MELONOWIEC WŁAŚCIWY, Papaja (Carica papaya L.)

MELONOWIEC WŁAŚCIWY, Papaja (Carica papaya L.)
Rodzina: Melonowcowate (Caricaceae)
Bylina o pokroju drzewiastym, do 10 m wys. Liście
dłoniaste, 7-klapowe, długoogonkowe. Łodyga jest
pusta w środku (z wyjątkiem węzłów). Kwiaty jednolub obupłciowe, zebrane w kwiatostany wyrastające z kątów liści. Rośliny zwykle dwupienne.
Owocem jest gruszkowata, żółtopomarańczowa
jagoda o długości do 30 cm. Nasiona niejadalne.
Papaja pochodzi prawdopodobnie z Ameryki Środk.
Uprawiana jest od najdawniejszych czasów dla
smacznych, bogatych w witaminy owoców. Z soku,
poddanego fermentacji, uzyskuje się napój alkoholowy. Owoce, zwłaszcza niedojrzałe, a także sok
mleczny (lateks), występujący w całej roślinie, zawierają wspomagający trawienie enzym – papainę.
Używa się go do klarowania piwa i do aromatyzowania sera, ma również zastosowanie w medycynie.
JK
METASEKWOJA CHIŃSKA (Metasequoia glyptostroboides L.)
Rodzina: Cypryśnikowate (Taxodiaceae)
Znaleziono ją w 1941 r. w Chinach, gdzie nazywana
była przez miejscową ludność wodną jodłą.
W 1946 r. została zaliczona jako jedyny współczesny gatunek do kopalnego rodzaju Metasequoia.
W okresie największego rozkwitu rodzaju (oligocen,
38 mln lat temu) lasy z udziałem metasekwoi pokrywały ogromne obszary półkuli północnej. Gatunki
kopalne przystosowane były do siedliska bagiennego.
Obecnie rośnie na niedużej powierzchni w górach
między prowincjami Hupeh i Szechwan na wys.
700-1350 m n.p.m. Wiele drzew liczy 600 i więcej
lat, osiągając 30-35 m wys. i do 2 m średnicy pnia.
Metasekwoja wyraźnie różni się od innych przedstawicieli rodziny ułożeniem igieł i szyszkami. Igły,
osadzone naprzeciwlegle na krótkopędach, zrzucane
są wraz z nimi w jesieni. Niewielkie szyszki
(do 25 mm średnicy) dojrzewają w pierwszym roku
i nie rozpadają się.
Do Polski nasiona metasekwoi dotarły w 1949 r.
(Kraków, Kórnik, Warszawa).
– 91 –
JK