docABC ringów
download 
Reklamacja Transkrypt
ABC ringów
ABC ORINGÓW ć oś jak ku a o ższ 7 r jwy d 186 a N o COG Z MYśLĄ O SUKCESIE KLIENTA Najwyższa jakość bez kompromisów – właśnie to od równo 140 Ponad 170 pracowników COG dokłada wszelkich starań, aby lat oferuje swoim klientom przedsiębiorstwo C. Otto Gehrckens wspomóc naszych klientów w odniesieniu sukcesu; od inżynierów – w skrócie COG. Tradycja i innowacyjność tworzą w COG w dziale technicznym po pracowników największego magazynu jedność i są naszym kluczem do sukcesu. Widać to w codzien- oringów w Europie. Firma kierowana jest już w piątym pokoleniu nej współpracy z naszymi klientami. Należą oni do najlepszych w przez rodzinę właścicieli i należy do czołowych dostawców pre- swoich branżach i tego co najlepsze, oczekują również od nas. cyzyjnych oringów. Siedziba firmy mieści się w Pinnebergu k. Hamburga. Cechują nas: terminowość dostaw, elastyczny tryb produkcji i troska o zadowolenie klienta na każdym etapie. Firma założona w 1867 roku w Pinnebergu koło Hamburga +++ Samodzielne przedsiębiorstwo rodzinne zatrudniające ok. 170 pracowników +++ Największy w Europie magazyn oringów (ponad 40 000 artykułów na magazynie) +++ Ponad 14 000 form +++ Własne opracowanie mieszanek, własna mieszalnia +++ Ścisła współpraca z czołowymi producentami surowców +++ Dopuszczenia i certyfikaty dla różnych mieszanek +++ Produkcja form w zakładzie +++ Nowoczesny, sterowany numerycznie magazyn +++ Zarządzanie jakością zgodnie z normą DIN EN ISO 9001 +++ System zarządzania środowiskowego zgodnie z normą DIN EN ISO 14001 Spis treści ABC ORINGÓW Nasze cele określają nasi klienci – w każdej sferze działalności. Nowe koncepcje i produkty powstają w ścisłej współpracy między działem technicznym i działem dystrybucji – szybko, stosownie do potrzeb i wymogów rynku. Dzięki temu nasi klienci osiągają często istotną przewagę nad konkurencją. Więcej informacji można uzyskać na stronie www.cog.de lub kontaktując się z nami bezpośrednio. Porozmawiajmy o Państwa celach. W celu uzyskania dalszych informacji prosimy o kontakt z działem technicznym pod numerem tel.: +49 4101 50 02-26 lub -704 Informacje ogólne (opis, tworzywa) 4 Nazewnictwo kauczuków 6 Kauczuki i ich nazwy handlowe 7 Sposób działania oringów 8 Twardość 9 Oddziaływanie ciśnienia na oring 10 Własności termiczne 11 Odporność na media 12 Geometria zabudowy oringów 13 Rodzaje zabudowy 14 Uszczelnianie tłoka 15 Uszczelnianie tłoczyska 18 Uszczelnianie kołnierza 20 Rowek trapezowy 23 Rowek trójkątny 23 Wskazówki montażowe 24 Chropowatość powierzchni 25 Zabudowa oringów z PTFE 26 Magazynowanie oringów 27 Obróbka powierzchni 28 ABC ORINGÓW Informacje ogólne Opis oringa Metoda kompresyjna Metoda wtryskowa Uszczelnianie za pomocą oringa Metody produkcji zapobiega niepożądanemu wyciekowi cieczy lub gazu (tj. Do produkcji oringów z tworzyw elastomerowych wykorzystuje się zasadniczo dwie metody: mediów). • kompresyjną Oring jest najbardziej rozpowszechnionym rodza- (compression moulding - CM) jem uszczelki gdyż jest łatwy w montażu i wymaga mało miejsca do zabudowy. Przy właściwej kon- (injection moulding - IM) • wtryskową strukcji rowków i odpowiednim doborze materiału uszczelka – w granicach temperatur dopuszczal- W pierwszym przypadku półfabrykat jest ręcznie nych dla gumy – może spełniać swoją funkcję przez wkładany do formy, następnie obie jej połowy (górna i bardzo długi czas zarówno przy zastosowaniu staty- dolna) cznym, jak i dynamicznym. czasochłonna i nadaje się przede wszystkim do produk- zostają zamknięte. Procedura ta jest cji mniejszych serii lub do większych rozmiarów. Opis Oring jest zamkniętym pierścieniem o przekroju Surowiec okrągłym, wykonanym najczęściej z gumy (elastomeru). Rozmiary oringa określa jego średnica wewnętrzna d1 oraz średnica przekroju d2. Forma otwarta Forma zamknięta Metoda kompresyjna W metodzie wtryskowej półfabrykat jest wtłaczony automatycznie do wieloelementowej formy. Metoda ta Wymiarowanie oringa nadaje się w szczególności do produkcji większych serii oraz mniejszych rozmiarów. Oringi wykonywane są z różnych rodzajów kauczuku w procesie bezszwowej wulkanizacji (sieciowania) półfabrykatu w podgrzewanych formach Ogrzewanie wtryskowych i tłocznych. Ślimak Forma zamknięta Metoda wtryskowa Wtrysk ABC ORINGÓW Elastomery / kauczuk Tworzywa Mianem „elastomeru” (gumy) określa się usiecio- Elastomery techniczne wytwarza się według receptur; wane polimery o typowych elastycznych włas- sam polimer poprzez niską odporność chemiczną nościach. Nieusieciowany surowiec nazywany jest wobec uszczelnianych mediów jest najsłabszym ele- „kauczukiem” i uzyskiwany jest z roślin kauczukodaj- mentem mieszanki, dlatego też dobór właściwego nych lub na drodze syntetycznej. tworzywa często ogranicza się wyłącznie do selekcji Elastomery Tworzywa polimeru podstawowego. Niekiedy decydujące znaczenie mogą mieć jednak rozmaite inne czynniki związane z recepturą, jak np. rodzaj sieciowania, wypełniaczy czy też zawartość plastyfikatorów. Wytrzymałość polimeru nie jest więc gwarancją pewności uszczelnienia, lecz jego ważnym warunkiem. Składnik Kauczuk (polimer) Makrocząsteczka kauczuku Ilość (phr) 100.0 Wypełniacze 40.0 Plastyfikatory 10.0 iWSKAZÓWKA: phr oznacza: parts Elastyczność usieciowanego produktu wynika z po- Środki pomocnicze 3.0 per hundred rubber; przecznych połączeń łańcuchów polimerowych, Środki przeciwstarzeniowe 3.0 czyli: w odniesieniu które sprawiają, że elastomery po odciążeniu Aktywatory 2.5 do 100 części kau- powracają do swojej pierwotnej postaci. Mnogość Środki sieciujące 2.0 czuku. odmian elastomerów i ich jakości wynika z istnienia Przyspieszacze 1.5 różnych rodzajów kauczuku, które po dodaniu odpowiednich substancji (recepturowanie) mogą stanowić podstawę dla najróżniejszych tworzyw. Makrocząsteczka gumy Składniki mieszanki w przykładowej recepturze ABC ORINGÓW Nazewnictwo kauczuków PN-ISO 1629 ASTM D 1418 Do oznaczania licznych kauczuków syntetycznych przyjęto odpowiedni podział wg ISO 1629 lub ASTM D 1418. Kauczuki w postaci stałej dzieli się na podstawie składu chemicznego łańcucha polimerowego na następujące grupy: Grupa Nazwa chemiczna PN-ISO 1629 ASTM D 1418 Ozn. wg. COG M Kauczuk poliakrylowy ACM ACM AC … M Kauczuk chloropolietylenowy CM CM -- M Kauczuk etylenowo-akrylowy AEM AEM -- M Polietylen chlorosulfonowy CSM CSM Hy ... M Kauczuk etylenowo-propylenowy EPM EPM EP … EPDM EPDM AP ... FPM FKM LT … Vi … FEPM FEPM AF… Vi … M M Kauczuk etylenowo-propylenowodienowy Kauczuk fluorowy M Kauczuk perfluorowy FFPM FFKM Perlast® O Kauczuk epichlorohydrynowy CO CO -- O Kopolimer epichlorohydrynowy ECO ECO -- O Kopolimer oksypropylenowy GPO GPO -- R Kauczuk butadienowy BR BR -- R Kauczuk chloroprenowy CR CR NE … R Kauczuk butylowy IIR IIR BT ... R Kauczuk izoprenowy IR IR -- R Kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy NBR NBR P ... R Uwodorniony kauczuk butadienowo-akryHNBR lonitrylowy HNBR HNBR ... R Kauczuk naturalny NR NR K ... R Kauczuk butadienowo-styrenowy SBR SBR -- Q Kauczuk fluorosilikonowy FVMQ FVMQ Si … FL Q Metylofenylopolisiloksan PMQ PMQ -- Q Poli(metylosiloksan) z grupami fenylowymi PVMQ i winylowymi PVMQ -- Q Kauczuk silikonowy VMQ VMQ Si … Q Kauczuk poli(dimetylosiloksanowy) MQ MQ -- U Kauczuk uretanowy poliestrowy AU AU PU … U Kauczuk uretanowy polieterowy EU EU EU ... Przegląd najważniejszych rodzajów kauczuku z symbolami i oznaczeniami firmy COG ABC ORINGÓW Najczęstsze typy kauczuków i ich oznaczenia handlowe Kauczuk – oznaczenia handlowe Poniższa tabela zawiera przegląd wybranych kauczuków używanych do produkcji uszczelnień elastomerowych wraz z symbolami i oznaczeniami handlowymi. Kauczuk podstawowy Symbol Nazwy handlowe (wybór) Kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy NBR Perbunan®, Europrene N®, Krynac® Kauczuk butadienowo-styrenowy SBR Europrene®, Buna-S® Uwodorniony kauczuk butadienowoakrylonitrylowy HNBR Therban®, Zetpol® Kauczuk chloroprenowy CR Baypren®, Neoprene® Kauczuk akrylowy ACM Nipol AR®, Hytemp®, Cyanacryl® Kauczuk etylenowo-akrylowy AEM Vamac® FPM/FKM Viton®, Dai-El®, Tecnoflon® FEPM Viton® Extreme, Aflas® Kauczuk perfluorowy FFKM Kalrez®, Perlast®, Chemraz® Kauczuk silikonowy VMQ Elastosil®, Silopren® Kauczuk fluorosilikonowy FVMQ Silastic® Kauczuk poliuretanowy AU/EU Urepan®, Adiprene® Kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy EPM, EPDM Buna EP®, Dutral®, Nordel® Kauczuk butylowy IIR Esso Butyl®, Polysar Butyl® Kauczuk epichlorohydrynowy ECO Hydrin® Kauczuk naturalny NR Smoked Sheet®, Pale Crepe® Kauczuk izoprenowy IR Natsyn® Kauczuk fluorowy Przegląd niektórych rodzajów kauczuku (lista niepełna) ABC ORINGÓW Sposób działania oringa Uszczelniające działanie oringa Działanie uszczelniające zabudowanego w odpo- Ciśnienie uszczelnianego medium dodatkowo napi- wiednim rowku oringa osiągane jest poprzez na oring i w określonych granicach dodatkowo odkształcenie przekroju kolistego (d2) w owalny. zwiększa Spłaszczona docisku). powierzchnia zamyka szczelinę stopień uszczelnienia (zwiększenie pomiędzy uszczelnianymi elementami. Ciśnienie systemowe dociska oring do przeciwległego iWAŻNE: Średnica przekroju d2 musi być zawsze większa niż głębokość rowka. Uszczelnienie jest więc uzyskiwane dzięki zmianie boku rowka. Aby uniknąć wtłoczenia pierścienia do przekroju oringa z kolistego na owalny. Stopień szczeliny, powinna ona być możliwie jak najmniejsza. odkształcenia zależy od głębokości rowka (t). Siły W przypadku uszczelniania promieniowego należy dociskające wynikające z odkształcenia, określane przewidzieć tolerancję rzędu H8/f7, a przy uszczel- jako naprężenie wstępne, zapewniają szczelność nianiu osiowym – H11/h11. systemu. W przypadku większych wartości tolerancji lub Docisk występowania wysokich ciśnień, należy dobrać możliwie wysoką twardość materiału oringa. W przeciwnym razie dojdzie do wtłoczenia oringu do szczeliny i tym samym do jego zniszczenia. Docisk Oring zabudowany w rowku, bez obciążenia systemowego Kierunek ciśnienia Rozkład ciśnienia Oring zabudowany w rowku, pod obciążeniem systemowym ABC ORINGÓW Twardość Przez „twardość” rozumie się odporność elasto- Poniższy rysunek przedstawia twardościomierz meru (kula) służący do pomiaru twardości w skali IRHD na wnikanie twardszego elementu o określonym kształcie ze zdefiniowaną siłą w Twardość (DIN ISO 48, procedura CM). określonym czasie. Mierzy się ją w jednostkach Shore lub IRHD (International Rubber Hardness Degree – międzynarodowy stopień twardości gumy). Wartości twardości pochodzą z próbek normatywnych i są podawane w jednostkach Shore A. Kierunek ciśnienia Do pomiaru twardości gotowych produktów używa się najczęściej skali IRHD. Twardość gotowych produktów odbiega od próbek normatywnych, gdyż grubość, zakrzywienie powierzchni lub wartości mierzone na krawędzi nie są porówny- badany materiał walne i pomiary dają różne wyniki. Pomiar twardości w IRHD iWSKAZÓWKA: Przy przekroju ≤ 3 mm miarodajny pomiar twardości jest możliwy tylko wg skali IRHD. Twardość nie jest Twardość musi być dostosowana np. do wysokości miarą jakości, Poniższy rysunek przedstawia twardościomierz ciśnienia systemu. Im wyższa jest miękkość elasto- lecz właściwością (wgłębnik ostrosłupowy) służący do pomiaru meru, tym łatwiej jest on odkształcany i wciskany do odgrywającą ważną twardości w skali Shore A (DIN 53505). szczeliny. Z drugiej strony miękki elastomer usz- rolę w uszczelnianiu. czelnia dzięki większej elastyczności już przy niewielkim ciśnieniu i przy nierównych powierzchniach. Kierunek ciśnienia badany materiał Pomiar twardości wg skali Shore A 10 ABC ORINGÓW Zachowanie oringa pod ciśnieniem Wtłaczanie do szczeliny Na podatność oringa na wtłaczanie do szczeliny Zbyt duża szczelina sprzyja wniknięciu i tym samym wpływa w dużej mierze jej rozmiar g. Zależy ona od uszkodzeniu elastomeru. metody wytwarzania elementów urządzenia, obróbki, tolerancji, zachowania urządzenia pod obciążeniem itp. Kierunek ciśnienia iWAŻNE: Kierunek ciśnienia Rozmiar szczeliny Oring zniszczony przez wtłoczenie do szczeliny powinien być jak najmniejszy. Przy zastosowaniu oringów o twardości 90 Shore A Zachowanie oringa pod ciśnieniem możliwe są nieznacznie większe szerokości szczelin niż przy standardowych oringach 70 Shore A. Poniższa tabela orientacyjnych rozmiarów szczelin dla standardowych elastomerów przedstawia wartości maksymalne (dla koncentrycznego rozmieszczenia elementów). iWSKAZÓWKA: Średnica przekroju d2 do 2 2.01–3 3.01–5 5.01–7 ponad 7,01 Wszelkie dane są wartościami empirycznymi i należy je traktować jedynie jako orientacyjne. Oring o twardości 70 Shore A Ciśnienie (w barach) Rozmiar szczeliny g ≤ 35 0.08 0.09 0.10 0.13 0.15 ≤ 70 0.05 0.07 0.08 0.09 0.10 ≤ 100 0.03 0.04 0.05 0.07 0.08 Oring o twardości 90 Shore A Ciśnienie (w barach) Rozmiar szczeliny g ≤ 35 0.13 0.15 0.20 0.023 0.25 ≤ 70 0.10 0.13 0.15 0.18 0.20 ≤ 100 0.07 0.09 0.10 0.13 0.15 ≤ 140 0.05 0.07 0.08 0.09 0.10 ≤ 175 0.04 0.05 0.07 0.08 0.09 ≤ 210 0.03 0.04 0.05 0.07 0.08 ≤ 350 0.02 0.03 0.03 0.04 0.04 Rozmiary szczelin w zależności od ciśnienia (w mm) ABC ORINGÓW Właściwości termiczne Elastomery wykazują optymalne własności termiczne i wysoką trwałość w szerokim zakresie tempera- Zakresy temperatur Temperatury zastosowania elastomerów tur. W zależności od rodzaju kauczuku istnieją dwa Dopuszczalne zakresy temperatury zależą od zasto- zakresy temperatury, w których własności silnie się sowanego tworzywa. Należy przy tym zwrócić zmieniają: uwagę, czy temperatury występują trwale (trwała temperatura pracy), czy też krótkotrwale (tempera- Poniżej określonej temperatury – tzw. temperatury zeszklenia (witryfikacji) elastyczność, a ich – elastomery własności tura najwyższa). tracą iWAŻNE: Temperatura eksplo- mechaniczne atacji zależy od usz- gwałtownie się pogarszają. Ten proces jest odwra- czelnianego medium. calny; przy wyższej temperaturze powracają pier- Oznacza to, że od- wotne własności. porność oringa na temperaturę powiet- Górny zakres temperatury jest zawsze określony rza, wynoszącą 100 °C, przez oddziałujące media. Trwałe przekroczenie nie jest identyczna z górnej granicy temperatury prowadzi do zniszczenia odpornością na taką elastomeru i jest nieodwracalne. samą temperaturę oleju. Oring zniszczony przez zbyt wysoką temperaturę Zakresy temperatur różnych elastomerów (medium: powietrze) Temperatura –°C Okres eksploatacji ok. 1000 godzin 11 tylko w określonych warunkach przy wykorzystaniu specjalnych materiałów 12 ABC ORINGÓW Odporność elastomerów na media Odporność na media Duże znaczenie ma odporność elastomerów na Zmiany chemiczne różne media. Media te wywołują zmiany fizyczne i Uszczelniane medium niszczy elastomer, ponieważ chemiczne. łańcuch polimerowy ulega negatywnym zmianom. W konsekwencji materiał staje się twardy i kruchy iWAŻNE: Należy bezwzględnie zapobiegać niszczącym wpływom czynników chemicznych i fizycznych na elastomery. Procesy fizyczne tracąc swoje własności elastyczne. Wymienić należy tu przede wszystkim zmianę objętości (wzrost lub spadek) elastomeru w danym medium. Przy wzroście objętości, elastomer wchłania medium i zmienia swoje własności techniczne (np. spadek odporności na zerwanie lub twardości). Nie oznacza to jednak, że uszczelnienie przestanie spełniać swoje zadanie. Niemniej jednak zbyt duże zwiększenie objętości może doprowadzić do przepełnienia miejsca zabudowy (rowka), przez co oring ulegnie uszkodzeniu mechanicznemu. Dane dotyczące wzrostu objętości Dane dotyczące odporności chemicznej uzyskać można z opisu tworzywa, literatury lub tabeli odporności (np. z tabeli firmy COG). można zaczerpnąć np. z tabeli odporności firmy COG, lub – co jest pewniejsze – z prób zastosowania w praktyce. W tym celu prosimy skontaktować się z COG. W procesie kurczenia, składniki mieszanki (np. plastyfikatory) rozkładają się np. oleju mineralnym. Może to doprowadzić do niepożądanego zjawiska zmniejszenia lub zaniku siły dociskającej i pojawienia się nieszczelności. Oring zniszczony przez oddziaływanie chemiczne ABC ORINGÓW 13 Geometria rowków montażowych Aby oringi mogły pełnić funkcję uszczelniającą, muszą spoczywać w odpowiednich wgłębieniach, tzw. rowkach. Rowki te powstają z reguły w wyniku obróbki tokarskiej lub frezarskiej. Geometria rowka jest najczęściej prostokątna. Poniższy rysunek przedstawia typowy prostokątny rowek z oznaczeniami wymiarów zalecanych w odpowiednich normach. Geometria rowka Określanie głębokości rowka Stosunek średnicy przekroju poprzecznego oringa d2 do głębokości rowka określa naprężenie wstępne. Wybór głębokości rowka zależy od każdorazowego zastosowania. W przypadku zastosowania statycznego naprężenie początkowe powininno wynosić od 15 do 30 %. W przypadku zastosowania dynamicznego należy wybrać większą głębokość rowka i tym samym mniejsze naprężenie początkowe, zwykle od 6 do iWAŻNE: Głębokość rowka określa naprężenie początkowe oringa. 20 %. iWSKAZÓWKA: Typowy rowek prostokątny Oznaczenia: t = głębokość rowka b = szerokość rowka g = rozmiar szczeliny P = ciśnienie medium A = powierzchnia przeciwległej powierz chni ślizgowej B = powierzchnia boków i dna rowka C = powierzchnia skosu wprowadzającego Określenie szerokości rowka b Szerokość rowka Określając szerokość rowka, należy uwzględnić średnicę przekroju oringa (d2), jego eliptyczną formę powstałą po zabudowie oraz wolną przestrzeń, w którą może wniknąć medium, aby zapewnić równomierny docisk uszczelnienia. musi uwzględniać Nie wolno dopuścić do przepełnienia rowka. Oring powinien wypełniać go w 85% pozostawiając miejsce na ew. zwiększenie objętości. ew. zwiększenie objętości oringa. 14 ABC ORINGÓW Definicja zabudowy Rodzaje zabudowy Istnieją różne możliwości zabudowy oringów. Zasadniczo zależnie od kierunku deformacji oringa rozróżnia się zabudowy promieniową i osiową. W przypadku zabudowy promieniowej rozróżnia się „uszczelnianie zewnętrzne” (rowek wewnętrzny, uszczelnienie tłokowe) oraz „uszczelnianie wewnętrzne” (rowek zewnętrzny, uszczelnienie tłoczyska). Oringi w większości przypadków znajdują zastosowanie jako uszczelnienia statyczne. Gdy uszczelniane są ruchome części maszyny mówi się o uszczelnianiu dynamicznym; zastosowanie takie jest jednak optymalne jedynie w wyjątkowych przypadkach. Rodzaje zabudowy Rozróżniane są następujące rodzaje uszczelniania: Uszczelnianie kołnierzowe Rowek znajduje się w kołnierzu i jest zamknięty pokrywą. Uszczelnianie kołnierzowe Rowek – „wewnątrz” Uszczelnianie tłokowe Rowek – „na zewnątrz” Uszczelnianie tłoczyskowe Istnieją również inne, specyficzne rodzaje zabudowy stosowane w szczególnych sytuacjach, np.: • rowki trapezowe • rowki trójkątne ABC ORINGÓW Zabudowa promieniowa, statyczna wzgl. dynamiczna Uszczelnienie zewnętrzne (tłokowe) Poniższy rysunek przedstawia schematyczny przekrój rowka w zabudowie promieniowej (zastosowanie 15 Rodzaje zabudowy Uszczelnianie tłokowe statyczne lub dynamiczne) – uszczelnianie tłokowe. Od 0° do 15° iWSKAZÓWKA: Od 15° do 20° Ten rodzaj uszczelnienia jest zalecany przy zabudowie promieniowej. Krawędzie łamane bez zarysowań Zabudowa promieniowa statyczna, uszczelnienie tłokowe Poniższa tabela przedstawia oznaczenia odnoszące się zarówno do zabudowy, jak i oringa. Oznaczenie Tolerancja Objaśnienia d2 DIN 3771 Średnica przekroju (poprzecznego) d4 H8 Średnica otworu d9 f7 Średnica tłoka (wału) d3 h11 Średnica wewnętrzna dna rowka b1 + 0.25 Szerokość rowka g Rozmiar szczeliny t Głębokość rowka r1 ± 0.1 ... 0.2 Promień krzywizny kąta dna rowka r2 ±0.1 Promień krzywizny krawędzi rowka z Długość skosu wprowadzającego (> d2/2) 16 ABC ORINGÓW Poniższa tabela przedstawia wybrane rozmiary rowków w zależności od wielkości średnicy przekroju d2. Rodzaje zabudowy Uszczelnianie tłokowe t statyczne dynamiczne r1 r2 zmin 0.70 0.35 0.40 0.2 ± 0.1 0.2 1.1 0.60 0.85 0.40 0.48 0.2 ± 0.1 0.2 1.1 0.75 1.00 0.55 0.60 0.2 ± 0.1 0.2 1.1 0.80 1.10 0.55 0.64 0.2 ± 0.1 0.2 1.1 1.00 1.35 0.70 0.80 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 1.20 1.60 0.85 0.95 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 1.50 2.00 1.15 1.20 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 1.60 2.15 1.20 1.30 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 1.80 2.40 1.35 1.45 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 2.00 2.70 1.50 1.65 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 iWSKAZÓWKA: 2.20 2.95 1.65 1.80 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 Wartości z tej tabeli 2.40 3.20 1.80 2.00 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 obowiązują, ściśle 2.50 3.35 1.90 2.10 0.3 ± 0.1 0.2 1.3 2.65 3.60 2.05 2.25 0.3 ± 0.1 0.2 1.5 2.80 3.75 2.15 2.40 0.6 ± 0.2 0.2 1.5 A. Na podstawie 3.00 4.00 2.30 2.60 0.6 ± 0.2 0.2 1.5 doświadczenia można 3.30 4.40 2.60 2.90 0.6 ± 0.2 0.2 1.5 je jednak wykorzystać 3.55 4.80 2.80 3.10 0.6 ± 0.2 0.2 1.8 w przypadku in- 3.70 5.00 3.00 3.20 0.6 ± 0.2 0.2 1.9 4.00 5.40 3.20 3.50 0.6 ± 0.2 0.2 2.0 4.30 5.80 3.40 3.75 0.6 ± 0.2 0.2 2.2 rzecz biorąc, tylko dla oringów z NBR o twardości 70 Shore nych materiałów i twardości; ewentualnie należy zmienić d2 b 0.50 4.50 6.10 3.60 3.95 0.6 ± 0.2 0.2 2.3 5.00 6.70 4.10 4.40 0.6 ± 0.2 0.2 2.5 Wartości te obliczo- 5.30 7.10 4.35 4.70 0.6 ± 0.2 0.2 2.7 no przy założeniu 5.50 7.40 4.50 4.85 1.0 ± 0.2 0.2 2.8 6.00 8.10 4.90 5.30 1.0 ± 0.2 0.2 3.0 6.50 8.70 5.35 5.75 1.0 ± 0.2 0.2 3.3 7.00 9.50 5.80 6.15 1.0 ± 0.2 0.2 3.6 15 %. Przy mniej- 7.50 10.05 6.25 6.60 1.0 ± 0.2 0.2 3.8 szych wartościach 8.00 10.70 6.70 7.10 1.0 ± 0.2 0.2 4.0 przewidywanego 9.00 12.00 7.55 8.00 1.0 ± 0.2 0.2 4.5 10.00 13.35 8.40 8.90 1.0 ± 0.2 0.2 5.0 11.00 14.70 9.25 9.80 1.0 ± 0.2 0.2 5.5 12.00 16.10 10.20 10.80 1.0 ± 0.2 0.2 6.0 głębokość rowka. możliwości zwiększania objętości przez materiał o maks. zwiększania objętości można odpowiednio zmniejszyć szerokość rowka. Wymiary rowków dla oringów w zabudowie promieniowej (statyczne/dynamiczne uszczelnienie tłokowe) ABC ORINGÓW 17 Określanie średnicy wewnętrznej d1 W przypadku zabudowy promieniowej w statycznym lub dynamicznym uszczelnieniu „na zewnątrz” należy tak dobrać wymiar oringa, aby średnica wewnętrzna d1 była ok. 1–6 % mniejsza niż średnica dna rowka d3. Oznacza to, że oring powinien zostać zamontowany po lekkim rozciągnięciu. naprężenie wstępne w uszczelnieniu dynamicznym Średnica wewnętrzna Uszczelnienie tłokowe Na wykresach obok przedstawiono dopuszczalne zakresy naprężenia początkowego oringów w zależności od średnic przekrojów d2. Przekrój oringa (d2) w mm naprężenie wstępne w uszczelnieniu statycznym iWAŻNE: Oring powinien zostać zamontowany po lekkim rozciągnięciu. Przekrój oringa (d2) w mm 18 ABC ORINGÓW Rodzaje zabudowy Uszczelnianie tłoczyska Zabudowa promieniowa, zastosowanie statyczne wzgl. dynamiczne, uszczelnianie wewnętrzne (tłoczyska) Poniższy rysunek przedstawia schematyczny przekrój rowka w zabudowie promieniowej, zastosowanie statyczne wzgl. dynamiczne (uszczelnianie tłoczyskowe). Od 0° do 15° Od 15° do 20° Krawędzie łamane bez zarysowań Zabudowa promieniowa statyczna, uszczelnienie tłoczyskowe Poniższa tabela przedstawia oznaczenia odnoszące się zarówno do zabudowy, jak i oringa. Oznaczenie Tolerancja Objaśnienia d10 H8 Średnica otworu d5 f7 Średnica tłoczyska d6 H11 Średnica dna rowka b + 0.25 Szerokość rowka g Rozmiar szczeliny t Głębokość rowka r1 ± 0.1 ... 0.2 Promień krzywizny kąta dna rowka r2 ±0.1 Promień krzywizny krawędzi rowka z Długość skosu wprowadzającego (> d2/2) ABC ORINGÓW Rodzaje zabudowy Uszczelnianie tłoczyska Poniższa tabela przedstawia wybrane rozmiary rowków w zależności od średnicy przekroju d2. d2 b 0.50 t r1 r2 zmin 0.40 0.2 ± 0.1 0.2 1.1 0.40 0.50 0.2 ± 0.1 0.2 1.1 1.00 0.55 0.60 0.2 ± 0.1 0.2 1.1 0.80 1.10 0.55 0.65 0.2 ± 0.1 0.2 1.1 1.00 1.35 0.70 0.80 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 1.20 1.60 0.85 0.95 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 1.50 2.00 1.15 1.20 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 1.60 2.15 1.20 1.30 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 1.80 2.40 1.35 1.45 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 2.00 2.70 1.50 1.65 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 2.20 2.95 1.65 1.85 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 2.40 3.20 1.80 2.05 0.3 ± 0.1 0.2 1.1 2.50 3.35 1.90 2.10 0.3 ± 0.1 0.2 1.3 2.65 3.60 2.05 2.25 0.3 ± 0.1 0.2 1.5 2.80 3.75 2.15 2.40 0.6 ± 0.2 0.2 1.5 3.00 4.00 2.30 2.60 0.6 ± 0.2 0.2 1.5 obowiązują, ściśle 3.30 4.40 2.60 2.90 0.6 ± 0.2 0.2 1.5 rzecz biorąc, tylko 3.55 4.80 2.80 3.10 0.6 ± 0.2 0.2 1.8 dla oringów z NBR o 3.70 5.00 3.00 3.20 0.6 ± 0.2 0.2 1.9 twardości 70 Shore 4.00 5.40 3.20 3.50 0.6 ± 0.2 0.2 2.0 4.30 5.80 3.40 3.75 0.6 ± 0.2 0.2 2.2 4.50 6.10 3.60 3.95 0.6 ± 0.2 0.2 2.3 5.00 6.70 4.10 4.40 0.6 ± 0.2 0.2 2.5 nych materiałów i 5.30 7.10 4.35 4.70 0.6 ± 0.2 0.2 2.7 twardości; ewentu- 5.50 7.40 4.50 4.85 1.0 ± 0.2 0.2 2.8 alnie należy zmienić 6.00 8.10 4.90 5.30 1.0 ± 0.2 0.2 3.0 6.50 8.70 5.35 5.75 1.0 ± 0.2 0.2 3.3 7.00 9.50 5.80 6.15 1.0 ± 0.2 0.2 3.6 7.50 10.05 6.25 6.60 1.0 ± 0.2 0.2 3.8 przez materiał o maks. 8.00 10.70 6.70 7.10 1.0 ± 0.2 0.2 4.0 15 %. Przy mniejszych 9.00 12.00 7.55 8.00 1.0 ± 0.2 0.2 4.5 wartościach przewidy- 10.00 13.35 8.40 8.90 1.0 ± 0.2 0.2 5.0 wanego zwiększania 11.00 14.70 9.25 9.80 1.0 ± 0.2 0.2 5.5 12.00 16.10 10.20 10.80 1.0 ± 0.2 0.2 6.0 statyczne dynamiczne 0.70 0.35 0.60 0.85 0.75 19 Wymiary rowków dla oringów w zabudowie promieniowej (statyczne/dynamiczne uszczelnienie tłoczyskowe) iWSKAZÓWKA: Wartości z tej tabeli A. Na podstawie doświadczenia można je jednak wykorzystać w przypadku in- głębokość rowka. Wartości te obliczono przy założeniu zwiększania objętości objętości można odpowiednio zmniejszyć szerokość rowka. 20 ABC ORINGÓW Określanie średnicy wewnętrznej d1 Średnica wewnętrzna Uszczelnianie tłoczyskowe Rodzaje zabudowy Uszczelnianie kołnierzowe W przypadku zabudowy promieniowej w statycznym lub dynamicznym uszczelnieniu „do wewnątrz” należy tak dobrać wymiar oringa, aby średnica wewnętrzna d1 była o ok. 1–3 % większa od średnicy zewnętrznej rowka d6. Oznacza to, że oring powinien zostać zamontowany lekko ściśnięty. Zabudowa osiowa w zastosowaniu statycznym (uszczelnianie kołnierzowe) Poniższy rysunek przedstawia schematyczny przekrój rowka w zabudowie osiowej (uszczelnianie kołnierzowe). Na wykresach poniżej przedstawione są dopuszczalne zakresy naprężenia początkowego oringów w zależności od średnic przekrojów d2. Naprężenie początkowe w uszczelnieniu dynamicznym iWAŻNE: Oring powinien zostać zamontowany w lekko ściśniętym stanie. Zabudowa osiowa Poniższa tabela przedstawia oznaczenia odnoszące się zarówno do zabudowy, jak i oringa. Oznaczenie Przekrój oringa (d2) w mm Naprężenie początkowe w uszczelnieniu statycznym Objaśnienia d2 DIN 3771 Średnica przekroju d7 H11 Osiowa średnica zewnętrzna rowka d8 h11 Osiowa średnica wewnętrzna rowka b + 0.25 Szerokość rowka t + 0.1 Głębokość rowka r1 r2 Przekrój oringa (d2) w mm Tolerancja ± 0.1... 0.2 Promień krzywizny kąta dna rowka ± 0.1 Promień krzywizny krawędzi rowka ABC ORINGÓW Rodzaje zabudowy Uszczelnianie kołnierzowe Poniższa tabela przedstawia wybrane rozmiary rowków w zależności od średnicy przekroju d2. iWSKAZÓWKA: d2 b t r1 r2 0.50 0.80 0.35 0.2 ± 0.1 0.1 0.60 1.00 0.40 0.2 ± 0.1 0.1 Shore A. Na podstawie doświadczenia można 1.00 1.50 0.70 0.3 ± 0.1 0.2 je jednak wykorzystać w przypadku innych 1.50 2.20 1.05 0.3 ± 0.1 0.2 materiałów i twardości; ewentualnie należy 1.80 2.60 1.30 0.3 ± 0.1 0.2 2.00 2.85 1.45 0.3 ± 0.1 0.2 Wartości te obliczono przy założeniu możliwości 2.50 3.55 1.90 0.3 ± 0.1 0.2 zwiększania objętości przez materiał o maks. 15 %. 2.65 3.80 2.00 0.3 ± 0.1 0.2 3.00 4.20 2.30 0.6 ± 0.2 0.2 3.55 5.00 2.75 0.6 ± 0.2 0.2 3.70 5.15 2.90 0.6 ± 0.2 0.2 4.00 5.55 3.20 0.6 ± 0.2 0.2 4.30 5.90 3.30 0.6 ± 0.2 0.2 4.50 6.20 3.60 0.6 ± 0.2 0.2 5.00 6.90 4.00 0.6 ± 0.2 0.2 5.30 7.30 4.25 0.6 ± 0.2 0.2 5.50 7.50 4.50 1.0 ± 0.2 0.2 6.00 8.20 4.90 1.0 ± 0.2 0.2 6.50 8.90 5.45 1.0 ± 0.2 0.2 7.00 9.70 5.70 1.0 ± 0.2 0.2 7.50 10.20 6.20 1.0 ± 0.2 0.2 8.00 10.90 6.60 1.0 ± 0.2 0.2 9.00 12.20 7.50 1.0 ± 0.2 0.2 10.00 13.60 8.40 1.0 ± 0.2 0.2 11.00 14.90 9.30 1.0 ± 0.2 0.2 16.00 21.70 13.60 2.0 ± 0.2 0.2 Wymiary rowków dla oringów w zabudowie osiowej (uszczelnienie kołnierzowe) 21 Wartości z tej tabeli obowiązują, ściśle rzecz biorąc, tylko dla oringów z NBR o twardości 70 zmienić głębokość rowka. Przy mniejszych wartościach przewidywanego zwiększania objętości można odpowiednio zmniejszyć szerokość rowka. W przypadku doboru oringa do zabudowy osiowej w zastosowaniu statycznym należy zwrócić uwagę na kierunek oddziaływania ciśnienia. 22 ABC ORINGÓW Średnica wewnętrzna – Uszczelnianie kołnierzowe Określanie średnicy wewnętrznej w przypadku ciśnienia od wewnątrz Określanie średnicy wewnętrznej w wypadku ciśnienia od zewnątrz W przypadku ciśnienia od wewnątrz średnica zewnętrzna oringa (d1 + 2d2) powinna być o ok. 1–3 % większa od średnicy zewnętrznej rowka d7. Oznacza to, że oring powinien zostać zamontowany lekko ściśnięty, a więc powinien opierać się na ściance zewnętrznej rowka d7. W przypadku ciśnienia zewnętrznego średnica wewnętrzna d1 oringu powinna być o ok. 1–4 % mniejsza od średnicy wewnętrznej rowka d8. Oznacza to, że oring powinien zostać zamontowany po lekkim rozciągnięciu, a więc powinien opierać się na ściance wewnętrznej rowka d8. iWAŻNE: Należy pamiętać o kierunku oddziaływania ciśnienia! Ciśnienie od wewnątrz Ciśnienie od zewnątrz Uszczelnianie kołnierzowe – ciśnienie od wewnątrz Poniższy diagram przedstawia dopuszczalny zakres naprężenia początkowego oringów w zależności od średnicy przekroju d2. Naprężenie początkowe w uszczelnieniu statycznym Przekrój oringa (d2) w mm Uszczelnianie kołnierzowe – ciśnienie od zewnątrz ABC ORINGÓW Uszczelnianie statyczne Uszczelnienie z wykorzy– rowek trapezowy staniem rowka trójkątnego Ta forma rowka jest przydatna wówczas, gdy podczas montażu, prac serwisowych lub przemieszczania się elementów maszyn oring musi być przytrzymywany w rowku. Rowek ten może być również traktowany jako uszczelnienie gniazda zaworu, gdy gazy lub ciecze tworzą wskutek przepływu np. strefy podciśnienia, które wypychają uszczelnienie z rowka. Obróbka takiego rowka jest kosztowna i trudna. Dlatego też zaleca się stosowanie go dopiero przy średnicy przekroju d2 ≥ 2,5 mm. Ten rodzaj rowka stosowany jest w przypadku uszczelnień kołnierzowych i pokrywowych. Oring przylega wtedy do trzech ścianek. W takim przypadku nie jest możliwy dokładnie określony docisk oringa do scianek rowka. Dodatkowo występują trudności przy obróbce, podczas której trudno uzyskać założone wartości tolerancji. Dlatego też funkcja uszczelniania nie zawsze jest osiągana. Poza tym rowek zapewnia niewiele miejsca na ewentualny wzrost objętości oringa. Rowek trójkątny Jeśli konieczne jest zastosowanie tej formy rowka, należy skorzystać z podanych w poniższej tabeli Rowek trapezowy wymiarów i wartości tolerancji. Średnica przekroju oringa d2 powinna wynosić więcej niż 3 mm. b ± 0.05 t ± 0.05 2.50 2.05 2.62 d2 r2 r1 2.00 0.25 2.15 2.10 3.00 2.40 3.55 d2 b r 0.40 1.80 2.40 +0.10 0.3 0.25 0.40 2.00 2.70 +0.10 0.4 2.40 0.25 0.40 2.50 3.40 +0.15 0.6 2.90 2.90 0.25 0.80 2.62 3.50 +0.15 0.6 4.00 3.10 3.20 0.25 0.80 3.00 4.00 +0.20 0.6 5.00 3.90 4.20 0.25 0.80 3.53 4.70 +0.20 0.9 5.33 4.10 4.60 0.40 0.80 4.00 5.40 +0.20 1.2 6.00 4.60 5.10 0.40 0.80 5.00 6.70 +0.25 1.2 7.00 5.60 6.00 0.40 1.60 5.33 7.10 +0.25 1.5 8.00 6.00 6.90 0.40 1.60 6.00 8.00 +0.30 1.5 7.00 9.40 +0.30 2.0 8.00 10.80 +0.30 2.0 8.40 11.30 +0.30 2.0 10.00 13.60 +0.35 2.5 Wymiary rowków trapezowych Wymiary rowków trójkątnych 23 Rowek trapezowy Rowek trójkątny iWSKAZÓWKA: Szerokość rowka b w wypadku rowka trapezowego mierzona jest między krawędziami przed stępieniem ostrych brzegów. Promień krzywizny r2 należy dobrać tak, aby podczas wkładania do rowka oring nie został uszkodzony, a przy wyższych ciśnieniach nie doszło do jego wtłoczenia w szczelinę. 24 ABC ORINGÓW Montaż oringów Wskazówki montażowe Oto najważniejsze wskazówki montażowe: skosy wprowadzające • Oring nie może stykać się z ostrymi Skosy wprowadzające Aby nie uszkodzić oringa w czasie montażu, już podczas konstrukcji należy przewidzieć skosy wprowadzające na otwory i wały. krawędziami • Zanieczyszczenia lub inne pozostałości w rowku lub na oringu są niedopuszczalne • Należy wykluczyć niebezpieczeństwo mylnego wyboru oringów 15° do 20° • Oringów nie wolno przyklejać (możliwość stwardnienia) Skosy wprowadzające – uszczelnienie tłokowe • Nie przeciskać przez otwory •Jeśli to możliwe zawsze używać smaru/ oleju montażowego, o ile oring posiada odpowiednią odporność (przy EPDM 15° do 20° użycie oleju mineralnego/wazeliny jest niedopuszczalne) •Należy sprawdzać odporność oringa na środki czyszczące •Nie należy używać ostrych, twardych Skosy wprowadzające – uszczelnienie tłoczyskowe narzędzi Oringi są bardzo wrażliwe na zetknięcie z ostrymi Poniższa tabela podaje minimalne długości i kąty krawędziami, dlatego też bardzo ważne jest skosów wprowadzających dla uszczelnień tłoko- stępianie lub zaokrąglanie wszystkich krawędzi, z wych i tłoczyskowych w zależności od przekroju którymi może się zetknąć oring w czasie montażu. sznura d2. d2 z przy 15° z przy 20° do 1,80 2.5 2.0 1.81 – 2.62 3.0 2.5 2.63 – 3.53 3.5 3.0 3.54 – 5.33 4.0 3.5 5.34 – 7.00 5.0 4.0 ponad 7,01 6.0 4.5 Minimalna długość skosów wprowadzających ABC ORINGÓW 25 Chropowatość powierzchni Wymagania dotyczące powierzchni zależą przede wszystkim od rodzaju zastosowania, nie można więc podać ogólnie obowiązujących wartości granicznych dla chropowatości. Poniższa tabela przedstawia chropowatości powierzchni, które dotyczą większość możliwych przypadków zastosowań uszczelek. Wartości te należy traktować jedynie jako zalecane. Powierzchnia Ciśnienie Rz (µm) Ra (µm) Dno rowka (B) statyczne 6.3 1.6 Ścianki rowka (B) statyczne 6.3 1.6 Uszczelniana powierzchnia (A) statyczne 6.3 1.6 Dno rowka (B) dynamiczne 6.3 1.6 Ścianki rowka (B) dynamiczne 6.3 1.6 Uszczelniana powierzchnia (A) dynamiczne 1.6 0.4 Skos wprowadzający (C) -- 16 1.6 Wartości chropowatości powierzchni Objaśnienie Średnia wartość chropowatości Ra jest średnią arytmetyczną wszystkich odchyleń profili od linii środkowej lub linii odniesienia. Uśredniona głębokość chropowatości Rz to średnia arytmetyczna pojedynczych chropowatości (wysokości profili) pięciu graniczących ze sobą pojedynczych odcinków pomiarowych Z1 do Z5. Do opisu chropowatości powierzchni w technice uszczelnień stosuje się z reguły wskaźniki Ra i Rz. Ponieważ jednak one same nie są wystarczające, należy dodatkowo określić udział wskaźnika Rmr (udział materiałowy profilu chropowatości). Wartość Rmr powinna wynosić ok. 50 do 70 % (mierzona na głębokości = 0,25 x Rz, wychodząc od linii odniesienia C0 = 5%). Konstrukcja rowka Chropowatości powierzchni 26 ABC ORINGÓW Zabudowa oringów z PTFE Oringi z PTFE Poniżej przedstawiono sposób konstrukcji rowków Poniższa tabela przedstawia oznaczenia odnoszące dla oringów wykonanych z termoplastycznego się zarówno do zabudowy, jak i oringa. tworzywa PTFE. Poniższy rysunek przedstawia schematyczny przekrój rowka w statycznej zabudowie osiowej. Oznaczenie Objaśnienie d1 Średnica wewnętrzna oringa d2 Średnica przekroju b Szerokość rowka t Głębokość rowka r1 Promień krzywizny kąta dna rowka Przekrój rowka dla oringa z PTFE Poniższa tabela przedstawia rozmiary szerokości (b) i głębokości rowka (t) w zależności od średnicy Oring z PTFE jest zamkniętym krążkiem o przekroju przekroju d2. okrągłym. Rozmiar definiowany jest przez średnicę iWSKAZÓWKA: wewnętrzną d1 i średnicę przekroju d2. Oringi z PTFE w przeciwieństwie do oringów elasto- d2 b +0.1 t +0.05 r1 produkowane w procesie obróbki skrawaniem. 1.00 1.20 0.85 0.2 Dlatego też można je wykonywać w dowolnych 1.50 1.70 1.30 0.2 1.80 2.00 1.60 0.4 2.00 2.20 1.80 0.5 2.50 2.80 2.25 0.5 2.65 2.90 2.35 0.6 3.00 3.30 2.70 0.8 3.55 3.90 3.15 1.0 4.00 4.40 3.60 1.0 5.00 5.50 4.50 1.0 5.30 5.90 4.80 1.2 6.00 6.60 5.60 1.2 7.00 7.70 6.30 1.5 8.00 8.80 7.20 1.5 Oringi z PTFE merowych nie są wytłaczane w formach, lecz cechuje niewielka elastyczność. Dlatego wymiar oringa wymiarach. musi być identyczny z nominalnym wymiarem miejsca do uszczelnienia. Montaż powinien odbywać się w rowkach łatwo dostępnych. Przekrój oringa z PTFE Wymiary rowków dla oringów z PTFE ABC ORINGÓW 27 Magazynowanie oringów Własności fizyczne uszczelek przechowywanych Podczas przechowywania produktów gumowych przez dłuższy czas mogą ulec zmianie. Może dojść należy uwzględnić określone podstawowe warunki. m.in. do stwardnienia, zmięknięcia, pojawienia się rys lub innego rodzaju uszkodzeń powierzchni. Zmia- Ciepło ny te są konsekwencją czynników zewnętrznych, Temperatura przechowywania elastomerów powin- takich jak deformacja, tlen, światło, ozon, ciepło, na wahać się w zakresie od +5 °C do +25 °C. wilgotność, oleje lub rozpuszczalniki. Należy unikać bezpośredniego kontaktu ze źródłami Podstawowe wskazówki dotyczące przechowy- ciepła (np. grzejnikami) oraz bezpośredniego światła wania i czyszczenia uszczelek elastomerowych słonecznego. zdefiniowano w normach DIN 7716 i ISO 2230. Wilgotność przechowywania Względna wilgotność powietrza w pomieszcze- artykułów gumowych. W poniższej tabeli wyszcze- niach magazynowych nie powinna przekraczać gólniono maksymalne okresy przechowywania, 70%. Należy unikać warunków skrajnie wilgotnych i podzielone na trzy grupy. skrajnie suchych. Norma ISO 2230 Rodzaj kauczuku BR, NR, IR, SBR, AU, EU NBR, XNBR, HNBR, CO, ECO, ACM, CR, IIR, BIIR, CIIR CM, CSM, EPM, EPDM, FPM, VMQ, PVMQ, FVMQ dotyczy Maksymalny okres przechowywania Przedłużenie 5 lat 2 lata Światło Uszczelki elastomerowe powinny być przechowywane w warunkach chroniących przed naświetleniem. W szczególności należy unikać bezpośredniego światła słonecznego, a także silnego, sztucznego światła z promieniowaniem UV. Zaleca się wyposażenie okien w pomieszczeniach 7 lat 3 lata magazynowych w czerwone lub pomarańczowe zasłony. Tlen i ozon 10 lat Czas magazynowania elastomerów 5 lat O ile to możliwe, elastomery należy chronić przez cyrkulacją powietrza, przechowując je w opakowaniu lub w nieprzepuszczających powietrza pojemnikach. Deformacja Elastomery należy przechowywać w miarę możliwości w stanie rozprężonym, unikając obciążeń i deformacji. Oringi o dużych rozmiarach można przechowywać dla oszczędności miejsca w postaci zwiniętej. Przechowywanie 28 ABC ORINGÓW Obróbka powierzchni Obróbka powierzchni Oringi „labs-free” Powierzchnie oringów można poddać specjalnej obróbce zapobiegającej ich sklejaniu lub w celu zmniejszenia współczynników tarcia czy też ułatwienia montażu. Zalety obróbki powierzchniowej: •Łatwiejsze rozdzielanie pojedynczych oringów •Ułatwienie montażu •Przeciwdziałanie sklejaniu Oringi „labs-free” Określenie „labs-free” oznacza, że oring nie zawiera substancji utrudniajacych proces lakierowania. Takie oringi znajdują zastosowanie w technice sprężonego powietrza i technikach lakierniczych, głównie w branży samochodowej. Elastomery mogą zawierać substancje, które mogą mieć niekorzystny wpływ na proces lakierowania. Te substancje, uwalniając się z elastomerów do otaczającego powietrza lub wchodząc w bezpośredni kontakt z lakierowanym elementem, mogą powodować powstawanie pęcherzy na powierzchni lakieru. Dlatego też przeznaczone do tego celu oringi poddaje się odpowiedniej obróbce, uwalniając je od szkodliwych substancji. •Zmniejszenie tarcia •Eliminacja silikonu i innych niepożądanych substancji •Polepszenie własności ślizgowych •Redukcja drgań typu stick slip •Redukcja siły inicjującej ruch •Uproszczenie montażu automatycznego Rodzaj obróbki Rodzaj powłoki Zastosowanie PTFE-ME przezroczysty PTFE Ułatwienie montażu PTFE-FDA mlecznobiały PTFE Ułatwienie montażu przezroczysty PTFE przezroczysty PTFE Ograniczone zastosowanie dynamiczne czarny PTFE czarny PTFE Zastosowanie dynamiczne szary PTFE szary PTFE Zastosowanie dynamiczne Polisiloksan Żywica silikonowa Ułatwienie montażu Silikonowanie Olej silikonowy Ułatwienie montażu Talkowanie Talk Ułatwienie montażu Pokrycie MoS2 Proszek MoS2 Ułatwienie montażu Grafitowanie Proszek grafitowy Ułatwienie montażu Możliwości powlekania i ich typowe zastosowania Notatki 29 30 Notatki Gehrstücken 9 · 25421 Pinneberg · Niemcy C. OTTO GEHRCKENS lub (Dział techniczny) ©2007 C.Otto Gehrckens GmbH & Co. KG. Zastrzegamy sobie prawo do zmian i pomyłek.
