D - Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

Sygn. akt III AUa 447/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 lutego 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Anna Polak
Sędziowie:
SSA Zofia Rybicka – Szkibiel (spr.)
SSA Jolanta Hawryszko
Protokolant:
St. sekr. sąd. Elżbieta Kamińska
po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2015 r. w Szczecinie
sprawy L. W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
o przyznanie emerytury
na skutek apelacji ubezpieczonego
od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 3 kwietnia 2014 r. sygn. akt VI U 1082/12
oddala apelację.
SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Anna Polak SSA Jolanta Hawryszko
Sygn. akt III AUa 447/14
UZASADNIENIE
Ubezpieczona L. W. wniosła odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T. z dnia 21 lutego
2012 r. odmawiającej prawa do emerytury, z dnia 27 marca 2012 r. przyznającej emeryturę oraz z dnia 1 marca
2013 roku o waloryzacji emerytury. W uzasadnieniu odwołań wskazała, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu
rentowego odnośnie nie uwzględnienia jako okresu składkowego urlopu wychowawczego. Domagała się zaliczenia
tego okresu jako składkowego, a nie nieskładkowego. Powołała się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18 maja
2011 roku w sprawie I UZP 1/11. Podniosła, że mimo nie przedłożenia nowych dowodów - dokumentów, wskazała
na ich odmienną interpretację w kontekście powołanej uchwały, do której w żaden sposób nie odniósł się organ
rentowy- co stanowi nową okoliczność w sprawie. Z uwagi na zaskarżoną kwotę podstawy emerytury zakwestionowała
również wartość zrewaloryzowanej emerytury. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołania wniósł
o ich oddalenie. Podniósł, że powołana przez ubezpieczoną uchwała Sądu Najwyższego nie znajduje zastosowania w
sprawie, albowiem nie wskazuje na to, by okresy nieskładkowe, w tym korzystanie z urlopu wychowawczego zaliczać
w pełnym wymiarze, wbrew regulacji zawartej w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych bez ograniczenia ich do 1/3 udowodnionych okresów składkowych.
Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2014r. oddalił
odwołania. Sąd ustalił, że uprzednio decyzją z dnia 2 kwietnia 2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
odmówił L. W. ustalenia wysokości emerytury w celu ustalenia wysokości świadczenia przedemerytalnego, wskazując,
że na wymagany co najmniej trzydziestoletni okres składkowy i nieskładkowy wnioskodawczyni udowodniła jedynie 16
lat, 9 miesięcy i 1 dzień okresów składkowych oraz 5 lat i 7 miesięcy okresów nieskładkowych-łącznie 22 lata, 4 miesiące
i 1 dzień. Decyzją z dnia 4 kwietnia 2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił L. W. prawa do
emerytury. W uzasadnieniu tej decyzji, jako przyczynę uzasadniającą odmowę wskazał, że na wymagany co najmniej
30-letni okres składkowy i nieskładkowy wnioskodawczyni udowodniła jedynie 16 lat, 9 miesięcy i 1 dzień okresów
składkowych oraz 5 lat i 7 miesięcy okresów nieskładkowych-łącznie 22 lata, 4 miesiące i 1 dzień.Ubezpieczona
zaskarżyła obie decyzje wskazując, że okresy opieki nad dziećmi w rozmiarze 8 lat, 6 miesięcy i 7 dni powinny być
wliczone do stażu ubezpieczeniowego w całości, bez ograniczenia do 1/3 okresów składkowych.
Wyrokiem z dnia 5 sierpnia 2008 r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie sygnatura akt V U
1087/08 oddalił odwołania ubezpieczonej. Ubezpieczona wniosła skargę o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 5 sierpnia 2008 r. V U 1098/08.
Powołała się na nowe okoliczności- uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011 roku w sprawie I UZP 1/11.
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim postanowieniem z dnia 31 stycznia 2013 r. w sprawie sygn. akt V U
657/12 odrzucił skargę ubezpieczonej. Wskazał, że kwestia ustalenia okresów sprawowania opieki nad dziećmi przez
ubezpieczoną była przedmiotem ustaleń i rozważań Sądu Okręgowego w sprawie VU 1087/08. Sąd Apelacyjny w Łodzi
postanowieniem z dnia 17 maja 2013r. oddalił zażalenie ubezpieczonej wywiedzione w sprawie V U 1087/08.
Sąd Okręgowy w oparciu o tak poczynione ustalenia faktyczne uznał, że odwołania ubezpieczonej nie zasługiwały na
uwzględnienie. Stanowiły one w rzeczywistości wniosek ubezpieczonej o wznowienie postępowania w trybie art. 114
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.
U. z 2013 poz.1440) i uwzględnienie po raz kolejny przedstawionej przez ubezpieczoną interpretacji uchwały Sądu
Najwyższego z dnia 18 maja 2011 roku w sprawie I UZP 1/11, która to w jej ocenie stanowi nową, istotną okoliczność
w sprawie, nie uwzględnioną przez organ rentowy przy wydawaniu zaskarżonych decyzji. Sąd po wnikliwej analizie
akt sprawy oraz załączonych do niej akt postępowań w sprawach V U 1087/08 i V U 657/ Sądu Okręgowego w
Piotrkowie Trybunalskim nie podzielił stanowiska ubezpieczonej. Przywołując treść art. 114 ust. 1 i 2 pow. ustawy oraz
stanowisko judykatury wskazujące, że: jeżeli organ rentowy popełnił błąd wynikający z niewłaściwego zastosowania
przepisów prawa, to stwierdzenie tego błędu może być uznane za nową okoliczność. Uchybienia organu rentowego
przy ustalaniu uprawnień do emerytur i rent polegać mogą na pominięciu istotnych dla danej sprawy okoliczności,
od których istnienia/nieistnienia zależy stwierdzenie spełnienia lub niespełnienia warunków powstania prawa do
świadczenia (tak wyrok SA w Katowicach z dnia 10 lipca 2003 r., III AUa 1512/03, Lex nr 151752), nieprawidłowej
wykładni przepisu prawa (zob. uchwałę SN z dnia 26 listopada 1997 r., III ZP 40/97, OSNAPiUS 1998, nr 14, poz.
429 i uzasadnienie wyroku SA w Warszawie z dnia 29 września 2005 r., III AUa 727/05, OSA 2007, z. 11, poz. 20).
Należy zatem podzielić pogląd, że „ujawnione okoliczności” to określone w przepisach prawa materialnego fakty
warunkujące powstanie uprawnień ubezpieczeniowych (tj. przesłanki nabycia prawa do świadczeń) oraz uchybienia
normom prawa materialnego lub procesowego wpływające na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną
ex lege sytuacją prawną zainteresowanego (Komentarz do ustawy Kamila Antonowa). Mając na uwadze wskazane
stanowiska Sąd meriti podniósł, że wbrew twierdzeniom ubezpieczonej, kwestia ustalenia okresów sprawowania
przez nią opieki nad dziećmi była przedmiotem ustaleń i rozważań Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim
w sprawie V U 1087/08, którego to orzeczenia ubezpieczona nie kwestionowała. Słuszność ustaleń wskazanego
Sądu potwierdził również w swoim orzeczeniu Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie V U 657/12
odrzucającym skargę o wznowienie postępowania. Powoływanej uchwały nie można odnieść do wskazywanego przez
ubezpieczoną skutku–zaliczeniu okresu urlopu wychowawczego do okresu składkowego. Stanowisko ubezpieczonej
wskazuje na brak zrozumienia, bądź też nadinterpretację uchwały, która okresy urlopu wychowawczego zalicza do
okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy. Okresy opieki nad dziećmi
zgodnie z art. 7 pkt 5 ustawy emerytalnej zostały zaliczone przez ustawodawcę do okresów nieskładkowych.
Sąd Okręgowy podkreślił, iż ubezpieczona w toku postępowania sądowego wskazała, że okresy urlopu wychowawczego
skoro zaliczane są do okresów nieskładkowych to powinny zostać uwzględnione w całości. Sąd nie podzielił stanowiska
ubezpieczonej. Uznał, na co słusznie wskazywał organ rentowy, że uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011
roku w sprawie I UZP 1/11 nie przyjmuje, aby okresy nieskładkowe, w tym korzystanie z urlopu wychowawczego,
zaliczać w pełnym wymiarze, wbrew regulacji zawartej w art. 5 ust. 2 ustawy emerytalnej-bez ograniczenia ich do 1/3
udowodnionych okresów składkowych. Tym samym wyliczenia organu rentowego i wydane na ich podstawie decyzje
były prawidłowe.
Sąd meriti zaakcentował, że uchwała Sądu Najwyższego, na którą powoływała się w toku postępowania ubezpieczona
nie jest zatem nową okolicznością w sprawie. Jej ogłoszenie nie uzasadnia zmiany zaskarżonych decyzji. Ponadto
treść uchwały była znana organowi rentowemu przed wydaniem zaskarżonych decyzji, na co wskazują uprzednie
postępowania sądowe. Podkreślił, że uchwała Sądu Najwyższego, nie jest przepisem prawa, i nie ma mocy wiążącej,
jest ona jedynie wiążąca w tej sprawie, której dotyczy.
Ubezpieczona na rozprawie w dniu 17 grudnia 2013 r. przedłożyła do akt sprawy pismo (...) Spółdzielni (...) w R.
z dnia 10 września 1985 r., w którym zawarto informację dotyczącą okresu udzielenia jej urlopu wychowawczego
Ubezpieczona wskazała, iż pismo to było przedłożone w poprzednich postępowaniach sądowych, ale nie zostało
ono uwzględnione przez Sądy- przyjęto jego odmienną interpretację. Stwierdzić tu należy, że nie stanowi też nowej
okoliczności w sprawie.
Sąd Okręgowy zauważył, że zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 września 2013 r. w sprawie
III AUa 2146/12 „istnieje możliwość dokonania ponownej oceny uprawnień przez organ rentowy czy odwoławczy
w stanie, gdy przedłożone zostaną nowe dowody lub zostaną ujawnione okoliczności istniejące przed wydaniem
decyzji, a ujawnione dopiero po jej uprawomocnieniu się. Oznacza to, że wspomniane nowe dowody czy ujawnione
okoliczności faktyczne nie były znane organowi rentowemu w chwili wydawania przez niego decyzji oraz mają one
wpływ na prawo do świadczenia czy jego wysokość. Ocena zasadności wniosku o ponowne ustalenie prawa do
świadczenia musi więc prowadzić do ustalenia zarówno dowodów czy też okoliczności posiadających przymiot nowości
i ujawnionych dopiero po wydaniu uprzedniego wyroku sądowego.” Ubezpieczona takich nowych dowodów i nowych
okoliczności faktycznych w toku niniejszego postępowania nie przedstawiła.
Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd Okręgowy, na podstawie art. 47714 § 1 k.p.c., oddalił odwołania
ubezpieczonej, uznając prawidłowość wydanych przez organ rentowy decyzji.
Z powyższym rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego nie zgodziła się ubezpieczona. Zaskarżyła wyrok w całości,
zarzucając: błędne ustalenia faktyczne, które legły u podstaw wydania orzeczenia przejawiające się w uznaniu, iż okres
pacy ubezpieczonej przebywającej na urlopie wychowawczym nie wlicza się w całości do okresu składkowego, podczas
gdy prawidłowe zaliczenie tego okresu uprawnia skarżącą do przyznania jej świadczenia emerytalnego. Wskazując na
powyższe zarzuty, wniosła o:
- zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez uwzględnienie odwołania oraz zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów
sądowych wraz z kosztami zastępstwa według norm przepisanych za obie instancje, z uwzględnieniem opłaty od
pełnomocnictwa; ewentualnie
- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji przy
uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.
Skarżąca w uzasadnieniu apelacji podniosła, że w okresie w którym przebywała na urlopie wychowawczym winna
podlegać ubezpieczeniu społecznemu, zaś okresy tego urlopu należy wliczyć w całości do stażu składkowego jej pracy
– zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011r.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja ubezpieczonej okazała się nieuzasadniona.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe. Sąd Okręgowy – wbrew zgłoszonym
w apelacji zarzutom – właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom
prawa procesowego oraz dokonał wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji
prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. Sąd Odwoławczy podzielił ustalenia i rozważania prawne Sądu
Okręgowego, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyroki Sądu Najwyższego
z 5 listopada 1998 r. I PKN 339/98, OSNAPiUS 1999/24 poz. 776, z 22 lutego 2010 r. I UK 233/09, Lex nr 585720).
Tytułem wstępu należy przypomnieć że w zaskarżonej decyzji organu rentowego z dnia 21 lutego 2012r. wskazano,
że emerytura przysługuje ubezpieczonej urodzonej po dniu 31.12.1948r., a przed dniem 1.01.1969r. będącej
pracownikiem, jeżeli na dzień 31.12.2008r. osiągnęła wiek 55 lat życia i posiada 30-letni okres ubezpieczenia.
Natomiast ubezpieczona na dzień 31.12.2008r. udowodniła staż pracy wynoszący: 16 lat, 9 miesięcy, 21 dni okresów
składkowych oraz 5 lat, 7 miesięcy i 7 dni okresów nieskładkowych (ograniczenie do 1/3 okresów składkowych, raport
uprawnień k.15-16 akt emerytalnych i decyzja k.17), łącznie 22 lata, 4 miesiące, 28 dni, zamiast wymaganych 30 lat.
Bezspornym jest w sprawie, że ubezpieczona po ukończeniu studiów podjęła pierwszą pracę w (...) Spółdzielni (...) w
R., gdzie była zatrudniona od 27 grudnia 1977r. do 4 stycznia 1988r., ale w tym okresie: od 24.02.1978r. do 2.03.1978r.
przebywała na urlopie bezpłatnym, od 17.06.1979r. do 4.01.1988r. na urlopie wychowawczym, w tym od 6.09.1981r.
do 12.12.1981r. na zasiłku macierzyńskim (akta emerytalne: świadectwo pracy z 5.01.1988r. k.7, zaświadczenie o
zatrudnieniu i wynagrodzeniu k.9); ale od 1.11.1987r. do 31.07.1992r., od 1.01.1998r. do 31.12.1998r. i od 1.01.1999r.
do 30.09.2002r. podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu współpracy z mężem Z. W. prowadzącym działalność
gospodarczą (akta emerytalne – zaświadczenie ZUS k.13-15, raport uprawnień k.15-16), a od 13.08.1992r. do
31.10.1995r. z tytułu prowadzenia własnej działalności gospodarczej (akta emerytalne – kwestionariusz okresów
składkowych i nieskładkowych z dnia 13.02.2012r. k.4, karta przebiegu zatrudnienia k.37).
Sąd Apelacyjny wskazuje, mając na uwadze przedstawiony powyżej istotny okres podlegania ubezpieczeniu
społecznemu, że spór w analizowanej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy okresy:
1/ od 24.02.1978r. do 2.03.1978r. urlopu bezpłatnego (7 dni),
2/ od 17.06.1979r. do 5.09.1981r. ( 2 lata, 2 m-ce, 19 dni),
3/ od 13.12.1981r. do 31.10.1987r. (5lat, 10 m-cy, 19 dni) urlopu wychowawczego (łącznie 8 lat, 1 m-c, 15 dni)
wykorzystane przez ubezpieczona w czasie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w (...) od 27.12.1977r. do
4.01.1988r. powinny być zaliczone – w świetle powoływanej przez skarżącą uchwały składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 18 maja 2011r. (I UZP 1/11, lex nr 787407) – jako okres składkowy przy ustaleniu na podstawie
art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (T. jedn. Dz.
U. z 2013r. poz. 1440) prawa ubezpieczonej do emerytury.
Rozważając trafność roszczenia ubezpieczonej, w pierwszej kolejności zważyć należało - na co zwrócił już uwagę w
uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd Okręgowy - że w art. 7 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wśród
okresów nieskładkowych wymienione zostały przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury i renty okresy
urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów
dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz
okresów niewykonywania pracy - z powodu opieki na dzieckiem:
a) w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat;
b) na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny
dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko. Powołany wyżej przepis w sposób jednoznaczny kwalifikuje
sporne okresy w/w sprawowania przez ubezpieczoną opieki nad dziećmi jako okres nieskładkowy. Kwalifikacji
okresów wymienionych w powołanym wyżej przepisie (art. 7 pkt 5 ustawy emerytalnej) nie zmienia art. 29 ust,
3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w którym mowa jest o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu
lub ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu pozostawaniu w stosunku pracy, a nie jakichkolwiek innych.
Wniosek taki nie płynie również z powoływanej przez ubezpieczoną uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011r.
zgodnie z którą, okresy bezpłatnego urlopu dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi a następnie
urlopu wychowawczego - wykorzystane przed dniem 1 stycznia 1999 r. - są od dnia 28 stycznia 1972 r. okresem
podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy w rozumieniu art. 29 ust. 3 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wbrew argumentacji
skarżącej zawartej zarówno w odwołaniu jak i w wywiedzionej apelacji, uchwała nie stanowi o kwalifikacji urlopów
wychowawczych, jako okresów składkowych, a jedynie daje wskazówkę odnośnie tego, jak należy je traktować przy
ocenie spełnienia przesłanek do przyznawania emerytury na podstawie art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z
FUS. Nadto, w uchwale nie użyto sformułowania "okres składkowy", a jedynie "okres podlegania ubezpieczeniu
społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy", które to pojęcia nie są pojęciami tożsamymi. Przepisu art.
29 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie można analizować w oderwaniu od treści art. 29 ust. 1, w
którym ustawodawca posługuje się pojęciem okresów składkowych i nieskładkowych. Pojęcie "okres podlegania
ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy” nie zostało w ustawie emerytalnej zdefiniowane.
Sąd Najwyższy w obszernych wywodach zawartych w uzasadnieniu powołanej wyżej uchwały nie negował kwalifikacji
okresów urlopów wychowawczych, jako okresów nieskładkowych w rozumieniu art. 7 pkt 5 ustawy emerytalno rentowej. Wskazując na ewolucję przepisów emerytalnych i ubezpieczeniowych (począwszy od ustawy z dnia 28 marca
1933 r. o ubezpieczeniu społecznym) Sąd wyjaśnił, że ubezpieczeniu społecznemu podlegają wszyscy pracownicy od
dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Tym samym pracownice korzystające z urlopów bezpłatnych
dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi a później z urlopów wychowawczych objęte były w tym
czasie ubezpieczeniem społecznym - ich stosunek pracy bowiem trwał aczkolwiek nie wykonując pracy, nie otrzymując
wynagrodzenia nie były za nie odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z regulacją zawartą w
uchwale Nr 13 Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 1972 r. (która weszła w życie 28 stycznia 1972. r.) w sprawie
bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się dziećmi (M. P. Nr 5, oz. 26), w rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 29 listopada 1975 r. w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi
dziećmi (Dz. U. Nr 43, poz. 219), czy w późniejszym rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie
urlopów wychowawczych okresy tych urlopów bezpłatnych, czy wychowawczych (Dz. U. z 19, poz. 97) uważane
były za okresy zatrudnienia w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. § 19
rozporządzenia z 17 lipca 1981 r. w brzmieniu obowiązującym od 28 stycznia 1985 r. stanowił, że okresy urlopu
wychowawczego w wymiarze nie przekraczającym 6 lat uważa się za okresy równorzędne z okresami zatrudnienia w
rozumieniu ustawy z 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin - Dz. U. Nr 40, poz.
267 z późn. zm. (art. 11 ust. 2 pkt 11). Z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji
emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 z późn.
zm.) okresy te zaliczone zostały do okresów nieskładkowych. Analiza przywołanych wyżej przepisów prawa pozwala
na konstatację, ze wolą prawodawcy było wliczanie urlopów bezpłatnych, a później wychowawczych zarówno do
uprawnień pracowniczych, jak i okresów od których uzależnione jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego:
emerytur i rent. Jak już zaznaczono wy z ej urlopy te były traktowane, jak okresy zatrudnienia w rozumieniu przepisów
o emeryturach i rentach, od 1 stycznia 1983 r., jak okresy równorzędne z okresem zatrudnienia zaś od 15 listopada
1991 r. jak okresy nieskładkowe. Przepis art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach stanowi o
prawie do emerytury określonej grupy ubezpieczonych - pracowników. Ustawodawca w przepisie tym sprecyzował,
że prawo do tego świadczenia przysługuje osobom, które ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o świadczenie były
pracownikami przez co najmniej 6 miesięcy w ciągu ostatnich 24 miesięcy (i podlegały ubezpieczeniu społecznemu
lub ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu), albo przez cały okres składkowy i nieskładkowy wymagany art.
29 ust. 1 były pracownikami. Skoro w ust. 1 art. 29 ustawodawca posługuje się pojęciem okresów składkowych i
nieskładkowych to wskazany w ust. 3 okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku
pracy należy rozumieć jako okres składkowy i nieskładkowy z tytułu bycia pracownikiem. Użyty przez ustawodawcę
termin "tytuł" nie jest związany z ubezpieczeniem, ale ze stosunkiem pracy. Nie chodzi zatem o "tytuł ubezpieczenia"
pracowniczego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
ale o "ubezpieczenie z tytułu" pozostawania w stosunku pracy.
Reasumując, potraktowanie przez ustawodawcę okresów urlopu wychowawczego, jako ubezpieczenia z tytułu bycia
pracownikiem nie czyni ich składkowymi - nadal są one okresami nieskładkowymi uwzględnianymi do prawa w
zakresie wynikającym z art. 7 pkt 5 i art. 5 ustawy emerytalno - rentowej. Okresy nieskładkowe zaś do prawa do
emerytury uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych, a
zatem przyjęcie przez organ rentowy 5 lat 7 miesięcy i 7 dni, jako 1/3 okresów składkowych (1/3 z 16 lat 9 miesięcy i 21
dni), było działaniem znajdującym umocowanie w aktualnie obowiązujących przepisach prawa. A skoro tak, to uznać
należało, że ogólny staż pracy wnioskodawczyni wynosi 22 lata 4 miesięcy i 28 dni, co z kolei oznacza, ze nie spełniła
ona przesłanki o której mowa w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, dlatego też decyzja pozwanego z dnia 21 lutego 2012r. r. odmawiająca wnioskodawczyni
prawa do emerytury na podstawie art. 29 powołanej wyżej ustawy była trafna.
Jak prawidłowo zważył Sąd I instancji - uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 maja
2011 r. II UZP 1/11 nie znajduje zastosowania w przypadku wnioskodawczyni, albowiem dotyczy przesłanki z art 29 ust.
3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a skoro tak to brak jest podstaw do uznania iż w sprawie przedstawiono nowe
dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczenia
lub na jego wysokość.
Sąd Apelacyjny niejako na marginesie zwraca uwagę, że stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem rozważań Sądu
Najwyższego w powoływanej uchwale z dnia 18 maja 2011r. I UZP 1/11 był odmienny niż w niniejszej sprawie.
Jak wynika bowiem z ustaleń Sądu Najwyższego przedstawionych w uzasadnieniu uchwały, ubezpieczona w tamtej
sprawie na dzień 2.11.2008r. wykazała okresów składkowych 25 lat, 8 miesięcy, 12 dni oraz nieskładkowych 11 lat,
8 miesięcy, 24 dni, w tym podlegała ubezpieczeniu pracowniczemu 26 lat 4 miesiące i 14 dni, zaś ostatnio była
ubezpieczona z tytułu umowy zlecenia i dlatego organ rentowy odmówił prawa do emerytury, wskazując, iż ostatnio
przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę nie podlegała ubezpieczaniu pracowniczemu. W konsekwencji w uchwale
wskazano na treść art. 29 ust. 3 ustawy emerytalnej, adresowany do pracowników, którzy przez cały okres wskazany
w ust. 1 pkt 1 i 2 tegoż przepisu podlegali ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym
z tytułu pozostawania w stosunku pracy.
Mając na uwadze poczynione ustalenia Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu I instancji, iż wydaną przez
pozwanego w dniu 21 lutego 2012r. na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (a contrario)
decyzję w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania, od której wnioskodawczyni wywiodła odwołanie będące
przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie, uznać należało za prawidłową.
W skutek powyższego, również zaskarżone decyzje z dnia 27 marca 2012r. i 1 marca 2013r. należało uznać za
prawidłowe.
Z powyższych względów, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.
SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Anna Polak SSA Jolanta Hawryszko