Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny: Komisja Europejska wnosi

IP/05/895
Bruksela, dnia 11 lipca 2005 r.
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny: Komisja
Europejska wnosi sprawę przeciwko ośmiu
Państwom Członkowskim
Komisja Europejska zwróciła się do ośmiu Państw Członkowskich (Estonii,
Finlandii, Francji, Grecji, Włoch, Malty, Polski i Zjednoczonego Królestwa) z
oficjalnym wnioskiem o transpozycję do ich prawa krajowego trzech
dyrektyw UE odnoszących się do problemów środowiskowych
spowodowanych rosnącą ilością zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego. Transpozycji tej należało dokonać do dnia 13 sierpnia 2004r.
Jeżeli któreś z Państw Członkowskich nie zastosuje się do tego wniosku,
Komisja może wnieść przeciwko niemu sprawę do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości. Celem tych dyrektyw jest zagwarantowanie, że zużyty
sprzęt, który często zawiera materiały niebezpieczne, nie jest po prostu
wyrzucany, ale zostaje zebrany, poddany recyklingowi i ponownie
wykorzystany, a jego pozostałości są właściwie przetworzone. Działania te
stanowią część szeregu związanych z ochroną środowiska decyzji w sprawie
naruszenia, które Komisja obecnie ogłasza w odniesieniu do kilku Państw
Członkowskich.
Komisarz ds. Środowiska Stavros Dimas stwierdził: „Nie chcemy patrzeć na sterty
starych komputerów i telewizorów, które leżą na poboczach i zanieczyszczają
środowisko. Dlatego konieczna jest skuteczna zbiórka oraz recykling/ponowne
użycie takiego sprzętu. Państwa Członkowskie uzgodniły przyjęcie ambitnego
prawodawstwa w celu rozwiązania problemów spowodowanych gwałtownie rosnącą
ilością zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Muszą one jednak
wykonać dalszą pracę i wprowadzić te ustalenia w życie.”
Prawodawstwo UE w kwestii zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego
W roku 2002 Rada i Parlament Europejski przyjęły dyrektywę w sprawie zużytego
sprzętu elektrycznego i elektronicznego (dyrektywę WEEE)1. Dyrektywa ta wymaga,
aby Państwa Członkowskie zapewniły ustanowienie systemów zbiórki zużytego
sprzętu elektrycznego i elektronicznego (do sierpnia 2005 r.). Ponadto Państwa
Członkowskie muszą zapewnić ponowne użycie, odzysk i recykling tego sprzętu, a
także bezpieczne usuwanie jego pozostałości. Po wprowadzeniu systemów zbiórki
konsumenci będą mogli za darmo oddawać takie produkty do sklepów i punktów
zbiórki.
1
Dyrektywa 2002/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w
sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zmieniona dyrektywą
2003/108/WE.
Dyrektywa ustanawia także cele zbiórek, ponownego użycia i recyklingu oraz określa
zobowiązania finansowe producentów. Dyrektywa z 2003 r. zmieniająca dyrektywę
WEEE2 precyzuje te zobowiązania w zakresie finansowania w odniesieniu do
sprzętu profesjonalnego (tzn. nie będącego sprzętem gospodarstwa domowego).
Razem z dyrektywą WEEE Rada i Parlament Europejski przyjęły dyrektywę w
sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym (RoHS)3. Dyrektywa ta zabrania stosowania
niektórych substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektronicznym od dnia 1 lipca
2006 r. w celu usprawnienia recyklingu i ograniczenia emisji podczas składowania
lub spalania pozostałości tego sprzętu.
Zabronione substancje obejmują metale ciężkie oraz szereg niebezpiecznych
przemysłowych substancji chemicznych. Mogą one powodować astmę i raka, a
także uszkodzenia mózgu, wątroby, nerek oraz układu nerwowego i sercowonaczyniowego.
W Unii Europejskiej złom elektroniczny stanowi najszybciej rosnącą grupę odpadów,
która wzrasta o 3 – 5 % rocznie, czyli trzy razy szybciej niż inne rodzaje odpadów.
Każdy obywatel UE „wytwarza” obecnie około 17 – 20 kg zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego rocznie. Około 90 % tego sprzętu nadal jest
składowane, spalane lub odzyskiwane bez wstępnego przetworzenia.Umożliwia to
substancjom znajdującym się w sprzęcie przedostanie się do gleby, wody i
atmosfery, przez co stanowią one zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.
Transpozycja tych trzech dyrektyw miała nastąpić przed dniem 13 sierpnia 2004 r.
Francja, Włochy i Zjednoczone Królestwo nie dokonały transpozycji żadnej z tych
dyrektyw. Finlandia nie dokonała jeszcze transpozycji dyrektyw w prowincji Wysp
Alandzkich. Grecja dokonała transpozycji wcześniejszych dyrektyw WEEE i RoHS,
ale nie zrobiła tego w odniesieniu do dyrektywy zmieniającej dyrektywę WEEE.
Estonia, Malta i Polska dokonały transpozycji dyrektywy RoHS, ale nie zrobiły tego
jeszcze w odniesieniu do dyrektywy WEEE i dyrektywy ją zmieniającej.
Komisja przesłała zatem tym ośmiu Państwom Członkowskich ostateczne pisemne
ostrzeżenia – ostatni krok przed odwołaniem się do Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości.
Postępowanie prawne
Standardowa procedura
Artykuł 266 Traktatu daje Komisji prawo do wniesienia sprawy przeciwko Państwu
Członkowskiemu, które nie przestrzega swoich zobowiązań.
Jeżeli Komisja uzna, że nastąpiło naruszenie prawa UE, które stanowi podstawę
wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia, wysyła danemu Państwu
Członkowskiemu „wezwanie do usunięcia uchybienia” (pierwsze pisemne
ostrzeżenie), w którym zwraca się o przedstawienie uwag w określonym terminie,
wynoszącym zazwyczaj dwa miesiące.
W świetle odpowiedzi lub jej braku ze strony Państwa Członkowskiego, Komisja
może podjąć decyzję o wydaniu „uzasadnionej opinii” (ostatecznego pisemnego
ostrzeżenia) wobec Państwa Członkowskiego.
Dyrektywa 2003/108/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 grudnia 2003 r.
zmieniająca dyrektywę 2002/96/WE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego (WEEE).
3 Dyrektywa 2002/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w
sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym.
2
2
Opinia wyraźnie i ostatecznie przedstawia przyczyny, dla których Komisja uważa, że
nastąpiło naruszenie prawa UE i wzywa Państwo Członkowskie do zastosowania się
do niej w określonym terminie, wynoszącym zazwyczaj dwa miesiące.
Jeżeli Państwo Członkowskie nie zastosuje się do uzasadnionej opinii, Komisja
może wnieść sprawę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Jeśli Trybunał
Sprawiedliwości stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Traktatu, Państwo Członkowskie,
które naruszyło przepisy, jest zobowiązane podjąć środki w celu ich przestrzegania.
O ile nie zaznaczono inaczej, działania w sprawie naruszenia omawiane w
niniejszym komunikacie prasowym podjęto na mocy art. 226.
Procedura związana z działaniami następczymi
Artykuł 228 Traktatu daje Komisji prawo do podjęcia działań wobec Państwa
Członkowskiego, które nie zastosowało się do wcześniejszego wyroku Trybunału
Sprawiedliwości, również przez wydanie pierwszego pisemnego ostrzeżenia
(„wezwania do usunięcia uchybienia”), a następnie drugiego i ostatecznego
pisemnego ostrzeżenia („uzasadnionej opinii”). Artykuł ten upoważnia Komisję do
wystąpienia do Trybunału o nałożenie na Państwo Członkowskie kary pieniężnej.
Informacje na temat aktualnych statystyk dotyczących naruszenia przepisów:
http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/droit_com/index_en.htm#infractions
Informacje na temat orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości:
http://curia.eu.int/en/content/juris/index.htm
Dalsze informacje na temat dyrektyw WEEE i RoHS:
IP/04/1033, MEMO/05/248 oraz
http://europa.eu.int/comm/environment/waste/weee_index.htm
3