3. Umowy cywilnoprawne

3. Umowy cywilnoprawne
3. Umowy cywilnoprawne
3.1. Umowa zlecenia
Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej
czynności prawnej dla dającego zlecenie.
Podstawowe różnice pomiędzy umową zlecenia i umową o pracę:
• umowa zlecenia nie musi być odpłatna,
• wykonanie określonych czynności przy umowie zlecenia może być powierzone
osobie trzeciej,
S
• przy umowie zlecenia nie ma stosunku zależności pracodawca-pracownik (dotyczy ona dokonania określonej czynności, a nie świadczenia pracy),
N
U
• ewentualne roszczenia wynikające z umowy zlecenia są rozpatrywane przed sądem cywilnym (roszczenia pracownicze – przed sądem pracy).
TA
R
BO
Zleceniodawca zgodnie z Kodeksem pracy jest obowiązany zapewnić zleceniobiorcom bezpieczne i higieniczne warunki pracy (podobnie jak pracodawca w stosunku
do pracowników), o ile praca wykonywana jest w miejscu przez niego wyznaczonym.
Z drugiej strony zleceniobiorca jest zobowiązany, w sytuacji przedstawionej powyżej,
do przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa pracy, i jest to jego podstawowy
obowiązek.
UWAGA!
Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia nie ma prawa m.in. do:
• urlopu wypoczynkowego,
• świadectwa pracy.
3.2. Umowa agencyjna
Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy
zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.
Jeżeli sposób wynagrodzenia nie został w umowie agencyjnej określony, agentowi należy się prowizja, czyli wynagrodzenie, którego wysokość zależy od liczby i wartości
zawartych umów.
Umowa agencyjna może być zawierana na czas oznaczony lub bezterminowo (na czas
nieoznaczony). W przypadku zawarcia umowy na czas nieoznaczony może ona być wypowiedziana na miesiąc naprzód w pierwszym roku, na dwa miesiące naprzód w drugim roku oraz na trzy miesiące naprzód w trzecim i następnych latach trwania umowy.
UWAGA!
Po rozwiązaniu umowy agencyjnej agent może żądać od dającego zlecenie świadczenia wyrównawczego
(w wysokości nie większej niż wynagrodzenie za jeden rok), jeżeli w czasie trwania umowy pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotu z dotychczasowymi, a dający zlecenie czerpie
nadal znaczne korzyści z tych umów.
19
Prawo pracy i BHP – poradnik
3.3. Umowa o dzieło
Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
Przedmiotem takiej umowy może być np.: napisanie książki, przepisanie tekstu na komputerze, obsługa fotograficzna uroczystości, budowa budynku lub jego naprawa itp.
Zasadnicze różnice pomiędzy umową o dzieło a umową o pracę:
• umowa o dzieło może być zarówno z osobą fizyczną, jak i prawną,
• w umowie o dzieło płacimy za określony rezultat, a nie za sam fakt świadczenia
pracy,
S
• przy umowie o dzieło nie ma określonego miejsca, czasu i sposobu jej wykonywania,
• umowa o dzieło ma najczęściej charakter jednorazowy,
N
U
• jeżeli w umowie o dzieło nie jest to wyraźnie sformułowane, nie musi ona być
wykonywana osobiście,
• ewentualne roszczenia wynikające z umowy o dzieło są rozpatrywane przed sądem cywilnym (roszczenia pracownicze – przed sądem pracy).
3.4. Umowa o pracę nakładczą
TA
R
BO
Umowa o pracę nakładczą należy również do kategorii zatrudnienia o charakterze cywilnoprawnym.
Przez pracę nakładczą należy rozumieć wykonywanie przez osobę fizyczną (wykonawcę) na rzecz pracodawcy (nakładcy) pracy, polegającej na wyrobie lub wykańczaniu
określonego rodzaju artykułów, którą wykonawca sam sobie organizuje, bez nadzoru
nakładcy.
Zastosowanie w stosunku do tego rodzaju świadczenia pracy przepisów Kodeksu pracy
następuje na podstawie rozporządzenia RM z dn. 31.12.1975 r. w sprawie uprawnień
pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (Dz. U. z 1976 r. poz. 19 ze zm.).
Spośród wielu uregulowań określonych w tym akcie prawnym do najważniejszych należą te, które odnoszą się do umowy o pracę nakładczą.
Umowa taka powinna być zawarta na piśmie, z określeniem rodzaju umowy i jej podstawowych warunków, a w szczególności:
• rodzaju pracy,
• terminu rozpoczęcia pracy,
• zasad wynagradzania.
Umowę zawiera się na okres próbny, na czas określony, na czas wykonania określonej
pracy lub na czas nieokreślony. Okres próbny nie może przekraczać 3 miesięcy.
UWAGA!
Nakładca zatrudniający co najmniej 20 wykonawców jest obowiązany ustalić regulamin pracy nakładczej, z którym należy zapoznać wykonawcę przed podjęciem przez niego pracy.
20