STANOWISKO FORUM MEDYCYNY

STANOWISKO FORUM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
Związku Pracodawców Medycyny Prywatnej
W dniu 27 kwietnia 2016 roku na stronie internetowej Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych pojawił się
komunikat, do którego została załączona opinia prawna, dotyczący „zdalnej autoryzacji” wyników badań przez
diagnostę laboratoryjnego nieobecnego i nieuczestniczącego bezpośrednio w procesie diagnostycznym w danym
medycznym laboratorium diagnostycznym. W przedmiotowym komunikacie KIDL w sposób jednoznaczny wypowiada
się przeciwko możliwości autoryzacji wyniku badania laboratoryjnego „na odległość”.
W swojej argumentacji KIDL sięga do literalnego brzmienia ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku o diagnostyce
laboratoryjnej (dalej „Ustawa”), to jest art. 2 pkt. 4 gdzie czytamy, iż „czynności diagnostyki laboratoryjnej obejmują
wykonywanie oceny jakości i wartości diagnostycznej badań, o których mowa w pkt.1-3 oraz laboratoryjnej
interpretacji i autoryzacji wyniku badań” oraz do art. 16 ust.1 mówiącego o tym, iż „wykonywanie zawodu diagnosty
laboratoryjnego polega na wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 2, w laboratorium”.
Autoryzacja, to nic innego jak zatwierdzenie, zaakceptowanie, wyrażenie zgody na wykorzystanie. Istotą autoryzacji
jest więc zatwierdzenie badania, ustalenie, iż zostało wykonane zgodnie z przyjętymi procedurami i nadaje się do
przekazania zleceniodawcy. Kwestia metod ustalania zgodności przebiegu badania z procedurami jest tylko i
wyłącznie kwestią doboru narzędzi. W aktualnym stanie wiedzy i narzędzi służących współczesnemu człowiekowi
diagnosta dokonujący autoryzacji może korzystać nie tylko ze swoich zmysłów, ale przede wszystkim z danych o
charakterze obiektywnym. Dzięki odpowiednio zaawansowanym informatycznym systemom laboratoryjnym
diagnosta jest w stanie uzyskać i ocenić wszystkie informacje niezbędne do podjęcia decyzji o autoryzowaniu
konkretnych badań.
Autoryzacja na podstawie danych z systemu informatycznego o wysokim stopniu zaawansowania pozwala w
znakomicie lepszym stopniu wychwycić te badania, które na autoryzację nie zasługują. Jest ona znacznie
skuteczniejsza a kwestia obecności lub nieobecności osoby autoryzującej w pomieszczeniu laboratorium, w którym
odbywają się wszystkie fazy badania nie ma żadnego znaczenia praktycznego dla zasobu informacji jakimi dysponuje
podejmując decyzję o autoryzacji lub odmowie autoryzacji badania. Niezależnie bowiem od tego czy w
przedmiotowym laboratorium była ona obecna, posiada dokładnie taki sam zestaw danych o wszystkich istotnych
elementach procesu analitycznego.
Współcześnie, wobec dostępności zaawansowanych systemów informatycznych i szerokiego wkraczania technik
telemedycznych, dokonuje się zmian w całym ustawodawstwie. Ostatnio dopuszczone prawnie zostało dokonywanie
przez lekarzy np. opisów badań obrazowych wykonywanych u pacjentów z którymi lekarze nie mieli żadnej osobistej
styczności (a ocenę swą wydają wyłącznie w oparciu o analizę obrazu). Nie sposób odmówić analogicznego
uprawnienia diagnostom laboratoryjnym, którzy również w przypadku istotnej części badań oceniają nie fizycznie
istniejącą próbkę (często zamkniętą w specjalistycznym urządzeniu) ale obraz wyświetlony na monitorze
komputerowym, który właściwości tej próbki odzwierciedla.
Stanowisko prezentowane przez KRDL wykazuje cechy anachroniczności, zdaje się nie zauważać zmian zachodzących
we współczesnym świecie. Dla wsparcia swojej argumentacji powołuje się na stanowisko pojedynczych
departamentów w Ministerstwie Zdrowia, dobrze wiedząc, że tego typu opinie nie są źródłami powszechnie
obowiązującego prawa.
W świetle wszystkich wyżej wymienionych okoliczności, stosowanie technik telemedycznych, w tym zdalnej
autoryzacji, jest nie tylko prawnie dozwolone ale i racjonalnie uzasadnione, a przy tym wymusza stosowanie
rozwiązań organizacyjnych służących jak największej i najbardziej obiektywnej kontroli nad procesem analitycznym.
Obecny, anachroniczny już zapis o konieczności przebywania podczas czynności w laboratorium wymaga na pewno
zmiany dla klarowności prawa, tym niemniej - w obecnym stanie prawnym - diagnosta przebywający w
laboratorium może autoryzować wszystkie dostępne mu wyniki, co do których nie ma wątpliwości, że zasługują na
Pracodawcy Medycyny Prywatnej
ul. Mińska 69 lok. 57, 03-828 Warszawa
KRS 0000123338
http://www.medycynaprywatna.pl
autoryzowanie. Kwestie rozważane obecności przy próbce w momencie wykonywania czynności diagnostyki
laboratoryjnej nie są regulowane przez żadne przepisy prawne.
Forum Medycyny Laboratoryjnej: Alab laboratoria sp. z o.o., Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej Sp. z o.o.,
Diagnostyka sp. z o.o., Synevo sp. z o.o., Synlab Sp. z o.o.
Warszawa 16 maja 2016
Pracodawcy Medycyny Prywatnej
ul. Mińska 69 lok. 57, 03-828 Warszawa
KRS 0000123338
http://www.medycynaprywatna.pl