+ 2

Transkrypt

+ 2
stan 1
postęp reakcji
termodynamika
kinetyka
termodynamika
energia swobodna, G
Kinetyka
stan 2
Kinetyka
Stawia dwa pytania:
1)
Jak szybko biegną reakcje?
2)
W jaki sposób przebiegają reakcje?
1) Jak szybko biegną reakcje?
1.
2.
3.
4.
Co to jest szybkość reakcji?
Jak wyznaczać szybkość reakcji?
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
Jak szybkość reakcji zależy od temperatury?
12_1575
Co to jest szybkość reakcji?
Time
r=-
d[NO2]
dt
Time
NO2
r=-
NO
(b)
(c)
∆c
(a)
0,011
0,01
0,009
0,008
0,007
0,006
0,005
0,004
0,003
0,002
0,001
0
0,0026
stężenie, c mol/dm3
NO2(g) → NO(g) + ½O2(g)
∆t
−0,0026
mol
110
dm3 s
α
110 s
O2
= 2,4·10-5 mol/dm3·s
r = tg(α)
0
100
200
czas, s
300
400
Co to jest szybkość reakcji?
definicja szybkości reakcji
r=r=
ν
∆csubstratu
∆t
∆csub
νsub·∆t
∆cproduktu
=
∆t
=
mol
dm3 s
∆cprod
νprod·∆t
NO2(g) → NO(g) + ½O2(g)
−1
1
½
Co to jest szybkość reakcji?
0,011
0,01
0,009
0,008
0,007
0,006
0,005
0,004
0,003
0,002
0,001
0
r=
NO2
NO2
r=
70 s
O2
O2
0
100
200
czas, s
νNO2 dt
0,0039−0,0045
mol
−1·70
dm3 s
= 8,6·10-6 mol/dm3·s
0,0003
70 s
d[NO2]
0,0006
NO
NO
0,0006
stężenie, c mol/dm3
NO2(g) → NO(g) + ½O2(g)
300
400
12_1575
Co to jest szybkość reakcji?
Time
r=
NO2
r=
NO
(c)
70 s
O2
70 s
100
νNO dt
200
czas, s
0,0059−0,0053
1·70
mol
dm3 s
0,0006
(b)
0
d[NO]
Time
= 8,6·10-6 mol/dm3·s
0,0003
(a)
0,011
0,01
0,009
0,008
0,007
0,006
0,005
0,004
0,003
0,002
0,001
0
0,0006
stężenie, c mol/dm3
NO2(g) → NO(g) + ½O2(g)
300
400
12_1575
Co to jest szybkość reakcji?
Time
r=
NO2
r=
NO
(c)
70 s
O2
70 s
100
νO2 dt
200
czas, s
0,0031−0,0027
½·70
mol
dm3 s
0,0006
(b)
0
d[O2]
Time
= 2·4,3·10-6 mo//dm3·s
= 8,6·10-6 mo//dm3·s
0,0003
(a)
0,011
0,01
0,009
0,008
0,007
0,006
0,005
0,004
0,003
0,002
0,001
0
0,0006
stężenie, c mol/dm3
NO2(g) → NO(g) + ½O2(g)
300
400
Co to jest szybkość reakcji?
definicja szybkości reakcji ogólnie
r=
1
νi
·
dci
mol
dt
dm3 s
pochodna stężenia reagenta względem czasu
Co to jest szybkość reakcji?
wnioski
• szybkość reakcji > 0
• nie zależy od wyboru reagenta (substrat, produkt)
Jak wyznaczać szybkość reakcji?
1) Szybkość średnia w danym odcinku czasu – pomiar różnic stężeń, ∆c
2) Szybkość chwilowa – wyznaczenie stycznej w danej chwili, tg(α)
Sposóbpomiaru
pomiaruszybkości
szybkościreakcji
reakcjizależy
zależyod
odtypu
typu
Sposób
stosowanegoreaktora!!!!
reaktora!!!!
stosowanego
definiujemy czas kontaktu dla różnych reaktorów
substraty
zbiornikowy
produkty
przepływowy
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
równanie kinetyczne
NO2(g) → NO(g) + ½O2(g)
r = k[NO2]n
k = stała szybkości reakcji (liczba wymierna>0)
n = rząd reakcji (liczba wymierna)
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
równanie kinetyczne
NO2(g) → NO(g) + ½O2(g)
r = k[NO]n1[O2]n2
n1+n2 = całkowity rząd reakcji (liczba wymierna)
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
równanie kinetyczne
aA + bB → cC + dD
dowolne równanie sumaryczne
r = k[A]na[B]nb[C]nc[D]nd
na,b,c,d wyznaczane są doświadczalnie
na + nb + nc + nd = całkowity rząd reakcji
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
równanie kinetyczne dla reakcji I rzędu
aA → cC + dD
r = k [A]
n=1
po scałkowaniu
[A] = [A]0exp(-kt)
stężenie A, [A] mol/dm 3
dowolne równanie sumaryczne
0,12
0,1
−∆ A
r= =
Rate
=k A
0,06
∆t
0,08
0,04
0,02
0
0
100
200
czas, s
300
400
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
czaspołowicznego
połowicznegozaniku
zaniku==czas
czas
czas
potrzebnydo
doprzemiany
przemianypołowy
połowy
potrzebny
stężeniapoczątkowego
początkowegosubstratu
substratu
stężenia
t½
[A] = ½[A]0
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
równanie kinetyczne dla reakcji I rzędu
2N2O5 → 4NO2 + O2
n=1
czas połowicznego
zaniku
t1/2
0.l693
n2
=
k
[N2O5]0
0.1000
0.0900
0.0800
[N2O5] (mol/L)
r = k [N2O5]
12_294
0.0700
0.0600
[N2O5]0
2
[N2O5]0
4
[N2O5]0
8
0.0500
0.0400
0.0300
0.0200
0.0100
50
t1/2
100
150
200
t1/2
250
t1/2
Time (s)
300
350
400
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
wnioski
dla n=1, t½ nie zależy od stężenia początkowego
Jak szybkość reakcji zależy od stężenia?
wnioski ogólne
12_06T
Podsumowanie – równania kinetyczne dla reakcji 0,1,2 rzędu
Rząd
O
Równanie kinetyczne
Postać całkowa
linearyzacja
Czas połowicznego rozpadu
1
r =
r =
k
[A] = - k t + [A] 0
[A] versus
t 1/2 =
[A]
2k
t
0
ln[A] = -
2
k [A]
k t + ln[A]
ln[A] versus
t 1/2 =
0.693
k
t
0
r = k [A] 2
1
1
= kt +
[A]
[A] 0
1
versus t
[A]
t 1/2 =
1
k [A]
0
Jak szybkość reakcji zależy od temperatury?
równanie Arrheniusa
k = Ae
− Ea / RT
1000
800
k
600
z doświadczenia wynika, że:
k = const·exp(-E/RT)
400
200
0
0
200
400
T, K
dlaczego tak się dzieje?
-
cząsteczki muszą się zderzać
-
tylko zderzenia posiadające pewną energię Ea są
aktywne
600
Jak szybkość reakcji zależy od temperatury?
Relative number of N2 molecules
with given velocity
05_59
273 K
1273 K
2273 K
0
1000
2000
V e lo c ity (m /s )
3000
Jak szybkość reakcji zależy od temperatury?
12_300
liczba cząstek
T1
0
T 2 > T1
T2
0
Ea
E n e rg
y
Energia
cząstek
Jak szybkość reakcji zależy od temperatury?
Jak wyznaczyć energię aktywacji?
Logarytmiczna postać równania Arrheniusa
ln(k) = ln(A) -E/RT
16,0
14,0
y = -91220x + 131,74
12,0
ln(k)
10,0
8,0
6,0
α
4,0
2,0
0,0
0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001
1/T, 1/K
W jaki sposób przebiegają reakcje?
Jaki jest mechanizm reakcji?
1.
Sumaryczna postać równania stechiometrycznego nie
mówi nic o tym jak cząsteczki reagują ze sobą
2.
Cząsteczki reagują w serii kroków pośrednich zwanych
aktami elementarnymi
W jaki sposób przebiegają reakcje?
Jaki jest mechanizm reakcji?
• równanie stechiometryczne
2NO2(g) + F2(g) → 2NO2F(g)
• równanie kinetyczne
Równanie
sumaryczne
sekwencja
aktów
elementarnych
r = k [NO2][F2]
• mechanizm
NO2 + F2 → NO2F + F
F + NO2 → NO2F
2NO2 + F2 → 2NO2F
W jaki sposób przebiegają reakcje?
Jaki jest mechanizm reakcji?
• równanie stechiometryczne
2NO2(g) + F2(g) → 2NO2F(g)
• równanie kinetyczne
Równanie
sumaryczne
sekwencja
aktów
elementarnych
r = k [NO2][F2]
• mechanizm
Etaplimitujący
limitującyszybkość
szybkość
Etap
reakcji––najwolniejszy
najwolniejszyww
reakcji
sekwencji
sekwencji
NO2 + F2 → NO2F + F
F + NO2 → NO2F
2NO2 + F2 → 2NO2F
W jaki sposób przebiegają reakcje?
Jaki jest mechanizm reakcji?
• równanie stechiometryczne
2NO2(g) + F2(g) → 2NO2F(g)
• równanie kinetyczne
r = k [NO2][F2]
Niezgodność
Niezgodność
• mechanizm alternatywny mechanizmu z
mechanizmu z
równaniemkinetycznym
kinetycznym
NO2 + NO2 → N2O4równaniem
wykluczamechanizm
mechanizm
wyklucza
F → 2F
2
N2O4 + F → N2O4F
N2O4F → NO2F + NO2
NO2 + F → NO2F
W jaki sposób przebiegają reakcje?
Jaki jest mechanizm reakcji?
•
równanie stechiometryczne
2NO2(g) + F2(g) → 2NO2F(g)
• równanie kinetyczne
sekwencja
aktów
elementarnych
r = k [NO2][F2]
• mechanizm
Zgodnośćmechanizmu
mechanizmuzz
Zgodność
równaniemkinetycznym
kinetycznym
równaniem
niedowodzi
dowodzimechanizmu
mechanizmu
nie
NO2 + F2 → NO2F + F
F + NO2 → NO2F
Równanie
sumaryczne
• mechanizm należy potwierdzać doświadczalnie
2NO2 + F2 → 2NO2F
W jaki sposób przebiegają reakcje?
Reakcje katalityczne
•
katalizator biorąc udział w reakcji chemicznej
przyspiesza ją i kieruje w inną stronę lecz
nie występuje w równaniu stechiometrycznym
• działanie katalizatora polega na rozbiciu reakcji
na akty elementarne z udziałem katalizatora
Jak działa katalizator?
energia
Ea
Ea kat
stan 1
stan 2
postęp reakcji
∆H
= ∆Hkat
Jak
działa
katalizator?
Jak działa katalizator?
bez katalizatora
z katalizatorem
Jak działa katalizator?
Kat .Co
C 2 H 4 + H2 → C 2 H 6
Jak działa katalizator?
1. Dyfuzja H2
2. Adsorpcja substratu
H2 + 2☺ → 2H☺
3.
Dyfuzja C2H4
4. Adsorpcja substratu
C2H4 + 2☺ → C2H4 ☺2
5. Reakcja powierzchniowa
C2H4 ☺2 + 2H☺ → C2H6 ☺2 + 2 ☺
Film_ladowanie C2H4.mov
5. Desorpcja C2H6
C2H6 ☺2 → C2H6 + 2 ☺
Jak działa katalizator?
Number of collisions
with a given energy
Effective
collisions
(uncatalyzed)
Number of collisions
with a given energy
12_304
Ea (catalyzed )
E a (uncatalyzed )
(a)
Effective
collisions
(catalyzed)
Energy
Energy
(b)