Opis dobrej praktyki

OPIS DOBREJ PRAKTYKI
1. Dane dotyczące gminy/powiatu
nazwa inicjatywy
Programy Aktywności Lokalnej
nazwa gminy/powiatu
Urząd Miasta Puław
dokładny adres
ul. Lubelska 5
województwo
lubelskie
telefon
81 458 60 01
adres strony internetowej
www.um.pulawy.pl
faks
81 458 61 99
adres e-mail
[email protected]
2. Rodzaj(e) podjętych działań (zaznacz):
 kształtowanie efektywnych systemów konsultacji społecznych i udziału obywateli
w formułowaniu strategii rozwoju i prowadzenia polityki lokalnej lub regionalnej;
 wprowadzanie nowatorskich form demokracji lokalnej;

rozwijanie systemów kontroli i komunikacji społecznej, ze szczególnym podkreśleniem
przejrzystości procesów decyzyjnych władz gminy lub powiatu;

oryginalne formy aktywizacji działalności obywatelskich i współpracy z organizacjami
pozarządowymi;
 formy działalności z podmiotami gospodarczymi i ich samorządami na rzecz wspólnoty
obywatelskiej i lokalnego rozwoju;
 działania na rzecz wychowania obywatelskiego, w tym pozaszkolne inicjatywy
edukacyjne, działania na rzecz młodych mieszkańców gminy lub powiatu;

decentralizację realizacji zadań publicznych, drogą przekazywania jej organizacjom
obywatelskim lub jednostkom bliższym obywateli;

inne……………………………………………………………………………………………………
……………………………...………………………………………………………………………...
1
3. Przedmiot działalności
Programy Aktywności Lokalnej (PAL) wdrażane w Puławach od 2011 roku w związku
z realizacją przez MOPS projektu „Aktywni-niezależni” współfinansowanego prze EFS.
Celem PAL jest zapewnienie równego dostępu do zatrudnienia i podwyższenie statusu
społecznego oraz zawodowego osobom zamieszkującym na obrzeżach miasta Puławy.
Poprzez realizację PAL osoby uczestniczące w nim integrują się i edukują we własnych
społecznościach lokalnych poprzez tzw. działania o charakterze środowiskowym
na obszarach gdzie znajdują się bloki socjalne, jest słabo rozwinięta infrastruktura
i ograniczony dostęp do oferty sportowej i kulturalnej.
4. Opis działań
Programy Aktywności Lokalnej realizowane są przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
w Puławach od 2011r. Skierowane są do osób zamieszkujących obszary położone
na obrzeżach miasta ze słabo rozwiniętą infrastrukturą i makrostrukturą. Znajdujące się tam
bloki o charakterze socjalnym i komunalnym gromadzą osoby z niskim dochodem, często
po eksmisji z licznymi dysfunkcjami. Na obszarach tych kumulują się liczne problemy
społeczne m.in. takie jak bezrobocie , ubóstwo, niewydolność wychowawcza, alkoholizm.
Mieszkańców charakteryzują bierne postawy, brak uczestnictwa w życiu społecznym, brak
poczucia sprawczości i wpływu na własne życie. Budzi to niechęć do współpracy
z instytucjami i władzami lokalnymi. Jednym ze sposobów poprawy funkcjonowania
społeczności lokalnych są programy aktywności lokalnej.
Metodą pracy wykorzystywaną w pracy ze społecznościami jest rekomendowane przez
Centrum Aktywności Lokalnej organizowanie społeczności lokalnych( OSL). Praca
ze społecznościami lokalnymi przechodzi kolejne etapy: diagnozy, edukacji, integracji
i aktywizacji. Głównym celem realizacji w/w działań jest podniesienie poziomu edukacji,
integracji i aktywizacji społeczności lokalnych. Dzięki środkom pozyskanym z Europejskiego
Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki realizowane są dla
mieszkańców szkolenia podnoszące kompetencje społeczne i zawodowe, które prowadzą
do zwiększenia szans tych osób na rynku pracy. Działania integracyjne i edukacyjne
realizowane są w miejscu zamieszkania przez animatora społeczności lokalnych.
Co tydzień odbywają się spotkania edukacyjne dla osób dorosłych. Mieszkańcy integrują się
poprzez wspólne działania takie jak organizowanie wspólnych ognisk, festynów, wycieczek,
spotkań. Szansą na omówienie problemów z przedstawicielami władz lokalnych są nie tylko
spotkania ale również debaty społeczne. Omawiane problemy w zakresie poprawy
warunków życia znajdują zrozumienie i zainteresowane przedstawicieli władz lokalnych
i przedstawicieli instytucji. Proponowane przez mieszkańców rozwiązania znajdują
odzwierciedlenie w budżecie Miasta na kolejne lata. Mieszkańcy biorą udział w tworzeniu
budżetu obywatelskiego. Dzieci objęte są wsparciem pedagogów w klubach
środowiskowych. Dodatkowo w środowiskach prowadzony jest Bank Czasu, tj. mieszkańcy
2
wymieniają się czasem opiekując się zamiennie swoimi dziećmi. Podczas takich spotkań
rodzice podnoszą swoje kompetencje społeczne pod czujnym okiem pracownika socjalnego.organizatora społeczności lokalnej. Oddziaływania mają charakter kompleksowy skierowane
są do osób indywidualnych, rodzin z dziećmi, a także środowiska lokalnego. Podnoszą
poziom edukacji i integracji społeczności lokalnych. Są inicjatywą podejmowaną na rzecz
wychowania obywatelskiego, w tym na rzecz młodych mieszkańców. Poprawiają współpracę
z instytucjami oraz z władzami lokalnymi poprzez częste kontakty stanowią swoisty rodzaj
ciągłych konsultacji społecznych prowadzący do kształtowania nowatorskiej formy
demokracji lokalnej. Stają się skutecznym sposobem rozwiązywania problemów społecznych.
5. Uzyskane efekty
Głównym założeniem PAL jest nauka samoorganizacji, podejmowania inicjatywy, działań
na rzecz wspólnego dobra i przekształcania otaczającej rzeczywistości Programy Aktywności
Lokalnej pozwoliły na zwiększenie udziału mieszkańców w życiu publicznym poprzez:
 uczestnictwo mieszkańców w debatach obywatelskich dotyczących bezpieczeństwa,
poprawy estetyki miejsc zamieszkania, przełamywania stereotypów, poprawy jakości
życia. Łącznie odbyło się 11 debat społecznych.
 Mieszkańcy osiedli na których realizowany jest PAL w roku 2014 , zgłosili projekty
do budżetu obywatelskiego, które z wyjątkiem dwóch zostały poddane pod
głosowanie.
 Integracja uczestników PAL ze środowiskiem umożliwiła włączenie się ich
do organizowanych przez samorząd kampanii społecznych – min. kampanii „Postaw
na rodzinę”.
 świadomość społeczna i obywatelska nabyta przez uczestników w wyniku regularnych
spotkań edukacyjnych, integracyjnych i kulturalnych procentuje podejmowaniem przez
nich samodzielnych inicjatyw w swoim miejscu zamieszkania – mieszkańcy jednej z
ulic objętych PAL w roku 2014 obecnie organizują świetlicę środowiskową.
6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu
Dofinansowanie z EFS 89,5 % całego projektu „Aktywni -niezależni” w rozbiciu na lata
realizacji
• 2014 – 359,856,00 zł
• 2013 – 445 363,02 zł
• 2012 – 647 069,81 zł
• 2011 – 534 816, 93 zł
Pozostałe środki pochodziły z budżetu gminy Puławy
7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować
projekt?
Program Aktywności Lokalnej realizowany w Mieście Puławy zakładał szereg działań
innowacyjnych. Trudności występujące w początkowym okresie realizacji polegały
3
na przełamywaniu niechęci uczestników do integrowania się i mówienia o swoich
potrzebach, problemach i oczekiwaniach. Przez cały okres realizacji PAL utrzymywała się
wśród uczestników (osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej) postawa
roszczeniowa, która stopniowo należało przełamać. Spora trudnością jest dobór osób
pracujących z uczestnikami – animatora społeczności lokalnej, na którym ciąży największa
presja i odpowiedzialność. Znalezienie osoby z odpowiednimi kwalifikacjami a jednocześnie
komunikatywnej, empatycznej a jednocześnie asertywnej było jedną z trudności, z którymi
zmierzono się przy realizacji PAL.
8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem
projektu
Do prawidłowej realizacji Programów Aktywności Lokalnej niezbędna jest prawidłowa
diagnoza problemów społecznych. Poza animatorem społeczności lokalnej w środowisku
lokalnym działali organizatorzy społeczności lokalnej wyłonieni spośród pracowników
socjalnych MOPS ( podmiotu realizującego PAL). Projekt wymaga też umiejętności
nawiązywania współpracy z innymi instytucjami i organizacjami społecznymi, w czym
niewątpliwie pomocne są szkolenia realizowane min. przez Centrum Aktywności Lokalnej.
4