docPuls Biznesu nr.80 wydanie z dn. 24 kwietnia 2012 - PDF
download 
Reklamacja Transkrypt
Puls Biznesu nr.80 wydanie z dn. 24 kwietnia 2012 - PDF
Wszystko dla małych i średnich firm. Czytaj na str. 12-25 Wtorek 24 kwietnia 2012 www.pb.pl PulsFirmy PulsFirmy Pojedź na targi lub misję jeszcze przed wakacjami Gwarancje od ubezpieczyciela Ich skuteczność jest taka, jak bankowych — twierdzi Krzysztof Mędrala. 14 Lokale&Grunty Nieruchomości dla nowych graczy Zebraliśmy imprezy zagraniczne dla przedsiębiorców, które odbędą się w maju i czerwcu. 12 cena 4,99 zł (w tym 8% VAT) NR 80 (3598) INDEKS 349 127 WYD. A+B dane z godz. 18.00 z 23.04 USD 3,21 PLN EUR 4,21 PLN Zagraniczni inwestorzy przyglądają się Polsce — mówi Marcin Juszczyk. 16-17 CHF 3,51 PLN WIG20 -2,50% Jarosław łaskawy DAX -3,36% PulsDnia Eksport tylko dla wyczynowców Coraz mniejszy odsetek firm porywa się na podbój zagranicznych rynków. 4 Accenture doradzi w Warszawie Do 1250 osób zatrudnionych przez amerykańską firmę w Polsce dołączy 150 ekspertów w nowym centrum. 5 Ekohamburgerom w Polsce pod górkę Szwedzki fast food Max nie może znaleźć partnera, który wesprze go w starciu z McDonald’sem. 10 Liberalizacja prawa karnego gospodarczego idzie zbyt daleko — alarmują przedsiębiorcy 2-3 Zastrzyk dla CEDC Russian Standard Corporation rzuciła koło ratunkowe producentowi wódki. Oby tylko wsparcie inwestora nie utonęło w morzu długów. 9 E-ewolucja Co nagle, to po diable. Z takiego założenia wychodzi minister Michał Boni, planując reformę informatyzacji państwowej administracji. 8 PulsInwestora Byki przebudzą się w tym półroczu Rewolucja w przepisach, którą chce przeprowadzić Jarosław Gowin, minister sprawiedliwości, cieszy ludzi biznesu, którzy długo czekali na reformę. Eksperci uważają jednak, że resort nieco się zagalopował. Efekt? Gorzej chronione interesy wierzycieli i konsumentów, łatwiejsze życie bankrutów i hochsztaplerów. PulsDnia Autostradą do bankructwa Największy atut firmy budowlanej? Brak autostradowych kontraktów w portfelu — oto smutna konkluzja branży. 6-7 PulsInwestora Na dnie WIG-Budownictwo (w pkt) 12000 8000 4000 1891,61 0 30.10.03 Spadki nie będą już długo gnębić inwestorów na GPW — przekonują zarządzający. Zwyżki powrócą dzięki wolnej gotówce i atrakcyjnym wycenom. Niech tylko Europa wesprze Hiszpanię. 26-27 23.04.12 Źródło: notowania.pb.pl Fundusze poległy na budowlance Wartość budowlanego portfela OFE i TFI, jeszcze 5 lat temu liczona w miliardach złotych, stopniała kilkakrotnie. Wielu inwestorów nie uciekło w porę z dołujących spółek. 29 2 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 PulsDnia FRANCJA To nie wybory, lecz plebiscyt JACEK ZALEWSKI [email protected] W krajach demokratycznych, gdzie głowa państwa wybierana jest bezpośrednio, głosowanie po pierwszej kadencji prezydenta to nie wybory, lecz plebiscyt, czy dotychczasowy lokator pałacu zasługuje na przedłużenie umowy o pracę. I społeczeństwa najczęściej udzielają odpowiedzi pozytywnej, chyba że przywódca okazuje się nieudacznikiem lub narcyzem. W niedzielę 6 maja plebiscytowe rozstrzygnięcie czeka Francję, której prezydent w demokratycznym świecie potęgą jednoosobowej władzy ustępuje tylko amerykańskiemu. Wyniki pierwszej tury w minioną niedzielę jeszcze o niczym nie świadczą. Socjalista Francois Hollande wyprzedził prezydenta Nicolasa Sarkozy’ego w procentach głosów zaledwie 28,6 do 27,2. Wobec mobilizacji elektoratów obu rywali w drugiej turze zdecydują przepływy wyborców, których kandydaci odpadli. Narodowcy głosujący przedwczoraj na Marine Le Pen dołożą się do Sarkozy’ego, a skrajna lewica, której faworytem był Jean-Luc Melenchon, oczywiście poprze Hollande’a. Polska przerabiała taką rozgrywkę w roku 2005, gdy pierwszą turę wygrał Donald Tusk, ale na apel Andrzeja Leppera jego pokaźny elektorat w drugiej turze wsparł Lecha Kaczyńskiego, co rozstrzygnęło o prezydenturze. Wynik francuskiego plebiscytu będzie miał ogromne znaczenie dla całej Unii Europejskiej. Zmiana gospodarza Pałacu Elizejskiego oznaczać będzie zwrot w polityce jednego z dwóch unijnych potentatów. W pierwszym kroku może trafić do kosza ratunkowy dla Eurolandu, wynegocjowany z takim mozołem, traktat fiskalny. ENERGETYKA Klimatyczny prymat UE KONRAD SZYMAŃSKI poseł do Parlamentu Europejskiego Zgodnie z obowiązującą w Unii Europejskiej procedurą konsultacji, w sprawach podatkowych kluczowe znaczenie ma stanowisko Rady UE. Decydującą dla polskiej gospodarki kwestią elastyczności opodatkowania energii, między komponentem dwutlenku węgla i wartością energetyczną produktu, ECOFIN może zająć się już w przyszłym tygodniu. Niestety, przyjęte przez Parlament Europejski w ubiegłym tygodniu stosunkiem głosów 374:217 stanowisko w sprawie opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej to cios w polską konkurencyjność. Projekt Komisji Europejskiej nie bierze pod uwagę specyfiki paliwowej poszczególnych państw, w tym przede wszystkim Polski. Kolejny raz kraje posiadające duży udział węgla czy oleju opałowego w bilansie są karane. Projekt, mimo, że przywołuje jako podstawę art. 113 unijnego traktatu, faktycznie nie służy poprawie funkcjonowania rynku wspólnotowego, a tylko w takim wypadku UE ma prawo wpływać na pośrednie opodatkowanie. To kolejny przejaw prymatu polityki klimatycznej nad każdym innym celem politycznym i traktatowym Unii, w tym nad konkurencyjnością czy bezpieczeństwem energetycznym. Gowin wypuścił Biznes obawia się proponowanego przez ministra sprawiedliwości skasowania kar za niektóre przestępstwa gospodarcze Jarosław Królak [email protected] 22-333-98-13 Jeżeli propozycje ministra Jarosława Gowina zostaną uchwalone i wejdą w życie, to w Polsce dojdzie do rewolucyjnej wręcz liberalizacji prawa karnego gospodarczego. Będzie można legalnie i bezkarnie np. działać na niekorzyść wierzycieli (m.in. nie zgłaszać wniosków o upadłość spółek, ukrywać majątek przed syndykami), ujawniać tajemnice przedsiębiorstw, tajemnice bankowe i skarbowe, utrudniać kontrole rynku kapitałowego, bez ograniczeń prowadzić usługi płatnicze, bezkarnie emitować obligacje, wystawiać czeki bez pokrycia, prowadzić tzw. sprzedaż lawinową czy wprowadzać klientów w błąd co do składu i jakości towarów. Zniknąć mają także milionowe grzywny grożące m.in. za prowadzenie bez zezwolenia funduszu inwestycyjnego, emerytalnego czy działalności bankowej. Organizacje przedsiębiorców generalnie popierają kierunek zmian, lecz obawiają się, że Ministerstwo Sprawiedliwości (MS) się zagalopowało. — Ministerstwo poszło za daleko w euforii deregulacyjnej i zamiast przysłużyć się wolności gospodarczej ułatwi działalność nieuczciwym przedsiębiorcom — ostrzega Jacek Świeca, ekspert Business Centre Club. Wyczekiwana reforma Eksperci od lat apelują do kolejnych rządów o złagodzenie przepisów prawa karnego wobec menedżerów i osób prowadzących działalność gospodarczą. Na odważne zmiany zdecydował się dopiero minister „z pozytywną szajbą”, jak mawia premier, czyli Jarosław Gowin. W projekcie depenalizacji wskazuje na „pilną konieczność istotnego ograniczenia instrumentów karnoprawnych w polskiej gospodarce. W oparciu o większość tych przepisów wydaje się tylko kilka wyroków skazujących rocznie” — tłumaczy swoją inicjatywę resort. Właśnie kończy konsultacje i uzgodnienia projektu. Depenalizacja jest drugim, obok deregulacji zawodów, oczkiem w głowie ministra. Proponuje on około 100 zmian w kodeksie karnym i 27 ustawach, których celem jest ograniczenie kar (zamiast więzienia kary pieniężne) i całkowite zniesienie karalności wielu przestępstw gospodarczych (patrz: tabelka). Na razie to tylko założenia, które trzeba przekuć w konkretny projekt zmian prawnych. — Doceniamy inicjatywę ministerstwa, która ma na celu likwidację wielu czynów zabronionych, ale zbędnych dla zapewnienia ochrony obrotu gospodarczego — mówi Bartosz Wyżykowski, ekspert PKPP Lewiatan. Inne duże organizacje twierdzą podobnie. — Najwyższy czas odciążyć prokuraturę i przestać traktować przedsiębiorców jak potencjalnych przestępców. Popieramy eliminację wielu niepotrzebnych przepisów karnych, które przewidują poważne sankcje za drobne wykroczenia. Szczególnie należy pochwalić propozycje usunięcia kar za uchybienia informacyjne i sprawozdawcze — uważa Andrzej Malinowski, prezydent Pracodawców RP. Dzwonki alarmowe Niepokój biznesu budzi jednak przede wszystkim likwidacja karalności niektórych działań na niekorzyść wierzycieli. Resort chce bowiem z katalogu przestępstw wykreślić np. niezgłaszanie wniosków o upadłość spółek niewypłacalnych (dziś grozi za to grzywna oraz do 1 roku pozbawienia wolności), a także ukrywanie przez bankrutów majątków przed syndykiem (dziś do 5 lat więzienia). — Całkowita depenalizacja tych przestępstw znacznie utrudni egzekucję z majątku upadłego dłużnika oraz nadzór nad postępowaniem naprawczym — ostrzega Przemysław Ruchlicki, ekspert Krajowej Izby Gospodarczej. Na alarm biją też Pracodawcy RP. — Te propozycje zagrażają prawom wierzycieli i spowodują zmniejszenie skuteczności egzekwowania wierzytelności — podkreśla Andrzej Malinowski. Biznes jest przeciwny także skasowaniu przestępstwa wprowadzania w błąd konsumentów co do pochodzenia, jakości i składu towarów (obecnie grozi grzywna i areszt). Zdaniem resortu sprawiedliwości, nieuczciwi producenci czy sprzedawcy dopuszczający się takich praktyk powinni być bezkarni. — Ten pomysł idzie zbyt daleko i może przyczynić się do znacznego zmniejszenia ochrony praw konsumentów, a także ich zdrowia, a nawet życia — mówi Przemysław Ruchlicki. Czy tak daleka depenalizacja nie przyniesie wręcz odwrotnych skutków, czyli nie zachęci do działania większej liczby oszustów, hochsztaplerów i kombinatorów? — Czas pokaże. Obawy nie są jednak pozbawione podstaw. Rząd powinien okresowo badać sytuację i jeśli będzie trzeba, przywrócić karalność — uważa Piotr Rogowiecki, ekspert pracodawców RP. Nasi rozmówcy podkreślają, że ocenę projektu założeń MS utrudnia ogólnikowość propozycji, brak ich uzasadnienia oraz brak wskazania, jakie regulacje pojawią się w miejsce uchylanych przepisów. Całkowita depenalizacja tych przestępstw znacznie utrudni egzekucję z majątku upadłego dłużnika oraz nadzór nad postępowaniem naprawczym. Pomysł idzie zbyt daleko i może przyczynić się do znacznego zmniejszenia ochrony praw konsumentów, także ich zdrowia, a nawet życia. Przemysław Ruchlicki ekspert Krajowej Izby Gospodarczej Skarb państwa nie chce już latać Resortowi skarbu zależy na sprywatyzowaniu LOT, Eurolotu i LS Airport Services za jednym zamachem. Resort skarbu po raz kolejny zabiera się do prywatyzacji Polskich Linii Lotniczych LOT, Eurolotu i LS Airport Services. Ogłosił właśnie przetarg na doradcę prywatyzacyjnego, który zajmie się wszystkimi trzema spółkami. Ogłoszenie stwierdza, że „w związku ze ścisłym skorelowaniem działalności operacyjnej PLL LOT z Eurolot i LS Airport Services zasadne jest równoległe prowadzenie procesów przekształceń własnościowych tych trzech podmiotów”. Oferty można składać do 14 maja. Szczegóły transakcji resort też ustali w maju. Jeśli chodzi o LOT, to pierwszy chęt- ny już jest — Turkish Airlines. Już w styczniu ogłosiły, że są zainteresowane kupnem. — Tureckie linie są poważnym kandydatem, ale resort rozważa też innych potencjalnych inwestorów — mówi Magdalena Kobos, rzecznik resortu. Skarb państwa ma 68 proc. akcji PLL LOT, a Regionalny Fundusz Gospodarczy 25,1 proc. Firma zamknęła zeszły rok stratą netto 145,5 mln zł, wobec 163 mln zł straty rok wcześniej. Marcin Piróg, prezes LOT, deklarował kilka miesięcy temu, że potencjalny inwestor powinien zapewnić spółce rozwój, pozwalając na zachowanie logo. Eurolot i LS Airport Services to spółki wyodrębnione z grupy LOT. Pierwsza oferuje tanie przeloty na terenie Polski, a druga świadczy usługi handlingowe ponad 40 liniom zarówno pasażerskim, jak i cargo. [GRA, PAP] PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 Herbert Wirth Geir Haarde prezes KGHM Polska Miedź były premier Islandii 2006-09 Produkcja uboczna raczej nie bywa powodem do chwały firmy, chyba że chodzi o… srebro. A właśnie w produkcji tego kruszcu, towarzyszącego miedzi i cynkowi, KGHM zajął w 2011 r. pierwsze miejsce na świecie wśród przedsiębiorstw. W klasyfikacji państw Polska awansowała na szóste. [JAZ] 3 Co prawda islandzki Trybunał Stanu byłego szefa rządu z trzech zarzutów oczyścił, ale uznał go winnym zaniedbań, które w 2008 r. doprowadziły do finansowego upadku państwa. Od całkowitego bankructwa Islandię uratowała pomoc UE i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. [JAZ] dżina z butelki Łaskawość Ministerstwa Sprawiedliwości Przestępstwo Niezgłoszenie wniosku o upadłość spółki Obecna kara Grzywna, do roku więzienia Proponowana zmiana Bezkarność Dopuszczenie do nabycia lub wzięcia w zastaw przez spółkę własnych udziałów lub akcji Grzywna, do 0,5 roku więzienia Bezkarność Umożliwianie bezprawnego głosowania na WZA lub bezprawnego wykonywania praw mniejszości Grzywna, do roku więzienia Bezkarność Wydanie akcji nieopłaconych lub przed rejestracją spółki Grzywna, do roku więzienia Bezkarność Niewydanie syndykowi całego majątku, ksiąg lub dokumentów Do 5 lat więzienia Bezkarność Wyrządzenie poważnej szkody przez ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa Grzywna, do 2 lat więzienia Bezkarność Organizowanie lub kierowanie systemem sprzedaży lawinowej do 8 lat więzienia Bezkarność Wprowadzanie w błąd co do składu i jakości towarów Grzywna, areszt Bezkarność Fałszowanie patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych Grzywna, areszt Bezkarność Wystawienie czeku bez pokrycia Grzywna, do 2 lat więzienia Bezkarność Bezprawna emisja obligacji Grzywna do 5 mln zł, do 5 lat więzienia Bezkarność Przeznaczanie pieniędzy pochodzących z emisji obligacji na inne cele niż zapisane w warunkach emisji Grzywna do 5 mln zł, do 2 lat więzienia Bezkarność Proponowanie bezprawnego nabycia papierów wartościowych Grzywna do 1 mln zł, do 2 lat więzienia Kara finansowa Utrudnianie kontroli nad rynkiem kapitałowym Grzywna, areszt Bezkarność Prowadzenie funduszu emerytalnego bez zezwolenia Grzywna do 5 mln zł, do 5 lat więzienia Grzywna, do 2 lat więzienia Ujawnienie tajemnicy zawodowej funduszu emerytalnego Grzywna do 1 mln zł, do 3 lat więzienia Bezkarność Prowadzenie funduszu inwestycyjnego bez zezwolenia Grzywna do 5 mln zł, do 5 lat więzienia Do 3 lat więzienia Ujawnienie tajemnicy zawodowej funduszu inwestycyjnego Grzywna do 1 mln zł, do 3 lat więzienia Bezkarność Wydanie przez biegłego rewidenta fałszywej opinii o sprawozdaniu finansowym Grzywna, do 2 lat więzienia Bezkarność Ujawnianie tajemnicy skarbowej Do 5 lat więzienia Bezkarność Prowadzenie doradztwa podatkowego bez uprawnień Grzywna do 50 tys. zł Bezkarność Podanie nieprawdy w oświadczeniu majątkowym przez osobę pełniącą funkcję publiczną Do 5 lat więzienia Bezkarność Bezprawne świadczenie usług płatniczych Grzywna do 5 mln zł, do 2 lat więzienia Bezkarność Prowadzenie działalności bankowej bez zezwolenia Grzywna do 5 mln zł, do 3 lat więzienia Do 3 lat więzienia Ujawnienie tajemnicy bankowej Grzywna do 1 mln zł, do 3 lat więzienia Bezkarność LIBERATOR: Jarosław Gowin, minister sprawiedliwości, tak bardzo wziął sobie do serca postulaty przedsiębiorców, że zaproponował… zbyt daleko idącą reformę przepisów dotyczących przestępstw gospodarczych. [FOT. EASTNEWS] Warsztaty Więcej na temat zobowiązań prezesów, członków zarządu oraz menedżerów dowiedzą się Państwo podczas warsztatów „Odpowiedzialność managerska” organizowanych 8-9.05.2012 r. Szczegóły: www.konferencje.pb.pl, tel.: 22/333 97 77. Samorządy zapłacą za bardzo drogie polskie śmieci Nowy system gospodarki odpadami pochłonie miliardy złotych. Ale samorządy mogą liczyć na potężny zastrzyk finansowy. Budowa spalarni śmieci, sortowni czy kompostowni to wydatki liczone w miliardach złotych. Ciężar tych zadań, które muszą być zrealizowa- ne w najbliższych latach, by sprostać unijnym wymogom, poniosą samorządy. To one po znowelizowaniu przepisów o gospodarce odpadami komunalnymi są zarządcami strumieni odpadów odpowiedzialnymi także za opracowanie nowych procedur czy szkolenia urzędników. — W tej perspektywie finansowej projekty z zakresu gospodarki odpadami pochłoną około 10 mld zł. Tyle będzie potrzeba, by spełnić unijne normy — mówi Małgorzata Skucha, zastępca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Tylko z kasy NFOŚiGW do 2016 r. popłynie 3,5 mld zł dofinansowania dla samorządów i przedsiębiorców, którzy będą inwestować w gospodarkę odpadową. — W tej kwocie 860 mln zł stanowią dotacje. Reszta to pożyczki — mówi Małgorzata Skucha. Dodatkowo resort ochrony środowiska przesunął 30 mln EUR (ponad 120 mln zł) oszczędności na gospodarkę odpadami. Beneficjentami będą samorządy i podmioty świadczące usługi publiczne. Instalacje, które powstaną za unijne pieniądze, muszą być zrealizowane do końca 2015 r. Najdroższe będą spalarnie. Pożyczka na współfinansowanie zakontraktowanych projektów w Poznaniu, Krakowie, Szczecinie, Białymstoku, Koninie i projekcie bydgosko-toruńskim pochłonie 1,54 mld zł. W przygotowaniu są kolejne — m.in. w Łodzi i Koszalinie. Chętnych może być więcej. — W Lublinie zaczęły się bardzo wstępne rozmowy o spalarni. Na razie jednak województwo skupia się na realizacji instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych. Na nasz region przypadnie ich szesnaście. Dwie istniejące i jedna w budowie korzystają ze wsparcia NFOŚiGW — mówi Marta Smal-Chudzik, kierowniczka w Departamencie Rolnictwa i Środowiska Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie. Anna Pronińska [email protected] 22-333-98-69 4 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 54 PulsDnia mln EUR Tyle zapłacił spółce Eko Park hiszpański fundusz Azora za kompleks biurowy Harmony Office Center II, którego głównym najemcą jest Millennium Bank. To już trzeci warszawski biurowiec w portfelu Azory. [EG] Drobne firmy sparzyły się na zagranicznych rynkach Odsetek eksporterów w Polsce z roku na rok się kurczy. W tej dyscyplinie wygrywają tylko najwięksi i najlepsi 3,77 Jacek Kowalczyk [email protected] 22-333-99-38 Coraz mniej polskich firm próbuje znaleźć sobie miejsce na zagranicznych rynkach. Jak wynika z badania Narodowego Banku Polskiego (NBP), jeszcze pięć lat temu działalność eksportową prowadziło 65 proc. przedsiębiorstw. Grono to dynamicznie rosło, głównie dzięki wejściu Polski do Unii Europejskiej. Niestety, od tego czasu odsetek eksporterów konsekwentnie spada. Obecnie zagraniczne kontakty ma już tylko 53 proc. przedsiębiorstw. To najniższy odsetek w dziewięcioletniej historii badania. Dopiero przy takim kursie EUR/PLN eksport dla statystycznej polskiej firmy stałby się nieopłacalny — wynika z badania NBP. Nasi eksporterzy mają zatem jeszcze ponad 40 gr buforu bezpieczeństwa. Cudze zawiodło Według ekonomistów, spadek odsetka eksporterów to skutek przede wszystkim kryzysu na świecie, a zwłaszcza w strefie euro, u naszego głównego partnera handlowego. — Utrzymujące się od lat problemy gospodarcze Eurolandu sprawiają, że coraz więcej polskich firm ogranicza działalność na tamtym rynku i koncentruje się na rodzimej sprzedaży, gdzie popyt utrzymuje się od lat na relatywnie silnym poziomie — tłumaczy Dariusz Winek, główny ekonomista BGŻ. Strefa euro przeżywa obecnie już drugą recesję w ciągu ostatnich czterech lat. Najpierw, w 2009 r., gospodarka Eurolandu odnotowała spadek PKB o ponad 4 proc., a teraz w najlepszym razie skończy się na dynamice nieco poniżej 0. Wczoraj opubli- Eksporterów w gospodarce ubywa… …ale przychody z eksportu nadal rosną Odsetek eksporterów wśród polskich firm (w proc.) Dynamika eksportu (r/r, w proc.) 67 55000 64 46000 61 37000 58 28000 55 19000 52 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘12 10000 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘12 Źródło: NBP kowane zostały marcowe odczyty wskaźników PMI w strefie euro, z których wynika, że w większości krajów koniunktura uległa znacznemu pogorszeniu. Indeks dla Niemiec obniżył się do najniższego poziomu od trzech lat. — Recesja w strefie euro pogłębia się, bo rządy państw, zwłaszcza na południu Europy, zacieśniają politykę fiskalną, a popyt z Azji Wschodniej słabnie — wyjaśnia Jakub Borowski, główny ekonomista Kredyt Banku. W samym ostatnim kwartale odsetek eksporterów w Polsce skurczył się o 3 pkt proc. Kwartał wcześniej wskaźnik ten wzrósł natomiast o 1 pkt proc. Wahania sugerują, że na skłonność polskich firm do sprzedawania produktów za granicą spory wpływ ma też kurs złotego. — W czwartym kwartale 2011 r. złoty mocno się osłabił, dlatego wśród przedsiębiorców przybyło eksporterów. Później, w pierwszym kwartale 2012 r., złoty gwałtownie się umocnił, dlatego grono firma sprzedających za granicą wyraźnie się skurczyło — zauważa Dariusz Winek. Eliminacje do ligi mistrzów Choć badania NBP jednoznacznie tego nie pokazują, z eksportu rezygnują przede wszystkim małe firmy. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, które odnoszą się jedynie do sytuacji w firmach średnich i dużych, odsetek eksporterów w tym gronie kurczy się znacznie wolniej, niż pokazuje to badanie NBP dla całej populacji firm (przez ostatnie pięć lat udział ten skurczył się zaledwie o 2 pkt proc., z 49 do 47 proc.). — Średnie i duże firmy, dla których eksport jest zwykle ważną częścią długofalowej strategii biznesowej, radzą sobie na zagranicznych rynkach nadal bardzo dobrze. Z eksportu rezygnują głównie firmy drobne, dla których taka działalność była traktowana jako wyzwanie czy okazja do jednorazowego zarobku. Dla nich koszt zagranicznej sprzedaży staje się nie do udźwignięcia — twierdzi Małgorzata Krzysztoszek, główna ekonomistka PKPP Lewiatan. Co ważne, firmy, którym udaje się jednak utrzymać na zagranicznych rynkach, mają coraz lepsze wyniki. Choć teoretycznie eksporterów jest w Polsce coraz mniej, ich łączne przychody konsekwentnie rosną. Obecnie do kraju napływa miesięcznie około 50 mld zł pochodzących ze sprzedaży zagranicznej. Pięć lat temu, kiedy odsetek eksporterów był rekordowo wysoki, przychody wynosiły jedynie nieco ponad 30 mld zł. — Eksporterzy to coraz bardziej elitarna grupa polskich firm. Mimo trudnych warunków są coraz bardziej konkurencyjni w stosunku do zachodnich firm i stale poprawiają wyniki — zaznacza Małgorzata Krzysztoszek. Polska jest na szczycie górki zadłużenia Rząd i ekonomiści są zgodni, że dług publiczny w relacji do PKB nie będzie już dalej rósł. Takiego długu publicznego Polska jeszcze nie miała. Według danych GUS, na koniec 2011 r. zadłużenie państwa wyniosło 858,9 mld zł, czyli w rok urosło o 82,1 mld zł. Od końca 2007 r., kiedy rząd PO — PSL obejmował stery, dług publiczny powiększył się o 330 mld zł, czyli o 60 proc. — Zupełnie naturalne było, że w okresie kryzysu nastąpił wzrost długu publicznego — przekonuje Jacek Rostowski, minister finansów. Zadłużenie Polski wyniosło na koniec 2011 r. 56,3 proc. PKB i było o 1,5 pkt proc. wyższe niż rok wcześniej. Wszystko wskazuje jednak na to, że etap wzrostu zadłużenia Polska ma już za sobą. Według przesłanych do Komisji Europejski prognoz Ministerstwa Finansów, w latach 2012-15 dług publiczny w relacji do PKB będzie konsekwentnie spadał. W 2015 r. ma zejść poniżej 50 proc. — Mogę powiedzieć z pełną odpowiedzialnością, że w 2011 r. skończył się cykl wzro- stu długu w relacji do PKB i zaczął się okres, kiedy zadłużenie zaczyna spadać. Już w 2012 r. będziemy mieli dług w relacji do PKB o prawie 50 mld zł niższy — przekonuje Jacek Rostowski. Zobowiązania Polski mają spadać dzięki dokręcaniu przez rząd fiskalnej śruby. Część takich działań zostało już wprowadzonych (np. podwyżka VAT i składki rentowej, sięgnięcie po pieniądze z Funduszu Rezerwy Demograficznej, obcięcie zasiłku pogrzebowego czy obcięcie wydatków na Fundusz Pracy), a część jest w trakcie realizacji (głównie podniesienie wieku emerytalnego, wprowadzenie reguły samorządowej i zwiększenie wpływów z mandatów drogowych dzięki nowym fotoradarom). Po części spadek długu będzie też po prostu zabiegiem księgowym, wykorzystującym luki w unijnej statystyce (np. ograniczenie strumienia do OFE na rzecz strumienia do ZUS). — Trzeba przyznać, że w ostatnim czasie rząd podjął wiele działań, które mają coraz większy wpływ na sytuację w finansach publicznych. Jeśli jeszcze uda się przeprowadzić najważniejszą reformę, czy- li podnieść wiek emerytalny, prawdopodobnie wystarczy to, żeby dług w relacji do PKB z roku na rok malał — twierdzi Piotr Kalisz, główny ekonomista Citi Handlowego. Dlatego analitycy rynkowi oceniają prognozy rządu jako wiarygodne, choć lekko optymistyczne. — Zgadzamy się z ministerstwem, że zadłużenie jako procent PKB będzie się w najbliższych latach obniżać, choć oczekujemy nieco wolniejszego tempa tego spadku — twierdzi Aleksandra Świątkowska, ekonomistka BOŚ. [JKW] Zaczyna się czas zrzucania nadwagi Relacja długu publicznego Polski do PKB* (w proc.) 53,5 52,5 50,6 49,7 47,1 Prognoza Ministerstwa Finansów '05 '07 '09 '11'12'13'14'15 *według metodologii unijnej. Źródło: MF, Eurostat PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 KASA Z UE Przebudowa dwóch nabrzeży w porcie Darłowo Urząd Morski w Słupsku podpisał umowę z Energopolem Szczecin dotyczącą przebudowy dwóch portowych nabrzeży w Darłowie Inwestycja ma kosztować 30,1 mln zł. 85 proc. jej wartości pokryje Europejski Fundusz Rybacki. Prace potrwają do czerwca 2013 r. Obejmą 1337 m linii cumowniczej nabrzeży: Parkowego (1040 m) oraz Skarpowego (297 m). Ich przebudowa ma polegać m.in. na podniesieniu poziomu nabrzeży o 30 cm, pogłębieniu dna do 5 m z 2,7 m, utworzeniu stanowisk postojowych dla statków oraz bu- dowie 14 pomostów do cumowania kutrów rybackich. Po przebudowie przy obu nabrzeżach będą mogły cumować wszystkie statki zarejestrowane w porcie Darłowo, który ma być portem uniwersalnym, czyli handlowym, rybackim i turystycznym. [DI, PAP] 5 30,1 mln zł Tyle będzie kosztować przebudowa nabrzeży w porcie Darłowo. Accenture doda 500 etatów w stolicy Amerykanie tworzą w Warszawie centrum doradztwa w zarządzaniu. To znak, że liczy się wiedza, a nie tylko koszty. W polskich strukturach Accenture pracuje dziś 1250 osób, w tym 660 w centrum usług w Warszawie i 220 w dwóch biurach świadczących usługi IT w Łodzi. Amerykański koncern, którego roczne przychody sięgają 25,5 mld USD, wprowadza teraz nad Wisłę bardziej zaawansowane procesy. — Wybraliśmy Warszawę na lokalizację centrum doradztwa w zarządzaniu, które jest częścią naszej globalnej sieci talentów i innowacji (Global Talent and Innovation Network). Będą tu pracować wysoce wyspecjalizowane grupy doradzające firmom, np. z sektora bankowego czy zdrowia — mówi Sander van’t Noordende, prezes tej części biznesu w Accenture. Poza Warszawą w tej sieci działają jeszcze tylko centra w Chinach i Indiach, które zatrudniają łącznie 1500 konsultantów. Polski oddział ruszył w lutym, zatrudnia 25 ekspertów i wspiera 10 projektów europejskich klientów. — W najbliższych miesiącach podwoimy tę liczbę. Do przyszłego roku powinno tu pracować 150 osób. Chciałbym, żeby centrum urosło w 2-3 lata do 500 pracowników — dodaje Sander van’t Noordende. O ile w tym momencie Accenture zatrudnia doświadczonych ekspertów, od przyszłego roku będą to absolwenci. — Podpisaliśmy list intencyjny z Politechniką Warszawską. Będziemy inwestować w studentów, innowacje i komercjalizację badań naukowych — zapowiada Jarosław Chudziak, wiceprezes Accenture w Polsce. Warszawa była jedyną w Polsce lokalizacją rozpatrywaną przez Accenture. — Ważne jest dla nas, by centrum było hubem intelektualnym i transportowym. Potrzebujemy dostępu do pracowników np. z Rosji, Ukrainy, Estonii, Wielkiej Brytanii, Warsztaty O tym, jak minimalizować ryzyko finansowe, prawne, jakościowe i ryzyko utraty danych w obszarze IT, dowiedzą się Państwo podczas warsztatów „Zarządzanie outsourcingiem projektów informatycznych”, które odbędą się 29-30 maja 2012 r. w Warszawie. Więcej informacji: www.konferencje.pb.pl, 22-333-97-77. Niemiec czy Hiszpanii oraz łatwego dojazdu np. do stolic całej Europy — wyjaśnia Jarosław Chudziak. Accenture nie ubiegał się o grant — firma uznała, że procedury za długo trwają. Stolica Polski wygrała ze swoimi odpowiednikami w Czechach, na Słowacji, w Rumunii i Hiszpanii. Ekspertów nie dziwi decyzja Accenture. REKLAMA — Mamy 30-50 inwestycji w centra usług biznesowych, które zostaną zrealizowane w Polsce. Część tych projektów to bardzo zaawansowane usługi oparte na wiedzy. Wybór Warszawy ma sens i pokazuje, że nie walczymy kosztami, tylko wartością dodaną, jak dostęp do ekspertów czy połączeń lotniczych — komentuje Jacek Levernes z zarządu HP Europa, Bliski Wschód, Afryka oraz szef Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL). ABSL szacuje, że w sektorze usług dla biznesu pracuje w Polsce 70 tys. osób, a do końca 2013 r. będzie ich 100 tys. W Polsce Accenture działa od 1990 r. W 1993 r. Amerykanie otworzyli biuro w Warszawie, w 2005 r. centrum usług w Łodzi, w 2006 — w Warszawie. [MAG] CHOĆBY HISZPANIA: Nie zdziwię się, jeśli liczba pracowników Accenture w Polsce urośnie w najbliższych latach do 2,5-3 tys. osób. Accenture ma na świecie 246 tys. pracowników, w tym 75 tys. w Indiach, 20 tys. na Filipinach, 35 tys. w USA, 10 tys. w Hiszpanii — mówi Sander van’t Noordende, prezes działu konsultingu w zarządzaniu w Accenture. [FOT. WM] 26159 6 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 8,22 PulsDnia bln EUR Taki był dług publiczny krajów strefy euro na koniec 2011 r. – podał Eurostat. Zadłużenie sięga już 87,2 proc. PKB Eurolandu, czyli najwięcej w historii państw wspólnej waluty. Autostradowa droga do Dziś cierpią firmy budujące szybkie trasy i ich podwykonawcy, jutro problemy dotkną resztę branży i banki 48 mld zł To wartość kontraktów na budowę dróg szybkiego ruchu. Kto ceną wojuje Katarzyna Kapczyńska [email protected] 22-333-98-16 Przynajmniej raz w tygodniu w sądzie pojawia się wniosek o upadłość firmy budującej autostradę. — Dziś ci, którzy nie zdobyli żadnego dużego kontraktu autostradowego, cieszą się, że nie udało im się wygrać — przyznaje Zbigniew Kotlarek, szef Polskiego Kongresu Drogowego. Złośliwi twierdzą, że dzisiaj łatwiej można spisać listę firm, którym upadłość nie grozi, niż tych, którym w oczy zagląda widmo bankructwa. — Nie ma firm, które z pewnością nie upadną, nie ma firm, które nie wykażą strat na kontraktach drogowych. Do tej pory kłopoty dotykały przede wszystkim mniejsze przedsiębiorstwa, ale teraz okazuje się, że i duże nie unikną problemów. Czeka nas ciekawy, ale trudny rok. Kończymy budowę autostrad i wchodzimy w fazę realizacji strat z tych kontraktów. Większe szanse na przetrwanie mają ci, którzy zdywersyfikowali portfel, nie walczyli o kontrakty za wszelką cenę i mają dużych międzynarodowych inwestorów, którzy być może pomogą im przetrwać nadchodzący trudny okres — mówi Dariusz Blocher, prezes Budimeksu. W dywersyfikacji szansy upatruje też Konrad Jaskóła, prezes Polimeksu- Firmy drogowe nie radzą sobie z zatorami i upadają, bo dwa — trzy lata temu, kiedy zaczął się kryzys, firmy z całego świata ściągnęły do Polski, by budować drogi na EURO 2012. Chcąc wygrać kontrakt, toczyły zacięte wojny cenowe. — Tymczasem ceny materiałów znacznie poszły w górę — asfalt podrożał o 45 proc., paliwa o 30 proc., cement o 7,5 proc., a stal o około 25 proc. — wylicza Maciej Radziwiłł, prezes Trakcji Tiltra. W tej sytuacji niskomarżowe zlecenia sprzed dwoch — trzech lat zamieniły się w kontrakty generujące ogromne straty. -Mostostalu, ale przyznaje, że ma niezapłacone faktury na „kilkadziesiąt milionów”. — Będziemy je stopniowo regulować — obiecuje Konrad Jaskóła. Zaraźliwa choroba Zarówno Budimex, jak i Polimex-Mostostal wiążą spore nadzieje z kontraktami na rynku kolejowym. Jednak — jak ocenia Dariusz Blocher — problemy, jakie dziś występują przy budowie autostrad, mogą przenieść się wkrótce także na rynek kolejowy. — Ceny, po jakich dziś wygrywa się przetargi na kolei, wróżą powtórkę drogowego scenariusza — uważa Dariusz Blocher. Tego samego zdania jest Maciej Radziwiłł, prezes Trakcji Tiltra, pracującej przy modernizacji polskich torów. Boleśnie przekonał się on także o ryzyku przy budowie autostrad. Należący do grupy tarnowski Poldim, który był m.in. liderem konsorcjum przy budowie jednego z odcinków między Łodzią a Toruniem, złożył niedawno wniosek o układ w upadłości. — Większość banków zgodziła się na redukcje nawet o 50 proc., ale jeden uwarunkował zgodę od natychmiastowej zapłaty reszty. Nie mogłem tego zrobić, zaryzykowałbym funkcjonowanie całej grupy — mówi Maciej Radziwiłł. Nie ukrywa więc, że w Poldimie układ w upadłości może się nie udać i firma będzie musiała zbankrutować. — W samym Poldimie banki miały zaangażowane 120 mln zł. Jeśli fala bankructw będzie się nasilać, będzie to także duży problem dla sektora bankowego — mówi Maciej Radziwiłł. Już dziś problemy firm budujących autostrady zaczynają odbijać się także na przedsiębiorcach z innych gałęzi gospodarki. — Zatory płatnicze w budowie autostrad powodują, że firmy realizujące kontrakty drogowe mają także problemy z płatnościami w innych kontraktach budowlanych, co z kolei negatywnie odbija się na nas — mówi Krzysztof Pruszyński, właściciel grupy dostarczającej m.in. pokrycia dachowe i elewacje. Śniegowa kula Najbardziej cierpią jednak drogowi podwykonawcy. Jerzy Kida, właściciel firmy Kida-System, która buduje miejsca obsługi podróżnych na trasie A1 w pobliżu Torunia, twierdzi, ze firma Budbaum, członek wykonawczego konsorcjum, nie płaci mu od początku roku. — Budbaum złożył do sądu gospodarczego wniosek o upadłość z możliwością zawarcia układu. Złożenie wniosku jest skutkiem pogorszenia się sytuacji finansowej spółki w związku z osłabieniem koniunktury na rynku budowlanym, wzrostem kosztów materiałowych i spadkiem rentowności Ciech otrzymał ofertę na Zachem Rozmowy w sprawie sprzedaży spółki zależnej z Bydgoszczy nabierają tempa. Jeden z inwestorów złożył propozycję kupna Zachemu. Władze Ciechu opublikowały wyniki za pierwszy kwartał, jednak w centrum zainteresowania rynku były plany sprzedaży spółek zależnych. Prezes Ciechu Ryszard Kunicki poinformował o zwiększeniu intensywności rozmów z potencjalnymi inwestorami odnośnie do sprzedaży Zachemu. W ostatnich latach spółka zależna z Bydgoszczy mocno ciążyła na wynikach segmentu organicznego i całej grupy. — Otrzymaliśmy konkretną ofertę sprzedaży Zachemu, która spotkała się z naszymi minimalnymi oczekiwaniami — mówi Ryszard Kunicki. Prezes Ciechu nie chciał ujawnić szczegółów potencjalnej transakcji. Poinformował, że zainteresowany inwestor nie posiada wyłączności na negocjacje w sprawie sprzedaży Zachemu. Grupa Ciech wybrała już doradcę w związku z planami sprzedaży spółki zależnej. Władze Ciechu w ciągu dwóch, trzech miesięcy mają również podjąć decyzje, czy po raz kolejny wystawią na sprzedaż spółkę Vitrosilicon, producenta wyrobów szklanych oraz produktów chemicznych. Wokół grupy dzieje się coraz więcej. Na walnym w tym tygodniu może dojść do zmiany na stanowisku prezesa. Rynek spekuluje, że stanowisko może objąć Dariusz Krawczyk, wieloletni prezes grupy Synthos. Zyski w górę… W pierwszym kwartale 2012 r. grupa Ciech zanotowała dużą poprawę wyników. Przychody ze sprzedaży wyniosły 1,17 mld zł i były wyższe o 4,5 proc. niż rok wcześniej. Ciech zanotował EBITDA w wysokości 134 zł w porównaniu z 97 mln zł w pierwszym kwartale 2011 r. Zysk operacyjny wzrósł do 72 mln zł z 42 mln zł przed rokiem. Zysk netto grupy wyniósł 10 mln zł i był o 2,5 razy wyższy niż rok temu. Wyniki za pierwszy kwartał Ciechu nie były wolne od wpływu zdarzeń jednorazowych. — Dane są znacznie lepsze od oczekiwań. Rynek spodziewał się zysku operacyjnego w okolicach 32 mln zł. Zakładano negatywny czynnik jednorazowy w postaci dodatkowych zobowiązań dotyczących odkupu elektrociepłowni w Stassfurcie na ponad 20 mln zł na poziomie operacyjnym. Odpis został zaksięgowany w kosztach finansowych. Dodatkowo wyniki były podparte przeszacowaniem wartości gruntów na około 10 mln zł, w segmencie organicznym — mówi Tomasz Kasowicz, analityk Erste Securities. …marża w dół Bardziej sceptyczny w ocenie postępów grupy jest Krystian Brymora, analityk DM BDM. — Marża zysku brutto ze sprzedaży grupy była o 36 pkt bazowych niższa rok do roku. W przypadku segmentu sodowego znalazła się na porównywalnym poziomie. Wyższe ceny produktów przy korzystnym kursie euro i wysokim stopniu wykorzystania zdolności wytwórczych pozwalały oczekiwać lepszych wyników — mówi Krystian Brymora. Według analityków, grupa Ciech ma szanse na dalszą poprawę wyników rok do roku, gorzej może być w przypadku zmian kwartał do kwartału. Motorem napędowym Ciechu nadal pozostanie segment sodowy. Eksperci nie oczekują wysokiej rentowności po Dywizji Organika (w której skład wchodzi Zachem) w kolejnych kwartałach. Kamil Koprowicz [email protected] 22-333-97-04 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 INWESTYCJE ZAGRANICZNE Orlen największym podatnikiem na Litwie Największym podatnikiem na Litwie jest rafineria Orlen Lietuva, której właścicielem jest PKN Orlen. W 2011 r. zapłaciła 1,279 mld litów (ponad 370 mln EUR). Jednakże, jak napisał w dzienniku „Verslo Żinios” Nerijus Macziulis, ekonomista Swedbankas, wstrzymanie działalności rafinerii nie stanowiłoby znacznego zagrożenia dla litewskiego budżetu: „Gdyby paliwo nie było produkowane na Litwie, lecz sprowadzane, podatek akcyzowy zapłaciłyby inne spółki”. Jego zdaniem, nie należy też pomniej- szać roli Orlen Lietuva, gdyż zakres jej produkcji stanowi około jednej czwartej całej produkcji przetwórczej kraju. Orlen Lietuva jest jedyną rafinerią w krajach bałtyckich, mającą dominującą pozycję na rynkach Litwy, Łotwy i Estonii. [DI, PAP] Spłacając długi Hydrobudowa przekonała wierzycieli do wycofania wniosków o upadłość OKIEM EKSPERTA [email protected] 22-333-99-30 Poznański sąd zwrócił wczoraj wniosek o upadłość likwidacyjną Hydrobudowy Polska (HP), złożony przez spółkę Budownictwo Drogowe KRUG. DIABELSKA ALTERNATYWA: Szefowie wielu firm drogowych mają dylemat: upaść jak DSS czy zerwać kontrakt, jak chiński COVEC. Każdy wybór zakończy się wyeliminowaniem z rynku. [FOT. WM] prowadzonych inwestycji — informuje Artur Szumski, dyrektor ekonomiczny firmy. — Kontrakty po Budbaumie przejmują Irlandczycy, i to oni będą nam płacić bezpośrednio. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad poprosiła nas także o przesłanie faktur i obiecała uregulować zaległe należności. Przesłaliśmy dokumenty i czekamy — mówi Jerzy Kida. O układ w upadłości poprosił także Wakoz, który wspólnie z Bilfinger Berger Budownictwo (BBB) realizował gdańską obwodnicę. — Ostatnio na realizowanych przez nas kontraktach zbankrutowało kilkanaście firm. Fatalnie wpływa to na czas wykonania kontraktu, jego rentowność, morale — mówi Piotr Kledzik, prezes BBB. Powodem były względy formalne: wniosek opłacony był niewystarczającą kwotą. Niezależnie od tego, również wczoraj zarząd firmy KRUG wycofał wniosek. Z informacji „Pulsu Biznesu” wynika, że powodem tej decyzji mogła być spłata przez HP zaległej kwoty 210 tys. zł. W ostatnich tygodniach wnioski o upadłość likwidacyjną giełdowej spółki złożyło dwóch innych wierzycieli. Autorem pierwszego, datowanego na 9 marca 2012 r., był Artur Stróżyk prowadzący działalność gospodarczą Import-Export, który od stycznia 2012 r. nie mógł doczekać się zapłaty 152 tys. zł za usługi dźwigowe, wykonane na budowie autostrady A1 Toruń — Stryków. W piśmie do sądu jego pełnomocnik wymienił kilku innych niezaspokojonych wierzycieli HP, którzy nie mogą doczekać się na zapłatę faktur, wystawionych nawet w listopadzie 2011 r. Wniosek Stróżyka został cofnięty 23 marca, „w związku z zapłatą przez dłużnika należności głównej objętej wnioskiem”. Podobnie zakończył los drugi z wniosków, złożony w sądzie 2 kwietnia przez spółkę Kobamet, której HP zalegała Układ to nie rozwiązanie KRZYSZTOF WOCH dyrektor ds. relacji inwestorskich N a A1 kwestia zaległych zobowiązań nie została do końca rozwiązana. Czekamy na uruchomienie dodatkowego finansowania dla grupy PBG. Na A4 natomiast bank [Pekao – red.] poprosił nas o wyjaśnienia. Przez pewien czas nie mogliśmy w pełni korzystać z linii kredytowej, ale właśnie została ona odblokowana i realizacja kontraktu wróciła do normy. Nigdy nie wiadomo, jak potoczy się sytuacja, ale dotąd nie braliśmy pod uwagę scenariusza układu w upadłości. z zapłatą ponad 120 tys. zł. Wycofano go zaledwie kilka dni później. Zaległości płatnicze nie dotyczą tylko wielkich kontraktów autostradowych czy stadionowych, ale też znacznie mniejszych inwestycji. Najświeższy z wniosków, firmy KRUG, dotyczy np. robót podwykonawczych przy kontrakcie z gminą Swarzędz na przebudowę ulic w tym mieście. Co więcej — pełnomocnik spółki KRUG w piśmie do sądu przekonywał, że HP ma zaległości nie tylko w stosunku do kontrahentów, ale też pracowników, fiskusa i ZUS. O skali złych emocji wśród wierzycieli HP może też świadczyć, że wszyscy wnosili o ustanowienie zarządcy przymusowego lub tymczasowego nadzorcy nad majątkiem budowlanego giganta. REKLAMA Podziemny parking w małym PPP Dobre wieści dla promotorów PPP w Polsce. Warta ponad 43 mln zł inwestycja została dopięta i ma finansowanie. W grudniu informowaliśmy, że Hala Ludowa — samorządowa spółka, która jest operatorem Hali Stulecia — jest już po słowie z giełdowym Budimeksem na temat budowy w koncesji (czyli w formule tzw. małego PPP) parkingu dla ponad 800 samochodów osobowych i autokarów. Wczoraj obie strony ostatecznie dobiły targu w sprawie podziemnej inwestycji. Spółka celowa Budimeksu będzie operatorem parkingu przez 30 lat. Spodziewane przychody w tym czasie (w bieżących cenach) mają przekroczyć 200 mln zł netto. Inwestycja pochłonie 43,3 mln zł netto. Nie ma już żadnych formalnych i finansowych przeszkód, które mogłyby wstrzymać jej realizację. Jak informuje Bartłomiej Andrusiewicz, prezes samorządowej firmy, Hala Ludowa otrzymała decyzję środowiskową, a Budimex zdobył pieniądze na realizację inwestycji: część pieniędzy wykłada budowlana grupa, a część banki. — Umowa jest tak skonstruowana, że gwarantuje pełne zaangażowanie obu stron. Jeśli parking nie będzie przynosić zysków, będziemy pokrywać część wydatków Budimeksu. Jeśli będzie dobrze zarabiać, będziemy się dzielić zyskami. Skoro ponosimy część ryzyka, będziemy mieć też wpływ na wysokość opłat pobieranych od kierowców — tłumaczy Bartłomiej Andrusiewicz. Wrocławscy samorządowcy postawili przed prezesem Hali Ludowej zadanie stworzenia centrum kongresowego z prawdziwego zdarzenia. Wiążą się z tym spore inwestycje infrastrukturalne. Hala Stulecia została już zmodernizowana, teraz do pracy zabiera się Budimex (parking ma powstać do końca 2013 r.), w przyszłości na terenach należących do wystawienniczego kompleksu może powstać hotel. [TM] 370 mld EUR Tyle podatku zapłaciła rafineria Orlen Lietuva w ubiegłym roku. Nie wąsy, lecz złoto bankructwa Dawid Tokarz 7 Vistula inwestuje w W.Kruk już bez Wojciecha Kruka. Żniwa przyjdą w czwartym kwartale. — Pokażemy, że W.Kruk potrafi latać wysoko i bez pana Kruka — mówi Jerzy Mazgaj, udziałowiec Vistuli, właściciela W.Kruk, i zapowiada doinwestowanie sieci jubilerskiej. Te słowa to także reakcja na ostatnie wypowiedzi i działania Wojciecha Kruka, który na wczorajszym walnym zgromadzeniu akcjonariuszy Vistuli głosował przeciwko emisji akcji przez odzieżowo-jubilerską spółkę. Zegarki i słowa Od kilku tygodni Wojciech Kruk podkreśla, że nie podoba mu się to, co dzieje się w W.Kruk. Sygnalizował nawet chęć przejęcia jubilerskiej działki, sugerując, że sytuacja finansowa Vistuli zmusi spółkę do sprzedaży części biznesu. Tyle że Jerzy Mazgaj i jego sprzymierzeńcy ani o tym myślą, a ponadto mieli inne zdanie w kwestii emisji. — Emisja przyniesie spółce nawet 20 mln zł kapitału. Zamierzamy dużą część przeznaczyć na rozwój salonów W.Kruk. Dokupimy więcej towaru, głównie złota i zegarków. Oczekuję, że taki ruch pozwoli wyraźnie zwiększyć sprzedaż i tym samym czwarty kwartał 2012 r. dla W.Kruk będzie dużo lepszy niż końcówka 2011 r. — podkreśla Jerzy Mazgaj. Wojciech Kruk ocenia, że przy skali potrzeb Vistuli za chwilę potrzebne będą kolejne pieniądze. Sam scenariusz sprzedaży jubilerskiej marki wydaje się mało realny, Vistula nie musi na gwałt się rozprzedawać. Kamil Szlaga z KBC Securities — Ta emisja to sposób na odciągnięcie w czasie problemów o dwa — trzy miesiące, a nie sposób na ich rozwiązanie — przekonuje Wojciech Kruk. Cena Kruka Zdaniem analityków, plany inwestycji w zatowarowanie W.Kruk to ruch w dobrą stronę, ale pokazujący, że spółka wciąż ma problemy z równowagą. — Jednak Vistula nie jest w sytuacji firm budowlanych walczących o przeżycie. Spółka szuka szansy na większe zyski i wydaje się, że większy asortyment pozwoli rozwinąć sprzedaż w W.Kruk. Sam scenariusz sprzedaży jubilerskiej marki wydaje się mało realny, Vistula nie musi na gwałt się rozprzedawać — twierdzi Kamil Szlaga z KBC Securities. Potwierdza to Jerzy Mazgaj, który nie obawia się ewentualnej konkurencji ze strony Wojciecha Kruka. — Młoda dziewczyna, kupując bransoletkę, nie myśli o tym, czy prezesem firmy jest prezes z wąsem czy bez. Liczy się obsługa, cena, dostępność, prestiż. Pan Kruk, jeśli rozwinie swój biznes, to zawsze będzie daleko w tyle za W.Kruk. Z dnia na dzień nie da się zbudować dużej sieci — uważa Jerzy Mazgaj. [KAJ] 26033 8 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 1260 PulsDnia Tyle ton srebra wyprodukował KGHM w 2011 r. To o 8,5 proc. więcej niż rok wcześniej. Lubińska spółka została globalnym liderem — wynika z zestawienia World Silver Survey. Wyprzedziła koncerny, z którymi wcześniej przegrywała: BHP Billiton i Fresnillo. Co ciekawe — prezes Herbert Wirth jeszcze rok temu zapowiadał osiągnięcie światowego szczytu w 2018 r. [ONO] Opóźniona e-rewolucja ministra Boniego Nie będzie blitzkriegu w e-administracji. Będzie gaszenie pożarów, nowa filozofia i dialog z branżą IT Spec od informatyzacji Mariusz Gawrychowski [email protected] 22-250-29-28 Wiele spraw było postawionych na głowie, my chcemy je postawić na nogach — tak Michał Boni, minister administracji i cyfryzacji, rozpoczął prezentację raportu otwarcia o stanie polskiej e-administracji. Od kilku miesięcy czekała na to branża IT. Szczególnie że minister zapowiadał sprzątanie stajni Augiasza, jaką są, w jego ocenie, rządowe przetargi na systemy IT. Jednak ci, którzy spodziewali się błyskawicznych działań resortu, mogą poczuć się zawiedzeni. Na nową jakość w e-administracji przyjdzie poczekać. Na początku ministerstwo chce skoncentrować się na gaszeniu pożarów (w lutym Bruksela wstrzymała wypłatę ponad 300 mln EUR na projekty IT z uwagi na podejrzenia korupcji), by nie tracić unijnych pieniędzy. Nowa filozofia informatyzacji państwa będzie dopiero następnym krokiem. Zgodnie z nią, urzędnicy mają przestać myśleć o kupowaniu sprzętu IT i oprogramowania, a skoncentrować się na dostarczaniu usług obywatelom. — Obecnie dominuje spojrzenie techniczne: jaki sprzęt kupić, w co zainwestować. Nie myśli się o tym, co to może przynieść społeczeństwu. Chcemy to zmienić — podkreśla Michał Boni. Znamy stanowisko MAiC. Teraz będzie potrzebne spojrzenie dostawców systemów IT. Można wiele wymyślić i napisać, a później okazuje się, że nie ma kto takich rozwiązań dostarczyć. Wacław Iszkowski Andrzej Ręgowski, wicedyrektor departamentu służby celnej w resorcie finansów, ma zostać nowym wiceministrem, odpowiedzialnym za informatyzację administracji. Jest on jednym z ojców sukcesu informatyzacji służby celnej. Był m.in. dyrektorem w Głównym Urzędzie Ceł i pełnomocnikiem szefa Służby Celnej ds. informatyzacji. Nadzorowany przez niego projekt e-Cło znalazł się na liście projektów zagrożonych MAiC, ale — jako wyjątek — nie z winny polskich urzędników, lecz przez Brukselę. Z tego powodu Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAiC) wyciągnęło z szafy zakurzoną Elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej (e-PUAP) — jeden z nielicznych rządowych projektów IT, który został z sukcesem ukończony. W zamyśle Michała Boniego platforma ma stać się miejscem, w którym przez internet będzie można załatwić wszystkie sprawy urzędowe. Minister zapowiada jej reaktywację, bo — choć jest gotowa — leży niewykorzystana. Ma się to szybko zmienić i wkrótce na e-PUAP pojawią się nowe usługi: składanie PIT czy zakładanie spółek przez sieć. Jednak na pełen dostęp do urzędów on-line Polacy muszą poczekać jeszcze co najmniej kilka lat. Do końca roku ma powstać nowy plan informatyzacji państwa. — Dwa lata zajmie nam uporządkowanie obecnie realizowanych projektów. Następnie zajmiemy się przygotowaniem nowych rozwiązań w ramach funduszy unijnych na lata 2014-20 — zapowiada Michał Boni. Obywatele uzyskają pełny dostęp do głównych usług urzędowych przez sieć dopiero po 2015 r. Do tego czasu na zgliszczach projektu e-dowodów (wyrzuconego dwa tygodnie temu do kosza) ma powstać rozwiązanie, które umożliwi wydawanie takich dokumentów w przyszłości. Kiedy dokładnie? Tego nie wiadomo. MAiC będzie czekało na wypracowanie w UE jednolitego standardu podpisu elektronicznego. Miał on być głównym elementem e-dowodów i jest niezbędny do podpisywania pism urzędowych wysyłanych przez internet. Michał Boni zapowiedział także, że będzie chciał rozmawiać z branżą IT o nowych zasadach współpracy. Chce się z nią spotkać w drugiej połowie maja. — Powinniśmy ustalić jasne reguły. Można nawet pomyśleć o kodeksie etyki. Wszystkie działania administracji i biznesu muszą być przejrzyste — mówi Michał Boni. Branża IT pozytywnie ocenia raport — przynajmniej na pierwszy rzut oka. — Na pewno otwiera pole do dyskusji. W końcu znamy stanowisko MAiC. Teraz będzie potrzebne spojrzenie z drugiej strony, czyli dostawców systemów IT. Można wiele wymyślić i napisać, a później okazuje się, że nie ma kto takich rozwiązań dostarczyć — twierdzi Wacław Iszkowski, prezes Polskiej Izby Telekomunikacji i Informatyki. CYFROWY SUPERPRZEKRĘT: Kosztowałby 2 mld zł więcej, niż zakładano, a w zamian obywatele dostaliby nowoczesne gadżety, z których nie byliby w stanie korzystać — tak minister Michał Boni tłumaczy wyrzucenie do kosza projektu e-dowodów, który — jego zdaniem — zasługiwał na miano „informatycznego Madoffa”. [FOT. WM] Europa najsłabiej radzi sobie w kryzysie Przemysł spożywczy to najlepszy, a budownictwo — najgorszy sektor w światowej gospodarce. W Polsce jest podobnie. Czarne chmury zbierają się nad budownictwem i transportem lotniczym, słońce przygrzewa producentom żywności i samochodów — tak wygląda polska gospodarka AD 2012, według analityków firmy Euler Hermes, ubezpieczyciela kredytów z grupy Allianz. W pozostałych sektorach eksperci dopatrują się „oznak osłabienia”. To wynik m.in. obserwowanego od po- łowy 2011 r. pogorszenia spływu należności u producentów opakowań. Ci zaś — jako dostarczający produkty wielu branżom — służą jako miernik kondycji całej gospodarki. Jak zaznaczają analitycy ubezpieczyciela, nawet niezły poziom sprzedaży nie musi przekładać się na dobre perspektywy firm w poszczególnych branżach. — Większe zamówienia oznaczają większe obciążenia dla wykonawców — nierzadko ponad ich możliwości. Boom budowlany obnażył słabości branży, zwłaszcza organizacyjne — jej rozdrobnienie, model rozliczeń pogłębiający słabość kapitałową podwykonawców, odbijanie się opóźnień płatniczych na tempie realizacji prac — mówi Tomasz Starus, dyrektor Biura Oceny Ryzyka w Euler Hermes. Budowlanka uzyskała globalnie najgorszy wynik — w 9 z 36 analizowanych krajów sektor ten znajduje się w głębokim kryzysie (m.in. u naszych południowych sąsiadów), a tylko w dwóch — Brazylii i Szwajcarii — kwitnie. Oprócz przemysłu spożywczego najwyższe oceny w skali globalnej zebrały natomiast: produkcja samochodów, farmacja i przemysł chemiczny. — Sytuacja ekonomiczna w Europie jest bardzo specyficzna: obecny umiarkowa- ny kryzys poważnie uderzył w działalność najmniej odpornych sektorów, jednocześnie stwarzając wyjątkowe okazje do rozwoju najmniej wrażliwym branżom. To prawdziwy wzmacniacz trendów strukturalnych — ocenia Ludovic Subran, główny ekonomista Euler Hermes. W najlepszej sytuacji spośród analizowanych państw jest Szwajcaria, gdzie aż 9 sektorów uzyskało najwyższą możliwą ocenę. O oczko niżej uplasowały się gospodarki Rosji i Brazylii, o dwa — Chin i Indii. Stawkę zamyka Grecja (6 sektorów w poważnym kryzysie), za Irlandią (3) oraz Portugalią i Hiszpanią (2). [MZAT] Stary Kontynent w odwrocie Region przemysł farma-produkcja chemia stal budoIT i usługi spocja samownictwo telekomużywczy chodów nikacyjne Świat A A A A B C B Ameryka Płn. i Płd. A A A A B C B Azja i Pacyfik A A A B B B A Kraje śródziemnomorskie A B B B C C B Niemcy B B A A B B B Francja A B B A B C B Polska A B A B B C B Źródło: Euler Hermes. Skala ocen: A – dobre wyniki i prognozy, B – oznaki osłabienia, C – problemy strukturalne, D – kryzys. PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 WSKAŹNIKI Indeks CBOE Market Volatility, zwany indeksem strachu, znacznie podskoczył w poniedziałek. Wartość indeksu VIX wzrosła gwałtownie o 15,8 proc., do 20,20 pkt. Wśród przyczyn analitycy podają niepewność związaną z kryzysem zadłużeniowym w Europie, Gwałtowny wzrost indeksu strachu zmianami na scenie politycznej na Starym Kontynencie i kilka pesymistycznych prognoz, w tym m.in. Kellogga. Inwestorzy z niepokojem przyjęli wyniki I tury wyborów prezydenckich we Francji. Nerwowość podgrzały też wieści z Holandii, gdzie nie mogąc dojść do porozumienia odnośnie do programu oszczędnościowego, premier podał rząd do dymisji. Z kolei Kellogg, jeden z największych w USA producentów artykułów spożywczych, obniżył prognozę na 2012 r. po słabych wynikach sprzedaży w I kw. [WST] 9 15,8 proc. O tyle w poniedziałek wzrósł tzw. indeks strachu. REKLAMA 26551 Rosyjski ratunek dla Żubrówki CEDC zyskała strategicznego inwestora. Oprócz pieniędzy daje szansę na zwiększenie udziału w rosyjskim rynku. Borykająca się z problemami z zadłużeniem Central European Distribution Corporation (CEDC) ma strategicznego inwestora. Została nim Russian Standard Corporation posiadająca połowę udziałów w rosyjskim rynku wódki w klasie premium. Rosjanie za 100 mln USD (317 mln zł) obejmą akcje z nowej emisji i obligacje zamienne na akcje. Ponadto obejmą niezabezpieczone obligacje za 210 mln zł (661,5 mln zł) o oprocentowaniu 6 proc., dzięki którym spółka spłaci zadłużenie i wykupi obligacje, które zapadają w przyszłym roku. — Tak taniego finansowania spółka by raczej nie uzyskała na rynku przy swoim bilansie. Tym samym zredukowane zostało ryzyko niewypłacalności CEDC w 2013 r., na co od razu zareagował kurs, choć warunki umowy były już wcześniej rynkowi znane — mówi Andrzej Knigawka, analityk ING Securities. To jednak rozwiązanie tylko jednego z wielu problemów alkoholowej spółki. — W krótkim terminie to coś w rodzaju koła ratunkowego i pozytywna informacja dla inwestorów, zwłaszcza że rosyjski partner będzie oznaczał też wsparcie dla działalności Ciepłe powitanie inwestora Kurs CEDC w zł 35 16,50 29 15,76 23 15,02 17 14,28 11 13,54 15,5 5 1.04.2011 23.04.2012 +13% 13,7 – zamknięcie z 20.04.12 12,80 9.00 17.40 Źródło: notowania.pb.pl w Rosji. Należy jednak pamiętać, że wysokość zadłużenia zapadającego w 2016 r. wzrośnie do 1,145 mld USD, co patrząc na dzisiejszą rentowność biznesu, jest sumą astronomiczną. Perspektywy dla rynku alkoholi nie są szczególnie optymistyczne — korzystniejsze prognozy mówią o tym, że rynek w tym roku będzie płaski, a mniej korzystne, że w skali globalnej spadnie nawet o 2 proc. i w takich warunkach CEDC będzie musiała zwiększyć marże, co będzie nie lada wyzwaniem — twierdzi Krzysztof Kuper, analityk Ipopemy Securities. Jednak właśnie znajomość lokalnego rynku przez nowego inwestora strategicznego jest, zdaniem analityków, szansą dla CEDC. — W radzie dyrektorów CEDC będzie teraz trzech menedżerów z Russian Standard Corporation, dlatego gorzej niż do tej pory spółce wieść się w Rosji nie powinno. Tamtejszy rynek jest trudny, tylko w tym roku dwukrotnie podwyższana będzie akcyza, a przed spółką konieczność zdobycia silnej pozycji poprzez zwiększenie wolumenu sprzedaży bez utraty rentowności — zauważa Łukasz Wachełko, analityk DB Securities. Andrzej Knigawka wskazuje na dobre relacje Russian Standard Corporation z rosyjskimi władzami. — Ma to spore znaczenie dla prowadzenia biznesu w Rosji, więc CEDC powinno być teraz tam łatwiej. Akcjonariusze powiedzą „sprawdzam” już w maju, przy okazji wyników za I kwartał, ale wpływ nowego inwestora strategicznego widać będzie nie wcześniej niż po IV kwartale — twierdzi analityk. Zeszły rok CEDC zamknęła gigantyczną stratą w wysokości 1,3 mld USD. Docelowo Russian Standard Corporation obejmie 28,6 proc. akcji spółki (wcześniej miała 9,9 proc.) i będzie największym akcjonariuszem. [MICH] PKP Intercity zbierają na wagony Kolejowy przewoźnik negocjuje kredyty z EBI i ARP. Dzięki nim sfinansuje kontrakty na tabor, już dziś budzące wiele emocji. PKP Intercity (PKP IC) złożyły wniosek o kredyt w Europejskim Banku Inwestycyjnym (EBI). Kolejowa spółka chce pożyczyć 186 mln zł na zakup 30 piętrusów, które będą jeździć między Łodzią a Warszawą, 25 wagonów do obsługi linii Wrocław — Poznań — Gdynia oraz remont 68 pociągów z trasy Szczecin — Przemyśl. W sumie inwestycja jest warta 465 mln zł. Pod obserwacją — Kredyt z EBI zabezpieczy nam fundusze na wkład własny, ale rozpatrujemy różne możliwości finansowania, więc rozmawiamy z wieloma instytucjami. Jesteśmy na przykład w trakcie negocjacji z Agencją Rozwoju Przemysłu (ARP) — informuje Małgorzata Sitkowska, rzecznik PKP IC. ARP jest właścicielem poznańskiej Fabryki Pojazdów Szynowych (FPS), dostawcy wagonów m.in. dla PKP IC, więc rozmowom przyglądają się niemal wszyscy rynkowi gracze. — Jeśli agencja będzie finansować kolejowe zakupy, a FPS wygra kontrakt na ich realizację, będziemy protestować — mówi jeden z dostawców. W branży aż roi się od spekulacji. Pojawiają się przecieki, że agencja już zamówiła wagony w FPS i będzie dostarczać je Intercity, ale tej wersji nie potwierdza ani ARP, ani kolejowa spółka. Wojciech Dąbrowski, prezes ARP, zapewnia jedynie, że FPS będzie brać udział w kolejowych przetargach. Poznańska spółka uchodzi za faworyta w przetargu na zakup 25 wagonów na linię Wrocław — Poznań — Bydgoszcz. Konkurs budzi wiele emocji. — W tym tygodniu odbędzie się rozprawa w Krajowej Izbie Gospodarczej. PESA oprotestowała termin realizacji kontraktu — mówi Małgorzata Sitkowska. Intercity zakłada, że zwycięzca dostarczy jej wagony do IV kwartału 2014 r. — Termin rozprawy został ustalony na piątek. W specyfikacji istotnych warunków zamówienia przewidziano dostarczenie dokumentacji w ciągu 7 miesięcy i przekazanie pierwszych wagonów w terminie 8 miesięcy. PESA uważa, że w obu przypadkach potrzeba minimum 14 miesięcy — mówi Karol Żarnowski, szef marketingu Rynku Napraw i Modernizacji Ta b o r u P a s a ż e r sk i e go PESA Bydgoszcz. Firma uważa też, że PKP IC nierówno traktuje wykonawców i ich towar — inne wymagania certyfikacyjne stawiając wagonom, które już mają tzw. świadectwo typu, a inne — nowo projektowanym. Unia sprawdzi Potencjalni dostawcy zastanawiają się też, jak PKP IC zabezpieczy negocjowane obecnie kredyty. Kilka miesięcy temu kredyt z EBI na dostawę pociągów Pendolino kolejowa spółka zabezpieczyła umową ze skarbem państwa, gwarantującą dostęp do torów i przewozy. Zabezpieczenie jest jednak analizowane przez Komisję Europejską, która sprawdza, czy nie stanowi niedozwolonej pomocy publicznej. — Rodzaj zabezpieczenia będzie przedmiotem rozmów. Będzie brany pod uwagę przy wyborze kredytodawcy — twierdzi Małgorzata Sitkowska. Ważne, by tym razem Bruksela nie zakwestionowała zabezpieczenia, bo PKP IC zabiega też o unijne dotacje do taborowych zakupów. Katarzyna Kapczyńska [email protected] 22-333-98-16 10 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 47,4 PulsDnia pkt Tyle w kwietniu wyniósł indeks PMI composite w strefie euro, wobec 49,1 pkt w marcu. Indeks PMI, określający koniunkturę w przemyśle, wyniósł 46,0 pkt, wobec 47,7 pkt, w usługach — 47,9 pkt, wobec 49,2 pkt. Indeks powstaje na podstawie badania wśród 2000 firm, m.in. banków i przewoźników lotniczych. Wartość powyżej 50 pkt oznacza ożywienie w gospodarce. [DI] Minizainteresowanie Maksem Szwedzka sieć chce podbić Polskę ekohamburgerami, ale od miesięcy nie może znaleźć partnera. Nikt nie chce stanąć w szranki z McDonald’s JUŻ PISALIŚMY „PB” z 21.10.2010 r. Michalina Szczepańska [email protected] % 22-333-98-18 Max, znana szwedzka sieć fast food, która na rodzimym rynku ściga się jak równy z równym z McDonald’sem, od 2011 r. miała serwować swoje ekologiczne i dietetyczne hamburgery również w Polsce. Poszukiwania partnera do franczyzy i rozmowy prowadzone w największych miastach Polski spełzły jednak na niczym. — Wciąż spotykamy się z potencjalnymi franczyzobiorcami. Interesuje nas partner, który w długim terminie otworzy w Polsce nawet 50 restauracji, a wystartuje w dwóch miastach — Gdańsku i Warszawie. Idealny byłby przedsiębiorca, który ma już doświadczenie na rynku gastronomicznym, ale przede wszystkim wierzy w nasz koncept biznesowy — mówi Masse Biouki, dyrektor ds. rozwoju Maksa. Przepraszamy, brak miejsc Rodzimi biznesmeni z solidnym kulinarnym dorobkiem nie mają jednak najwyraźniej serca do szwedzkich hamburgerów. — Na krajowych rynkach fast foodów jest zazwyczaj 2-3 dużych graczy, którzy wysycają rynek. W hamburgery w Polsce próbuje inwestować AmRest, reaktywując markę Burger King. Liczba klientów w ich restauracjach i w sieci McDonald’s pokazuje, że nie jest łatwo. Maksowi też będzie trudno znaleźć partnera do stworzenia kilkudziesięciu restauracji — mówi Piotr Mikołajczyk, wiceprezes Mex Polska, a kiedyś prezes Sfinks Polska, który stworzył z niewielkiej firmy gastronomicznej sieć 80 lokali. DŁUGI POŚLIZG: Szwedzi zapowiadali, że otworzą w Polsce pierwszy lokal w 2011 r. Teraz mówią, że realny jest 2013 r. SAMOWYSTARCZALNI: Średni roczny obrót typowej restauracji Maks w Szwecji to 2 mln EUR. Jednak nim partnerzy zobaczą pierwsze zyski, sami muszą zdobyć finansowanie, bo Maks nie kredytuje franczyzobiorców. [FOT. ARC] Piotr Mikołajczyk zapewnia, że żadnych rozmów z Maksem nie prowadził. W jego ocenie, marce łatwiej byłoby wejść na rynek z własnymi restauracjami, a dopiero później przekazać je we franczyzę. O współpracy ze szwedzką siecią nie rozmawiali też inni duzi gracze. Wojciech Goduński, właściciel pizzerii Biesiadowo i Crazy Piramid Pizza, woli rozwijać własne marki, a rynek hamburgerów — tak jak i inni restauratorzy — uważa za nasycony. Miejsce na nowe lokale i koncepty widzi natomiast Sylwester Cacek, prezes Sfinksa Polska, ale też woli skupić się na rozwoju własnych marek: Sphinx, WOOK i Chłopskie Jadło. — Ważne, aby trafić w upodobania konsumentów. Sieci, które sprawdzają się w jednym kraju, nie zawsze odnoszą sukcesy gdzie indziej — mówi prezes Sfinksa. Do swojskiej wersji hamburgerów przekonuje rodaków Jan Kościuszko, prezes Polskiego Jadła — serwując bułkę z kotletem schabowym. Nie wierzy w powodzenie szwedzkiego konceptu nad Wisłą. — Siła marki McDonald’s jest tak wielka, że choć możliwe, to ekonomicznie nieopłacalne jest tworzenie kolejnej sieci hamburgerów w Polsce. Musiałoby to być poprzedzone wielomiesięczną kampanią reklamową za miliony dolarów. Nie sądzę, by do Polaków przemówiła też sama koncepcja dietetycznego i ekologicznego hamburgera. Widzę natomiast miejsce na pojedyncze lokale serwujące hamburgery, w których właściciel sam wypieka kotlety (a przynajmniej to nadzoruje) i po latach wyrabia sobie renomę w mieście — twierdzi Jan Kościuszko. Biznes z przeszkodami Wywołany do tablicy hamburgerowy lider wskazuje jeszcze na inne bariery wejścia dla nowej sieci. — To m.in. kwestia znalezienia dobrych lokalizacji. To kosztowne, ale w przeciwnym razie nie ma co liczyć na sukces. Konieczne jest także zbudowanie lokalnej sieci rzetelnych dostawców. Ma to znaczenie zarówno z punktu widzenia jakości oferty, jak i kosztów prowadzenia działalności. Przy małej skali to duże wyzwanie. Firmy decydują się często na import, a to oznacza wyższe ceny i mniejszą przystępność oferty — tłumaczy Krzysztof Kłapa, dyrektor ds. korporacyjnych McDonald’s Polska. Optymizm Maksa może wynikać z dotychczasowego hamburgerowego dorobku. Sieć ma w Szwecji 86 restauracji, których obroty w 2011 r. przekroczyły 170 mln EUR, a zysk netto wyniósł 17 mln EUR. Firma rozwija się też w Norwegii, a na oku ma rynek duński. W Polsce na pewno nie ruszy w tym roku. — Na uruchomienie pierwszego lokalu potrzebujemy 9-12 miesięcy od podpisania umowy z franczyzobiorcą — mówi Masse Biouki. mBank wchodzi do oddziałów Multibanku Prędzej czy później to musiało się stać. Klienci mBanku będą obsługiwani w oddziałach Multibanku. Pod pewnymi warunkami. Niemal równo rok temu Multibank zaczął w ograniczonym zakresie obsługiwać klientów mBanku, przyjmując wpłaty na rachunki i wypłacając gotówkę. Teraz otwiera przed nimi drzwi na oścież. Jak się dowiedzieliśmy, kilka dni temu ruszył pilotaż oddziałowego systemu obsługi klientów mBanku, który dla wszystkich zainteresowanych ma być do- stępny od lata tego roku. Dla wszystkich, którzy... zostaną klientami Multibanku. Projekt jest dość skomplikowany. Dostępu do sieci nie dostanie zwykły posiadacz eKonta. Nic za darmo. A eKonto takie właśnie jest. Dla zainteresowanych obsługą oddziałową mBank wprowadzi osobną ofertę rachunków, identyczną z obowiązującą w Multibanku. Dlaczego? Bo eKonta są za darmo lub mogą być (wymóg transakcyjności na karcie) i mają zupełnie inną strukturę niż pakiety rachunków w Multibanku, które mogą być bezpłatne, ale po spełnieniu różnych warunków. — Klienci wirtualnego banku uzyskają dostęp do trzech pakietów do rachunku, dostoso- wanych do oczekiwań różnych grup — przede wszystkim zamożnych, którym zagwarantowana zostanie obsługa osobistego doradcy MultiBanku i dostęp do usługi doradztwa inwestycyjnego — mówi Cezary Kocik odpowiedzialny w zarządzie BRE Banku za bankowość detaliczną. Klienci mBanku właściwie staną się klientami Multibanku, tyle tylko, że będą posługiwać się kartami ze stokrotką w logo zamiast z kolibrem. BRE Bank nie podaje, ilu klientów może skorzystać z nowej oferty. — Z naszych obserwacji wynika, że wśród użytkowników internetowego mBanku jest grupa osób, która — choć na co dzień obsługuje się on-line — oczekiwałaby też czasem możliwości skorzystania z oddziału bankowego — mówi Cezary Kocik. Jest jeszcze inny powód: część potencjalnych klientów rezygnuje z otwarcia rachunku czy nawiązania relacji z mBankiem lub przechodzi do konkurencji — również ze względu na brak obsługi oddziałowej. — Wprowadzając pakiety, damy klientom wszystkie usługi, których mogliby potrzebować, w jednym miejscu — w mBanku — dodaje prezes Kocik. Cały projekt kończy wieloletnie wysiłki BRE Banku, mające na celu oddzielne promowanie marek — internetowej i tradycyjnej. mBank obsługuje 3 mln klientów. Multibank ma ich ponad 650 tys. Sieć oddziałów banku liczy 134 placówki. [ET] NAJMŁODSZY WYGRYWA: Docelowo, jak zapowiada Cezary Stypułkowski, prezes BRE Banku, cała grupa zmieni nazwę na mBank. [FOT. WM] PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 EUROLAND Hiszpania nie będzie potrzebować pomocy Gospodarcze fundamenty Europy poprawiają się wyraźnie i Hiszpania nie będzie potrzebowała pomocy — przekonywał w CNBC Ewald Nowotny, członek władz Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Ewald Nowotny twierdzi, że efekty realizowanych przez Hiszpanię reform będą widoczne za pół roku. 11 — Wszystkie reformy strukturalne potrzebują czasu — podkreślił członek władz EBC. Pytany o możliwość kolejnej rundy LTRO Nowotny powiedział, że EBC prowadzi stabilną politykę i najpierw musi zobaczyć, jaki efekt przynoszą dotychczasowe działania. [MD] Koreańczycy kuszą rodzinę Likusów Analitycy rynku handlowego uważają, że luksusowy dom mody vitkAc odstrasza klientów. Właściciele chcą budować kolejny. Po pięciu miesiącach funkcjonowania pierwszego w Polsce luksusowego domu towarowego vitkAc (wcześniej Wolf Bracka) właściciele przekonują, że to trafiony pomysł. — Już pierwszy miesiąc zaskoczył nas wyższymi od spodziewanych obrotami — w Guccim o 100 proc. Styczeń i luty były gorsze, ale od marca obroty znów rosną. Warszawa to duże i bogate miasto — mówi Arkadiusz Likus, który odpowiada za vitkAca. Właśnie tu miały się koncentrować najdroższe marki w Warszawie. I rzeczywiście, Liwa Holding sprowadziła Gucciego, Yves Saint Laurent, Bottega Veneta, Alexandra McQueena i Lanvina. Budynek otwarto w pośpiechu, by zdążyć na bożonarodzeniowy sezon. Do dziś ma jeszcze 20 proc. wolnej powierzchni, ale do końca roku mają się pojawić kolejne marki. Wcześniej — rodzinne Delikatesy 13 i restauracja Concept 13. Pierwszy w Warszawie dom mody z prawdziwego zdarzenia przez analityków rynku handlowego został przyjęty z entuzjazmem i nadziejami. Dziś ocena jest chłodniejsza. — Jesteśmy społeczeństwem aspirującym, niezamożnym. Tymczasem wszystko w vitkAcu mówi do klientów, że to nie dla nich: począwszy od zamkniętej fasady po zachowanie ochrony i obsługi. Do tego dochodzi zupełny brak promocji i to, że spora część powierzchni jest pusta — mówi Magdalena Frątczak, dyrektor z działu handlowego CBRE. — Jest wąska grupa klientów, która już nie musi kupować za granicą, choć dla nich warszawska oferta nadal jest uboga. Nie wolno jednak lekceważyć tego, że rodzina Likusów ma duże doświadczenie w sprzedaży produktów marki premium — dodaje Patrycja Dzikowska z Jones Lang LaSalle. Przedstawiciel inwestora i franczyzobiorca sporej części marek mówi, że sukcesu nie mierzy liczbą odwiedzających. — To nie Arkadia czy Galeria Mokotów. Nasi klienci wchodzą czasem na pół godziny i wydają 100 tys. zł. Oczywiście są pewne błędy, jeszcze się uczymy, dopiero pracujemy nad zachęceniem klientów aspirujących. Ceny mamy 5-15 proc. niższe od zachodnich, zakupy robią u nas wrocławianie czy poznaniacy, którzy do tej pory jeździli do Berlina — mówi Arkadiusz Likus. Koncept vitkAca podobno spodobał się także Koreańczykom. Zaproponowali, by Likusowie stworzyli podobny w Seulu. Finansowanie miałby zapewnić wielki koncern elektroniczny. Oferta leży na stole i... jeszcze poleży. — Trzeba dokończyć wynajmowanie warszawskiej inwestycji i dać sobie trochę oddechu. To zajmie jeszcze ponad rok. Myśl, by przenieść polski koncept do centrum Seulu, jest kusząca, ale to naprawdę dużo pracy — mówi Arkadiusz Likus. Bardziej prawdopodobne jest to, że kolejny, choć mniejszy, vitkAc powstanie w Krakowie, skąd pochodzi rodzina. [EG] REKLAMA Piekarnia CSM urośnie za dwa lata Holendrzy obiecali w Nowej Soli zakład za 58 mln zł i 80 etatów. Inwestycja będzie, ale później. Latem ubiegłego roku Wadim Tyszkiewicz, prezydent Nowej Soli, tryumfował. Działkę, której pod fabrykę turbosprężarek nie wybrał Honeywell, kupił CSM. Holenderska firma obiecała w Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej (KSSSE) 58 mln zł inwestycji, 82 miejsca pracy i produkcję m.in. muffinek. Zakład miał ruszyć w kwietniu tego roku. We wrześniu wmurowano kamień węgielny. Ale fabryka nie powstała. — CSM kupił w Wielkiej Brytanii spółkę, która była bliska bankructwa. W związku z tym odłożył na później inwestycję w Polsce — mówi Wadim Tyszkiewicz. Z raportu finansowego CSM wynika, że w styczniu 2011 r. kupił Classic Cakes, firmę z obrotami rzędu 11,4 mln EUR i 90 pracownikami, produkującą słodkie wyroby cukiernicze. — Termin inwestycji w Polsce został przesunięty o minimum dwa lata — precyzuje Roman Dziduch, wiceprezes KSSSE. Jest jednak przekonany, że zakład powstanie. — Chcieliśmy cofnąć firmie zezwolenie i odkupić ziemię, bo to atrakcyjna działka. Ale Holendrzy się nie zgodzili. Wnoszą opłaty administracyjne, a na wywiązanie się z obietnic w zezwoleniu mają jeszcze trzy lata — mówi Roman Dziduch. CSM Polska istnieje od 1991 r. Firma ma bazę produkcyjną w Warszawie. CSM jest notowany na NYSE Euronext Amsterdam. Ma 3,1 mld EUR przychodów i 9 tys. pracowników w 28 krajach. Specjalizuje się w dwóch typach produktów: dodatkach piekarniczo-cukierniczych oraz kwasie mlekowym i jego pochodnych stosowanych w przemyśle spożywczym, chemicznym i farmaceutycznym. [MAG] Internetowa rewolucja w SKO 150 tys. oszczędzających w SKO dostało serwis e-bankowości, jakiego nie mają niektórzy dorośli. Koniec z papierowymi książeczkami Szkolnej Kasy Oszczędności (SKO). PKO BP, który od 75 lat prowadzi program SKO, uruchomił nowy system transakcyjny dla uczniów podstawówek. Właściwie niczym nie różni się on od serwisu dla dorosłych klientów, poza tym, że jest intuicyjny, zabawnie pomyślany, edukacyjny, z elementami rywalizacji i może stanowić dobrą wskazówkę dla innych banków (nie wyłączając PKO BP z jego rachunkiem iPKO), jak przygotować internetowy dostęp do rachunku. Każdy użytkownik SKO ma własny login, hasło oraz numer IBAN konta, co oznacza, że można na niego przelewać pieniądze z innych rachunków. Papierową książeczkę członkowską zastąpiła plastikowa legitymacja w kształcie karty płatniczej. Konto SKO jest oprocentowane na 5 proc. (do 2,4 tys. zł), a odsetki są kapitalizowane co tydzień. PKO BP nie ujawnia, ile kosztowało przeniesienie SKO do internetu. Michał Macierzyński, dyrektor biura innowacji PKO BP i „ojciec” nowego serwisu, mówi, że koszty były niewielkie i w większości zostały poniesio- ne na materiały promocyjne dla szkół. Bank z programu, poza promocją, też ma niewiele. Wartość depozytów zgromadzonych w szkolnej kasie to 15 mln zł. — To dla nas ważny projekt edukacyjny, wpisany w strategię banku. Od dawna narzekamy na niską świadomość oszczędzania wśród Polaków. Chodzi o to, by w przyszłości najmłodsi w przemyślany sposób oszczędzali, inwestowali czy wydawali — mówi Michał Macierzyński. Do SKO należy 150 tys. uczniów (z 2,4 mln uczących się w podstawówkach), a w programie bierze udział 1958 szkół podstawowych (spośród około 14 tys. istniejących). [ET] TYŁEM DO ASPIRUJĄCYCH: Dom towarowy Likusów kosztował 80 mln EUR. Analitycy rynku handlowego uważają, że stoi tyłem do ulicy i nie zaprasza do zakupów krezusów in spe. Arkadiusz Likus zapewnia, że do inwestycji nie trzeba już dokładać. [FOT. ARC] 26415 12 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 PulsFirmy Wspieramy przedsiębiorców także na firma.pb.pl KOMENTARZ Szanowani, ale niezbyt lubiani? ZBIGNIEW GAJEWSKI z-ca dyrektora generalnego PKPP Lewiatan P onad 80 proc. pracowników szanuje swojego pracodawcę, otrzymuje na czas wynagrodzenie i urlop w pełnym wymiarze. Dla zdecydowanej większości z nas przedsiębiorcy są pożyteczni, poparlibyśmy także decyzję dziecka o zajęciu się biznesem. Ale gdy Polacy rozmawiają o przedsiębiorcach tak w ogóle, górę biorą stereotypy. Zupełnie jakby nie wypadało powiedzieć głośno, że biznes można lubić. Ponad trzy czwarte Polaków zdaje sobie sprawę, że przedsiębiorcy wytwarzają większość dochodu Polski i dają zatrudnienie większości z nas. Jest też jasne, że to podatki od biznesu finansują budowę dróg czy administrację. Jednym słowem, przedsiębiorcy są pożyteczni dla społeczeństwa — to zdanie 73 proc. Polaków. Dlaczego zatem zaledwie połowa z nas uważa, że są oni lubiani? Zdanie o pracodawcach silnie zależy od doświadczenia osoby pytanej. Jeżeli mówimy o własnym pracodawcy, cztery na pięć osób szanuje go, nie ma problemu z otrzymywaniem na czas pensji czy urlopu w pełnym wymiarze. Gdy jednak zapytamy o pracodawców w ogóle, mniej niż połowa Polaków jest zdania, że np. płacą oni na czas. Czyli, choć doświadczenie przeczy stereotypowi nieuczciwego pracodawcy, to wciąż chętnie o stereotypie mówimy. Przejawia się to również w opiniach np. o uczciwości. Zaledwie około połowa Polaków jest zdania, że przedsiębiorcy przestrzegają prawa, są uczciwi wobec klientów czy troszczą się o pracowników. Rezerwa do prywatnego biznesu nie przekłada się jednak na nasze działania. Ponad 70 proc. Polaków poparłoby bowiem decyzję swoich dzieci, gdyby te chciały otworzyć własną firmę. Ponad połowa jest zdania, że prowadzenie swojego biznesu jest lepsze niż praca na etacie, a prywatne firmy mają lepsze perspektywy rozwoju niż państwowe. W byciu przedsiębiorcą podoba nam się jednak najbardziej sukces, możliwość dużych korzyści. Właściciel czy członek kierownictwa dużej firmy są bowiem cenieni na równi z dziennikarzem, nauczycielem, bankierem czy informatykiem. Im jednak biznes mniejszy, tym bardziej prestiż spada. I to tak gwałtownie, że sklepikarz ma prestiż w oczach jedynie 15 proc. z nas. Budujące jest, że na przestrzeni ostatnich lat postrzeganie przedsiębiorców się poprawia. Widać to np. w badaniu prowadzonym przez GfK Polonia, na które się tutaj powołuję. W jego trzech edycjach (2006, 2009, 2011) opinia choćby o uczciwości biznesu poprawiła się o 15 proc. Cały czas jednak połowa Polaków patrzy z dystansem na przedsiębiorców. Jak to zatem jest, że z jednej strony szanujemy swoich pracodawców, widzimy swoje dzieci jako właścicieli firm, a z drugiej strony niezbyt lubimy przedsiębiorców? Stereotypy są jednak bardzo silne, nie przywykliśmy po prostu do otwartego mówienia, że dzięki biznesowi rozwija się Polska. Lewiatan to zmienia. Ogłosiliśmy właśnie konkursu „Biznes. Dobry wybór”, dzięki któremu chcemy stworzyć w każdym województwie galerię odpowiedzialnych przedsiębiorców, którzy osiągnęli sukces. Zachęcamy wszystkich do zgłaszania kandydatów ze swoich miast i regionów. Więcej informacji na www. wizerunekprzesiebiorcow.pl. Targowe szanse przed wakacjami Jeszcze w maju i czerwcu na polskich przedsiębiorców czeka kilkanaście zagranicznych szans. Sprawdź, jakie rynki możesz podbić Sylwester Sacharczuk [email protected] % 22-333-98-54 Masz plany zagranicznej ekspansji? Możesz je zrealizować jeszcze przed wakacjami. Polscy przedsiębiorcy wciąż mają możliwość uczestnictwa w misjach i targach, które odbędą się w maju i czerwcu. Do udziału zapraszają je instytucje wspierające polski biznes, m.in. Krajowa Izba Gospodarcza (KIG), Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji (WPHI) polskich ambasad w poszczególnych krajach. Misje i targi trwają od dwóch dni do maksymalnie tygodnia i są przeznaczone zarówno dla firm, które dopiero planują rozpocząć biznes na danym rynku, jak i doświadczonych graczy chcących poszerzyć swoją działalność. Biznesowe szanse dotyczą kilku kontynentów — najczęściej obejmują kraje Azji (m.in. Indonezja, Arabia Saudyjska, Chiny), a w drugiej kolejności Europy (m.in. Hiszpanię, Szwecję i Holandię). Ekspansję można skierować także na Afrykę (Angola). Podczas misji i targów przedsiębiorcy znad Wisły będą uczestniczyli m.in. w indywidualnych rozmowach B2B z lokalnymi partnerami zainteresowanymi współpracą. Czekają na nich branżowe seminaria, konferencje poświęcone możliwościom kooperacji oraz wizyty w zagranicznych firmach. Odbędą się także spotkania szkoleniowe, podczas których przedsiębiorcy poznają prawne uwarunkowania obowiązujące na konkretnych rynkach. Nie możesz? Prześlij foldery W wielu przypadkach WPHI polskich ambasad organizują stoiska informacyjne, na których polscy przedsiębiorcy mogą się bezpłatnie wystawiać. Jeśli nie mają możliwości bezpośredniego udziału w imprezie, wtedy na stoisku są prezentowane przesłane przez nich wcześniej materiały promocyjne (regulamin niektórych imprez dopuszcza promocję firmy tylko tą drogą). Organizatorzy często załatwiają za przedsiębiorców formalności organizacyjne związane z wyjazdem. Najczęściej wydarzenia mają charakter wielobranżowy, chociaż zdarzają się też przedsięwzięcia dotyczące konkretnych sektorów. Tak jest np. w przypadku misji do Izraela organizowanej z myślą o branży biomedycznej lub giełdy w Szwecji nastawionej na budownictwo i ochronę środowiska. Próżno szukać bezpłatnych Organizatorzy często załatwiają za przedsiębiorców formalności organizacyjne związane z wyjazdem — poczynając od obsługi logistycznej (przeloty, transport lokalny) przez uzyskanie potrzebnych dokumentów (np. wiz) po zakwaterowanie i pomoc tłumaczy. Próżno jednak szukać w pełni bezpłatnych misji — przedsiębiorcy najczęściej pokrywają koszty uczestnictwa, ale mogą skorzystać z dofinansowania (tak jest np. w wyjazdach organizowanych przez KIG). Pieniądze na wyjazdy pochodzą z programów ogólnej lub branżowej promocji Ministerstwa Gospodarki lub z programów organizacji międzynarodowych. Szczegóły dotyczące poszczególnych wydarzeń można uzyskać od specjalistów z instytucji organizujących — kontakty do nich podajemy w tabeli obok. Wydarzenie Firmy rodzinne debatowały o prawie J edną z największych bolączek polskich przedsiębiorstw rodzinnych są kwestie prawne. Taki wniosek można było wyciągnąć po I Kongresie Firm Rodzinnych, który odbył się w ubiegłym tygodniu w Bielsku-Białej. Spotkanie na początku zdominowała dyskusja o sukcesji. Problemy prawne związane z dziedziczeniem firmy i podatkami wyjaśniali zaproszeni na wydarzenie eksperci. Uczestnicy spotkania mieli też okazję zdobyć wiedzę na temat informatyzacji przedsiębiorstwa, public relations oraz marketingu elektronicznego. Poznali ułatwienia, jakie mogą uzyskać zarządzający firmą, dzięki wprowadzeniu gotowych rozwiązań i technologii informatycznych. — Firma rodzinna to taka, na której zarządzanie rodzina właścicieli ma istotny wpływ zarządczy, a także, która stanowi podstawę ekonomicznego bytu rodziny. Na giełdzie w Paryżu firmy rodzinne stanowią 57 proc., a na giełdzie we Frankfurcie — 51 proc. — podkreślał prof. Andrzej Blikle. [MBE] PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 ZARZĄDZANIE Sprawny zarząd, wyższa cena Sprawne zarządzanie firmą ma bezpośredni, wymierny wpływ na ocenę bieżącego i przyszłego sukcesu rynkowego przez analityków, a także na wycenę jej akcji. Aż 45 proc. analityków finansowych przepytanych przez Deloitte twierdzi, że jednym z głównych kryteriów używanych do oceny sukcesu firmy jest efektywność wyższej kadry kierowniczej. Większe znaczenie przywiązują tylko do ostatnich wyników finansowych (wskazuje na nie 60 proc. respondentów). Różnica pomiędzy wyceną przedsiębiorstwa, którego zarząd jest postrzegany jako sprawny, a firmy, której kadra kierownicza nie cieszy się zaufaniem uczestników rynku, może wynieść nawet 35,5 proc. Analitycy przepytani przez Deloitte podnosili wycenę firmy średnio 13 o 15,7 proc., gdy widzieli, że jest sprawnie zarządzana i obniżali średnio o 19,8 proc., gdy zauważali mankamenty w sposobie kierowania. Efektywne zarządzanie jest szczególnie ważne w branży dóbr konsumenckich — twierdzi tak 21 proc. analityków. [SW] Z jakich misji i targów mogą skorzystać polscy przedsiębiorcy jeszcze przed wakacjami Termin 8-12 maja Nazwa i miejsce wydarzenia Międzynarodowy Tydzień Budowlany w Madrycie. 18-25 maja Misja Gospodarcza do Arabii Saudyjskiej 20-24 maja Misja Gospodarcza ILSI Biomed do Izraela 22-23 maja Międzynarodowe Targi PLMA Świat Marki Własnej w Amsterdamie 23-24 maja Międzynarodowa Giełda Kooperacyjna SEEAC 2012 w Vasteras (Szwecja). 26 maja — 3 czerwca Misja Gospodarcza do Birmy i Laosu (Rangun, Wientian) 4-7 czerwca 2012 Targi Branży Elektrotechnicznej Eliaden 2012, Norwegia 5-10 czerwca Misja gospodarcza do Mongolii 6-9 czerwca 8. Międzynarodowa Wystawa Przemysłowa Maszyn, Sprzętu, Materiałów i Usług Manufacturing Surabaya 2012, Indonezja Misja Gospodarcza do Chin (Pekin, prowincje Heliogjang i Jilin) 13-20 czerwca 14-16 czerwca 2012 14-17 czerwca 2012 r. 8. Międzynarodowa Wystawa Górnictwa oraz Przemysłu Wydobycia Ropy i Gazu Balikpapan Expo, Balikpapan (Indonezja) Targi branży medycznej Medicare Taiwan 2012 w Tajpej 14-18 czerwca Misja Gospodarcza do Angoli (Luanda) 15-19 czerwca Międzynarodowe Targi China Harbin Economic & Trade Fair 2012, Chiny — Harbin Kontakt, więcej informacji Kontakt dla firm zainteresowanych udziałem lub przesłaniem oferty promocyjnej: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji (WPHI) Ambasady RP w Madrycie, e-mail: [email protected]. Maria Nowakowska tel.: +48 22 630-97-83 e-mail: [email protected] Natalia Wysocka tel.: +48 22 630-96-13 e-mail: [email protected] Wydział Promocji Handlu i Inwestycji (WPHI) Ambasady RP w Hadze, tel.: +31 (0) 70 306-99-48 Fax: +31 (0) 70 354-39-66 e-mail: [email protected]. Magdalena Zwolińska tel.: + 48 22 432-86-43 e-mail: [email protected] Katarzyna Kaniewska tel.: +48 22 630-97-07 e-mail: [email protected] Więcej informacj na stronie Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji (WPHI) Ambasady RP w Norwegii: http://oslo.trade.gov.pl/ Materiały promocyjne trzeba przesyłać na adres: Trade & Investment Promotion Section Polish Embassy Uranienborg terrasse 11 Oslo 0351 Norway Stanisław Pohoryło tel.: +48 22 630 97 24 e-mail: [email protected] Wydział Promocji Handlu i Inwestycji (WPHI) Ambasady RP w Dżakarcie tel.: +62 21 25-25-947 e-mail: [email protected] Katarzyna Kaniewska tel.: +48 22 630-97-07 e-mail: [email protected] Wydział Promocji Handlu i Inwestycji (WPHI) Ambasady RP w Dżakarcie tel.: +62 21 25-25-947 e-mail: [email protected] Danuta Marcak tel.: +48 22 432-80-78 e-mail: [email protected]) Monika Sasiak tel.: +48 22 630-97-23 e-mail: [email protected] Katarzyna Kaniewska tel: +48 22 630-97-07 e-mail: [email protected] Uwagi WPHI organizuje stoisko informacyjne, na którym zaprezentowana zostanie polska branża budowlana i sektor stolarki okienno-drzwiowej. Misja wielobranżowa Misja dla firm sektora biomedycznego (m.in. sprzęt medyczny, leki/ biofarmacja, diagnostyka laboratoryjna, medycyna regeneracyjna) WPHI organizuje własne stoisko, na którym będą promowane polskie produkty kosmetyczne i środki czystości oraz ewentualnie inne z kategorii produktów niespożywczych. Giełda dla branży zrównoważonego budownictwa i ochrony środowiska (w tym OZE). Obejmie swoim zakresem budownictwo mieszkalne i przemysłowe oraz infrastrukturę. Zgłoszenia należy przesyłać do 2 maja 2012 r. Misja wielobranżowa WPHI organizuje na targach Eliaden 2012 stoisko informacyjno-promocyjne, na którym prezentowana zostanie oferta eksportowa polskich firm. Koszt organizacji i obsługi stoiska w pełni pokrywa WPHI. Warunkiem udziału jest przesłanie materiałów najpóźniej do 1 czerwca. Misja wielobranżowa połączona z Międzynarodowymi Targami Produktów, Usług i Technologii dla MSP w Ułan Bator. WPHI organizuje stoisko dla polskich firm oferujących maszyny, urządzenia, technologie oraz usługi w takich dziedzinach jak m.in. automatyka, energetyka, obróbka metali, sprzęt i odzież ochronna oraz maszyny i urządzenia precyzyjne. Misja wielobranżowa Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Dżakarcie organizuje stoisko dla polskich firm. Uczestnicy mogą wystawiać się na polskim stoisku udostępnionym przez Warszawskie Biuro Handlowe w Tajpej. Zgłoszenia najpóźniej do 27 kwietnia. Misja wielobranżowa Targi wielobranżowe Inkubator Przedsiębiorczości po raz drugi Do 5 czerwca można zgłaszać pomysły na swoje plany biznesowe. Idea Bank wybierze 20 najlepszych. W Idea Banku już po raz drugi startuje Inkubator Przedsiębiorczości. Swoje pomysły biznesowe może zgłosić każdy, bez względu na wiek i doświadczenie. Jedynym warunkiem jest działanie na terenie województwa mazowieckiego. Spośród zgłoszonych planów biznesowych na udział w finale może liczyć 20 najlepszych. — Jeśli dobrych, naszym zdaniem, pomysłów będzie więcej, możemy tę listę trochę rozszerzyć — przekonuje Aleksandra Łukasiewicz, menedżer projektu Inkubator Przedsiębiorczości. Dodaje, że pomysły nie muszą oferować innowacyjnych rozwiązań. — Dla nas liczy się przede wszystkim, żeby pomysł dawał coś konkretnego i miał zdolność do spłaty kredytu, jaki oferujemy na jego realizację. Jeśli będzie to znany biznes, ale z dużym potencjałem na popyt w danym rejonie, gdzie nic takiego nie funkcjonuje, również zapra- szamy — mówi Aleksandra Łukasiewicz. Z osobami, które je zgłoszą, bank założy spółkę komandytową, w której komandytariuszem z 30-procentowym udziałem będzie spółka zależna Idea Banku, a 70 proc. będzie należało do autora projektu. Zwycięzcy otrzymają także finansowanie na rozpoczęcie działalności do 150 tys. zł. Pieniądze zostaną wydane na preferencyjnych warunkach i bez żadnych zabezpieczeń. Kredyt z marżą w wysokości 2 pkt proc. plus WIBOR będzie można spłacać przez 5 lat. Ponadto Idea Bank weźmie na siebie wszystkie koszty za- łożenia spółki i przygotowania odpowiedniej dokumentacji przez okres pierwszych 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności. Do tego zapewni miesięczne szkolenie w postaci Akademii Biznesu, które jest okazją do zdobycia wiedzy na tematy przydatne do prowadzenia własnego biznesu i osiągnięcia sukcesu sprzedaży. Poprowadzą je menedżerowie z grupy Getin Holding oraz dr Leszek Czarnecki. Wykłady dotyczyć będą marketingu, makroekonomii, księgowości, finansów oraz zarządzania zasobami ludzkimi. Osoby uczestniczące w Akademii Biznesu zostaną też objęte opieką mentorów, z którymi będą rozwijać swój biznes. Co więcej, młodzi przedsiębiorcy nie będą musieli martwić się o czasochłonne sprawy podatkowo-księgowe. W ciągu pierwszego roku działalności zajmie się tym za nich firma Tax Care. Do pierwszej edycji Inkubatora Przedsiębiorczości zgłosiło się ponad 400 osób, z których wybrano 18 laureatów i 18 różnych pomysłów biznesowych. Wśród nich znalazły się m.in. całodobowa klinika weterynaryjna pod Warszawą, świetlica dla dzieci 6-12 lat pod Warszawą, oferująca zajęcia dla dzieci, odprowadzanie do szkoły i z powrotem, posiłek, pomoc w odrabianiu lekcji, biuro co-workingowe dla freelancerów, połączone z minigalerią, baza nurkowa z kursami dla dzieci i dorosłych, sklepem nurkowym i organizowaniem eventów dla firm, a także pralnia samoobsługowa. [SW] 5.06 Tego dnia mija termin zgłoszeń do Inkubatora Przedsiębiorczości. Formularz zgłoszenia jest dostępny na stronie internetowej Idea Banku. 14 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 2 PulsFirmy Firmy oszczędzają, by się rozwijać Polscy przedsiębiorcy deklarują, że tną koszty, ale tylko te, które nie hamują ich rozwoju. Od września ubiegłego roku poczucie bezpieczeństwa inwestycyjnego wśród polskich firm zmniejszyło się o 9 punktów i osiągnęło poziom 117 punktów — wynika z badań przeprowadzonych przez firmę Regus, oferującą elastyczne miejsca pracy. Indeks Poczucia Inwestycyjnego powstał po przeanalizowaniu opinii zebranych wśród 16 tys. menedżerów i właścicieli firm z 86 krajów na całym świecie, w tym z Polski. Tworząc indeks, Regus pyta przedsiębiorców o poziom przychodów, zysków uzyskanych w minionym roku, a także o oczekiwane przychody w roku następnym i o opinie na temat przyczyn wystąpienia kryzysu ekonomicznego, czynników wpływających na wzrost firm oraz związanych z tym możliwych oszczędności. Tzw. średnia testowa została ustalona na poziomie 100 w pierwszej edycji badania we wrześniu 2009 r. W poprzednim badaniu przeprowadzonym pomiędzy marcem i wrześniem 2011 r. także odnotowano spadek poczucia bezpieczeństwa wśród przedsiębiorców. Liczba firm, które zadeklarowały wzrost dochodu, zmniejszyła się do 55 proc. w porównaniu z 64 proc. pół roku temu. O 10 proc. zmniejszyła się także liczba firm, które odnotowały wzrost zysków, i wyniosła 43 proc. Przedsiębiorcy przyznają w badaniu, że dążą do tego, by ograniczyć koszty, co ma pozwolić im na osiągnięcie trwałego wzrostu. Co więc mogą robić? Zwiększać zakres współpracy z dostawcami zewnętrznymi — 43 proc. badanych uznaje to za czynnik pozwalający zwiększyć oszczędności, skrócić łańcuch dostaw — podpowiada tak 43 proc. respondentów i zwiększać przetwarzanie w chmurze w zastosowaniach informatycznych — proponuje to 42 proc. przedstawicieli firm. To te działania według właścicieli firm w dużym stopniu pozwalają ciąć koszty, ale jednocześnie nie hamują rozwoju przedsiębiorstwa. Z badania firmy Regus wynika też, że polskie firmy za czynniki wzmacniające ich stabilność biznesową i przyczyniające się do wzrostu przedsiębiorstwa w największym stopniu uznają: szerszy dostęp do klientów firmy (69 proc. odpowiedzi) oraz większe wykorzystanie telepracy (35 proc.). — Poczucie bezpieczeństwa polskiego biznesu, którego poziom był już i tak niski w poprzednim badaniu wykonanym pomiędzy marcem a wrześniem 2011 r., obniżyło się po raz kolejny. Zmniejszeniu uległa liczba firm notujących zysk i dochód, nie powinno zatem dziwić, że aby wykorzystać okazje do osiągnięcia zrównoważonego wzrostu, firmy nadal szukają sposobów cięcia kosztów ogólnych bez narażania swoich perspektyw rozwoju — komentuje Krzysztof Rudyk, menedżer Regus w Polsce. Przedsiębiorcy, którzy wzięli udział w badaniu przyznają też, że częściej zwracają się ku bardziej elastycznym praktykom pracy — deklarują, że telepraca może poprawić stabilność biznesową i pomóc osiągnąć wzrost w przyszłości. [MBE] mln Tylu zeznań składanych przez internet spodziewa się Ministerstwo Finansów podczas akcji PIT 2011. Do końca zostało 7 dni, a liczba e-deklaracji przekroczyła 1,5 mln. [IWA] Po gwarancje do ubezpieczyciela Gwarancje ubezpieczeniowe są droższe od bankowych. Jednak nie zmniejszają limitu kredytowego Sylwia Wedziuk [email protected] % 22-333-97-28 Rynek gwarancji udzielanych na zabezpieczenia kontraktów czy usług jest wciąż zdominowany przez banki, choć od 2004 r. coraz więcej przestrzeni na tym polu zdobywają ubezpieczyciele. — Obecnie udział sektora ubezpieczeniowego w gwarancjach jest na poziomie ok. 30 proc. ogółem rynku gwarancji — mówi Elwira Ostrowska-Graczyk, ekspert ds. ubezpieczeń finansowych. Rozwój gwarancji ubezpieczeniowych w dużej mierze był spowodowany wpływem do Polski pieniędzy unijnych, z których realizowano wielokrotnie więcej inwestycji niż wcześniej, głównie związanych z budownictwem infrastrukturalnym. Banki skupiły się na wzrastającym zapotrzebowaniu kredytowania przedsięwzięć inwestycyjnych i oczywiście gwarantowaniu tych kontraktów. — Jednak zapotrzebowanie na finansowanie i kredytowanie stale rosło, a limity zaangażowania kredytowego i gwarancyjnego w bankach nie zwiększały się w takim samym tempie. Dlatego otworzył się rynek na gwarancje ubezpieczeniowe, które ze swojej natury spełniają taką samą rolę jak gwarancje bankowe — opowiada Elwira Ostrowska-Graczyk. Zastój im nie grozi Obecnie coraz częściej mówi się o spowolnieniu tempa inwestycji. Jednak globalna kwota przetargów wciąż pozostaje na relatywnie wysokim poziomie, choć spadła w stosunku do ub.r. — W 2011 r. wartość zamówień publicznych wyniosła 144 mld zł, z czego ponad 81 proc. zamówień udzielono w trybie przetargu nieograniczonego — a więc nastąpił w stosunku do lat poprzednich wzrost liczby postępowań, w których zastosowano procedury zapewniające przedsiębiorcom otwarty dostęp do przetargów publicznych — tłumaczy Leszek Kunda, kierownik zespołu gwarancji komercyjnych w Biurze Sprzedaży i Obsługi Polis KUKE. Niedługo skończy się budowa wielu dużych obiektów infrastrukturalnych, a nowe inwestycje są planowane w ograniczonym zakresie. — Ale z pieniędzy publicznych nadal realizowanych jest wiele inwestycji o zasięgu lokalnym, takich jak budowa i remonty dróg lokalnych, restauracja budynków użyteczności publicznej, oświetlenie miast i miejscowości, oraz inwestycji infrastrukturalnych o znaczeniu ogólnopolskim, np. przebudowa infrastruktury kolejowej czy energetycznej — zauważa Grzegorz Kwieciński, Banki współpracujące z klientami często ustalają limit, w ramach którego oferują im cały komplet usług. Im więcej tego limitu klient skonsumuje, korzystając z gwarancji bankowych, tym mniej możliwości zostawi sobie na skorzystanie z finansowania w banku. Grzegorz Kwieciński Euler Hermes dyrektor Działu Sprzedaży Gwarancji Ubezpieczeniowych w Euler Hermes. Ponadto zmienia się struktura branżowa zamówień publicznych. Znajduje to odzwierciedlenie w udzielanych przez ubezpieczycieli gwarancjach. — O ile w latach wcześniejszych zdecydowanie dominowała budowlanka, o tyle obecnie gwarancje ubezpieczeniowe zabezpieczają różnoskalowe przedsięwzięcia, począwszy od przetargu na wywóz śmieci czy na catering medyczny dla powiatowego szpitala poprzez przetarg na grupowy zakup energii dla kilkunastu powiatów lub wykonanie modernizacji węzłów kolejowych wraz z centrami sterowania — zauważa Leszek Kunda. Wszystkie inwestycje finansowane głównie z pieniędzy publicznych wymagają od potencjalnych wykonawców przedstawienia gwarancji należytego wykonania kontraktu i należytego usunięcia wad i usterek. Jednak z gwarancji coraz chętniej korzystają też prywatni inwestorzy, którzy chcą się zabezpieczyć przed ryzykiem związanym z powierzeniem realizacji kontraktu niepewnym wykonawcom. To skutek m.in. rosnącego problemu niewypłacalności. — Potrzeby te mają przełożenie na ubezpieczycieli, którzy poszerzają swój portfel i wprowadzają nowe formy gwarancji — mówi Agata Rembalska z Marsh. Zabezpieczą tak samo Gwarancjom nie grozi więc zastój. I mimo że wciąż dominującym graczem na tym rynku są banki, to gwarancje ubezpieczeniowe rozwijają się bardzo szybko. Obie formy zabezpieczenia spełniają taką samą rolę, tylko w jednym przypadku gwarantem jest bank, a w drugim ubezpieczyciel. — Jeśli chodzi o ich skuteczność jako zabezpieczenia, niczym się nie różnią. Mają też podobną lub nawet tożsamą treść — przekonuje Krzysztof Mędrala, wiceprezes Europy. Przewagą banku może być fakt, że klienci mogą wszystko dostać w jednym miejscu. — Towarzystwom ubezpieczeniowym trudniej jest konkurować z bankami, które przez fakt finansowania działalności firmy czy realizowanej inwestycji mogą również zapewnić w jednym miejscu i czasie usługę wystawienia gwarancji — przyznaje Elwira Ostrowska-Graczyk. Jest też minus takiego rozwiązania. — Banki współpracujące z klientami często ustalają limit, w ramach którego oferują cały komplet usług danemu klientowi. Im więcej tego limitu klient skonsumuje, korzystając z gwarancji bankowych, tym mniej możliwości zostawi sobie na skorzystanie z finansowania w banku — mówi Grzegorz Kwieciński. Natomiast gwarancja ubezpieczeniowa nie zmniejsza zdolności kredytowej, ale ubezpieczyciel z kolei nie udzieli finanso- wania. W związku z tym klienci coraz częściej rozdzielają te dwie usługi w taki sposób, żeby nie blokować sobie dostępu do innych możliwości, czyli gwarancję kupują u ubezpieczyciela, a po finansowanie idą do banku. Jednak gwarancje bankowe ciągle są tańsze, choć za ubezpieczeniowe też już trzeba zapłacić mniej niż wcześniej. — Wzrost liczby uczestników rynku spowodował spadek cen z tytułu udzielania gwarancji ubezpieczeniowych — mówi Leszek Kunda. Różny jest także sposób zapłaty za gwarancje. — Wynagrodzenie należne ubezpieczycielowi z tytułu udzielenia gwarancji pobierane jest najczęściej jednorazowo za cały okres obowiązywania gwarancji z góry, podczas gdy opłaty za gwarancje bankowe zazwyczaj rozliczane są w cyklach kwartalnych bądź miesięcznych w okresie obowiązywania gwarancji — twierdzi Grzegorz Pojnar z Departamentu Finansowania Handlu w Banku BNP Paribas. Prawie od ręki Gwarancje ubezpieczeniowe można dostać szybciej niż w banku, często nawet w ciągu kilku godzin. Ubezpieczyciele oferują te produkty w ramach odnawialnych limitów rocznych. — To bardzo wygodne dla klientów, gdyż daje dostęp do gwarancji bez każdorazowej procedury oceny zdolności finansowej, której dokonuje się przed zawarciem umowy o limit — informuje Krzysztof Mędrala. Z kolei w banku łatwiej negocjować różnego rodzaju zapisy w umowach gwarancji. Co prawda, jak mówi Grzegorz Pojnar, zarówno treść gwarancji bankowych, jak i ubezpieczeniowych może być dowolnie kształtowana przez gwaranta. Jednak ci drudzy do treści gwarancji podchodzą ostrożniej, choć rynek wymusił na nich udzielanie gwarancji bezwarunkowych i płatnych na pierwsze żądanie. — Banki przywiązują mniejszą niż zakłady ubezpieczeń wagę do tekstu gwarancji i są w stanie udzielić gwarancji o niemal każdej treści, której wymaga klient albo jego kontrahent, jeżeli na rzecz banku zostanie ustanowione przez klienta mocne zabezpieczenie — mówi Leszek Kunda. Przestrzega jednak, że tekst gwarancji pełni rolę prewencyjną przed jej możliwym nadużyciem ze strony beneficjenta (kontrahenta, wnioskodawcy gwarancji), a jednocześnie chroni przedsiębiorcę, do którego bank czy też zakład ubezpieczeń ma regres w przypadku wypłaty z gwarancji. Ponadto zabezpieczenia wymagane przez ubezpieczycieli ograniczają się zwykle do weksli własnych in blanco firmy, a banki stosują często bardziej twarde, rzeczowe, w tym powiązane z rachunkami bankowymi danego przedsiębiorstwa. PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 KONKURS Opolskie wyróżni projekty Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego po raz trzeci organizuje konkurs dla beneficjentów Regionalnego Programu Województwa Opolskiego pod hasłem „Opolskie Euro”. Wyłonione zostaną w nim projekty, które przyczyniają się do rozwoju społeczno-gospodarczego Opolszczyzny, promocji przedsiębiorczości, innowacyjności oraz do zaspokajania potrzeb społeczności lokalnych. Przedsiębiorców powinny Odmowa informacji czy dyskryminacja Pracodawca nie ma obowiązku informować kandydata do pracy, dlaczego dał etat innej osobie — orzekł ETS. Przepisy Unii Europejskiej nie dają osobom ubiegającym się o pracę prawa do informacji, czy w trakcie rekrutacji pracodawcy zatrudnili innych kandydatów. Nie przewidują tego żadne regulacje, nawet gdy ubiegający się o etat twierdzi w sposób przekonujący, że spełnia stawiane warunki. Z niedawnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości (TS) UE, który w ten sposób zinterpretował unijne przepisy prawa pracy, wynika jednak, że w razie sporu odmowa udzielenia informacji na ten temat powinna być przez sąd zbadana w kontekście możliwej dyskryminacji kandydata do pracy. Odrzucona w rekrutacji Wyrok europejskiego trybunału zapadł w sprawie Galiny Meister, mieszkanki Niemiec pochodzenia rosyjskiego, która posiada rosyjski dyplom inżyniera systemów, uznawanego przez placówki szkolnictwa wyższego w Niemczech. Kobieta zarzuciła spółce Speech Design, że podczas poszukiwania do pracy doświadczonego informatyka programisty została potraktowana gorzej niż inni z uwagi na płeć, wiek i pochodzenie etniczne. Uważała, że spełnia warunki wymagane dla zajmowania wspomnianego stanowiska. Jej kolejne podania nie zostały jednak przyjęte, nie zaproszono szczególnie zainteresować dwie spośród czterech kategorii: Przedsiębiorczy europrojekt, czyli taki, który przyczynia się w sposób szczególny do rozwoju przedsiębiorczości, tworzenia nowych miejsc pracy w regionie i sprzyjających warunków dla Pytania sądu niemieckiego Sprawa trafiła do Trybunału Sprawiedliwości UE, ponieważ sąd niemiecki nie wiedział, czy dyrektywy unijne należy interpretować tak, że pracownikowi, który twierdzi w sposób przekonujący, iż spełnia warunki zajęcia stanowiska oferowanego przez pracodawcę, ale jego kandydatura nie została uwzględniona, przysługuje informacja na temat tego, czy zatrudnił on innego kandydata. A jeżeli tak się stało — na podstawie jakich kryteriów inny kandydat został zatrudniony. Sąd pytał też, czy nieudzielenie żądanej informacji pozwala przypuszczać istnienie zarzucanej dyskryminacji. Wszystko pod ocenę Trybunał przypomniał, że osoba, która uważa się za pokrzywdzoną z uwagi na nieprzestrzeganie wobec niej zasady równego traktowania, ma przede wszystkim obowiązek przedstawienia faktów, lub pośredniej dyskryminacji. Dopiero gdy je przedstawi, do pozwanego należy w drugiej kolejności udowodnienie, że nie miało miejsca naruszenie zasady niedyskryminacji. Ocena faktów jest zadaniem sądów krajowych, zgodnie z prawem lub zwyczajem krajowym. TS zwrócił jednak uwagę, że prawo Unii nie przyznaje specyficznego uprawnienia do informacji, aby osoba, która czuje się dyskryminowana, była w stanie przedstawić fakty, z których można domniemywać nierówne traktowanie. W ocenie trybunału nie można jednak wykluczyć, że odmówienie przez stronę pozwaną dostępu do informacji w kontekście przedstawiania takich faktów może zagrażać realizacji celu prawa UE, czyli ochrony przed dyskryminacją. Sąd krajowy musi sprawdzić, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sporu, czy tak jest. W rozpatrywanej sprawie TS zwrócił np. uwagę, że pracodawca odmówił udzielenia Galinie Meister wszelkich informacji, których zażądała. Ponadto nie zakwestionował, że poziom kwalifikacji tej kandydatki odpowiada poziomowi określonemu w ogłoszeniu o rekrutacji, a także, iż pomimo to nie zaprosił jej na rozmowę kwalifikacyjną, a potem na rozmowę w toku nowego postępowania selekcyjnego (wyrok TSUE nr C-415/10). Iwona Jackowska [email protected] % 22-333-99-99 Ministerstwo Gospodarki zaprasza przedsiębiorców do udziału w Polsko-Tureckim Forum Gospodarczym. Spotkanie zaplanowano na 16 maja w Warszawie. Wspólnie zainaugurują je minister gospodarki Waldemar Pawlak oraz minister gospodarki Turcji Zafer Çağlayan. Forum będzie okazją do podjęcia bilateralnych rozmów biznesowych. — Spodziewamy się, że weźmie w nim udział ponad Poszukiwane: oryginalne przedsięwzięcia, na których można sporo zarobić. Do wzięcia: kapitał na ich realizację i rozwój. Ponad 6 mln zł czeka na firmy, szukające kapitału na innowacyjne projekty lub realizację strategii rozwoju. Będzie można je zdobyć w konkursie „Wyścig po kapitał” organizowanym przez katowicki Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum oraz Secus Wsparcie Biznesu. O konkursie po praz pierwszy pisaliśmy pod koniec marca, teraz znamy szczegóły. Mogą w nim wziąć udział osoby fizyczne oraz Pasywny biurowiec dla innowacyjnych firm Kolektory słoneczne, fotoogniwa, sondy geotermalne, specjalne okna, chłodząco-grzewcze stropy i system odzyskiwania ciepła znajdą się w powstającym w Katowicach biurowcu, który zużyje do ogrzewania ośmiokrotnie mniej energii od tradycyjnych budynków. Tzw. biurowiec pasywny — pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej — powstaje od sierpnia zeszłego roku w katowickim Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum. W poniedziałek oficjalnie wmurowano kamień węgielny pod jego budowę. Budowany za ponad 37 mln zł obiekt będzie gotowy w lutym przyszłego roku. Poza pomieszczeniami administracyjno-biurowymi w budynku znajdą się laboratoria technologiczne i sale konferencyjne. Biurowiec został przygotowany przede wszystkim z myślą o firmach technologicznych. W biurowcu ulokują się także firmy z otoczenia biznesu. [DI, PAP] Udział w forum jest bezpłatny. Zgłaszać można się za pośrednictwem formularza znajdującego się na stronie Ministerstwa Gospodarki. Termin upływa 27 kwietnia 2012 r. [ANB] 27.04 Do tego dnia można zgłaszać się do udziału w Polsko-Tureckim Forum Gospodarczym, które odbędzie się 16 maja w Warszawie. małe i średnie przedsiębiorstwa o największym potencjale rynkowym. Konkurs ma wyłonić najbardziej innowacyjne projekty w Polsce i umożliwić ich szybką realizację. Do zwycięzców powędruje w sumie 6 mln zł. Konkurs podzielony jest na dwie kategorie. W pierwszej — „200 tys. euro na start”, nagrodą jest możliwość uzyskania wsparcia kapitałowego innowacyjnego projektu — start-upu do 200 tys. EUR oraz pakiet informatyczny, czyli sprzęt i doradztwo. W drugiej — „1,5 mln euro na przyspieszenie”, można zdobyć dofinansowanie na rozwój strategii biznesowej w wysokości do 1,5 mln EUR oraz marketingową sesję strategiczną. — To jest konkurs całkowicie otwarty. Najważniejsze to rzeczywisty, sensowny pomysł, który da się wdrożyć. Te pomysły będą oceniane przez grono ekspertów. Najlepszy pomysł zostanie dofinansowany kwotą 200 tys. EUR, będziemy kapitałowo uczestniczyć w tej spółce. W następnym kroku, poza naszymi pieniędzmi, firma Secus może wejść w takie przedsięwzięcie do kwoty 1,5 mln EUR. Daje to kilkuletnią perspektywę — od pomysłu do pełnej realizacji — tłumaczy Roman Trzaskalik, prezes parku Euro-Centrum. Formularz zgłoszeniowy znajduje się na stronie: www. wyscigpokapital.pl. [MBE, PAP] Konkurs Promuj przedsiębiorczość Będą pożyczki dla poszkodowanych przez powodzie TECHNOLOGIE 60 przedsiębiorców z Turcji — informuje Anna Pochwała z Departamentu Promocji i Współpracy Dwustronnej Ministerstwa Gospodarki. Zaznacza, że forum będzie miało wielobranżowy charakter, niemniej jednak przedstawiciele strony tureckiej są w szczególności zainteresowani rozpoczęciem współpracy w sektorach budowlanym i motoryzacyjnym. Spotkanie nie jest dedykowane wyłącznie dużym firmom produkcyjnym. Będzie okazją do nawiązania kontaktów biznesowych również dla małych i średnich przedsiębiorstw, zaprezentowania innowacyjnych pomysłów i nowych technologii oraz wymiany doświadczeń. Kapitał na start lub przyspieszenie FUNDUSZE POŻYCZKOWE Ministerstwo Gospodarki rozstrzygnęło konkurs na fundusze, które będą udzielać pożyczek przedsiębiorcom poszkodowanym przez powodzie. Przedsiębiorcy będą mogli uzyskać do 50 tys. zł pożyczki. Na razie wybrano fundusze dla 11 województw. Resort planuje ogłosić konkursy dla pięciu województw, dla których jeszcze nie wybrano funduszy pożyczkowych. Chodzi o województwa: zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie, podlaskie i lubuskie. W rozstrzygniętym właśnie konkursie nie wpłynęły dla nich żadne oferty. O udzielenie pożyczki może się ubiegać przedsiębiorca, który zatrudnia nie więcej niż 50 pracowników i prowadzi działalność na terenie objętym powodzią. Pożyczki są przeznaczone na usunięcie szkód wyrządzonych przez żywioł. [DI, PAP] inwestorów, oraz Innowacyjny europrojekt, czyli taki, który cechuje się nowatorstwem w zakresie rozwiązań technologicznych, produktowych lub organizacyjnych (także B+R). Termin składania zgłoszeń upływa 18 maja. [MBE] Turcja zachęca Polaków do współpracy Wielobranżowa giełda korporacyjna ułatwi znalezienie partnera jej na rozmowę kwalifikacyjną, z których można domniemy- do polsko-tureckiego nie udzielono ponadto informa- wać istnienie bezpośredniej biznesu. cji o powodach odrzucenia jej kandydatury. Kandydatka wniosła pozew do sadu niemieckiego. Zażądała odszkodowania od spółki za dyskryminację w zatrudnieniu. Poza tym domagała się przedstawienia przez przedsiębiorstwo akt kandydata, który został wybrany w trakcie rekrutacji i zatrudniony. Chciała dowieść swoich kwalifikacji — jak twierdziła, wyższych, niż posiadała osoba przyjęta do pracy. 15 J eszcze przez kilka tygodni można zgłaszać propozycje inicjatyw wspierających i promujących przedsiębiorczość w konkursie Europejskie Nagrody Promocji Przedsiębiorczości (ENPP). Konkurs ENPP adresowany jest do władz lokalnych, regionalnych i krajowych, do miast, regionów, wspólnot, organizacji biznesowych, instytucji realizujących programy edukacyjne, jak również do jednostek samorządu terytorialnego, które wspólnie z przedsiębiorcami realizują projekty w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Nabór zgłoszeń prowadzony jest przez urzędy marszałkowskie poszczególnych województw. Następnie jury wybierze dwa najlepsze projekty, które zostaną nominowane przez Ministerstwo Gospodarki do etapu europejskiego. Nagrody przyznawane są w pięciu kategoriach: promowanie ducha przedsiębiorczości, inwestowanie w umiejętności, rozwój środowiska biznesowego, wspieranie internacjonalizacji biznesu oraz przedsiębiorczość odpowiedzialna i wspierająca włączenie społeczne. [DI] 18.05 Do tego dnia można składać wnioski w konkursie Europejskie Nagrody Promocji Przedsiębiorczości. Krajowy Punkt Kontaktowy: Paweł Wesołowski e-mail: Pawel.Wesolowski@ mg.gov.pl Ministerstwo Gospodarki Departament Instrumentów Wsparcia 16 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 Lokale&Grunty Kadry Wiosenne transfery i awanse Nowi gracze w DIANA KOZŁOWSKA-FILABER Awansowała na starszego specjalistę do spraw finansów w dziale zarządzania nieruchomościami warszawskiego oddziału agencji doradczej Savills. Z firmą jest związana od 2009 r. Diana Kozłowska-Filaber odpowiada za koordynowanie zewnętrznych biur rachunkowych wyznaczonych do obsługi księgowej nieruchomości zarządzanych przez firmę oraz za współpracę z właścicielami nieruchomości przy opracowaniu zaświadczeń podatkowych, raportów i budżetowaniu. Coraz częściej inwestycje na polskim rynku nieruchomości komercyjnych rozważają inwestorzy z krajów dotąd u nas nie reprezentowanych Marta Sieliwierstow BRUNO LE CORRE [email protected] % 22-333-98-60 Został dyrektorem zarządzającym Bouygues Immobilier Polska. Z firmą jest związany od ośmiu lat, wcześniej był dyrektorem regionalnym Normandii i Picardii. Laurent Tirot, który przez cztery lata zajmował to stanowisko, przejął funkcję dyrektora generalnego regionu zachodniej Francji. Europa Środkowo-Wschodnia powoli, ale systematycznie zyskuje znaczenie dla firm inwestujących na rynkach komercyjnych. Jeszcze w latach 2008-09 wartość transakcji była niemal bliska zeru, a w 2011 r. zaczął się ruch w interesie. Szczególnie dobrze wypada Polska. JOANNA KOWALSKA-SZYMCZAK Objęła stanowisko dyrektora do spraw akwizycji w firmie Kulczyk Silverstein Properties. Będzie odpowiedzialna za zarządzanie nabywaniem nieruchomości. Wcześniej pracowała w międzynarodowej firmie doradczej DTZ, gdzie od 2009 r. była dyrektorem zespołu doradztwa inwestycyjnego i zarządzała zespołem ekspertów świadczących usługi doradcze dla globalnych i lokalnych inwestorów na polskim rynku nieruchomości. FILIP KRASIŃSKI Został starszym specjalistą-negocjatorem w firmie Paribas Real Estate Polska. Będzie odpowiadał za obsługę kluczowych klientów firmy — właścicieli nieruchomości, najemców i dostawców usług. Do jego obowiązków będzie również należało pozyskiwanie nowych partnerów biznesowych i negocjowanie umów najmu. Wcześniej Filip Krasiński pracował w kancelarii Brochocki. [ADO] WSZYSTKO W RODZINIE: Dla zagranicznych inwestorów istotny jest dobór najemców, ich stabilność, a jeszcze lepiej, jeśli pochodzą z tego samego rynku co inwestor — mówi Marcin Juszczyk, członek zarządu Capital Park. [FOT. ARC ] REKLAMA Obiecujące prognozy — Zagraniczni inwestorzy coraz częściej postrzegają Polskę jako rynek, na którym obowiązkowo powinni inwestować. Wysoka jakość obiektów, ustrukturyzowane standardy wynajmu i w związku z tym niski poziom ryzyka są dodatkowymi atutami. Potwierdzają to wyniki 2011 r., kiedy wartość transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości wyniosła ponad 2,5 mld USD, co oznacza wzrost o ponad 30 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem — mówi John Palmer z BNP Paribas Real Estate Polska. Według danych Cushman & Wakefield w pierwszym 26428 Inwestycja tygodnia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007 - 2013 Kompleksowe uzbrojenie terenów inwestycyjnych miasta Przemyśla INWESTUJEMY W ROZWÓJ WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO PODSTREFA PRZEMYŚL TARNOBRZESKIEJ SPECJALNEJ STREFY EKONOMICZNEJ EURO-PARK WISŁOSAN KIERUNEK NA PRZEMYŚL - pierwszy zakład produkcyjny - nowy inwestor - następny przetarg maj 2012 - 30 ha uzbrojonych terenów inwestycyjnych - działki od 2 ha - obowiązujący mpzp - w budowie autostrada A4 i droga obwodowa miasta - przejścia graniczne - kolej - lotnisko Urząd Miejski w Przemyślu tel. 16 6752090 [email protected] www.przemysl.pl/gospodarka/podstrefaprzemysl Grazioso gotowe w stanie surowym U roczystość zawieszenia wiechy zakończyła realizację stanu surowego osiedla Grazioso Apartamenty na warszawskim Mokotowie. Na osiedlu powstają trzy budynki ze 155 mieszkaniami o powierzchniach od 53 do 187 mkw. Najwięcej jest lokali trzypokojowych. Mieszkania na ostatnich piętrach mają tarasy, a na parterach — ogródki. Projekt Grazioso Apartamenty powstał w pracowni architektonicznej Kuryłowicz & Associates. Oddanie do użytku deweloper Eko — Park zaplanował na II kwartał 2013 r. [MAS] PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 MOIM ZDANIEM Łukasz Maciak dyrektor inwestycji komercyjnych Funduszy Nieruchomości Arka Banki opóźniają inwestycje Banki wymagają dziś od inwestorów większego kapitału własnego i dokładnego biznesplanu określającego prognozowane przychody, jak również wnikliwych analiz otoczenia rynkowego i konkurencji, pozwalających ocenić szanse na powodzenie projektu. W przypadku nieruchomości komercyjnych warunkiem uzyskania kredytu bankowego jest coraz częściej zabezpiecze- 17 nie przyszłych przychodów przez zapewnienie określonego poziomu wynajęcia przed rozpoczęciem inwestycji. Skutkiem takich obostrzeń są znaczne opóźnienia terminów rozpoczęcia inwestycji lub wręcz uniemożliwienie ich realizacji. [MAS] wkraczają do Polski kwartale 2012 r. łączna wartość transakcji inwestycyjnych na rynkach nieruchomości Europy Środkowej (Polska, Czechy, Rumunia, Słowacja i Węgry) wyniosła 847 mln EUR. To mniej niż w takim samym okresie 2011 r. (1,3 mld EUR), ale więcej niż w pierwszym kwartale 2010 r. (465 mln EUR). Dane za pierwsze trzy miesiące obecnego roku mogą rozczarowywać, ale biorąc pod uwagę dużą aktywność deweloperów, w nadchodzących kwartałach powinno być znacznie lepiej. — Głównym źródłem popularności polskiego rynku nieruchomości komercyjnych wśród największych funduszy inwestycyjnych są stabilność, dojrzałość i wysoka płynność. W połączeniu z wciąż wyraźnie wyższymi niż w Europie Zachodniej stopami zwrotu czyni to nasz rynek wyjątkowo atrakcyjnym na tle innych krajów Europy Środkowej — ocenia Łukasz Lorencki, konsultant w grupie rynków kapitałowych Cushman & Wakefield. Biurowa stolica W niepewnych czasach inwestorzy najchętniej lokują pieniądze na dwóch rodzajach rynków. Z jednej strony — szukają rynków dojrzałych i pewnych — jak Londyn, Monachium czy Berlin. Z drugiej — poszukują krajów mniej rozwiniętych, w których można osiągać wyższe stopy zwrotu niż na rynkach dojrzały, a jednocześnie sytuacja na nich jest stabilna. Do tej drugiej kategorii należy Warszawa. Na stołecznym rynku największą popularnością cieszą się biurowce, ale i najlepsze centra handlowe. — Inwestorzy z Niemiec i Austrii zazwyczaj skupiają się na nasyconych, ale sprawdzonych obszarach, takich jak rynek nieruchomości biurowych w centrum stolicy. Stopy kapitalizacji dla nowoczesnych budynków biurowych w obrębie Centralnego Obszaru Biznesu Warszawy wynoszą 6,2-6,5 proc., co potwierdziła choćby transakcja zakupu Mokotowska Square od Deka przez Yareal — wskazuje John Palmer. Drugim popularnym wśród zagranicznych inwestorów miastem jest Kraków. — Inwestorz y, poza Warszawą, znają inne większe miasta w Polsce, ale ich zainteresowanie inwestycjami w tych miastach zależy od typu planowanej inwestycji. W nieruchomościach biurowych liczy się przede wszystkim Warszawa i potem długo, długo nic. Dopiero ostatnio zaczynają się pojawiać pierwsze nielicz- ne transakcje w Krakowie, Wrocławiu i Trójmieście — informuje Marcin Juszczyk, członek zarządu Capital Park. Regionalna ofensywa Dla inwestorów zainteresowanych sektorem handlowym coraz bardziej liczą się miasta, które mają około 100 tys. mieszkańców. Koniec ubiegłego i początek tego roku pokazały, że duże zagraniczne fundusze, np. amerykański Blackstone, szukają ciekawych nieruchomości w małych miastach, bo widzą tam największe szanse na zysk. Kupują gotowe i wynajęte obiekty, liczą jednak nie REKLAMA tylko na stały dochód z czynszów, ale spodziewają się także wzrostów stawek najmu. W latach 2006-07 najaktywniejsi w Polsce byli inwestorzy z Hiszpanii i Irlandii. Teraz właściwie zniknęli, pojawiają się za to dotąd nieobecne u nas grupy inwestorów z Zatoki Perskiej, Chin i Kanady. — Inwestorzy z Chin są dość agresywni. Firmy chińskie zajmujące się generalnym wykonawstwem, co prawda z różnym skutkiem, są już od jakiegoś czasu obecne w Polsce. Kwestią czasu są pierwsze transakcje na rynku nieruchomości — prognozuje Marcin Juszczyk. 26277 BIURA DO WYNAJĘCIA / OFFICIES TO LET od 50m2/from 50 sqm tel.+48 660 735 309, e-mail: [email protected] CH-R Promenada, Warszawa, ul Ostrobramska 75c www.warszawa.promenada.com 18 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 Lokale&Grunty 207 mkw. Tyle w powstającym centrum handlowym Odrzańskie Ogrody w Kętrzynie zajmie salon marki Orsay. Licząca 22 tys. mkw. galeria jest już wynajęta w 80 proc., a otwarta zostanie we wrześniu 2012 r. [ADO] Trudne czasy sprzyjają odzieżowym outletom W czasach gospodarczej niepewności centra wyprzedażowe zyskują nie tylko nowych klientów, ale i marki Anna Gołasa [email protected] ☎ 22-250-29-21 Popularność outletów w Polsce systematycznie rośnie. — W 2011 r. nasze centra odwiedziło o ponad 5 proc. więcej klientów niż w roku poprzednim. Średnio o 15 proc. wzrosły także obroty najemców — mówi Mirosław Januszko, członek zarządu ds. inwestycji Polonia Property Funds, właściciela Fashion House Centres w Warszawie, Sosnowcu i Gdańsku. Rozważne oszczędzanie Do zakupów w outletach polskich konsumentów zachęcają niskie ceny markowych produktów. — Odzież, obuwie i artykuły sportowe są średnio o 30 proc. tańsze niż w sklepach przy głównych ulicach miast lub w tradycyjnych galeriach handlowych — mówi Mariusz Machnicki, dyrektor Outlet Park Szczecin. Dodaje, że w trakcie promocji lub w okresach kończących sezon ceny spadają nawet o 90 proc. Większy ruch w outletach przyniosło spowolnienie gospodarcze, które zmusiło Polaków do rozsądniejszego wydawania pieniędzy. — Nadal chcą kupować wyroby wysokiej jakości, ale po znacznie niższej cenie — mówi Tomasz Szypuła, członek rady nadzorczej Centrum Targowego Ptak. Na otwieranie punktów w outletach decyduje się także coraz więcej właścicieli marek. — W ubiegłym roku do najemców Fashion House Outlets Centers dołączyły: Marks & Spencer, Paris Women, Mountain Warehouse, Coccinelle, Pollini, Marella, Tommy Hilfiger, Lacoste i Caterina — wylicza Mirosław Januszko. Mariusz Machnicki tłumaczy, że centra wyprzedażowe są dla sieci dodatkowym kanałem dystrybucji. — Mogą dzięki nim pozbyć się nadwyżek produkcyjnych i artykułów z poprzedniej kolekcji. Ograniczają w ten sposób koszty logistyki i magazynowania — mówi Mariusz Machnicki. Dyrektor Outlet Park Szczecin dodaje, że oferując tańszy produkt przez cały rok, sprzedawcy budują lojalność wśród klientów. Udogodnieniem są dla nich także niższe niż w tradycyjnych galeriach handlowych stawki za wynajem. Tyle centrów outletowych działa w Polsce. Tani biznes się kręci Zapotrzebowanie na outlety dostrzegli deweloperzy. Centrum Factory o powierzchni 22 tys. mkw. otworzył ostatnio w Krakowie Neinver Polska. — W pierwszych dwóch tygodniach odwiedziło je ponad 260 tys. klientów. Ekonomiczny Orbis 16 kwietnia oddano do użytku hotele Ibis i Ibis Budget wchodzące w skład kompleksu Kraków Stare Miasto. Hotele stoją przy ul. Pawiej w pobliżu Wawelu i rynku Starego Miasta, niedaleko od dworca PKP i PKS. Mają łącznie 302 pokoje, wszystkie są klimatyzowane i mają łazienki. W obiektach są także sale konferencyjne, restauracja Open Pasta & Grill, całodobowy bar z przekąskami i bufet śniadaniowy. Jednocześnie Grupa Orbis kończy prace nad kolejnym kompleksem — Warszawa Reduta. W hotelach Ibis i Ibis budget będą 333 pokoje. [MAS] 7 Ciągle pożądane Mariusz Machnicki twierdzi, że na polskim rynku jest nadal miejsce na nowe centra wyprzedażowe. — Powinny powstawać w największych aglomeracjach lub w punktach z rozwiniętą infrastrukturą komunikacyjną (drogi, koleje, transport publiczny). Umożliwi im to napływ klientów z sąsiednich ośrodków miejskich — wyjaśnia Mariusz Machnicki. Zdaniem Mirosława Januszko, choć rynek outletów w Polsce będzie się systematycznie rozwijał, ciągle daleko nam jeszcze do krajów zachodnich, w których znane marki produkują kolekcje przeznaczone do sprzedaży wyłącznie w centrach wyprzedażowych. OSZCZĘDNOŚĆ W MODZIE: Spowolnienie gospodarcze zmusiło Polaków do rozsądniejszego wydawania pieniędzy. Nadal chcą kupować wyroby wysokiej jakości, ale po znacznie niższej cenie — mówi Tomasz Szypuła, członek rady nadzorczej w Centrum Targowego Ptak. [FOT. ARC] Nocleg dla kibica poszukiwany UEFA przedstawiła swoje wytyczne co do liczby miejsc noclegowych, które powinny być dostępne podczas mistrzostw. W SĄSIEDZTWIE: Dwa nowe krakowskie hotele Grupy Orbis stoją w pobliżu najatrakcyjniejszych części miasta. Przedstawiciele firmy liczą, że dzięki temu będą się cieszyły dużym zainteresowaniem. [FOT. ARC] Rozpoczęliśmy także budowę Factory na warszawskiej Białołęce — mówi Barbara Topolska, dyrektor generalna Neinver Polska, właściciela i zarządcy centrów Factory. Zaznacza, że będzie to drugi tego typu obiekt w stolicy i największy w regionie. W tym roku ma się także zakończyć pierwszy etap budowy Outlet Park Szczecin. — Będzie to galeria z 70 lokalami handlowymi, kinem o siedmiu salach, supermarketem Piotr i Paweł i salonem Smyk Mega Store. W drugim etapie (rozpocznie się najwcześniej rok po zakończeniu pierwszego) powstanie dodatkowych 60 sklepów — mówi Mariusz Machnicki. Tymczasem w Rzgowie pod Łodzią powstaje centrum Ptak Outlet z 140 lokalami handlowymi na powierzchni 27 tys. mkw. W Warszawie zgłoszono zapotrzebowanie na 100 tys. miejsc, w Gdańsku na 85 tys., a w Poznaniu i Wrocławiu po 50 tys. Niestety, jak wynika z szacunków spółki PL.2012, która policzyła dostępne miejsca noclegowe w miejscowościach położonych w odległości do 2 godzin jazdy od miast gospodarzy, nie wszędzie kibice znajdą nocleg. W rejonie Gdańska dostępnych jest około 200 tys. miejsc, 85 tys. w Warszawie, 64 tys. w Poznaniu i 60 tys. we Wrocławiu. — Takie liczby wynikają z charakteru poszczególnych regionów. W Gdańsku, a właściwie w Trójmieście, czyli jednym z najatrakcyjniejszych regionów turystycznych Polsce, naturalna jest duża dostępność miejsc, przekraczająca nawet zgłaszane zapotrzebowanie. W Poznaniu, w którym od dziesiątków lat odbywają się różnego rodzaju targi, baza dostępnych noclegów również jest wystarczająca, podobnie jak we Wrocławiu. Z szacunków wynika, że najtrudniej będzie o nocleg w Warszawie — uważa Marta Kosińska z Szybko.pl. To szansa dla osób prywatnych, które mogą wynająć swoje mieszkanie na czas mistrzostw. — Można się spodziewać, że w najbliższych tygodniach pojawi się więcej anonsów od osób prywatnych. Największego zapotrzebowania na dodatkowe prywatne kwatery możemy się spodziewać w Warszawie, ale we wszystkich miastach będzie to dla kibiców atrakcyjna alternatywa — twierdzi Marta Kosińska. Na razie przyjezdni kibice są w komfortowej sytuacji, bo ceny ofertowe są zróżni- cowane. Najtańsze kwatery można znaleźć nad morzem, gdzie koszt wynajmu pokoju zaczyna się od 25 zł za dobę, a mieszkania czy apartamentu od 100-120 zł. Nieco drożej jest we Wrocławiu i Poznaniu, a najwięcej trzeba zapłacić w Warszawie, zwłaszcza w bezpośredniej okolicy stadionu. — Dwupokojowe lokum o wysokim standardzie w odległości nie większej niż 2-3 km od Stadionu Narodowego pozwala zarobić nawet 1,2-1,5 tys. zł za dobę. W przypadku luksusowo urządzonych mieszkań w centrum miasta można liczyć na jeszcze wyższe stawki — mówi Przemysław Kotwicki, dyrektor serwisu otoDom.pl. [MCH] PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 POŚREDNICTWO W grudniu 2011 r. serwisy anonse.pl (ogólnopolska platforma drobnych ogłoszeń) i morizon.pl (serwis ogłoszeń o nieruchomościach) podjęły współpracę. Spółka Morizon zajęła się obsługą ogłoszeń klientów biznesowych serwisu anonse.pl działających na Nowa odsłona serwisu dla kupujących BIURA Straż Graniczna w budynku Corius Corius jest trzecim budynkiem warszawskiego kompleksu Okęcie Business Park. Siedmiokondygnacyjny biurowiec ma 8,84 tys. mkw. do wynajęcia, parking podziemny z 205 miejscami postojowymi i naziemne stanowiska postojowe dla gości, kurierów i taksówek. Budynek jest wyposażony w podniesione podłogi, podwieszane sufity, dźwiękochłonne okna, klimatyzację, zielone tarasy na najwyższych kondygnacjach oraz system zarządzania budynkiem i kontroli dostępu. Wśród najemców znalazły się między innymi firmy Amber Gold, Polskie Porty Lotnicze, EGIS oraz A/S Pandora. Do nich dołączy Straż Graniczna, której biura zajmą 700 mkw., dzięki czemu Corius jest już w 97 proc. wynajęty. Nowy najemca wprowadzi się do budynku w lipcu 2012 r. BIURA Konstruktorska Business Center ma pierwszych najemców Warszawski biurowiec Konstruktorska Business Center ma zostać ukończony w pierwszym kwartale 2013 r. Sześciopiętrowy budynek będzie miał 48 tys. mkw. do wynajęcia i dwukondygnacyjny parking z około 1 tys. miejsc parkingowych. Właściciel biurowca, firma HB Reavis, podpisał umowę z pierwszymi najemcami, którymi są spółki OTIS i Carrier, należące do Grupy United Technologies Corporation (UTC). Pierwsza z nich jest producentem dźwigów, schodów, chodników ruchomych oraz innych środków transportu poziomego, natomiast druga to producent energooszczędnych urządzeń klimatyzacyjnych, grzewczych i chłodniczych. Firmy zajmą łącznie 2,3 tys. mkw. na drugim piętrze budynku i wprowadzą się do niego w kwietniu 2013 r. MIESZKANIA Bydgoska Harmonia już w sprzedaży Firma Strabag, znana na polskim rynku mieszkaniowym jako generalny wykonawca, rozpoczęła właśnie sprzedaż mieszkań i apartamentów w swojej pierwszej samodzielnej inwestycji — osiedlu Harmonia w Bydgoszczy. Strabag jest jej deweloperem, inwestorem i generalnym wykonawcą jednocześnie. Bydgoski kompleks składa się z sześciu niskich budynków, otoczonych terenami zielonymi. Około 70 proc. oferty stanowią mieszkania (jedno-, rynku wtórnym, natomiast anonse.pl zajął się promocją serwisu zapytaj.morizon.pl. Kolejnym etapem tej współpracy jest uruchomienie nowej odsłony serwisu nieruchomości.anonse.pl, która ma zapewnić dostęp do większej liczby ofert osobom 19 poszukującym nieruchomości, zaś ogłoszeniodawcom dać możliwość dotarcia do większej liczby potencjalnych odbiorców. W unowocześnionej wersji serwisu pojawiły się narzędzia wcześniej należące tylko do wyszukiwarki morizon.pl. [ADO] dwu-, trzy- lub czteropokojowe) od 30 do 74 mkw. Większość ma balkony lub tarasy, a także miejsca parkingowe lub garażowe. Ponadto w ofercie znalazło się osiem dwupoziomowych apartamentów o powierzchni od 131 do 172 mkw. Na nabywców czekają też cztery lokale handlowo-usługowe. Ceny za mkw. mieszkania zaczynają się od 3,8 tys. MIESZKANIA Ruszył nowy etap sprzedaży osiedla Wilno Dom Development rozpoczął kolejny etap sprzedaży swojej nowej inwestycji — powstającego na warszawskim Targówku osiedla Wilno. Do oferty dołączono dwa nowe budynki o nazwie Altaria, w których zaplanowano wybudowanie 124 mieszkań. Lokale mają od 33 do 68 mkw. Ceny za mkw. wahają się od 6,16 tys. do 6,68 tys. zł. BIURA Najemcy Platinium Business Park przedłużyli umowy Dwaj kluczowi najemcy warszawskiego Platinium Business Park przedłużyli umowy. Obie firmy wynajmowały łącznie 11 tys. mkw. Pierwsza — grupa reklamowa Publicis — będzie zajmować biura w Platinium Business Park przez kolejnych siedem lat. Oprócz dotychczasowych 9,5 tys. mkw., wynajmie dodatkowo 2,2 tys. mkw. Firma GE Helthcare (dostawca technologii i usług w branży medycznej) przedłużyła natomiast umowę na wynajem 1,5 tys. mkw. na kolejnych pięć lat. Platinium Business Park to cztery budynki o łącznej powierzchni 44 tys. mkw., wynajęte w 100 proc. Powstaje piąty budynek, w którym znajdzie się 11 tys. mkw. Biurowiec, który zostanie oddany do użytku w czerwcu 2012 r., jest już wynajęty w 80 proc. [ADO] HANDEL Galeria Raj już gotowa Zakończyła się rozbudowa galerii handlowej Raj w Dębicy. Dzięki nowej części powierzchnia handlowa zwiększyła się z 13,5 do 21 tys. mkw., a na parkingu jest miejsce dla 700 samochodów. Starsza i nowa część obiektu zostały połączone dwoma pasażami. Korytarze, wzdłuż których rozmieszczone są butiki, przykryto szklanym dachem. W ten sposób powstał deptak, na którym będą się odbywały imprezy. W lokalach handlowych trwają prace wykończeniowe. Inwestor — spółka IVS ma już pozwolenie na użytkowanie nowej części obiektu. [MAS] REKLAMA 26158 REKLAMA 26248 20 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 Lokale&Grunty 76 mkw. Lokal o takiej powierzchni wynajęła w warszawskich Złotych Tarasach firma GamesWorkshop — twórca, producent i dystrybutor gier fantasy i science-fiction. Sklep działa od 14 kwietnia. [ADO] Praski Koneser zyskuje całkiem nowe oblicze Na 5-hektarowej działce w centrum warszawskiej Pragi Północ powstanie wielofunkcyjny obiekt o nazwie Centrum Praskie Koneser Małgorzata Ciechanowska [email protected] ☎ 22-333-99-35 Centrum Praskie Koneser stanie w miejscu dawnej Warszawskiej Wytwórni Wódek Koneser. Tam, gdzie kiedyś kwitła produkcja alkoholu, powstanie około 70 tys. mkw. powierzchni użytkowej przeznaczonej na mieszkania (23,5 tys. mkw.), biura (22 tys.), centrum handlowe (22,5 tys.) i muzeum wzornictwa (1,9 tys.). Cała inwestycja pochłonie około 410 mln zł i będzie gotowa w 2015 r. Jako próbkę jakości rewitalizacji zaprezentowano odrestaurowany budynek kordegardy, do którego niedługo wprowadzą się najemcy, m.in. architekci z pracowni Juvenes-Projekt odpowiedzialni za odnowienie Konesera. Połączenie epok Wszystkie budynki znajdujące się na 5-hektarowej działce zostaną odnowione i zaadaptowane zgodnie z nowym przeznaczeniem. W planach jest także wybudowanie nowych obiektów. — Naszą intencją jest harmonijne połączenie odrestaurowanych zabytków dawnej wytwórni wódki z nową architekturą inspirowaną motywami industrialnymi. Dawne obiekty, m.in. budynki kordegardy, rekt yfikacji i magazynów spirytusu, będą domiREKLAMA nowały w przestrzeni. Jej dopełnieniem, a zarazem rozwinięciem staną się nowoczesne budynki mieszkalne, pasaże handlowe, restauracje, kawiarnie, biura i galerie sztuki — mówi Rafał Szczepański, wiceprezes BBI Development NFI. Pierwsze kroki Powstanie Centrum Praskiego Koneser podzielono na kilka etapów. Pierwszy obejmuje renowację fragmentu zabudowy od strony ul. Markowskiej i Białostockiej, czyli zabytkowych budynków mennicy, w których znajdzie się 10 loftów, i warsztatu, przeznaczonego na restaurację. W ramach tej fazy wybudowane zostaną także dwa obiekty mieszkalne (skarbnica i wytwórnia) przeznaczone na soft-lofty oraz dwa budynki biurowo-handlowe. Zakończenie realizacji I etapu zaplanowano na 2013 r. Pozostałe dwa budynki mieszkalne zostaną oddane do użytku na przełomie 2014 i 2015 r. — Ogółem w Centrum Praskim Koneser powstanie 330 lokali mieszkalnych o powierzchni od 35 do 170 mkw. Najdroższe będą lofty. Cena za mkw. wyniesie około 12 tys. Część z nich już została zarezerwowana. Cena soft-loftów, czyli mieszkań inspirowanych zabytkowymi budynkami, będzie zaczynać się od 8 tys. za mkw. Klienci mogą także zażyczyć sobie klasycznej aranżacji mieszkania. Komercjalizacja wszystkich obiektów mieszkalnych za- 70 tys. mkw. Taka będzie łączna powierzchnia użytkowa obiektów wchodzących w skład Centrum Praskiego Koneser. POŁĄCZONE FUNKCJE: W Centrum Praskim Koneser, którego powierzchnia użytkowa wyniesie 70 tys. mkw., znajdą się mieszkania, biura, centrum handlowe i dział wzornictwa Muzeum Narodowego w Warszawie. Ukończenie inwestycji zaplanowano na 2015 rok. [FOT. ARC] cznie się jeszcze w tym roku — mówi Rafał Szczepański. Na piechotę Cały teren Centrum Praskiego Koneser zostanie przeznaczony dla ruchu pieszego. Wszystkie parkingi znajdą się pod ziemią. Tam też przeniesiony zo26434 stanie ruch samochodowy między budynkami oraz cała logistyka. Główny parking podziemny powstanie pod galerią handlową i biurami. Będzie w stanie pomieścić 1 tys. pojazdów. Mieszkańcy Konesera będą mieli do dyspozycji miejsca postojowe pod swoimi budynkami. REKLAMA 26474 DO SPRZEDAŻY 21 hektarów ZIEMI z PAŁACEM, FOLWARKIEM oraz PARKIEM OKAZJA! Przybysław, gm.Krzęcin, 100 km od Szczecina, 10 km od pola golfowego, Cena: 1.850.000 zł całość Szczegóły: WWW.extra.pl info: 607 17 17 48, (91) 488 57 77 nr oferty: 31115 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 NIERUCHOMOŚCI PRZEMYSŁOWE Panattoni rozbudowuje park pod Wrocławiem Firma Panattoni Europe podpisała dwie nowe umowy najmu i dlatego rozbuduje jeden ze swoich parków dystrybucyjnych — Panattoni Park Wrocław II — o ponad 10 tys. mkw. Dotychczas znajdował się w nim tylko jeden budynek o powierzch- ni 40 tys. mkw. Na wynajem magazynów w podwrocławskim parku logistycznym zdecydowały się dwie firmy — Frohe, producent akcesoriów z tworzyw sztucznych, który zajmie 3,5 tys. mkw., i V.M.A., zajmująca się produkcją elektrotechniczną, która 21 wynajęła 2,83 tys. mkw. Dzięki rozbudowie parku, a także oddaniu do użytku dwóch nowych inwestycji — Panattoni Park Wrocław III i Panattoni Industrial Park Wrocław — firma będzie miała łącznie 224,3 tys. mkw. powierzchni w tym regionie. [ADO] W pierwszym kwartale w stolicy przybyło biur Warszawski rynek biurowy zyskał ostatnio niemal 48 tys. mkw. powierzchni. Warszawskie forum analityków (WRF), w skład którego wchodzi siedem firm doradczych, działających na rynku nieruchomości (CBRE, Colliers International, Cushman & Wakefield, DTZ, Jones Lang LaSalle, Knight Frank, Savills), zebrało dane dotyczące sytuacji na warszawskim rynku biurowym w pierwszym kwartale 2012 r. Więcej metrów… Podsumowanie dotyczy zasobów nowoczesnej powierzchni biurowej, nowych obiektów oddanych do użytku, liczby i wielkości transakcji wynajmu oraz powierzchni, która jeszcze nie została wynajęta. Z zebranych danych wynika, że w I kwartale 2012 r. warszawski rynek biurowy zyskał 47,8 tys. mkw. powierzchni dzięki oddaniu do użytku sześciu obiektów ( jeden z nich powstał w centrum, pozostałe poza nim). Łączne zasoby powierzchni biurowej w stolicy wynoszą teraz niemal 3,65 mln mkw. W tym samym okresie w Warszawie wynajęto 125 tys. mkw. powierzchni biurowej (ponad 73 proc. umów dotyczyło kompleksów biurowych na obrzeżach Centrum i na południu stolicy). To wynik o 6 proc. gorszy niż w ostatnim kwartale poprzedniego roku. Zawarte na początku roku umowy przednajmu dotyczyły łącznie 27,9 tys. mkw. i stanowiły 22 proc. całego popy- tu. Nowe umowy to 38 proc. wszystkich (47 tys. mkw.), natomiast renegocjacji — 32 proc. (40,1 tys. mkw.). 4 proc. udziału miały rozszerzenia umów wynajmowanej powierzchni (4,45 tys. mkw.). …i pustostanów Wskaźnik powierzchni, która jeszcze nie została wynajęta, zwiększył się w stosunku do poprzedniego kwartału o 60 punktów bazowych i wynosi 7,3 proc. Z przewidywań analityków wynika, że wielkość powierzchni niewynajętej będzie rosła w kolejnych kwartałach. — W tym roku zostanie oddanych do użytku prawie 300 tys. mkw., więc zwiększy się wskaźnik powierzchni niewynajętej. Będzie to widoczne szczególnie w takich strefach, jak obrzeża centrum, okolice lotniska i Alej Jerozolimskich. Najemcy będą mieli większy wybór ofert i w konsekwencji korzystniejsze warunki najmu — mówi Joanna Mroczek, dyrektor działu badań i doradztwa badań rynku CBRE. Za najważniejszą umowę podpisaną w I kwartale 2012 r., analitycy uznali wynajęcie przez grupę ING 12,1 tys. mkw. w budynku Plac Unii. Największą transakcją, dotyczącą powierzchni w budynkach położonych w śródmieściu, jest wciąż renegocjowana umowa firmy Societe Generale, której przedmiotem jest 4,1 tys. mkw. w biurowcu Saski Point. Wyniki przedstawione w podsumowaniu napawają analityków optymizmem. — Początek 2012 r. na rynku nieruchomości biurowych w Warszawie był bar- dzo obiecujący. Oddano do użytku prawie 48 tys. mkw. powierzchni biurowej, co stanowi około 40 proc. nowej podaży z 2011 r. Jeżeli zestawi się liczbę obiektów w budowie z ich przewidywanymi terminami oddania do użytku, można przewidzieć, że podaż powierzchni w Warszawie w kolejnych trzech kwartałach zwiększy się o kolejnych 200 tys. mkw. Warszawa nadal cieszy się dużym zainteresowaniem najemców, na co może wskazywać duża wartość transakcji. Można się spodziewać, że współczynnik wolnych powierzchni będzie wykazywał tendencję wzrostową, zarówno w centrum jak i poza nim — podsumowuje Dominika Jędrak, dyrektor, dział doradztwa i badań rynku firmy Colliers International. [ADO] NADZIEJA NA POPRAWĘ: Sytuacja na rynku biurowym w Warszawie jest stabilna i, choć wyniki są gorsze niż w ostatnim kwartale minionego roku daje nadzieję na poprawę w kolejnych miesiącach — mówi Joanna Mroczek, dyrektor działu doradztwa i badań rynku CBRE. [FOT. TP] REKLAMA 26538 Nowe miejsce pod inwestycje - Inowrocławski Obszar Gospodarczy Wielkie światowe korporacje lokalizując swoje inwestycje preferują duże miasta, ale dla średniego i małego biznesu znacznie bardziej gościnne okazują się miasta poniżej 100 tysięcy mieszkańców. Takim miastem jest Inowrocław. W mieście tym pod koniec 2011 roku oddanych zostało blisko 37 ha gruntów pod inwestycje, kompleksowo uzbrojonych w ramach projektu Inowrocławski Obszar Gospodarczy. rozwija się tutaj branża chemiczna i drukarska, a także leczniczo-uzdrowiskowa. Pomimo kryzysu pojawiają się kolejni inwestorzy, którzy są zainteresowani ulokowaniem swojego kapitału na terenie Inowrocławskiego Obszaru Gospodarczego. Inowrocław to nie tylko tereny inwestycyjne; ale również Park Uzdrowiskowy z szeroka ofertą SPA & Wellness. Niewiele jest miast, które potrafią Położony w województwie Kujawsko –Pomorskim Inowrocław, już wcze- połączyć funkcję uzdrowiskową z przemysłem, bez szkody dla żadnej z gaśniej okazał się doskonałym miejscem dla inwestorów. Z powodzeniem łęzi, w Inowrocławiu się to udało. 0,$672 ,12:52&à$: 3URMHNWZVSyá¿QDQVRZDQ\]HĞURGNyZ(XURSHMVNLHJR)XQGXV]X5R]ZRMX5HJLRQDOQHJRZUDPDFK5HJLRQDOQHJR3URJUDPX2SHUDF\MQHJR :RMHZyG]WZD.XMDZVNR±3RPRUVNLHJRQDODWDRUD]]HĞURGNyZEXGĪHWX:RMHZyG]WZD.XMDZVNR3RPRUVNLHJR Kontakt: 52 35 55 230, 52 35 55 235 e mail: [email protected] 22 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 Lokale&Grunty 200 Riwbud pomaga stawiać Żagiel Kontrakt na prace przy warszawskim wieżowcu pozwolił niewielkiej firmie na szybki rozwój. Podwarszawska firma budowlana zdobyła niezwykle ważny dla niej kontrakt. Dotyczy on prac na 54 kondygnacjach wysokiego na prawie 200 metrów stołecznego wieżowca Złota 44, znanego jako Żagiel. Dzięki tej umowie firma zajmująca się remontami i wykończeniami staje się spółką specjalizującą się w generalnym wykonawstwie. — To dla nas przełomowa umowa. Na wszystkich piętrach Żagla wykonujemy prace murarskie i przeciwpożarowe, zajmujemy się też ociepleniem niższych pięter. Negocjujemy kolejne kontrakty w tym wieżowcu dotyczące wykonania pod klucz kilkunastu pięter To dla nas przełomowa umowa. Wykonujemy prace murarskie i przeciwpożarowe, ocieplamy niższe piętra. dziś pracę 120 osobom, z czego 80 jest zatrudnionych na stałe. — Liczymy, że w tym roku nasze przychody sięgną 10 mln zł — mówi Wojciech Niedzielski. Władze Riwbudu zdają sobie jednak sprawę, że nie będzie to łatwe. — W tej chwili inwestycji jest jeszcze dużo, ale spodziewamy się, że na rynku budowMariola Seweryn lanym liczba i wartość zleceń Riwbud będzie się stopniowo zmniej— mówi Mariola Seweryn, pre- szać. My ceną nie wygramy zes budowlanej spółki. i nie chcemy wygrywać, bo W związku z warszawskim nie jesteśmy najtańszą firmą. kontraktem Riwbud podzielił Choć być może zabrzmi to jak się na dwie części. Ta firma, truizm, ale w takiej sytuacji która powstała 20 lat temu o zlecenia trzeba rywalizować i specjalizowała się w pracach jakością i gwarancjami. I mam remontowych i wykończe- nadzieję, że w tę stronę będzie niowych, będzie realizować szło coraz więcej firm z branmniejsze zlecenia. Generalnym ży. Nam pomaga marketing wykonawstwem zajmie się szeptany, czyli opinia, na którą spółka z o.o., której współ- przez 20 lat solidnie zapracowłaścicielem jest Wojciech waliśmy — przekonuje Mariola Niedzielski. Oba podmioty dają Seweryn. [ADO] REKLAMA 26306 tZKBtEdZhD dZ<z:E>K<> KtzE:%/KϬϵǭϮϬϭϮ WŽǁŝĞƌnjĐŚŶŝĞŶĂĚǁſĐŚŬŽŶĚLJŐŶĂĐũĂĐŚ ϮxϳϱϬŵϮ • PARKINGI, KOMUNIKACJA MIEJSKA, •^><KE&ZEz:E͕hE^zE/ /E^d>:>K'/E KOM.: ϲϵϯϮϴϮϱϮϱ E/Zh,KDK^/͘^hZ&>E͘W> mkw. Lokal o takiej powierzchni wynajął PKO BP w gdańskim Olivia Business Centre. Będzie to dwunasta placówka banku w tym mieście. Oddział zostanie otwarty latem. [ADO] Małe miasta też W Polsce powstanie 750 tys. mkw. powierzchni handlowych. Z tego wiele w niewielkich miejscowościach Małgorzata Ciechanowska [email protected] ☎ 22-333-99-35 Polski wskaźnik nasycenia powierzchnią handlową nieznacznie przekracza europejską średnią wynoszącą 179 mkw. na 1 tys. mieszkańców. Największe nasycenie jest w dużych miastach, taREKLAMA kich jak Warszawa czy Kraków, dlatego deweloperzy zwrócili się w stronę mniejszych miejscowości, nawet liczących poniżej 100 tys. mieszkańców. — Podczas gdy niektóre rynki wykazują oznaki nasycenia, na mapie Polski jest jeszcze wiele białych plam pozbawionych nowoczesnych obiektów handlowych. Średniej wielkości miasta o najniższych statystykach nasycenia to m.in. Lublin, Elbląg, Olsztyn i Jelenia Góra. Jednak najwięcej niezagospodarowanych jeszcze handlowo wysp to miejscowości poniżej 100 tys. mieszkańców, w których wskaźniki nasycenia są równe zeru. Takie miasta jak np. Chełm, Tomaszów Mazowiecki, Stalowa Wola, Mielec, Ełk, Inowrocław, Ostrołęka czy Zawiercie czekają na swoje pierwsze nowoczesne galerie handlowe — wymienia 26489 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 BIUROWCE Wiecha na warszawskim Business Garden Po 14 miesiącach zakończył się pierwszy etap budowy warszawskiego kompleksu biurowego Business Garden. 12. kwietnia na budynkach w stanie surowym zawisły symboliczne wiechy. Kompleks składa się z dwóch budynków o łącznej powierzchni 58 tys. mkw. Każdy ma po siedem kondygnacji naziemnych i po dwie podziemne. W pierwszym budynku znajdzie się hotel, restauracje, biura i centrum konferencyjne, w drugim zaś tylko biura. Teraz robotnicy wykańczają elewacje, rozpoczęto również REKLAMA dostaną galerie Agnieszka Tarajko-Bąk, analityk rynku powierzchni handlowych w Jones Lang LaSalle. Handlowa Polska A i B Polska po raz kolejny została podzielona. Podczas gdy miasta w centrum i na południu kraju mogą poszczycić się największymi galeriami handlowymi, w Polsce Północnej (bez Trójmiasta) pojawiają się dopiero pierwsze takie placówki. Najpierw powstają w miastach wojewódzkich. Lublin, który wśród miast od 200 do 400 tys. mieszkańców ma jeden z najniższych wskaźników nasycenia powierzchnią handlową (359 mkw. na 1 tys. mieszkańców), przeżywa prawdziwe oblężenie inwestorów. Do wybudowania tam galerii przymierza się aż siedmiu deweloperów. Dużym zainteresowaniem cieszą się także Olsztyn i Elbląg. W stolicy Warmii i Mazur jest co prawda kilka mniejszych centrów handlowych, ale ich oferta nie spełnia oczekiwań mieszkańców i najemców. Do zaspokojenia potrzeb szykują się dwaj deweloperzy: Libra Project, który do 2014 r. ma wybudować Galerię Warmińską, i Rank Progress, który właśnie kupił działkę pod przyszłą inwestycję. — Niewątpliwym atutem miasta jest stosunkowo wysoka siła nabywcza jego mieszkańców (przewyższająca średnią krajową o prawie 30 proc.), a także mała konkurencja innych większych miast z rozbudowaną ofertą handlową. Najbliższe takie miasto to Gdańsk znajdujący się w odległości ponad 160 km od Olsztyna — zauważa Agnieszka Tarajko-Bąk. Siła regionu To właśnie brak ośrodków handlowych w okolicy jest mocnym argumentem za opłacalnością budowy centrum handlowego w mniejszych miastach, także w tych, gdzie mieszka mniej niż 100 tys. osób. — Obliczając siłę nabywczą ich mieszkańców, nie bierzemy pod uwagę wyłącznie miasta, w którym inwestycja ma być realizowana, ale również wszystkie miejscowości w jego pobliżu, oddalone od większych ośrodków handlowych. Takie rynki mają ogromny potencjał handlowy. Doskonałym przykładem są Chojnice, liczące prawie 40 tys. mieszkańców, gdzie Rank Progress planuje budowę centrum regionalnego. Miasto leży między dwoma dużymi ośrodkami: ponad 100 km od Słupska i około 90 km od Bydgoszczy. W tym przypadku siła nabywcza mieszkańców wzrasta co najmniej dwukrotnie — mówi Jan Mroczka, prezes Rank Progress. Odległość od dużych ośrodków handlowych okazała się także atutem Ełku i Ostrołęki. Do budowy galerii handlowych w Ełku przymierzają się spółki Vertano Real Estate i Master Management Group. — Pod koniec marca 2012 r. kupiliśmy działkę w centrum Ełku pod budowę centrum handlowo-usługowo-rozrywkowego Brama Mazur. Termin rozpoczęcie prac budowlanych będzie zależał od uzyskania pozwolenia na budowę — podkreśla Michał Masztakowski, dyrektor ds. leasingu i rozwoju Master Management Group. Ostrołęczanie natomiast czekają na Galerię Bursztynową — projekt firmy Narev Inwestycje. Ponadto właściciel niewielkiej galerii Alius informował o planach rozbudowy. Dostosowanie potrzeb Wybudowanie centrum handlowego to połowa sukcesu, choć i tak rozsądnie trzeba dobrać profil obiektu. — Powodzenie projektów komercyjnych w miastach do 100 tys. mieszkańców zapewniają centra handlowe średniej wielkości i tzw. centra wygodnych, szybkich zakupów (od około 3 tys. do 9 tys. mkw.) — uważa Antoni Krzątała, prezes BNP Paribas Real Estate Polska. Drugą część stanowi odpowiednie dopasowanie oferty handlowej do potrzeb mieszkańców miasta i regionu. Dlatego wszelkie decyzje należy poprzedzić analizami oczekiwań przyszłych klientów. — Nie warto działać na wyrost i wprowadzać marek, na które ludzi nie będzie stać — radzi Jan Mroczka. OKIEM EKSPERTA Wszyscy mogą zyskać JAROSŁAW JĘDRZYŃSKI analityk rynku nieruchomości portalu RynekPierwotny.com Z POTENCJAŁ TKWI W REGIONIE: Rosnąca liczba centrów handlowych w mniejszych miastach przełamuje mit o małej sile nabywczej mieszkańców średniej wielkości miast. Doskonałym tego dowodem jest otwarta niedawno w 60-tysięcznej Świdnicy Galeria Świdnicka. Większe znaczenie niż liczba mieszkańców miasta ma potencjał całego regionu – mówi Antoni Krzątała, prezes BNP Paribas Real Estate Polska. [FOT. ARC] punktu widzenia dewelopera galerii handlowej wpływ takiej inwestycji na lokalnych przedsiębiorców nie jest istotny. Ale jednocześnie takie obiekty w mniejszych miejscowościach są przeznaczone właśnie dla lokalnych biznesmenów, dla których stają się nową szansą zarobienia pieniędzy. Dla miasta są natomiast źródłem istotnych dochodów, a dla lokalnej społeczności podstawową atrakcją oraz cennym źródłem miejsc pracy. 23 prace związane z izolacją dachów, roboty wykończeniowe garaży i części hotelowej. Układane są także instalacje wewnętrzne. Wykonawcą inwestycji jest firma Hochtief. Zapowiada zakończenie prac w sierpniu 2012 r. [ADO] 26477 24 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 Lokale&Grunty 30 Tyle mieszkań jest jeszcze dostępnych w powstałym w 2011 r. krakowskim kompleksie Villa Galicja. Deweloper, firma UBM, umożliwia zaplanowanie ustawienia ścian działowych zgodnie z życzeniem klienta. [ADO] W biurze musi być dużo światła i świeże powietrze Wygodne stanowisko pracy i zadbany teren wokół budynku — to najważniejsze dla Polaków cechy dobrego biura Marta Sieliwierstow [email protected] % 22-333-98-60 Instytut badawczy Homo Homini na zlecenie firmy deweloperskiej Polnord przeprowadził badanie „Moje miejsce pracy — barometr biurowy” dotyczące oczekiwań pracowników polskich biur wobec ich miejsc pracy. W ankiecie wzięło udział ponad 500 osób pracujących w największych miastach: Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Trójmieście. Jak wynika z badania, pracownicy oczekują znacznie więcej niż tylko łatwego dojazdu do pracy i zapewnienia miejsca parkingowego. Dużo ważniejsze jest dla nich położenie budynku w otoczeniu zieleni i możliwość aktywnego odpoczynku w pobliżu biura w czasie przerw. Komfort pracy i odpoczynku Dla 84,7 proc. ankietowanych miejsce, w którym pracują, jest bardzo ważne, a aż 20 proc. z nich mówi o biurze jak o swoim drugim domu. Jedynie 15,3 proc. osób nie przywiązuje do tego większej wagi. Przestrzeń, w której pracują respondenci, pozostawia — ich zdaniem — sporo do życzenia. Co ciekawe, najwięcej zastrzeżeń mają nie do tego, co znajduje się w biurze, ale do otoczenia budynków. Aż 45 proc. ankietowanych skarżyło się na brak terenu zielonego wokół biurowREKLAMA ca. Drugim elementem, którego brakuje ankietowanym, jest infrastruktura umożliwiająca aktywny wypoczynek w pobliżu budynków, w których pracują. Prawie jedna trzecia z nich (30,9 proc.) chce nie tylko wyjść z biura w czasie przerwy, ale także spędzać ten czas aktywnie. Dla 28,4 proc. respondentów równie ważny jest przyjemny widok z okna. Kolejnymi najpopularniejszymi odpowiedziami na pytanie „czego brakuje mi w miejscu pracy” było miejsce do wypoczynku na zewnątrz budynku (17,3 proc.), dostęp do Wi-Fi poza budynkiem (13,6 proc.), palarnia (8,6 proc.) i miejsce do wypoczynku w budynku (7,4 proc.). — Odpowiednie zaprojektowanie przestrzeni wewnętrznej i zewnętrznej miejsca pracy ma duży wpływ na wydajność, satysfakcję, a nawet na zdrowie pracowników — podkreśla dr Joanna Bąk, psycholog architektury z Politechniki Warszawskiej. Zwraca uwagę zwłaszcza na rolę terenów zielonych wokół budynków biurowych. — Człowiek ma wrodzoną potrzebę przebywania w naturze, dlatego natura musi być częścią naszej pracy. Zieleń wpływa na obniżenie czasu reakcji przy wykonywaniu zadań. Co więcej, u osób, które w miejscu pracy obcują z przyrodą, zaobserwowano niższy współczynnik masy ciała, czyli indeks BMI — dodaje psycholog. Dla ankietowanych istotne były również elementy wpływające na komfort pracy. Wyraźnie widać, że badanym brakuje przede wszystkim dobrego oświetlenia sta- Czego brakuje pracownikom w otoczeniu miejsca pracy w proc. MIEJSCE MA ZNACZENIE: Odpowiednie zaprojektowanie przestrzeni wewnętrznej i zewnętrznej miejsca pracy ma duży wpływ na wydajność, satysfakcję, a nawet na zdrowie pracowników — mówi dr Joanna Bąk, psycholog architektury z Politechniki Warszawskiej. Zieleni wokół budynku 45,7 Miejsca aktywnego wypoczynku na zewnątrz 30,9 Przyjemnego widoku z okna 28,4 Otwieranych okien 22,2 Spokoju: za duży hałas w okolicy budynku 21,0 Światła dziennego 21,0 Dobrej wentylacji 19,8 Miejsca na cichy wypoczynek na zewnątrz 17,3 Wi-Fi na zewnatrz budynku 13,6 Źródło: badanie zrealizowane przez Homo Homini na zlecenie Polnord SA nowisk pracy, na co wskazują odpowiedzi — przyjemnego widoku z okna (28,4 proc.) i światła dziennego (21 proc.). W drugiej kolejności skarżą się na nieodpowiednią cyrkulację powietrza, czyli na brak otwieranych okien (22,2 proc.), dobrej wentylacji (19,8 proc.) i klimatyzacji budynku (9,9 proc.). Ważnym czynnikiem wskazywanym przez badanych jest również zbyt duży hałas w okolicy budynku, w którym pracują (21 proc.). [FOT. ARC] Wyznaczniki nowoczesności Uczestnicy badania ocenili również swoje miejsce pracy pod względem jego lokalizacji. Jak się okazuje, czas dojazdu nie jest największą bolączką pracowników w dużych miastach. Badania pokazały, że na podróż do pracy są skłonni poświęcić średnio 45 minut. Więcej problemów nastręcza brak wystarczającej liczby miejsc parkingowych (38 proc.) i niedogodny dojazd (27,8 proc.). — Zlecając badania, chcieliśmy sprawdzić, czy nasz sposób myślenia o kompleksach biurowych jako miejscach przyjaznych pracownikom jest właściwy. Moim zdaniem potrzebom dzisiejszych pracowników sprostać mogą jedynie tzw. parki biurowe. Przykłady zagraniczne, np. kompleks biurowy Cheswick Park na obrzeżach Londynu, pokazują, że to do tego typu kompleksów należy przyszłość w polskim budownictwie komercyjnym — prognozuje Michał Świerczyński, wiceprezes Polnordu. 25928 REKLAMA 26536 26 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 PulsInwestora Wspieramy inwestorów także na pulsinwestora.pl PROGNOZY Wyceny akcji są umiarkowane PETER GARNRY strateg rynków akcji Saxo Banku Zwyżki powr Indeksy giełdowe nurkują, ale zarządzający funduszami są przekonani, że to tylko zadyszka Jagoda Fryc B ądźmy szczerzy. Nasze prognozy dotyczące rynków akcji w pierwszym kwartale okazały się błędne. Zaskoczyły nas dwa wydarzenia. Po pierwsze, nie doceniliśmy wpływu operacji LTRO. Po drugie, gospodarka USA, a w szczególności tamtejszy rynek pracy, okazała się solidniejsza od oczekiwań, w rezultacie czego od czasu publikacji naszej ostatniej prognozy amerykańskie indeksy wzrosły o 15 proc. Pomimo ostatnich zwyżek w kontekście historycznym wyceny pozostają umiarkowane. Różnica w stosunku do średniej od 1995 r. przekracza jedno odchylenie standardowe. Od szczytu w marcu 2008 r. spółki zmniejszyły stosunek zadłużenia do kapitałów własnych o 40 proc. bez ujemnego wpływu na rentowność, ponieważ wskaźnik zwrotu z aktywów powrócił do poziomów bliskich do szczytu z listopada 2008 r. Oczekujemy, że utrzymująca się niepewność dotycząca globalnego wzrostu gospodarczego nadal będzie powstrzymywać wzrost wycen, wskaźnik EV/EBITDA pozostanie zaś w granicach jednego odchylenia standardowego poniżej średniej historycznej. Globalne rynki akcji powoli wracają do średnich wycen historycznych, jednak ze względu na panującą niepewność cały proces prawdopodobnie potrwa kilka lat. Na początku roku, na podstawie prognozowanego zysku na akcję rzędu 104,5 oraz umiarkowanego wskaźnika ceny do zysku (11,6), jako docelowy poziom indeksu S&P 500 przyjęliśmy 1215. Oczekiwaliśmy niższych wycen w pierwszym półroczu i dobrych okazji w trzecim i czwartym kwartale. Sprawy potoczyły się inaczej, zaś dwa trzyletnie programy LTRO pobudziły apetyt na ryzyko, przyczyniając się do wzrostu wspomnianych wskaźników. Po uwzględnieniu wyników finansowych spółek za pierwszy kwartał nasz ilościowy model indeksu S&P 500 na rok 2012 prognozuje zyska na akcję równy 102,5 oraz istotną korektę C/Z w górę z 11,6 do 14,6, co odpowiada docelowemu poziomowi 1500. Aby jednak uwzględnić ostrożną prognozę makroekonomiczną i potencjalny negatywny wpływ europejskich programów oszczędnościowych, docelowy poziom S&P 500 na koniec roku zwiększyliśmy z 1215 do zaledwie 1375 pkt. Taki ostrożny cel odzwierciedla ryzyko możliwych zawirowań w światowej gospodarce, których prawdopodobieństwo jest ciągle wysokie. Obecny poziom S&P 500 uwzględnia ponadto wskaźnik ceny do prognozowanych zysków na poziomie 13,3, co świadczy o tym, że nastroje inwestorów są podobne, jak na początku 2011 r. W sytuacji, w której tempo wzrostu zysków powoli maleje, prognozy wzrostu przychodów osiągnęły zaś poziomy najniższe od 2009 r., trudno przewidywać kolejne poważne zwyżki S&P 500 i dalszą poprawę wycen. Bardziej prawdopodobne jest wejście indeksu w fazę konsolidacji w okresie, w którym inwestorzy będą oczekiwać na bardziej pozytywne informacje gospodarcze. [email protected] % 22-333-98-14 WIG20 tracił wczoraj na wartości ponad 2 proc. i była to czwarta spadkowa sesja z rzędu. Do ogłoszenia zakończenia trwającego od ośmiu miesięcy trendu bocznego jeszcze sporo brakuje (około 4 proc.), ale większość analityków już dziś kreśli czarny scenariusz i radzi trzymać się z daleka od rynku akcji (czytaj obok). Tymczasem zarządzający funduszami wciąż wierzą w hossę. Zwyżki powrócą, ale… — Fundamentami wspierającymi rynek będą atrakcyjne wyceny i sporo wolnej gotówki, która może stać się paliwem dla zwyżek. Także spodziewany dołek koniunktury, który nasza gospodarka zobaczy zapewne w III lub IV kwartale, rynki akcji mają prawo dyskontować już obecnie. W takim scenariuszu szczególnymi beneficjentami mogłyby się okazać mniejsze spółki giełdowe — mówi Adam Zaremba, główny ekonomista Idea TFI, który prognozuje, że jeszcze w tym półroczu byki przejmą inicjatywę na warszawskiej giełdzie. Po dwóch miesiącach silnych zwyżek rynek wszedł w fazę odpoczyn- ku. Korekta jest konsekwencją spadku apetytu na ryzyko, związanego z obawami o stabilność strefy euro. Niechlubne miejsce Grecji zajęła bowiem Hiszpania, a w kolejce do utraty wiarygodności w oczach inwestorów dość niespodziewanie stanęła też Holandia. Niepokoją też ostatnie dane makroekonomiczne, i to zarówno te zza oceanu, jak i ze strefy euro i Polski. Wczoraj ciosem dla rynków były słabe wstępne odczyty indeksów PMI dla Niemiec i strefy euro. Grzegorz Zatryb, główny strateg Skarbca TFI, jest przekonany, że zwyżki na GPW powrócą, ale pod warunkiem przekonania rynków, iż Hiszpania nie pozostanie sama ze swoimi problemami. Bardzo ważnym sygnałem będzie deklaracja o powrocie do wykorzystania SMP, programu skupu obligacji zagrożonych państw przez Europejski Bank Centralny (EBC). — Spodziewam się, że do końca maja bank centralny strefy euro pojawi się na rynku obligacji krajów PIIGS. W przypadku Grecji mogliśmy obserwować, jaki optymizm zapanował wśród inwestorów po uruchomieniu środków ratunkowych dla tego kraju. Podobnej reakcji oczekiwałbym po uczestnikach rynków finansowych także w przypadku zaakceptowania przez nich działań władz eurostrefy podjętych dla stabilizacji sytuacji na rynku hiszpańskiego długu — mówi Grzegorz Zatryb. Szansa w przejęciach Eksperci z Union Investemnt TFI katalizatora zwyżek upatrują także w dużej aktywności na rynku fuzji i przejęć. Po okresie wzmożonego popytu ceny wielu papierów dłużnych doszły do poziomów, przy których może następować wyhamowywanie ich dalszego wzrostu. W tej sytuacji międzynarodowi inwestorzy poszukujący zysku ulokują część swojego kapitału na giełdach. — Jeśli wszystkie ogłoszone w ostatnich miesiącach wezwania dojdą do skutku, to wartość tych przejęć przekroczy 4,8 mld zł. Świadczy to o tym, że spółki są obecnie atrakcyjnie wyceniane, a ceny akcji powinny w kolejnych miesiącach wzrastać. To z kolei dobra informacja dla inwestorów posiadających pieniądze zaangażowane w akcjach i funduszach akcji — mówi Maciej Kik, zarządzający funduszami akcji Union Investment TFI. Łukasz Kwiecień z TFI PZU szansy dla świata upatruje w ewentualnej, ale na razie mało prawdopodobnej, operacji znaczącego urynkowienia i umocnienia chińskiego juana. — Umocnienie zwiększyłoby siłę nabywczą i konsumpcję, jednocześnie obniżając koszt importu surowców — dodaje Łukasz Kwiecień. Optymiści w przewadze Adam Zaremba Idea TFI Wojciech Juroszek AgioFunds TFI Maciej Kik Union Investment TFI Paliwem dla zwyżek mogą się stać atrakcyjne wyceny i sporo wolnej gotówki w portfelach inwestorów. Czynnikiem zachęcającym inwestorów do kupna akcji mogą być dobre wyniki finansowe za pierwszy kwartał, raportowane przez kluczowe amerykańskie spółki, takie jak Apple, McDonald’s czy Caterpillar. Aktywność na rynku fuzji i przejęć świadczy o tym, że spółki są atrakcyjnie wyceniane. Notowania powinny więc rosnąć w kolejnych miesiącach. PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 24 REKOMENDACJE 3 rekomendacje dla spółek górniczych proc. O tyle, zdaniem analityków BESI, niedowartościowane są akcje Bogdanki. Analitycy Espirito Santo Investment Bank (BESI) zaktualizowali rekomendacje dla spółek z sektora górniczego. Rekomendacja „kupuj” dotyczy tylko Bogdanki, a cena docelowa to 147,6 zł. Zalecenie dla JSW obniżono z „kupuj” do „neutralnie”. W dół poszła też cena docelowa — o 19 proc., do 102,2 zł. Rekomendacja dla NWR to wciąż „sprzedaj”, a cena docelowa to 13,9 zł. [KZ] 33 proc. Taki jest potencjał spadku notowań NWR zdaniem analityków BESI. Analitycy zalecają ostrożność ócą na GPW 4,5 WIG20 nisko, coraz niżej Notowania w pkt 2900 proc. Tyle WIG20 stracił przez ostatnie cztery sesje. 2782,32 2720 2679,22 2540 2360 2191,11 2180 2000 2010 2011 2167,13 2011 2012 2.11.2010 23.04.2012 Źródło: pb.pl Nieco mniejszym optymistą jest Jarosław Niedzielewski, zarządzający funduszami Investors TFI, który uważa, że zwyżkom na rynku przeszkadzać będzie spowolnienie w gospodarce, które odbije się na rentowności spółek. — Szansę na to, że rynek na koniec pierwszego półrocza przebije poziomy sprzed lutego, oceniam na 35 proc. Uważam, że trend boczny będzie dominował jeszcze przez dwa kolejne kwartały. Rynek będzie pod presją słabszych od oczekiwań danych makroekonomicznych i spowolnienia w gospodarkach krajów strefy euro. Oczekuję jednak, że widoczna poprawa nastąpi w IV kwartale. Wówczas indeksy małych i średnich spółek wzro- sną o 20 proc. od ubiegłorocznych poziomów. Indeks szerokiego rynku zakończy rok na poziomie 44-45 tys. pkt — mówi Jarosław Niedzielewski. Okazji nie zabraknie Inwestorzy, którzy właśnie teraz myślą o inwestycji na giełdzie zysków, powinni szukać wśród spółek, w których w najbliższym czasie pojawi się inwestor strategiczny. Takich firm na rynku nie brakuje. W ostatnim czasie doszło do przejęcia Warty i wezwania na akcje TU Europa przez niemiecką grupę kapitałową Talanx, a Rabobank ogłosił wezwanie do sprzedaży 40 proc. akcji Banku BGŻ. Wezwanie objęło też akcje Empiku i Sygnity, a ana- 27 litycy prześcigają się w spekulacjach na temat spółek, które staną się celem przejęcia. To np. Echo, Śnieżka, PEP czy Grupa Kęty. Grzegorz Zatryb ze Skarbca TFI uważa, że niezależnie od chwilowych wahań koniunktury warto trzymać się inwestycji mocnych fundamentalnie. — W dalszym ciągu preferuję sektory związane z handlem detalicznym i wysoką technologią, choć akurat ten drugi praktycznie nie jest obecny na warszawskim parkiecie. Uważam, że obecna korekta jest niezłą okazją do zwiększenia zaangażowania w spółki mające szanse na dynamiczny wzrost skali działalności i zysków — dodaje Grzegorz Zatryb. Grzegorz Zatryb Skarbiec TFI Łukasz Kwiecień TFI PZU Jarosław Niedzielewski Investors TFI Spodziewam się, że do końca maja bank centralny strefy euro pojawi się na rynku obligacji krajów PIIGS. Od dłuższego czasu autentycznej szansy dla świata upatruję w ewentualnej, ale na razie mało prawdopodobnej, operacji znaczącego urynkowienia — i umocnienia — chińskiego juana. Szansę na to, że rynek na koniec pierwszego półrocza przebije poziomy sprzed lutego, oceniam na 35 proc. Uważam, że przez kolejne dwa kwartały na rynku dominować będzie nadal trend boczny. 80 pkt Tyle jeszcze brakuje, by WIG20 spadł poniżej dołka z początku października. Zarządzający swoje, stratedzy biur maklerskich swoje. Większość tych ostatnich kreśli czarny scenariusz dla rynku akcji. Specjaliści DM IDMSA, którzy już miesiąc temu zwracali uwagę na liczne sygnały ostrzegawcze dla posiadaczy akcji, nie są zaskoczeni przeceną na GPW. — To, co mimo wszystko jest dla nas niespodzianką, to fakt, że iskrą, która wywołała pożar na rynkach, była deklaracja Fedu o powstrzymaniu się przed następną rundą dodruku dolara. O tym, że szanse na to są znikome, byliśmy przekonani już na początku roku — piszą analitycy brokera w opublikowanej wczoraj strategii inwestycyjnej na maj. Podtrzymują oni zdanie, że w najbliższych miesiącach bardziej prawdopodobne są spadki cen akcji, choć — jak podkreślają analitycy — ich skala nie powinna być dramatyczna. Sobiesław Kozłowski, szef analityków DM BPS, uważa, że o tym, czy WIG20 przełamie barierę 2090 pkt, zdecydować mogą wyniki wyborów we Francji, raporty finansowe spółek i to, jakie będą finalne dane o PMI. — Opublikowane wczoraj wstępne odczyty PMI dla Francji, Niemiec oraz strefy euro dotyczące usług i przemysłu są niepokojące nie tylko dlatego, że są wyraźnie słabsze od oczekiwań. Przede wszystkim obrazują tendencję spowolnienia gospodarczego z trudną do oszacowania skalą — dodaje Sobiesław Kozłowski, szef analityków DM BPS. Do tego, by trzymać się z daleka od rynków akcji, namawiają analitycy DM BZ WBK. Zwracają oni uwagę na słabnącą dynamikę chińskiego PKB i niepokojące, najświeższe dane makroekonomiczne z USA. — To niszcząca mieszanka dla rynków, która może spowodować, że uzależnione od notowań surowców giełdy rynków wschodzących szybko oddadzą większość zysków, wypracowanych na początku roku — mówi Paweł Burzyński, strateg DM BZ WBK. Podobnego zdania jest Michał Marczak, szef analityków DI BRE Banku, który uważa, że giełdy za oceanem są gotowe do większej korekty, jeśli dane makro ze Stanów Zjednoczonych zaczną rozczarowywać inwestorów (co już ma miejsce). — Prawdopodobieństwo takiego scenariusza oceniamy na 70 proc. Podkreślamy jednak, że chodzi o korektę, a nie zmianę trendu wzrostowego — mówi Michał Marczak. Optymizmu nie tracą natomiast analitycy Erste Banku i Wood & Co. Pierwsi uważają, że giełdy najgorsze mają za sobą, a wyceny spółek nie są wyśrubowane. Drudzy radzą kupować akcje polskich firm, bo uważają, że ożywienie w niemieckiej gospodarce, dobra kondycja krajowych konsumentów i rosnące zyski banków spowodują, że rodzimy PKB urośnie w tym roku o 3 proc. [KZ] Faworyci DM IDMSA Analitycy brokera wytypowali 19 spółek, których notowania będą ich zdaniem zachowywać się w maju lepiej od rynku. Na liście są Agora, Asbis, Asseco Poland, Bogdanka, Budimex, BZ WBK, CD Projekt RED, City Interactive, GTC, ING BSK, Integer, Lena Lighting, LPP, Netia, PBG, Pekao, Ronson Europe, Synthos i Azoty Tarnów. 28 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 PulsInwestora Stopy zwrotu — krótki dystans (1T, 1M, 3M) Data AKCJI POLSKICH 1. Quercus short (Parasolowy SFIO) 2. PZU Akcji Małych i Średnich Spółek 3. PKO Akcji Małych i Średnich Spółek Plus 4. Copernicus Akcji (Copernicus FIO) 5. Aviva Investors Polskich Akcji (Aviva Investors FIO) Copernicus Akcji Dywidendowych (Copernicus FIO) PKO Akcji Małych i Średnich Spółek FIO BNP Paribas Sektorowy (BNP Paribas FIO) Quercus Agresywny (Parasolowy SFIO) Polbank (LF) Zagraniczny Subfundusz Dynamiczny Millennium Dynamicznych Spółek (Millennium FIO) Noble Fund Akcji Małych i Średnich Spółek Ipopema Agresywny (Ipopema SFIO) Aviva Investors Małych Spółek (Aviva Investors FIO) Aviva Investors Nowych Spółek (Aviva Investors FIO) Amplico Małych i Średnich Spółek (Krajowy FIO) Amplico Akcji Plus (Światowy SFIO) Investor Top 25 Małych Spółek FIO Allianz Akcji (Allianz FIO) PZU Akcji Krakowiak (PZU FIO Parasolowy) Skarbiec Akcja (Skarbiec FIO) Skarbiec - Top Funduszy Akcji SFIO PKO Akcji FIO Millennium Akcji (Millennium FIO) PKO Akcji Plus (Parasolowy FIO) Legg Mason Akcji FIO Multi Units Luxembourg - Lyxor ETF WIG20 (PLN) UniAkcje Sektory Wzrostu (UniFundusze FIO) BPS Akcji (BPS FIO) Nordea 1 - Akcji Polskich E (PLN) Skarbiec Małych i Średnich Spółek (Skarbiec FIO) Noble Fund Akcji (Noble Funds FIO) ING Akcji (ING FIO) Ipopema m-INDEKS FIO UniKorona Akcje (UniFundusze FIO) SKOK Akcji (SKOK PARASOL FIO) 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-20 04-20 04-19 04-20 04-19 04-19 04-19 04-19 04-20 04-19 Zmiana Zmiana tydzień miesiąc [%] [%] 1.1 0.3 -0.7 0.5 0.8 0.3 -0.2 -0.0 0.4 -0.1 -0.3 1.2 -0.9 0.2 1.2 -0.1 -0.5 0.3 -0.2 -0.5 -0.0 0.7 -0.6 -0.6 -0.6 -0.4 -2.4 -1.3 -0.9 -1.6 0.0 -0.6 -0.3 0.3 -1.0 -0.7 4.6 -0.9 -1.6 -1.7 -1.9 -2.1 -2.3 -2.3 -2.7 -3.0 -3.1 -3.2 -3.4 -3.5 -3.5 -3.6 -3.6 -3.7 -3.8 -3.8 -3.9 -3.9 -3.9 -4.0 -4.0 -4.2 -4.3 -4.4 -4.4 -4.4 -4.4 -4.5 -4.5 -4.5 -4.5 -4.6 Stopy zwrotu — długi dystans (6M, 12M, 3Y) AKCJI POLSKICH 0.5 13.9 12.5 5.2 11.0 23.8 10.5 -0.6 11.3 2.7 10.2 11.4 2.7 13.0 11.8 9.6 2.4 12.3 -0.6 4.4 3.0 3.9 2.6 3.3 3.5 3.2 -0.9 0.6 0.8 0.6 8.2 4.6 4.1 8.2 1.4 2.4 1. Quercus short (Parasolowy SFIO) 2. PKO Akcji Małych i Średnich Spółek Plus 3. Quercus Agresywny (Parasolowy SFIO) 4. PKO Akcji Małych i Średnich Spółek FIO 5. Aviva Investors Nowych Spółek Noble Fund Akcji Małych i Średnich Spółek PZU Akcji Małych i Średnich Spółek Arka Prestiż Akcji Polskich (Arka Prestiż SFIO) Allianz Akcji (Allianz FIO) Aviva Investors Polskich Akcji (Aviva Investors FIO) Aviva Investors Małych Spółek (Aviva Investors FIO) Allianz Akcji Małych i Średnich Spółek (Allianz FIO) Legg Mason Akcji FIO ING Akcji 2 SFIO PKO Akcji Plus (Parasolowy FIO) Noble Fund Akcji (Noble Funds FIO) Skarbiec - Top Funduszy Akcji SFIO Allianz Akcji Plus (Allianz FIO) KBC Akcji Małych i Średnich Spółek FIO Polbank (LF) Zagraniczny Subfundusz Dynamiczny UniKorona Akcje (UniFundusze FIO) AXA Akcji Big Players (AXA FIO) PKO Akcji FIO Amplico Małych i Średnich Spółek (Krajowy FIO) Ipopema m-INDEKS FIO Skarbiec Małych i Średnich Spółek (Skarbiec FIO) AXA Akcji (AXA FIO) UniAkcje Sektory Wzrostu (UniFundusze FIO) KBC Portfel Akcji Średnich Spółek Copernicus Akcji (Copernicus FIO) Millennium Dynamicznych Spółek (Millennium FIO) SKOK Akcji (SKOK PARASOL FIO) Investor Top 25 Małych Spółek FIO Credit Agricole Akcyjny (Credit Agricole FIO) Amplico Akcji Plus (Światowy SFIO) Skarbiec Akcja (Skarbiec FIO) OBLIGACJI 1. Allianz Polskich Obligacji Skarbowych (Allianz FIO) 2. Copernicus Dłużnych Papierów Korporacyjnych 3. Ipopema Obligacji (Ipopema SFIO) 4. Agio-Kapitał (Agio SFIO) 5. BPS Obligacji (BPS FIO) Agio-Kapitał (USD) (Agio SFIO) KBC Portfel Obligacyjny (KBC Portfel VIP SFIO) Arka Prestiż Obligacji Korporacyjnych Amplico Obligacji (Krajowy FIO) KBC Papierów Dłużnych (KBC FIO) Aviva Investors Dłużnych Papierów Korporacyjnych Opera Avista.pl (Opera FIO) Amplico Obligacji Plus (Światowy SFIO) Arka BZ WBK Obligacji Korporacyjnych Polbank (LF) Zagraniczny Subfundusz Oszczędnościowy Skarbiec Depozytowy DPW (Skarbiec FIO) SKOK Obligacji (SKOK PARASOL FIO) Arka BZ WBK Obligacji Skarbowych KBC Delta SFIO Średnia FI PDP_UN IRFU-PDP_UN Arka Prestiż Obligacji Skarbowych (Arka Prestiż SFIO) BNP Paribas Komercyjnych Papierów Dłużnych 04-19 04-18 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-20 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-17 04-19 04-19 04-19 Zmiana Zmiana tydzień miesiąc [%] [%] 0.2 0.3 0.1 0.2 0.2 0.0 0.3 0.1 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.0 0.1 0.2 0.1 0.2 0.2 0.0 0.1 0.1 0.0 1.6 1.1 0.9 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.2 Zmiana 3 mies. [%] OBLIGACJI 1.9 0.6 3.4 1.8 2.2 12.1 2.5 4.1 2.1 2.6 2.2 3.1 1.8 1.0 2.5 2.4 2.6 2.7 2.6 2.3 2.1 0.8 1. PZU Papierów Dłużnych POLONEZ 2. UniKorona Obligacje (UniFundusze FIO) 3. PKO Papierów Dłużnych Plus (Parasolowy FIO) 4. Arka Prestiż Obligacji Skarbowych 5. ING Obligacji 2 SFIO Aviva Investors Obligacji (Aviva Investors FIO) PKO Obligacji Długoterminowych FIO PKO Obligacji FIO SKOK Obligacji (SKOK PARASOL FIO) IRFU-PDP_UN Opera Avista.pl (Opera FIO) Copernicus Dłużnych Papierów Korporacyjnych Pioneer Obligacji - Dynamiczna Alokacja FIO Pioneer Obligacji Plus (Pioneer FIO) Skarbiec Depozytowy DPW (Skarbiec FIO) Agio-Kapitał (Agio SFIO) ING Obligacji (ING FIO) Średnia FI PDP_UN Idea Obligacji (Idea FIO) Amplico Obligacji Plus (Światowy SFIO) AXA Obligacji (AXA FIO) KBC Portfel Obligacyjny (KBC Portfel VIP SFIO) KBC Papierów Dłużnych (KBC FIO) Stopy zwrotu — krótki dystans (1T, 1M, 3M) Data STABILNEGO WZROSTU 1. Amplico Stabilnego Wzrostu (Krajowy FIO) 2. Aviva Investors Stabilnego Inwestowania 3. Noble Fund Stabilnego Wzrostu Plus 4. Credit Agricole Stabilnego Wzrostu 5. SKOK Stabilny Zmiennej Alokacji Amplico Stabilnego Wzrostu Plus (Światowy SFIO) Aviva Investors Ochrony Kapitału Plus Arka BZ WBK Stabilnego Wzrostu (Arka BZ WBK FIO) PKO Stabilnego Wzrostu FIO PKO Stabilnego Wzrostu Plus (Parasolowy FIO) Millennium Stabilnego Wzrostu (Millennium FIO) Legg Mason Senior SFIO PZU Stabilnego Wzrostu Mazurek AXA Stabilnego Wzrostu (AXA FIO) REKLAMA 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 Zmiana Zmiana tydzień miesiąc [%] [%] -0.1 0.4 0.6 0.0 -0.0 -0.1 0.1 -0.0 -0.0 -0.0 -0.1 -0.1 -0.0 -0.0 -0.6 -0.6 -0.7 -0.7 -1.0 -1.0 -1.2 -1.2 -1.3 -1.3 -1.4 -1.4 -1.4 -1.5 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-20 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-20 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 Zmiana Zmiana 6 mies. 12 mies. [%] [%] 2.2 18.4 15.3 11.8 12.9 11.8 12.4 5.1 -0.8 9.3 13.0 1.3 1.1 0.3 2.5 5.5 1.6 -0.2 9.4 -0.0 -1.2 1.4 0.9 7.5 6.4 6.7 0.1 -4.6 9.4 -0.6 9.0 0.7 16.1 2.9 -1.0 0.0 22.0 3.3 -10.1 -11.5 -12.0 -12.7 -12.8 -12.9 -13.7 -14.1 -14.3 -14.9 -15.4 -15.6 -16.0 -16.1 -16.4 -16.6 -17.0 -17.3 -17.4 -17.5 -17.9 -18.1 -18.3 -18.5 -18.8 -18.9 -19.1 -19.3 -19.3 -20.2 -20.4 -20.4 -21.0 -21.2 REKLAMA Zmiana 3 lata [%] 96.5 39.3 78.3 42.8 39.1 25.3 60.1 71.1 50.6 37.4 37.8 23.9 52.1 25.5 44.0 43.0 34.8 46.2 18.8 35.7 21.6 27.4 49.1 22.1 40.7 22.4 35.6 29.4 17.5 Stopy zwrotu — długi dystans (6M, 12M, 3Y) Stopy zwrotu — krótki dystans (1T, 1M, 3M) Data Data Zmiana 3 mies. [%] Data 04-19 04-20 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-20 04-18 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-17 04-20 04-19 04-19 04-19 04-19 Zmiana Zmiana 6 mies. 12 mies. [%] [%] 5.0 4.2 4.3 4.1 4.0 4.2 3.8 3.9 4.2 3.7 4.4 2.9 3.5 3.2 4.4 3.6 3.0 4.0 2.5 3.6 3.0 4.3 4.1 13.6 9.3 9.1 8.8 8.7 8.7 8.6 8.6 8.1 8.0 7.7 7.7 7.7 7.7 7.6 7.6 7.5 7.3 7.2 7.2 7.2 7.1 7.0 Zmiana 3 lata [%] 23.2 30.4 24.9 22.9 24.1 22.3 21.5 28.2 21.3 21.0 22.8 24.5 18.1 22.1 36.2 28.6 20.9 20.0 www.quercustfi.pl e-mail: [email protected] infolinia: (22) 338 91 14 Subfundusz/Fundusz QUERCUS Ochrony Kapitału QUERCUS Selektywny QUERCUS Agresywny QUERCUS Bałkany i Turcja QUERCUS Rosja QUERCUS lev QUERCUS short QUERCUS Absolute Return FIZ QUERCUS Absolutnego Zwrotu FIZ Data Wycena [PLN] Zmiana [%] Zmiana 12 mies. [%] 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-03-30 2012-03-30 122.44 118.16 132.02 108.63 101.52 80.21 100.06 1151.71 1070.87 -0.01 -0.33 -0.79 -0.04 0.47 -0.89 0.43 2.0 1.64 4.35 -0.68 -11.39 -19.67 -11.24 -46.63 24.47 -3.96 4.13 REKLAMA Pramerica Życie TUiR SA Spółka Grupy Prudential Financial, Inc.* al. Jana Pawła II 23, 00-854 Warszawa tel: (+48 22) 329 3000, fax: (+48 22) 329 3010 DATA WYCENA 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 29.68 25.81 17.68 314.49 263.02 237.30 21.04 178.49 49.51 264.24 124.84 251.25 NAZWA UFK Pramerica - Arka BZ WBK Akcji UFK Pramerica - Arka BZ WBK Stabilnego Wzrostu UFK Pramerica - Arka BZ WBK Obligacji Skarbowych UFK Pramerica - Legg Mason Akcji UFK Pramerica - Legg Mason Senior UFK Pramerica - Legg Mason Obligacji UFK Pramerica - Pioneer Akcji Polskich UFK Pramerica - Pioneer Stabilnego Wzrostu UFK Pramerica - Pioneer Obligacji Plus UFK Pramerica - PKO Akcji UFK Pramerica - PKO Stabilnego Wzrostu UFK Pramerica - PKO Obligacji *Prudential Financial, Inc. (PFI), spółka zarejestrowana w Stanach Zjednoczonych. PFI nie jest powiązany w żaden sposób z Prudential plc, spółką zarejestrowaną w Wielkiej Brytanii. REKLAMA ISIN Wal LU0088340160 LU0095490057 LU0269742325 LU0081706904 LU0212963689 LU0120291959 LU0377127369 LU0185157764 LU0088340673 LU0377069900 LU0251280102 LU0293287909 LU0229438048 PLN PLN PLN PLN PLN PLN PLN PLN PLN PLN PLN PLN PLN Klasa Data NAV BNPP L1 Akcji Eur. R. Wsch. Classic BNPP L1 Akcji Najl. Wyb. Azja (bez Jap.) Classic BNPP L1 Akcji Rosja Classic BNPP L1 Akcji Sw. R. Wsch. Classic BNPP L1 Akcji Turcja Classic BNPP L1 Globalnych Mozliwosci Classic BNPP L1 Globalnych Spólek Nieruchomosci Classic BNPP L1 OBAM Akcji Swiat Classic BNPP L1 Obl. Eur. R. Wsch Classic BNPP L1 Obligacji Swiat High Yield Classic BNPP L1 Obl. Sw. R. Wsch. w Wal. Lok. Classic BNPP L1 Obl. Zam. Sw. PLN Hedged Classic H PLN BNPP L1 Swiatowe Surowce Classic Subfundusz 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 2012-04-20 3588.91 1241.05 395.68 1346.43 689.27 316.6 107.82 364.37 976.12 133.09 358.84 329.93 274.83 NAV-1 3578.03 1254.14 393.97 1352.68 687.08 318.41 107.43 364.66 975.37 132.77 358.75 330.62 274.81 REKLAMA Nazwa AXA Equity AAA AXA Akcji „Big Players” AXA Akcji AXA Zrównoważony AXA Stabilnego Wzrostu AXA Obligacji AXA Bond AAA AXA Lokacyjny Data wyceny Wycena [PLN] Zmiana dzienna [%] 3M [%] 12M [%] 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 2012-04-19 105.38 100.53 97.86 101.28 104.03 109.01 107.66 107.35 - 7.09 3.80 3.64 4.21 3.40 1.77 1.72 1.30 -16.65 -17.50 -18.83 -9.96 -3.47 7.22 6.82 4.56 REKLAMA Stopy zwrotu — długi dystans (6M, 12M, 3Y) Zmiana 3 mies. [%] 3.8 5.5 6.2 4.6 1.2 1.9 3.6 3.6 2.7 3.2 2.3 0.9 2.9 3.3 Data STABILNEGO WZROSTU 1. PKO Stabilnego Wzrostu Plus (Parasolowy FIO) 2. Aviva Investors Ochrony Kapitału Plus 3. PKO Stabilnego Wzrostu FIO 4. Aviva Investors Stabilnego Inwestowania 5. Credit Agricole Stabilnego Wzrostu UniStabilny Wzrost (UniFundusze FIO) Legg Mason Senior SFIO KBC Stabilny (KBC FIO) AXA Stabilnego Wzrostu (AXA FIO) SKOK Stabilny Zmiennej Alokacji Amplico Stabilnego Wzrostu Plus (Światowy SFIO) Amplico Stabilnego Wzrostu (Krajowy FIO) Investor Zabezpieczenia Emerytalnego FIO Allianz Stabilnego Wzrostu (Allianz FIO) 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-20 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 04-19 Zmiana Zmiana 6 mies. 12 mies. [%] [%] 3.7 3.8 3.2 5.6 4.0 1.2 0.7 3.1 2.6 1.2 1.5 3.3 2.2 -1.2 -0.5 -0.6 -1.2 -1.4 -2.0 -2.5 -2.5 -2.7 -3.4 -3.5 -3.7 -4.4 -4.5 -4.6 Zmiana 3 lata [%] 21.8 22.9 18.1 30.4 23.1 41.1 17.4 29.2 14.0 23.5 24.9 15.7 0.7 25000 UniLokata (PLN) 2012-04-23 101,41 0,04 -* UniWIBID (PLN) 2012-04-23 1583,99 0,04 5,53 UniEURIBOR (EUR) 2012-04-23 1127,47 0,00 3,28 UniDolar Pieniężny (USD) 2012-04-23 38,17 0,03 3,45 UniObligacje: Nowa Europa (PLN) 2012-04-23 157,87 0,12 10,89 UniObligacje Aktywny (PLN) 2012-04-23 114,98 0,01 14,85 UniStabilny Wzrost (PLN) 2012-04-23 141,80 -0,62 -3,14 UniKorona Zrównoważony (PLN) 2012-04-23 256,38 -1,01 -8,30 UniKorona Akcje (PLN) 2012-04-23 159,69 -1,84 -18,91 * zmiana od utworzenia Portfela Subfunduszu 2012-01-31 To miejsce czeka na Twoją reklamę 22-333-98-88 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 29 PulsInwestora FDASFDS Fundusze liczą straty na spółkach budowlanych TFI i OFE to znaczący akcjonariusze i obligatariusze największych spółek z sektora, które są dziś pod ostrzałem inwestorów 5 lat od szczytu Jagoda Fryc WIG-Budownictwo – notowania w pkt Kamil Zatoński [email protected] 22-333-99-70 [email protected] 22-333-98-14 W szczycie hossy budowlanej, który — co ciekawe — przypadł niemal dokładnie 5 lat temu (23 kwietnia 2007 r.) łączne zaangażowanie funduszy w akcje liderów branży liczone było w miliardach złotych. Załamanie notowań mocno odchudziło jednak tę część portfeli. Jeśli nie liczyć Budimeksu, który jako jedyny względnie trzyma formę, łączna wartość pakietów pięciu spółek budowlanych — PBG, HBP, Mostostalu Warszawa, Trakcji i DSS — które mogą się znajdować w rękach funduszy, to niespełna 380 mln zł. To nawet mniej niż 0,5 proc. akcyjnej części portfeli OFE i TFI. To, które fundusze zdołały się w porę ewakuować z tonącego statku, okaże się dopiero za jakiś czas. Ze względu na rozproszenie udziałów w poszczególnych portfelach wpływ na wycenę większości jednostek nie będzie zapewne tak drastyczny, jak to było z wpadką Idei Premium na obligacjach DSS. Tylko jednego dnia wycena funduszu spadła o 3,3 proc. Nie ma jednak wątpliwości, że w pojedynczych przypadkach straty będą spore ze względu na duże zaangażowanie TFI i OFE nie tylko w akcje, ale też w obligacje firm budowlanych. Niektóre fundusze ograniczały w ostatnich miesiącach udziały w spółkach z branży, ale w kilku z nich wciąż są czołowymi akcjonariuszami. Tak jest w PBG, gdzie ING OFE i Pioneer Pekao Investment Management mają w sumie jedną czwartą akcji. Podobnie jest w Polimeksie (ING OFE i Pioneer mają ponad 22 proc.), Mostostalu Warszawa (OFE PZU Złota Jesień ma 17 proc., Aviva OFE 5,1 proc.) czy Hydrobudowie. W tej ostatniej jedynym „ujawnionym” funduszem znów jest ING OFE (11 proc.). To samo dotyczy Trakcji Polskiej, gdzie ING ma 6,5 proc. walorów. — Bez komentarza — mówi Grzegorz Chłopek, wiceprezes ING PTE. W sumie, jeśli wziąć pod uwagę dane na koniec czerwca (dla TFI) i koniec grudnia 2011 r. (dla OFE), łączny udział funduszy w akcjonariacie PBG i Polimeksu wynosił po ponad 55 proc. W Mostostalu Warszawa było to 46,5 proc., DSS 38 proc., Budimeksie 32 proc., a Trakcji Polskiej 24 proc. Niektóre fundusze ograniczały w ostatnich miesiącach udziały w spółkach z branży, ale w kilku z nich wciąż są wiodącymi akcjonariuszami. Fundusze chętnie kupowały też obligacje spółek budowlanych. Według danych na koniec czerwca 2011 r., krajowe TFI zainwestowały łącznie prawie 827 mln zł w papiery dłużne czterech spółek budowlanych, w tym najwięcej — bo aż 502 mln zł — zapłaciły za papiery PBG. Wśród OFE znalazł się tylko jeden 12000 9600 7200 4800 2400 1891,61 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Źródło: notowania.pb.pl odważny — ING OFE, który w obligacjach Trakcji Polskiej ulokował ponad 62 mln zł. Spośród TFI najbardziej uzbrojone w papiery dłużne spółek budowlanych były fundusze ze stajni Union Investment TFI. Superbezpieczny, wyceniany liniowo UniWibid na koniec czerwca 2011 r. posiadał w portfelu papiery PBG i Polimeksu-Mostostalu warte łącznie ponad 166 mln zł. Z kolei Unikorona Obligacje zaangażowała nieco ponad 80 mln zł. Obligacje korporacyjne kusiły również zarządzających funduszami Idea TFI. W portfelu Idea Premium w połowie ubiegłego roku znajdowały się papiery DSS, PBG i Trakcji Polskiej o łącznej wartości 79 mln zł. Jakby tego było mało, według szacunków Analiz Online fundusz na początku roku dokupił obligacje bankrutującego DSS warte około 30 mln zł. 55% Takie kilka miesięcy temu było łączne zaangażowanie TFI i OFE w akcjonariacie Polimeksu i PBG. 827 mln zł Tyle kilka miesięcy temu fundusze zapłaciły za obligacje czterech spółek budowlanych: PBG, Polimeksu, Trakcji-Tiltry i DSS. GIEŁDA Czarny poniedziałek spółek budowlanych Branżowy indeks WIG-Budownictwo tracił wczoraj blisko 7 proc., spadając do najniższego poziomu od 7 lat. W ciągu ostatniego tygodnia inwestorzy przecenili spółki budowlane średnio o 18 proc. Już końcówka ubiegłego tygodnia była fatalna dla branży. To, co się wydarzyło wczoraj, można nazwać już dramatem. Prawie 20 proc. traciły wczoraj akcje Hydrobudowy Polska, kursy akcji jej głównego udziałowca Grupy PBG oraz Polimeksu-Mostostalu spadły o — odpowiednio — 21 i 16 proc. Na wartości straciły też mniejsze spółki, w różnym stopniu zaan- gażowane w sektor drogowy: Mirbud przeceniono o 14 proc., Mostostal Zabrze o 8 proc., PBO Anioła o 8 proc., a PolAquę o 14 proc. Fason trzymał tylko Budimex (-3,5 proc.), ale było to za mało, by obronić subindeks WIG-Budownictwo przed drastycznym spadkiem o 8 proc. Wskaźnik znalazł się na poziomie najniższym od siedmiu lat. W ciągu ostatnich 5 sesji wartość rynkowa PBG — do niedawna jednego z warszawskich blue chipów — spadła o ponad 30 proc., a kapitalizacja Hydrobudowy skurczyła się o ponad jedną trzecią. W poniedziałek inwestorzy rzucili do wyprzedaży akcji firm budowlanych po infor- macji o wniosku o upadłość firmy Hydrobudowa. Kilka dni wcześniej sąd ogłosił upadłość likwidacyjną innej firmy zaangażowanej przy kontraktach autostradowych — Dolnośląskich Surowców Skalnych (jej akcje zostały już wykluczone z indeksu branżowego). W sądzie leży też wniosek o upadłość układową Poldimu, spółki zależnej Trakcji, która była wykonawcą odcinka autostrady A1 pod Łodzią. — Wyprzedaż to rezultat splotu czynników o charakterze fundamentalnym i paniki. Zadłużenie spółek urosło do zbyt dużego poziomu, a spółki ponoszą straty na budowie dróg. Pojawia się realny problem ze spłatą zadłużenia. Winne takie- go stanu rzeczy są Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, która późno płaci za wykonane prace, wzrost cen materiałów i niskie ceny kontraktów — tłumaczy skalę przeceny spółek budowlanych Arkadiusz Chojnacki, szef działu analiz Ipopemy Securities. W jego opinii, kiedy zaczął się boom drogowy, wiele firm bez doświadczenia stanęło do przetargów. Szef jednej z firm z branży pokusił się nawet o stwierdzenie, iż wystarczyło mieć konia z furmanką, by starać się o kontrakt drogowy. — Dziś ktoś za te pozory oszczędności musi zapłacić — mówi analityk Ipopemy. Jacek Iskra [email protected] Chudną w oczach Spadek kapitalizacji przez ostatnie 5 sesji (w mln zł) PBG 115 Polimex Mostostal 102 Hydrobudowa Polska 43 Mostostal Zabrze 32 Trakcja-Tiltra 24 Źródło: obliczenia własne 30 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 PulsInwestora Rynek akcji – notowania ciągłe Nazwa 06MAGNA(06N) 08OCTAVA(08N) 4FUNMEDIA(4FM) ABCDATA(ABC) ABMSOLID(ABM) ABPL(ABE) ACAUTOGAZ(ACG) ACE(ACE) ACTION(ACT) ADVADIS(ADS) ADVGRUPA(ADV) AGORA(AGO) AGROTON(AGT) AGROWILL(AWG) ALCHEMIA(ALC) ALMA(ALM) ALTERCO(ALT) AMBRA(AMB) AMICA(AMC) AMPLI(APL) AMREST(EAT) ANTI(ANT) APATOR(APT) APLISENS(APN) ARCTIC(ATC) ARCUS(ARC) ARMATURA(ARM) ARTERIA(ARR) ASBIS(ASB) ASSECOBS(ABS) ASSECOPOL(ACP) ASSECOSEE(ASE) ASSECOSLO(ACS) ASTARTA(AST) ATLANTAPL(ATP) ATLANTIS(ATS) ATLASEST(ATL) ATM(ATM) ATMGRUPA(ATG) ATREM(ATR) AVIASG(ASG) AWBUD(AWB) AZOTYTARNOW(ATT) B3SYSTEM(B3S) BAKALLAND(BAK) BANKBPH(BPH) BARLINEK(BRK) BBICAPNFI(BBC) BBIDEVNFI(BBD) BBIZENNFI(BBZ) BEDZIN(BDZ) BENEFIT(BFT) BERLING(BRG) BEST(BST) BETACOM(BCM) BGZ(BGZ) BIOTON(BIO) BIPROMET(BPM) BLACKLION(BLI) BMPAG(BMP) BNPPL(BNP) BOGDANKA(LWB) BOMI(BMI) BORYSZEW(BRS) BOS(BOS) BOWIM(BOW) BRE(BRE) BSCDRUK(BSC) BUDIMEX(BDX) BUDOPOL(BDL) BUDVARCEN(BDV) BUMECH(BMC) BYTOM(BTM) BZWBK(BZW) CALATRAVA(CTC) CAMMEDIA(CAM) CAPITAL(CPA) CASHFLOW(CFL) CCC(CCC) CCENERGY(CCE) CCIINT(CCI) CDRED(CDR) CEDC(CDC) CELTIC(CPD) CENTKLIMA(CKL) CENTROZAP(CZP) CEZ(CEZ) CHEMOS(CHS) CIECH(CIE) CITYINTER(CIA) COALENERG(CLE) COGNOR(COG) COLIAN(COL) COMARCH(CMR) COMP(CMP) COMPLEX(CMX) CORMAY(CRM) CPENERGIA(CPE) CYFRPLSAT(CPS) DEBICA(DBC) DECORA(DCR) DELKO(DEL) DGA(DGA) DMWDM(WDM) DOMDEV(DOM) DRAGOWSKI(ADD) DREWEX(DRE) DROP(DRP) DROZAPOL(DPL) DSS(DSS) DUDA(DUD) ECARD(ECD) ECHO(ECH) EDINVEST(EDI) EFEKT(EFK) EFH(EFH) EKO(EKO) EKOEXPORT(EEX) ELBUDOWA(ELB) ELEKTROTI(ELT) ELKOP(EKP) ELZAB(ELZ) EMCINSMED(EMC) EMCINSMED-PDA EMPERIA(EMP) ENAP(ENP) ENEA(ENA) ENELMED(ENE) ENERGOINS(ENI) ENERGOPLD(EPD) ENERGOPOL(EPL) ERBUD(ERB) ERG(ERG) ERGIS(EEF) ESSYSTEM(ESS) ESTAR(EST) EUCO(EUC) EUIMPLANT(EUI) EUROCASH(EUR) EUROHOLD(EHG) EUROMARK(EMK) EUROTEL(ETL) FAM(FAM) FAMUR(FMF) FARMACOL(FCL) Nazwa Kurs [zł] zamknięcia 23.04.2012 Zm. [%] Wartość obrotu [tys. zł] Wartość rynkowa [mln zł] 0,34 3,40 20,00 2,09 2,10 20,27 20,00 7,09 22,90 0,07 14,21 11,14 20,69 0,64 4,70 30,11 27,90 6,84 46,94 2,29 68,65 0,60 24,01 9,00 5,68 2,89 1,78 13,00 2,43 10,55 45,26 8,45 22,50 60,30 10,50 0,37 1,53 8,75 1,10 6,16 36,00 1,49 33,00 1,07 4,10 40,77 1,20 0,94 0,31 0,48 27,33 171,60 3,75 23,00 6,32 71,15 0,08 7,07 1,28 2,85 77,25 119,50 1,43 0,70 46,41 7,00 286,00 16,08 80,40 0,71 2,75 10,97 0,62 231,00 0,30 4,09 1,42 2,69 55,00 0,27 29,90 5,20 15,50 14,15 10,85 0,16 127,00 0,25 16,67 27,33 25,25 3,36 2,24 57,00 64,45 1,67 12,10 0,65 13,66 50,50 9,10 3,42 1,83 0,43 35,40 0,64 0,36 14,80 1,40 1,17 0,65 0,25 3,95 4,56 8,95 0,46 3,69 18,30 105,50 9,50 0,26 1,16 7,77 7,99 107,50 0,84 16,40 3,96 9,44 1,84 5,81 14,74 0,51 1,80 2,80 145,00 11,69 0,16 39,00 2,55 1,99 16,57 1,08 3,43 21,50 -5,6 0,3 0,1 -3,2 -13,6 -0,6 -2,4 -3,3 -0,4 0,0 -2,0 -5,3 -3,7 -4,5 -6,2 -2,2 -3,5 -1,6 -6,1 4,6 -3,0 -11,8 -2,6 -7,2 2,9 -0,3 -7,3 0 -2,0 0,5 -4,3 -0,6 1,1 -4,5 0,0 -5,1 -4,4 -0,5 -7,6 -6,4 -0,2 0,0 -3,5 0,0 0,0 -0,6 -7,0 -2,1 -3,1 -11,1 0,0 0,9 -2,3 0,0 -4,1 0,0 0,0 -5,5 -3,8 -1,7 -5,7 -3,3 -2,7 -6,7 -2,5 -7,2 -1,4 -2,0 -3,5 -6,6 0 1,8 -1,6 -0,4 -11,8 -6,0 -6,0 -4,6 -2,0 0,0 -2,6 -12,0 13,1 0,0 -3,0 -11,1 -0,6 -7,4 -4,5 -1,9 -2,9 -0,6 -5,9 -8,8 -0,1 -2,9 -5,3 -4,4 0,1 -3,8 -5,4 -11,6 -1,6 0,0 -1,6 -3,0 0 -13,5 -2,8 -13,3 -5,8 0,0 -2,0 -1,7 0,6 -11,5 0,0 -8,5 -6,4 -4,8 -7,1 -3,3 -2,6 0 -1,2 -6,7 -0,5 -2,0 -0,4 0,0 -5,4 -7,9 -8,9 0,0 0,0 0 -2,2 -5,9 -2,1 0 0 0,0 -6,9 -4,7 -3,2 78 474 204 83 188 14 158 278 103 8 32 963 46 22 71 16 20 77 295 8 88 35 206 23 105 16 69 27 432 7442 19 33 121 1 574 20 67 81 48 38 3 1781 5 55 4656 59 97 404 86 1 9 390 2 22 1723 4062 134 85 37 1 5051 1463 16649 25 15 14183 1 2800 18 33 14 153 1196 75 35 32 1725 24 58 9503 11784 0 155 446 3771 71 1160 460 77 148 122 135 17 13 739 33 562 57 7 49 47 9 2 3 63 31 1059 665 2 133 10 2 1154 20 4454 72 14 28 7 2 666 15 1616 9 69 87 50 62 38 10 1 2 14 4505 0 63 1120 93 29,49 427,87 81,27 260,68 16,66 328,12 189,06 150,52 375,79 14,10 99,47 567,44 448,35 54,29 972,90 167,44 154,70 172,41 364,97 7,52 1456,33 5,25 842,92 115,64 314,69 21,37 144,18 55,56 134,87 352,56 3510,62 438,51 480,60 1507,50 63,96 46,62 76,99 318,00 94,60 56,86 212,16 122,82 2115,81 15,15 81,88 3125,75 174,20 48,32 162,15 66,96 86,07 412,67 65,25 134,55 12,77 3069,18 542,91 43,83 154,02 53,63 1863,54 4064,62 72,20 1579,70 759,88 136,60 12041,39 157,70 2052,62 36,92 27,21 58,23 43,78 16880,56 73,00 29,79 34,70 20,18 2112,00 257,61 1530,88 493,74 1133,67 482,07 92,43 54,96 68324,70 37,52 878,51 345,72 1136,53 222,51 321,13 458,94 381,43 42,59 369,80 66,60 4758,50 697,04 102,86 20,45 16,55 35,48 873,33 11,81 3,43 86,84 42,83 15,13 180,70 21,05 1659,00 57,94 14,90 67,44 179,40 190,41 500,87 94,61 25,96 18,72 55,46 Kurs [zł] zamknięcia 23.04.2012 Zm. Wartość obrotu [tys. zł] Wartość rynkowa [mln zł] [%] 1624,88 16,97 7239,66 93,32 169,92 130,59 64,49 186,38 22,09 70,98 120,02 382,80 65,46 23,57 5353,77 324,73 24,32 62,11 34,43 1651,55 503,10 C/Z 3,20 10,10 3,90 6,80 8,60 16,90 8,90 18,60 14,20 7,70 118,50 8,80 24,40 17,60 11,40 4,90 11,50 31,00 18,30 10,40 26,30 30,00 7,30 7,40 11,80 9,20 8,10 7,20 3,80 6,70 14,40 19,50 68,00 13,00 17,10 599,10 4,80 24,30 14,40 10,60 8,00 11,00 5,00 5,80 24,70 24,00 10,40 58,10 38,80 50,10 19,00 11,60 12,50 10,80 9,90 8,20 3,70 24,60 8,20 31,40 14,30 2,80 7,20 11,30 17,40 17,00 21,50 11,80 9,90 14,50 611,00 20,80 7,70 1,90 17,50 13,40 14,20 4,90 27,80 29,70 8,10 34,80 44,60 9,90 6,30 10,70 30,20 39,80 4,90 10,30 6,50 5,40 59,00 30,20 14,10 10,40 8,70 238,30 2,60 18,60 9,10 23,30 16,10 25,40 10,90 476,40 10,30 66,00 8,70 40,70 229,30 8,60 72,50 14,60 8,90 C/Z Stopa zwrotu miesiąc rok [proc.] [proc.] Nazwa 18,18 2,08 18,41 -2,98 84,62 12,51 20,00 47,06 22,66 33,33 20,51 13,48 30,81 14,29 28,82 2,77 -33,63 33,27 43,82 68,00 9,55 18,89 23,18 28,84 -14,76 0,32 50,00 21,47 88,81 14,35 3,05 2,87 20,61 24,46 8,37 -4,55 17,22 28,57 36,79 57,27 38,85 -1,79 28,38 -21,38 -3,06 30,78 43,81 49,25 33,33 50,00 10,61 11,89 8,45 128,87 9,84 -2,52 57,14 7,63 39,62 12,24 -3,37 21,90 -7,51 22,58 15,67 FASING(FSG) FASTFIN(FFI) FERRO(FRO) FERRUM(FER) FON(FON) FORTE(FTE) FORTUNA(FEG) FOTA(FOT) GANT(GNT) GETBANK(GTB) GETIN(GTN) GETINOBLE(GNB) GINOROSSI(GRI) GPW(GPW) GRAAL(GRL) GRAJEWO(GRJ) GREMISLTN(GRS) GROCLIN(GCN) GTC(GTC) HANDLOWY(BHW) HARDEX(HDX) HARPER(HRP) HAWE(HWE) HBPOLSKA(HBP) HELIO(HEL) HERKULES(HRS) HUTMEN(HTM) HYDROTOR(HDR) HYGIENIKA(HGN) HYPERION(HYP) IDEATFI(IDA) IDMSA(IDM) IFCAPITAL(IFC) IGROUP(IGR) IMCOMPANY(IMC) IMPEL(IPL) IMPEXMET(IPX) INDYKPOL(IND) INGBSK(BSK) INPRO(INP) INSTALKRK(INK) INTAKUS(ITK) INTEGERPL(ITG) INTERBUD(ITB) INTERCARS(CAR) INTERFERI(INF) INTERSPPL(IPO) INTROL(INL) INVESTCON(INC) IPOPEMA(IPE) IQP(IQP) IVMX(IMX) IZOLACJA(IZO) IZOSTAL(IZS) JAGO(JAG) JHMDEV(JHM) JSW(JSW) JUPITER(JPR) JWCONSTR(JWC) K2INTERNT(K2I) KANIA(KAN) KCI(KCI) KERNEL(KER) KETY(KTY) KGHM(KGH) KINOPOL(KPL) KOELNER(KLR) KOFOLA(KFL) KOGENERA(KGN) KOMPAP(KMP) KOMPUTRON(KOM) KONSSTALI(KST) KOPEX(KPX) KOV(KOV) KPPD(KPD) KRAKCHEM(KCH) KREC(KRC) KREDYTB(KRB) KREDYTIN(KRI) KREZUS(KZS) KRKA(KRK) KRUK(KRU) KRUSZWICA(KSW) KSGAGRO(KSG) LCCORP(LCC) LENA(LEN) LENTEX(LTX) LIBET(LBT) LOTOS(LTS) LPP(LPP) LSISOFT(LSI) LSTCAPITA(LST) LUBAWA(LBW) MAGELLAN(MAG) MAKARONPL(MAK) MAKRUM(MKM) MARVIPOL(MVP) MCI(MCI) MCLOGIC(MCL) MEDIATEL(MTL) MEGARON(MEG) MENNICA(MNC) MERCOR(MCR) MEWA(MEW) MIDAS(MDS) MIDAS-PDA MIESZKO(MSO) MILKILAND(MLK) MILLENNIUM(MIL) MIRACULUM(MIR) MIRBUD(MRB) MISPOL(MIP) MIT(MIT) MNI(MNI) MOJ(MOJ) MOL(MOL) MONNARI(MON) MOSTALEXP(MSX) MOSTALPLC(MSP) MOSTALWAR(MSW) MOSTALZAB(MSZ) MUZA(MZA) MWTRADE(MWT) NETIA(NET) NETMEDIA(NEM) NEUCA(NEU) NEWWORLDN(NWN) NEWWORLDR(NWR) NFIEMF(EMF) NOKAUT(NOK) NORDEABP(NDA) NORTCOAST(NCT) NOVAKBM(KBM) NOVITA(NVT) NOWAGALA(CNG) NTTSYSTEM(NTT) ODLEWNIE(ODL) OLYMPIC(OEG) ONE2ONE(O2O) OPENFIN(OPF) OPONEO.PL(OPN) OPTEAM(OPM) ORBIS(ORB) ORCOGROUP(OPG) ORZBIALY(OBL) 15,02 0,78 18,39 -1,33 20,92 -3,32 22,03 4,22 33,33 22,98 55,17 60,77 25,27 7,69 9,69 30,77 12,92 -6,06 36,52 0,00 0,00 42,86 -3,37 -0,04 26,17 26,32 19,55 21,83 11,03 29,79 -25,67 33,96 3,68 1,29 30,42 9,97 15,25 25,00 25,41 19,30 60,87 68,33 2,67 -40,73 18,46 -3,85 32,62 123,53 17,65 28,57 -13,82 115,16 27,68 45,29 7,41 6,94 16,76 -7,93 39,71 -8,85 37,50 44,13 5,88 -28,67 13,28 23,91 19,23 14,76 0,00 14,38 -4,76 24,04 -24,83 105,00 20,00 -7,38 24,31 21,26 -42,65 38,87 19,83 -33,91 -76,54 -19,78 -28,95 13,42 -63,64 -16,22 -49,90 -35,89 -19,49 -24,21 -28,72 -23,43 -3,55 -41,67 -8,97 -27,70 10,53 -8,36 -48,50 -53,97 -30,43 -1,11 -18,18 -14,65 -8,13 -9,77 -14,56 -22,95 27,46 -71,23 -48,84 -36,88 -45,69 -62,37 -33,94 -27,95 -3,36 -39,02 -41,64 -42,98 -59,63 -30,07 -16,28 -38,14 -22,59 -38,77 168,04 0,00 -35,29 31,94 -37,55 -35,45 -31,75 1,59 -72,79 -65,14 -28,70 -15,19 -12,36 -11,36 -43,08 -9,12 -33,24 -44,19 2,92 18,92 -63,57 5,26 -20,00 -1,69 -63,16 -15,13 -19,05 -49,04 -24,39 -12,78 -58,54 -8,10 -33,33 -36,78 -17,50 -11,32 -23,55 -29,60 -8,86 -21,79 -2,50 -65,53 -8,56 -10,57 -37,80 -58,31 -38,55 -51,09 -19,15 -50,72 -76,88 -53,94 -32,16 -80,98 -51,57 -43,18 -10,68 -16,18 -40,54 -40,66 -48,27 122,78 -26,40 -27,19 -21,62 -42,75 -47,08 -5,01 -30,66 -21,62 5,09 -51,71 -42,76 -56,88 -22,97 -41,51 -30,43 -5,29 -25,68 -65,52 19,06 -48,23 14,66 -33,14 -3,24 -11,46 Nazwa Stopa zwrotu miesiąc rok [proc.] [proc.] GPW Kurs [zł] zamknięcia 23.04.2012 Zm. [%] Wartość obrotu [tys. zł] Wartość rynkowa [mln zł] 21,50 0,42 9,05 9,10 0,17 11,75 15,90 8,88 6,98 1,96 2,26 4,45 1,34 36,98 7,95 12,77 2,90 11,11 6,77 73,00 1,90 2,20 4,50 0,53 7,55 0,32 3,71 23,70 0,95 2,99 4,40 1,78 7,60 0,45 11,25 25,10 3,99 43,00 79,50 4,01 15,02 0,20 143,00 4,93 101,60 4,74 3,95 3,90 1,84 7,93 1,34 6,50 0,87 7,90 0,15 0,79 87,00 0,99 4,85 18,70 1,85 0,68 73,00 115,00 133,20 8,29 12,84 18,80 80,00 7,02 6,50 36,98 20,55 1,28 26,60 4,27 2,73 12,80 14,30 9,85 203,10 47,00 42,35 21,80 1,40 2,29 4,70 3,80 28,44 2723,50 2,76 0,68 0,72 44,00 3,45 1,20 6,20 4,42 35,57 2,05 36,00 14,10 12,68 0,32 0,71 0,69 4,27 18,66 4,08 0,41 1,25 1,50 0,68 2,29 2,00 241,70 0,99 0,63 16,51 11,30 1,17 4,59 8,96 5,91 4,44 77,50 29,60 20,50 9,73 8,93 32,00 0,38 13,18 18,50 2,23 0,72 1,75 5,87 1,00 14,31 9,93 3,83 37,60 13,75 26,00 -2,6 -4,5 -0,7 -4,3 -5,6 -0,4 -0,6 -2,4 -5,7 -1,0 -3,4 -3,9 -0,7 -2,2 -9,1 -5,1 -7,9 -6,5 -1,5 -1,9 0,0 -2,2 -6,6 -19,7 -5,6 -5,9 -5,1 0,3 -3,1 -3,2 -7,9 -6,3 -4,9 -4,3 -5,5 -0,6 -3,9 0 -2,9 0,0 -4,9 -9,1 0,7 -1,2 -4,0 0 0,0 -4,9 0,0 -3,2 -4,3 -0,8 -7,4 0,0 0,0 -1,3 -4,0 -8,3 -8,5 -4,1 -1,1 -1,4 -2,0 -2,1 -4,2 0,0 -4,3 -1,9 -1,8 -1,3 -10,8 0,0 -6,2 -9,2 0,0 -6,4 -4,2 -3,5 -0,7 -1,5 0 -5,6 -3,8 0,0 -1,4 -4,6 -1,7 -3,1 -5,1 -4,5 -4,2 -4,2 -4,0 -1,8 -4,2 0,0 -16,1 0,2 0,0 -6,0 0 -1,7 -0,9 -3,0 -6,6 -9,2 0,0 2,7 -1,2 0,0 -13,8 -23,1 -8,1 -6,9 0 0,0 -10,0 -4,5 -3,5 -7,2 -7,9 -2,3 -6,1 -2,5 -0,2 -1,2 0 -3,5 0,0 -2,0 0 -5,0 0 0 -1,3 -4,0 -7,9 0 -14,5 -3,3 -0,7 0,0 -5,4 -3,5 0,0 101 3 934 99 408 81 131 4 269 2207 1282 127 2 1730 288 778 15 172 9584 5747 0 0 5274 6260 2 440 129 19 36 25 182 2952 185 104 168 3400 670 1805 6 55 24 395 3 114 58 34 7 503 20 3 28 64 137 51 9498 59 109 52 73 41 11633 1182 118855 80 72 2 6 15 115 6 1797 3538 0 19 9 258 26 458 496 19 31 341 120 322 36 8292 390 15 75 155 84 31 38 108 1587 1 37 76 626 2 1267 1038 437 521 1979 112 389 23 90 693 443 169 83 14 319 332 3 99 2794 26 97 1978 29 15 24 17 76 49 85 196 183 1 138 54 230 66,81 42,00 191,71 223,34 57,12 279,08 826,80 83,61 143,09 4401,23 1654,31 4244,25 42,66 1552,12 64,05 633,70 14,39 61,11 1485,16 9538,15 21,66 112,57 482,57 111,60 37,75 69,46 94,96 56,84 22,18 36,80 69,66 388,35 114,12 18,46 352,13 305,00 798,00 134,35 10342,95 160,56 109,43 4,50 849,10 34,59 1439,48 69,03 55,04 103,89 60,49 235,93 29,95 76,93 9,92 258,68 6,96 98,75 10371,09 98,16 262,26 37,89 80,17 24,75 5816,89 1060,95 26640,00 114,98 418,07 492,04 1192,00 32,86 62,22 218,09 1527,53 539,21 43,16 42,70 40,63 3477,23 184,99 538,82 7195,04 794,32 973,50 325,38 626,58 56,96 296,16 190,00 3693,60 4846,91 9,00 30,13 78,67 286,62 31,91 50,03 228,93 275,57 67,18 18,62 97,20 833,84 198,55 9,26 210,11 Kurs [zł] zamknięcia 23.04.2012 Zm. Wartość obrotu [tys. zł] Wartość rynkowa [mln zł] [%] Stopa zwrotu miesiąc rok [proc.] [proc.] Nazwa 6,30 6,30 10,70 59,20 4,00 7,20 14,10 43,60 5,00 42,86 4,76 88,02 35,10 5,56 12,32 10,47 168,82 26,39 36,58 -42,86 -8,72 -30,61 -53,66 -5,24 -3,48 -46,24 -43,21 1,70 4,60 -66,48 29,53 -12,42 17,74 89,21 87,83 69,52 24,21 -27,22 12,66 -89,98 27,23 83,06 33,33 14,51 10,81 26,58 31,44 25,00 42,73 34,11 55,38 1230,36 23,91 53,07 4,60 25,71 6,75 14,36 41,38 40,86 -62,50 32,33 -12,76 15,19 16,83 157,25 -9,64 2,76 14,00 -15,25 2,61 29,49 35,82 12,50 -33,80 15,01 72,60 21,30 13,25 15,54 75,00 0,73 14,55 28,40 22,43 9,27 16,42 24,65 -8,64 87,39 6,30 1,91 56,41 22,73 34,10 10,00 42,04 25,21 83,79 -82,28 -33,19 -67,79 -15,30 -2,27 -43,08 -15,24 -43,17 -67,82 -20,95 -92,88 -29,97 44,47 -61,45 -52,57 -30,51 -14,71 -20,33 -21,99 -34,55 -40,76 -27,08 491,27 103,57 OTMUCHOW(OTM) OVOSTAR(OVO) PAGED(PGD) PAMAPOL(PMP) PANOVA(NVA) PATENTUS(PAT) PBG(PBG) PBOANIOLA(PBO) PBSFINANSE(PBF) PCCINTER(PCI) PCGUARD(PCG) PEGAS(PGS) PEKAES(PEK) PEKAO(PEO) PELION(PEL) PEMUG(PMG) PEP(PEP) PEPEES(PPS) PERMEDIA(PMD) PETROLINV(OIL) PGE(PGE) PGNIG(PGN) PGODLEW(PGO) PKNORLEN(PKN) PKOBP(PKO) PLASTBOX(PLX) PLAZACNTR(PLZ) POINTGROUP(PGM) POLAQUA(PQA) POLCOLORIT(PLT) POLICE(PCE) POLIMEXMS(PXM) POLJADLO(PLJ) POLLENAE(PLE) POLMED(POM) POLNA(PLA) POLNORD(PND) POZBUD(POZ) PRAGMAFA(PRF) PRAGMAINK(PRI) PRESCO(PRE) PRIMAMODA(PMA) PROCAD(PRD) PROCHEM(PRM) PROCHNIK(PRC) PROJPRZEM(PJP) PRONOX(PRO) PROTEKTOR(PRT) PTI(PTI) PULAWY(ZAP) PWRMEDIA(PWM) PZU(PZU) QUANTUM(QNT) QUERCUS(QRS) QUMAKSEK(QSM) RADPOL(RDL) RAFAKO(RFK) RAFAMET(RAF) RAINBOW(RBW) RANKPROGR(RNK) REDAN(RDN) REINHOLD(RHD) RELPOL(RLP) REMAK(RMK) RESBUD(RES) ROBYG(ROB) RONSON(RON) ROPCZYCE(RPC) ROVESE(RSE) RUBICON(RBC) SADOVAYA(SGR) SANOK(SNK) SANWIL(SNW) SECOGROUP(SWG) SEKO(SEK) SELENAFM(SEL) SFINKS(SFS) SILVANO(SFG) SIMPLE(SME) SKOK(SKO) SKOTAN(SKT) SKYLINE(SKL) SNIEZKA(SKA) SOBIESKI(BVD) SOLAR(SOL) SONEL(SON) SOPHARMA(SPH) STALEXP(STX) STALPROD(STP) STALPROFI(STF) STAPORKOW(ZUK) SUWARY(SUW) SWIECIE(MSC) SWISSMED(SWD) SYGNITY(SGN) SYNTHOS(SNS) TALEX(TLX) TAURONPE(TPE) TELL(TEL) TERESA(TER) TESGAS(TSG) TFONE(TFO) TIM(TIM) TOYA(TOA) TPSA(TPS) TRAKCJA(TRK) TRANSPOL(TRN) TRAVELPL(TVL) TRION(TIN) TRITON(TRI) TUEUROPA(ERP) TUP(TUP) TVN(TVN) ULMA(ULM) UNIBEP(UNI) UNICREDIT(UCG) UNIMA(U2K) VANTAGE(VTG) VARIANT(VRT) VINDEXUS(VIN) VISTULA(VST) VOTUM(VOT) WADEX(WAX) WANDALEX(WDX) WARFAMA(WFM) WARIMPEX(WXF) WASKO(WAS) WAWEL(WWL) WESTAISIC(WES) WIELTON(WLT) WIKANA(WIK) WILBO(WLB) WISTIL(WST) WOJAS(WOJ) YAWAL(YWL) ZAMET(ZMT) ZASTAL(ZST) ZELMER(ZLR) ZETKAMA(ZKA) ZPUE(PUE) ZREMB(ZRE) ZUE(ZUE) ZYWIEC(ZWC) C/Z 11,90 12,20 20,10 11,30 104,50 13,20 1985,00 10,00 3,40 28,50 7,30 12,90 7,80 199,00 8,50 11,10 174,50 583,13 4949,52 30,61 93,75 26,83 98,73 226,59 17,12 25262,26 30,70 28,07 33,02 226,00 174,48 13,09 75,12 2276,24 53,95 344,93 7835,38 5420,02 1015,58 67,55 1775,96 12,16 515,64 46,25 127,19 39,89 36,16 888,30 7,01 776,32 138,38 27,96 1732,50 234,49 432,03 5,20 5,20 7,80 15,60 12,10 9,70 5,40 36,10 3,80 14,00 12,10 10,00 3,70 9,10 111,60 13,50 19,60 5,20 3,50 9,20 8,20 2,30 7,20 9,50 2,50 13,50 6,40 20,70 9,90 1,20 3,70 8,70 10,60 13,40 6,50 33,60 11,00 10,30 10,00 12,70 33,70 5,30 10,40 8,30 8,10 6,20 6,00 18,90 8,20 3,10 1,90 9,60 5,60 14,70 11,40 17,20 115,10 9,20 5,70 6,90 10,70 4,00 5,80 5,80 18,90 11,60 5,80 8,90 9,40 8,90 6,60 13,10 6,70 12,80 39,50 6,00 8,80 14,40 51,60 6,60 14,50 8,90 19,20 14,30 15,40 11,90 C/Z 16,96 -2,51 17,21 64,37 8,33 22,36 13,89 16,79 27,86 -8,81 12,70 18,31 14,45 0,30 21,57 1,12 28,91 15,07 46,21 73,00 24,43 86,67 6,45 -22,12 -32,61 -11,47 -14,85 -0,45 -41,43 -11,86 -69,18 83,94 -65,38 14,69 -3,62 -13,41 -39,97 -33,81 -33,63 -36,44 -43,44 -38,41 19,74 -71,88 -10,64 -54,73 -27,00 -38,93 -23,76 -10,39 -6,75 -22,57 19,38 -32,04 -2,91 -0,26 -4,05 -36,56 5,34 4,57 24,20 7,91 -22,07 -17,73 10,54 383,12 -34,88 -8,92 -6,02 -79,71 -37,47 23,78 -45,75 -25,26 -47,17 6,62 -52,58 -31,49 -0,55 -42,44 -9,68 -75,72 -88,26 -13,97 -44,07 -48,54 50,00 15,31 23,90 11,11 1,52 -22,19 63,46 36,63 29,94 7,96 68,42 2,94 48,46 2,56 17,97 5,26 58,89 18,87 29,73 15,11 0,81 -2,38 18,05 13,77 -58,66 -22,38 -49,49 -56,14 -61,69 -33,59 -30,47 -22,14 -23,08 -63,84 -44,00 -42,17 -64,17 -44,89 -34,07 -38,76 19,09 -38,54 -1,78 -41,76 -5,88 0,00 -6,60 -0,54 8,53 118,60 73,73 50,00 -20,60 33,64 22,24 17,37 17,46 17,71 39,95 -31,90 -69,12 -49,95 -38,11 -23,92 -10,48 -27,31 -9,16 -60,04 -26,31 -41,41 12,22 -56,62 8,75 Stopa zwrotu miesiąc rok [proc.] [proc.] Nazwa Kurs [zł] zamknięcia 23.04.2012 Zm. [%] Wartość obrotu [tys. zł] Wartość rynkowa [mln zł] 9,59 95,75 12,40 2,20 20,40 2,00 22,50 2,67 0,54 4,32 1,24 71,40 6,33 139,00 31,10 1,50 22,55 0,94 6,80 1,84 18,51 4,07 1,93 36,36 31,41 10,58 2,43 0,43 5,10 0,17 9,17 0,78 0,50 8,82 2,19 11,00 12,32 3,45 16,40 20,10 8,11 6,34 1,20 13,09 0,27 7,45 0,09 3,46 12,95 93,30 1,36 312,50 7,50 2,44 11,88 9,28 8,25 18,00 3,20 12,00 2,50 1,13 4,75 26,58 19,01 1,27 0,97 15,40 4,16 0,49 4,90 14,93 0,36 23,00 5,94 9,08 1,24 14,48 7,75 2,80 3,15 2,40 29,72 152,00 13,55 5,76 5,25 1,01 201,00 19,87 26,00 15,40 70,95 0,56 22,69 5,60 9,50 4,68 11,05 16,00 4,40 1,73 6,70 2,90 16,68 0,94 10,00 6,07 0,18 2,82 190,50 3,85 9,08 61,00 5,46 11,85 3,60 1,34 1,69 7,53 0,93 4,10 7,80 1,86 1,14 3,98 2,65 533,50 3,00 2,92 0,50 0,63 20,50 4,49 4,80 1,89 1,05 31,40 29,29 176,50 0,28 6,71 575,00 -0,1 -2,2 -0,4 2,3 -5,1 -2,0 -20,5 -7,9 -1,8 -8,5 -4,6 0,0 -3,4 -3,5 -4,0 0 -1,4 -1,1 -7,2 -7,5 -2,0 -0,7 1,6 -2,1 -3,1 0,0 -5,4 -2,3 -14,1 0,0 -7,1 -16,1 -10,7 0 -2,2 -3,0 -5,2 -10,6 -0,6 -2,0 -0,7 0,3 -6,3 0,3 -3,6 3,5 -10,0 -6,5 0,0 -4,8 0,7 0,1 0,0 -1,2 -0,8 -2,2 -4,1 0,0 -3,0 -11,1 -9,1 -0,9 -3,1 2,2 -15,5 -8,6 -5,8 -6,6 -4,8 -10,9 -7,5 -5,8 0,0 -4,8 0 0,0 -8,1 1,3 -3,1 -6,7 -7,4 -4,8 -1,6 -10,6 -2,5 -0,7 0 -1,9 -5,4 -1,5 -6,5 -1,3 -1,4 -6,7 -1,1 -4,9 0,0 -3,7 -2,6 0,1 -11,5 -7,0 -4,3 3,6 -0,1 -2,1 -6,3 -9,9 0,0 -0,4 0 0,0 -2,9 -4,7 -2,5 -6,3 -3,5 -5,6 -7,7 -1,3 -3,1 -3,3 0,0 2,2 -3,4 -2,7 -1,9 -7,2 -10,4 -3,9 -2,0 -4,5 13,3 -2,2 -4,0 -5,5 -9,5 0,0 -0,7 0,9 -3,4 -6,8 0,7 159 99 16 3 564 19 13629 146 51 15 22 0 30 54311 81 759 362 31 3004 37704 17213 8 33877 68968 0 200 19 23 7 275 16764 150 33 32 1572 49 0 16 14 3 3 128 23 103 62 116 11 262 57 39157 0 29 23 23 483 7 6 656 82 16 36 18 378 55 19 43 177 175 677 175 25 4 47 75 229 16 27 548 12 36 210 104 105 259 159 181 455 1 331 44 1260 7013 5 14088 35 2 148 23 7 37 45562 513 33 13 7 26 14 5055 9 7 622 1 110 30 70 292 34 4 40 82 56 196 157 39 44 31 21 1 5 14 16 165 58 206 29 33 299 35 122,26 574,50 100,44 50,97 204,00 59,00 321,64 18,00 56,44 335,08 38,05 658,98 193,20 36471,25 380,92 45,57 480,63 78,02 13,29 318,47 34609,70 24013,00 185,86 15551,50 39262,50 93,23 722,13 44,64 140,25 21,67 687,75 406,50 23,38 24,96 62,09 28,44 293,20 80,65 42,08 73,97 159,77 20,29 10,82 50,99 33,07 44,88 22,40 65,81 187,78 1783,43 8,70 26985,09 11,11 173,36 123,26 238,68 574,20 77,74 46,57 445,74 67,35 7,91 45,64 79,74 15,97 326,89 264,19 70,93 900,16 39,11 211,12 392,79 18,04 240,95 39,50 207,33 27,41 571,96 15,51 531,72 170,10 24,00 402,73 486,25 406,50 80,64 693,00 249,73 1351,73 347,73 117,10 71,07 3547,50 34,26 269,70 7410,20 28,50 8201,93 69,72 38,53 49,94 13,95 145,99 217,03 22278,63 218,18 58,00 14,37 155,88 71,79 1800,23 58,57 3122,40 320,59 185,24 68606,00 9,85 76,06 9,72 87,29 103,74 49,20 25,80 17,21 25,29 214,92 241,65 800,12 132,40 176,30 83,83 10,22 20,50 56,92 24,93 182,01 32,02 477,28 143,64 247,10 9,21 147,62 5906,02 Kurs [zł] zamknięcia 23.04.2012 Zm. Wartość obrotu [tys. zł] Wartość rynkowa [mln zł] [%] C/Z 14,10 8,70 3,80 10,20 15,60 2,00 2,90 87,80 9,50 7,50 4,20 13,00 4,90 7,60 7,00 9,20 24,30 7,20 14,90 9,10 6,70 10,60 24,70 18,50 15,40 6,50 2,40 4,80 24,60 28,90 18,20 4,40 10,10 8,00 12,20 10,90 36,70 17,70 21,30 1182,60 40,80 13,50 120,50 7,70 3,50 12,50 11,50 168,30 11,90 9,30 16,10 10,30 24,90 17,00 3,30 28,70 6,90 12,80 16,00 41,10 18,20 10,80 7,10 10,50 16,20 9,90 4,20 6,10 699,90 23,90 8,40 13,40 7,90 48,20 11,60 9,50 27,50 10,50 9,10 33,80 8,10 43,50 7,00 7,60 14,00 4,30 34,90 11,10 8,20 11,60 2,00 12,10 10,40 6,80 9,00 59,20 11,30 239,90 4,50 17848,20 9,60 10,90 13,50 21,60 15,00 15,20 1,90 16,70 4,70 12,50 7,90 57,00 9,90 5,50 12,50 7,40 18,40 C/Z Stopa zwrotu miesiąc rok [proc.] [proc.] 67,24 62,06 -4,32 -2,59 11,62 17,51 -43,99 15,00 18,37 -2,68 31,19 -9,21 20,34 8,19 22,25 60,95 27,20 10,00 11,44 -6,03 -7,73 -3,15 12,50 14,07 4,69 -1,99 37,76 -20,63 41,09 25,00 6,81 -17,96 5,26 3,76 38,67 21,13 12,13 25,25 28,13 3,45 69,92 75,61 7,81 9,19 3,57 19,24 20,00 50,87 12,27 25,50 -3,13 5,16 16,74 20,19 39,16 15,66 27,03 3,90 23,41 60,85 1,95 27,78 14,85 -0,86 1026,92 56,76 35,06 55,09 10,00 5,77 -19,76 10,01 24,24 14,06 11,81 76,77 39,17 -2,53 -16,05 9,22 47,76 105,68 30,63 3,18 55,00 -19,23 -11,57 12,28 43,16 175,76 7,38 21,71 6,78 33,53 48,98 -4,90 -2,81 8,60 39,92 2,40 25,14 25,55 23,67 -1,80 73,13 33,04 -3,61 5,56 -11,85 1,39 26,51 7,84 8,84 6,31 -28,20 -13,83 -49,33 -24,94 -30,43 -78,42 -56,39 -33,18 -53,42 -1,87 -20,00 -8,35 -36,49 22,46 -16,32 27,54 -49,08 -73,28 -15,14 8,40 -26,79 -20,74 -22,74 -35,71 -57,27 -62,27 -31,03 -11,89 -60,86 -49,15 -13,70 -17,46 2,62 -51,92 -32,12 4,11 -11,76 -15,99 -43,44 -36,89 -56,72 -29,61 -91,11 -39,02 45,38 -11,54 -13,08 -8,43 -24,38 -24,92 -23,80 -4,67 -10,68 -9,05 -43,23 27,68 -65,97 -66,99 8,90 -43,73 336,01 -15,12 -26,24 5,95 -62,87 -55,65 -48,19 5,69 -46,75 -31,60 -45,65 -51,73 -65,35 5,47 -58,02 -23,45 43,08 -38,01 -27,09 -5,81 -16,89 -12,30 -10,14 -20,72 132,50 -8,14 -12,96 -52,27 4,69 65,91 -26,09 -17,12 -7,56 -3,50 -60,22 -63,92 -39,09 -3,75 -66,95 39,21 -47,02 -54,76 -42,96 -7,95 -34,38 -36,82 -15,43 -24,84 6,63 -17,78 31,76 7,50 28,75 33,04 -1,28 -2,04 134,29 36,33 43,20 9,40 33,10 41,74 43,90 32,20 390,74 17,18 85,80 7,88 0,00 28,92 19,78 58,72 25,93 56,80 9,85 -56,08 -7,82 -51,18 8,00 -35,02 -12,33 1,86 -59,34 -19,18 17,94 -29,89 353,85 -58,73 26,19 -30,76 -44,42 -62,02 -19,37 72,32 6,20 -37,04 -41,54 -10,39 Stopa zwrotu miesiąc rok [proc.] [proc.] NEWCONNECT NC Index Bohater sesji BENEFIT NA SZCZYCIE: Jednymi z niewielu papierów, jakie w poniedziałek wyróżniały się in plus na tle spadającego rynku, były akcje Benefit Systems, spółki kierowanej przez Jamesa Van Bergha. Transakcje o łącznej wartości 8,5 tys. zł wystarczyły, by kurs zeszłorocznego debiutanta osiągnął historyczne maksimum. [DI, FOT. GK] Największe wzrosty Notowania w pkt Nazwa 40,19 44 43 42 41 40 23.01.12 23.04.12 Źródło: notowania.pb.pl Największe spadki Zm. [%] Nazwa 23.04.2012 MINOX MNX KINOMANIA KIN ARTEFE ART GWARANT GWR TERRA TRA HURTIMEX HRT LESNERUNO INNOGENE IGN CODEMEDIA COD UBOATLINE UBT STEMCELLS SCS LANGLOO LAN 25,00 25,00 20,00 19,77 19,47 13,89 13,00 11,68 11,11 10,98 10,47 10,00 Najwyższe obroty Zm. [%] Nazwa 23.04.2012 HMSG HMS GENERGY GNR URLOPYPL URL EMMERSON EMM F24 F24 URLOPYPL URL VENITI VNT BMMEDICAL BMM AERFINANC AER CWPE CWP INWAZJAPC-PDA DAAH DAH -25,00 -25,00 -20,00 -20,00 -20,00 -20,00 -19,30 -18,78 -18,18 -17,95 -16,67 -16,67 Wartość obrotu [tys. zł] 23.04.2012 ZWG ZWG PPG PPG PROGRES PRG ATCCARGO ATA GKSKAT GKS ATONHT ATO INVISTA INV PSWCAPITA PCA LESNERUNO ONICO ONC VOXEL VOX MDEVELOP MDE 1784 1706 760 297 227 217 149 126 120 105 85 82 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 31 PulsInwestora GIEŁDY WALUTY Europejskie dane wstrząsnęły giełdami Euro najdroższe od dwóch miesięcy Roman Przasnyski Open Finance W poniedziałek od rana na giełdach dominowały złe nastroje. Seria informacji makroekonomicznych doprowadziła do silnych spadków indeksów. Prym wiodły wskaźniki we Frankfurcie i w Madrycie, zniżkujące po 3 proc., oraz w Paryżu, gdzie spadek sięgał 2,5 proc. Mocna przecena była też widoczna na giełdach w Szwecji, Luksemburgu, Austrii, Belgii i we Włoszech. Indeks aktywności przemysłu strefy euro spadł z 47,7 punktu w marcu do 46 punktów w kwietniu. Pogorszył się też wskaźnik dla sfery usług. Największy niepokój wzbudził spadek z 48,4 do 46,3 punktu PMI przemysłu Niemiec. Osiągnął poziom najniższy od prawie trzech lat. Dane te wskazują na coraz większe zagrożenie recesją na naszym kontynencie. Nie brakowało też innych negatywnych informacji. Hiszpański bank centralny ocenił, że gospodarka znalazła się w recesji. Komisja Europejska podała, że dług publiczny strefy euro osiągnął rekordowo wysoki w historii poziom 87,2 proc. Fatalne informacje, wskazujące na zagrożenie recesją w strefie euro, były przyczyną silnych spadków indeksów na światowych parkietach. Mocno ucierpiały również wskaźniki w Warszawie. PKB. Po fiasku rozmów dotyczących cięć budżetowych dymisję zapowiedział premier Holandii, co oznacza przedterminowe wybory parlamentarne i grozi utratą przez ten kraj najwyższej oceny ratingowej. Początek handlu na warszawskim parkiecie był umiarkowanie pesymistyczny. Główne indeksy traciły na otwarciu po około 0,4 proc. Nastroje jednak bardzo szybko się pogorszyły. Jeszcze przed południem WIG20 dotarł do 2182 punktów, tracąc 1,8 proc. W okolicach tego poziomu przecena została powstrzymana i przez kilka kolejnych godzin wskaźnik poruszał się w bok. Byki nie miały jednak szans na zmniejszenie skali strat. Wskaźniki małych i średnich spółek zniżkowały po ponad 3 proc. Z ałamanie nastrojów na rynkach finansowych, jakie nastąpiło po publikacji słabych danych z Europy, przełożyło się na wyprzedaż złotego. Kurs EUR/PLN wzrósł do 4,2137 zł, najwyższego poziomu od dwóch miesięcy. Notowania USD/PLN wzrosły do 3,2078 zł. W perspektywie najbliższych dni nie można wykluczać dalszego osłabienia polskiej waluty. W średnim terminie sytuacja techniczna na wykresach EUR/PLN i USD/ PLN się nie zmieniła. Dalej trwa łagodna korekta bardzo silnego umocnienia złotego z początku roku. W gronie największych spółek liderem spadków były zniżkujące o prawie 6 proc. akcje Lotosu. Wczesnym popołudniem po około 4 proc. w dół szły papiery Asseco, Bogdanki, Boryszewa i Synthosu. Po ponad 3 proc. spadały walory JSW i Pekao. Na niewielkim plusie trzymały się jedynie PZU i Telekomunikacja Polska. Na szerokim rynku najmocniej przeceniano spółki budowlane. WIG Budownictwo zniżkował o prawie 7 proc. O ponad 20 proc. w dół szły papiery Hydrobudowy, akcje PBG taniały o ponad 17 proc., o 21 proc. zniżkowały walory DSS. Zadowoleni mogli być natomiast posiadacze akcji CEDC, które zyskiwały chwilami ponad 20 proc. po informacji, że rosyjska spółka Roust Tranding kupi akcje i obligacje wyemitowane przez CEDC. We wtorek nastroje na rynkach finansowych, w tym notowania złotego, dalej będą kształtowane przez obawy o perspektywy gospodarcze strefy euro — przy- EUR/PLN Kurs w pkt W pierwszych godzinach handlu na Wall Street tamtejsze indeksy zniżkowały po ponad 1 proc., dodatkowo wzmagając spadki na naszym kontynencie. Pod koniec dnia FTSE tracił 2,5 proc., CAC40 ponad 3 proc., a DAX niemal 3,5 proc. Pogorszenie sytuacji widoczne było też na naszym parkiecie. 2270 2190 2135 2175 2000 23.04.12 9.00 3,24 3,52 4,20 3,19 3,48 4,16 3,14 3,44 4,12 3,09 3,40 3,2099 V+1,28% POLSKA AUSTRALIA CZECHY DANIA JAPONIA KANADA NORWEGIA SZWAJCARIA SZWECJA EUGIW USA WĘGRY W.BRYTANIA MFW(SDR) 1 złoty PLN 1 dolar AUD 1 korona CZK 1 korona DKK 100 jen JPY 1 dolar CAD 1 korona NOK 1 frank CHF 1 korona SEK 1 euro EUR 1 dolar USD 100 forint HUF 1 funt GBP 1 XDR Kurs celny* PLN średni AUD 3,2710 0,1688 0,5563 3,7186 3,1524 0,5432 3,4306 0,4646 4,1364 3,1173 1,4250 4,9443 4,8196 1,0000 3,2919 0,1678 0,5651 3,9440 3,2108 0,5559 3,4991 0,4747 4,2033 3,1972 1,4086 5,1457 4,9221 0,3038 0,0510 0,1717 1,1981 0,9754 0,1689 1,0629 0,1442 1,2769 0,9712 0,4279 1,5631 1,4952 Dział dodatków i sekcji tematycznych, redaktor prowadzący gazele.pl: Wojciech Kowalczuk, [email protected] dyrektor artystyczny: Tomasz Młynarski, [email protected] Dział foto: Grzegorz Kawecki, [email protected] Bonnier Business (Polska) sp. z o.o. prezes: Patricia Deyna dyrektor handlowy (biuro reklamy i konferencje): Krzysztof Zarzeczny, [email protected] tel. 22-333-98-98 dyrektor sprzedaży nakładu: Marcin Krawczak, [email protected] tel. 22-333-98-22 dyrektor marketingu: Magdalena Karda, [email protected] tel. 22-333-98-01 Design Director Bonnier Business Press: Jacek Utko, [email protected] 3,5069 V+0,61% Biuro reklamy: 22-333-98-88, [email protected] 23.04.12 3,04 19.03.12 23.04.12 3,36 19.03.12 0-801-801-771, 22-333-98-32 (pn.-pt. w godz. 8-16) [email protected], fax 081-462-09-99 Zamówienia na prenumeratę przyjmują też jednostki kolportażowe Ruch, prywatni kolporterzy (Kolporter, Garmond Press, GLM, AS Press) oraz urzędy pocztowe. ISSN 1427-6852. Za treść ogłoszeń nie odpowiadamy. Druk: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Poligrafia, drukarnia w Warszawie Copyright: Bonnier Business (Polska) sp. z o.o. Ostrzeżenie: Kopiowanie, powielanie, przedruk lub reprodukcja gazety w całości lub w części jest możliwa wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody wydawcy. 23.04.12 Źródło: notowania.pb.pl Źródło: notowania.pb.pl teksty.pb.pl. Atak niedźwiedzi Dołącz do fanów P oczątek nowego tygodnia dla inwestorów giełdowych nie zaczął się dobrze. Po porannych spadkach na azjatyckich parkietach do zniżkowego trendu dołączyły rynki na Starym Kontynencie. Powodem silnego pogorszenia nastrojów były przede wszystkim dane makro ze strefy euro i Chin. Wskaźniki PMI dla sektora usług i przemysłowego w Eurolandzie odnotowały spadek w kwietniu, schodząc do najniższego poziomu od pięciu miesięcy. Szósty kolejny spadek stał się również udziałem analogicznego wskaźnika dla Chin. Graczy zaniepokoiły również doniesienia z Holandii, gdzie rządząca koalicja nie osiągnęła porozumienia w sprawie planu oszczędnościowego, a premier zapowiedział rezygnację. Neutralnie z kolei odniesiono się do wyników weekendowego posiedzenia MFW, podczas 17.30 którego poinformowano o zabraniu na przeciwdziałanie kryzysowi zadłużeniowemu w Europie większych sum, niż zakładano. Spadkom na największych zachodnioeuropejskich giełdach przewodziły przede wszystkim spółki surowcowo-paliwowe. Mocnej przecenie poddały się m.in. papiery Vedanta Recources oraz Antofagasta. Pesymistyczna prognoza spowolnienia wzrostu sprzedaży w Chinach przedstawiona przez koncern BMW doprowadziła z kolei do korekty wycen czołowych koncernów motoryzacyjnych. 4 SPOSOBY, ŻEBY ZAPRENUMEROWAĆ PULS BIZNESU 1 2 3 4 Mocno zniżkował kurs akcji ING Groep, największej w Beneluksie instytucji finansowej. Powodem przeceny był spadek cen holenderskich 10-letnich obligacji, w efekcie czego rentowność. Tadeusz Stasiuk, [email protected] Tabela NBP i krzyżowe notowania walut 23.04.2012 Puls Inwestora: Kamil Zatoński, [email protected] Regulamin znajdziesz na stronie Źródło: notowania.pb.pl Kraj Puls Firmy: Katarzyna Latek, [email protected] GIEŁDY ZAGRANICZNE 2160 3.10.11 Puls Dnia: Tadeusz Markiewicz, [email protected] Marcin R. Kiepas, XTB 4,24 Źródło: notowania.pb.pl 2220 2205 redaktor naczelny pb.pl: Przemek Barankiewicz, [email protected] Prawdziwych emocji należy oczekiwać jednak dopiero w środę, gdy rynki poznają wyniki posiedzenie FOMC. Od tego, czy z ust Bena Bernankego padnie sugestia uruchomienia trzeciej rundy ilościowego luzowania polityki pieniężnej, będzie zależało, jakie nastroje będą dominować w kolejnych tygodniach. Tym samym będzie zależało, czy złoty zakończy korektę. CHF/PLN 4,08 19.03.12 WIG20 ostatecznie zniżkował o 2,47 proc., WIG spadł o 2,63 proc., mWIG40 o 3,03 proc., a sWIG80 o 3,13 proc. Obroty wyniosły nieco ponad 700 mln zł. 2405 zastępcy redaktora naczelnego: Marcin Goralewski, [email protected] Grzegorz Nawacki, [email protected] najmniej w przedpołudniowej części handlu. W drugiej części dnia uwaga może bowiem już koncentrować się na danych makroekonomicznych z USA. Zostanie opublikowany lutowy indeks S&P/Case-Shiller, marcowe dane o sprzedaży nowych domów i kwietniowy indeks Conference Board. Obsługa prenumeraty: 23.04.12 (w pkt) 2167,13 redaktor naczelny: Tomasz Siemieniec, [email protected] USD/PLN 4,2141V+0,63% WIG20 2540 „Puls Biznesu” Tel. 22-333-99-99, fax 22-333-99-98 ul. Kijowska 1, 03-738 Warszawa, e-mail: [email protected] Przez internet: sklep.pb.pl Przez telefon: 801 801 771 E-mailem: [email protected] Faksem: 81 462 09 99, 22 333 98 33 należą do grupy wydawniczej Kursy walut NBP* CZK DKK EEK JPY CAD NOK CHF SEK EUR USD HUF GBP XDR 23.04.2012 RUB Kraj 5,9595 19,6180 3,3677 23,5042 19,1347 3,3129 20,8528 2,8290 25,0495 19,0536 8,3945 30,6657 29,3331 1,7696 5,8253 0,2969 6,9793 5,6818 0,9837 6,1920 0,8400 7,4382 5,6578 2,4927 9,1058 8,7101 - 0,2535 0,8347 0,0425 0,1433 0,8141 0,1409 0,8872 0,1204 1,0657 0,8106 0,3572 1,3047 1,2480 0,3114 1,0253 0,0523 0,1760 1,2284 0,1731 1,0898 0,1478 1,3091 0,9958 0,4387 1,6026 1,5330 1,7989 5,9217 0,3019 1,0165 7,0948 5,7759 6,2945 0,8539 7,5613 5,7514 2,5339 9,2565 8,8543 0,2858 0,9408 0,0480 0,1615 1,1271 0,9176 0,1589 0,1357 1,2013 0,9137 0,4026 1,4706 1,4067 2,1066 6,9347 0,3535 1,1904 8,3084 6,7639 1,1711 7,3712 8,8546 6,7352 2,9673 10,8399 10,3689 0,2379 0,7832 0,0399 0,1344 0,9383 0,7639 0,1323 0,8325 0,1129 0,7606 0,3351 1,2242 1,1710 0,3128 1,0296 0,0525 0,1767 1,2336 1,0043 0,1739 1,0944 0,1485 1,3147 0,4406 1,6094 1,5395 0,7099 2,3370 0,1191 0,4012 2,7999 2,2794 0,3946 2,4841 0,3370 2,9840 2,2698 3,6531 3,4943 0,1943 0,6397 0,0326 0,1098 0,7665 0,6240 0,1080 0,6800 0,0923 0,8169 0,6213 0,2737 0,9565 0,2032 0,6688 0,0341 0,1148 0,8013 0,6523 0,1129 0,7109 0,0964 0,8540 0,6496 0,2862 1,0454 - 9,2336 30,3961 1,5494 5,2179 36,4174 29,6473 5,1330 32,3093 4,3832 38,8116 29,5217 13,0065 47,5134 45,4488 SZWECJA JAPONIA CZECHY DANIA TURCJA LITWA ŁOTWA ROSJA AUSTRALIA KANADA WĘGRY NORWEGIA EUGIW USA SZWAJCARIA W.BRYTANIA Waluta Kurs w zł 1 mies. korona jen korona korona lira lit łat rubel dolar dolar forint korona euro dolar frank funt 0,4747 3,9440 0,1678 0,5651 1,7810 1,2173 6,0159 0,1083 3,2919 3,2108 1,4086 0,5559 4,2033 3,1972 3,4991 5,1457 1,4750 3,0707 -0,3563 0,7847 1,6494 0,8116 0,5398 0,5571 0,1795 0,8354 -0,7749 1,6271 0,8131 0,9217 1,1651 2,7804 Kursy celne obowiązują od 01.04.2012 godz. 0:00 do 30.04.2012 godz. 24:00 *fixing Źródło: NBP „PB” 32 PULS BIZNESU, 24 KWIETNIA 2012 WIG 39 085,95 pkt –2,63% WIG20 2167,13 pkt 42160 [pkt] 39930 [pkt] 41110 39620 40060 39310 39010 19.03.12 [ranking spółek] 2380 awans 2300 bez zmian 2220 32 39 281 39000 9.00 23.04.12 17.30 spadek –2,47% [pkt] 2140 19.03.12 mWIG40 2367,73 pkt –3,03% 2580 [pkt] 1 1 2 2490 19 36 2400 2310 19.03.12 23.04.12 23.04.12 NIERUCHOMOŚCI MAKROEKONOMIA „6 maja epokowy dla strefy euro” A listair Newton z banku Nomura twierdzi, że 6 maja będzie epokowym dniem dla strefy euro. Zdaniem Newtona, socjalista Francois Hollande jest faworytem w wyborach prezydenckich, choć wyścig nie dobiegł jeszcze końca. Nicolas Sarkozy w dalszym ciągu może wrócić, jeśli zachowa delikatną równowagę, która pozwoli mu przyciągnąć nieco nacjonalistycznego elektoratu Le Pen i jednocześnie utrzymać centrowych zwolenników. Analityk uważa, że jest to możliwe. 6 maja będą się jednak działy zdecydowanie ważniejsze rzeczy od wyborów we Francji. Tym razem chodzi o Grecję. — 6 maja odbywają się również wybory w Grecji, które naszym zdaniem, będą mieć zdecydowanie bardziej bezpośredni wpływ na nastroje rynkowe dotyczące strefy euro, szczególnie jeśli dwie główne partie, Nowi Demokraci i PASOK, nie utrzymają większości — przekonuje Alistair Newton. [KŁ] CYTAT DNIA Art Cashin: W 2008 r. ceny benzyny osiągnęły szczyt w lipcu, w 2009 r. w czerwcu, rok później w maju, a w zeszłym roku – w kwietniu. Jeśli ta tendencja się utrzyma, to w tym roku paliwa już droższe nie będą. trader banku UBS GIEŁDA Ameryka nie będzie oazą spokoju J eszcze tego lata światowe rynki czeka fala potężnych spadków. Tak uważa Michael Pento, szef firmy inwestycyjnej Pento Portfolio Strategies. Źródłem niepokojów będzie — według niego — ponownie Europa. Jego zdaniem, przed zawieruchą nie zdoła uchronić się nawet stabilna ostatnio na tle innych rynków giełda nowojorska. Wiara w odporność gospodarki USA może okazać się złudna, bo inwestorzy nie doceniają skali powiązań gospodarczych i finansowych między poszczególnymi częściami globu. — Niektórzy wierzą, że USA oferują schronienie przed spowolnieniem na świecie, bo nie mają nastawionego na eksport silnego sektora przemysłowego. To mit — napisał inwestor na swoim blogu. [MWIE, BUSINESSINSIDER.COM] NEWCONNECT Leśne Runo urosło w debiucie Dom i mieszkanie to kiepska inwestycja Hossa na rynku mieszkaniowym, jak ta z ostatnich lat, może się długo nie powtórzyć, twierdzi amerykański ekonomista Robert Shiller. I całe szczęście Marek Wierciszewski [email protected] 22-250-11-92 Uważasz nieruchomości za świetną inwestycję, która nigdy — a w najgorszym wypadku prawie nigdy — nie przynosi strat? Z błędu wyprowadzi cię Robert Shiller, profesor Uniwersytetu Yale. To twórca m.in. popularnego indeksu Case-Shiller, opisującego ceny mieszkań w największych miastach USA. Dlaczego jest aż tak krytyczny wobec tego rodzaju form lokowania kapitału? Jego zdaniem dom nie jest żadną inwestycją, ale jedynie dobrem, które — jak wiele innych — z czasem systematycznie traci na wartości. Do takiego wniosku doszedł na podstawie obserwacji zachowania rynku nieruchomości w największej gospodarce świata w ciągu ostatnich dekad. Jak zauważa, ceny domów w Ameryce rosły w przeszłości jedynie w tempie zbliżonym do inflacji. Tymczasem posiadanie domu czy mieszkania wiąże się z ponoszeniem znacznych wydatków na jego utrzymanie. Nieruchomości wymagają regularnego przeprowadzania drobnych napraw, a raz na kilka lub przynajmniej kilkanaście lat poważniejszego remontu. — W długim okresie mieszkania przynoszą w rzeczywistości straty. Styl, w jakim je zaprojektowano, po jakimś czasie zapewne wyjdzie z mody. Być może w przyszłości ludziom wygodniej będzie mieszkać w zupełnie innym miejscu. Dlatego inwestycje w nieruchomości wcale nie oferują gwarancji zysków przekraczających inflację — uważa Robert Shiller. Dlaczego zatem amerykańscy inwestorzy (a w ślad za nimi inwestorzy z innych krajów) doszli do wniosku, że nieruchomości to jedna z inwestycji oferujących największe zyski? To wszystko „zasługa” inflacji, która jeszcze dwadzieścia czy trzydzieści lat temu była w wielu krajach prawdziwą plagą. Właśnie w warunkach podwyższonego tempa wzrostu cen rynek nieruchomości spisuje się najlepiej. W tym mylnym przekonaniu inwestorów utwierdziła bańka spekulacyjna, która w poprzedniej dekadzie powstała na rynku kredytów hipotecznych w USA. Nadmuchali ją nabywcy domów, którzy spodziewali się, że zawrotne tempo zwyżek cen będzie utrzymywało się w nieskończoność. — Ankietowani w sondzie wśród nabywców domów, jaką przeprowadziliśmy w 2004 r., oczekiwali, że ich ceny przez następne 10 lat będą rosły średnio o 12,6 proc. rocznie. Być może wielu z nich nie zdawało sobie sprawy, że w tym horyzoncie oznaczałoby to więcej niż potrojenie ich wartości — przypominał ekonomista w artykule zamieszczonym na łamach dziennika „Financial Times”. Dopiero po ośmiu latach od przeprowadzenia sondażu widać jak na dłoni, jak bardzo nierealistyczne okazały się przesłanki, dla których ludzie decydowali się wtedy na zakup nieruchomości. W latach 2004-2012 ich ceny w Ameryce spadały średnio z roku na rok o 3,6 proc. Mimo to obecnie ankietowani wciąż spodziewają się, że w kolejnej dekadzie domy będą dość szybko drożały. Przeciętnie oczekują 5,6 proc. rocznych stóp zwrotu. Nawet w takim tempie ceny podwoiłyby się w ciągu zaledwie 12 lat. Może jednak ceny mieszkań i domów drożały przez wiele lat ze względu na rosnącą liczbę ludności miast i bogacenie się ich mieszkańców (co zachęcałoby ich do zamiany mniejszych mieszkań na większe)? Nic z tych rzeczy, odpowiada ekonomista. Gdyby za zakupami na rynku amerykańskim stał rzeczywisty niedobór mieszkań, rosłyby także czynsze najmu. A tak wcale nie było. Dlatego sądzi, że stał za nimi popyt inwestycyjny, napędzany niczym innym jak tylko niskimi stopami procentowymi Rezerwy Federalnej. Towarzyszyły temu coraz mniejsze wymagania banków przy udzielaniu kredytów, a to w końcu doprowadziło do załamania systemu finansowego. Ceny nieruchomości wzrosły, koszty wynajmu nie Indeks cen nieruchomości (niebieska linia) i czynszów najmu (żółta linia), w USD, od 1996 r. 250 200 150 100 50 ’96 ’00 ’05 ’10 Źródło: Ft.com, Robert Shiller — Jeżeli nową hossę na rynku nieruchomości wywołałyby takie same czynniki jak ostatnią, to oby nigdy do niej nie doszło — zauważa Robert Shiller. Dlaczego? Jak podkreśla, zwyżki cen nieruchomości przekonały wielu ludzi do tego, że ich zamożność wzrosła. Popadnięcie w tę iluzję okazało się dla nich wyjątkowo kosztowne. Wielu z nich przez lata mogło nie dbać dostatecznie o rozwijanie kwalifikacji zawodowych i oszczędzanie na przyszłość. Oby zatem nieruchomościowa hossa omijała z daleka również i polską gospodarkę. TO NIE INWESTYCJA: W normalnych czasach lokowanie oszczędności w nieruchomościach uznano by za dość nietypowy pomysł — twierdzi Robert Shiller, profesor Uniwersytetu Yale. [FOT. BLOOMBERG] Inwestorzy zgłodnieli na początku tygodnia — akcje prowadzącego sieć przydrożnych restauracji Leśnego Runa na starcie debiutanckiej sesji na NewConnect drożały o 37 proc., do 1,37 zł. Leśne Runo ma 15 restauracji przy drogach szybkiego ruchu, serwuje głównie kuchnię polską. Z emisji prywatnej zebrało 0,5 mln zł, które mają pójść na rozbudowę sieci. — Do 2015 r. będziemy mieli 30 lokali, jeszcze przed piłkarskim EURO chcemy otworzyć 3-4 placówki — mówi Paweł Jachowski, prezes spółki. Większościowymi akcjonariuszami Leśnego Runa są Powszechne Towarzystwo Inwestycyjne i fundusz Tar Heel Capital. Spółka miała w 2011 r. 6,8 mln zł przychodów i 220 tys. zł straty netto. [MZAT]
