TEMAT: DYSKRYMINACJA

Materiały edukacyjne przygotowane w ramach programu
Socrates Grundtvig Action 1,
“Law through Experience” / 116881-CP-1-2004-SK-GRUNDTVIG-G11
TEMAT: DYSKRYMINACJA
LEKCJA 1:
(Daniela Telepkovả, Milan Zacharovskỳ)
Wybór pracownika
CEL:
Uświadomienie sobie jak waŜna jest umiejętność rozumienia róŜnic między ludźmi.
Lepsze zrozumienie wartości, z których wypływa koncepcja równego traktowania, a takŜe
zwiększenie wraŜliwości na przypadki dyskryminacji. .
Zwiększenie szans uczestników zajęć na rynku pracy.
ZADANIA:
Zapoznanie uczestników z sytuacjami w których występuje dyskryminacja z powodów,
na które osoba, której to dotyczy nie ma wpływu.
Ukazanie specyfiki dyskryminacji w dostępie do pracy, a takŜe moŜliwych sposobów
dochodzenia swoich praw lub odszkodowania.
Zdobycie umiejętności potrzebnych w procesie ubiegania się o pracę.
METODA:
Symulacja, dyskusja, burza mózgów.
CZAS:
Około 60 minut.
PROCEDURA:
Podziel klasę na 4 grupy. Jedna z nich wystąpi w roli pracodawców i przygotuje pytania do
wywiadu o pracę, który przeprowadzi w dalszej części lekcji. Trzy pozostałe grupy wybiorą
spośród siebie kandydata i przygotują go do wywiadu. Wszystkie grupy mają 10-15 minut na
1
przygotowanie. Potem zgodnie z instrukcją odbędą się wywiady z kandydatami, którzy ubiegają
się o stanowisko sekretarki/sekretarza.
KaŜdy wywiad powinien trwać około 8 minut. „Pracodawcy” powinni więc dokładnie
przygotować pytania, które zmierzają zadać kandydatom. Po kaŜdym wywiadzie pracodawcy
przedyskutują, co sądzą o danym kandydacie i powiedzą o tym reszcie uczestników zajęć.
Kandydaci czekają na zewnątrz sali na swoją kolej, reszta klasy jest w sali. Kandydat, który
skończył juŜ wywiad równieŜ pozostaje w Sali.
Zadania dla poszczególnych grup:
Grupa A – „Szukamy osoby na stanowisko sekretarki/sekretarza”:
Jesteś właścicielem nieduŜej firmy, którą uruchomiłeś niedawno temu (twoja firma produkuje
brykiety z trocin i odpadów drzewnych). Potrzebujesz sekretarki lub sekretarza. Masz jednak
kłopoty ze znalezieniem odpowiedniej osoby. JuŜ trzy okazały się nieodpowiednie. Jedna
ujawniła poufne informacje o twojej firmie. Druga była wprawdzie inteligentna, ale często
chorowała i w końcu poszła na rentę. Trzecia najpierw bardzo często brała wolne dni na chore
dziecko, a potem przeprowadziła się do innej części kraju. Nie masz czasu ani pieniędzy na
zamieszczanie ogłoszeń czy zatrudnienie firmy headhunterskiej. Poprosiłeś więc biuro
zatrudnienia, by przysłało ci listę osób, spośród których mógłbyś wybrać odpowiedniego
pracownika. Szef biura zawiadomił cię, Ŝe wysyła do ciebie 3 kandydatów, którzy spełniają
ustalone przez ciebie kryteria. Zamierzasz spotkać się z nimi, by wybrać kompetentną,
wykwalifikowaną i odpowiedzialną osobę. Postanowiłeś, Ŝe najpierw pozwolisz kaŜdemu z
kandydatów powiedzieć parę słów o sobie, a potem zadasz im pytania, które teraz
przygotujesz.
Grupa A1 – kandydat nr 1
Wasza grupa ma przygotować do wywiadu kandydatkę, która ubiega się o stanowisko
sekretarki. Kandydatka została przysłana przez biuro zatrudnienia i spełnia kryteria wyznaczone
przez pracodawcę. Ustalcie, kto z was będzie grał rolę kandydatki (w tym wypadku ma to być
kobieta). Przygotujcie odpowiedzi na pytania, które mogą się pojawić w czasie wywiadu.
Napiszcie CV, które wasza kandydatka odczyta na początku rozmowy, aby przekazać
pracodawcom podstawowe informacje o sobie.
Jolana Stojková, 24 lata, wykształcenie: szkoła średnia o profilu ekonomicznym. Pracowała
przez dwa lata w małej firmie produkującej plastikowe okna, ale firma zbankrutowała. Od tego
czasu jest bezrobotna. Pół roku temu wyszła za mąŜ . Na razie nie mają dzieci. Bardzo zaleŜy
jej na tej nowej pracy. Jej mąŜ równieŜ jest bezrobotny, oboje opiekują się niewidomą matką
męŜa.
Grupa A2 – kandydat nr 2
Wasza grupa ma przygotować do wywiadu kandydatkę, która ubiega się o stanowisko
sekretarki. Kandydatka została przysłana przez biuro zatrudnienia i spełnia kryteria wyznaczone
przez pracodawcę. Ustalcie, kto z was będzie grał rolę kandydatki (w tym wypadku ma to być
kobieta). Przygotujcie odpowiedzi na pytania, które mogą się pojawić w czasie wywiadu.
2
Napiszcie CV, które wasza kandydatka odczyta na początku rozmowy,
pracodawcom podstawowe informacje o sobie.
aby
przekazać
Vanda Belopotocká, 26 lat, zamęŜna od 4 lat, bezdzietna. Lekarz powiedział jej, Ŝe jeśli chce
mieć kiedyś dzieci, będzie musiała poddać się kuracji w sanatorium. Jej mąŜ prowadzi prywatną
firmę. Dobrze im się powodzi. Po skończeniu liceum Vanda nie została przyjęta na uczelnię.
Skończyła kurs biznesu i przez pół roku pracowała jako asystentka w lokalnym biurze
Ministerstwa Środowiska (została zatrudniona tymczasowo na miejsce osoby, która odeszła na
urlop macierzyński; pracę załatwił jej mąŜ, ale Vanda bardzo jej nie lubiła). Obecnie jest
bezrobotna i otrzymuje zasiłek. Taka sytuacja jej odpowiada. MąŜ pozwala jej zatrzymać
wszystkie pieniądze, które otrzymuje od urzędu pracy i Vanda ma dość czasu, by
przygotowywać się do egzaminów na wyŜsze studia. Nie interesuje jej ta praca, ale gdyby nie
poszła na ten wywiad, straciłaby prawo do zasiłku.
Grupa A3 – kandydat nr 3
Wasza grupa ma przygotować do wywiadu kandydata, który ubiega się o stanowisko
sekretarza. Kandydat został przysłany przez biuro zatrudnienia i spełnia kryteria wyznaczone
przez pracodawcę. Ustalcie, kto z was będzie grał rolę kandydata (w tym wypadku ma to być
męŜczyzna). Przygotujcie odpowiedzi na pytania, które mogą się pojawić w czasie wywiadu.
Napiszcie CV, które wasz kandydat odczyta na początku rozmowy, aby przekazać
pracodawcom podstawowe informacje o sobie.
Peter Kabrinec, 49 lat, skończył szkołę średnią o profilu ekonomicznym. Pracował jako
urzędnik, a potem jako asystent w fabryce, która zbankrutowała. OŜenił się mając 40 lat z
duŜo młodszą kobietą, która opuściła go 2 lata temu dla młodszego męŜczyzny. Zostawiła mu
dwie córki (9 i 6 lat). Peter od dwóch lat jest bezrobotny; szuka pracy, ale na razie bez skutku.
W chwili obecnej zadowoliłaby go jakakolwiek praca. Niestety jednak w ciągu ostatnich
sześciu miesięcy jego stan zdrowia się pogorszył. Peter choruje na astmę i musi brać
lekarstwa.
Dyskusja:
Dyskusja powinna koncentrować się na ustaleniu, co naleŜy traktować jako dyskryminację w
procesie rekrutacji do pracy. Uczestnicy powinni sami ocenić, które z Ŝadnych pytań jest
niedopuszczalne, a takŜe których informacji kandydaci nie musieli podawać podczas wywiadu.
Przedyskutujcie teŜ, czy podejmując decyzję pracodawcy nie dopuścili się dyskryminacji (na
przykład w oparciu o doświadczenie kandydatów).
Omówcie teŜ, jakie środki odwoławcze ma do dyspozycji kandydat, który uwaŜa, Ŝe w procesie
rekrutacji dopuszczono się wobec niego/jej dyskryminacji.
MoŜna teŜ omówić aspekty psychologiczne oraz sposoby komunikowania się podczas
wywiadów w sprawie pracy.
Na końcu zastanówcie się wspólnie w grupie (a spostrzeŜenia zapiszcie na flipczartach) z
jakimi przypadkami dyskryminacji w Ŝyciu codziennym się spotkaliście i jakie były ich przyczyny.
NARZĘDZIA:
3
Kartki z opisem sytuacji dla kaŜdej z grup, duŜe płachty papieru (flipczarty), flamastry, (CV
napiszcie na flipczartach i powieście je na ścianie w czasie trwania wywiadu).
PODPOWIEDZI DLA TRENERÓW:
Zwykle lekcja ta okazuje się tak interesująca, Ŝe uczestnicy, po krótkich kłopotach z
napisaniem CV (moŜna im pomóc wypisując, co powinno się znaleźć w CV i wieszając te
informacje na ścianie), tak bardzo angaŜują się w sytuację, Ŝe trzeba im przypominać, by
trzymali się ściśle instrukcji i zadania. Często zdarza się, Ŝe wiele zadawanych podczas
wywiadu pytań, które są niezgodne z prawem uczestnicy traktują jako naturalne (np. te
odnoszące się do ciąŜy lub planów dotyczących posiadania dzieci).
4