D - Sąd Okręgowy w Lublinie

Sygn. akt XI Ka 207/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 kwietnia 2014 roku
Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący Sędzia SO Arkadiusz Śmiech (spr.)
Sędziowie SO Ewa Bogusz-Patyra
SO Katarzyna Żmigrodzka
Protokolant apl. aplikacji ogólnej Katarzyna Kubiak
przy udziale Prokuratora Ewy Stelmach
po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2014 roku
sprawy P. S.
oskarżonego z art. 177 § 2 kk. w zw. z art. 178 § 1 kk i in.
na skutek apelacji obrońcy oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim
z dnia 15 października 2013 roku
sygn. akt II K 726/13
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę oskarżonego P. S. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Radzyniu Podlaskim do
ponownego rozpoznania.
XI Ka 207/14
UZASADNIENIE
P. S. został oskarżony o to, że:
I. w dniu 29 marca 2013 roku w Z., gm. M., woj. (...), umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym
w ten sposób, że kierując w stanie nietrzeźwości (1,10 mg/l) samochodem marki A. (...) o nr rej. (...) , nie dostosował
prędkości do panujących warunków drogowych i atmosferycznych, skutkiem czego na prostym odcinku drogi stracił
panowanie nad pojazdem, a następnie zjechał do przydrożnego rowu i uderzył w drzewo, w wyniku czego pasażer
pojazdu A. S. poniósł śmierć, po czym kierujący samochodem zbiegł z miejsca zdarzenia
tj. o przestępstwo określone w art. 177§2 kk w zw. z art. 178§1 kk;
II. w dniu 29 marca 2013 roku w Z., gm. M., woj. (...), znajdując się w stanie nietrzeźwości (1,10 mg/l) , prowadził
w ruchu lądowym samochód marki A. (...) o nr rej. (...) będąc już wcześniej skazanym za prowadzenie pojazdu
mechanicznego w stanie nietrzeźwości przez Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim w sprawie o sygn. akt II K 1499/09
tj. o przestępstwo określone w art. 178a§4 kk w zw. z art. 178a§1 kk.
Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim wyrokiem z dnia 15 października 2013 roku oskarżonego P. S. uznał za winnego
popełnienia zarzucanych mu czynów i skazał go: za czyn I z mocy art. 177§2 kk w zw. z art. 178§1 kk na karę
4(czterech ) lat i 6 (sześciu ) miesięcy pozbawienia wolności i za czyn II z mocy art. 178 a § 4 kk na karę 1 (jednego)
roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności. Zgodnie z art. 42§3 kk orzekł wobec oskarżonego za czyn I zakaz
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze. Na podstawie art. 42§2 kk w zw. z art. 43§1 kk orzekł
wobec oskarżonego za czyn II środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na
okres 5 (pięciu) lat. W oparciu o art. 85 kk, art. 86§1 kk orzeczone wyżej kary pozbawienia wolności oskarżonemu
połączył i jako łączną wymierzył mu karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności. Na zasadzie art. 90§2 kk w zw. z art. 85 kk
i art. 86§1 kk orzeczone wobec oskarżonego środki karne połączył i jako łączny orzekł wobec niego zakaz prowadzenia
wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze. W myśl art. 63§1 kk na poczet kary łącznej pozbawienia wolności
zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 29 marca do 15 października 2013 roku.
Na podstawie art. 230§2 kpk polecił zwrócenie oskarżonemu kurtki materiałowej typu ¾ koloru szaro-czarnego,
pary trzewików męskich rozmiar 46 firmy (...) i pary rękawic roboczych przechowywanych w magazynie dowodów
rzeczowych tut. Sądu pod poz. (...). Zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 400 złotych opłaty i obciążył
go wydatkami w kwocie 2 477,25 złotych.
Od wyroku tego apelację złożył obrońca oskarżonego. Zaskarżając rozstrzygnięcie w całości zarzucił wyrokowi obrazę
przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:
a) art. 170 § 1 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k. oraz art. 193 § 1 k.p.k. wynikającą z oddalenia wniosku
o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków/ zakresu ruchu drogowego i techniki
pojazdów w sytuacji gdy
- stwierdzenie czy przyczyną wypadku było niedostosowanie prędkości do warunków drogowych i atmosferycznych
wymagało wiadomości specjalnych;
- sprawdzenie wyjaśnień oskarżonego, w których podawał, że przyczyną wypadku było nagłe pociągnięcie przez
pasażera ręką za kierownicę wymagało odtworzenia przebiegu zdarzenia w oparciu o ślady ujawnione w toku
oględzin, w szczególności o prędkość pojazdu i tor ruchu pojazdu, co pozwoliłoby wykluczyć bądź potwierdzić wersję
oskarżonego;
b) art. 2 § 2, 4, 7, 366 § 1, 410 i 424 § 1 pkt. 1 k.p.k. wynikającą z przyjęcia, że:
• A. S. był w takim stanie nietrzeźwości, że nie mógł reagować w podany przez oskarżonego sposób, a jedynie w
tym stanie mógł spać w sytuacji gdy
- po opuszczeniu domu należącego do świadka J. A. S. nie spożywał alkoholu a opuszczając ten dom uczynił to o
własnych siłach;
-materiały znajdujące się na stronie www.autoinfo.pl na podstawie, których został wysnuty powyższy wniosek nie były
ujawnione w toku postępowania sądowego i nie stanowiły materiału dowodowego;
• do wypadku nie mogło dość w wyniku nagłego pociągnięcia ręką za kierownicę przez A. S. albowiem przeczy temu
tor ruchu pojazdu w sytuacji gdy okoliczność ta może być potwierdzona bądź wykluczona po przeprowadzeniu
dowodu z opinii biegłego;
• oskarżony po wypadku nie był w szoku i telefonicznie poszukiwał osoby, która wzięłaby na siebie kierowanie
samochodem w chwili wypadku w sytuacji gdy
- nie wiadomo czy oskarżony po wypadku wykonał jakiekolwiek połączenie ze swojego telefonu;
- nie ustalono czy świadek J. K. słyszał całą rozmowę czy jej fragment;
-nie uwzględniono tego, iż oskarżony ma niewyraźną wymowę.
c) art. 410 i art. 424 § 2 k.p.k. przez bardzo ogólne przytoczenie w wyroku okoliczności, które Sąd miał na względzie
przy wymierzeniu kary za czyn z pkt. II, czego konsekwencją jest rażąca surowość kary, wynikająca z braku należytego
rozważenia przesłanek przepisu art. 53 § 1 i 2 k.k. i okoliczności łagodzących.
Wskazując na powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do
ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje;
apelacja jest zasadna i stąd zasługuje na uwzględnienie.
Ma całkowitą rację skarżący podnosząc, że przy rozpoznaniu niniejszej sprawy Sąd Rejonowy dopuścił się
nieprawidłowości, stanowiących obrazę przepisów postępowania, które dyskwalifikują zapadłe rozstrzygnięcie.
Obrońca oskarżonego złożył na rozprawie wniosek dowodowy o powołanie biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków
drogowych, który w swojej opinii miałby odpowiedzieć na pytanie, co było przyczyną wypadku z uwzględnieniem
wersji podawanej przez oskarżonego. Zdaniem obrońcy, jeżeli przyczyną wypadku było nie dostosowanie prędkości do
panujących warunków drogowych i atmosferycznych, jak zarzuca to akt oskarżenia, to okoliczność ta wymaga wiedzy
specjalistycznej.(vide protokół rozprawy k. 266v. akt). Sąd Rejonowy oddalił powyższy wniosek bowiem, jego zdaniem,
ustalenie przyczyn wypadku, w omawianym przypadku, nie wymaga wiadomości specjalnych.(vide protokół rozprawy
k. 284 akt). Jak czytamy w części motywacyjnej zaskarżonego rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji, dokonując
oceny wyjaśnień oskarżonego stwierdził ; op, cit: Twierdzeniu, że do wypadku doszło w wyniku ,,nagłego
pociągnięcia ręką za kierownicę ,,przez pasażera pojazdu A. S. (k.54v), przeczy tor ruchu pojazdu
po łuku i uderzenie w drzewo po wpadnięciu w poślizg na śliskiej jezdni, na prostym odcinku drogi
(k. 5-6,29,99). Z dokumentów tych wynika, że oskarżony początkowo poruszał się lewą stroną
jezdni a następnie po łuku zjechał na prawą stronę. Gdyby został szarpnięty za kierownicę a
następnie próbował skręcić w lewo, zaznaczony śladami tor poruszania się nie byłby tak łagodny.
Poza tym A. S. był w takim stanie nietrzeźwości (4,4 promila alkoholu we krwi), w którym
nie mógł reagować w podany przez oskarżonego sposób, a mógł jedynie w tym stanie spać.
Badania prowadzone w zakresie działania alkoholu etylowego na ośrodkowy układ nerwowy
wskazują, że powyżej 4 promila zawartości alkoholu we krwi występuje śpiączka (www.(...)).
Wyjaśnienie kwestii szarpnięcia za kierownicę przez pasażera nie leży też w kompetencji biegłych
z zakresu techniki i ruchu drogowego, gdyż biegli nie mogą oceniać dowodów i wyjaśniać
czy przyczyną poślizgu było zachowanie oskarżonego czy też nieżyjącego pasażera. Na gruncie
pozostawionych śladów i wyjaśnień oskarżonego, który twierdzi, że na śliskiej jezdni poruszał
się z prędkością 60-70 km/h (k.54v), niewątpliwym jest, że oskarżony nie dostosował prędkości
do panujących warunków drogowych i atmosferycznych i na prostym odcinku drogi, będąc w
stanie nietrzeźwości, stracił panowanie nad pojazdem a następnie zjechał do przydrożnego rowu
po prawej stronie drogi i uderzył w drzewo.
Zacytowany fragment argumentacji uzasadniającej wnioskowanie Sądu Rejonowego przeczy wcześniejszemu
stanowisku o zbędności wiadomości specjalnych, dla ustalenia przyczyn wypadku. Sąd orzekający dwukrotnie dokonał
oceny okoliczności, które wymagają takowych wiadomości, a mianowicie odnośnie toru ruchu pojazdu wskazującego
na utratę przez kierującego panowania nad pojazdem i przyczyny utraty tego panowania. Rozstrzygnięcie tych
okoliczności przez sam Sąd pierwszej instancji, bez zasięgnięcia opinii biegłego nastąpiło z rażącą obrazą art. 193 § 1
k.p.k., która skutkowała, z kolei niespełnieniem wymogów art. 410 k.p.k., co niewątpliwie mogło mieć wpływ na treść
zaskarżonego wyroku. Niezależnie od tego uchybienia, które już samo w sobie dyskwalifikuje zapadłe rozstrzygnięcie,
należy zwrócić uwagę Sądowi Rejonowemu na wadliwość wnioskowania w zakresie oceny wyjaśnień oskarżonego, co
do twierdzeń o szarpnięciu za kierownicę przez pasażera A. S.. Stanowisko Sądu, że w stanie nietrzeźwości wynoszącym
4,4 %o alkoholu we krwi człowiek może jedynie spać, na gruncie zasad doświadczenia życiowego i w świetle wyników
badań empirycznych jest nieuprawnione. Twierdzenia oskarżonego w tym zakresie weryfikują wnioski wypływające
z zeznań świadka J. K.. W związku z tym, że obydwa zarzucane czyn pozostają ze sobą w ścisłym związku zaskarżony
wyrok należało uchylić w całości.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy od nowa przeprowadzi postępowanie dowodowe w zakresie
niezbędnym dla prawidłowego wyrokowania. Odbierze od oskarżonego wyjaśnienia, o ile nie skorzysta on z prawa
do odmowy składania wyjaśnień. Przesłucha świadków na wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.
Dopuści dowód z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, zgodnie z wnioskiem obrońcy
oskarżonego, w której opiniujący, po dokonaniu symulacji komputerowej wypowie się co było przyczyną wypadku
drogowego, w tym zweryfikuje twierdzenia oskarżonego.
Tak zgromadzony materiał dowodowy Sąd orzekający oceni we wzajemnym powiązaniu, uwzględniając wymogi
art. art. 5 i 7 k.p.k. oraz uwagi poczynione wyżej przez Sąd odwoławczy. Dokona rekonstrukcji zdarzeń będących
przedmiotem osądu. Uznane za udowodnione zachowania oskarżonego właściwie oceni pod względem prawnym, co
przy uznaniu realizacji znamion czynów zabronionych, znajdzie swoje odzwierciedlenie w ich prawidłowym opisie
i kwalifikacji prawnej. Dokona oceny stopnia szkodliwości społecznej czynów oraz stopnia zawinienia P. S. i na
tej podstawie wyda rozstrzygnięcie w sprawie, pamiętając przy tym o zakazie reformationis in peius. Swoje
stanowisko, w razie potrzeby, uzasadni zgodnie z wymogami art. 424 § 1 k.p.k.
Mając na względzie zaprezentowaną motywację Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.