47_PARSZA REEH
Transkrypt
47_PARSZA REEH
47. Cotygodniowe czytanie Tory Parsza Reeh ה ( ְרPatrz oto) Dewarim 11;26-16;17 Wprowadzenie do parszy: Parasza Re'eh rozpoczyna się dramatycznym apelem do Izraela, by zdecydować się przestrzegać przykazania JAHWE: "Patrz, oto dziś przedstawiam przed wami błogosławieństwo (beracha) i przekleństwo (kelalah)" - błogosławieństwo, jeśli się trzyma drogi Bożej, a przekleństwo jeśli zwróci się do bałwochwalstwa i porzucić drogę Bożą. Pwt. 27:12-ff Joz. 8:30-35 Ceremonia odbędzie się później pomiędzy górami Gerizim i Ebal po wejściu do Ziemi Obiecanej, podczas której konsekwencje błogosławieństwa i przekleństwa będą podane (patrz Pwt 27:12-ff. ; Joz. 8:30-35 Parsza zaczyna się słowami: ְראֵה נכִי נתֵן ִל ְפנֵיכֶם הַיּוֹם בּ ָרכָה וּ ְק ָללָה Patrz, oto dziś kładę przed wami błogosławieństwo (beracha) i przekleństwo (kelalah) (Dewarim 11,26) Zauważ, że re'eh kluczowe słowo jest w liczbie pojedynczej (Patrz!), natomiast lifneikhem zaimek (przed) jest w liczbie mnogiej. Każdy człowiek może osobiście zobaczyć (doświadczyć), jak błogosławieństwo i przekleństwo wpływa na klal Izrael - całą społeczność Izraela. Doktryna, że człowiek ma wolną wolę (bechirah chofszit) uważana jest za podstawową zasadę w myśli żydowskiej, przynajmniej według niektórych żydowskich mędrców. Na przykład, rabin Akiva miał powiedzieć: "Wszystko jest przewidziane [przez Boga], [ale] wolna wola jest dana człowiekowi" (Pirke Avot 3:19). ִשׂ ָראֵל עֲרבִים זֶה ָלזֶה ְ כּל י "Cały Izrael jest odpowiedzialny za siebie." Ofiary tylko w wyznaczonym miejscu Ponieważ bałwochwalcze praktyki były bardzo powszechne w Ziemi Chanaan (w tym ofiary z dzieci dla fałszywych bogów), nakazano ludowi zniszczenie wszystkich obiektów związanych z Awoda Zara (bałwochwalstwo). Nie mogły one służyć Bogu w sposób, który nawet odrobinę przypominał obrzydliwe obyczaje siedmiu narodów Kanaanu z ich ołtarzami na wzgórzach, pod drzewami itp. Zamiast tego, Żydzi mieli oddawać cześć JHWH "w miejscu, które Jahwe Bóg twój, wybierze Sobie na mieszkanie na obszarze zamieszkałym przez jedno z waszych plemion, aby tam umieścić Swoje Imię." Ofiary miały być składane wyłącznie w wybranym przez JHWH miejscu . Ubój rytualny Zasady uboju koszernego zwierzęcia dopuszczonego do spożycia, podane są w Dewarim 12;20-22, Zwierzę powinno być odpowiednio przygotowane (przez rzeźnika) przede wszystkich cała krew musi zostać usunięta (wylana z mięsa na ziemie jak woda, potem mięso jest solone, a później myte, aby usunąć wszelkie pozostałości). Zwierzęta które nie zostały prawidłowo ubite (zgodnie z szechitah) nazywa się neveilah i nie mogą być spożywane przez żydów. Podział zwierząt na czyste i nieczyste podany jest w Dewarim 14;3-21 (por. Kapł. 11;1-47) Jak wyjaśniono wcześniej w parszy Kedoszim, spożywania krwi jest surowo zabronione i podlega karze karet, tj. „skróceniu” swojego życia . Taka sama kara ma zastosowanie do tych, którzy angażują się w praktyki interpretacji wróżby (ow) lub wykonują czary (jidoni) w jakiejkolwiek formie. Być może zakaz ten wywodzi się z praktyk starożytnych Egipcjan, którzy pili krew zabijanych zwierząt, w celu uzyskania mocy do przepowiadania przyszłości. W każdym razie Bóg kategorycznie zabrania swojemu ludowi praktykowania okultyzmu pod jakiejkolwiek postacią. Dawanie dziesięciny W tej części Tory wymienione są trzy rodzaje dziesięciny: 1. Ma'aser Riszon: 1/10 część z produkcji rolnika dawano lewitom (którzy nie mają własnego skrawka ziemi w Izraelu) jako dziesięcinę. Stanowiło to wsparcie kapłaństwa i nauczycieli Tory w Izraelu. 2. Ma'aser Szeni: sama ziemia była dziesięcinę drugi (dodatkowy) czas (po oddzieleniu Ma'aser Riszon) na 1, 2, 4 i 5 rok w siedmioletnim cyklu ziemi (szemita). Te produkty były przekazane na wyznaczone miejsce kultu (później, w Jerozolimie) i spożywane tam podczas uroczystości. 3. Ma'aser Anni: W roku 3 i 6, ma'aser szeni można było rozdać ubogim, jeśli nie trafiły na wyznaczone miejsce. Biedni mogą następnie zebrać z upraw i cieszyć się z dóbr ziemi. Navi szeker - fałszywy prorok Jeśli prorok (navi) lub tłumacz snów (choleim chalom) zapowiada, i wykonuje "znaki i cuda", a potem zachęca do oddawania czci innym bogom, nie wolno słuchać jego słowa, ale trzeba przyjąć, że jest to próba od Boga aby sprawdzić, czy kochasz Go z całego serca i duszy. Możemy stwierdzić, że jest to fałszywy prorok, testując go: Jeśli twierdzi, że bogowie (idole) mówili do niego, to kłamie, bo tylko JHWH jest Bogiem, a inni tak zwani bogowie są to oszuści (np. demony). Innym testem jest sprawdzenie, czy przestrzega micwot danych przez Mojżesza. Prawdziwy prorok nie może zmieniać, dodawać lub ujmować czegokolwiek z jego przesłania. Kara wyznaczona za nevuah szeker (fałszywe proroctwo) jest ciężka: fałszywy prorok będzie ukarany śmiercią. Rzeczywiście, jeśli nawet ktoś z bliskiej rodziny potajemnie proponuje, porzucenie Boga dla innych bogów, nie będziesz go słuchać, ale raczej napiętnujesz go otwarcie. Wtedy "... Winieneś go zabić, pierwszy podniesiesz rękę, aby go zgładzić, a potem cały lud. Ukamienujesz go na śmierć, ponieważ usiłował cię odwieść od Jahwe, Boga twojego, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Cały Izrael, słysząc to, ulęknie się i zaniecha tego zła pośród siebie.”(Dewarim 13;10-12) A jeśli całe miasto pada ofiarą bałwochwalstwa, miasto powinno być całkowicie zniszczone (cherem) To się nazywa ir hanidachat -. Miasto skazane za bałwochwalstwo. Wszyscy mieszkańcy są skazani na śmierć, a cały ich dobytek musi być spalony całkowicie jak całopalenie (kelil synonim Olah) dla JAHWE Boga" Takie miasto nie może być ponownie obudowane. Szemitah - rok szabatowy Co siedem lat jest szemittah - czas odpoczynku dla ziemi. Ponadto Mojżesz dodał, że siódmy rok powinien oznaczać także czas szemitat kesafim - anulowanie długów wobec bliźniego Żyda: " Pod koniec siódmego roku przeprowadzisz darowanie długów(szemittah). Na tym będzie polegało darowanie długów(szemittah): każdy wierzyciel daruje pożyczkę udzieloną bliźniemu, nie będzie się domagał zwrotu od bliźniego lub swojego brata, ponieważ ogłoszone jest darowanie dla czci Władcy (szemittah l'Adonai). Od obcego możesz się domagać zwrotu, lecz co ci się należy od brata, daruje twa ręka (taszmeit yadekha). Ale u ciebie nie powinno być ubogiego. Jahwe bowiem pobłogosławi ci na ziemi, którą JHWH, Bóg twój, daje ci w posiadanie.” (Pwt 15:1-4) . Po roku Szemittah który minął, Żyd, który pożyczył pieniądze od innego nie może już wystąpić o zwrot (tego nie stosuje się do pożyczek udzielanych cudzoziemcom). Mojżesz dalej ostrzegł ludzi, aby nie odmawiali dawania pożyczek potrzebującym braciom, ponieważ rok Szemittah był już blisko. Nie - polecono im być hojnymi i chętnie pomagać biednym wśród nich. W ten sposób daje im obietnicę: „Za to będzie ci Jahwe, Bóg twój, błogosławił w każdej czynności i w każdej pracy twoich rąk” (Pwt 15:10). Rzeczywiście, jeśli Izraelici byli posłuszni przykazaniom Boga obiecał im takie mnóstwo, że nie będzie biednych ludzi żyjących w ich ziemi! Regularna praktyka cedakah (dobroczynności) i umorzenie długów miały na celu zapewnienie godnego życia w społeczności ludzi, przez traktowanie ich, jak swoje miszpachah (rodziny). Bóg nie zezwolił tworzyć systemu kastowego w Izraelu. Prowadzi to do sformowania głównej myśli tej paraszy: kol Jisrael aravim zeh lazeh - "cały Izrael jest odpowiedzialny za siebie." Zgodnie z nauczaniem wielu żydowskich mędrców, dawanie cedakah (miłosierdzia) można zmienić złe dekrety od Boga, o ile towarzyszy temu prawdziwa teszuwa (skrucha). Uwaga: Później, pisze Hillel Widziałem ludzi, powstrzymując się od kredytów w przekroczenia prawa Szemittah on wyświęcony "prosbul", która zapewnia spłatę kredytów, niezależnie od roku szabatowego (Miszna: Szeviit 10:3). Interpretacja Hillela oznacza, że wierzyciel miał prawo wyboru zapłaty długu pomimo trwania roku szabatowego, o ile wierzyciel najpierw ustnie nie zrezygnował z długu. [UWAGA: tekst Hillela jest niejasny i trudno go przetłumaczyć!!!] Służebności Jeśli Izraelita ukradł pieniądze i nie może ich zwrócić, on miał być sprzedany jako niewolnik na sześć lat pracy w niewoli jako sługa (pieniędzmi ze sprzedaży zapłacił za kradzież). W siódmym roku, był on jednak na wypuszczany wolność. Kiedy niewolnik został uwolniony, miał dostać odprawę i dary do rozpoczęcia życia na nowo. Nie mógł odejść z pustymi rękami (Pwt 15:13-14). Jeśli niewolnik wolał jednak pozostać jako sługa u dotychczasowego pana, to jego pan miał wziąć szydło i przebić niewolnikowi ucho u drzwi, jako znak własności na wieki (ebed olam) w tym przypadku „na wieki” znaczy aż do śmierci. Pierworodne płci męskiej (bechorim) Wszystko pierworodne płci męskiej ze stada będzie poświęcone Bogu. Nie mogą być one używane do zwykłej pracy, czy wykorzystane do innych świeckich celów, ale tylko na ofiary i spożywane przed Bogiem w wyznaczonym miejscu. Jednakże, jeśli pierworodne ma skazy (mama), nie powinien być poświęcony, choć może być zabity rytualnie (zgodnie z szechitah) i spożyty jako inne mięso koszerne. Szelosz Regalim - Trzy Święta Pielgrzymie Parasza kończy się przypomnieniem, że cały Izrael miał uczestniczyć w Szelosz Regalim, trzech najważniejszych świętach pielgrzymich: Pascha , Szavu'ot i Sukkot . Każdy Izraelita miał odbyć pielgrzymkę do Miszkan (a później w Hamikdasz Bet) i składać ofiary według swoich możliwości finansowych. Były to czasy, radości i przyjaźni wobec Jahwe, jak am segulah - lud Boży skarb. Czytanie z Haftory Księga Izajasza 54;11- 55;5: Haftarah z Re'eh nazywa się trzecią "Haftarot Pocieszenia," zawiera zachęty dla klal Izraela, nawet w obliczu wygnania. Choć Jerozolima jest spustoszona, pewnego dnia Bóg "osadzi jej kamienie węgielne na diamentach" a następnie "wszystkie jej dzieci staną się uczniami JHWH, i wielka będzie pomyślność twoich dzieci." To będzie spełnione, jeżeli klal Izrael przyjdzie do wody życia, darowanej przez Mesjasza Jeszuę. " Nakłońcie swoje uszy i przyjdźcie do Mnie: słuchajcie, a żyć będzie dusza wasza: bo Uczynię z wami wieczne przymierze i udzielę Miłosierdzia Dawidowi.". BnT Kiedy naród żydowski w końcu się nawróci do Władcy Jeszui i przyjmie Go jako Mesjasza (w Wielkim Ucisku), obietnice przymierza dane Izraelowi zostaną spełnione w ciągu 1000 lat Panowania Mesjasza, a narody świata będą zbierane do niego jak ich Król i Władca: Oto ustanowiłem go na świadectwo ludów, przywódcą i zwierzchnikiem ludów. (Izajasz 55:4) Uwaga gramatyczna: słowo "ludzie" w pasuk wydaje się być synonimem dla goim i amim Jego lemat pojawia się w Rodz. 25:23; 27:29; Psalmy 2:1, 7:8, 9:9, 44:3, 47:4, 65:8, 67:5; 105:44; 148:11; Prz. 11:26, 14:28, 34; 24:24; Izajasz. 17:12n; 34:1; 41:1; 43:4, 9; 49:1; 51:4; 55:4; 60:2; Jer. 51:58; Hab. 2:13. Dokładne znaczenie Szoresz (korzeń) jest niejasne, ale zdaje się sugerować, "my" lub "zgromadzenie". Litera lamed w tym słowie nie wydaje się być prefixive Lamed, ale to raczej część rdzenia (w związku z tym tłumaczenia, takie jak "do ludzi" czy "dla ludzi" są niepoprawne). W Księdze Rodzaju 25:23 Rebeka mówi się, że dwa narody (goim) znajdują się w jej łonie i dwa narody (l'ummim, pl. z le'om) miały pochodzić od niej. Potomkowie Izaaka będą składać się z dwóch różnych typów ludzi (stąd tłumaczenie KJV "dwóch różnych ludzi"), każdy posiadający unikalne cechy (Jaakow reprezentujących Izraela Esaw reprezentujących Edom / na świecie). . W Księdze Rodzaju 27:29 ammim pojawia się jako wyrażenie poetyckie / równolegle do l'ummim W Psalmach l'OM stosuje się również w zbieżności z goim (np. Psalm 2:1; Psalm 44:2 [H 3]) i ammim (Ps 7:7 [H 8]). Czytanie z Brith Chaddasza Ew. Jana 7:37-52; Czytanie z Ewangelii Jana przypomina wołanie Jeszui w czasie uroczystości Sukkot do klal Izrael, aby przyszli do Niego i swobodnie otrzymywali obiecaną "wodę życia" (nawiązanie do rytuału libacji [ rozlewania] wody" w ostatni dzień święta Namiotów/Szałasów ). Tą „WODĄ ŻYCIA” jest Duch Święty zesłany (wylany na ziemię) po Wniebowstąpieniu Jeszua. (37) W ostatnim zaś dniu tych wielkich Świąt Jezus stanął, mówiąc: „Jeśli ktoś pragnie, niech przyjdzie do Mnie i niech Kpł 23,36 ; Jn 4,10-14 pije, (38) ci którzy we Mnie wierzą, jak mówi Pismo: Z Jego wnętrza popłyną rzeki wody żywej.” Prz 18,4 ; Iz 58,11; Mk 16,19n ; Łk 24,45.48 ; Jn 16,7 i 20,22 ; Dz 2,4 (39) To zaś im mówił o Duchu, Którego mieli otrzymać ci, którzy w Niego uwierzyli. Albowiem jeszcze nie mieli Ducha, ponieważ Jezus nie został wywyższony. (40) (Niektórzy) z tłumu usłyszawszy te słowa, mówili: „On jest Prawdziwym Prorokiem!” Pwt 18,15 ; Mt 14,5 i 16,14 i 21,46 ; Jn 6,14 ; Dz 3,22 i 7,37 (41) Inni zaś mówili: „On jest Pomazańcem” A jeszcze inni mówili: „Czy Chrystus przyjdzie z Galilei? Jn 4,29 i 7,26.52 i 19,19 ; Dz 2,22 i 9,22 (42) „Czy Pismo nie mówi, że z nasienia Dawida i z wioski Betlejemskiej, w której mieszkał Dawid przyjdzie Mesjasz?” (43) I tak właśnie nastąpił rozłam w tłumie z Jego powodu. (44) Niektórzy z nich, chcieli Go pojmać, ale nikt nie śmiał położyć na Niego ręki. 2Sm 7,12 ; Ps 89,4n ; Mi 5,2 ; Mt 2,5n Jn 9,16 i 10,19 Mt 26,45 ; Jn 7,30 i 8,20 i 12,27 (45) Przyszli więc słudzy do arcykapłanów i faryzeuszy, a oni im powiedzieli: „Dlaczego Go nie pochwyciliście?” (46) Słudzy odpowiedzieli: „Nigdy tak nie przemawiał żaden człowiek.” (47) Odpowiadając im faryzeusze, rzekli: „Czy i wy zostaliście zwiedzeni? (48) Czy któryś z faryzeuszy i przywódców uwierzył w Niego? Jn 12,42n (49) Ale ten tłum, nie zna Prawa i jest przeklęty.” Wj 20,1-17 ; Pwt 5,6-21 ; Łk 10,25-28 (50) Rzekł do nich Nikodem ten, który sam przedtem przyszedł do Niego: (51) „Czy nasze Prawo nie sądzi człowieka, zanim go najpierw nie przesłucha i nie pozna, dlaczego tak czyni? Pwt 1,16 (52) Odpowiadając, tak rzekli do Niego: „Czy i ty jesteś z Galilei? Zbadaj i zobacz, że z Galilei (żaden) prorok nie powstał.” Jn 1,46 i 7,41 BnT DALSZE MYŚLI O PARSZY REEH (Patrz!) 5 Mojż 11;26-16;17 • Błogosławieństwo i przekleństwo na górach Gerizim i Ebal (11:26-32) • Zachowanie czystości Ziemi Obiecanej (12:1-12) • Nakaz składania ofiar i dziesięcin w miejscu wyznaczonym na świątynię (12:13-32) • Przestroga przed fałszywymi prorokami (13:1-18) • Powtórzenie przepisów o świętości i czystości (14:1-21) • Powtórzenie przepisów o dziesięcinach (14:22-29) • Powtórzenie przepisów o roku sabatowym oraz o odpuszczaniu długów (15:1-18) • Przypomnienie przepisów o pierworodnych zwierzętach (15:19-23) • Przypomnienie przepisów o obchodach świąt Paschy, Tygodni i Szałasów (16:117) • Miejsce mieszkania Bożego „Ale miejsca, które obierze Pan, Bóg wasz, ze wszystkich pokoleń waszych, aby tam wystawił imię swoje, i mieszkał na nim, będziecie szukać i do niego się schodzić.” 5 Mojż. 12:5 W Ziemi Izraelskiej wiele jest pamiętnych miejsc. Uświęcone są one pamięcią biblijnych wydarzeń. Gdy Izrael wkraczał do Ziemi miał w wielu miejscach postawić pomniki historii. Na górze Garizim miały być ogłoszone Boże błogosławieństwa, w Gilgal nad Jordanem stanął pomnik z dwunastu kamieni (Joz. 4:20). Jednak wszystkie te miejsca nie były wystarczająco święte, by składać w nich ofiary i dziesięciny, by schodzić się w nich na radosne święta. Jedyny Bóg pragnął, aby Jego lud w jedności obchodził święta w jednym miejscu, aby do jednego miejsca znosił swoje święte dary. Tym miejscem miał być najpierw Szilo, a później Syjon – góry na których zamieszkiwało Imię Boże. Gdy arka przymierza Bożego przeprowadzona została przez Salomona z góry Syjon na górę Moria, to król prosił Boga, aby wszyscy ludzie na całym świecie zwracający się w stronę wybudowanego przez niego Domu Bożego, zostali wysłuchani z nieba, miejsca Bożego mieszkania: „...a modliliby się Panu, obróciwszy się ku miastu, któreś obrał, i ku domowi, którym zbudował imieniowi twemu, wysłuchajże z nieba modlitwę ich, i prośbę ich” (1 Król. 8:44-45). Wyobraźmy sobie taki widok – ludzie na całym świecie modlą się o tej samej porze zwracając swe twarze w kierunku góry Syjon. Jakże piękny byłby to krąg jedności z Bogiem. To było marzenie Salomona. Dzisiaj często jeszcze bywa tak, że nawet dobre i święte ofiary składane bywają na wyżynach. Często mówiąc Bóg myślimy „nasz Bóg”, a zwracamy twarz w stronę Mekki, Lhasy, Rzymu, Brooklynu czy Salt Lake City. Nawet w modlitwach ofiarowanych Bogu w duchu i w prawdzie zwracamy się często ku różnym ludzkim celom, zamiast wznosić ręce ku duchowej jedności Syjonu, aby Bóg wysłuchał nas ze swego wysokiego nieba. Nie ma dzisiaj na ziemi miejsca uświęconego obecnością Bożego imienia. Dlatego ofiary nasze i dziesięciny kierujemy w stronę nieba wierząc, że jednocząca misja pośrednictwa Mesjasza nadaje właściwy kierunek wszystkim tym duchowym dążeniom. Zbliża się jednak czas gdy niebo spotka się z ziemią, gdy nieuchwytny horyzont stanie się dotykalną rzeczywistością, a symbolem jedności znów stanie się Jerozolima z odrodzonym w duchu Izraelem. Czy już dzisiaj nie można by wznosić rąk ku miejscu, w którym ustawiana jest Jakubowa drabina, tak aby nadchodzące symboliczne święta szałasów (Zach. 14:16) zastały nas w jedności deszczu błogosławieństw. Jeść mięso, ile dusza zapragnie... Możesz natomiast zarzynać i jeść mięso, ile dusza zapragnie, według błogosławieństwa Pana, Twego Boga, którego ci udzieli we wszystkich swoich bramach. 5 Mojż. 12:15 Niektórzy, zapatrzeni w swą duchowość wierzący zapytują - czy wolno mi dozwalać na wrażenia ogarniające swym wpływem całą moją świadomość - moje zmysły, namiętności i ciało - pozostawiając na krótszy lub dłuższy czas duchowe żywioły - punktowo skoncentrowane w umyśle, głowie, podniosłym uczuciu... Mądrość, roztropność, uduchowienie, świętość są wprost bezcennymi wartościami o które walka pobożnych chrześcijan minionych wieków pochłaniała ich całe życie, czyniąc z niego miłą rozkoszną dla Boga wonność całopalnej ofiary. Piszący jednakowoż wierzy, że teraz jest czas, kiedy mięso składanej ofiary entuzjasta pobożności sam spożywa, starając się przeżywanym ziemskim błogosławieństwem uwielbić Boga - tak samo jak uwielbia Wiekuistego część zwierzęcia spalona na ołtarzu bądź ofiarowana Lewitom. Obcując z Bogiem poprzez Słowo Boże i modlitwę, uczmy się intuicyjnie wyczuwać, kiedy trzeba przestać oglądać telewizję, zmienić stronę WWW, jaką granicę nie wolno przekroczyć naszemu poczuciu humoru w kontakcie z otoczeniem. Z drugiej jednak strony pełna powściągliwość, pozbawianie się pewnych właściwych ludzkiej naturze wrażeń czyniłoby w naszym ciele i psychice bolesną wyrwę, która w chwili słabości wybuchnie niepowściągliwym gniewem czy pożądaniem - lub u słabszych temperamentów - wycofaniem się z życia, apatią. Zapamiętajmy - pragnienie namiętnych wrażeń jest częścią naszego człowieczeństwa - tak jak elementem składowym naszej diety jest pokarm pochodzenia zwierzęcego czyli "mięso". Jednak po to mamy wolę, rozum i uświęcone serce - by te zmysłowo-cielesne doznania otoczyć rozsądną ilością samokontroli, ładu i respektu dla Bożych Praw. Nauka z podziału zwierząt na czyste i nieczyste Mojżesz w swej przemowie, przypominającej najważniejsze zasady Bożego Prawa mówi również o zakonnym prawie podziału zwierząt na takie, które można spożywać i na takie, których nie wolno jeść. Już w samej idei dzielenia rzeczywistości na dobre i złe części można spostrzec piękno i mądrość Bożego Prawa. Jakże piękną jest Boża Umiejętność i Sprawiedliwość. Naturalną właściwością sumienia i umysłu jest podział na części i określanie ich wartości moralnej czy przydatności do zdrowego życia, sprawnego działania. Prawa zakonu skutecznie tę właściwość ludzkiego ducha rozwijają i pielęgnują. Dotyczy to również spojrzenia zakonu na świat fauny. Zdaje się, że w tamtych czasach zwierzęta przeżuwające dawały bezpieczniejsze dla zdrowia mięso. A i współczesna medycyna potwierdza roztropność zasad Prawa Mojżeszowego, na przykład wykazując zły wpływ wieprzowego mięsa na układ krążenia, pracę trzustki, wątroby... Komentujący na swój sposób rozumie symboliczną lekcję, ukrytą w przepisie o czystości zwierząt... Otóż w zasadzie rozdzielonego kopyta dopatruje się nobilitowania jeszcze raz podziału rzeczywistości na rzeczy dobre i złe, pozytywne i negatywne - zaś w przeżuwaniu pokarmu przez zwierzęta uznane za czyste - konieczności analizowania jak to patetyczne, dostojne, doskonałe Prawo można zrealizować w warunkach niedoskonałej ziemi i niedoskonałego ciała człowieka... Oby studiowanie Bożych zasad, ich „przeżuwanie” czyli zestawianie z problemami doczesnego życia pomogło nam pielgrzymować przez pustynną szarość codzienności, która przez pokusę kompromisu lub dylemat wyboru tzw. „mniejszego zła” niebezpiecznie rozmywa biel Dobra i czerń Zła. Przesyceni miłością i przebaczeniem… To bez litości zabijesz mieszkańców tego miasta ostrzem miecza… 5 Mojż. 13:16 Jak pogodzić te pełne surowości nakazy z przekonaniem o Bożym Miłosierdziu? Jestem przekonany, że w wymiarze wiecznym Bóg znajdzie zlitowanie dla każdego pokutującego. Jednakowoż w ziemskich, doczesnych warunkach – czasami nawet trzeba nie mieć litości nad dotykającym z gorliwością i przekonaniem świętość. (Przypominam historię Joaba, który ginie przed ołtarzem - 1 Królewska 2:30…) Lecz Ty i ja, Czytelniku – my jesteśmy niebiescy, wieczni – oddychamy powietrzem przesyconym miłością i przebaczeniem. PYTANIA i ODPOWIEDZI do PARSZY REE • Parsza Re'eh: [" ] ְר הPatrz!" • Rozdziały Księgi Dewarim 11:26-16:17 Streszczenie Parsza Re'eh zaczyna się dramatycznym wezwaniem do wyboru przestrzegania Bożych przykazań : "Patrz, oto ja kładę dziś przed wami błogosławieństwo i przekleństwo. Błogosławieństwo, jeżeli będziecie zachowywać ogłoszone wam dziś przykazania Jahwe, waszego Boga, przekleństwo, jeżeli nie będziecie zachowywać przykazań Jahwe, waszego Boga, i zejdziecie z drogi, którą wam dziś wskazałem, i podążycie za innymi bogami, których dotąd nie znaliście”. (Dewarim 11:26-27) Będzie błogosławieństwo, jeśli się trzyma Bożych dróg, ale i przekleństwo przyjdzie jeśli zwróci się do bałwochwalstwa i porzuci drogę Bożą. W obu przypadkach, każda jednostka jest odpowiedzialna za dokonanie własnego wyboru. Formalna ceremonia odbędzie się później na górach Garizim i Ebal natychmiast po wejściu do Ziemi Obiecanej, gdzie konsekwencje błogosławieństwa i przekleństwa będą przedstawione i omawiane Mojżesz kontynuował swoją przemowę, dając dalsze wyjaśnienia praw które lud musi przestrzegać. Po pierwsze muszą całkowicie zniszczyć wszystkie świątynie i miejsca kultu mieszkańców ziemi, paląc wszystkie bałwany i burząc wszystkie ołtarze ofiarne na "wyżynach". Następnie, gdy ludzie już osiedlą się w ziemi, mają ustanowić stałe miejsce kultu poświęcone Bogu. Ofiary miały być składane tylko w wybranym przez Boga miejscu, choć koszerne zwierzęta mogą być zabijane i zjadane także w innych miastach, o ile ich mięso nie było spożywane z jego krwią. Mojżesz ostrzegł ludzi, aby wystrzegać się fałszywych proroków, którzy mogliby próbować zachęcić ich do czczenia innych bogów. Ktoś winny zwiedzenia ludzi do angażowania się w bałwochwalstwo miał być stracony - nawet jeśli byłby to członek najbliższej rodziny. Podobnie, osada, która później objęła bałwochwalstwo musi zostać całkowicie zniszczony tak jak miasta kananejskie zostały zniszczone. Ludzie zostali ostrzeżeni, by nie wielbić Boga według własnego uznania, ale tylko zgodnie z prawem. Samookaleczenie, zadawanie sobie ran na ciele lub głowie na znak żałoby jest zabronione. Prawa koszerności - znaki identyfikacyjne koszernych zwierząt, ryb i ptaków - zostały powtórzone. Mojżesz następnie podał instrukcje dotyczące dziesięciny. Każdego roku 1/10 z produktów rolnika było zwrócić uwagę na lewita, a dodatkowe dziesięciny miały być dostarczone do stałego miejsca kultu w ziemi. W niektórych latach dodatkowe dziesięciny były rozdawane ubogim. Wszystkie pierworodne z bydła i owiec miały być ofiarowane dla kapłanów. Ludzie mieli regularnie praktykować miłosierdzie (dobroczynność) tak, by nikt nie został bez środków do życia na ziemi. Izrael miał obchodzić "rok szabatowy" co siedem lat, wtedy ziemia miała pozostać odłogiem, wszelkie długi miały zostać anulowane, a wszyscy żydowscy niewolnicy mieli być uwolnieni. Parsza kończy się wyjaśnieniami Mojżesza odnośnie przestrzegania trzech "świąt pielgrzymkowych", czyli Paschy, Szawuot i Sukot, kiedy wszyscy mężczyźni byli zobowiązani do stawienia się przed Bogiem. PYTANIA: 1. Co znaczy słowo re'eh [( ] ְר הPwt 11:26)? 2. Jak otrzymać Boże błogosławieństwo (Pwt 11:27)? 3. Jak otrzymujemy przekleństwo Boga (Pwt 11:28)? 4. Czyj to jest wybór być błogosławionym lub być przeklęty (Pwt 11:26)? 5. Jeśli posłuszeństwo prowadzi do błogosławieństwa, dlaczego czasami źle postępujemy? 6. Czy osobista prawość prowadzi do "szczęścia"? 7. Gdzie były recytowane rzeczywiste błogosławieństwa i przekleństwa (Pwt 11:29-30)? 8. Gdzie Izraelici, rozpoczęli swoją wyprawę do ziemi (Pwt 11:31)? 9. Czy prawa miały być przestrzegane tylko w Ziemi Obiecanej (Pwt 12:1)? 10. Co było wymagane od ludzi, zanim Przybytek mógł stanąć na swoim miejscu w ziemi 12:2-3)? 11. Co to były pale/słupy "Aszery" (Pwt 12:3)? 12. Jakie żydowskie prawo zostało rozwinięte z Pwt 12:4? 13. Co oznacza "miejsce, które JHWH, Bóg wasz, wybierze na swoje mieszkanie spośród wszystkich plemion, aby tam umieścić Swoje Imię" w odniesieniu do Pwt 12:5? 14. Kim byli Jebusyci? 15. Dlaczego Bóg chciał by istniało jedno scentralizowane miejsce do składania ofiar (Pwt 12:6-7)? 16. Dlaczego Mojżesz powiedział, że lud "uczynił wszystko, co było słuszne w jego oczach" (Pwt 12:8-11)? 17. Przedstaw krótko historię Przybytku ( Miszkan). 18. Dlaczego mięso poddane ubojowi do osobistej konsumpcji jest porównane z prawem o „gazeli i jeleniu" (Pwt 12:15)? 19. Gdzie były spożywane ofiary przeznaczone jako "dziesięciny" (Pwt 12:17-18)? 20. Dlaczego Mojżesz ostrzec ludzi, aby nie zaniedbywali lewitów (Pwt 12:19)? 21. Co to znaczy "szechitah"? 22. Dlaczego nie wolno spożywać krwi (Pwt 12:23-24)? 23. Dlaczego Mojżesz ostrzegał ludzi by nie pytali się o praktyki religijne siedem narodów Kanaanu (Pwt 12:29-13:1)? 24. Co to jest "meta-micwa" Tory Mojżesza (Pwt 12:32)? 25. Dlaczego Bóg zezwala aby pojawiali się "fałszywi prorocy” (Pwt 13:2-4)? 26. Dlaczego Eliaszowi nie postawiono zarzutu, że jest fałszywym prorokiem, choć złożył Bogu ofiary na górze Karmel, a nie w Świątyni? 27. Czy rabini, którzy zrobili "ogrodzenie" wokół Tory winny są dodana do przykazań? 28. Co należy zrobić z fałszywym prorokiem, który przemawia w imieniu Pana? 29. Czy prawdziwy prorok mówi nieprawdę? 30. Jaki był los kogoś, kto celowo próbował przekonać osobę (lub grupę osób), aby zaakceptować bałwochwalstwo (Pwt 13:7-12)? 31. Co miało być zrobione z miastem oddanym na pastwę bałwochwalstwa (Pwt 13:13-19)? 32. Co może być jednym z najgorszych grzechów jakie można popełnić (Pwt 14:1)? 33. Dlaczego nadmierne praktyki żałobne zabronione (Pwt 14:1-2)? 34. Dlaczego Bóg wybrał Izrael (Pwt 14:2)? 35. Jakie są dwa znaki koszerności ssaków (Pwt 14:3-8)? 36. Jakie są dwa znaki koszernej ryby (Pwt 14:9-10)? 37. Co jest główną cechą nieczystych ptaków (Pwt 14:11-18)? 38. Czy skrzydlate owady mogą być spożywane (Pwt 14:19)? 39. Czy można jeść mięso zwierząt, który zmarły śmiercią naturalną (Pwt 14:21)? 40. Ile z dziesięcin miało być oddane dla lewitów (Pwt 14:22)? 41. Kiedy jest koszerne, aby wypróbować JWHW? 42. Jaka żywność zwiększa bojaźń przed JHWH? 43. Co to jest rok szabatowy? 44. Jak można określić/wyznaczyć rok szabatowy? 45. Jakie trzy rzeczy miały być zrobione w czasie roku szabatowego (Pwt 15:1-3)? 46. Jaki był cel roku szabatowego (Pwt 15:4-6)? 47. Co by się stało gdyby nie przestrzegano Szamittah, jak Bóg przykazał? 48. Jaka jest nasza odpowiedzialność za krewnego w potrzebie (Pwt 15:7-11)? 49. Jaki jest związek między bałwochwalstwem i odmową udzielenia miłosierdzia? 50. Dlaczego muszą być zawsze ubodzy na ziemi (Pwt 15:11)? 51. Jaki był maksymalny okres przebywania w niewoli (Pwt 15:12-18)? 52. Co miało być zrobione ze wszystkimi pierworodnymi samcami stad (Pwt 15:19-22)? 53. Kiedy jest miesiąc Abib (Pwt 16:1)? 54. Jaka jest data Paschy (Pwt 16:1)? 55. Gdzie i kiedy baranek Paschalny miał być ofiarowany (Pwt 16:2)? 56. Co to jest święto "przaśnego chleba" (Pwt 16:3-4)? 57. Co to jest "liczenie omeru" (Pwt 16:9)? 58. Co to jest "święto tygodni" (Pwt 16:10)? 59. Co to jest "Święto Szałasów" (Pwt 16:13-15)? 60. W jakie święta nakazano nam radować się i wyrażać radość? 61. Jakie są trzy wymagane święta "pielgrzymie" (Pwt 16:16-17)? 62. Czego otrzymamy więcej, gdy dajemy to innym? ODPOWIEDZI: 1. Re'eh [ ] ְר הjest trybem rozkazującym czasownika znaczącym "Patrz!" Zauważ, że ten czasownik jest w liczbie pojedynczej ("zobacz!"), natomiast zaimek występuje w liczbie mnogiej ("dziś przed wami"). Chociaż Tora jest swobodnie dana wszystkim "którzy mają uszy do słuchania", to naszą osobistą odpowiedzialnością jest aby "wybrać życie" i wprowadzać to przesłanie w naszym życiu. 2. Otrzymujemy błogosławieństwo Boga (berakhah), kiedy jesteśmy Mu posłuszni. Sam akt posłuszeństwa jest błogosławieństwem. Należy zauważyć, że znacznik et [ ]אתprzed wyrazem "błogosławieństwo" nawiązuje do listy błogosławieństw od "Alef do Tav" podanej w Kapł. 26:3-13. 3. Otrzymujemy przekleństwo Boga, kiedy go nie słuchamy. Zaniedbanie Bożej prawdy zawsze prowadzi do bałwochwalstwa - poczucia wywyższenia się. Zauważ, że słowo przekleństwo (kalal) oznacza być traktowany jako mało wartościowy, dlatego bycie przeklętym zasadniczo odzwierciedla nastawienie buntowniczego serca do Boga. 4. Wyrażenie "przed" sugeruje, że ludzie mają wybór i wolną wolę (por. Pwt 30:19 - "Wybierz życie!"). Wiara w wolną wolę zgadza się z objawieniem Bożej sprawiedliwości, ponieważ kara jest możliwa i ma sens tylko wtedy, gdy osoba ma realny wybór między dobrem a złem. Abraham powiedział: " Czyż Ten, który jest sędzią nad całą ziemią, mógłby postąpić niesprawiedliwie?" (Rdz 18:25). Podobnie idea nagrody jest bezsensowna, jeśli Bóg po prostu zdecydował, kto miał być święty, a kto nie. Założenie moralnej determinacji jest też sugerowane przez tryb rozkazujący języku Pisma Świętego - "powinien implikuje może." 5. Wybór by żyć w pobożności nie jest błahy ani oczywisty. W tym życiu, niegodziwy grzesznik może dobrze prosperować, podczas gdy sprawiedliwi mogą cierpieć niedole, ale tak jest by przetestować sprawiedliwych, aby zobaczyć, czy będą posłuszni (Pwt 8:16). Tora twierdzi jednak, że jeśli jesteś posłuszny, otrzymasz zawsze błogosławieństwo, natomiast jeśli nieposłuszny, spotka cię jedynie przekleństwo. Pojawia się tu pewna sprzeczność. Dla sprawiedliwych: Gam Zu L'Tovah (Rzym. 8:28). 6. Nie. Decyzja się między życiem w prawości i czynieniem zła w życiu to kwestia osobistego wyboru i odpowiedzialności, chociaż Dawid powiedział: "Bóg strzeże mój los" (Psalm 16:5), a nasze kroki są "kierowane" przez Boga (Prz 16:9). 7. Błogosławieństwa były recytowane na górze Garizim ("obcinanie" obraz obrzezania) a przekleństwa były recytowane na górze Ebal ("kamień" lub "naga góra"). Były one położone w pobliżu starożytnego Sychem przy "dąbrowie Mamre ", gdzie Abraham zbudował ołtarz Bogu (Rdz 13:18). Należy pamiętać, że Gilgal ("zjechał") był miejscem pierwszego obozu Izraelitów, gdzie potwierdzono przymierze. Było to podstawą i wstępem do osiedlenia się w ziemi. Mędrcy mówią, że Mojżesz dostarczył "wskazówek” dla tej lokalizacji, ponieważ po śmierci Aarona zniknął Obłok Chwały, który doprowadził lud (co jest aluzją do od ostatnich liter pierwszych słów wersetu 11:30, tj. [ ]הלא המה בעבר הירדןto oznacza imię "Aaron"). 8. Po drugiej stronie Jordanu, który został w cudowny sposób podzielony na dwie części (patrz: Księga Jozuego rozdział 3). 9. Nie. Przykazania dla ziemi (np. prawo rolne) były przywiązane do fizycznej ziemi, ale inne prawa miały być prowadzane wszędzie i w każdym miejscu: "tak długo, jak będziemy żyć na ziemi". 10. Ludzie, musieli najpierw zniszczyć wszystkie pogańskie świątynie i ołtarze w ziemi, aby oczyścić ją z bałwochwalczego plugastwa. 11. Były to słupy, które stały w pobliżu kanaanejskich sanktuariów religijnych na cześć bogini płodności "Aszera," żony (boga) Ela. Było to podobne do greckiej idei "matki ziemi" (Gaja) i "ojca Chronosa" (boga nieba). Prorok Jeremiasz odnosi się do Aszery jako do "Królowej Niebios". 12. Poprzednie przykazanie z Pwt 12:3 koncentruje się na "wymazaniu" wszelkich śladów bałwochwalstwa. Przeciwstawnym do tego przykazaniem jest ustanowienie sanktuarium Bożego na ziemi. Z tego też, mędrcy wywnioskowali, że nigdy nie powinniśmy zamazywać lub usuwać jednego z siedmiu Imion Boga tj: JHWH, Adonai٭, El, Eloha, Elohim, Szaddai, lub Ceba'ot). Jedynym wyjątkiem jest przypadek Sota (kobieta podejrzewana o cudzołóstwo), ten rytuał jest uważany za tak niezwykły że wzmacnia ideę, że Imię Boga nigdy nie powinny być chętnie wymazane. Doprowadziło to do prawa rabinicznego, że coś na czym jest napisane jedno z siedmiu Imion nie może być celowo zniszczone, lecz jest przechowywane w genizah. Świadczy to o wielkim szacunku dla Imienia Bożego. 13. Jest to centralne miejsce dla Przybytku (później ustanowione przez Dawida na terytorium Beniamina. 2 Sam 24:8). 14. To Kananejskie plemię (Rdz 10:15-17), które zamieszkiwało i zbudowało Jerozolimę przed jej zdobyciem przez króla Dawida. Jeśli Szalem jest inną nazwą miasta Jebus, wtedy Melchizedek był kiedyś królem tego regionu. 15. Aby zapobiec bezprawiu, bałwochwalstwu, i okultystycznej religii, a zastąpić prawami ofiar danej w Torze. Ofiary były przeznaczone na święta jako warunek błogosławieństwa Bożego. Zauważ, że "dziesięciny" odnoszą się zarówno do dziesięcin ze zwierząt (Kpł 27:32) jak i do ma'aser Szeni z ziemi. "Ofiara" odnosi się do bikkurim, z pierwszych owoców. Prawo o składaniu ofiar tylko w Przybytku jest powtórzone w Pwt. 12:13-14. 16. Było to dla kontrastu. Gdy już osiedlono się w ziemi, kult miał stać się jednolity, a wymagane ofiary miały być składane w miejscu gdzie JHWH umieścił swoje Imię. 17. Został zbudowany na pustyni według instrukcji podanej na Synaju i pozostał z ludźmi w czasie 40 lat wygnania. Joszua przyniósł go do Gilgal, gdzie pozostał przez 14 lat. Później przeniósł się do Szilo, gdzie pozostał przez 369 lat. Wraz ze śmiercią Arcykapłana Helego, Filistyni zdobyli arkę, a Przybytek został zniszczony. Odbudowano go w Nov, gdzie pozostał przez 13 lat, a później został przeniesiony do Gib'on gdzie pozostał 44 lat, aż Dawid wziął go do Jerozolimy. Prorok Gad później ujawnił, że Góra Moria jest miejscem, które Bóg wybrał dla Świątyni. 18. Gazela i jeleń były nie udomowionymi zwierzętami, które zostały dopuszczone do jedzenia, ale nie na ofiary. Te zwierzęta muszą być rytualnie ubite tak by nie spożywać ich krwi. Status koszernych zwierząt zabijanych do jedzenia będzie "jak gazeli i jeleni" tak, że nie trzeba traktować ich w kategoriach religijnych. Należy pamiętać, że to przykazanie jest powtórzone w Pwt. 12:20-27. 19. Dziesięciny wyznaczone jako ofiary muszą być jedzone przed JHWH w Przybytku wraz z członkami rodziny, służbą i lewitami. Zauważ, że jest wymaganie okazanie radości przed Bogiem z tego powodu. 20. Lewici nie otrzymali działu ziemi i mieli stały obowiązek służyć w Przybytku. Bóg rozproszył ich wśród innych plemion by uczyli Izraelitów Tory. Jako uczeni w Torze, potrzebowali wsparcia od ludzi. 21. Rytualny ubój według żydowskiego prawa ustnego. "Rzezak" to religijnie przeszkolony rzeźnik. 22. We krwi zwierzęcia jest jego życie (nefesz), dlatego została zarezerwowana dla rytuałów Pojednania na ołtarzu (Kpł 17:11). Karą za spożywania krwi był karet - to jest "odcięcie" powodujące skrócenie własnego życia. 23. Z dwóch powodów. Po pierwsze, dlatego, że ich praktyki, w tym składnie dzieci na ofiarę, były znienawidzone przez Boga, a po drugie, ponieważ Bóg jasno określił sposób oddawania Mu czci w Przybytku i za pomocą jego rytuałów, a te nie miały być zmieszane z pogańską ideologią wszelkiego rodzaju. Ponadto, nie wolno było czcić bałwany za pomocą sposobów jakimi JHWH miał być czczony. 24. Zabronione jest dodawanie lub odejmowanie przykazań od tych które Bóg objawił Mojżeszowi . To jest właśnie "meta" przykazanie, ponieważ wpływa na wszystkie inne przykazania Tory. 25. Fałszywy prorok to ktoś, kto uzyskuje pewne zdolności prorokowania w nieczysty sposób, taki jak Balaama, syna Peor. Bóg pozwala powstać fałszywym prorokom by przetestować lojalność Izraela i zobaczyć, czy oni naprawdę kochają Go z całego serca. 26. Eliasz był autentycznym prorokiem Bożym, który czasowo zawiesił prawo ze względu na uświęcenie Imienia Boga wobec Kapłanów Baala. 27. Żydowska tradycja twierdzi, że nie tworzy ona nowych przykazań, ale ustanawia "nakazy" mające na celu zapobieganie naruszenia oryginalnych przykazań. Jeszua widział w tym problem (Mat. 15:3-6, Marka 7:9-13). 28. Ma być ukarany śmiercią. Zobacz w Jeremiasz 28:1-16 jeden przypadek z Chananiasz ben Azzur. 29. Według żydowskiej tradycji, jeżeli jakiś szczegół pozytywnego proroctwa nie spełnia się, prorok nie jest prawdziwym prorokiem; jednakże, jeżeli negatywne proroctwo dotyczące np. kary i sądu nie ziszcza się, może on nadal być prawdziwym prorokiem posłanym od Boga, ponieważ Bóg może zaniechać kary i oszczędzić tych, którzy mieli zostać ukarani, jak było w przypadku miasta Niniwy i proroctwa Jonasza. 30. Miał być stracony przez ukamienowanie. Pierwszy, powinien być ukamienowany ten, który usiłował, porzucić JHWH… To powinno być trzeźwą przestrogą dla tych wszystkich, którzy kwestionują znaczenie objawionej prawdy Bożej ... 31. Po dokładnym zbadaniu sprawy i stwierdzeniu, że [większość mieszkańców] miasta odwróciło się od JHWH by praktykować bałwochwalstwo, wszyscy mieszkańcy tej miejscowości mieli być zabici mieczem, a całe miasto wraz ze wszystkimi jego towarami musi być spalone ogniem. Samo miasto nie może być już nigdy odbudowane. To się nazywa ir ha-nidachat, miasto skazane za bałwochwalstwo. Taki sam los był przeznaczony dla miast kananejskich poświęconych bałwochwalstwu. 32. Jednym z największych grzechów jest zapomnieć, kim naprawdę jesteś - księciem lub księżniczką Boga (Pwt 14:1). Zapomnienie, kim jesteś prowadzi do zapomnienia, kim jest Bóg JHWH, ponieważ niepamięć, kim jest i co uczynił JHWH prowadzi do utraty własnej tożsamości. 33. Ponieważ ludzie są "dziećmi JHWH, swego Boga," nie wolno im było opłakiwać zmarłych jak narody pogańskie, które nie miały żadnej nadziei na życie w przyszłym świecie. W szczególności, zabronione są, autodestrukcyjne formy żałoby. 34. Izrael został wybrany by być "am segulah", cennym ludem, aby wielbić Tego, który ich wyrwał z niewoli. 35. Koszerny ssak to ten, który ma kopyta rozdzielone na dwie części i przeżuwa, tj musi przełknąć swój pokarm, zwrócić go i żuć go ponownie). 36. Koszerne ryby muszą mieć zarówno łuski jak i płetwy. 37. Są padlinożerne lub drapieżne. Tora podaje listę 24 gatunków ptaków niekoszernych. 38. Nie. Tylko owady, które "skaczą" uważane są za koszerne, takie jak szarańcza i konik polny. 39. Nie. Tylko rytualnie zabite zwierzęta czyste które są określane jako "koszerne" mogą być jedzone. 40. Dziesiątą część. Należy jednak pamiętać, że po zbiorach, 1/50th plonu jest oddzielona dla Kohen jako terumah. Po tym, 1/10 daje się dla lewitów. To się nazywa ma'aser Riszon, "pierwsza dziesięcina." Poza tym, kolejne 10% jest oddzielone by być spożywane w Miszkan podczas uroczystości. To się nazywa ma'aser Szeni "druga dziesięcina". Zauważ, że podczas 3-go i 6 roku cyklu Szemittah, druga dziesięcina jest rozdawana ubogim wśród nas (Pwt 14:28). To się nazywa Ani ma'aser "dziesięcina biednych". Wreszcie po roku Szemittah (7 lat cyklu), żaden z przepisów dziesięciny są stosowane. Oznacza to, że powinniśmy oddawać 1/5 naszych zasobów dla wypełnienia micwy miłości. Należy pamiętać, że pieniądz jest również akceptowaną formą dziesięciny (tzw. ma'aser kesafim). 41. Mimo, że nie wolno doświadczać Panu Boga naszego (Pwt 6:16), jest dozwolone zrobić to w sprawie dziesięciny: " Przynieście całą dziesięcinę do spichlerza,[ …] i w ten sposób wystawcie mnie na próbę! - mówi Pan Zastępów - czy wam nie otworzę okien niebieskich i nie wyleję na was błogosławieństwa ponad miarę. "(Mal 3:10). "Cedakah ratuje od śmierci" (Prz 10:4). 42. Jedzenie dane jako ma'aser (dziesięcina) zwiększa lęk/bojaźń przed Bogiem. 43. W rolnictwie w cyklu lat, siódmy rok jest "Szabatem dla ziemi", zwanym Szemittah, "uwolnienie". 44. Zapoznaj się z aktualną datą żydowskiego roku i podziel ją przez siedem, jeśli nie ma reszty, to jest rok szabatowy, w przeciwnym razie nie jest. Należy pamiętać, że terminem rozpoczęcia nowego roku żydowskiego i lat szabatowych jest Rosz Haszana, 1 Tiszri (na jesieni). 45. Ziemia miała pozostać odłogiem, wszystkie długi miały zostać anulowane (na koniec roku szabatowego), a żydowscy niewolnicy mieli być uwolnieni. 46. Celem było wyeliminowanie biedy i ucisku na ziemi, i nauczenie, że każde życie zależy całkowicie od Boga. 47. Zbiory nie były duże, a ludzie w końcu zostali deportowani (wygnani) z kraju (2 Kron. 36:21). 70 lat niewoli babilońskiej były karą za 70 szemittot, których Izrael nie dotrzymał od momentu wejścia do ziemi aż do zniszczenia Pierwszej Świątyni (tj. 490 lat). Podczas niewoli Bóg sprawił, że ziemia otrzymała swoje „Szabaty” pozostając spustoszona i nie uprawiana przez 70 lat. 48. Nie wolno nam "zatwardzić naszego serca" i "zamykać naszą rękę"' przed swoim bratem. Natomiast patoach tiftach [ ]פתח תפתח- otworzysz przed nim swoją rękę i pożyczysz mu pod dostatkiem tego, czego mu będzie brakowało. Ta myśl jest wzmocniona w dalszym wersecie, gdzie czytamy te słowa, naton titten lo [„ – ]נתון תתן לוChętnie mu dawaj!” 49. Ktoś, kto nie pomaga biednym zaprzecza, że Bóg dał mu ciało, i dlatego uważa, że jakiekolwiek bogactwo, które ma należy wyłącznie do niego. 50. Bogaci są testowani w ich chęci pomocy potrzebującym, podczas gdy biedni są testowani w zakresie ich wiary w Bożą opiekę (Midrasz Rabba). Zobacz komentarz Jeszui w Mat. 26:11. 51. Hebrajczyk, który stał się sługą niewolnikiem może służyć do sześciu lat, ale zostaje uwolniony w siódmym. Sługa był odprawiany z "darami". Zasada ta została przyjęta z powodu niewoli Izraela w Egipcie. 52. Mają być "poświęcone" przez oddanie ich dla kapłanów (Pwt 12:17). Zauważ, że muszą to być zwierzęta wolne od wad, a jeśli nie są, mogą być zabite i zjedzone, " jak gazela i jeleń" (tzn. na użytek własny). 53. Słowo Abib znaczy "jęczmień", a oznacza pierwszy miesiąc wiosny, miesiąc Paschy. Abib nazwano później (po niewoli babilońskiej) Nisan (Neh. 2:1; Estera 3:7) i odpowiadają mu marzec i kwiecień w kalendarzu gregoriańskim. Sanhedryn był odpowiedzialny za zapewnienie by Pascha wypadała zawsze wiosną i dlatego czasami dodaje się dodatkowy miesiąc do żydowskiego kalendarza aby zrównoważyć przesunięcia między kalendarzem księżycowym i słonecznym ( w cyklu 19-letnim.) 54. Seder zaczyna się 14 Nisan/Abib o zmierzchu i trwa w nocy 15 Nisan: "bo to w miesiącu Abib w nocy, JHWH, twój Bóg uwolnił cię ". Zobacz Liczb 28:16-17. 55. Korban Pesach, ofiara paschalna, miała być ofiarowana wieczorem 14 Nisan, przed zachodem słońca, tylko w Przybytku publiczne na ołtarzu, "tam gdzie JHWH zdecyduje się ustanowić Swe Imię." Zobacz Pwt. 16:5-6. 56. To siedem dni święta, które rozpoczyna się w dniu 15 Nisan (Pascha), gdy cały Chamec (drożdże na zakwas chlebowy) jest usuwany, a tylko przaśny "chleb niedoli "(maca) może być spożywany w ciągu sześciu dni od Paschy (por. Pwt. 16:7-8). 57. To 49 dni (siedem tygodni) odliczanych, dla upamiętnienia 50 dni, które upłynęły między wyjściem Izraela z Egiptu, a czasem otrzymania Tory na górze Synaj. Ofiara Omeru (snopa) jest składana w każdy dzień przez 49 dni, począwszy od drugiego dnia Paschy (czyli dzień po nocy sederowej), aż do 50 dnia Szawuot [Pięćdziesiątnica] lub Święto Tygodni czasem zwana nieprawidłowo ("Zielone Świątki"). 58. Święto Szawuot ("Tydzień", "Pięćdziesiątnica") występuje dokładnie 49 dni po rozpoczęciu odliczania Omeru by uczcić nadanie Tory dla Izraela (a zesłanie Ducha Świętego [ruah hakadoszim] dla wyznawców Jeszui: Dz 1:8,2:2). 59. Święto Sukot ("namiotów" lub "szałasów") to siedem świątecznych dni, które przypominają 40 lat wędrówki przez pustynię. W tym czasie ludzie mieli mieszkać w "szałasach" i radować się z doświadczenia Bożej opieki. 60. Nakazano nam być radosnym czasie Szawuot i Sukot (choć wiele innych świąt też jest radosnych). 61. Obecność była wymagana na trzech świętach pielgrzymich tj. Pascha, Szawuot i Sukot. Każdy dorosły mężczyzna był zobowiązany do przyniesienia ofiary "zgodnie do swych możliwości" opartymi na Bożym błogosławieństwie. 62. Im więcej pieniędzy oddasz na cele charytatywne, tym więcej dostajesz z powrotem, ponieważ gdy tak robisz zwracasz serca innych do wielbienia i wychwalania Boga. (Patrz 2 Kor. 9:6-15) TEMATY DO DYSKUSJI: 1. Nasz fragment Tory zaczyna, słowami :"Patrz, daję przed wami dzisiaj błogosławieństwo i przekleństwo" (Pwt 11:26), który jest często identyfikowany jako podstawa żydowskiego rozumienia wolnej woli. Wiara w wolną wolę zgadza się z objawieniem Bożej sprawiedliwości, ponieważ kara jest możliwa i ma sens tylko wtedy, gdy osoba ma realny wybór między dobrem a złem. Abraham powiedział: " Czyż Ten, który jest sędzią nad całą ziemią, mógłby postąpić niesprawiedliwie?" (Rdz 18:25). Podobnie idea nagrody jest bezsensowna, jeśli Bóg po prostu zdecydował, kto miał być święty, a kto nie. Założenie moralnej determinacji jest też sugerowane przez tryb rozkazujący języku Pisma Świętego - "powinien implikuje może." Wolna wola jest paradoksalna w świetle suwerenności Boga, oczywiście, chociaż sam paradoks nie jest żadnym powodem, by zaprzeczyć tej prawdzie. Większości ludzi chce wybrać dwie skrajności tego dylematu (np. rozważ teologiczne kontrowersje kalwinizm / arminianizm), ale prawdą jest, że zbawienie jest zarówno suwerenną decyzją Boga jak i twoją odpowiedzialnością:" z bojaźnią i z drżeniem zbawienie swoje sprawujcie; Gdyż Bóg jest Tym, który w was sprawia i chcenie i wykonanie ze względu na dobrą wolę."(Flp 2:12-13). Dyskutuj. 2. Hebrajskie słowo widzieć [ ]ראהi słowo obawa [ ]יראmają taki sam rdzeń (źródłosłów). Oznacza to, że nie możemy autentycznie "wybrać życia" niezależnie od osobistego widzenia, ale my nie możemy zobaczyć tego niezależnie od czci Boga. Cześć Boga uświęca naszą percepcje i pozwala nam widzieć jasno. Dlatego sprawiedliwi "według wiary, a nie w oglądaniu pielgrzymują "(2 Kor. 5:7). Dyskutuj. 3. Ci, którzy są w relacji z Bogiem przez Jeszuę otrzymują Ducha Świętego w roli Pocieszyciela (παρακλητος), który daje nam siłę do wytrwania pośród burz tym życiu (Jan 14:26; 15:26). Niemniej jednak głównym przykazaniem pozostaje: Musimy nieustannie wybierać zaufanie do Bożej miłości i łaski w naszym życiu na każdy kroku. Bóg nigdy nie opuścił cię ani cię opuści, ale On nadal potwierdza to tym, którzy Mu ufają: "Oto stoję u drzwi i kołaczę. Jeśli ktoś usłyszy mój głos i drzwi otworzy, wejdę do niego i będę z nim wieczerzał, a on ze mną "(Obj. 3:20). Dyskutuj. 4. Omów znaczenie przestrzegania biblijnych świąt w swoim życiu. Czy sumiennie przestrzegasz świąt? Jeśli tak to dlaczego lub dlaczego nie? 5. Mówi się, że jedyną rzeczą, którą możemy "zabrać ze sobą" po śmierci jest to, co dobrowolnie oddaliśmy dla innych ... Omów jak prawa dziesięciny stosują się do nas dzisiaj. ٭Przypisy: Hebrajskie słowo „Adonai” [ ]אֲדנָיznaczy „mój pan; mój władca” i nie jest imieniem własnym, ale tytułem pochodnym od słowa „Adon” [ ] דוֹןznaczącym pan; władca; właściciel. Jest używane zarówno w stosunku do Boga jak i zwykłych ludzi obdarzonych władzą. Praktyka zastępowania Imienia własnego Boga jakimkolwiek tytułem jest zwyczajem opartym tylko na ludzkiej tradycji lub co gorsza zabobonem i jako taka jest wysoce niestosowna. Błogosławieństwo końcowe po czytaniu Tory: ֲשׁר ֶ הָעוֹלָם א7 תָּה יְהוָה אֱלהֶינוּ ֶמ ֶל7בָּרוּ נָתַן לָנוּ תּוֹרַת ֱאמֶת וְ ַחיֵּי עוֹלָם נָ ַטע בְּתוֹכֵנוּ תָּה יְהוָה נוֹתֵן הַתּוֹרָה7בָּרוּ Błogosławiony jesteś, JHWH, Boże nasz, Królu wszechświata, który dałeś nam Torę prawdy i ustanowiłeś życie wieczne pośród nas. Błogosławiony jesteś, JHWH, dawco Tory. UWAGA: Współcześnie większość ortodoksyjnych żydów nie wymania oryginalnego IMIENIA BOGA Izraela יְהוָהJHWH , zastępując je w modlitwach różnymi substytutami, z których najpopularniejsze to Adonai i Haszem. Dlatego w ich wykonaniu to błogosławieństwo brzmi tak: Baruch atta Adonai eloheinu melekh ha-olam, Aszer. Natan lanu torat emet wechaijei olam nata betokheinu. Baruch atta Adonai, notein hatorah . Kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie jest dozwolone, a nawet bardzo wskazane według zasady: „Darmo wzięliście, darmo też dawajcie”.