leki w odpowiednich dawkach w celu korygowania zjawisk patologiczstudent: nych w organizmie i w poszczególnych narządach C.U rozróżnia zdarzenia niepożądane od działań niepożądanych C.U projektuje schemat racjonalnej chemioterapii zakażeń: empirycznej i celowanej C.U właściwie dobiera do zastosowania na skórę nieuszkodzoną lub na rany nowoczesne środki dezynfekcyjne C.U16. poprawnie przygotowuje zapisy wszystkich form recepturowych substancji leczniczych; 32 C.U17. posługuje się informatorami farmaceutycznymi i bazami danych o produktach leczniczych; - w zakresie umiejętności C.U18. szacuje niebezpieczeństwo toksykologiczne w określonych grupach wiekostudent: wych oraz w stanach niewydolności wątroby i nerek, a także zapobiega zatruciom lekami; C.U19. interpretuje wyniki badań toksykologicznych. - ma świadomość ograniczeń własnej wiedzy w zakresie farmakologii klinicznej - w zakresie kompetencji i uznaje potrzebę ciągłego doszkalania się, personalno-społecznych - zna zasady uzyskiwania świadomej zgody na udział w badaniu klinicznym. Metody oceny pracy Kolokwia zaliczeniowe po V i VI semestrze studenta (forma i warunki Zaliczenie receptury zaliczenia przedmiotu) Egzamin po VII semestrze z zakresu farmakologii i toksykologii. Obowiązkowe źródła wiedzy: 1. Farmakologia ogólna i kliniczna (tom 1-2), red. Katzung BG, i wsp., Czelej, Lublin 2012. 2. Farmakologia, red. Rang HP, i wsp., Elsevier Urban & Partner, Wrocław, Łódź, 2012. 3. Toksykologia dla nietoksykologów, Ostre zatrucia egzogenne. J. Szajewski, Medycyna Praktyczna, Kraków 2008. 4. Receptura, M. Wielosz, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 1998, lub dowolna inna książka dla lekarzy lub farmaceutów dotycząca zagadnień receptury. Inne: 5. Rozporządzenie MZ z dnia 8.03.2012 w sprawie recept lekarskich (Dz.U.12.260 z późn. zmianami). 6. Rozporządzenie MZ z dnia 11.09.2006 w sprawie wykazu środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje (Dz.U. Nr 169, poz. 1216). 7. Rozporządzenie MZ z 6.11.2012 w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych (Dz.U. 2012.1259). 8. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29.07.2005 (dz. U. Nr 179, poz. 1485 z późn. zmianami) w zakresie wykazów środków odurzających i substancji psychotropowych (aktualne wykazy: Dz.U 2010, Nr 143, poz. 962). Dodatkowe źródła wiedzy: 1. Basic and clinical pharmacology, red. Katzung B., Trevor A., Masters S., wyd. 12, Mc-Graw-Hill, 2012. 2. Goodman and Gilman's the pharmacological basis of therapeutics, red. BrunLiteratura uzupełniająca: ton L., Chabner B., Knollman B., wyd.12, Mc-Graw – Hill, 2011. 3. Farmakologia Goodmana i Gilmana. Red. Bruton L.L., Lazo J.S. Parker K.L., wydanie polskie, Czelej, 2007. 4. Wytyczne towarzystw naukowych wskazane na zajęciach. Koło naukowe odpowiedzialny: Dr hab. med. Marek Postuła. Literatura obowiązkowa: 33 REGULAMIN KATEDRY I ZAKŁADU FARMAKOLOGII DOŚWIADCZALNEJ I KLINICZNEJ WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO DOTYCZY KIERUNKU LEKARSKIEGO Regulamin: 1. Sekretariat dydaktyczny Katedry: Centrum Dydaktyczne, pokój 207 ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa; czynny: wtorki i czwartki: 10.00-15.00, tel. 22 57 20 964; pozostałe dni – tel. 22 116 61 60; kontakt e-mailowy: farmakologia@ wum.edu.pl; Informacja o Koordynatorze przedmiotu i Dyżurach pracowników Katedry umieszczona jest na stronie internetowej Zakładu: https://farmakologia. wum.edu.pl. Kontakty telefoniczne i e-mailowe można otrzymać od poszczególnych Asystentów. 2. Ćwiczenia odbywają się raz w tygodniu według rozkładu umieszczonego na stronie internetowej Katedry: www.farmakologia.wum.edu.pl. Zajęcia odbywają się w salach udostępnianych przez Warszawski Uniwersytet Medyczny zgodnie z zapotrzebowaniem zgłoszonym w centralnym systemie rezerwacji sal przez Koordynatora przedmiotu na podstawie list z Dziekanatu. 3. Warunkiem uczestniczenia w ćwiczeniach jest obecność na listach studenckich przesłanych z Dziekanatu lub pisemna zgoda Prodziekana do spraw studenckich na dopisanie do list w przypadku osób warunkowo odbywających zajęcia z farmakologii. 4. W przypadku przeniesienia z innych uczelni konieczne niezwłoczne ustalenie z Koordynatorem zajęć warunków odrobienia różnic programowych w zakresie przedmiotu farmakologia i toksykologia. 5. Na ćwiczenia można przychodzić tylko ze swoją grupą dziekańską, poza wyjątkowymi sytuacjami, które należy ustalić z Asystentem. 6. Stałe przeniesienie do innej grupy dziekańskiej na ćwiczenia z farmakologii jest możliwe tylko po złożeniu odpowiedniego pisemnego wniosku w Sekretariacie Zakładu i jego pozytywnym rozpatrzeniu. Wyjątek stanowi sytuacja stałego przeniesienia do innej grupy dziekańskiej, ale nauczanej przez ten sam Zespół dydaktyczny – wówczas o przeniesieniu decydują Asystenci tego Zespołu dydaktycznego. 7. Wszystkie podania w sprawach dydaktycznych powinny być adresowane do Kierownika Katedry i kierowane bezpośrednio do Koordynatora przedmiotu (decyzję podejmuje Kierownik Katedry w porozumieniu z Koordynatorem przedmiotu). 8. Podania w sprawie warunkowego odbywania zajęć z farmakologii, stałego przeniesienia na zajęcia do innego Zespołu dydaktycznego, zaliczenia części zajęć, wyrównania różnic programowych, przepisania zaliczenia przedmiotu można składać maksymalnie w ciągu pierwszego tygodnia zajęć dydaktycznych. Podania składane w późniejszym terminie będą rozpatrywane tylko w wyjątkowych sytuacjach. 9. Czas wydania decyzji wynosi 7 dni pod warunkiem złożenia kompletu dokumentów wymaganych przez Koordynatora przedmiotu. 10.Podania dotyczące przepisania oceny z innego kierunku mogą być rozpatrywane tylko po wcześniejszej akceptacji Prodziekana ds. studenckich, nie później niż w ciągu pierwszych 2 tygodni trwania zajęć dydaktycznych. 11.Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa, z wyjątkiem jednej nieobecności w semestrze, która nie musi być usprawiedliwiona. Obowiązek uczestniczenia w ćwiczeniach dotyczy także osób warunkowo odbywających zajęcia. 12.Poza wyjątkiem opisanym w punkcie 11 regulaminu ćwiczenia opuszczone z usprawiedliwionej przyczyny należy odrobić po uzgodnieniu z Asystentami. Jeśli odrobienie ćwiczeń nie jest możliwe, Asystent może zgodzić się na inną formę zaliczenia ćwiczenia, na którym student był nieobecny. 34 Regulamin: 13.Studenci zgłaszają się na zajęcia punktualnie. Student zgłaszający się na zajęcia po upływie 15 minut od ich rozpoczęcia nie ma uznanej obecności. 14.Po ukończeniu zajęć z tematyki objętej programem ćwiczeń i wykładów obowiązuje kolokwium. Obowiązek zdawania kolokwiów dotyczy także osób warunkowo odbywających zajęcia. 15.Wyniki kolokwium testowego są do wglądu studentów do 3 dni roboczych po ogłoszeniu wyników. 16.Kolokwia i zaliczenia są prowadzone wyłącznie do końca semestru. Na zaliczenia po zakończeniu semestru należy uzyskać pisemną zgodę Prodziekana do spraw studenckich, którą należy przedstawić Koordynatorowi zajęć. 17.Student, który nie zaliczy kolokwium z farmakologii po V lub VI (III rok studiów) semestrze, musi materiał tego kolokwium zaliczać łącznie z materiałem nauczania w VII semestrze, czyli przed egzaminem. 18.Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie kolokwiów po V, VI, VII semestrze i zaliczenie egzaminu z receptury. Za zgodą Prodziekana do spraw studenckich Kierownik Katedry może zorganizować dodatkowy czwarty termin kolokwium przed egzaminem. 19.Student ubiega się o zaliczenie przedmiotu po uzyskaniu zaliczeń wszystkich kolokwiów i zdaniu egzaminu końcowego. 20.Wyniki egzaminu testowego są do wglądu studentów do 3 dni roboczych po ogłoszeniu wyników. 21.Uzyskanie wpisu w indeksie można uzyskać tylko pod warunkiem prawidłowego wypełnienia indeksu: indeks musi być przez studenta podpisany, na stronie z wpisem należy wypełnić w nagłówku imię, nazwisko, rok studiów, rok akademicki oraz semestr. 22.W celu uzyskania wpisu indeksy należy składać w sekretariacie jednostki w ciągu 3 miesięcy po zakończeniu sesji poprawkowej. Pojedyncze indeksy składane w innych terminach będą podpisywane tylko w wyjątkowych sytuacjach. 35 Rok akademicki: 2015/2016 Kierunek: Rok studiów Nazwa przedmiotu: Lekarski III rok PEDIATRIA Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii WUM Klinika Pediatrii i Endokrynologii WUM (gr. 3, 4 i 6 semestr zimowy, gr. 14 i 15 semestr letni) 3 Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM 00-576 Warszawa, ul. Marszałkowska 24 (gr. 7 i 13 semestr zimowy, gr. 2 semestr letni) 1 Prof. dr hab. n. med. Maria Roszkowska-Blaim 2 Dr hab. n. med. Beata Pyrżak 3 Prof. dr hab. n. med. Michał Matysiak 1 dr hab.n.med. Małgorzata Pańczyk-Tomaszewska 2 lek. Małgorzata Rumińska 3 dr n.med. Barbara Sikorska-Fic Obowiązkowe wykłady: – Ćwiczenia: 40 seminaria: 19 4 1 Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Wymagania wstępne Cele kształcenia w zakresie wiedzy student: 2 •SEMINARIA (godz. 8:15-9:00 i godz. 12:15-13:00) •ĆWICZENIA w oddziałach klinicznych (godz. 9:00-12:00) Uwaga: w czasie ćwiczeń studenci zobowiązani są do posiadania fartucha lekarskiego, obuwia na zmianę, stetoskopu i latarki medycznej •SZATNIA OBOWIĄZKOWA – VI piętro. •Zaliczenie II roku studiów •Znajomość anatomii, fizjologii i patofizjologii Układu oddechowego, krążenia, krwiotwórczego, pokarmowego, wydzielania wewnętrznego, moczowego, nerwowego, kostno-stawowego • Teoretyczne podstawy przeprowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego. • Zdobycie podstawowej wiedzy z zakresu rozwoju, żywienia i odrębności fizjologicznych dziecka, od okresu noworodkowego do zakończenia procesów dojrzewania •Nabycie umiejętności badania podmiotowego i przedmiotowego, w poszczególnych okresach rozwojowych dziecka • Opieka nad dzieckiem w świetle funkcji zawodowych lekarza, oraz pogłębianie umiejętności sprawowania całościowej opieki nad dzieckiem zdrowym i chorym •Nabywanie umiejętności komunikowania się w zespole oraz modeli komunikacji interpersonalnej, m.in. modelowanie skutecznego i empatycznego porozumiewania się z rodzicami/opiekunami dziecka •Nabywanie wiedzy z zakresu odpowiedzialności, obowiązków i uprawnień na stanowisku lekarza w oddziale pediatrycznym i w opiece podstawowej. Efekty kształcenia •Potrafi wymienić odrębności badania podmiotowego i przedmiotowego w poszczególnych okresach rozwojowych dziecka •Posiada znajomość objawów podmiotowych i przedmiotowych w zakresie poszczególnych układów •Posiada wiedzę w zakresie zasad prawidłowego żywienia dzieci w różnych przedziałach wiekowych oraz suplementacji witamin •Zna podstawowe normy laboratoryjne w zależności od wieku (morfologi, badanie ogólne moczu, badanie płynu mózgowo rdzeniowego, bilirubina, AST, ALT, GGPT, mocznik, kreatynina, jony, glukoza) • Zna obowiązujące i zalecane szczepienia; umie uzasadnić konieczność szczepień. 36 •Przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem/opiekunem •Zna poszczególne elementy badanie przedmiotowego z uwzględnieniem wieku •Posiada praktyczną umiejętność oceny rozwoju płciowego •Umie ocenić rozwój psychoruchowy oraz dostrzec sygnały ostrzegawcze w rozwoju psychoruchowym dziecka do lat 3 •Potrafi ocenić rozwój fizyczny dziecka w oparciu o siatki centylowe w zakresie umiejętności •Potrafi w podstawowym zakresie zróżnicować fizjologię rozwojową od patologii student: •Łączy sposób żywienia ze stanem odżywienia dzieci i młodzieży •Umie opracować model żywienia niemowląt i dzieci starszych •Umie zaplanować szczepienia •Posiada umiejętność oceny i interpretacji wyników podstawowych badań laboratoryjnych (j.w.) •Nabywa umiejętności nawiązywania kontaktu z pacjentami. •Przestrzega tajemnicy zawodowej •Wykazuje empatie wobec pacjentów i ich opiekunów w zakresie kompetencji personalno-społecznych •Uzasadnia wybór swojego postępowania w pracy zespołowej i jest świadomy odpowiedzialności zawodowej. •Zaliczenie zajęć prowadzonych w ciągu dnia dokonuje asystent •Obecność na wszystkich zajęciach obowiązkowa; dopuszcza się 1 dzień usprawiedliwionej nieobecności na podstawie zwolnienia lekarskiego Metody oceny pracy studenta (forma i warunki •Zaliczenie całościowe zajęć obejmuje dwie części zaliczenia przedmiotu) •badanie podmiotowe i przedmiotowe przeprowadzone samodzielnie przez studenta w obecności asystenta •kolokwium z zakresu poruszanej w czasie zajęć tematyki. 1. Pediatria red. Kawalec W, Grenda R, Ziółkowska H. – 2 tomy, PZWL –2013, podstawowy podręcznik. 2. Goldbloom Richard B. Wywiad i badanie w pediatrii. Urban & Partner 2012. Literatura obowiązkowa: 3. Zarys propedeutyki pediatrii pod red. M.Wróblewska, B.Werner Oficyna Wydawnicza WUM. 4. Marian Krawczyński „Propedeutyka pediatrii” PZWL 2009. 5. Baza Pubmed: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed 1. D. Gill, N. O’Brien Badanie kliniczne u dzieci. Wydawnictwo Elsevier 2009. 2. W.B. Robert M. Kliegman Nelson Textbook of Pediatrics 19th ed. Saunders Company 2011. 3. Platforma e-ksiązki http://biblioteka.wum.edu.pl/e-ksiazki Literatura uzupełniająca: 4. Platforma Access medicine: http://biblioteka.wum.edu.pl/zasoby/medycznebazy-danych/bazy 5. Platforma UpTO Date: http://biblioteka.wum.edu.pl/zasoby/medyczne-bazydanych/bazy SKN przy Katedrze i Klinice Pediatrii i Nefrologii WUM Opiekun: dr n. med. Agnieszka Szmigielska; e-mail: [email protected] SKN przy Klinice Pediatrii i Endokrynologii WUM Opiekun: dr hab.n.med. Anna Kucharska. Koła naukowe e-mail: [email protected] SKN przy Katedrze i Klinice Pediatrii, Hematologii i Onkologii Opiekun: dr n. med. Katarzyna Pawelec; e-mail: [email protected] Fakultety: Uzupełnienie wiedzy (informacje w Sylabusie-Fakultety). TEMATY SEMINARIÓW: 1. tydzień Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii 37 Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek •Badanie podmiotowe w pediatrii •Badanie przedmiotowe w pediatrii •Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu moczowego •Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu krążenia. Klinika Pediatrii i Endokrynologii •Charakterystyka poszczególnych okresów rozwojowych •i metody oceny (bilanse) •Żywienie dzieci zdrowych i ocena stanu odżywienia •Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu pokarmowego. TEMATY SEMINARIÓW: 2. tydzień Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek •Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu oddechowego •Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu krwiotwórczego •Szczepienia ochronne •Dojrzewanie układu odpornościowego u dzieci. Klinika Pediatrii i Endokrynologii •Podstawowe objawy i ich różnicowanie w chorobach układu nerwowego (w tym upośledzenie umysłowe) •Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. 38 KIERUNEK SPECJALNOŚĆ ROK STUDIÓW, SEMESTR TRYB STUDIÓW ROK AKADEMICKI 2015/2016 LEKARSKI PEDIATRIA III ROK STACJONARNE PEDIATRIA NAZWA PRZEDMIOTU TYP PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWY POZIOM PRZEDMIOTU WYSOKI JĘZYK WYKŁADOWY POLSKI 1) Klinika Gastroenterologii I Żywienia Dzieci; tel: 785 994 558 NAZWA JEDNOSTKI 2) Klinika Pediatrii http://pediatria2.wum.edu.pl; tel: 785 994 560 DYDAKTYCZNEJ PRO3) Klinika Pneumatologii i Alergologii Wieku Dziecięcego WADZĄCEJ ZAJĘCIA ul. Żwirki i Wigury 63A, Warszawa Dr hab. n. med. Piotr Albrecht IMIĘ I NAZWISKO Prof. dr hab. Hanna Szajewska KIEROWNIKA KLINIKI Prof. dr hab. Marek Kulus Dr Maria Kotowska IMIĘ I NAZWISKO OSODr Michał Wronowski BY ODPOWIEDZIALNEJ Dr Małgorzata Pieścik-Lech ZA DYDAKTYKĘ Dr Anna Chmielewska RODZAJ ZAJĘĆ OBOWIĄZKOWE ŁĄCZNA LICZBA 59 GODZIN LICZBA GODZIN WYKŁADY: 0 SEMINARIA: 19 ĆWICZENIA: 40 LICZBA PUNKTÓW 4 ECTS Metody dydaktycz• SEMINARIA (19) ne (organizacja • ĆWICZENIA (40) zajęć) A.W.1-6 •Zaliczenie II roku studiów, A.U.3-5 •Znajomość anatomii, fizjologii i patofizjologii układu oddechowego, B.W.1,2,8 Wymagania krążenia, krwiotwórczego, pokarmowego, wydzielania wewnętrznego, B.W.15-20 wstępne moczowego, nerwowego, kostno-stawowego, B.W.25 •Teoretyczne podstawy przeprowadzania badania podmiotowego B.U.1 i przedmiotowego. B.U.8-10 •Celem zajęć jest ROZSZERZENIE podstawowej wiedzy z zakresu rozE.W.2-4 woju, żywienia i odrębności fizjologicznych dziecka, od okresu nowoE.U.2,4,8-10 rodkowego do zakończenia procesów dojrzewania, E.W.2-4 •Nabycie umiejętności badania podmiotowego i przedmiotowego, E.U.2,4,8-10, w poszczególnych okresach rozwojowych dziecka, Cele kształcenia 22,27 •Opieka nad dzieckiem w świetle pośrednich i bezpośrednich funkcji zawodowych lekarza oraz pogłębianie umiejętności sprawowania ca- E.W.2-5 łościowej i zindywidualizowanej opieki nad dzieckiem zdrowym i cho- E.U.11rym; profilaktyka w pediatrii (badania skriningowe, badania okresowe 13,22,27 dziecka zdrowego – ogólne zasady, szczepienia), 39 Cele kształcenia w zakresie wiedzy student • Nabywanie umiejętności komunikowania się w zespole oraz stylów i modeli komunikacji interpersonalnej, m.in. modelowanie skutecznego i empatycznego porozumiewania się z rodzicami/opiekunami dziecka, •Nabywanie wiedzy z zakresu odpowiedzialności, obowiązków i uprawnień na stanowisku lekarza w oddziale pediatrycznym i opiece podstawowej. EFEKTY KSZTAŁCENIA •Zna odrębności badania podmiotowego i przedmiotowego w poszczególnych okresach rozwojowych dziecka E.U.2,27,38 E.U.2,38 E.W.1-4,6 E.U.2,4,7,8 E.W.1-4,6 •Posiada znajomość objawów podmiotowych i przedmiotowych w zaE.U.2,4,7,8, kresie poszczególnych układów 9,10,13,22 •Posiada wiedzę w zakresie zasad prawidłowego żywienia dzieci w róż- E.W.2 nych przedziałach wiekowych oraz suplementacji witamin E.U.2,4,7,12 • Zna podstawowe normy laboratoryjne w zależności od wieku (morfologia E.W.3 krwi, badanie ogólne moczu, badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, biliE.U.24 rubina, AST, ALT, GGTP, mocznik, kreatynina, jony, glukoza) •Zna szczepienia obowiązkowe i zalecane, umie uzasadnić konieczność E.W.2 szczepień E.U.11,27 •Umie przeprowadzić szczegółowy wywiad z pacjentem/opiekunem E.U.2 • Nabył umiejętność badania przedmiotowego dziecka w różnym wieku •Umie ocenić rozwój psychoruchowy oraz dostrzec sygnały ostrzegawcze w tym rozwoju u dziecka do 3 lat •Potrafi ocenić rozwój fizyczny dziecka w oparciu o siatki centylowe w zakresie •Potrafi w podstawowym zakresie odróżnić fizjologię rozwojową od paumiejętności tologii student •Posiada umiejętność oceny i interpretacji wyników podstawowych badań laboratoryjnych (j.w.) • Umie łączyć sposób żywienia ze stanem odżywienia dzieci i młodzieży •Posiada praktyczną umiejętność oceny rozwoju płciowego •Umie zaplanować szczepienia •Posiada umiejętność nawiązywania kontaktu z pacjentami Umiejętności i kompetencje – rozszerzone szczególnie o działalność w oddziale pediatrycznym: w zakresie kompe•Przestrzega tajemnicy zawodowej tencji personalno•Wykazuje empatię wobec pacjentów i ich opiekunów. społecznych Uzasadnia wybór swojego postępowania w pracy zespołowej i jest świadomy odpowiedzialności zawodowej. KRYTERIA OCENIANIA (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Formą zaliczenia ćwiczeń przeprowadzanych w ciągu dnia są interaktywne zajęcia – quizy, pytania, ćwiczenia typu puzzle. Metody oceny Zaliczenie całościowe zajęć obejmuje dwie części pracy studenta •Badanie podmiotowe i przedmiotowe przeprowadzone samodzielnie przez studenta w obecności asystenta •Kolokwium ustne z zakresu poruszanej w czasie zajęć tematyki. 40 E.U.4,5,9 E.U.4,7,9,12 E.U.9 E.U.12 E.U.24 E.U.12 E.U.10 E.U.27 E.U.2 G.W.24 G.U.30-31, 34,36 E.W.2,4,6 E.U.2,4,7-14 Kryteria Literatura obowiązkowa Literatura uzupełniająca 2 – niedostateczne opanowanie efektów kształcenia 3 – opanowanie podstawowej wiedzy i umiejętności w stopniu miernym, student nie wykazuje się samodzielnym myśleniem; student musi jednak przeprowadzić samodzielnie pełne badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta; 3,5 – opanowanie podstawowej wiedzy i umiejętności stopniu przeciętnym; student potrafi przeprowadzić samodzielnie pełne badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta; 4 – opanowanie podstawowej wiedzy i umiejętności w stopniu dobrym; student potrafi przeprowadzić samodzielnie pełne badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta; wykazuje się zdobytymi kompetencjami 4,5 – opanowanie podstawowej wiedzy i umiejętności w stopniu ponad dobrym; student potrafi przeprowadzić samodzielnie pełne badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta; wykazuje się zdobytymi kompetencjami; własną inicjatywą; 5 – opanowanie podstawowej wiedzy i umiejętności stopniu ponadstandardowym; student w trakcie całych zajęć dał się poznać ze swej aktywności i zaangażowania; wykazuje się sprawnym samodzielnym myśleniem i inicjatywą. LITERATURA •Pediatria red. Kawalec W, Grenda R, Ziółkowska H. 2 tomy – PZWL 2013. •Goldbloom Richard B. Wywiad i badanie w pediatrii. Urban & Partner 2012. •Zarys propedeutyki pediatrii pod red. M. Wróblewskiej-Kałużewskiej i B. Werner. Oficyna Wydawnicza WUM. •Marian Krawczyński „ Propedeutyka pediatrii" PZWL 2009. • D. Gill, N. O'Brien Badanie kliniczne u dzieci. Wydawnisto Elsvier 2009. •W.B. Robert M. Kliegman Nelson Textbook of Pediatrics 19th ed. Saunders Company 2011. •Platforma e-ksiązki http://biblioteka.wum.edu.pl/e-ksiazki Platforma Access medicine: http://biblioteka.wum.edu.pl/zasoby/medyczne – bazy-danych/bazy Platforma UpTO Date: http://biblioteka.wum.edu.pl/zasoby/medyczne – bazy-danych/bazy MOŻLIWOŚCI DALSZEGO KSZTAŁCENIA •Koło Naukowe •Fakultety. REGULAMIN •Obowiązkowy ubiór: •fartuch; identyfikator; konieczność posiadania słuchawek lekarskich •Zasady zachowania w oddziale, przestrzegania tajemnicy lekarskiej •Sposób zwracania się do lekarzy, pielęgniarek, rodziców i dzieci •Ogólne zasady mycia rąk i ich dezynfekcji • Zasady prowadzenia dokumentacji medycznej i pisania historii choroby. 41 E.W.2,3,4,6 E.U.2,4,7-14, 16, 22, 24, 27,38 PODRĘCZNIK PODSTAWOWY PROGRAM SZCZEGÓŁOWY – BADANIE FIZYKALNE BADANIE FIZYKALNE 1. Ocena stanu ogólnego, parametry życiowe, stan emocjonalny pacjenta 2. Ocena rozwoju dziecka •ocena budowy ciała i stanu odżywienia •ocena rozwoju psychomotorycznego 3. Badanie systemowe OGÓLNE •skóry •tkanki podskórnej •węzłów chłonnych •układu mięśniowego •układ kostno-stawowy 1. Głowa 2. Szyja 3. Klatka piersiowa SZCZEGÓŁOWE 4. Brzuch 5. Narządy moczowo-płciowe 6. Elementy badania neurologicznego 1. WYDOLNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO •liczba oddechów na minutę, sposób oddychania; odrębności okresu niemowlęcego; cechy duszności. 2. WYDOLNOŚĆ UKŁADU KRĄŻENIA •HR, RR, tętno, kolor skóry (bladość, sinica). 3. WYDOLNOŚĆ OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO OCENA STANU •stan świadomości; objawy oponowe; odrębności okresu niemowlęcego. OGÓLNEGO 4. OGÓLNE WRAŻENIE, JAKIE DZIECKO SPRAWIA SWOIM OPIEKUNOM/RODZICOM •zachowaniem, wyglądem, ułożeniem, zapachem, sposobem poruszania się, mówienia, nastrojem (stan emocjonalny: przyjazny, płaczliwy, bojaźliwy, negatywny). 5. TEMPERATURA CIAŁA 1. OCENA BUDOWY CIAŁA •budowa: prawidłowa, nieprawidłowa •ocena parametrów antropometrycznych •wzrostu (długości ciała): wzrost aktualny, należny do wieku, niedobór (w %) • wagi (masy ciała): rzeczywista waga, należna do wieku, niedobór (w %) •obwód głowy a obwód klatki piersiowej OCENA ROZOW•proporcji ciała w różnych okresach rozwojowych dziecka JU SOMATYCZ•fałdy skórne. NEGO 2. OCENA STANU ODŻYWIENIA •interpretacja pomiarów na siatkach centylowych przekrojowych i długofalowych •otyłość: prosta, centralna; eutrepsja; hipotrepsja (niedożywienie); atrepsja(wyniszczenie, cachexia). 3. OCENA DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO wg skali Tannera OCENA ROZWOJU PSYCHOMOTORYCZNEGO 42 E.W.2,3,4 E.W.2,3,4 E.W.3-4 E.W.2,3,4 E.W.3 E.W.3-4 E.W.3-4,6 E.W.3 Ocena w poszczególnych okresach rozwojowych dziecka, w zakresie: •motoryki dużej (postawa ciała i lokomocja): siadanie, stawanie, cho- E.W.3 dzenie •motoryki małej (koordynacja wzrokowo-ruchowa) rozwoju mowy kontaktów społecznych, dojrzałości społecznej i samodzielności. •Skóra •tkanka podskórna BADANIE SYSTE•węzły chłonne E.W.2,3-4,6 MOWE •układ mięśniowy •układ kostny •układ stawowy. BADANIE PODMIOTOWE ZBIERANIE WY•OD PACJENTA E.U.2 WIADU •OD OPIEKUNA •Umiejętności i kompetencje – rozszerzone szczególnie o działalE.U.2 ność w oddziale pediatrycznym. •Empatia. G.W.24 TECHNIKA ZBIERANIA •Posługiwanie się prostym, ale medycznym językiem; WYWIADU •Dbanie o należytą atmosferę wywiadu; G.U. 30-31, •Pytania – jasne (tak/nie), jednoznaczne, niewymuszające odpowie- 34, 36 dzi. •Dane ogólne (personalne) •Wywiad dotyczący obecnej choroby •Wywiad rodzinny E.U.2 •Wywiad socjalno-bytowy •Wywiad dotyczący ciąży, porodu i przebiegu okresu noworodkoELEMENTY WYwego. WIADU •Wywiad dotyczący rozwoju psychomotorycznego •Sposób odżywiania •Dotychczas przebyte schorzenia E.W.2 •Leki przyjmowane przewlekle (długotrwale) •Szczepienia. 43 Rok akademicki: 2015/2016 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Lekarski Chirurgia III, semestr zimowy i letni Stacjonarne Propedeutyka chirurgii Obowiązkowy Wysoki polski Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej Nazwa jednostki dyKatedra I Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej daktycznej prowadzącej Klinika Chirurgii Ogólnej i Chorób Klatki Piersiowej zajęcia: Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Prof. dr hab. med. Ireneusz Krasnodębski Prof. dr hab. med. Jacek Szmidt Imię i nazwisko dr hab. med. Maciej Skórski Kierownika Zakładu Prof. dr hab. med. Marek Krawczyk Prof. dr hab. Andrzej Chmura dr hab. Maciej Słodkowski dr med. Maciej Jędrasik Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej dr med. Wiesław Wiechno za dydaktykę: dr med. Krzysztof Dudek dr med. Piotr Domagała, dr med. Beata Łągiewska Rodzaj zajęć: Wykłady, seminaria, ćwiczenia Liczba godzin: wykłady: 6 ćwiczenia: 24 seminaria: 10 Liczba punktów ECTS 3 wykłady – środki audiowizualne Metody dydaktyczne: seminaria – środki audiowizualne Znajomość anatomii prawidłowej i histologii, bakteriologii Wymagania wstępne zgodnie z programem studiów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Założenia i cele przedUmiejętność pracy na oddziale chirurgicznym i bloku operacyjnym. Umiejętmiotu ność opieki przed i po operacji u chorych chirurgicznych. Umiejętność postępowaEfekty kształcenia nia w ostrych stanach chirurgicznych – zna wskazania do hospitalizacji w oddziale chirurgicznym oraz wskazania do leczenia chirurgicznego w trybie pilnym, – potrafi w sposób podstawowy wskazać jaki rodzaj leczenia operacyjnego powinien być wdrożony w poszczególnych jednostkach chorobowych, - w zakresie wiedzy – zna zasady przygotowania chorego do leczenia operacyjnego, – zna zasady opieki nad chorym po zabiegu pooperacyjnym, – zna najczęstsze powikłania po leczeniu operacyjnym i wie jakie są metody leczenia tych powikłań. – potrafi przeprowadzić badanie przedmiotowe i podmiotowe chorego wymagającego opieki chirurga, potrafi postawić rozpoznanie wstępne i różnicowe. Potrafi właściwie zaplanować badania laboratoryjne i badania obrazowe celem - w zakresie umiejętności potwierdzenia diagnozy wstępnej oraz umie ustalić wskazania do leczenia opestudent: racyjnego i ocenić pilność wykonania operacji. wskazań, – potrafi asystować do operacji, – potrafi założyć szwy na prostą ranę powłok, – potrafi przeprowadzić badanie przez odbyt, 44 - w zakresie umiejętności student: - w zakresie kompetencji personalno-społecznych – potrafi sprawować opiekę nad chorym przed i po leczeniu operacyjnym, – potrafi wykonać drobne zabiegi: cewnikowanie pęcherza moczowego, zgłębnikowanie żołądka zgłębnikiem obarczającym, zgłębnikiem do żywienia dojelitowego, założyć sondę Sengstakena-Blakemoora. – współpracuje z lekarzami i pielęgniarkami podczas sprawowania opieki nad chorym na izbie przyjęć, oddziale chirurgicznym i bloku operacyjnym. – komunikuje się z pacjentem i jego bliskimi, – rozumie potrzeby chorego w okresie okołooperacyjnym. 1. 1 godz. dydaktyczna Temat Instumentarium chirurgiczne oraz technika zakładania szwów Cel Zakres tematyczny Demonstracja szycia i narzędzi chirurgicznych: Narzędzia chirurgiczne stosowane w chirurgii, podział, posługiwanie się podstawowymi narzędziami: pęseta, imadło, nóż chirurgiczny, nożyczki, kleszczyki hemostatyczne. Szwy chirurgiczne: pojedynczy, materacowy, ciągły przekładany, kapciuchowy (wgłębiający), podkłucie. Węzły chirurgiczne: wiązania bez i z użyciem narzędzi, zakładanie podwiązek na naczynia. Treści merytoryczne przedmiotu: 2. 1 godz. dydaktyczna Temat Przygotowanie chorego do operacji Cel Zakres tematyczny Przygotowanie chorych do operacji: a. w trybie nagłym: najczęstsze wskazania, niezbędne badania diagnostyczne (grupa krwi, elektrolity, morfologia, glukoza, kreatynina, mocznik, zasób zasad, rtg. klatki piersiowej, usg, zapobieganie zachłyśnięciu, diureza). b. w trybie planowanym: konieczne badania w zależności od wielkości operacji (operacja mała, średnia, duża) i rozpoznania (górny odcinek przewodu pokarmowego, dolny odcinek przewodu pokarmowego, pęcherzyk żółciowy, tarczyca). Przygotowanie do operacji chorych ze zwiększonym ryzykiem operacyjnym: choroby układu krążenia, układu oddechowego, niewydolności nerek, niedożywienie, choroby metaboliczne (cukrzyca). Zgoda na operacje praktyczne aspekty prawne. 45 3. 1 godz. dydaktyczna Temat Opieka pooperacyjne oraz najczęstsze powikłania pooperacyjne. Pojecie powikłania chirurgicznego. Ocena jakości w chirurgii Cel Zakres tematyczny Zasady monitorowania parametrów życiowych po operacji. Przebieg pooperacyjny postępowanie: rehabilitacja, profilaktyka przeciwzakrzakrzepowa, profilaktyka przeciw zakażeniu. Przyczyny gorączki w okresie okołoperacyjnym. Najczęstsze powikłania pooperacyjne: zakażenie rany, wytrzewienie, niedrożność, nieszczelność zespoleń, przetoka, powikłania ze strony układu oddechowego i krążenia, powikłania zakrzepowe. Rozpoznanie, zapobieganie, leczenie. Definicje powikłania chirurgicznego, Skale oceny powikłań chirurgicznych w tym skala Claviena. Zapobieganie powikłaniom chirurgicznym w aspekcie organizacyjnym check list. Monitorowanie jakości w chirurgii. 4. 1 godz. dydaktyczna Temat Zaburzenia układu hemostazy i ich znaczenie w chirurgii. Treści merytoryczne przedmiotu: Cel Zakres tematyczny Przedoperacyjna ocena sprawności układu hemostazy na postawie: • danych z wywiadu, • badania przedmiotowego, • wyników badań dodatkowych. Definicja pojęć: „skaza krwotoczna” i „zaburzenia układu hemostazy”. Które spośród skaz krwotocznych spotyka się najczęściej u chorych chirurgicznych? Znaczenie właściwej interpretacji wyników badań układu hemostazy w zapobieganiu powikłaniom krwotocznym w czasie i po operacji. 5. 1 godz. dydaktyczna Temat Aseptyka i antyseptyka. Zasady pracy w bloku operacyjnym Cel Zakres tematyczny Aseptyka i antyseptyka: definicja, historia, metody, znaczenie w zapobieganiu zakażeniom. Zakażenia szpitalne, drogi przenoszenia zakażeń, zapobieganie, komisje d/s walki z zakażeniami. Zasady pracy w bloku operacyjnym: przygotowanie chirurga do operacji, mycie rąk (technika, preparaty), ubiór, poruszanie się i zachowanie w bloku operacyjnym. Transport pacjenta na blok, przygotowanie pacjenta do operacji (cewnik do pęcherza?, zgłębnik do żołądka? kiedy?). Przygotowanie pola operacyjnego, opatrunek pooperacyjny. 46 6. 1 godz. dydaktyczna Temat Rany: podział i gojenie się ran. Leczenie ran. Odleżyny. Cel Zakres tematyczny Podział i rodzaje ran. Sposoby gojenia się ran. Leczenie ran: zeszycie pierwotne, odroczone, wtórne, wycięcie, rozcięcie, drenaż, sączkowanie. Czynniki opóźniające gojenie ran: miejscowe, ogólne. Leczenie ran przewlekłych. Odleżyny Opatrunki chirurgiczne rodzaje, sposób działania, Vac terapia, nóż wodny. 7. 1 godz. dydaktyczna Temat Oparzenia: termiczne, chemiczne, prądem elektrycznym. Odmorożenia. Ukąszenia. Treści merytoryczne przedmiotu: Cel Zakres tematyczny Oparzenia: klasyfikacja oparzeń z uwzględnieniem stopnia i głębokości oparzenia, zmiany miejscowe i ogólnoustrojowe wywołane oparzeniem, pierwsza pomoc w oparzeniach, leczenie oparzeń miejscowe i ogólne, powikłania. Leczenie chirurgiczne oparzeń termicznych. Oparzenia chemiczne. Oparzenia prądem elektrycznym. Odmrożenia. Ukąszenia. 8. 1 godz. dydaktyczna Temat Wstrząs w chirurgii. Zasady leczenia preparatami krwi. Cel Zakres tematyczny Wstrząs: definicja, rodzaje wstrząs hipo, i hiperdynamiczny, patofizjologia wstrząsu, fazy wstrząsu, objawy. Leczenie wstrząsu: wstrząs późny, wstrząs hipowolemiczny, wstrząs septyczny. Monitorowanie wstrząsu. Powikłania. Leczenie krwią: preparaty krwi, wskazania do przetaczania krwi, preparatów krwiopochodnych i krwiozastępczych. Zasady przetaczania, powikłania. Zamawianie krwi, przygotowanie krwi do przetoczenia, technika przetaczania, dokumentacja. 47 9. 1 godz. dydaktyczna Temat Niedożywienie, jego następstwa i leczenie. Cel Treści merytoryczne przedmiotu: Zakres tematyczny Przyczyny niedożywienia. Rodzaje niedożywienia (marasmus, kwashiorkor, mieszane). Rozpoznawanie niedożywienia: wywiad, badania antropometryczne (masa ciała), badania laboratoryjne (albuminy, prealbumina, transferyna). Ocena zapotrzebowania energetycznego. Następstwa niedożywienia. Częstość występowania niedożywienia. Niedożywienie szpitalne. Zapobieganie niedożywieniu. Leczenie żywieniowe. Żywienie pozajelitowe: wskazania, drogi podaży (żywienie drogą żyły centralnej i drogą żył obwodowych). Składniki odżywcze: białko (aminokwasy), węglowodany, tłuszcz, elektrolity, pierwiastki śladowe, witaminy. Powikłania. Żywienie dojelitowe: wskazania, dostęp, rodzaje diet, zasady doboru diet, powikłania, powikłania wpływu leczenia żywieniowego na wyniki leczenia. 10. 1 godz. dydaktyczna Temat Zakażenia chirurgiczne. Rodzaje zakażeń chirurgicznych: Cel Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Zakres tematyczny • zakażenia ropne (ropień, ropowica, czyrak, czyrak gromadny, zapalenie naczyń i węzłów chłonnych), • zakażenia beztlenowcowe (tężec, zgorzel gazowa, ropowica gazowa), • zakażenia grzybami i drożdżami (promienica), • posocznica (sepsis). Zakażenia ropne dłoni (zastrzał, zanokcica). Leczenie zakażeń chirurgicznych miejscowych i uogólnionych. Stosowanie antybiotyków w chirurgii: •wskazania, zasady doboru antybiotyków i drogi podaży, antybiotykoterapia celowana, łączenie antybiotyków, czas podaży, profilaktyka antybiotykowa w chirurgii. Powikłania w następstwie leczenia antybiotykami, rzekomobłoniste zapalenie jelit. Leczenie zakażeń grzybiczych uogólnionych. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest: – obecność na wszystkich zajęciach i seminariach ( nieobecności należy odrobić w terminie ustalonym z osobą odpowiedzialną za dydaktykę), – Zdanie kolokwium przeprowadzanego w ostatnim dniu zajęć – kolokwium ustne, student otrzymuje trzy pytania udokumentowane na karcie zaliczenia zajęć i ocenę łączną za całe kolokwium. Kolokwium zaliczeniowe testowe Literatura obowiązkowa: Literatura uzupełniająca: 48 Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: Nazwa modułu/ przedmiotu: Kod przedmiotu: Jednostki prowadzące kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): I Wydział Lekarski Lekarski, studia stacjonarne, magisterskie Radiologia 2015/2016 24303 I Zakład Radiologii Klinicznej, II Zakład Radiologii Klinicznej rof. dr hab. Marek Gołębiowski, prof. dr hab. Olgierd Rowiński. III 6 Podstawowy Dr med. Piotr Palczewski Dr med. Włodzimierz Chmielewski Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz Lek. med. Katarzyna Sułkowska stopnie naukowe wszystkich wykładowców Lek. med. Janusz Gołębiewski Lek. med. Marta Stepnowska prowadzących przedmiot): Dr med. Tomasz Lorenc Lek. med. Dorota Piotrowska-Kownacka Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Nie Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące Prof.dr hab.med. Marek Gołębiowski sylabusa): Liczba punktów ECTS: 2 1. Cele kształcenia 1. Zdobycie wiedzy z zakresu diagnostyki radiologicznej; a zwłaszcza: - poznanie sposobów obrazowania diagnostycznego tkanek i narządów oraz zaznajomienie się z ich podstawami techniczno-metodycznymi, zaletami i ograniczeniami. - zdobycie podstawowej wiedzy z zakresu symptomatologii radiologicznej i najważniejszych schorzeń - poznanie algorytmów diagnostyki obrazowej w odniesieniu do głównych problemów klinicznych. 2. Wymagania wstępne Znajomość anatomii tomograficznej i patomorfologii człowieka. Znajomość podstaw fizycznych głównych technik obrazowania diagnostycznego (rentgenodiagnostyka, ultrasonografia, rezonans magnetyczny). 49 3. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol Opis Odniesienie do efektu kierunkowego (kod przedmiotu) (numer efektu oraz jego kategoria W – wiedza, U – umiejętności, K – kompetencje) Zna problematykę współcześnie wykorzystywanych badań obrazowych, w szczególności: W.10 M3_F.W10 a) symptomatologię radiologiczną podstawowych chorób, b) metody instrumentalne i techniki obrazowe wykorzystywane do wykonywania zabiegów leczniczych, c) wskazania, przeciwwskazania i przygotowanie pacjentów do poszczególnych rodzajów badań obrazowych oraz przeciwwskazania do stosowania środków kontrastujących; M3_F.U7 Ocenia wynik badania radiologicznego w zakresie najczęstszych U.7 typów złamań, szczególnie złamań kości długich. 4. Formy prowadzonych zajęć Minimalna liczba osób Forma Liczba godzin Liczba grup w grupie Wykład 10 1 nieobowiązkowe Seminarium 6 1 nieobowiązkowe Ćwiczenia 24 2 ieobowiązkowe 5. Tematy zajęć i treści kształcenia W1: Rentgenodiagnostyka. T1 – Podstawy fizyczne i metodyczne. T2 – Zastosowanie kliniczne. T3 – Radiografia. W2: Ultrasonografia. T4 – Podstawy fizyczne i metodyczne. T5 – Zastosowanie kliniczne. T6 – Środki kontrastujące. W3: Tomografia komputerowa. T7 – Podstawy fizyczne, metodyczne. T8 – Zastosowanie kliniczne. T9 – Środki kontrastujące. W4: Rezonans magnetyczny. T10-Podstawy fizyczne i metodyczne. T11 – Zastosowanie kliniczne. T12 – Środki kontrastujące. W5:T13 – Radiologia interwencyjna. S1: Rentgenodiagnostyka. Cz. 1. T14 – Podstawy fizyczne i techniczne. T15 – Metodyka badań rentgenowskich. T16 – Radiologia cyfrowa. T17 – Podstawy radioochrony. T18 – Teleradiologia. S2: Rentgenodiagnostyka Cz. 2 T19 – Podstawy fizyczne i techniczne. T20 – Metodyka badań rentgenowskich. T21 – Radiologia cyfrowa. T22 – Podstawy radioochrony. T23 – Teleradiologia. S3: Tomografia komputerowa. T24 – Podstawy fizyczne i techniczne. T25 – Metodyka badania. T26 – Środki kontrastujące. S4: Rezonans magnetyczny: T27 – Podstawy fizyczne i techniczne. T28 – Metodyka badania. T29 – Środki kontrastujące. S5: Ultrasonografia: T30 – Podstawy fizyczne i techniczne. T31 – Metodyka badania. S6: T32 – Obrazowanie narządów klatki piersiowej. C1: Aparaty rentgenowskie. T33 – Budowa i eksploatacja. T34 – Metodyka badań radiologicznych. T35 – Ochrona radiologiczna w praktyce. C2: T36 – Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny w codziennej diagnostyce. C3: T37 – Ultrasonografia praktyczna. C4: T38 – Multimodalna anatomia radiologiczna. C5: Serce i duże naczynia. T39 – Radiologiczne metody badania. T40 – Powiększenie jam serca. T41 – Niewydolność serca. T42 – Wady serca. T36 – Zaburzenia krążenia płucnego, obrzęk pęcherzykowy i śródmiąższowy. T43 – Diagnostyka radiologiczna płuc. T44 – Odma, niedodma i rozedma. T45 – Odmiany i wady rozwojowe. T46 – Płyn w opłucnej. 50 C6: Diagnostyka kości i stawów: T47 – Symptomatologia ogólna. T48 – Patofizjologia układu kostnego w obrazie radiologicznym. T49 – Urazy. T50 – Zapalenia. T51 – Zmiany zwyrodnieniowe. T52 – Nowotwory. C7: T53 – Diagnostyka obrazowa chorych po urazie. T54 – Diagnostyka chorych w stanach bezpośredniego zagrożenia życia. C8: T55 – Zajęcia praktyczne; aktywna prezentacja badań RTG, TK, MR i USG ze szczególnym uwzględnieniem podstaw obrazowania schorzeń jamy brzusznej i układu moczowego. 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Kierunkowy Sposoby weryPrzedmiotowy efekt kształceFormy prowaTreści kształKryterium zaliefekt kształfikacji efektu czenia nia – zgodny dzonych zajęć cenia kształcenia cenia z Uchwałą Senatu Obecność Zaliczenie M3_W.10, W.10. U.7 W T1-T13 na wszystkich na podstawie listy M3_U.7, wykładach obecności Zaliczenie na podstawie listy obecności. W razie nieobecności oboObecność M5_W.10, wiązek odrobienia W.10. U.7 S T14-T35 na wszystkich M5_U.7, po uzgodnieniu seminariach z osobą odpowiedzialną za prowadzenie zajęć Zaliczenie na podstawie aktywnej Udział we obecności. W razie wszystkich nieobecności oboM5_W.10, ćwiczeniach W.10. U.7 C T36-T55 wiązek odrobienia po M5_U.7, weryfikowany uzgodnieniu z osobą przez prowaodpowiedzialną za dzącego prowadzenie zajęć 7. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: Podstawą zaliczenia zajęć z radiologii jest test końcowy. 8. Literatura; 1. „Radiologia. Diagnostyka obrazowa” pod red. B.Pruszyńskiego i A.Cieszanowskiego, PZWL, Warszawa 2014. 2. „Podręcznik radiologii” William Herring, red. wyd. polskiego M.Sąsiadek, Elsevier, Urban&Partner, Wrocław 2014. 3. „Ultrasonografia dopplerowska. Zastosowanie kliniczne.”. t.I i II pod red. G.Małka, Medipage sp. z o.o. Warszawa 2000. 4. „Radiologia w stanach nagłych”, N.Raby, Z.Berman, G.de Lacey, wyd. Urban&Partner, Wrocław 2007. 5. „Anatomia radiologiczna. Rtg, TK, MR, USG, B.Daniel, B.Pruszyński, Warszawa 2005. 6. „Ultrasonografia” J.Banholzer, P.Banholzer red.wyd. W.Jakubowski, Elsevier, Urban&Partner, Wrocław 2014. 51 Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 10 0,33 Seminarium 6 0,20 Ćwiczenia 24 0,79 Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie studenta do seminarium 13 0,43 Przygotowanie studenta do zajęć praktycznych Przygotowanie do zaliczeń – przygotowanie pracy zaliczeniowej 8 0,25 Przygotowanie do zaliczeń – przygotowanie do zaliczenia z zakresu umiejętności Razem 60 2,0 10. Informacje dodatkowe (Np. informacje o kole naukowym działającym przy jednostce, informacje o dojeździe na zajęcia itp.) 9. 52 Kierunek: Specjalność: Rok studiów, semestr: Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Typ przedmiotu: Poziom przedmiotu Język wykładowy: Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia: Imię i nazwisko Kierownika Zakładu Imię i nazwisko Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę: Rodzaj zajęć: Łączna liczba godzin Liczba godzin: Liczba punktów ECTS Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) Rok akademicki: 2015/2016 Lekarski Medycyna nuklearna 3 rok semestr zimowy Stacjonarne Medycyna nuklearna Obowiązkowy Polski Zakład Medycyny Nuklearnej Leszek Królicki Maria Teresa Płazińska Obowiązkowe – seminaria i ćwiczenia 30 wykłady: ćwiczenia: 15 seminaria: 15 2 Zajęcia seminaryjne odbywają się od poniedziałku do piątku w 1-tygodniowym bloku zajęć. Zajęcia rozpoczynają się punktualnie o 8:00 i trwają do 13:00. w sali wyznaczonej przez Dziekanat WUM. Szczegółowy plan zajęć jest podany na tablicach informacyjnych w sekretariacie Zakładu Medycyny Nuklearnej. Zajęcia praktyczne prowadzone są w Zakładzie Medycyny Nuklearnej w SP CSK ul. Banacha 1a. Seminaria 1. Podstawy fizyczne promieniowania w medycynie nuklearnej (podstawy fizyczne promieniowania, zasady działania aparatury, zasady technik hybrydowych). 2. Znajomość podstaw przetwarzania danych pomiarowych i prezentacji wyników badań. 3. Teoretyczne podstawy i praktyczne zasady stosowania procedur związanych z ochroną radiologiczną. 4. Wskazania kliniczne i podstawowe zasady procedur diagnostycznych: - radioizotopowe badania układu naczyniowo-sercowego - radioizotopowe badania gruczołów wydzielania wewnętrznego - radioizotopowe badania układu pokarmowego - radioizotopowe badania układu moczowo-płciowego - radioizotopowe badania układu kostno-stawowego - radioizotopowe badania układu nerwowego - radioizotopowe badania układu oddechowego, - radioizotopowe badania stosowane w diagnostyce schorzeń nowotworowych - radioizotopowe badania stosowane w diagnostyce ognisk zapalnych - radioizotopowe badania stosowane w pediatrii. 53 5. Zasady przeprowadzania procedur leczniczych (wskazania, przeciwwskazania, zasady kwalifikacji do leczenia, postępowanie z pacjentem po terapii izotopowej) - radioizotopowe procedury leczenia chorób łagodnych tarczycy, - radioizotopowe procedury leczenia chorób stawów, - radioizotopowe procedury leczenia chorób nowotworowych tarczycy, - radioizotopowe procedury leczenia objawów bólowych w nowotworowych zmianach przerzutowych do układu kostnego, - leczenie z zastosowaniem MIBG, - leczenie znakowanymi izotopowo analogami somatostatyny guzów neuroendokrynnych. Ćwiczenia Zajęcia praktyczne prowadzone są w Zakładzie Medycyny Nuklearnej w SP CSK ul. Banacha 1a. Szczegółowy plan zajęć jest podany na tablicach informacyjnych. Studenci są zobowiązani posiadać: fartuch lekarski oraz plakietkę identyfikator. Konieczna jest także zmiana obuwia. 1. Zapoznanie studentów ze specyfiką badań radioizotopowych. 2. Laboratorium przygotowania radiofarmaceutyków– zasady przygotowywania i kontroli jakości radiofarmaceutyków. 3. Zapoznanie z procedurą wykonywania badań radioizotopowych – uczestnictwo bierne w wykonywanych badaniach 4. Terapia radiojodem łagodnych chorób tarczycy – kwalifikacja i zasady przeprowadzenia terapii 5. Zasady opracowywania badań radioizotopowych 6. Prezentacje przypadków. Wiedza ogólna medyczna Wymagania wstępne Student przystępujący do zajęć jest zobowiązany do posiadania podstawowych wiadomości z zakresu fizyki, fizjologii i farmakologii. Celem seminariów jest przyswojenie przez słuchaczy podstaw diagnozowania i leczenia z zastosowaniem radiofarmaceutyków. - podstawowe pojęcia z zakresu fizyki jądrowej, rodzaje promieniowania, - zasady działania aparatury i zasady technik hybrydowych, Cele kształcenia - znajomość ogólnych zasad ochrony radiologicznej, - znajomość zasad kwalifikacji i interpretacji radioizotopowych badań narządowych: płuc, kości, serca, nerek, układu pokarmowego, OUN, przytarczyc, nadnerczy oraz tarczycy – badania z zastosowaniem technik PET/CT i SPECT/CT, - terapie radioizotopowe-znajomość wskazań, przeciwwskazań, zasad kwalifikacji do leczenia, postępowania z pacjentem po terapii radiizotopowej. Efekty kształcenia Wykorzystanie wiedzy w dalszym kształceniu i późniejszej pracy Student zna badania wykonywane w Zakładach Medycyny Nuklearnej: zasady teoretyczne, przebieg, właściwy sposób interpretacji wyników badań. Student zna - w zakresie wiedzy procedury terapeutyczne z zastosowaniem radiofarmaceutyków: zasady teoretyczne, student: przebieg, wskazania, możliwe powikłania i sposób ich leczenia. Student zna organizację pracy ośrodka medycyny nuklearnej i praktyczną realizację zasad ochrony radiologicznej w zakładzie. Zna wskazania i przeciwwskazania do procedur radioizotopowych zarówno dia- w zakresie umiejętności gnostycznych jak i terapeutycznych. Na podstawie rozpoznania wstępnego i podstudent: stawowej diagnostyki różnicowej potrafi wybrać właściwe badanie diagnostyczne. •potrafi nawiązać i utrzymać głęboki i pełen szacunku kontakt z chorym - w zakresie kompetencji •kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwszym miejscu personalno-społecznych •przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta • posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się. Metody dydaktyczne (organizacja zajęć) 54 Metody oceny pracy studenta (forma i warunki zaliczenia przedmiotu) Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na seminariach i ćwiczeniach oraz zaliczenie kolokwium w formie ustnej na ostatnich zajęciach. Student ma możliwość oceny zajęć wypełniając uczelnianą ankietę oceny zajęć i nauczycieli akademickich. Dodatkowo studenci mogą przekazywać swoje uwagi bezpośrednio do sekretariatu Zakładu. Wszystkie sugestie dotyczące prowadzenia zajęć będą rozpatrywane z najwyższą starannością. 1. Królicki L. Medycyna Nuklearne; Fundacja im. Rydygiera, Warszawa 1996. Literatura obowiązkowa: 2. Birkenfeld B., Listewnik M.Medycyna nuklearna – obrazowanie molekularne, Pomorski Uniwersytet Medyczny Szczecin 2011. European Journal of Nuclear Medicine. Literatura uzupełniająca: Nuclear Medicine Review. Koło naukowe tak Regulamin: 55 Nazwa Wydziału: Lekarsko-Dentystyczny Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, I Wydział Lekarski, Kierunek Lekarski – studia 6 letnie stacjonarne np. Zdrowie publiczne I stopnia profil i niestacjonarne praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2015/2016 Nazwa modułu/przedmiotu: Kod przedmiotu (z systemu Pensum): Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Propedeutyka stomatologii 24301 1. Zakład Stomatologii Dziecięcej; 00-246 Warszawa ul. Miodowa 18 2. Zakład Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia; 00-246 Warszawa ul. Miodowa 18 3. Zakład Ortodoncji; 02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59 4. Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii; 02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4 (paw. IV) (22) 502 17 97 1. Kierownik Zakładu Stomatologii Dziecięcej – prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk 2. Kierownik Zakładu Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia – prof. dr hab. n. med. Renata Górska 3. Kierownik Zakładu Ortodoncji – dr hab. n. med. Małgorzata Zadurska 4. Kierownik p.o. Kliniki Chirurgii Czaszkowo-SzczękowoTwarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii – dr n. med. Paweł Zawadzki 3 rok 6 podstawowy Prof. dr hab. Dorota Olczak-Kowalczyk Dr n. med. Maciej Nowak Dr n. med. Barbara Pietrzak-Bilińska Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz Lek. stom. Ewa Widmańska stopnie naukowe wszystkich wykładowców Prof. Hubert Wanyura prowadzących przedmiot): Dr n. med. Zygmunt Stopa Dr n. med. Beata Dobieżyńska Lek stom. Przemysław Skubich Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu nie Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące Zygmunt Stopa sylabusa): Liczba punktów ECTS: 1,0 1. Cele kształcenia 1. Zapoznanie studenta z podstawami wiedzy w zakresie patogenezy, objawów, zasad leczenia chorób jamy ustnej i nowotworów głowy, szyi oraz dotyczącej związku między zdrowiem ogólnym i zdrowiem jamy ustnej. 56 2. Wymagania wstępne 1. Znajomość anatomii głowy i szyi. 2. Podstawowe wiadomości i umiejętności z zakresu fizjologii i patologii chorób występujących w obszarze głowy, twarzy, jamy ustnej i szyi. 3. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego Odniesienie do efektu Treść przedmiotowego efektu kształcenia efektu kształcenia kierunkowego (numer) Zna patogenezę, objawy oraz zasady zapobiegania i leczenia chorób poszczególnych elementów jamy EW1, EW7(c), EW23, ustnej i części twarzowej czaszki u pacjentów w wieku W1 rozwojowym i dorosłych. EW24, FW1 (c), FW12 Zna zasady profilaktyki stomatologicznej, zna podsta(a,f), HW9. wowe choroby zębów, przyzębia, i błony śluzowej jamy ustnej oraz metody diagnostyki stomatologicznej Przeprowadzenie wywiadu stomatologicznego i medycznego dotyczącego chorób jamy ustnej - Badanie przedmiotowe zewnątrz- i wewnątrzustne. - Postawienie rozpoznania wstępnego. - Zaplanowanie badań dodatkowych i konsultacji. EU1, EU2, EU3, EU4, - Prowadzenie dokumentacji medycznej – historia EU12, EU16, EU24, EU32, U1 choroby. EU38 - Przekazanie zaleceń dotyczących zapobiegania i konieczności leczenia chorób jamy ustnej, w tym instruktażu dietetycznego i higienicznego. - Ocena wyników leczenia – poprawy/pogorszenia – stanu chorego. 4. Formy prowadzonych zajęć Minimalna liczba osób Forma Liczba godzin Liczba grup w grupie Wykład 0 0 Seminarium 20 16 Ćwiczenia 0 0 5. Tematy zajęć i treści kształcenia S1 – Seminarium 1 – Rozwój i cechy uzębienia mlecznego i stałego. – W1, U1 S2 – Seminarium 2 – Najczęstsze patologie zębów u dzieci i młodzieży (próchnica i choroby miazgi, uszkodzenia niepróchnicowe i wady rozwojowe): etiologia, zapobieganie, leczenie. – W1, U1 S3 – Seminarium 3 – Wzajemna zależność stanu zdrowia ogólnego i jamy ustnej (objawy chorób ogólnych w jamie ustnej, wpływ ogólnoustrojowy infekcji zębopochodnych). – W1, U1 S4 – Seminarium 4 – Etiopatogeneza z uwzględnieniem czynników ryzyka chorób przyzębia. – W1, U1 S5 – Seminarium 5 – Diagnostyka chorób przyzębia. –W1, U1 S6 – Seminarium 6 – Symptomatologia chorób błony śluzowej jamy ustnej. – W1, U1 S7 – Seminarium 7 – Diagnostyka w chirurgii szczękowo-twarzowej. Rekonstrukcje tkanek szkieletu czaszkowo-twarzowego, jamy ustnej i twarzy. Implantologia.– W1, U1 S8 – Seminarium 8 – Diagnostyka wad twarzowo-szczękowo-zgryzowych, – W1, U1 S9 – Seminarium 9 – Wady wrodzone (etiologia, leczenie) –W1, U1 S10 – Seminarium 10 – Wady nabyte (etiologia, profilaktyka, leczenie) –W1, U1 S11 – Seminarium 11 – Leczenie zespołowe wad twarzowo-szczękowo-zgryzowych. – W1, U1. 57 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedSymbole form prowaSposoby weryfikacji efektu miotowego efekdzonych zajęć kształcenia tu kształcenia W1, U1 7. S – Seminarium Kolokwium Kryterium zaliczenia Obecność na wszystkich zajęciach oraz zaliczenie kolokwium Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: Kolokwium testowe ocena kryteria 2,0 (ndst) 3,0 (dost) 3,5 (ddb) 4,0 (db) 4,5 (pdb) 5,0 (bdb) 8. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. R. Górska: „Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej” Med. Tour Press International 2011. 2. R. Górska i T. Konopka: „Periodontologia współczesna” Med. Tour Press International 2013. 3. M. Springer-Nodzak i M Wochna Sobańska: "Stomatologia wieku rozwojowego". W-wa. PZWL, 2006. 4. D. Olczak-Kowalczyk, L. Wagner: „Wprowadzenie do stomatologii dziecięcej” skrypt. 5. L. Kryst (red.): "Chirurgia Szczękowo-Twarzowa", Wyd. Lek. PZWL, W-wa, 2011. Literatura uzupełniająca: 1. S. Bartkowski (red.): „Chirurgia szczękowo-twarzowa”, AM Kraków 1996. 9. Kalkulacja punktów ECTS (1 ECTS = od 25 do 30 godzin pracy studenta) Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 0 Seminarium 20 Ćwiczenia 0 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie się studenta do zajęć teoretycznych oraz praktycznych. Przygotowanie do kolokwium zaliczającego. Przygotowanie studenta do zajęć 5 Przygotowanie studenta do zaliczeń 5 Inne (jakie?) Razem 30 1,0 10. Informacje dodatkowe Przy klinice działa koło naukowe. Członkami Koła mogą zostać studenci WUM. Do form aktywności studenckiej w ramach SKN należą: - uczestnictwo w spotkaniach Koła - współudział w badaniach naukowych w wybranych tematach i ich prezentacja podczas kongresów, - udział w wakacyjnych obozach naukowych - asysta podczas dyżurów Kliniki. 58 Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: Nazwa modułu/ przedmiotu: I Wydział Lekarski Wydział lekarski, profil praktyczny, studia stacjonarne 2015/16 Psychologia lekarska z elementami socjologii Kod przedmiotu: 21647 Jednostki prowadzące kształcenie: Zakład Psychologii Medycznej (2MB) Kierownik jednostki/jednostek: Prof. Krzysztof Owczarek Rok studiów (rok, na którym realizowany III rok jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym zimowy + letni realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, podstawowy kierunkowy, fakultatywny): Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz Dr Mariusz Jaworski, Mgr Tomasz Krasuski, Dr Marta Kulpa, stopnie naukowe wszystkich wykładowców Dr Magdalena Łazarewicz, Dr Dorota Włodarczyk oraz osoby prowadzących przedmiot): spoza WUM Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu tak Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące Dr Dorota Włodarczyk sylabusa): Liczba punktów ECTS: 2 1. Cele kształcenia 1. Zapoznanie z wybranymi elementami wiedzy psychologicznej i socjologicznej, które umożliwiają rozumienie mechanizmów funkcjonowania człowieka w zdrowiu i chorobie. 2. Przedstawienie zasad skutecznego prozdrowotnego oddziaływania na pacjenta i jego rodzinę oraz prawidłowego komunikowania się w trakcie procesu terapeutycznego. 3. Kształtowanie umiejętności prowadzania wywiadu motywującego i sporządzenia diagnozy psychomedycznej będących wyrazem całościowego podejścia do pacjenta. 2. Wymagania wstępne – brak 3. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol Opis (kod przedmiotu) (numer efektu oraz jego kategoria W – wiedza, U – umiejętności, K – kompetencje) 21647_W1 21647_W2 Zna aktualną koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia Rozumie psychospołeczne konsekwencje hospitalizacji i choroby przewlekłej 59 Odniesienie do efektu kierunkowego D.W3 D.W5 21647_W3 21647_W4 21647_W5 21647_W6 21647_W7 21647_W8 21647_W9 21647_W10 21647_W11 21647_W12 21647_W13 21647_W14 21647_W15 21647_U1 21647_U2 21647_U3 21647_U4 21647_U5 21647_U6 21647_U7 21647_U8 21647_U9 21647_U10 21647_U11 Zna podstawowe psychologiczne mechanizmy funkcjonowania człowieka w zdrowiu i w chorobie Zna problematykę adaptacji do choroby jako sytuacji trudnej, etapów przystosowania do zagrażających wydarzeń i potrzeb pacjentów Rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w relacji do postaw społecznych, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności oraz bariery społeczno-kulturowe Rozumie rolę rodziny w procesie leczenia Zna problematykę etapów przystosowania do śmierci, umierania oraz procesu żałoby rodziny Zna rolę stresu w etiopatogenezie i przebiegu chorób Rozpoznaje mechanizmy radzenia sobie ze stresem Zna formy przemocy, modele wyjaśniające przemoc w rodzinie i w instytucjach, społeczne uwarunkowania różnych form przemocy oraz rolę lekarza w jej rozpoznawaniu Rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem Zna zasady informowania o niepomyślnym rokowaniu Zna zasady motywowania pacjentów do prozdrowotnych zachowań Zna zasady pracy w grupie Zna problematykę wypalenia zawodowego oraz metody zapobiegania Uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych Dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i właściwie na nie reaguje Identyfikuje czynniki ryzyka wystąpienia przemocy, rozpoznaje przemoc i odpowiednio reaguje W procesie podejmowania decyzji o leczeniu dąży do minimalizacji jej konsekwencji społecznych dla chorego Buduje atmosferę zaufania podczas całego procesu leczenia Przeprowadza rozmowę z pacjentem z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej Informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych Przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym rokowaniu Udziela porady w kwestii przestrzegania zaleceń terapeutycznych i prozdrowotnego trybu życia Stosuje w podstawowym stopniu psychologiczne interwencje motywujące i wspierające Komunikuje się ze współpracownikami zespołu, udzielając konstruktywnej informacji zwrotnej i wsparcia 60 D.W7 D.W9 D.W3 D.W8 D.W9 D.W10 D.W10 D.W2 D.W4 D.W12 D.W12 D.W15 D.U1 D.U2 D.U9 D.U3 D.U4 D.U5 D.U6 D.U7 D.U8 D.U10 D.U11 4. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Wykład Seminarium 20 Ćwiczenia 20 5. Tematy zajęć i treści kształcenia 16 32 Minimalna liczba osób w grupie - S1-Seminarium 1 – Temat….- Treści kształcenia;……- Wykładowca- prof. dr hab. Jan Nowak S1 – Psychologiczne aspekty zawodu lekarza – problematyka wypalenia zawodowego – zapobieganie S2 – Jakość życia w chorobie – konsekwencje i adaptacja do choroby S3 – Psychospołeczne aspekty niepełnosprawności. Funkcjonowanie pacjentów w różnych fazach życia S4 – Psychologiczne aspekty śmierci, umierania, opieki nad pacjentem chorym terminalnie oraz żałoby S5 – Współczesne podejście do zdrowia i choroby. Rola psychospołecznych czynników ryzyka w etiologii chorób somatycznych S6 – Problematyka stresu i radzenia sobie ze stresem. Problematyka przemocy S7 – Kolokwium. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem C1 – Zasady budowania prawidłowej relacji lekarz-pacjent/rodzina C2 – Zasady komunikacji i przekazywania informacji C3 – Elementy wywiadu motywującego w praktyce lekarza C4 – Ćwiczenia praktyczne w zakresie zastosowania wiedzy i umiejętności psychologicznych do rozwiązywania problemów z praktyki medycznej, część I C5 – Ćwiczenia praktyczne w zakresie zastosowania wiedzy i umiejętności psychologicznych do rozwiązywania problemów z praktyki medycznej, część II C6 – Ćwiczenia praktyczne w zakresie zastosowania wiedzy i umiejętności psychologicznych do rozwiązywania problemów z praktyki medycznej, część III. 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Kierunkowy efekt Przedmiotowy Sposoby weryFormy prowaTreści kształKryterium zalikształcenia – efekt kształfikacji efektu dzonych zajęć cenia czenia zgodny z Uchwacenia kształcenia łą Senatu Minimalne akceptowalne W1-W15 seminarium S1-S6 kolokwium jw przyswojenie wiedzy - poprawne wykonanie Aktywny udział dwóch scenek w dwóch scen– w roli lekarza U1 – U11 ćwiczenia C1-C6 kach – raz w roli i pacjenta jw lekarza i raz - poprawnie w roli pacjenta opracowanie pisemnego raportu z rozmowy 100% obecności z możliwością wyrównania zaległości z dwóch nieobecności wg wskazanych zasad 61 7. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: ocena kryteria zaliczenie jw 8. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. Jakubowska-Winecka A., Włodarczyk D. Psychologia w praktyce medycznej. PZWL, Warszawa 2007. 2. Rollnick S., Miller R.M., Butler C.B. Wywiad motywujący w opiece zdrowotnej. Academica, Warszawa 2010. 3. Herzberger Sh. D. Przemoc domowa. PARPA, Warszawa, 2002, r. 1 i 9. Literatura uzupełniająca: 1. Kübler-Ross E. Rozmowy o śmierci i umieraniu, Media Rodzina of Poznań, Poznań 2001. 2. Sapolsky R. M. Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu. PWN, Warszawa 2010. 9. Kalkulacja punktów ECTS Liczba Forma aktywności Liczba godzin punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Seminarium 20 Ćwiczenia 20 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie studenta do seminarium 5 Przygotowanie studenta do ćwiczeń 5 Przygotowanie do zaliczeń 8 Razem 58 2 10. Informacje dodatkowe Informacje dotyczące nieobecności, wyrównania zaległości, zmiany grup itp. znajdują się w Regulaminie przedmiotu na stronie [email protected] 62 Nazwa Wydziału: Program kształcenia Rok akademicki: Nazwa modułu/przedmiotu: Kod przedmiotu Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów Semestr studiów Typ modułu/przedmiotu Osoby prowadzące Erasmus TAK/NIE Osoba odpowiedzialna za sylabus I Wydział Lekarski Kierunek Lekarski, jednolite studia stacjonarne/ niestacjonarne 2015/2016 Choroby zakaźne 24289 1M22 – Klinika Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Hepatologii 1WB2 – Klinika Hepatologii i Chorób Wewnętrznych 1M24 – Zakład Immunopatologii Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych p.o. Kierownika – dr n. med. Joanna Jabłońska (1M22) prof. dr hab. n. med. Piotr Milkiewicz (1WB2) prof. dr hab. n. med. Marek Radkowski (1M24) III zimowy podstawowy 1M22 prof. dr hab. n. med. Alicja Wiercińska-Drapało prof. dr hab. n. med. Janusz Cianciara dr n. med. Joanna Jabłońska, dr n. med. Joanna Kozłowska, dr n. med. Wojciech Stańczak, dr n. med. Tomasz Mikuła, dr n. med. Aneta Cybula-Walczak, dr n. med. Maria Olszyńska-Krowicka, dr n. med. Piotr Borkowski, mgr Jacek Kołodziej 1WB2 prof. dr hab. n. med Piotr Milkiewicz, dr hab.n. med Urszula Ołdakowska-Jedynak, dr n. med. Joanna Raszeja-Wyszomirska, dr n. med. Michał Wasilewicz 1M24 Prof. dr hab. n. med. Marek Radkowski, dr n. biol. Agnieszka Pawełczyk, dr n. med. Iwona Bukowska-Ośko, dr n. med. Kamila Caraballo Cortes, mgr Karol Perlejewski, mgr Justyna Kaźmierczak, mgr Maciej Janiak TAK Dr n. med. Tomasz Mikuła Mgr Jacek Kołodziej ([email protected]) 2 Liczba punktów ECTS: 1. Cele kształcenia Założeniem przedmiotu jest nauczenie studentów zasad rozpoznawania i leczenia najczęstszych chorób zakaźnych oraz możliwości ich zapobiegania. 2. Wymagania wstępne Student przystępujący do zajęć jest zobowiązany do posiadania podstawowych wiadomości z zakresu fizjologii, patofizjologii oraz anatomii. 63 3. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia 4. Treść przedmiotowego efektu kształcenia Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego oraz profilaktycznego w najczęstszych chorobach bakteryjnych, wirusowych, W01 pasożytniczych i grzybicach, w tym zakażeniach pneumokokowych, wirusowym zapaleniu wątroby, AIDS, sepsie i zakażeniach szpitalnych. przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym U01 poszerzony o wywiad epidemiologiczny przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne U02 pacjenta dorosłego ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości U03 pacjenta; U04 ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; U05 Rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia Planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne U06 i profilaktyczne wykonuje podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym: a) pomiar temperatury ciała, tętna, nieinwazyjny poU07 miar ciśnienia tętniczego b) monitorowanie parametrów życiowych przy pomocy kardiomonitora, puls oksymetrię - potrafi nawiązać i utrzymać głęboki i pełen szacunku kontakt z chorym - kieruje się dobrem chorego, stawiając je na pierwK01 szym miejscu - przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta - posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) E.W32 E.U1 E.U3 E.U7 E.U13 E.U. 14 E.U.16 E.U29 Minimalna liczba osób w grupie Wykład 5 1 Seminarium 10 ok. 10 Ćwiczenia 30 ok. 70 5. Tematy zajęć i treści kształcenia W1 – Podłoże immunologiczne objawów klinicznych towarzyszących najczęstszym chorobom wirusowym, bakteryjnym, pasożytniczym i grzybiczym. W2 – Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez patogeny i ich konsekwencje kliniczne. W3 – Aktualne choroby zakaźne w Polsce i na świecie, epidemiologia, sposoby zapobiegania W4 – AIDS W5 – Wirusowe zapalenia wątroby. 64 S1 – Wprowadzenie do ćwiczeń z chorób zakaźnych. W tym: odpowiedni ubiór, zachowanie na oddziale, przestrzeganie tajemnicy lekarskiej, umiejętne zbieranie danych, wywiad epidemiologiczny, uzyskiwanie zgody na przeprowadzenie diagnostyki i leczenia, zasady prowadzenia dokumentacji medycznej znaczenie rozpoznania wstępnego, zachowanie zasad higieny, znajomość zasad postępowania w razie narażenia na czynniki zakaźne. S2 – Podłoże immunologiczne objawów klinicznych towarzyszących najczęstszym chorobom wirusowym, bakteryjnym, pasożytniczym i grzybiczym. S3 – Praktyczna interpretacja wyników badan laboratoryjnych w najczęstszych zakażeniach wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych. S4 – Diagnostyka różnicowa najczęstszych objawów występujących w chorobach zakaźnych (gorączka, limfadenopatia, żółtaczka, biegunka). S5 – Zasady postępowania terapeutycznego w chorobach zakaźnych, zasady antybiotykoterapii. S6 – Zasady rozpoznawania i leczenia ostrych i przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby. S7 – Zasady rozpoznawania zakażenia HIV (kiedy lekarz powinien zlecić badanie, diagnostyka, interpretacja wyników, aspekty prawno-społeczne, kogo informujemy o wyniku, itd.). S8 – Zasady postępowania przed wyjazdem do krajów z innych stref klimatycznych. S9 – Choroby odzwierzęce – rozpoznawanie, leczenie, zasady profilaktyki. S10 – Najczęstsze choroby przywlekane z tropiku. 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedmiotoSymbole form prowaSposoby weryfikacji efektu Kryterium zaliczenia wego efektu dzonych zajęć kształcenia kształcenia Kolokwium ustne, obowiązko- Student potrafi wykazać się wiedzą W01 W, S, C wa obecność na zajęciach zdobytą na zajęciach Obserwacja studenta deU01-U07, K01 W, S, C monstrującego umiejętności Prezentacja przypadku klinicznego w czasie ćwiczeń i zaliczenia 7. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: kolokwium ustne ocena kryteria 2,0 (ndst) 3,0 (dost) Akceptowalne przyswojenie efektów kształcenia 3,5 (ddb) 4,0 (db) 4,5 (pdb) 5,0 (bdb) 8. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. Choroby zakaźne i pasożytnicze Tom 1-2, red. Janusz Cianciara, Jacek Juszczyk, Wydawca: Czelej Lublin 2012, wydanie II. Literatura uzupełniająca: 1. Choroby zakaźne i pasożytnicze. Red. Zdzisław Dziubek Wydawca PZWL 2012, wydanie 4. 2. Harrison. Choroby zakaźne. Tom I-II Denis L. Kasper, Anthony S Fauci, red. wyd. pol. Robert Flisiak. 65 Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 5 0,1 Seminarium 10 0,4 Ćwiczenia 30 1 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie studenta do zajęć 10 0,25 Przygotowanie studenta do zaliczeń 10 0,25 Inne (jakie?) Razem 2 10. Informacje dodatkowe Studenci zgłaszają się do sali wykładowej mieszczącej się w na pierwszym piętrze Poradni Profilaktyczno-Leczniczej Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego ul Wolska 37. Zajęcia prowadzone są w dwutygodniowych blokach; rozpoczynają się punktualnie o 8:00 i trwają do 11:15. Zajęcia kliniczne prowadzone są Klinice Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych, Klinice Chorób Odzwierzęcych i Tropikalnych, zlokalizowanych na bazie Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego przy ul Wolskiej 37, Zakładzie Immunopatologii Chorób Zakaźnych zlokalizowanym przy ul Pawińskiego 3c oraz w Klinice Hepatologii i Chorób Wewnętrznych, Szpital Kliniczny, ul. Banacha 1A, Blok B, 8 piętro (odcinek A). Szczegółowy plan zajęć jest podany na tablicach informacyjnych. Studenci są zobowiązani posiadać: fartuch lekarski, stetoskop oraz plakietkę identyfikator. Prosimy o zmianę obuwia. 9. 66 Nazwa Wydziału: I Wydział Lekarski Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, lekarski, studia 6 letnie jednolite, profil praktyczny, stacjonarne np. Zdrowie publiczne I stopnia profil i niestacjonarne praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2015/2016 Nazwa modułu/przedmiotu: Kod przedmiotu (z systemu Pensum): Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Medycyna Katastrof 25610 Studium Medycyny Katastrof dr n. med. Witold Pawłowski III 1 Podstawowy, obowiązkowy dr n. med. W. Pawłowski, dr n. o zdr. E. Sideris, lek M. Rogowska, Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz lek. Z. Gronkiewicz, lek J. Radzikowska, lek. E. Migacz, stopnie naukowe wszystkich wykładowców lek. A. Przywózka, mgr A. Binkowska, mgr. K. Goniewicz, prowadzących przedmiot): mgr A. Kosakowska, mgr D. Lasota, mgr N. Młynarska Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu TAK Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące mgr Aneta Binkowska sylabusa): Liczba punktów ECTS: 1 1. Cele kształcenia 1. Wprowadzenie studentów w zagadnienia podstawowych wyróżników Medycyny Katastrof. 2. Zapoznanie studentów z zasadami organizacji zabezpieczenia medycznego w katastrofach i wypadkach masowych. 3. Zapoznanie z postępowaniem w stanach nagłego zagrożenia życia podczas katastrof z uwzględnieniem segregacji medycznej poszkodowanych. 4. Przekazanie zasad planowania, kierowania i prowadzenia akcji ratunkowej podczas wypadków masowych i katastrof. 2. Wymagania wstępne brak 3. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia EK1 EK2 Treść przedmiotowego efektu kształcenia Zna i rozumie mechanizmy prowadzące do nagłych zagrożeń zdrowia i życia w sytuacji zdarzenia masowego lub katastrofy. Zna i rozumie wdrażane procedury medyczne w miejscu zdarzenia masowego lub katastrofy. Zna zasady zapobiegania skutkom katastrof u osób poszkodowanych – pomoc psychologiczna w poszczególnych fazach akcji ratunkowej. 67 Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) CW28, CW37,CW45,EW6, EU7,EU14,EU29,EU33,EU34,EU35,FW1,FW7,FW8,F U4,FU8,FU10,FU11,FU21 DW7,DW9,DW15,DU2,EW6,EU34 4. Zna rodzaje, objawy i skutki działania czynników masowego rażenia (promieniowania, skażenia chemicznego i biologicznego). Zna zasady postępowania EK3 z bojowymi środkami trującymi. Zna zasady dekontaminacji fizycznej i mechanicznej. Zna odtrutki w przypadku zatruć. Zna zasady postępowania w zdarzeniach mnogich, masowych i katastrofach. Zna zasady planowania, EK4 prowadzenia i kierowania akcją ratunkową w poszczególnych katastrofach. Zna organizację, funkcjonowanie i finansowanie systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz organizację i funkcjonowanie innych służb i organizacji EK5 powołanych w zakresie ratownictwa medycznego. Zna kompetencje i obowiązki lekarza w sytuacjach zagrożeń. Zna i rozumie procedury związane z segregacją medyczną. Zna System START i JumpSTART. Zna systemy segregacyjne obowiązujące w innych EK6 krajach i w sytuacji konfliktów zbrojnych. Zna zasady postępowania z pacjentem w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. Wdraża odpowiednie procedury w zależności od stanu pacjenta. Zna zasady przygotowania pacjenta do transportu medycznego i zapewnienia mu opieki. Zna proceEK7 dury postępowania z kobietami w ciąży i z dziećmi w sytuacji katastrofy. Zna zasadę prowadzenia dokumentacji medycznej. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup CW13,CW14,CW37,CW 42,CW44,CW45,EW6,EU7,EU14,EU33,EU34,EU3 8,FW7,FW8,FU4,FU8,FU9,FU11 CW42,CW44,CW45,DU14 ,EW6,EU7,EU14,EU29,EU33,EU34,EU35,EU38,FW1, FW7,FU4,FU8,FU9,FU10 DW15,EW6,EU7,EU29,EU33,EU34,EU37,EU38,FW1,FW7,FW8,FU10,FU11,GW6,GW7 DU12,DU14,EW6,EU7,EU14,EU29,EU33,EU34,EU37,EU38,FW1,FW7,FW8,FU9,FU11,FU21 CW28,CW37,DU14,EW6, EU7,EU14,EU29,EU33,EU34,EU35,EU38,FW1,FW7, FW8,FU4,FU8,FU9,FU21, GW6,GW7 Minimalna liczba osób w grupie Cały rok 20 20 Wykład 5 6 Seminarium 5 6 Ćwiczenia 15 6 5. Tematy zajęć i treści kształcenia W1 – Medycyna katastrof jako nauka. Rodzaje katastrof. Podział katastrof wg WHO. Zagrożenia epidemiologiczne w miejscu katastrofy. Prawa człowieka w sytuacji nadzwyczajnych w oparciu o dokumentach międzynarodowego prawa humanitarnego. Konwencja Genewska. Ustawa o PRM. Treść kształcenia – EK1,EK3,EK4 W2 – Zasady organizacji, kierowania i prowadzenia akcji ratunkowej podczas wypadków masowych i katastrof. Procedury medyczne, obowiązujące podczas zdarzeń masowych w poszczególnych fazach akcji ratunkowej. Segregacja medyczna. System START. Treść kształcenia-EK1-EK7,EK4,EK5,EK6,EK7 S1 – Charakterystyka zagrożeń cywilizacyjnych. Bioterroryzm jako szczególny rodzaj katastrofy. Charakterystyka działań ratunkowych w innych rodzajach katastrof (naturalnych, przemysłowych, komunikacyjnych). Treść kształcenia – EK1,EK2,EK3,EK4 S2 – Wprowadzenie do psychotraumatologii. Podstawowe aspekty psychologii katastrof. Komunikacja z poszkodowanym w sytuacjach ekstremalnych np. katastrof. Wybrane elementy treningu antystresowego. Treść kształcenia – EK1,EK2,EK4,EK6 C1 – Zasady organizacji, kierowania i prowadzenia akcji ratunkowej podczas wypadków masowych i katastrof. Zadania KDR, KMCzR, strefy ratunkowe. Podejmowanie decyzji w sytuacji katastrofy – gra decyzyjna. Treść kształcenia – EK1,EK3,EK4,EK5,EK6,EK7 C2 – Zasady segregacji medycznej. TRIAGE i inne systemy segregacyjne. Postępowanie z pacjentem w warunkach działań przedszpitalnych Treść kształcenia – EK2,EK3,EK4,EK5,EK6, EK7 68 C3 – Zasady postępowania z pacjentem w różnych fazach akcji ratunkowej, szybka ocena pacjenta, szybkie badanie urazowe, wdrażane procedury medyczne, monitorowanie pacjenta i stosowana farmakoterapia w miejscu zdarzenia masowego/ katastrofy – punkt medyczny. Treści kształcenia – EK2,EK3,EK4,EK6,EK7 C4 – Zasady komunikowania się z pacjentem w warunkach ekstremalnych, przygotowanie pacjenta do transportu, transport pacjenta, prowadzenie dokumentacji medycznej. Treści kształcenia – EK2,EK3,EK4,EK5,EK6,EK7. 6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedSymbole form prowaSposoby weryfikacji efektu miotowego efekKryterium zaliczenia dzonych zajęć kształcenia tu kształcenia dyskusja podczas zajęć, Potrafi rozpoznać stan zagrożenia uczestnictwo w zajęciach praktycznych, rozwiązywanie życia i wdrożyć czynności medyczne EK1 W, S, C zadań w grupach podczas w warunkach zdarzenia masowego/ ćwiczeń, kolokwium pisemne katastrofy. na ostatnich zajęciach dyskusja podczas zajęć, uczestnictwo w zajęciach praktycznych, rozwiązywa- Potrafi komunikować się z pacjentem w sytuacji ekstremalnej, potrafi EK2 W, S, C nie zadań w grupach podradzić sobie ze stresem czas ćwiczeń, prezentacja multimedialna przygotowana przez studentów, dyskusja podczas zajęć, Umie udzielić pomocy chouczestnictwo w zajęciach rym oparzonym, odmrożonym, praktycznych, rozwiązywanie zatrutym, skażonym środkami EK3 W, S, C zadań w grupach podczas szkodliwymi. Potrafi dokonać ćwiczeń, kolokwium pisemne segregacji i ewakuacji z obszaru na ostatnich zajęciach skażonego BST dyskusja podczas zajęć, Potrafi zaplanować akcję ratowniuczestnictwo w zajęciach czą na miejscu zdarzenia. Potrafi praktycznych, rozwiązywanie dokonać segregacji medycznej. EK4 W, S, C zadań w grupach podczas Posiada umiejętność stosowania ćwiczeń, kolokwium pisemne skali ciężkości obrażeń. na ostatnich zajęciach dyskusja podczas zajęć, uczestnictwo w zajęciach Potrafi działać zespołowo udzielając praktycznych, rozwiązywa- pomocy w trudnych warunkach. EK5 W, S, C nie zadań w grupach podPotrafi współpracować z innymi służbami ratunkowymi pracującym czas ćwiczeń, kolokwium na miejscu zdarzeni. pisemne na ostatnich zajęciach dyskusja podczas zajęć, Decyduje o wyborze właściwego uczestnictwo w zajęciach postępowania w przypadku segrepraktycznych, rozwiązywanie gacji medycznej – potrafi dokonać EK6 W, S, C zadań w grupach podczas segregacji medycznej. Potrafi zbaćwiczeń, kolokwium pisemne dać pacjenta wg schematu AVPU na ostatnich zajęciach i ABCD, wywiad SAMPLE Potrafi przygotować pacjenta do transportu medycznego i zapewnić dyskusja podczas zajęć, mu opiekę. Potrafi wybrać dla uczestnictwo w zajęciach każdego pacjenta najlepszy dla niego praktycznych, rozwiązywaśrodek transportu i docelowy ośrodek nie zadań w grupach podEK7 W, S, C zdrowia. Posiada umiejętność postęczas ćwiczeń, kolokwium powania z kobietami w ciąży i z dziećpisemne na ostatnich mi w sytuacji katastrofy. Potrafi zajęciach. prowadzić dokumentację medyczną w warunkach akcji ratowniczej. 69 7. Kryteria oceniania Forma zaliczenia przedmiotu: kolokwium pisemne – czas trwania zaliczenia: 30 minut, kolokwium pisemne (3-5 pytań – otwarte opisowe), ocenianie pytań – każde pytanie oceniane w skali od 0-5 punktów, minimalna suma uzyskana to 0 punktów, maksymalna liczba punktów 15-25 punktów. ocena kryteria poniżej 50% pkt 2,0 (ndst) 3,0 (dost) 3,5 (ddb) 4,0 (db) 4,5 (pdb) 5,0 (bdb) 50% pkt + 1 pkt a następnie wg krzywej Gausa rozkład punktowy ocen wg krzywej Gausa rozkład punktowy ocen wg krzywej Gausa rozkład punktowy ocen wg krzywej Gausa rozkład punktowy ocen wg krzywej Gausa rozkład punktowy ocen 8. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. Fiedor P., Pawłowski W.: „Medycyna Katastrof – kompendium edukacyjno-szkoleniowe”, Oficyna Wydawnicza WUM, Warszawa 2011. 2. Mariusz Goniewicz: „Medycyna Katastrof – Problemy organizacyjno-diagnostyczne” WSEiP, Kielce 2012. Literatura uzupełniająca: 3. Klukowski K.: „Medycyna wypadków w transporcie” PZWL Warszawa 2005. 4. Podreczniki z zakresu medycyny ratunkowej dotyczące ALS lub ITLS wyprodukowane po 2014. 5. Latalski M., Majewski A.: „Medycyna katastrof ” Lublin 2000. 6. Susan M. Briggs (red.), Kathryn H. Brinsfield: „Wczesne postępowanie medyczne w katastrofach. Podręcznik dla ratowników medycznych” PZWL Warszawa 2007. 7. Zawadzki A.: „Medycyna ratunkowa i katastrof „PZWL Warszawa 2006. 8. Kowalczyk M., Rump S., Kołaciński Z.,:” Medycyna katastrof chemicznych”, PZWL Warszawa 2004. 9. Kalkulacja punktów ECTS (1 ECTS = od 25 do 30 godzin pracy studenta) Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 5 0,16 pkt Seminarium 5 0,16 pkt Ćwiczenia 15 0,52 pkt Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp. Przygotowanie studenta do zajęć Przygotowanie studenta do zaliczeń 5 0,16 pkt Inne (jakie?) Razem 30 1 10. Informacje dodatkowe Przy Studium Medycyny Katastrof działa Studenckie Koło Naukowe: Ratownictwa Ogólnego i Medycyny Katastrof. Opiekun SKN: dr n. med. W. Pawłowski. Za treść zamieszczonych materiałów, odpowiadają poszczególne jednostki w których będą odbywać się zajęcia. 70