tyczyć za- ktycznego ego. US, trzeba szystkim tyczny lub Przedsię

10-09-RZ-1-F-003-KO
◊ rp .pl
Środa | 10 września 2008
3
nowe prawo
Przedsiębiorca występuje o urzędowe
wyjaśnienie trudnych przepisów o składkach
OBOWIĄZUJE OD 20 WRZEŚNIA | Od tego dnia
biznesmeni mogą prosić ZUS o pisemną interpretację
regulacji ubezpieczeniowych
MICHAŁ JAKUBOWSKI
Wynika tak z noweli z 10 lipca 2008 r. do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
(DzU nr 141, poz. 888). Zawiera
ona m.in. przepisy, które pozwalają Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych wydawać pisemne interpretacje w sprawie
zakresu i sposobu zastosowania
regulacji, z których wynika obowiązek opłacania przez przedsiębiorców składek na ubezpieczenia społeczne.
# Tylko przedsiębiorca, czyli
osoba fizyczna, osoba prawna i
jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, może wystąpić do ZUS o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i
sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek społecznych. Chodzi o takie osoby
prawne, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną,
wykonujące we własnym imieniu – w sposób zorganizowany i
ciągły – zarobkową działalność
wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także
działalność zawodową.
# Zatem o interpretację nie będzie mógł wystąpić płatnik składek, np. wspólnik spółki jawnej,
partnerskiej, komandytowej
lub wspólnik jednoosobowej
spółki z o.o. czy jednostka budżetowa lub osoba kontynuująca opłacanie składek. Nie mają
oni statusu przedsiębiorcy, mimo że opłacają składki do ZUS.
Nie ma natomiast przeszkód,
aby o takie stanowisko wystąpiła spółka jawna, partnerska, komandytowa czy spółka z o.o.
# O objaśnienie nie będzie też
mogła zabiegać spółka cywilna,
mimo że jest płatnikiem składek
np. za zatrudnionych pracowników czy zleceniobiorców. Z takim wnioskiem powinien wystąpić wspólnik jako przedsiębiorca.
# Nie dowiesz się
wszystkiego
# Przedsiębiorca będzie mógł
wystąpić do ZUS o udzielenie
pisemnej interpretacji tylko
tych przepisów, z których wynika dla niego obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia
społeczne. Objaśnieniu będą
podlegały wszystkie przepisy z
zakresu ubezpieczeń społecznych, które regulują, za kogo i
od jakiej podstawy powinny
być opłacane składki społeczne.
Interpretacja będzie więc dotyczyła głównie wykładni ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia
w sprawie szczegółowych zasad
ustalania podstawy wymiaru
składek, a także ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób
zawodowych, w zakresie, w jakim regulują zasady różnicowania stopy procentowej składki
na ubezpieczenie wypadkowe.
Zapewne przedsiębiorcy będą
najczęściej pytać o to, czy od
danego przychodu powinny
być naliczane składki na ubezpieczenia społeczne.
# Wniosek nie będzie natomiast mógł dotyczyć udzielenia
wytłumaczenia zakresu i sposobu stosowania tych przepisów,
które nie regulują obowiązku
opłacania składek, ale określają
prawo do świadczeń z nich i zasady ich wypłaty. W konsekwencji ZUS nie udzieli wyjaśnień regulacji emerytalno-rentowych czy zasiłkowych. Interpretacja w tym trybie nie będzie więc mogła dotyczyć
podstawy wymiaru zasiłku. Podobnie przedsiębiorca nie dowie się niczego tą drogą o podleganiu ubezpieczeniom za
osoby, za które płatnik nie opłaca składek, a tylko je wykazuje,
czyli za pobierających zasiłek
macierzyński i przebywających
na urlopie wychowawczym.
# Co musi zawierać wniosek
# Wniosek o interpretację przepisów będzie mógł dotyczyć zaistniałego już stanu faktycznego
lub zdarzenia przyszłego.
# Zwracając się do ZUS, trzeba
będzie przede wszystkim
przedstawić stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe. Przedsiębiorca ma także podać swoje
stanowisko w tej sprawie. Należy przez to rozumieć, w jaki
sposób interpretuje on zakres i
sposób zastosowania przepisów o obowiązku opłacania
składek w tym stanie faktycznym lub opisanej przyszłości.
Wniosek ma więc dotyczyć indywidualnej sprawy.
# Oprócz wskazania faktów lub
zdarzenia przyszłego i własnego stanowiska przedsiębiorca
ma podać takie dane, jak:
∑ firma przedsiębiorcy,
∑ oznaczenie siedziby i adresu
# albo miejsca zamieszkania i
adresu przedsiębiorcy,
∑ nr identyfikacji podatkowej
# (NIP),
∑ nr w rejestrze przedsiębior# ców w Krajowym Rejestrze
Sądowym albo w ewidencji
działalności gospodarczej,
∑ adres do korespondencji, gdy
# jest on inny niż adres siedziby
albo adres zamieszkania
przedsiębiorcy.
Pod tym podpisuje się przedsiębiorca (będący osobą fizyczną) lub osoba uprawniona do jego reprezentowania. Jeżeli wniosek zawiera braki formalne, ZUS
wezwie przedsiębiorcę, aby je
usunął w ciągu siedmiu dni. Równocześnie pouczy go, że gdy tego
nie zrobi w tym czasie, wniosek
pozostanie bez rozpoznania.
40 zł od każdego stanu
# Za wydanie przez ZUS pisemnej interpretacji przedsiębiorca zapłaci 40 zł. Gdy wniosek będzie dotyczył odrębnych
stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych, to uiści wielokrotność tych opisów. Opłatę
trzeba będzie uregulować w
ciągu siedmiu dni od złożenia
wniosku na właściwy rachunek
bankowy ZUS. Biorąc jednak
pod uwagę, że termin na wydanie przez ZUS stanowiska biegnie od otrzymania przez organ
kompletnego i opłaconego
wniosku, do niego przedsiębiorca powinien dołączyć dowód uiszczenia opłaty.
# ZUS będzie udzielał interpretacji, wydając decyzję administracyjną, która wskaże prawidłowe stanowisko w sprawie
z uzasadnieniem prawnym
oraz pouczeniem o środkach
zaskarżenia. Przedsiębiorca,
który uzna, że stanowisko ZUS
jest błędne, będzie miał prawo
zaskarżyć tę decyzję, wnosząc
w ciągu miesiąca od jej doręczenia odwołanie do właściwego sądu okręgowego (za pośrednictwem ZUS). Odwołanie
od decyzji ZUS jest wolne od
opłaty sądowej.
# ZUS musi udzielić pisemnej
interpretacji bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż w ciągu 30
dni od otrzymania kompletnego i opłaconego wniosku. Jeżeli
w tym czasie prośba nie zostanie załatwiona, pytającemu
>Wykładnia nie wiąże
Przedsiębiorca nie będzie związany udzieloną przez ZUS odpowiedzią. Na własną odpowiedzialność ma prawo nie zastosować
się do niej. Interpretacja będzie natomiast wiążąca dla ZUS i
można ją będzie zmienić wyłącznie, wznawiając postępowanie.
wolno uznać, że ZUS wydał interpretację potwierdzającą prawidłowość jego stanowiska.
# Na własną
odpowiedzialność
# Zgodnie z art. 145 § 1 kodeksu
postępowania administracyjnego w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się
postępowanie, gdy:
∑ dowody, na których podsta# wie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne,
okazały się fałszywe,
∑ decyzja wydana została w wy# niku przestępstwa,
∑ decyzja wydana została przez
# pracownika lub organ administracji publicznej, który
podlega wyłączeniu (stosownie do art. 24, 25 i 27 k.p.a.),
∑ strona bez własnej winy nie
# brała udziału w postępowaniu,
∑ wyjdą na jaw istotne dla spra# wy nowe fakty lub dowody
istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję,
∑ decyzja wydana została bez
# uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu,
∑ zagadnienie wstępne zostało
rozstrzygnięte przez właściwy
organ lub sąd odmiennie od
oceny przyjętej przy wydaniu
decyzji (art. 100 § 2 k.p.a.),
∑ decyzja została wydana na pod# stawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.
ZUS nie będzie mógł zmienić
interpretacji, w której wyniku
nastąpiły nieodwracalne skutki
prawne. Jeżeli przedsiębiorca
zastosuje się do stanowiska, ZUS
nie obciąży go sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub
karami w zakresie, w jakim przyjął tę interpretację. Oznacza to,
że ZUS nie będzie mógł dochodzić odsetek za zwłokę. Nie wymierzy też przedsiębiorcy dodatkowej opłaty do 100 proc.
nieopłaconych składek społecznych, jeżeli nie uregulował ich
wskutek zastosowania się do
udzielonej interpretacji.
# Z wnioskiem o pisemną interpretację przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składki zdrowotnej, przedsiębiorca będzie mógł wystąpić
także do Narodowego Funduszu Zdrowia. Zrobi to na takich
samych zasadach, jak do ZUS.
Warszawa, 24 września 2008 r.
Jan Kowalski
Sklep Jupiter
ul. Wiosenna 1
03-900 Warszawa
NIP....................
nr ewidencji
Dyrektor
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Warszawie
WNIOSEK O INTERPRETACJĘ
Zwracam się z o interpretację przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych. Jestem przedsiębiorcą
prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.
Stan faktyczny
Prowadzę działalność gospodarczą – sklep spożywczy. Od 3 listopada 2008 r. na podstawie umowy-zlecenia będę
zatrudniał żonę, która wspólnie ze mną mieszka i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Żona ma 24 lata i jest
studentką studiów zaocznych.
Stanowisko w sprawie
Definicję osoby współpracującej podaje art. 8 ust. 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.). Za osobę współpracującą w rozumieniu ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci
przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym
gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Nie dotyczy to osób, z którymi
zawarto umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest
traktowany jako osoba współpracująca. Wobec tego żona, która jest przez męża zatrudniona na umowę o pracę
lub współpracuje z nim bez zawierania żadnej umowy, podlega ubezpieczeniom jako osoba współpracująca.
Warunki te nie są spełnione, gdy żona jest zatrudniona przez współmałżonka prowadzącego działalność
na umowę-zlecenie. Stąd żona, która jest zatrudniona u męża na podstawie zlecenia, podlega ubezpieczeniom
społecznym na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców. Zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy nie podlegają
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym zleceniobiorcy, którzy są uczniami gimnazjów, szkół
ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.
Wobec tego zatrudniając na zlecenie żonę, która jest studentką i nie ukończyła 26 lat, nie powinienem zgłaszać jej
do ubezpieczeń i nie muszę opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od wypłacanego jej wynagrodzenia.
Jan Kowalski