Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej

Transkrypt

Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej
Instytut Farmaceutyczny
Interdyscyplinarny charakter
badań równoważności biologicznej
produktów leczniczych
Piotr Rudzki
Zakład Farmakologii, Instytut Farmaceutyczny w Warszawie
Kongres Świata Przemysłu Farmaceutycznego
Łódź, 25 VI 2009 r.
Instytut Farmaceutyczny
Instytut Farmaceutyczny
Prace badawczo-wdrożeniowe
oraz produkcja wybranych
substancji aktywnych (API)
i leków gotowych
Wysoko wykwalifikowana kadra
Jakość: GMP, GLP
Ponad 55-letnie doświadczenie
Wdrożenia, patenty, publikacje naukowe
Szczegółowe informacje: www.ifarm.waw.pl
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
2/33
Instytut Farmaceutyczny
Instytut Farmaceutyczny
Oferta badawczo-wdrożeniowa:
Badania patentowe
Synteza chemiczna
Technologia wytwarzania
substancji leczniczych
Technologia postaci leków
Analityka substancji farmaceutycznej i formy leku
Badania dostępności i równoważności biologicznej
Przygotowanie i ocena dokumentacji rejestracyjnej
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
3/33
Plan prezentacji
Instytut Farmaceutyczny
Podstawowe definicje
Dostępność biologiczna
Równoważność biologiczna
Interdyscyplinarny charakter badań
Podsumowanie
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
4/33
Badanie
równoważności biologicznej
Instytut Farmaceutyczny
Odzwierciedlenie jakości produktu
leczniczego w warunkach in vivo
Podstawowe badanie kliniczne wymagane
w procesie wprowadzenia do obrotu
produktu leczniczego generycznego
Określone zmiany w technologii wytwarzania
produktu leczniczego
ang. Bioequivalence, BE
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
5/33
Produkt leczniczy
generyczny
Instytut Farmaceutyczny
Odpowiednikiem referencyjnego
produktu leczniczego jest
produkt leczniczy posiadający:
taki sam skład jakościowy i ilościowy
substancji czynnych
taką samą postać farmaceutyczną
którego biorównoważność została
potwierdzona odpowiednimi badaniami
biodostępności
Prawo Farmaceutyczne, Dz.U. 2008 nr 45 poz. 271
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
6/33
Dostępność biologiczna
Instytut Farmaceutyczny
Dostępność biologiczna jest wypadkową
własności substancji czynnej i postaci
farmaceutycznej
Dostępność biologiczna bezwzględna (i.v.)
Dostępność biologiczna względna
Różne drogi podania
Porównanie produktów leczniczych o tej samej
lub zbliżonej postaci farmaceutycznej,
np. badanie równoważności biologicznej
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
7/33
Dostępność biologiczna
Instytut Farmaceutyczny
Dostępność biologiczna jest charakteryzowana za
pomocą szybkości i stopnia wchłaniania substancji
leczniczej z postaci leku do krążenia ogólnego
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
8/33
Równoważność
biologiczna
Instytut Farmaceutyczny
Pierwszorzędowe parametry
farmakokinetyczne:
Stężenie maksymalne: Cmax
Pole powierzchni pod krzywą: AUCt
Pole powierzchni pod krzywą ekstrapolowane
do nieskończoności: AUC∞
Kryterium akceptacji:
90% Przedział ufności dla stosunku T/R
W zakresie 80-125%
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
9/33
Sekwencja
równoważności
Instytut Farmaceutyczny
Równoważność farmaceutyczna
dostępność farmaceutyczna
Równoważność biologiczna
badania farmakokinetyczne
lub (rzadziej) badania farmakodynamiczne
Równoważność terapeutyczna
(substytucja terapeutyczna)
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
10/33
Interdyscyplinarny
charakter badania BE
Instytut Farmaceutyczny
Farmakodynamika / Farmakokinetyka
Badania kliniczne
Biochemia
Chemia analityczna
Metrologia chemiczna
Statystyka
Zarządzanie jakością
Prawo
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
11/33
Farmakodynamika
Instytut Farmaceutyczny
Jak lek wpływa na organizm?
Działanie terapeutyczne
Działania niepożądane
Pacjent, a zdrowy ochotnik
Dobór odpowiedniej grupy badanej
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
12/33
Farmakokinetyka
Instytut Farmaceutyczny
Jak organizm wpływa na lek?
Wchłanianie
Metabolizm
Dystrybucja
Wydalanie
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
13/33
Farmakokinetyka - ADME
Instytut Farmaceutyczny
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
14/33
Farmakokinetyczny
punkt końcowy
Instytut Farmaceutyczny
Obiektywny wynik pomiaru
o charakterze liczbowym
Układ krzyżowy
Aspekty etyczne (stan wysycenia)
Mniejsza zmienność niż zmienność
parametrów farmakodynamicznych
Mniejsza liczba uczestników badania
Mniejszy koszt badania
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
15/33
Badania kliniczne
Instytut Farmaceutyczny
Wykonywane zgodnie z zasadami GCP
Zdrowi ochotnicy
Kryteria włączenia i wykluczenia
Procedury postępowania
Standaryzacja badania
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
16/33
Biochemia
Instytut Farmaceutyczny
Wpływ metabolizmu na plan badania:
Wybór substancji badanej (analitu)
Lek
Metabolit
Rozkład analitów ex vivo
Warunki przechowywania
Inhibicja enzymów
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
17/33
Chemia analityczna
Instytut Farmaceutyczny
Złożona matryca biologiczna
Krew, osocze, surowica, mocz
Produkty odżywcze i produkty przemiany materii
Niskie stężenia
μg/ml, ng/ml, pg/ml
Szeroki zakres stężeń
3 rzędy wielkości
Duża liczba próbek
Nawet 2 000 próbek w badaniu
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
18/33
Zakres stężeń
Instytut Farmaceutyczny
μg/ml = 10-6 g/ml = 0,000001 g/ml
Kropla wody w 50 litrach
ng/ml = 10-9 g/ml = 0,000000001 g/ml
Kropla wody w 250 beczkach
o pojemności 200 litrów każda
pg/ml = 10-12 g/ml = 0,000000000001 g/ml
Kropla wody w 20 basenach olimpijskich
http://en.wikipedia.org/wiki/Parts-per_notation
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
19/33
Przygotowanie
próbki do analizy
Instytut Farmaceutyczny
Wytrącanie białek (PP)
Ekstrakcja ciecz-ciecz (LLE)
Ekstrakcja do fazy stałej (SPE)
Kombinacje
powyższych technik
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
20/33
Rozdział
od związków endogennych
Instytut Farmaceutyczny
Wysokosprawna chromatografia
cieczowa (HPLC)
Elektroforeza kapilarna (EC)
Chromatografia gazowa (GC)
Int.
JB-9
JB-10
GMC
500e3
400e3
300e3
200e3
100e3
1
25 VI 2009 r.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
12
13
14
min
21/33
Detekcja w HPLC
Instytut Farmaceutyczny
UV-Vis
Fluorymetryczna
Elektrochemiczna
Spektrometria mas
(LC/MS)
Int.
308
1.0e6
0.0e6
200
210
25 VI 2009 r.
255 262
228
225
250
282
275
295
300
330
313
346 354
325
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
350
371
375
387
m/z
22/33
Zalety LC/MS
Instytut Farmaceutyczny
Oznaczanie ramiprylu:
1985: metoda radioimmunologiczna
Granica oznaczalności: 0,5 ng/ml
2000: ekstrakcja ciecz-ciecz, spektrofluorymetr
Granica oznaczalności: 20,0 ng/ml
2001: ekstrakcja ciecz-ciecz, voltamperometria
Granica oznaczalności: 160,0 ng/ml
2006: ekstrakcja do fazy stałej + derywatyzacja,
GC-MS
Granica oznaczalności: 0,4 ng/ml
2006: wytrącanie białek, LC/MS/MS
Granica oznaczalności: 0,1 ng/ml
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
23/33
Metrologia chemiczna
Instytut Farmaceutyczny
Walidacja metod bioanalitycznych
Spójność pomiarowa
Niepewność pomiaru
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
24/33
Statystyka
Instytut Farmaceutyczny
Plan badania
15%
Liczba ochotników
0%
Walidacja metod
bioanalitycznych
-15%
0
2,5
5
7,5
10
Stężenie GMC [μg/mL]
Analiza statystyczna parametrów
farmakokinetycznych
Testy parametryczne
Testy nieparametryczne
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
25/33
Zarządzanie jakością
Instytut Farmaceutyczny
GMP – Dobra Praktyka Wytwarzania
Wytworzenie serii do badań klinicznych
GCP – Dobra Praktyka Kliniczna
Część kliniczna
GLP – Dobra Praktyka Laboratoryjna
Część bioanalityczna
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
26/33
Prawo
Instytut Farmaceutyczny
Prawo farmaceutyczne (GMP, GCP, GLP)
ICH, EMEA, FDA
EMEA: Note for guidance on the investigation
of bioavailability and bioequivalence, 2001,
CPMP/EWP/QWP/1401/98
EMEA: Draft guideline on the investigation
of bioequivalence, 2008, CPMP/EWP/QWP/1401/98 Rev. 1
EMEA: Need for a (CHMP) guideline on the validation
of bioanalytical methods, 2008, CHMP/EWP/531305/08
FDA: Guidance for Industry. Bioanalytical Method
Validation, 2001
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
27/33
Podsumowanie
Instytut Farmaceutyczny
Projekt badania
Niepełne i niepewne dane literaturowe
Forma leku
Brak korelacji in vitro / in vivo
Ocena formy leku o bardzo szybkim uwalnianiu
Część kliniczna
Dobór uczestników i warunków badania
Część analityczna
Niepewność pomiaru
Porównawczy charakter badania
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
28/33
Podsumowanie
Instytut Farmaceutyczny
Sukces
badania równoważności biologicznej
wymaga:
Wiedzy z zakresu wielu dyscyplin nauki
Pracy zespołowej
Wielopoziomowej komunikacji
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
29/33
Klucz do sukcesu:
Komunikacja
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
Instytut Farmaceutyczny
30/33
Laboratorium
Biodostępności Leków
Instytut Farmaceutyczny
Badania farmakokinetyczne, badania
równoważności i dostępności biologicznej
Jakość (GLP od 2003 r.)
Doświadczenie
Nowoczesna aparatura
Współpraca z ośrodkami klinicznymi (GCP)
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
31/33
Laboratorium
Biodostępności Leków
Instytut Farmaceutyczny
Projekt badania
Opracowanie lub adaptacja
metody bioanalitycznej
Walidacja metody
Wykonanie oznaczeń
w materiale biologicznym
Wyznaczenie parametrów
farmakokinetycznych
Statystyczna analiza wyników
Dokumentacji badania w formacie CTD
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
32/33
VII MKNOL
Instytut Farmaceutyczny
Miejsce spotkania i dyskusji przedstawicieli
przemysłu oraz środowiska naukowego
Atrakcyjna lokalizacja: Zakopane
Szczegółowe informacje: www.ifarm.waw.pl
25 VI 2009 r.
Interdyscyplinarny charakter badań równoważności biologicznej...
33/33