W 2008 r. - Program Ramowy na rzecz Konkurencyjności i Innowacji

2010
Michał Polański
Dyrektor Zespołu Przedsiębiorczości
Stan dostępu do finansowania
zewnętrznego i potrzeby MŚP w Polsce
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Zakres prezentacji
• MSP w Polsce
• Nakłady inwestycyjne MSP
• Innowacyjność sektora MSP
• Źródła finansowania inwestycji i projektów innowacyjnych
• Wiedza MSP nt źródeł finansowania
• Potrzeby MSP w zakresie finansowania działalności gospodarczej
• Działania PARP na rzecz poprawy dostępu do finansowania dla MSP
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce
Małe i średnie przedsiębiorstwa
•
3,8 mln przedsiębiorstw zarejestrowanych w REGON,
•
Ok. 1,9 mln aktywnych przedsiębiorstw,
•
Sektor MSP daje zatrudnienie 6,6 mln osób pracujących (47% pracujących w gosp. narodowej, 70% w
sektorze przedsiębiorstw),
•
Udział MSP w tworzeniu PKB to prawie 47%,
•
Wskaźnik przeżycia spada w kolejnych latach prowadzenia działalności gospodarczej – do 2009 r.
przetrwało ponad 76% przedsiębiorstw powstałych w 2008 r., i 31,4% powstałych w 2004 r.
Mikroprzedsiębiorstwa
•
Większość (98,5%) mikroprzedsiębiorstw to firmy niszowe,
•
Ponad 60% firm nie widzi potrzeby posiadania spisanej strategii rozwoju, ich działania opierają się na
intuicji,
•
Połowa mikroprzedsiębiorców nie współpracuje z żadnymi instytucjami bądź jednostkami
gospodarczymi, wśród pozostałych dominują firmy współpracujące z innymi przedsiębiorstwami (ponad
26%),
•
Większość (ponad 83%) mikroprzedsiębiorców uważa, że obecny model prowadzenia firmy jest docelowym
modelem działania.
Źródło: dane GUS za 2008 r., Raport o stanie sektora MSP 2008-2009, PARP 2010, badanie „Strategia niszy
rynkowej jako specyficzny element potencjału rozwojowego mikroprzedsiębiorstw”, na zlecenie PARP, 2010 r.
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Nakłady inwestycyjne MSP
•
W 2008 roku działalność
Wydatki kapitałowe na inwestycje w sektorze
przedsiębiorstw w latach 2003-2008 (w mln zł)
inwestycyjna była prowadzona przez
ok. 17,5 % firm,
•
Średnie nakłady inwestycyjne na
przedsiębiorstwo w sektorze
przedsiębiorstw wyniosły 86,2 tys. zł,
a w sektorze MSP – 40 tys. zł,
•
Struktura nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw
na środki trwałe w 2008 r.
środki
transportu
10,7%
Struktura nakładów inwestycyjnych
pozostałe
nakłady
0,7%
nie zmienia się od kilku lat.
źródło: GUS, Raport o stanie sektora MSP w latach 20082009, PARP 2010 r.
maszyny,
urządzenia
techniczne i
narzędzia
32,6%
budynki i
budowle
55,9%
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Innowacyjność sektora MSP – podstawowe dane
•
Odsetek przedsiębiorstw innowacyjnych w przemyśle:
w latach 2004-2006 - 23%
w latach 2006-2008 - 21 %
14,6% wśród małych firm
32,7% wśród średnich firm
60,7% wśród dużych firm
•
Odsetek przedsiębiorstw innowacyjnych w usługach:
w latach 2004-2006 – 21,2%
w latach 2006-2008 - 15,6%
•
W 2008 r. – przed kryzysem nakłady na działalność innowacyjną:
w przemyśle - 25,2 mld zł (o 43,8% wyższe niż w 2006 r.)
w sektorze usług – 12,6 mld zł (o 51,8% wyższe niż w 2006 r.)
Źródło: GUS, dane za okres 2006-2008
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Źródła finansowania inwestycji i projektów innowacyjnych
Innowacje – źródła finansowania
środki publiczne
1,34%
środki
pozyskane z zagranicy
1,75%
Inwestycje – źródła finansowania
środki własne
74,75%
kredyty
bankowe
22%
Środki własne
Kredyt bankowy
Leasing
Najważniejsze Pożyczka ze źródeł
poza bankowych
źródła
finansowania Dotacja ze środków
inwestycji w
unijnych
2009 r.
Inne
Nie zaznaczono
inwestycji
Ogółem
Liczebność
766
622
%
69,6%
56,5%
360
32,7%
333
30,3%
150
13,6%
115
10,5%
318
28,9%
1 100
100,0%
fundusze kapitału
wysokiego ryzyka
0,16%
źródło: dane GUS za 2008 r.; „Badanie rynku wybranych usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce – Finansowanie zwrotne”, na
zlecenie PARP, 2010
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Wiedza MSP nt. źródeł finansowania
•
Firmy z sektora MSP mają ograniczoną wiedzę nt. potencjalnych źródeł finansowania,
•
Przedsiębiorcy niechętnie korzystają z kredytów czy dotacji,
•
Zaciąganie kredytów kojarzone jest z problemami finansowymi firmy, nie zaś z
wykorzystaniem szans,
•
Jedynie nieco ponad 40% MSP posiada doświadczenie w korzystaniu z kredytu bankowego,
•
Dla nieco ponad 12% MSP kredyt bankowy jest najważniejszym źródłem finansowania, zaś
leasing – dla 7%,
•
MSP nie mają doświadczenia we współpracy z instytucjami udzielającymi im wsparcia
(również bankami komercyjnymi) – ponad 50% badanych nie ma doświadczenia w tym
zakresie,
BARIERY w dostępie do finansowania:
brak zdolności kredytowej – odmowa udzielenia kredytu w przypadku 26% wskazań,
brak wymaganego zabezpieczenia kredytu (23% wskazań),
pogorszenie sytuacji gospodarczej – ponad ¼ podmiotów wskazała ten czynnik jako powód
rezygnacji z ubiegania się o finansowanie zwrotne.
Źródło: „Badanie rynku wybranych usług wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce – Finansowanie zwrotne”, „Procesy inwestycyjne i
strategie przedsiębiorstw w czasach kryzysu”, na zlecenie PARP, 2010
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Źródła informacji w działalności przedsiębiorstw
•
Ponad 50% MSP prowadzi bieżącą działalność bez prób pozyskania
informacji,
•
Ok. 17% badanych przedsiębiorstw w ostatnich 12 miesiącach nie
poszukiwało i nie korzystało z żadnego typu informacji strategicznej,
•
MSP najczęściej poszukują informacji na temat nowych produktów i
technologii, sytuacji gospodarczej, nowych klientów i zmianach w prawie,
•
Najważniejszym źródłem informacji niezbędnej do budowania i
wdrażania strategii oraz prowadzenia działalności gospodarczej wg
przedsiębiorców są instytucje finansowe.
Źródło: Raport z badania „Strategiczne źródła informacji w działalności przedsiębiorstw”, Warszawa 2010 r,
badanie zrealizowane na zlecenie PARP na przełomie 2009/2010.
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Poszukiwanie informacji w zewnętrznych instytucjach
Pyt. Q2. Czy informacji poszukiwał/-a Pan/-i w jakichkolwiek zewnętrznych instytucjach? Czy udało się je znaleźć? N=1018.
Najwięcej – bo ponad
65% przedsiębiorców –
zainteresowanych jest
informacjami o
nowych sposobach
finansowania.
Źródło: Raport z badania „Strategiczne źródła informacji w działalności przedsiębiorstw”, Warszawa 2010 r,
badanie zrealizowane na zlecenie PARP na przełomie 2009/2010.
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
PARP jest rządową agencją podległą Ministrowi Gospodarki, powołaną na
podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2000 r.
Główne zadania:
rozwój przedsiębiorczości i działalności
innowacyjnej,
Informacje o organizacji PARP:
Rada
Nadzorcza,
Prezes, Zastępcy Prezesa (4),
wdrażanie nowych technologii,
budżet na 2010 r.: 3,8 mln PLN,
rozwój eksportu,
12 tys. beneficjentów,
rozwój regionalny,
tworzenie nowych miejsc pracy,
przeciwdziałanie bezrobociu,
rozwój zasobów ludzkich,
rozwój potencjału adaptacyjnego
przedsiębiorców.
23 Zespoły,
512 pracowników.
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Działania PARP na rzecz poprawy dostępu do finansowania
1.
Programy współfinansowane z funduszy strukturalnych i środków krajowych
2.
Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe
•
PARP pełni rolę koordynatora działań na rzecz funduszy pożyczkowych i poręczeniowych, związanych z zapewnieniem odpowiednich standardów oferowanych
usług i kompetencji pracowników; oferuje szkolenia, doradztwo i informacje.
•
Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe w ramach KSU - aktywnie współpracuje z
PARP (porozumienia w 2010 r.) :
3.
35 funduszy pożyczkowych (ok. 70 działających w Polsce),
30 funduszy poręczeniowych (54 działających w Polsce).
Udział w realizacji Programu CIP – PARP brała udział w tworzeniu i koordynuje prace
Krajowych Punktów Kontaktowych CIP.
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Ad. 1 Programy współfinansowane z funduszy
strukturalnych
• Wg danych MRR do 5 grudnia br. podpisano ponad 47 tys. umów o
dofinansowanie na kwotę 210,5 mld zł – 56% alokacji na lata 2007-2013,
• PARP wdraża działania skierowane bezpośrednio lub pośrednio do MSP w
ramach 3 programów operacyjnych:
• PO IG, PO KL, PO RPW o łącznym budżecie 7,1 mld EUR (8,4% budżetu
NSRF),
• Podpisano prawie 5 tys. umów o dofinansowanie*,
• Zakontraktowano środki w wysokości – 15,7 mld zł, tj.
ok. 57 %* alokacji
przyznanej PARP w ramach perspektywy finansowej 2007-2013,
• Wypłacono – 4,5 mld zł*.
* Dane skumulowane na koniec X 2010 r.
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Instrumenty bezpośredniego wsparcia dla przedsiębiorców
PO IG – działania wdrażane przez PARP
Bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorców:
dotacje na innowacyjne inwestycje,
dotacje na B+R i wdrażanie wyników prac B+R,
dotacje na rozwijanie działalności B+R przedsiębiorstw,
ochrona własności przemysłowej,
wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego,
doradztwo i wsparcie w pozyskiwaniu zewnętrznego finansowania,
projekty związane z gospodarką elektroniczną,
dotacje na doradztwo w zakresie wchodzenia przedsiębiorców na rynki
zagraniczne.
Budżet na lata 2007-2013 na powyższe działania: 12,2 mld zł,
Kwota zakontraktowana do końca X 2010 r. : 7,7 mld zł
Kwota wypłacona do końca X 2010 r.: 1,97 mld zł
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Instrumenty bezpośredniego wsparcia dla przedsiębiorców
Działania finansowane z budżetu państwa
• Bon na innowacje – umożliwia finansowanie prac B+R
Budżet działania na 2010 r.: 8,58 mln zł
Złożono 813 wniosków na kwotę 12,3 mln zł (ponad 140% dostępnego budżetu),
Pozytywnie oceniono 633 wnioski na kwotę 9,5 mln zł,
Podpisano 567 umów na kwotę 8,5 mln zł.
• Wsparcie na uzyskanie grantu
Cel: wsparcie międzynarodowej działalności przedsiębiorstw z sektora MSP,
szczególnie w zakresie działań innowacyjnych, w tym prac badawczorozwojowych,
Realizacja programu przesunięta na 2011 r.
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Inne działania PARP na rzecz rozwoju przedsiębiorczości
•
Wzmocnienie otoczenia MSP – rozwój usług w ramach KSU,
•
Ułatwienie dostępu do rynków zagranicznych dla MSP – działania w zakresie internacjonalizacji
przedsiębiorstw,
•
Promocja postaw innowacyjnych w sektorze MSP oraz wsparcie innowacyjnych przedsiębiorstw – m.in.
KIP, Portal Innowacji, Portal e-biznesu, wsparcie w zakresie B+R, wsparcie w zakresie powiązań
kooperacyjnych,
•
Rozwój zasobów ludzkich w przedsiębiorstwach – szkolenia, projekty systemowe, Akademia PARP,
Inwestycja w kadry, promocja tele-pracy,
•
Badania i analizy jako podstawa do tworzenia polityk i instrumentów (w tym projektów pilotażowych).
Wykształcenie jako pozafinansowy czynnik rozwoju przedsiębiorstw:
Wykształcenie pracowników, gł. kadry zarządzającej jest istotnym czynnikiem rozwoju przedsiębiorstw –
konkurencyjności i innowacyjności,
Firmy z wykształconą kadrą lepiej adaptują się do zmiennych warunków otoczenia gospodarczego,
Najlepsze wyniki na rynku osiągają przedsiębiorstwa o zróżnicowanym składzie kadry menedżerskiej pod
względem profilu wykształcenia.
Źródło: Raport z badania „Wykształcenie pracowników a pozycja konkurencyjna przedsiębiorstw”, na zlecenie PARP,
Warszawa 2010
Warszawa, 8 grudnia 2010 r.
Dziękuję za uwagę
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
ul. Pańska 81/83
00-834 Warsz
Warszawa
awa
Infolinia: + 48 (22) 432 89 91/92/93
www.parp.gov.pl,, www.pi.gov.pl
www.parp.gov.pl