dochistoria powstania szkolnego ośrodka socjoterapii
download 
Reklamacja Transkrypt
historia powstania szkolnego ośrodka socjoterapii
"SOS" Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii HISTORIA POWSTANIA SZKOLNEGO OŚRODKA SOCJOTERAPII Autor: Piotr Kamiński 15.05.2010.       Oficjalną datą powstania Szkolnego Ośrodka Socjoterapii jest rok 1981. Nie można jednak pominąć lat wcześniejszych, kiedy pojawiła się i była modyfikowana koncepcja tej placÃłwki. Prekursorami byli młodzi psychologowie identyfikujący się z subkulturą hippisowską. Byli oni szczegÃłlnie zainteresowani przemianami w sferze komunikacji interpersonalnej w środowisku młodzieży na początku lat siedemdziesiątych. Możliwość realizacji swoich zainteresowań dostrzegli, gdy zetknęli się w 1973 r. z Kazimierzem Jankowskim, psychiatrą, docentem Uniwersytetu Warszawskiego. Kazimierz Jankowski powrÃłcił właśnie ze StanÃłw Zjednoczonych i zaczął lansować amerykańskie koncepcje psychoterapii. Zaprosił młodych entuzjastÃłw na jeden ze zorganizowanych przez siebie treningÃłw interpersonalnych dla wychowawcÃłw i psychologÃłw, odbywający się w garwolińskim sanatorium. Był to wÃłwczas jedyny w Polsce ośrodek leczenia osÃłb uzależnionych od narkotykÃłw. Rezultatem poznania nowych metod psychoterapii było powstanie pozainstytucjonalnego ruchu terapeutycznego.       Możliwość rozszerzenia tego ruchu stworzył doc. Andrzej Jaczewski, pracownik Akademii Medycznej i kierownik Stołecznej Poradni Medycyny Szkolnej. Doc. Jaczewski był także organizatorem żeglarskiej drużyny harcerskiej w XLI Liceum OgÃłlnokształcącym w Warszawie. Dostrzegł i badał nowe formy niedostosowania społecznego młodzieży, dla ktÃłrej żeglarstwo i działalność harcerska nie były interesującą ofertą. Propozycje młodych psychologÃłw zainteresowały go. Jako reformatorski szef formalnej instytucji szukał sojusznikÃłw w sferze pozainstytucjonalnej, ponieważ system struktur instytucjonalnych nie był wÃłwczas przygotowany do zaadaptowania nowych zjawisk, ktÃłrymi były między innymi rosnąca liczba grup nieformalnych i gwałtownie rozprzestrzeniająca się narkomania. Z kolei psychologowie-nowatorzy (ktÃłrych liderem był Jacek Jakubowski) potrzebowali środkÃłw, aby realizować swoje zamierzenia. Zgodzili się więc na instytucjonalizację, ale z zachowaniem własnej autonomii. W efekcie powstał „Nasz Klub―, korzystający z lokalu Stołecznej Poradni Medycyny Szkolnej przy ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie i będący pod jej patronatem.       Trafiali http://www.sos.mossos1.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 22:35 "SOS" Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii tam hippisi, narkomani i młodzież przejawiająca zdolności artystyczne. Tworzyli dzieła o rÃłżnym poziomie artystycznym, słuchali muzyki, grali na instrumentach, organizowali happeningi. Ale przede wszystkim przebywali ze sobą, co stworzyło konieczność skonstruowania pewnych norm. Powstał wymÃłg abstynencji, wspÃłłuczestniczenia w życiu Klubu, a także norma szczerości i otwartości.       Opiekunowie wprowadzili system wychowawczy, wspierający podmiotowość i inność wychowankÃłw, ukazujący ich odpowiedzialność, zapewniający poczucie bezpieczeństwa, a więc zachęcający, by nie sięgali po narkotyki.  Jednocześnie powstał problem – czy jest w społeczeństwie miejsce dla ludzi młodych, ktÃłrzy nie pracują i nie uczą się, nie ze względu na niechęć do tego typu działań, ale z powodu niemożności dostosowania się do realiÃłw szkoły i miejsca pracy w Ãłwczesnym systemie. Zrodził się pomysł utworzenia własnej klasy szkolnej. Ale jak ten pomysł zrealizować, kiedy istnieje pewność, że władze oświatowe nie zgodzą się na funkcjonowanie klasy złożonej głÃłwnie z narkomanÃłw? Jednak A. Jaczewski postanowił rozwiązać ten problem i wykorzystał w tym celu możliwości swojej placÃłwki. ZwrÃłcił się więc do Kuratorium Oświaty i Wychowania o stworzenie klasy dla pacjentÃłw Poradni Medycyny Szkolnej, a według Ãłwczesnych przepisÃłw pacjenci rÃłżnych poradni, między innymi osoby przewlekle chore, dyslektycy, mieli prawo do pobierania nauki w klasach specjalnych. Władze oświatowe wydały więc zezwolenie na utworzenie I klasy przy Centrum Kształcenia Ustawicznego Nr 1 w Warszawie, nie wiedząc, że powstaje w ten sposÃłb pierwsza w Polsce placÃłwka oświatowa pracująca z młodzieżą uzależnioną i zagrożoną uzależnieniem od środkÃłw zmieniających świadomość.      Pomysłodawca przedsięwzięcia – Jacek Jakubowski zaproponował podjęcie pracy nauczycielom bez praktyki zawodowej, ktÃłrych podejścia do podopiecznych nie wypaczałby system szkoły „normalnej―.         W roku szkolnym 1974/75 w klasie I przy C.K.U. Nr 1 rozpoczęło naukę czternaście osÃłb, realizując program liceum ogÃłlnokształcącego dla pracujących. Nauka nie odbywała się jednak w gmachu C.K.U., ale w pomieszczeniach Poradni i Klubu – między innymi z powodu niezrozumienia metod pracy z podopiecznymi ze strony dyrekcji Centrum Kształcenia Ustawicznego.       Nauka odbywała się w godzinach rannych, a wieczorem prowadzone były zajęcia socjoterapeutyczne. Niestety, pożar zniszczył pomieszczenia Klubu, co spowodowało utratę miejsca do nauki i terapii. Jednak zapał kadry i podopiecznych nie osłabł. Zajęcia odbywały się w mieszkaniach prywatnych. Zaznaczyć trzeba, że wśrÃłd pacjentÃłw była duża grupa osÃłb głęboko uzależnionych od narkotykÃłw - głÃłwnie opiatÃłw. Psychologowie wszelkimi sposobami starali się oddziaływać na tych ludzi, nierzadko organizując "odwyki domowe" we własnych mieszkaniach, co świadczy o ogromie poświęcenia i wysiłku wkładanego w wykonywaną http://www.sos.mossos1.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 22:35 "SOS" Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii pracę.       Program liceum ukończyło dwadzieścia osÃłb, w tym dziesięć spośrÃłd tych, ktÃłre uczyły się w klasie od momentu jej powstania. Świadectwa maturalne otrzymało szesnaście osÃłb, co było rewelacją na tle innych klas istniejących w Centrum.         Grupa pod kierownictwem J. Jakubowskiego kontynuowała ciągłą walkę, o stworzenie mocniejszych, instytucjonalnych podstaw do rozwoju idei pracy z młodzieżą nieprzystosowaną społecznie. W 1979 r. opracowana została przez nauczycieli i psychologÃłw "Koncepcja Szkolnego Ośrodka Socjoterapii" i udało się uzyskać zgodę Kuratorium Oświaty i Wychowania na utworzenie szkoły, ktÃłrej dyrektorem miał być J. Jakubowski. Niestety, zmiany personalne we władzach oświatowych doprowadziły do odrzucenia idei szkoły. Nastąpił czteromiesięczny okres walki z oświatową biurokracją, Jakubowski wykorzystywał wszelkie możliwości kontaktÃłw z Ministerstwem Oświaty i Wychowania i Kuratorium, angażował prasę, aby nagłośnić problem nieprzystosowanej młodzieży. Być może jego walka skończyłaby się porażką, ale sytuacja społeczno-polityczna przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych wywierała zbyt silną presję na decydentÃłw i to prawdopodobnie zmusiło K.O. i W. do zezwolenia na utworzenie w końcu 1979 r, dwÃłch nowych klas, jednak wciąż podległych C.K.U.. Klasy działały nadal w bardzo złych warunkach lokalowych, przy silnej niechęci dyrektora Centrum, ale z już ukształtowanym, wyselekcjonowanym zespołem nauczycieli, wspomaganym przez etatowych wychowawcÃłw-psychologÃłw.       Nie wolno zapomnieć, że działalność klas była tylko jednym z elementÃłw pracy z podopiecznymi Klubu. W działaniach tej placÃłwki uczestniczyła duża grupa osÃłb nie pobierająca nauki w stworzonych klasach, a jednocześnie potrzebująca pomocy od pracownikÃłw, ktÃłrych kwalifikacje zasadniczo rÃłżniły się od kwalifikacji psychologÃłw z resortu ochrony zdrowia, przede wszystkim pod względem metod i form oddziaływań socjoterapeutycznych. W gronie kadry dominował wariant pracy terapeutyczno-opiekuńczej, a ci, ktÃłrzy obstawali za wariantem edukacyjno-wychowawczym byli w mniejszości. Nadal także palący był problem wyodrębnienia się Klubu, jako samodzielnej placÃłwki, zarÃłwno pod względem organizacyjnym jak i lokalowym.       W przedstawionych wyżej warunkach Klub funkcjonował jeszcze dwa lata. 11 czerwca 1981 r. na podstawie Zarządzenia Kuratora Oświaty i Wychowania powołany został Szkolny Ośrodek Socjoterapii. § 6 tego dokumentu precyzuje cel stworzenia placÃłwki w sposÃłb następujący: "Szkolny Ośrodek Socjoterapii jest placÃłwką dydaktyczno-terapeutyczną służącą twÃłrczemu przystosowaniu do życia młodzieży uzależnionej lekowo oraz odnalezieniu http://www.sos.mossos1.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 22:35 "SOS" Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii indywidualnego stylu życia satysfakcjonującego jednostkę i otoczenie". W § 2 określony został sposÃłb realizacji programu dydaktyczno-wychowawczego poprzez trzy działy pracy: dydaktykę (program liceum ogÃłlnokształcącego dla pracujących), psychoterapię i działalność klubową. Zdecydowano, że do Ośrodka kwalifikowana będzie młodzież w wieku: 16-21 lat. Określony też został (w § 9) system kwalifikacji podopiecznych. Komisja Kwalifikacyjna składać się miała z następujących specjalistÃłw: dyrektora, psychologa, lekarza-psychiatry, nauczyciela, przedstawiciela młodzieży i wizytatora z K.O. i W.       Ośrodek otrzymał wreszcie samodzielny lokal w Kawęczynie przy ulicy Chełmżyńskiej 165 i rozpoczął ustawową działalność od 1 września 1981 r.       Jednocześnie nie zmieniły się zasady prowadzenia zajęć lekcyjnych. Lekcje odbywały się w budynku Ośrodka, ale egzaminy maturalne prowadzono w C.K.U. . Tam też uczniowie otrzymywali świadectwa maturalne i ukończenia szkoły. Warunki prowadzenia zajęć lekcyjnych poprawiły się tylko nieznacznie. Budynek w Kawęczynie, był to stary pałacyk, zdewastowany i wymagający generalnego remontu (groziło zawalenie stropÃłw) i wewnętrznej przebudowy, ponieważ wszystkie sale były przechodnie. Niestety, zaliczony do grupy zabytkÃłw, nie był brany pod uwagę jako priorytetowy w planach remontowych Pracowni Konserwacji ZabytkÃłw ze względu na niewielkie znaczenie historyczne i lokalizację.       Od chwili otrzymania budynku, kiedy nastąpiła pewna swoboda i większa odrębność placÃłwki, można się było zająć dopracowywaniem i rozwijaniem metod oddziaływań socjoterapeutycznych. W wyniku analizy dotychczasowych efektÃłw stwierdzono, że konieczne jest powiązanie możliwości korzystania z pomocy Ośrodka ze spełnieniem warunku podjęcia nauki w klasach przy C.K.U.       Władze oświatowe uważnie śledziły nowatorskie metody pracy z młodzieżą nieprzystosowaną wykorzystywane w Ośrodku, musiały także liczyć się z unikatowością placÃłwki i jej rosnącą popularnością. Jednocześnie ciągłe działania pracownikÃłw prowadzone w środkach masowego przekazu wywierały na decydentÃłw presję w kwestii polepszenia warunkÃłw lokalowych Ośrodka i powołania w nim liceum niezależnego od innych szkÃłł. I tak 19 kwietnia 1982 r. Ośrodek rozpoczął działalność w budynku przy ulicy Grochowskiej 194/196 w Warszawie. Był to budynek stanowiący własność Kościoła, w połowie zajęty przez klasztor żeński, a w części mieszczącej S.O.S. Działa także Studium Nauczycielskie WojewÃłdzkiego Ośrodka Politechnicznego (zlikwidowanego w maju 1992 r.). Tak więc Ośrodkowi przydzielono niezaadoptowane do jego potrzeb pomieszczenia na jednym http://www.sos.mossos1.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 22:35 "SOS" Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii tylko piętrze. Jednak w tym lokalu istniała możliwość przeprowadzenia szybkich prac przystosowawczych, w dużym stopniu opartych na rozwiązaniach prowizorycznych, np. uzyskanie sal lekcyjnych przez podzielenie dużego pomieszczenia tekturowymi ściankami, a także urządzenie pomieszczeń administracyjnych i pokoi do pracy terapeutycznej w ten sam sposÃłb. Niestety, nadal niechętnie władze oświatowe odnosiły się do koncepcji powołania Liceum w strukturze Ośrodka.       Nieustanne działania doprowadziły w efekcie do zezwolenia na utworzenie szkoły. Na podstawie zarządzenia Nr 29 Kuratora Oświaty i Wychowania z dnia 21 mają 1984 r. powołano LXI Liceum OgÃłlnokształcące przy S.O.S. . Jego organizację określał statut specjalnej szkoły średniej. Należy także zaznaczyć, że od 1982 r. Ośrodek działał na zasadach zawartych w zgłoszonym przez kadrę placÃłwki do władz oświatowych „Projekcie eksperymentu organizacyjnego w Szkolnym Ośrodku Socjoterapii―. Jednak zatwierdzając „Projekt...― Kuratorium Oświaty i Wychowania wyeliminowało niektÃłre zawarte w nim założenia.       W roku 1985 dyrektorem Ośrodka zostaje Michał Olszański. Rok pÃłźniej powstaje filia LXI LO w Grzmiącej. Mieści się tam oddział „odwykowy― jednego z warszawskich szpitali psychiatrycznych. Pacjenci oddziału (niejednokrotnie nosiciele wirusa HIV) otrzymują możliwość nauki w szkole średniej. W 1991 r. rusza hostel S.O.S. w otrzymanej od Kuratorium willi w MilanÃłwku. Dzięki temu otwiera się możliwość zorganizowania opieki całodobowej dla podopiecznych Ośrodka. W roku 1992 Ośrodek zmienia dyrektora. Zostaje nim Witold Dzięciołowski, a dwa lata pÃłźniej stanowisko te obejmuje Elżbieta Jurga.       W 1995 r. decyzją Kuratora Oświaty S.O.S. staje się Młodzieżowym Ośrodkiem Socjoterapii Nr 1 „S.O.S.―. Doświadczenia Ośrodka służą innym – wykorzystano je przy tworzeniu ramowego statutu młodzieżowego ośrodka socjoterapii (na bazie doświadczeń S.O.S. powstał w roku 1992 inny warszawski ośrodek dla nieprzystosowanej młodzieży - „KĄT―).       W roku 1996 Ośrodek rozpoczyna działalność w budynku przy ulicy Rzymowskiego 36. Zgodnie ze swoją tradycją odpowiada na wyzwania czasu – wśrÃłd jego podopiecznych pojawiają się coraz liczniej osoby leczone psychiatrycznie i młodzież ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Od dawna nie ma tu już młodzieży, u ktÃłrej uzależnienie jest procesem postępującym - osoby z tym problemem kierowane są do specjalistycznych placÃłwek (nikt w Ośrodku natomiast przed problemem narkomanii nie „chowa głowy w piasek―). http://www.sos.mossos1.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 22:35 "SOS" Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii       W 1998 r. dyrektorem S.O.S. zostaje Grażyna Makowska. W związku z reorganizacją oddziału w Grzmiącej wygasa działalność tamtejszej filii LXI LO. Hostel przenosi się na ostatnie piętro budynku przy Rzymowskiego 36. W roku 2002 LXI LO uwzględnione zostaje w rankingu ponadgimnazjalnych szkÃłł warszawskich.       Od chwili powstania S.O.S. w miarę nabywania doświadczeń przez kadrę następują modyfikacje mające na celu zwiększenie skuteczności oddziaływań socjoterapeutycznych i dydaktycznych. http://www.sos.mossos1.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 22:35
