konferencja końcowa projektu "stres w pracy nauczyciela"

KONFERENCJA KOŃCOWA PROJEKTU "STRES W PRACY NAUCZYCIELA"
Wpisany przez AnPieg
czwartek, 02 lutego 2012 10:16 - Poprawiony sobota, 25 sierpnia 2012 16:04
Berlin 17-18 listopada 2011 r.
Podczas konferencji przedstawiono wstępne wyniki ankiety on-line, która została
przeprowadzona w 499 szkołach na terenie 30 krajów europejskich.
W ankiecie wzięło udział 5461 nauczycieli.
Badania dotyczyły oceny i zakresu wpływu czynników psychospołecznych na pracę
nauczyciela. Pytania związane były m.in. z rodzajami wymagań stawianych nauczycielom,
aspektami zatrudnienia, stosunkami międzyludzkimi oraz rozwojem zawodowym i osobistym
nauczyciela.
Jeżeli brać pod uwagę wyniki ankiety w zakresie czynników stresogennych, to polscy
nauczyciele wskazują na wysokie wymagania emocjonalne (tu wynik jest wysoki w porównaniu
z innymi krajami w Europie). Ponadto, wynik powyżej średniej europejskiej pojawia się w
czynniku - brak pewności zatrudnienia. Natomiast bardzo niski wynik jest odnotowany w
przypadku fizycznego zagrożenia nauczyciela.
Autorzy ankiety zauważyli, że nauczyciele wskazują na konflikty, wynikające z braku
możliwości pogodzenia pracy i życia rodzinnego. Jeżeli chodzi o różnice dotyczące stresu w
szkole, kobiety-nauczycielki są bardziej narażone na emocjonalne wypalenie zawodowe niż
nauczyciele-mężczyźni. Ankieta dała możliwości analizy, od czego zależy poziom satysfakcji
zawodowej.
Na pierwszym miejscu jest zaufanie i uczciwość w relacjach pracowniczych, na drugim miejscu
są stosunki interpersonalne, natomiast na trzecim miejscu jest możliwość rozwoju zawodowego.
Czynnikami, które powodują tzw. wypalenie zawodowe, są:
I zaburzenie balansu pomiędzy pracą a życiem prywatnym
II nadmierne zaangażowanie emocjonalne w pracę
III hałas i nadmierne przesilenie strun głosowych
IV utrata zaufania
V nadmierne zaangażowanie w pracę zawodową
1/3
KONFERENCJA KOŃCOWA PROJEKTU "STRES W PRACY NAUCZYCIELA"
Wpisany przez AnPieg
czwartek, 02 lutego 2012 10:16 - Poprawiony sobota, 25 sierpnia 2012 16:04
Podczas konferencji odbyły się dyskusje w tzw. grupach roboczych. Członkowie związków
zawodowych z Europy omówili wstępne wyniki raportu. Większość wskazała na brak
komunikacji międzyludzkiej, co powoduje pojawienie się sytuacji stresowych w szkole.
Nauczyciele obawiają się mówić o problemach, nie mając przy tym zaufania do dyrektorów i
współpracowników. Często "cierpią" w milczeniu.
W wielu przypadkach stres jest traktowany jako problem indywidualny nauczyciela, również
przez dyrektorów. Ponadto, zawód nauczyciela jest postrzegany przez społeczeństwo jako
łatwy i pozbawiony problemów, np.
w Niemczech i na Cyprze. Wyniki europejskiej ankiety mogą stanowić doskonałe narzędzie i,
poprzez lobbowanie osób odpowiedzialnych za oświatę, mogą doprowadzić do polepszenia
sytuacji zawodowej nauczycieli.
Jako przedstawiciele związków zawodowych nauczycieli powinniśmy zastanowić się, co szkoła
i związki mogą zrobić, żeby zredukować natężenie czynników stresogennych.
Wyniki ankiety pokazują, że bardzo ważna jest jakość zarządzania szkołą, co oznacza, że
"dobry" dyrektor jest kluczem do sukcesu. Przedstawiciele związku z Irlandii Północnej wskazali
na konieczność organizacji kursów przygotowawczych dla dyrektorów szkół, nie tylko
zawierających elementy ekonomiczne, ale również treningi interpersonalne.
Ważna jest również zmiana podejścia lekarzy do diagnozy i leczenia stresu u nauczycieli.
Dzisiaj mamy duży problem z określeniem, co jest przyczyną choroby nauczyciela i ze
stwierdzeniem, że jest to wynik stresu.
Związki zawodowe powinny posiadać dane dotyczące ilości urlopów chorobowych, urlopów dla
podratowania zdrowia, zwolnień, itp. – w celu dogłębnej analizy problemu stresu wśród
nauczycieli. Niektóre związki zawodowe nauczycieli, np. z Wielkiej Brytanii, Irlandii Północnej,
Niemczech, przeprowadziły własne ankiety, dotyczące warunków pracy nauczycieli,
zawierające pytania o czynniki stresogenne. Po opracowaniu wyników miały rzetelne dane,
dotyczące sytuacji nauczycieli, które posłuży im podczas rozmów
z rządem na temat poprawy warunków pracy nauczycieli. Co więcej, związki opracowały
poradniki i cykl szkoleń, jak radzić sobie w sytuacjach stresowych
w miejscu pracy. Przedstawiciele związku z Łotwy zaprezentowali program szkoleń dla
nauczycieli – cykl warsztatów antystresowych. Zorganizowali letnią szkołę dla członków
związku, podczas której odbyły się spotkania z prawnikami, psychologami oraz konferencja
dotycząca środowiska pracy i jakości edukacji.
W programie znalazły się grupy dyskusyjne, wykłady oraz zajęcia praktyczne.
W czasie tej szkoły letniej uczestnicy mieli okazję poznać różnego rodzaju techniki walki ze
stresem, m.in. medytacja, muzyka, taniec, zajęcia dramatyczne. Propozycja przedstawiona
przez Litwinów wydaje się bardzo ciekawą opcją dla nauczycieli i związków zawodowych. Może
pomóc opracować własne strategie działań w obszarze profilaktyki antystresowej.
Pod koniec konferencji autorzy ankiety podkreślili, że nauczycielom są stawiane wysokie
wymagania m.in. emocjonalne, biurokratyczne i nadmiernie poszerzony zakres obowiązków, ale
z drugiej strony nauczyciele europejscy posiadają dużą autonomię, dzięki której mogą
samodecydować o własnym rozwoju i modelować kształt swojej pracy. Praca nauczyciela nie
tylko posiada wady, ale również zalety i należy o tym pamiętać.
Pełny raport w wersji angielskiej na stronie www.csee-etuce.org
Monika Kończyk
2/3
KONFERENCJA KOŃCOWA PROJEKTU "STRES W PRACY NAUCZYCIELA"
Wpisany przez AnPieg
czwartek, 02 lutego 2012 10:16 - Poprawiony sobota, 25 sierpnia 2012 16:04
przedstawiciel SKOiW NSZZ „Solidarność”
krajowy koordynator projektu
3/3