PRZEZ PRZEDMOÂCIE DO PREHISTORII THROUGH P¤EDMOSTÍ

NAUâNÁ VLASTIVùDNÁ STEZKA
1 Pfiedmostím aÏ do pravûku
SONDA DO PRAVùKU
7
6
8
Vinary
·kolní
kopec
·kolní
amfiteátr
Na trase nauãné vlastivûdné stezky kromû obvykl˘ch zastavení
vybaven˘ch informaãními tabulemi nalezneme
• Památník lovcÛ mamutÛ na místû odkrytého spra‰ového profilu
u paty hfibitovní zdi
• ·kolní nauãnou stezku se „‰kolním kopcem“ a „‰kolním
amfiteátrem“ v atraktivních pfiírodních lokalitách poblíÏ Pfierovské
rokle
• Mamutov – rodící se skanzen pravûk˘ch zvífiat pod pfiírodní památkou Na
Popovickém kopci
• Malé ‰kolní muzeum lovcÛ mamutÛ v budovû Základní ‰koly J. A. Komenského
v Pfiedmostí.
V‰echny uvedené aktivity jsou souãástí projektu Pfiedmostím aÏ do pravûku, kter˘
je finanãnû podporován z programu Evropské unie Iniciativy Spoleãenství INTERREG
IIIA – âeská republika-Polsko. Îádost o finanãní podporu podalo mûsto Pfierov
spoleãnû s polsk˘m partnerem – mûstem Ozimek.
Alejka
Popovice
4
5
U Vojtûcha
9 ·kolní
muzeum
3
2
Památník
lovcÛ
mamutÛ
1
Muzeum Komenského v Pfierovû
Horní námûstí 7
·KOLNÍ NAUâNÁ STEZKA P¤I Z· J. A. KOMENSKÉHO
SZKOLNA TRASA NAUKOWA PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. J. A. KOME¡SKIEGO
THE NATURE TRAIL OF BASIC SCHOOL OF J. A. KOMENSK¯
NAUâNÁ VLASTIVùDNÁ STEZKA „P¤EDMOSTÍM AÎ DO PRAVùKU“
TRASA NAUKOVA „PRZEZ PRZEDMOÂCIE DO PREHISTORII“
THE NATURE TRAIL „THROUGH P¤EDMOSTÍ TO PREHISTORY“
KM
1 0,0
ZASTAVENÍ / PRZYSTANEK / STOP
SONDA DO PRAVùKU – VÍTEJTE V P¤EDMOSTÍ
WITAJCIE W PRZEDMOÂCIU / WELCOME TO P¤EDMOSTÍ
2 0,2
PAMÁTNÍK LOVCÒ MAMUTÒ
POMNIK ¸OWCÓW MAMUTÓW / THE MONUMENT TO MAMMOTH HUNTERS
3 0,3
4 0,8
5 1,0
SKALKA
HRADISKO
·KOLNÍ STEZKA
TRASA SZKOLNA / SCHOOL TRAIL
6 3,0
P¤EROVSKÁ ROKLE
PARÓW PRZEROWSKI / P¤EROW GULCH
7 3,6
MAMUTÍK TOM
MAMUCIÑTKO TOM / THE LITTLE MAMMOTH TOM
8 5,2
NA POPOVICKÉM KOPCI – CO LOVCI MAMUTÒ NEVIDùLI
CZEGO ¸OWCY MAMUTÓW NIE WIDZIELI / VHAT THE MAMMOTH HUNTERS COULD NOT SEE
9 8,2
·KOLNÍ MUZEUM
MUZEUM SZKOLNE / THE SCHOOL MUSEUM
!
u
k
í
n
v
û
t
‰
Mil˘ náv
iv
a
t
s
d
e
fi
p
se ti
h
c
y
b
a
,
l
áda
r
a
Dovo
a
k
ín
PraÏ
e
j
o
ísta
n
m
é
í
‰
m
j
j
û
é
v
M
a
la.
ajím
z
j
e
n
a
t
ala
z
á
k
u
i
t
h
byc
ot
s
i
h
û
t
u
d
ove
r
p
í,
n
á
v
v okolí.
z
st.
o
o
p
n
s
e
j
a
ã
o
u
m
o
‰
s
po
jme
Ï
a
i
t
s
o
l
u
Pokud pfii
ady
in
t
m
é
é
k
n
a
v
j
á
,
d
y
od
í od
t
ír
s
fi
o
p
m
y
t
d
e
u
fi
o
ozk
r
í
‰
rií P
z
j
û
o
n
k
s
a
J
á
.
em
jkr
b
e
e
n
n
y
t
m
i
˘
t
r
i
u
ské
‰
v
d
a
o
r
p
UkáÏ
o
u
M
l
o
o
e ‰k
up d
t
ím
s
v
ív
t
a
‰
v
v
a
o
N
r
fie
P
máme.
o
du
t
s
e
v
û
a
m
z
é
–
l
e
ím
c
tû‰
idí‰
e
v
íc
u
v
y
j
n
e
d
n
e
e
l
s
níh
v
o
e
t
t
s
a
n
r
v
–
i
j
û
tvo
avn
l
a
h
y
t
A
.
é
y
r
n
e
á
t
ek
br
íã
by, k
Ï
o
u
d
m
o
a
d
r
,
p
Û
om
mÛj
k
a
j
,
e
s
co
í‰
tû k nám d
v
,
z
u
o
k
n
D
i
.
d
k
o
û
rar
rav
p
p
i
e
t
‰
á
a
n
ík
fi
i
o
c
í pr
t
y
b
o
v
i
Ï
á
ázím
v
o
r
p
e
n
obstaráv
a
ovn
r
z
Ï
y
d
k
,
ald
u
t
s
u
o
dûlám já
p
,as
u
v
a
r
p
˘
v
ech
d
i
l
a
r
p
nûjakou
o
í
t
s
o
v
a
ím
mého
á
n
z
‰ích zaj
o
t
û
v
e s
z
h
c
e
t
u
a mam
í.
t
s
o
m
d
e
fi
vP
me
e
Ï
Û
m
nalezi‰tû
y
d
e
ak t
T
?
n
e
v
a
r
ût
v
e
d
Pfiip
á
k
e
ã
nás
m
e
k
l
e
C
.
be
zaãít
e
t
a
n
Já
í.
n
e
v
a
t
s
a
z
déÏ
a
k
u
t
a
budu ãek
ho z nich.
P¤EROV
OZIMEK
Mûsto Ozimek leÏí v Opolském vojvodství, asi 90 km od hranic Moravy s Polskem.
V pomûrnû mladém prÛmyslovém okresním mûstû Ïije více neÏ 10 tisíc obyvatel.
Okolní lesy, které jsou souãástí chránûného území Lasy Stobrawsko-Turawskie,
nabízí moÏnost procházek pfiírodou s unikátní flórou a faunou. Vodním sportÛm se
mÛÏeme vûnovat na 6 km vzdáleném Turavském jezefie. ¤eku Mala Panew, která
Ozimkem protéká, je moÏné sjíÏdût na lodích. Ozimek pfiiná‰í také bohatou kulturní
nabídku. KaÏdoroãnû se zde koná mistrovství republiky a Evropy maÏoretek, kterého
se zúãastÀuje i pfierovská skupina.
Mimofiádnou událost celosvûtového
v˘znamu pfiedstavují pro Ozimek nálezy
kostí dinosaurÛ star˘ch 225 milionÛ let
v nedalekém Krasiejowû. První kosti byly
náhodnû objeveny pfii povrchové tûÏbû jílu
a cihláfiské hlíny. Od roku 2000 zde paleontologové odhalují nejvût‰í evropské
pohfiebi‰tû triasov˘ch vodních a suchozemsk˘ch obratlovcÛ. Nálezy budící
pozornost vûdcÛ a médií celého svûta se staly impulsem ke vzniku spoleãnosti
Dinopark. Díky ní zde byl vybudován moderní v˘stavnû nauãn˘ pavilon. V prosklené
budovû si náv‰tûvníci mohou prohlédnout nalezené kosterní pozÛstatky. JiÏ nyní
se pracuje na vybavení areálu pÛvodního povrchového dolu turistick˘mi stezkami,
komerãními objekty a parkovi‰tûm.
PRZEZ PRZEDMOÂCIE DO PREHISTORII
Na trasie naukowo-poznawczej trasy oprócz zwyk∏ych przystanków zaopatrzonych w tablice informacyjne znajdujà
si´:
• Pomnik ∏owców mamutów w miejscu odkrytego profilu lessowego u stóp muru cmentarnego
• Szkolna trasa naukowa ze „szkolnym wzgórzem” i „amfiteatrem szkolnym” w atrakcyjnych przyrodniczo miejscach
w pobli˝u Pfierovské rokle (Parowu przerowskiego)
• Mamutov – powstajàcy skansen prehistorycznych zwierzàt pod pomnikiem przyrody Na Popovickém kopci (Na
Popovickiej górce)
• Ma∏e szkolne muzeum ∏owców mamutów w budynku Szko∏y podstawowej im. J. A. Komeƒskiego w PrzedmoÊciu
Wszystkie wspomniane punkty sà cz´Êcià projektu „Przez PrzedmoÊcie do prehistorii”, który jest finansowo wspierany
z programu Unii Europejskiej Inicjatywy Wspó∏pracy INTERREG IIIA Czechy-Polska. ProÊb´ o wsparcie finansowe
wystosowa∏o miasto Przerów wspólnie z polskim partnerem – miastem Ozimek.
Miasto Ozimek le˝y w województwie opolskim, oko∏o 90 km od granic Moraw z Polskà. W tym doÊç m∏odym mieÊcie
przemys∏owym ˝yje ponad 10 tysi´cy mieszkaƒców. Okoliczne lasy sà cz´Êcià chronionego obszaru nazywanego Lasami
Stobrawsko-Turawskimi. Istnieje mo˝liwoÊç spacerów po okolicach bogatych w unikatowà faun´ i flor´. Na oddalonym
o 6 km Jeziorze Turawskim mo˝na oddawaç si´ sportom wodnym. Rzek´ Ma∏a Panew, która przep∏ywa przez miasto,
mo˝na przep∏ynàç na ∏odziach. Ozimek posiada równie˝ bogatà ofert´ kulturalnà. Co roku odbywajà si´ tutaj
Mistrzostwa Czech i Europy ma˝oretek, w których bierze udzia∏ równie˝ grupa z Przerowa.
Niezwyk∏ym wydarzeniem ogólnoÊwiatowego znaczenia sta∏o si´ dla Ozimka odkrycie koÊci dinozaurów sprzed 225
milionów lat w niedalekim Krasiejowie. Pierwsze koÊci by∏y znalezione przypadkowo przy odkrywkowym wydobyciu i∏u
i gliny ceglanej.W roku 2000 znaleêli tutaj paleontolodzy najwi´ksze europejskie cmentarzysko triasowych wodnych
i làdowych kr´gowców. Znaleziska przykuwajàce uwag´ naukowców i mediów z ca∏ego Êwiata sta∏y si´ impulsem do
powstania spó∏ki Dinopark. Dzi´ki temu zbudowano nowoczesny pawilon muzealno-naukowy. W przeszklonej budowli
odwiedzajàcy mogà obejrzeç znaleziska. Ju˝ teraz pracuje si´ nad stworzeniem w strefie dawnej kopalni Êcie˝ek
turystycznych, budynków komercyjnych i parkingu.
THROUGH P¤EDMOSTÍ TO PREHISTORY
This nature trail is related to national history and geography and includes not only usual stops with information boards
but also the following monuments:
• The Monument to Mammoth Hunters – located on the area of the uncovered loess profile at the bottom of a cemetery
wall.
• School nature trail with a ”School Hill“ and ”School Amphitheatre“ – in an attractive countryside close to Pfierovská rokle.
• Mamutov – an open-air museum of prehistoric animals, which is being developed now, is located below the nature
monument Na Popovickém kopci (On Popovice Hill)
• Small School Museum of Mammoth Hunters – on the premises of the Basic School of J.A. Komensk˘ (J.A.Commenius)
in Pfiedmostí.
All the above mentioned activities are part of the project “Through Pfiedmostí to Prehistory”, which is subsidized by
the EU programme Community Initiatives INTERREG IIIA – the Czech Republic-Poland. The application for the grant was
submitted by Pfierov, together with a partner from Poland, Ozimek.
Ozimek is located in Województwo opolskie (Opolskie voivodship), approximately 90kms from the border of Moravia
and Poland. Ozimek is quite a new industrial and regional town with the population of 10 thousand citizens.
The surrounding forests belong to the protected area Lasy Stobrawsko – Turawskie and offer great walks through the
countryside with unique fauna and flora. Water sports can be enjoyed at Turawa Lake, which is 6 kms from the town.
The River Mala Panew flows through the town and can be sailed on boats. Ozimek also offers a rich cultural programme.
The Republic Championship and the European Championship of Majorettes take place there, and the team of Majorettes
from Pfierov participates in both of these competitions as well.
The discoveries of 225 million year-old-dinosaur bones in nearby Krasiejów meant an outstanding event of global
significance for Ozimek. The first bones were accidentally found during opencast clay mining. Since 2000,
the palaeontologists have been revealing the greatest European burial ground of Triassic water and terrestrial vertebrates
and these discoveries attract attention of scientists and media around the world. The company, Dinopark, was founded
and has built a modern pavilion in order to educate and exhibit the skeletal remains and already started to build nature
trails, commercial objects and a car park on the area of a former opencast pit.
Nauãnou vlastivûdnou stezku Pfiedmostím aÏ do pravûku vybudovalo v roce 2006 Statutární mûsto Pfierov. Partnery projektu jsou Základní ‰kola J. A. Komenského v Pfierovû-Pfiedmostí, Muzeum Komenského v Pfierovû, p. o., Archeologick˘ ústav AV âR Brno a obãanské sdruÏení Predmostenzis. Ilustrace: Barbora Botková, Dalibor Figeº, Jifií Polãák. Grafické zpracování: Elan spol. s r. o. Pfierov