Pobierz - Publio.pl

RATUJMY BIAŁOWIEŻĘ
Czesław Miłosz
i Adam Wajrak
JAK PAN Z PLEBANEM
Kościół kontra
polskie samorządy
Katolickie pismo społeczno-kulturalne
TOMASZ ZIMOCH
Uciszony przez Polskie
Radio, komentuje nadal
www.TygodnikPowszechny.pl
DODATKI SPECJALNE
Artystyczna Podróż Hestii
Fenomen miasta. 25 lat MCK
Nie ma godności
za dwa tysiące
Rozmowa z Magdaleną Nasiłowską,
szefową strajku pielęgniarek
Kraków 19 czerwca 2016 nr 25 (3493) cena 7,90 zł (w tym 8% VAT)
Ktoś ma czelność powiedzieć mi, że walcząc
o godne życie dla pielęgniarek,
nie dbam o los dzieci?
3
KS. ADAM
Boniecki: Sobór wielki i święty
W
szechprawosławny Sobór Kościoła Wschodniego” – czy raczej, by trzymać się dziś obowiązującej nazwy, „Wielki i Święty Sobór Kościoła
prawosławnego” – ma się rozpocząć 19 czerwca uroczystą liturgią Zesłania Ducha Świętego sprawowaną
w cerkwi św. Menasa, katedrze prawosławnego arcybiskupa Krety w Heraklionie. Obrady Soboru będą się
odbywały w nowoczesnym gmachu Akademii Prawosławnej, zbudowanym w latach 60. XX w. pod patronatem patriarchy Konstantynopola. Sobór ma trwać
do 27 czerwca. Przewiduje się zwoływanie następnych co pięć lat.
Wydarzenie to niezwykłe, zważywszy że ostatnim soborem ekumenicznym uznawanym przez Kościoły prawosławne był II Sobór Nicejski (787 r.). Inni wymieniają Sobór Konstantynopolitański (lata 869–
–870) oraz XIV-wieczne sobory hezychastyczne. Myśl zwołania wszechprawosławnego soboru zrodziła się na początku ubiegłego wieku. Przygotowania rozpoczęto już w latach 30. Ideę podjął w 1961 r. patriarcha
ekumeniczny Atenagoras i na nowo ruszyły prace przygotowawcze.
Odbyły się cztery Wszechprawosławne Narady Przedsoborowe (1971,
1982, 1986, 2016); ich celem było opracowanie wszystkich szczegółów
dotyczących soborowych obrad. Nad dokumentami i procedurami pracowano ponad pół wieku w należącym do Patriarchatu Konstantynopola Centrum Prawosławnym Chambésy nad Jeziorem Genewskim.
Wielki i Święty Sobór ma być przede wszystkim celebrowaniem
i manifestacją jedności Kościoła prawosławnego. Słychać jednak
głosy zaniepokojenia, bo tuż przed jego rozpoczęciem sytuację komplikują podziały i spory. I tak, Moskwa („trzeci Rzym”) rywalizuje
z Konstantynopolem o przewodnictwo w prawosławnym świecie.
Rosyjski Kościół prawosławny to 120 mln wiernych (jedna trzecia
wszystkich prawosławnych), podczas gdy Patriarchat liczy ledwie
kilka tysięcy wiernych. Z kolei spór patriarchatu Antiocheńskiego
z Jerozolimskim o jurysdykcję nad arcybiskupstwem Kataru zaszedł
tak daleko, że patriarcha Jan X zapowiedział absencję na soborze, jeśli
Jerozolima nie ustąpi (więcej w tekście Artura Sporniaka
w dziale Wiara). Trwają spory jurysdykcyjne w krajach
postsowieckich (Ukraina, Estonia) oraz bezlitosna wojna prawna między patriarchami o diasporę. Patriarchat
moskiewski podporządkował sobie katedrę w Nicei,
która w okresie sowieckim była pod jurysdykcją Konstantynopola itd.
Prawosławne Kościoły Bułgarii i Gruzji domagają się
przesunięcia daty Soboru w celu poprawienia przygotowanych dokumentów, przede wszystkim dotyczących
małżeństwa i relacji z innymi wyznaniami chrześcijańskimi oraz
stosunku do współczesnego świata. Patriarchat moskiewski wymógł,
aby soborowe uchwały były przyjmowane jednogłośnie, a to z obawy przed wpływem liberałów i ekumenistów. Stosunek do wyznań
chrześcijańskich cechuje nieufność: do luteran, bo szerzą liberalizm
i niszczą tradycję, do anglikanów, z powodu dopuszczania do kapłaństwa i biskupstwa kobiet, do katolików, bo uprawiają prozelityzm.
Dokumenty wspólnie i długo przygotowywane albo nie zostały zaakceptowane, albo – nawet zaakceptowane na styczniowej naradzie
przedstawicieli lokalnych Cerkwi – są teraz kwestionowane i skreślane z listy. Nie wiadomo np., czy wejdzie w życie dokument dotyczący autokefalii i sposobu jej ogłaszania; wiadomo, że skreślono z listy
dokumenty w sprawie dyptychów i kalendarza. Zresztą lista soborowych dokumentów może się jeszcze uszczuplić.
Śledząc – z daleka i z pewnością bardzo powierzchownie – bóle rodzenia Wielkiego i Świętego Soboru Kościoła Prawosławnego, myślę
(niezbyt ekumenicznie), że katolickie rozumienie prymatu następcy
Piotra, katolicka synodalność cum Petro i sub Petro oraz Watykan mają
swoje dobre strony. Bo choć czasem rzeczywiście przerosty rzymskiego
centralizmu bywają dla biskupów i teologów dokuczliwe, to bez Roma
locuta, causa finita mogłoby być znacznie gorzej. No bo np. kim wtedy
by był dla Kościoła papież Franciszek? Patriarchą Zachodu, przegłosowywanym przez lękliwą większość primus inter pares.
©π
O G Ł O S Z E N I E W Ł A S N E W Y D AW C Y
TYGODNIK POWSZECHNY I WYDAWNICTWO WAM POLECAJĄ
SŁOWO, KTÓRE MA MOC ZMIENIĆ TWOJE ŻYCIE
TA KSIĄŻKA MOŻE TOWARZYSZYĆ CI KAŻDEGO DNIA. SIĘGNIJ PO NIĄ, GDY ZAUWAŻYSZ, ŻE TEMPO SPRAW I OBOWIĄZKÓW ZASŁANIA CI TO, CO NAPRAWDĘ WAŻNE.
BISKUP GRZEGORZ RYŚ, JAK MAŁO KTO, POTRAFI POŁĄCZYĆ FRAGMENTY PISMA Z DOŚWIADCZENIEM NASZEGO
CODZIENNEGO ŻYCIA. POKAZUJE, ŻE BIBLIA BARDZO PRECYZYJNIE OŚWIETLA RZECZYWISTOŚĆ, W KTÓREJ SIĘ
PORUSZAMY. TEKSTY ZAWARTE W TEJ KSIĄŻCE POZWOLĄ CI DOSTRZEC Z POZORU NIEWIELKIE SŁOWO, KTÓRE
MA MOC ZMIENIĆ TWOJE ŻYCIE.
ZAMÓWIENIA
RABAT 20%
KSIĘGARNIA WYSYŁKOWA WAM
E.WYDAWNICTWOWAM.PL
TEL. 12 62 93 260
[email protected]
PRZY ZAMÓWIENIU PROSIMY PODAĆ KOD TP16
PRZY ZAKUPIE OD 50.00 ZŁ WYSYŁKA GRATIS
tygodnik powszechny
25 | 19 czerwca 2016
S E KC J A
DZIAŁ
4
43 Ali non-fiction
▪ OBRAZ TYGODNIA
Muhammad Ali zmienił boks
05 Gambit Koschyka,
TOMASZ TARGAŃSKI
czyli o ataku na polską
wystawę w Bundestagu
45 Próba sił Merkel
Joachim Gauck ogłosił, że nie
kandyduje na drugą kadencję
WOJCIECH PIĘCIAK
06 – 09 Wydarzenia
JOACHIM TRENKNER
Komentarze
46 Peru na krawędzi
16 – 17Czytania
M A C I E J Z I E N K I E W I C Z D L A „T P ”
BP GRZEGORZ RYŚ
PAWEŁ ŚPIEWAK
O. WACŁ AW OSZAJCA
WIDZENIA
39 Tygodnik Czytelników
▪ KRAJ
18 Euro bez paplania
▪ TEMAT TYGODNIKA
Podczas relacji czułem
szalejące tętno i walące serce
ROZMOWA
Z TOMASZEM ZIMOCHEM
22 Sprzedać Wawel na cegłę
Pomyślmy o ziemi, którą będą
oglądać inni. Artykuł z 1996 r.
CZESŁ AW MIŁOSZ
23 Puszcza Białowieska dalej
czeka na pełną ochronę
10 Kto wam poda basen, jeśli wyjedziemy
ROZMOWA Z MAGDALENĄ NASIŁOWSKĄ, SZEFOWĄ ZWIĄZKU
ZAWODOWEGO PIELĘGNIAREK W CENTRUM ZDROWIA DZIECKA:
Trzydzieści lat pracuję w zawodzie,
jestem ciocią dla tysięcy dzieciaków,
przeżywam z rodzicami tych dzieci dramaty i radości,
i ktoś ma czelność powiedzieć, że walcząc
o godniejsze życie pielęgniarek, nie dbam o los dzieci?
ADAM WAJR AK
25 My z nich wszyscy
Przypomniałem losy naszych
rodziców, które wyparliśmy
ROZMOWA Z PIOTREM
NESTEROWICZEM
▪ WIARA
Z tymi latami pracy, nawet w tym wieku,
w jakim jestem, w Szwajcarii przyjmą mnie
z pocałowaniem w rękę. Tylko, jasna cholera,
niech pan zrozumie, że jak my wszystkie
stąd wyjedziemy, to nikt wam na starość
nie wymieni basenu, nie poda leków
i nie pogada z wami wieczorami,
gdy w szpitalu robi się ponuro i samotnie.
14 Zmowa milczenia
30 Jak pan z plebanem
MAREK NOWICKI
Strajk w CZD ujawnił wstydliwy problem:
kolejne rządy starają się oszczędzać
na leczeniu najciężej chorych dzieci.
Gzie władza duchowa
styka się ze świecką
MARIUSZ SEPIOŁO
I STANISŁ AW ZASADA
▪ FELIETONY
34 Ciemna strona Boga
ROZMOWA Z R ABINEM
R AMIM SHAPIRO
28 PAWEŁ RESZKA 38 SZYMON HOŁOWNIA
47 ANDRZEJ STASIUK 72 STANISŁAW MANCEWICZ
72 BARTOSZ MINKIEWICZ
37 Sobór widmo
Uda się zwołać Sobór
Wszechprawosławny?
▪ DODATKI SPECJALNE
ARTUR SPORNIAK
Fenomen miasta. 25 lat MCK w Krakowie
15. jubileuszowa edycja konkursu
Artystyczna Podróż Hestii
▪ ŚWIAT
40 Konfetti z jednodolarówek
Prawybory w USA dobiegły
końca. Czas na wyścig o fundusze
R ADOSŁ AW KORZYCKI
tygodnik powszechny
25 | 19 czerwca 2016
Wybory prezydenckie
budzą dawne demony
MARIA HAWR ANEK
I SZYMON OPRYSZEK
▪ HISTORIA
48 Ludzie skrzywdzeni
40 lat temu w Radomiu
wybuchł bunt robotników
WOJCIECH PESTK A
52 Monarchiczna cudowność
„Polska historia 966–2016.
Będzie się działo!”
HALINA MANIKOWSK A
▪ NAUKA
56 Sztuka sztucznej inteligencji
Maszyny wkraczają w dziedziny
zastrzeżone dotąd dla ludzi
MARCIN BÓJKO
▪ KULTURA
58 Wszystkie barwy świata
ROZMOWA Z X AWERYM
ŻUŁ AWSKIM, REŻYSEREM
62 Rap ojców założycieli
Fenomen musicalu „Hamilton”
K AJETAN PROCHYR A
64 Artysta wykluty z jaja
„Max Ernst. Sny ornitologa”
AGNIESZK A SABOR
67 Przywracanie wzroku
Wystawa „Różnica”
MICHAŁ SOWIŃSKI
67 Warto zobaczyć w TV
68 Tylko niebo i morze
O filmie „Fuocoammare”
ANITA PIOTROWSK A
70 Wśród książek
▪ SMAKI
Okładka: MAGDALENA NASIŁOWSKA
Fotografia: MACIEJ ZIENKIEWICZ DLA „TP”
Redaktor prowadzący: MARCIN ŻYŁA
71 Radosny mozół
PAWEŁ BR AVO