Poznańskie Warsztaty Telekomunikacyjne PWT2004
Transkrypt
Poznańskie Warsztaty Telekomunikacyjne PWT2004
www.pwt.et.put.poznan.pl Konrad Płachecki Marcin Godlewski Sławomir Przyłucki Politechnika Lubelska Katedra Elektroniki ul. Nadbystrzycka 38a 20-618 Lublin [email protected] 2004 Poznańskie Warsztaty Telekomunikacyjne Poznań 9 - 10 grudnia 2004 METODY AKTYWNEGO ZARZĄDZANIA PRZEPŁYWEM PAKIETÓW W SIECIACH IP Streszczenie: W obecnych czasach wymagania stawiane sieciom IP zostały znacznie zróżnicowane poprzez aplikacje wymagające odmiennych poziomów usług sieciowych QoS (ang. Quality of Service). Dodatkowo, wzrastający udział transmisji czasu rzeczywistego RTP, wymusza poszukiwanie nowych metod aktywnego zarządzania obsługą pakietów w węzłach sieci. Autorzy wskazują możliwości wykorzystania mechanizmów adaptacyjnych AQM (ang. Active Queueing Management) do poprawy wydajności układów zarządzania przepływem pakietów. 1. WSTĘP Zapewnienie wymaganej jakości transmisji jest zagadnieniem bardzo złożonym, na który wpływ ma wiele parametrów o charakterze niestacjonarnym (zmiany topologii, natężenia oraz zawartości ruchu). W 1993 roku publikacja Floyda i Jacobsona „Random Early Detection Gateways for Congestion Avoidance” [8] wskazała na nowe kierunki poszukiwań optymalizacji obsługi transmisji w sieciach komputerowych. Na przestrzeni dziesięciu lat od tej publikacji, po wielu godzinach symulacji nie udało się znaleźć dobrego rozwiązania stawianego przez autorów problemu. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest to, że problem optymalnego przesyłu danych w sieciach jest wypadkową zasad funkcjonowania dwu mechanizmów: protokołu TCP oraz algorytmów buforowania pakietów w przełącznikach sieciowych – mechanizmy obsługi zatorów [2]. Przełączniki sieciowe w heterogenicznych sieciach pakietowych muszą dbać o zapewnienie jakości transmisji dla wszystkich klas ruchu, ze szczególnym uwzględnieniem klas najbardziej uprzywilejowanych. W przypadku małych sieci o niewielkiej liczbie przepływów możliwe jest wykorzystanie mechanizmów rezerwacji zasobów, bazujących na architekturze usług zintegrowanych IntServ. W sieciach rozległych konieczne jest poszukiwanie mechanizmów zdecentralizowanych o dużej autonomiczności i dużej skalowalności. Przykładem takiego rozwiązania może być architektura DivServ [1]. Stworzenie globalnego obserwatora, posiadającego wiedzę o aktualnym stanie całej sieci i wyznaczającego optymalną trasę transportu pakietów, wydaje się być nierealne. Dlatego decyzje o sterowaniu przepływem pakietów w sieciach rozległych, muszą być podejmowane lokalnie, przez poszczególne węzły, tylko na podstawie obserwacji ich otoczenia. Zagadnienie sterowania przepływem pakietów sprowadza się więc do analizy PWT 2004, Poznań 9 - 10 grudnia 2004 wielu skorelowanych ze sobą cech środowiska, tj.: prędkości transmisji, kosztu przesyłu, priorytetu ważności, długości kolejek, przy uwzględnieniu obranego wskaźnika jakości, np. czasu przetwarzania pakietów w węźle przełączającym, czy maksymalnej przepustowości [5]. 2. PRZEPŁYW PAKIETÓW W SIECIACH IP Protokół TCP uczestniczy w transporcie ponad 85% danych przesyłanych w sieci [2]. Głównym celem mechanizmów zarządzania zatorami poprzez TCP jest sterowanie parametrami transmisji TCP w połączeniu z użytkownikiem końcowym. Tylko na podstawie wymiany informacji pomiędzy końcowymi komputerami w połączeniu TCP mogą być podejmowane decyzje o zmianie parametrów pojedynczego przepływu TCP. W przypadku utraty części pakietów pomiędzy komputerami końcowymi reakcja połączenia TCP będzie znacznie opóźniona, z uwagi na konieczność wymiany informacji pomiędzy tymi komputerami. W celu zapewnienia dobrych parametrów dynamicznych, łącze TCP wyposażono w mechanizm AIMD (ang. Additive Increse Multiplicative Decrese). Mechanizm AIMD zapewnia powolne zwiększanie prędkości transmisji, natomiast w przypadku wykrycia gubionych pakietów prędkość jest redukowana o połowę. Większość problemów związanych z gubieniem pakietów wynika z sytuacji przeciążeń kolejek buforowych routerów. Ma to miejsce w przypadku ciągłego napływania pakietów przeznaczonych do transmisji przez interfejs, który jest aktualnie zajęty. Domyślnie w takim przypadku nowo przybywające pakiety są umieszczane w kolejce FIFO o skończonej długości. W przypadku wyczerpania zasobów pamięciowych kolejki zachodzi konieczność odrzucania przybywających pakietów według mechanizmu DT (ang. Drop Tail), czyli odrzucania ogona kolejki. Współpraca mechanizmów TCP z układami aktywnego zarządzania AQM jest zagadnieniem złożonym. Mechanizmy TCP próbują zapełniać dostępne kolejki, ponieważ nie dostają informacji zwrotnych o wystąpieniu przeciążenia od routera. W momencie przepełnienia kolejki połączenia TCP wykrywają stan utraty połączenia, w wyniku odrzucania pakietów i braku potwierdzeń poprawności transmisji od komputera końcowego. Rezultatem tego jest zmniejszenie prędkości transmisji 1 www.pwt.et.put.poznan.pl TCP. Można powiedzieć, że mechanizmy TCP sterują odpowiednim wykorzystaniem przepustowości. W architekturze DivServ opartej o mechanizmy AQM to przełączniki sieciowe, w obrębie pewnych fragmentów sieci, decydują o wykorzystaniu przepustowości łącz, poprzez zarządzanie kolejkami pakietów. Dzięki mechanizmom wcześniejszego odrzucania pakietów, AQM może „ostrzegać” przepływy TCP o konieczności redukcji prędkości transmisji. W przypadku transmisji realizowanych za pomocą protokołu bezpołączeniowego UDP, to mechanizmy aktywnego zarządzania przepływem pakietów będą zajmować się zapewnieniem odpowiedniego poziomu usług sieciowych QoS. Poszukiwanie wydajnego mechanizmu zarządzania przepływem pakietów w sieciach IP, będzie wymagało połączenia właściwości protokołu TCP oraz układów adaptacyjnych aktywnego zarządzania AQM. • 2. PARAMETRY MECHANIZMÓW AQM Zadania stawiane mechanizmom AQM wynikają z charakteru przesyłanych danych. Większość aplikacji sieciowych umożliwia określenie wydajności mechanizmów QoS w warstwie aplikacji, na podstawie przewidywanej aktywności transmisyjnej nadawcy. Ocena ilościowa tych parametrów koncentruje się głównie na określeniu: przepustowości, średnim opóźnieniu transmisji w połączeniach „end-to-end”, maksymalnych wartościach opóźnienia, zmienności czasowej opóźnienia oraz ilości utraconych pakietów. Różne wymagania stawiane przez aplikacje sieciowe pociągają konieczność znalezienia kompromisu pomiędzy bezpieczeństwem (niezawodnością) transmisji, a maksymalnym wykorzystaniem łączy transmisyjnych (uzyskiwane przepustowość) [3]. W tab. 1 przedstawione jest zestawienie cech charakteryzujących transmisje wykorzystujące protokoły TCP i UDP. Tab.1. Zestawienie wymagań dotyczących parametrów transmisji: danych i głosu. • przetwarzania w węźle komunikacyjnym. Czas propagacji jest pomijalnie mały w stosunku do czasu przetwarzania pakietu przez węzeł sieci. Niektóre aplikacje multimedialne są czułe na zmiany i zmienność opóźnienia, ponieważ przesyłane informacje są odtwarzane przez odbiornik w czasie rzeczywistym – transmisje RTP. ilość utraconych pakietów (ang. packet loss rate) - większość problemów z gubieniem pakietów wynika z sytuacji przeciążeń kolejek buforowych routerów. Ma to miejsce w przypadku ciągłego napływania pakietów przeznaczonych do transmisji przez interfejs, który jest aktualnie zajęty. Z punktu widzenia aplikacji czasu rzeczywistego, także pakiety przybywające do odbiorcy, które przekroczyły krytyczną wartość opóźnienia (ang. delay bound), są traktowane przez aplikację jako utracone. Większość aplikacji czasu rzeczywistego posiada zdefiniowany maksymalny poziom tolerancji ilości utraconych pakietów (ang. tolerance level). przepustowość, pasmo (ang. throughput, bandwidth) – przepustowość w sposób bezpośredni odzwierciedla ilość informacji, którą sieć jest w stanie dostarczyć w określonym przedziale czasowym. Uogólniając można stwierdzić, że większa przepustowość zapewni lepszą jakość QoS. Nie można jednak przyjmować, że większa przepustowość jest „lekarstwem” na problemy zapewnieniem żądanego poziomu jakości transmisji multimedialnych. 3. ZADANIA MECHANIZMÓW AQM Duża różnorodność przesyłanych danych przez sieć wymusza potrzebę uwzględniania poziomu ważności tych danych w procesie zarządzania ruchem, w przypadku wystąpienia zatorów w sieci. Rozróżnianie ważności danych jest możliwe dzięki mechanizmom klasyfikacji jakości usług QoS. Klasyfikacja pakietów jest podstawowym zadaniem układów AQM realizowanym przez blok Klasyfikatora, co pokazuje rys 1. Ruch przychodzący Ruch odrzucony Klasyfikator Bufor pamięci dla Interfejsu sieciowego Kolejka 1Kolejka 2 Kolejka 3 Różnorodność wymagań dla zapewnienia jakości usług w transmisjach multimedialnych zmusiła do określenia najistotniejszych parametrów charakteryzujących wydajność układów AQM [9]: • opóźnienie oraz zmienność opóźnienia (ang. delay, delay jitter) – czas upływający od odebrania pakietu przez jeden węzeł sieci do momentu odebrania przez inny węzeł. Opóźnienie składa się więc z dwóch czasów: czasu propagacji pakietu przez łącze komunikacyjne i czasu PWT 2004, Poznań 9 - 10 grudnia 2004 Kolejka wyściowa Ruch wychodzący Rys. 1. Architektura mechanizmu sterowania przepływem pakietów w sieciach IP 2 www.pwt.et.put.poznan.pl 4. RED RED (ang. Random Early Discard) jest to algorytm mający za zadanie unikanie przeciążeń poprzez wykorzystywanie istniejących już mechanizmów w protokole TCP. RED “przewiduje” wystąpienie przeciążenia łącza i gubi pakiety, sygnalizując tym samym nadawcy, że powinien ograniczyć transmisje. Miarą przeciążenia jest średnia długość kolejki pakietów. Prawdopodobieństwo odrzucenia jest generowane przez funkcję losową miary przeciążenia, przedziałami liniową i niemalejącą [1]. W przypadku protokołu TCP jest to założenie jak najbardziej poprawne, ponieważ po zakończeniu przeciążenia TCP potrafi automatycznie powrócić do optymalnej prędkości wysyłania pakietów. Charakterystyczną cechą mechanizmu RED jest to że w odróżnieniu od pozostałych algorytmów – próbuje zapobiegać przeciążeniu zanim ono wystąpi, a nie tylko zminimalizować jego skutki w czasie zaistnienia. Wykorzystuje się w tym celu mechanizmy probabilistyczne. Działanie algorytmu RED składa się z dwóch głównych części : a) oszacowanie estymaty średniego rozmiaru kolejki, avg = (1 − W ) ⋅ avg + W ⋅ Ql (4.1) W – stała czasowa filtru, kontrolująca przedział czasowy, co który obliczane jest avg Ql – aktualny rozmiar kolejki – aktualny rozmiar kolejki b) decyzji usunięcia (lub nie) pakietów, według przyjętych wartości krytycznych długości kolejki, co pokazuje rys. 2. p B = max p ⋅ avg − MinTH MaxTH − MinTH (4.2) MinTH – minimalny rozmiar kolejki, zanim zacznie się odrzucanie, MaxTH – „miękkie” maksimum, poniżej wartości którego algorytm będzie starał się utrzymać. 100% Prawdopodobieńst wo odrzucenia Obsługa zatorów w sieciach teleinformatycznych jest jednym z najważniejszych zadań układów sterowania przepływem pakietów. Realizacja tych zadań jest możliwa poprzez: • wykrywanie możliwości wystąpienia zatoru i celowe wcześniejsze odrzucanie pakietów, • buforowanie pakietów w pamięci według założonego mechanizmu priorytetów, • przydział dostępu do kolejki wyjściowej – planowanie. Mechanizmy sterowania przepływem pakietów w sieciach podzielić można na: układy wczesnego wykrywania przeciążeń – RED, REM oraz układy „rozładowania” zatorów – układy kolejkowania pakietów [2] Algorytmy RED i REM skupiają się na zagadnieniu ciągłego monitorowania stanu łącz, intensywności ruchu oraz wolnych zasobów sprzętowych przełącznika. Na podstawie tych informacji podejmowane są decyzje o wcześniejszym odrzucaniu pakietów, aby nie dopuścić do wystąpienia zatoru w sieci. Układy te nie kontrolują poprawności (niezawodności) transmisji, przenosząc to zadanie do warstwy transportowej TCP i UDP [1]. Mechanizmy buforowania, kolejkowania, zamiast odrzucać pakiety, w przypadku przeciążenia łącza ruchem, mogą je tymczasowo przechowywać w jednej lub kilku kolejkach (w zależności od zastosowanego mechanizmu kolejkowania). W odróżnieniu od filtrowania, kolejkowanie nie określa ostatecznie losu pakietu. Dopiero gdy zapełnienie pasma utrzymuje się przez dłuższy czas na wysokim poziomie, pakiet może pozostać odrzucony. Obecne stosowane układy sterowania przepływem danych zaimplementowane w routerach bazują głównie na nie rekonfigurowalnych strumieniach, począwszy od prostych kolejek FIFO dla ruchu równoprawnego, przez kolejki proporcjonalne zależne od klasyfikacji pakietów – WFQ, do niestandardowych kolejek preferowanych PQ [4 6]. Wykorzystanie prostych algorytmów kolejkowania powoduje duże prawdopodobieństwo odrzucenia przychodzącego pakietu. W przypadku transmisji dźwięku VoIP ilość odrzuconych pakietów powyżej 5% wszystkich przesłanych powoduje przerywanie i gubienie strumienia audio. Dedykowane algorytmy LLQ, kolejkowania pakietów dla ruchu multimedialnego, bazują na kolejce priorytetowej [9]. W praktyce oznacza to, że przesyłana transmisja multimedialna przywłaszcza sobie całe dostępne pasmo, uniemożliwiając jednoczesną transmisję innych danych. Z uwagi na to, że wzrasta ilość transmisji multimedialnych czasu rzeczywistego, np. VoIP, które są przenoszone przez protokół RTP (UDP), konieczne jest poszukiwanie nowych rozwiązań układów sterowania ruchem, zapewniających dobrą jakość transmisji dla wszystkich rodzajów przesyłanych usług. Rozwiązania te powinny posiadać cechy zarówno układów przeciwdziałania przeciążeniom, jak i mechanizmów „rozładowywania” zatorów. Podstawą do badań będą znane mechanizmy przeciwdziałania przeciążeniom w sieciach pakietowych REM i RED. 50% MinTH MaxTH 0% 0% 50% 100% Stan okupowania kolejki Rys. 2. Wykres zależności prawdopodobieństwa odrzucania pakietów w funkcji średniej długości kolejki PWT 2004, Poznań 9 - 10 grudnia 2004 3 www.pwt.et.put.poznan.pl 5. FUZZY AQM Dominującym współcześnie trendem w dziedzinie poprawy wydajności działania układów zarządzania przepływem pakietów jest propozycja wyposażenia ich w zdolność adaptacji do warunków panujących w sieci teleinformatycznej [10 11]. Zdolność adaptacji może zostać zrealizowana poprzez dodanie członu nadrzędnego, którego zadaniem będzie gromadzenie wiedzy i wnioskowanie o poprawności przyjętych decyzji na temat sposobu zrządzania przesyłem pakietów, co pokazano na rys.3. WEJŚCIE WYJŚCIE Kolejka wyjściowa Układ buforowania Klasyfikator Sterownik z logiką rozmytą Baza reguł sterowania CZŁON NADRZĘDNY Rys. 3. Układ adaptacyjny AQM z logiką rozmytą. Jednostka nadrzędna, w oparciu o wnioskowanie w logice rozmytej, będzie miała możliwość kontrolowania poszczególnych elementów wykonawczych całego układu sterowania przepływem pakietów [5]. Zastosowanie sterownika logiki rozmytej FLC (ang. Fuzzy Logic Controller) do wyznaczania prawdopodobieństwa odrzucania pakietów, pozwala na wykorzystanie wiedzy „a-priori” w procesie sterowania pracą mechanizmu AQM. Wiedza ta ma zastosowanie w procesie doboru funkcji przynależności oraz bazy reguł sterowania. Budowa regulatora FLC jest przedstawiona na rys. 4. Wejście Wyjście Bufory kolejkujące pakiety DeFuzz Fuzzy Maszyna wnioskująca Fuzz Fuzzy Baza reguł Kontroler logiki rozmytej Rys. 5. Przestrzeń sterowania regulatora FLC. Stałe wartości progów średniej długości kolejki (MinTH, MaxTH), zostały zastąpione przez zmienne wypracowywane przez sterownik FLC. Analizując przestrzeń sterowania można stwierdzić, że regulator FLC dokonuje aproksymacji funkcji prawdopodobieństwa odrzucania. Dzięki temu uzyskuje się „bardziej miękki” proces przełączania. Przedstawiona koncepcja mechanizmu Fuzzy AQM, wykorzystuje do wyznaczenia wartości prawdopodobieństwa odrzucenia pakietu dwie informacje: a) różnicę wartości aktualnej i oczekiwanej długości kolejki: e(kT ) = Q − Ql (5.1) b) wartość poprzednią różnicy e(kT) obliczaną jako: e(kT − T ) (5.2) Wykorzystanie tych informacji przez kontroler FLC jest możliwe po zastosowaniu operacji fuzyfikacji, czyli rozmywania. Polega ona na przekształceniu bieżącej wartości ostrej (punktowej) zmiennej wejściowej regulatora w zbiór rozmyty [7]. Na podstawie aktualnych wartości wejść regulatora oraz bazy reguł, program, nazywany maszyną wnioskującą, wysuwa wniosek w postaci wyjściowego zbioru rozmytego. We wnioskowaniu opartym na pojedynczej regule każda pojedyncza reguła jest odpalana oddzielnie. W wyniku złożenia sfuzyfikowanego wejścia ostrego i relacji rozmytej reprezentującej k-tą regułę otrzymuje się zbiór wyjściowy dla tej reguły o odpowiedniej funkcji przynależności. Funkcje przynależności dobierane są na podstawie doświadczenia i intuicji projektanta. Rys. 6 przedstawia dobór funkcji przynależności dla sygnałów wejściowych. Rys. 4. Budowa regulatora FLC. Baza reguł, nazywana również modelem lingwistycznym jest główną częścią regulatora rozmytego FLC [7]. Zawiera ona strategię sterowania w postaci zbioru reguł zapisanych w języku naturalnym, języku uwzględniającym ludzki sposób postrzegania zjawisk. Baza reguł może być przedstawiona w trzech równoważnych formach: jeżeli-to, relacyjnej lub tablicowej. Na rys. 5 przedstawiono, wyznaczoną na podstawie bazy reguł, przestrzeń sterowania dla sterownika dwu-wejściowego. PWT 2004, Poznań 9 - 10 grudnia 2004 Rys. 6. Funkcje przynależności dla sygnału wejścia. 4 www.pwt.et.put.poznan.pl Następnie w celu uzyskania wszechobejmującego wyjściowego zbioru rozmytego dokonuje się połączenia znaczeń zbiorów wyjściowych dla poszczególnych reguł za pomocą sumy. Operacja ta nazywana jest agregacją zbiorów wyjściowych. Jeżeli reguły regulatora reprezentowane są przez implikacje typu min (Mamdaniego), to wyjściowe zbiory nazywane są zbiorami ściśniętymi (ang. compress). Jeśli natomiast użyto implikacji typu iloczyn (Larsena), to zbiory wyjściowe stanowią zbiory skalowane (ang. scale). Przykład wyznaczania, dla określonych funkcji przynależności, wartości wyjściowej pokazany jest na rys. 7. rys. 8. Jeśli funkcje przynależności nie będą się przecinać to będzie istniała taka wartość wejściowa, która nie będzie mogła być porównana z poprzednikiem reguły. Wtedy żadna z reguł nie odpali i w rezultacie nie zostanie obliczona żadna zmienna sterująca. a) Rys. 8. Poziom przecięcia trójkątnych funkcji przynależności • b) Rys. 7. a) funkcja przynależności dla wartości wyjściowej, b) graficzna interpretacja wnioskowania dla implikacji typu min. W literaturze [10 12] spotykane są propozycje wykorzystania kontrolera FLC do zarządzania przepływem pakietów w sieciach IP. Rozwiązania te często nie uwzględniają dynamiki zmian długości kolejki, a bazują tylko na aktualnym jej stanie. Uwzględnianie dynamiki zmian długości kolejki, estymowanej przez różnice wartości długości w kolejnych chwilach czasowych e(kT)e(kT-T), powinno zapewnić większą stabilność długości kolejki. Zapewnienie stabilności długości kolejki pozwoli z kolei na utrzymywanie, w miarę stałego, poziomu opóźnienia przetwarzania pakietów w węźle sieci. Zadanie stabilizacji będzie wypracowywane przez kontroler FLC, który dodatkowo będzie musiał tłumić nagłe „eksplozje” ruchu. W celu zapewnienia poprawnej pracy regulatora FLC funkcje przynależności powinny spełniać następujące warunki: • warunek przecięcia, tzn. sąsiednie funkcje przynależności powinny przecinać się dla stopnia przynależności µ∈ (0,5 ; 0,8), tak jak na PWT 2004, Poznań 9 - 10 grudnia 2004 warunek szerokości, tzn. prawa szerokość jednej z sąsiadujących ze sobą funkcji przynależności reprezentujących wartości lingwistyczne zmiennej wejściowej powinna być równa lewej drugiej i obie powinny być równe długości przedziału pomiędzy wartościami szczytowymi, tak jak to pokazuje rys. 9. Rys. 9. Funkcje przynależności ze spełnionym warunkiem szerokości. Jeżeli warunek szerokości jest spełniony to dla łagodnych zmian e od eszczyt 1 do eszczyt 2, po wnioskowaniu oraz zastosowaniu defuzyfikacji metodą środka ciężkości, sygnał sterujący również łagodnie zmienia się od uszczyt 1 do uszczyt 2 , co przedstawia rys. 10. Rys. 10. Zmiana sygnału sterującego. 5 www.pwt.et.put.poznan.pl 6. WNIOSKI I PLANY NA PRZYSZŁOŚĆ Trudno jest jednoznacznie znaleźć uniwersalne rozwiązanie zapewniające gwarancję jakości przesyłanych informacji w sieciach z komutacją pakietów. Dla małych sieci lokalnych możliwe jest stosowanie architektury IntServ, co zapewni duży poziom niezawodności transmisji. W przypadku dużych systemów rozproszonych problem sterowania poprzez sieć na odległość jest uciążliwy z powodu „nieprzewidywalności” zachowania transmisji. Poprawę zapewnienia jakości transmisji uzyska się przez zastosowanie architektury DivServ, wyposażonej w zaawansowane algorytmy sterowanie przepływem danych AQM. Pojawiające się w literaturze propozycje poprawy działania znanych algorytmów AQM koncentrują się głównie wokół wykorzystania układów sztucznej inteligencji w procesie przełączania. Niestety pojawiające się propozycje rozwiązań przedstawiają koncepcje oparte główne na symulacjach. Rzadko poruszane są także problem implementacji sprzętowej. Dlatego ważne jest uwzględnienie w procesie projektowania, pewnych ograniczeń wynikających z możliwości realizacji sprzętowej (np. czasu wypracowania sterowania w porównaniu z opóźnieniem w dostarczeniu pakietu). Autorzy wskazują na możliwość wykorzystania, w procesie zarządzania przepływem pakietów w węźle sieci, sterownika logiki rozmytej. Podkreślają także konieczność uwzględnienia warunków przecięcia i szerokości w procesie projektowania FLC, dla prawidłowej pracy regulatora. W odniesieniu do innych rozwiązań, opisywany przez autorów, mechanizm uwzględnia dynamikę zmian długości kolejki w procesie podejmowania decyzji. Wydaje się, że powinno poprawić to warunki stabilizacji długości kolejki. Stabilizacja długości kolejki jest istotna z uwagi na, opracowywany przez autorów, projekt wykorzystania układów programowalnych FPGA do realizacji sterownika FLC oraz zarządzania pamięcią buforów. [8] Floyd S., Jacobson V.: Random Elary Detection Gateways for Congestion Avoidance, IEEE ACM Transactions on Networking 1993 [9] Shin J., Lee D., Kuo J.: Quality of Service for Internet Multimedia, Prentice Hall PTR 2003 [10] Yannis A.P., Runtong Z., Konikoglau V.: Fuzzy Systems for Queueing Control, London, SpringerVerlag, January 2004 [11] Floyd S., Gummandi R., Shenker S.: Adaptive RED: An Algorithm for Incrasing the Robustness of RED’s Active Queue Management, AT&T Center for Internet Research at ICSI, August 2001 [12] Wang Ch., Li B., Sohraby K., Peng Y.: AFRED: An Adaptive Fuzzy-based Control Algorithm for Active Queue Management, Proceedings of the 28th Annual IEEE International Conference on Local Computer Networks, 2003 SPIS LITERATURY [1] Grzech A.: Sterowanie ruchem w sieciach teleinformatycznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2002 [2] Papir Z.: Ruch telekomunikacyjny i przeciążenia sieci pakietowych, WKŁ Warszawa 2001 [3] RFC 2309: Recommendations on Queue Management and Congestion Aviodance in the Internet, April 1998 [4] Płachecki K.: Dyskretna symulacja układów kolejkowania, Ogólnopolskie Warsztaty Doktoranckie, Istebna 2003 [5] Płachecki K.: Możliwości sterowania przepływem cyfrowych sygnałów pomiarowych za pomocą układów FPGA, "Ważenie-DozowaniePakowanie", 07/08 2003 strona 8-10 [6] Cottet F., Delacroix J.,Kaiser C., Mammeri Z.: Scheduling in Real-Time Systems, Wiley, 2002 [7] Rutkowska D., Piliński M., Rutkowski L.: Sieci neuronowe, algorytmy genetyczne i systemy rozmyte, PWN, Warszawa Łódź, 1999 PWT 2004, Poznań 9 - 10 grudnia 2004 6