Obliczenia w roztworach
Transkrypt
Obliczenia w roztworach
Obliczenia z wykorzystaniem równowagi w roztworach 1 Obliczenia w roztworach Jakie są składniki roztworu? Które reakcje dysocjacji przebiegają całkowicie (100% dysocjacji)? Które reakcje osiągają stan równowagi? Które z reakcji równowagowych jest dominująca i determinuje pH roztworu? 2 Obliczenia w roztworach Algorytm 1. 2. Utwórz listę składników roztworu Wskaż reakcje, które przebiegają całkowicie bez ustalania równowagi (mocny kwas lub zasada) Dla tej reakcji określ 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Stężenia produktów Wypisz główne składniki roztworu po reakcji Określ, który z głównych składników roztworu jest kwasem i zasadą Na podstawie wartości stałych równowag dla reakcji z kwasami i zasadami określ, która z reakcji równowagowych będzie kontrolować pH Dla dominującej reakcji utwórz wyrażenie na stałą równowagi Wypisz stężenia początkowe składników roztworu Określ zmianę, jaka musiała nastąpić, aby mógł być osiągnięty stan równowagi Stosując wielkość określającą zmianę określ stężenia równowagowe Wstaw równania określające stężenia równowagowe do wyrażenia na stałą równowagi Rozwiąż równanie w sposób przybliżony zakładając niewielką zmianę Sprawdź stopień dysocjacji. Jeżeli α<5% to rozwiązanie można uznać3 za dokładne. Jeżeli α>5% powtórz obliczenia w sposób dokładny lub iteracyjnie Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas Oblicz stopień dysocjacji i pH 1.00 dm3 0.010 M roztworu CH3COOH. Stała Ka dla tego kwasu w temperaturze 25oC wynosi 1.8·10-5. H2O, CH3COOH – składniki roztworu CH 3COOH + H 2O COO−− ++ H 33O O++ ↔ CH 33COO H 2O + H 2O ↔ H 3O + + OH − Ka = Kaa ==11..88⋅ 10−−55 K K w = 10−14 [CH 3COO − ][ H 3O + ] [CH 3COOH ] 4 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas CH 3COOH + H 2O Stan początkowy Zmiana Równowaga ↔ CH 3COO − + H 3O + 0.01 -x 0.01-x 0 +x x 0 +x x x2 = 1.8 ⋅10 −5 0.01 − x 0.01 − x ≅ 0.01 Ka = x 2 = 0.01⋅1.8 ⋅10 −5 x = 1.8 ⋅10 −7 = 4.24 ⋅10 − 4 5 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas α= x 4.24 ⋅10 −4 ⋅100% = 100% ≅ 4.2% < 5% [CH 3COOH ]o 0.01 mol dm 3 pH = − log([ H 3O + ]) = 3.37 x = [ H 3O + ] = 4.24 ⋅10 − 4 Cyfry znaczące wyniku Specyfika funkcji logarytmicznej 6 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas Co = 0.10 mol/dm3 CH 3COOH + H 2O Stan początkowy Zmiana Równowaga ↔ CH 3COO − + H 3O + 0.1 -x 0.1-x 0 +x x 0 +x x x2 = 1.8 ⋅10 −5 0.1 − x 0.1 − x ≅ 0.1 Ka = x 2 = 0.1 ⋅1.8 ⋅10 −5 x = 1.8 ⋅10 −6 = 1.34 ⋅10 −3 7 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas α= x 1.34 ⋅10 −3 ⋅100% = 100% ≅ 1.3% < 5% [CH 3COOH ]o 0.1 mol dm3 pH = − log([ H 3O + ]) = 2.87 x = [ H 3O + ] = 1.34 ⋅10 − 4 cyfry znaczące wyniku!!! 8 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas rozwiązanie przybliżone Co , mol/dm3 [H3O+], mol/dm3 α, % 0.00001 1.3·10-5 134 0.0001 4.2 ·10-5 42 0.001 1.3 ·10-4 13 0.01 4.2 ·10-4 4.2 0.1 1.3 ·10-3 1.3 1 4.2 ·10-3 0.42 Założenie o małym nie działa? Dla niskich stężeń ≤0.001 obliczenia trzeba powtórzyć 9 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas rozwiązania dokładne x2 = Ka c0 − x x 2 + K a x − K a c0 = 0 ∆ = K a2 + 4 K a c0 ∆ = K a2 + 4 K a c0 > 0 x1 = − K a + K a2 + 4 K a c0 > 0 lub 2 x1 = − K a − K a2 + 4 K a c0 <0 2 10 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas rozwiązania przybliżone rozwiązania dokładne Co , mol/dm3 [H3O+], mol/dm3 α, % Co , mol/dm3 [H3O+], mol/dm3 α, % 0.00001 1.3·10-5 134 0.00001 7.2·10-6 72 0.0001 4.2 ·10-5 42 0.0001 3.4·10-5 34 0.001 1.3 ·10-4 13 0.001 1.3 ·10-4 13 0.01 4.2 ·10-4 4.2 0.01 4.2 ·10-4 4.2 0.1 1.3 ·10-3 1.3 0.1 1.3 ·10-3 1.3 1 4.2 ·10-3 0.42 1 4.2 ·10-3 0.42 11 Zależność stopnia dysocjacji od stężenia Przykł Przykład 1 sł słaby kwas ↔ CH 3COO − + H 3O + K a = 1.8 ⋅10 −5 80 80 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 α, % α, % CH 3COOH + H 2O 0 0 0 0.2 0.4 0.6 c0, mol/dm3 0.8 1 1E-05 0.0001 0.001 0.01 0.1 1 c0, mol/dm3 w skali logarytmicznej 12 Zależność stopnia dysocjacji od stężenia Prawo rozcień rozcieńczeń czeń Ostwalda HA(aq) + H2O(l) ↔ H3O(aq) + A-(aq) H 3O + A − HA [ A− ] = [ H 3O + ] = c0 ⋅ α [ HA] = c0 − c0 ⋅ α = c0 (1 − α ) (c0 ⋅ α )2 c ⋅α 2 = 0 Ka = c0 (1 − α ) 1 − α = H+ A− HA K a = c0 ⋅ α 2 α= Ka c0 i α << 1 stopień dysocjacji a, % Ka = 13 stężenie Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas i autodysocjacja wody Co = 0.000010 mol/dm3 1) CH 3COOH + H 2O ↔ CH 3COO − + H 3O + 2) H 2 O + H 2 O Stan początkowy Zmiana Równowaga ↔ K a = 1.8 ⋅ 10−5 H 3O + + OH − K w = 10−14 0.00001 -x1 0.00001-x1 Ka = 0 +x1 +x1 0 +x1+x2 x1+x2 x1 ( x1 + x2 ) = 1.8 ⋅ 10−5 −5 10 − x1 K w = x22 = 10−14 ⇒ x2 = 10−14 = 10−7 mol / dm 3 14 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 1 sł słaby kwas x1 ( x1 + 10−7 ) = 1.8 ⋅ 10−5 −5 10 − x1 x12 − (1.8 ⋅ 10−5 − 10−7 ) x1 + 1.8 ⋅ 10−10 = 0 x12 − 1.8 ⋅ 10−5 x1 + 1.8 ⋅ 10−10 = 0 Dalej rozwiązanie dokładne Czy można rozwiązać w sposób przybliżony? Przy stężeniu c0=0.00001 mol/dm3 rozwiązanie wciąż sprowadza się do rozważenia tylko jednej równowagi kwasu octowego. Jakie musi być stężenie kwasu octowego aby równowaga autodysocjacji wody miała wpływ na rozwiązanie? 15 Czynniki wpływające na stopień dysocjacji Stężenie Temperatura Rodzaj rozpuszczalnika Wspólny jon 16 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 2 sł słaby kwas i mocny kwas Oblicz pH 1.00 dm3 roztworu zawierającego 0.010 mola CH3COOH oraz 0.010 mola HCl. Oblicz stopień dysocjacji CH3COOH w tym roztworze. Stała Ka dla tego kwasu w temperaturze 25oC wynosi 1.8·10-5. CH3COOH, HCl CH 3COOH + H 2O ↔ CH 3COO − + H 3O + K a = 1.8 ⋅ 10−5 HCl → H 3O + + Cl − [CH 3COO − ][ H 3O + ] Ka = [CH 3COOH ] 17 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 2 sł słaby kwas i mocny kwas CH 3COOH + H 2O Stan początkowy Zmiana Równowaga 0.01 -x 0.01-x ↔ CH 3COO − + H 3O + 0 +x x 0.01 +x 0.01+x x(0.01 + x ) = 1.8 ⋅10 −5 0.01 − x 0.01 − x ≅ 0.01 i 0.01 + x ≅ 0.01 Ka = x = 1.8 ⋅10 −5 mol / dm 3 18 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 2 sł słaby kwas i mocny kwas x 1.8 ⋅10 −5 α= ⋅100% = 100% ≅ 0.18% [CH 3COOH ]o 0.01 mol dm 3 pH = − log([ H 3O + ]) = 2 [ H 3O + ] ≈ 0.01 Pod wpływem dodatku HCl stopień dysocjacji CH3COOH zmalał z 4.2 % do 0.18% pH roztworu pochodzi jednak od mocnego kwasu! 19 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 3 bufory Oblicz pH 1.00 dm3 roztworu zawierającego 0.010 mola CH3COOH oraz 0.010 mola CH3COONa. Stała Ka dla tego kwasu w temperaturze 25oC wynosi 1.8·10-5. CH3COOH, CH3COONa CH 3COOH + H 2O ↔ CH 3COO − + H 3O + K a = 1.8 ⋅10 −5 CH 3COONa → Na + + CH 3COO − [CH 3COO − ][ H 3O + ] Ka = [CH 3COOH ] 20 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 3 bufory CH 3COOH + H 2O Stan początkowy Zmiana Równowaga ↔ CH 3COO − + H 3O + 0.01 -x 0.01-x Ka = 0.01 +x 0.01+x 0 +x +x (0.01 + x )x = 1.8 ⋅10 −5 0.01 − x 0.01 − x ≅ 0.01 i 0.01 + x ≅ 0.01 x = 1.8 ⋅10 −5 mol / dm 3 21 Obliczenia - równowagi w roztworach Przykł Przykład 3 bufory W ogólności mol dm 3 pH = − log([ H 3O + ]) = 4.74 x = [ H 3O + ] = 1.8 ⋅10 −5 Ka = [CH 3COO − ][ H 3O + ] [CH 3COOH ] [ H 3O + ] = K a [CH 3COOH ] [CH 3COO − ] K [CH 3COOH ] pH = − log([ H 3O + ]) = − log a − = [CH 3COO ] [CH 3COOH ] = − log K a − log − [CH 3COO ] 22 Bufory kwasowy c pH = pK a − log kw cs zasadowy c pH = pK w − pK b − log s czas Własności roztworu buforowego: - pH nie zmienia się z rozcieńczeniem - pH zmienia się nieznacznie pod wpływem niewielkiego dodatku kwasu lub zasady nieznacznie zmienia pH 23 Obliczenia - równowagi w roztworach buforowych Przykł Przykład 4 dział działanie buforu Dodajemy 0.0050 mola NaOH (stałego) do roztworu z przykładu 3. CH3COOH, CH3COONa, NaOH NaOH → Na + + OH − OH − + CH 3COOH → CH 3COO − + H 2O CH 3COONa → Na + + CH 3COO − CH 3COOH + H 2O − ↔ CH 3COO − + H 3O + K a = 1.8 ⋅10 −5 [CH 3COO − ][ H 3O + ] Ka = [CH 3COOH ] Film 1 bufor działanie.MOV 24 Obliczenia - równowagi w roztworach buforowych Przykł Przykład 4 CH 3COOH + H 2O Stan początkowy Zmiana Równowaga ↔ CH 3COO − + H 3O + 0.005 -x 0.005-x Ka = 0.015 +x 0.015+x (0.015 + x )x = 1.8 ⋅10 0 +x +x −5 0.005 − x 0.005 − x ≅ 0.005 i 0.015 + x ≅ 0.015 0.015 x = 1.8 ⋅ 10−5 Ka = 0.005 25 3 x = 1.8 ⋅ 10−5 Obliczenia - równowagi w roztworach buforowych Przykł Przykład 4 mol dm3 pH = − log([ H 3O + ]) = 5.22 x = [ H 3O + ] = 6.0 ⋅10 −6 ∆pH = 5.22 − 4.74 = 0.48 Po dodaniu 0.005 mola NaOH do 1 dm3 czystej wody (pH=7 w temperaturze 25oC) mol dm 3 − pOH = − log([OH ]) = 2.30 pH = 11.7 ∆pH = 11.7 − 7.0 = 4.70 [OH − ] = 0.0050 26 Bufory Przykł Przykład 5 projektowanie roztworó roztworów buforowych Potrzebny jest bufor o pH 4.30. Do dyspozycji są następujące kwasy i ich sole sodowe: Kwas chlorooctowy CH2ClCOOH Kwas propionowy C2H5COOH Kwas benzoesowy C6H5COOH Kwas chlorowy (I) HClO Ka = 1.35·10-3 Ka = 1.3·10-5 Ka = 6.4·10-5 Ka = 3.5·10-8 HA + H 2O → H 3O + + A− [ H 3O + ][ A− ] [ HA] K [ HA] [ H 3O + ] = a − [A ] Ka = 27 Bufory Przykł Przykład 5 projektowanie roztworó roztworów buforowych Odczynnik Kwas chlorooctowy Kwas propionowy Kwas benzoesowy [ H 3O + ] = K a [ HA] [ A− ] [ HA] [ A− ] [ HA] 5.0·10-5=1.35·10-3 [ A− ] 3.7·10-2 [ HA] 5.0·10-5=1.3·10-5 [ A− ] 3.8 [ HA] 5.0·10-5=6.4·10-5 [ A− ] 0.78 Kwas chlorowy [ HA] (I) 5.0·10-5=3.5·10-8 − [A ] 1.4·103 28 Bufory Przykł Przykład 6 pojemność pojemność buforowa Dodajemy 0.0050 mola NaOH (stałego) do 1.00 dm3 roztworu roztworu zawierającego 0.50 mola CH3COOH oraz 0.50 mola CH3COONa. Stała Ka dla tego kwasu w temperaturze 25oC wynosi 1.8·10-5. CH3COOH, CH3COONa, NaOH OH − + CH 3COOH → CH 3COO − + H 2O CH 3COONa → Na + + CH 3COO − CH 3COOH + H 2O ↔ CH 3COO − + H 3O + K a = 1.8 ⋅10 −5 − 29 Bufory Przykł Przykład 6 pojemność pojemność buforowa CH 3COOH + H 2O Stan początkowy Zmiana Równowaga 0.495 -x 0. 495-x Ka = ↔ CH 3COO − + H 3O + 0.505 +x 0.505+x 0 +x +x (0.505 + x )x = 1.8 ⋅10 −5 0.495 − x 0.495 − x ≅ 0.495 i 0.505 + x ≅ 0.505 x = 1.76 ⋅10 −5 30 Bufory Przykł Przykład 6 pojemność pojemność buforowa mol dm 3 pH = − log([ H 3O + ]) = 4.75 x = [ H 3O + ] = 1.76 ⋅10 −5 ∆pH = 4.75 − 4.74 = 0.1 Zmiana pH w przypadku buforu bardziej rozcieńczonego była znacznie większa (przykład 4) ∆pH = 5.22 − 4.74 = 0.48 Co określa pojemność buforową? Który bufor ma większą pojemność? 31 Iloczyn rozpuszczalności W nasyconym roztworze słabo rozpuszczalnej soli również ustala się równowaga: An Bm ( s ) ↔ nA(mr)+ + mB(nr+) równowaga heterogeniczna – 2 fazy K s = [ Am + ]n [ B n + ]m iloczyn rozpuszczalności (solubility product) K s = f (T , p ) 32 Iloczyn rozpuszczalności [ Am + ] = R ⋅ n R – rozpuszczalność soli, mol/dm3 n+ [B ] = R ⋅ m K s = n n m m [ R ]n + m 33 Iloczyn rozpuszczalności Substance T, °C Ksp Hydroxides Carbonates CaCO3 PbCO3 Li2CO3 NiCO3 25 20 0 5 × 10-9 Ca(OH)2 0 9 × 10-6 10-13 Fe(OH)2 18 7 × 10-16 10-3 Pb(OH)2 20 2 × 10-15 Mn(OH)2 18 1.7 × 10-13 1.4 × 2× 10-7 25 1.2 × 25 1.8× 10-14 CdC2O4 25 1.5× 10-8 25 1.1× 10-12 MgC2O4 25 8.5× 10-5 3.5× 10-5 Sulfates BaSO4 25 1.1 × 10-10 CaSO4 30 6 × 10-5 Hg2SO4 25 7 × 10-7 Ag2SO4 0 5 × 10-6 SrSO4 0 4 × 10-7 CdS 18 4 × 10-30 MnS 18 3 × 10-14 HgS 18 1.5 × 10-53 CuS 18 2 × 10-37 Chromates PbCrO4 Ag2CrO4 SrCrO4 Oxalates 25 Halides: chlorides, bromides, iodides CuI 18 7 × 10-13 PbBr2 20 9 × 10-6 PbCl2 20 1.2 × 10-5 HgI2 25 3 × 10-29 Hg2Br2 25 6 × 10-23 Hg2Cl2 25 1.4 × 10-18 AgBr 100 5 × 10-10 AgCl 10 4 × 10-11 AgI 25 9 × 10-17 Sulfides 34 Obliczenia związane z iloczynem rozpuszczalności Przykł Przykład 6 rozpuszczalność rozpuszczalność Iloczyn rozpuszczalności Cu(IO3)2=1.4·10-7 (w temp. 25oC). Oblicz rozpuszczalność tego związku w mol/dm3. 2+ Cu ( IO3 ) 2 ( s ) ↔ Cu( r ) + 2 IO3−( r ) R mol dm 3 K Cu ( IO3 ) 2 mol mol 2R 3 3 dm dm 2 = R ⋅ (2 R) = 4 R 3 = 1.4 ⋅10 −7 R 1.4 ⋅10 −7 R= = 3.3 ⋅10 −3 4 3 mol dm3 35 Obliczenia związane z iloczynem rozpuszczalności Przykł Przykład 6 wspó wspólny jon i rozpuszczalność rozpuszczalność Iloczyn rozpuszczalności CaF2=4.0·10-11 (w temp. 25oC). Oblicz rozpuszczalność tego związku w 0.025 M roztworze NaF. − 2+ CaF2 ( s ) ↔ Ca ( r ) + 2 F( r ) KCaF2 = [Ca 2+ ][ F − ]2 Stan początkowy Zmiana Równowaga 0 +R R 0.025 +2R 0.025+2R KCu ( IO3 )2 = R ⋅ (0.025 + 2 R ) 2 ≅ R ⋅ 0.0252 R= 4.0 ⋅ 10−11 = 6.4 ⋅ 10−6 −6 6.25 ⋅ 10 mol dm 3 36 Obliczenia związane z iloczynem rozpuszczalności Przykł Przykład 7 warunki wytrą wytrącania osadó osadów Zmieszano 750 cm3 0.0040 M roztworu Ce(NO3)3 i 300 cm3 0.020 M roztworu KIO3. Czy wytrąci się osad? Ce(3r+) + 3IO3−( r ) ↔ Ce( IO3 )3( s ) K s = 1.9 ⋅ 10−10 Objętość końcowa roztworu: Vk = V p ,Ce ( NO3 )3 + V p ,KIO3 = 750 + 300 = 1050 cm 3 Z bilansu masy (liczby moli) wynika: n p ,Ce3+ = nk ,Ce3+ n p , IO − = nk , IO − 3 3 c p ,Ce3+ ⋅ V p ,Ce ( NO3 )3 = ck ,Ce3+ ⋅ Vk ,Ce ( NO3 )3 c p , IO − ⋅ V p ,KIO3 = ck , IO − ⋅Vk ,KIO3 3 3 37 Obliczenia związane z iloczynem rozpuszczalności Przykł Przykład 7 warunki wytrą wytrącania osadó osadów 3+ [Ce ] = 4.0 ⋅ 10 −3 [ IO3− ] = 2.0 ⋅ 10−2 mol 750 cm 3 mol ⋅ = 2.86 ⋅ 10−3 3 3 dm 1050 cm dm 3 mol 300 cm 3 mol ⋅ = 5.71 ⋅ 10−3 3 3 dm 1050 cm dm 3 Obliczamy równoważnik reakcji Q Q = [Ce3+ ]0 ⋅ [ IO3− ]30 = (2.86 ⋅ 10−3 ) ⋅ (5.71 ⋅ 10−3 ) 3 Q = 5.3 ⋅ 10−10 > K s = 1.9 ⋅ 10−10 Osad wytrąci się 38 Obliczenia związane z iloczynem rozpuszczalności Przykł Przykład 8 warunki wytrą wytrącania osadó osadów Zmieszano 100 cm3 0.050 M roztworu Pb(NO3)2 i 200 cm3 0.100 M roztworu NaI. Oblicz stężenia równowagowe jonów w tym roztworze? Pb(2r+) + 2 I (−r ) ↔ PbI 2 ( s ) K s = 1.4 ⋅ 10−8 Objętość końcowa roztworu: Vk = V p ,Pb ( NO3 )2 + V p , NaI = 100 + 200 = 300 cm 3 Z bilansu masy (liczby moli) wynika: n p ,Pb2 + = nk ,Pb2+ c p ,Pb2+ ⋅ V p ,Pb ( NO3 )2 = ck ,Pb2 + ⋅ Vk ,Pb ( NO3 )2 n p , I − = nk , I − c p , I − ⋅ V p , NaI = ck , I − ⋅ Vk , NaI 39 Obliczenia związane z iloczynem rozpuszczalności Przykł Przykład 8 warunki wytrą wytrącania osadó osadów 2+ [ Pb ] = 5.0 ⋅ 10 [ I − ] = 1.0 ⋅ 10−1 −2 mol 100 cm 3 mol ⋅ = 1.67 ⋅ 10−2 3 3 dm 300 cm dm 3 mol 200 cm 3 mol ⋅ = 6.67 ⋅ 10−2 3 3 dm 300 cm dm 3 1. Obliczamy równoważnik reakcji Q Q = [ Pb2+ ]0 ⋅ [ I − ]02 = (1.67 ⋅ 10−2 ) ⋅ (6.67 ⋅ 10−2 ) 2 Q = 7.4 ⋅ 10−5 > K s = 1.4 ⋅ 10−8 Osad wytrąci się 40 Obliczenia związane z iloczynem rozpuszczalności Przykł Przykład 8 warunki wytrą wytrącania osadó osadów 2. Sprawdzamy, czy któryś z substratów jest w nadmiarze 2+ − (r) (r) 2( s ) Pb + 2 I → PbI n p ,Pb2 + = c p ,Pb2 + ⋅ V p ,Pb ( NO3 )2 = 0.1 dm 3 ⋅ 0.05 n p , I − = c p , I − ⋅ V p , NaI = 0.2 dm 3 ⋅ 0.1 mol = 0.005 mol dm 3 mol = 0.02 mol dm 3 Pb2+ jest substratem limitującym Przy założeniu reakcji nieodwracalnej pozostaje w roztworze nk ,Pb2 + = 0 ck ,Pb2 + = 0 nk , I − = 0.02 − 2 ⋅ 0.005 = 0.01 mol ck , I − = 0.01 mol = 3.33 ⋅ 10−2 3 0.3 dm mol 41 dm 3 Obliczenia związane z iloczynem rozpuszczalności Przykł Przykład 8 warunki wytrą wytrącania osadó osadów 3. Obliczamy stężenia równowagowe reakcji PbI 2 ( s ) ↔ Pb(2r+) + 2 I (−r ) Stan początkowy Zmiana Równowaga 0 +x x 0.0333 +2x 0.0333+x K PbI 2 = x ⋅ (0.0333 + 2 x) 2 ≅ x ⋅ 0.03332 x = [ Pb 2+ ] = 1.3 ⋅10 −5 sprawdzamy założenie [ I − ] = 3.3 ⋅10 − 2 mol dm3 i x << 0.0333 i [ I − ] = 3.3 ⋅10 − 2 mol mol >> x = 2 ⋅1.3 ⋅10 −5 3 dm dm 3 mol dm 3 42 Iloczyn rozpuszczalności 2AgNO3(r) + NaHCO3(r) + NaOH(r) → Ag2CO3(s) + 2NaNO3 + H2O brązowy osad Ag2CO3(s) + 2NaCl(r) → 2AgCl(s) + Na2CO3(r) 2AgCl(s) + 2NH3(r) → Ag(NH3)2Cl(r) Ag(NH3)2Cl(r) + NaBr(r) → AgBr(s) + NaCl + 2 NH3(r) AgBr(s) + 2Na2S2O3(r) → Na3Ag(S2O3)2(r) + NaBr(r) Na3Ag(S2O3)2(r) + KI → AgI(s) + KNaS2O3(r) + Na2S2O3(r) 2AgI(s) + Na2S(r) → Ag2S(s) + 2NaI(r) biały osad rozpuszczanie biały osad rozpuszczanie kremowy osad brunatny osad \ 43 Iloczyn rozpuszczalności Obserwacja RAg2CO3 > RAgCl > RAgBr > RAgI > RAg2 S Wyjaśnienie mol dm3 8.2 ⋅10−12 = 1.3 ⋅10−4 4 Ag2CO3 K=8.1·10-12 KAg CO = [ Ag+ ]2[CO32− ] = 4R3 R = 3 AgCl K=1.6·10-10 KAgCl = [ Ag+ ][Cl− ] = R2 R = 1.6 ⋅10−10 = 1.3 ⋅10−5 AgBr K=5.0 ·10-13 KAgBr = [ Ag+ ][Br− ] = R2 R = 5.0 ⋅10−13 = 7.1⋅10−7 AgI K=1.5·10-16 KAgI = [ Ag+ ][I − ] = R2 R = 1.5 ⋅10−16 = 1.2 ⋅10−8 Ag2S K=1.6·10-49 KAg S = [ Ag+ ]2[S 2− ] = 4R3 2 2 3 R=3 1.6 ⋅10−49 = 3.4 ⋅10−17 4 44