Metadane scenariusza

1. Walka o utrzymanie niepodległości Rzeczypospolitej w
okresie stanisławowskim
a.
b. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości
Uczeń:
•
wie, jakie były okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej,
•
zna przyczyny i przebieg wojny w obronie Konstytucji 3 maja,
•
zna okoliczności i skutki drugiego i trzeciego rozbioru Polski,
•
zna przyczyny i przebieg powstania kościuszkowskiego.
ii. b) Umiejętności
Uczeń:
•
potrafi wskazać na mapie ziemie utracone w wyniku drugiego i trzeciego rozbioru Polski,
•
potrafi wskazać konsekwencje upadku państwa polskiego w roku 1795,
•
potrafi dokonać oceny rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego,
•
doskonali umiejętność pracy z podręcznikiem, mapą, atlasem historycznym, encyklopedią
historyczną, tabelą,
•
potrafi wyciągać wnioski, analizować, dokonywać oceny postaci historycznych.
c. 2. Metoda i forma pracy
Wykład, opowiadanie, opis, pogadanka (rozmowa nauczająca), dyskusja, praca z podręcznikiem, mapą,
atlasem historycznym, encyklopedią historyczną, tabelą.
d. 3. Środki dydaktyczne
Podręcznik
Mapa
Atlasy historyczne
Encyklopedia historyczna
Tabela
e. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel sprawdza stan wiedzy uczniów z lekcji dotyczącej pierwszego rozbioru Polski i reform
Sejmu Wielkiego - pogadanka (rozmowa nauczająca). Nauczyciel wyznacza jednego z uczniów do
wskazania na mapie ziem utraconych w wyniku pierwszego rozbioru Polski, po czym przedstawia
tematykę lekcji.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel przypomina okoliczności uchwalenia i znaczenie Konstytucji 3 maja. Przedstawia
warunki zawiązania konfederacji targowickiej oraz przyczyny i przebieg wojny w obronie
Konstytucji 3 maja, zapisując na tablicy najważniejsze daty (3 maja 1791 rok, 1792 rok).
Nauczyciel informuje uczniów o okolicznościach ustanowienia przez króla Stanisława Augusta
Poniatowskiego orderu Virtuti Militari.
2. Nauczyciel zapisuje na tablicy datę drugiego rozbioru Polski (1793 rok), wyjaśnia także,
dlaczego Austria nie brała udziału w tym wydarzeniu. Korzystając z mapy, nauczyciel omawia
okoliczności drugiego rozbioru. Uczniowie, w atlasach historycznych, odnajdują ziemie
utracone przez Polskę w roku 1793.
3. Nauczyciel przedstawia genezę wybuchu powstania kościuszkowskiego. Czyta fragmenty
biografii Tadeusza Kościuszki z encyklopedii historycznej. Omawia przebieg powstania
kościuszkowskiego, wskazując na mapie miejsca bitew oraz zapisując na tablicy najistotniejsze
daty. Nauczyciel wyjaśnia pojęcia: insurekcja oraz uniwersał. Uczniowie wyszukują w
podręczniku informacje na temat uniwersału połanieckiego, po czym podejmują na jego temat
dyskusję.
4. Nauczyciel przedstawia okoliczności oraz zapisuje na tablicy datę trzeciego rozbioru Polski
(1795 rok). Wskazuje na mapie utracone wówczas ziemie, po czym wyznacza jednego z
uczniów do pokazania na mapie ziem zagarniętych przez państwa zaborcze w kolejnych trzech
rozbiorach Rzeczpospolitej w XVIII stuleciu.
iii. c) Faza podsumowująca
W ramach powtórzenia i utrwalenia wiadomości uczniowie przerysowują do zeszytów z tablicy tabelę i
wypełniają ją:
Data rozbioru
Państwa, które brały udział w
rozbiorze
Utracone ziemie
f.
g. 5. Bibliografia
1. Bonecki J., Smutek Z., Telicka-Bonecka A, Historia i wiedza o społeczeństwie, Operon, Gdynia
2003.
2. Encyklopedia szkolna. Historia, pod red. J. Łoskota, WSiP, Warszawa 1993.
3. Roztworowski E., Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 maja,
Warszawa 1966.
h. 6. Załączniki
i. Zadanie domowe
Napisz pracę na temat: Ostatni król Polski - zdrajca czy patriota?
i. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
j. 8. Uwagi do scenariusza
brak