Przedmiot: FIZJOLOGIA ROŚLIN

Uchwała nr 19
Rady Wydziału Hodowli i Biologii Zwierząt
Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
z dnia 18.12.2009
w sprawie: zakresu egzaminu licencjackiego na studiach pierwszego stopnia na kierunku Biologia.
Egzamin licencjacki na studiach pierwszego stopnia na kierunku Biologia obejmuje zagadnienia z
następujących przedmiotów: biochemii ogólnej, biochemii kwasów nukleinowych i białek,
fizjologii zwierząt, fizjologii roślin, genetyki, biologii komórki, histologii, zoologii, botaniki
oraz mikrobiologii.
____________________________________________________________________
Zagadnienia na egzamin licencjacki
dla studentów stacjonarnych kierunku BIOLOGIA studia I stopnia
BIOCHEMIA OGÓLNA
1. Budowa i rola aminokwasów i białek (tez ogólnie biosynteza białka)
2. Cukry, budowa, rodzaje, znaczenie (przemiany węglowodanów w organizmie)
3. Budowa i rola tłuszczy (tez podstawy spalania i synteza)
4. Budowa i rola enzymów, przebieg katalizy enzymatycznej
5. Budowa i rola kwasów nukleinowych
6. Droga prowadząca od genotypu do fenotypu i kod genetyczny
7. Ogólny przebieg szlaków metabolicznych, ich znaczenie, lokalizacja w komórce i powiązanie ze
sobą szlaków
8.Przeplyw energii w komórce, rola ATP, mitochondria, rybosomy, lizosomy
9. Błony biologiczne, budowa i znaczenie, transport przez błony
BIOCHEMIA KWASÓW NUKELINOWYCH I BIAŁEK
1. Budowa i rola DNA i RNA
2. Centralny dogmat biologii molekularnej
3. Replikacja, transkrypcja, kod genetyczny
4. Budowa I, II, III i IV rz. białek – przykłady
5. Biosynteza białek
1
FIZJOLOGIA ZWIERZĄT
1. Potencjał spoczynkowy (rola pompy Na-K), potencjał czynnościowy, działanie synapsy
chemicznej i elektrycznej
2. Skurcz mięśnia: i) poprzecznie prążkowanego (ślizgowa teoria skurczu, stężenie pośmiertne)
ii) mięśnia gładkiego
3. Charakterystyka pracy serca (cykl pracy serca, molekularny mechanizm skurczu serca,
automatyzm pracy serca, wpływ układu nerwowego na pracę serca)
4. Układ krążenia: i) przystosowanie do pełnionej funkcji tętnic, żył i naczyń włosowatych, ii)
ciśnienie krwi w dużym krwioobiegu
5. Mechanizm wdechu i wydechu
6. Charakterystyka: i) elementów morfotycznych krwi, ii) osocza krwi, iii) grup krwi i
czynnika Rh
7. Hemoglobina - budowa, funkcja, rodzaje
8. Trawienie węglowodanów, lipidów i białek (enzymy trawienne śliny, soku żołądkowego,
trzustkowego i jelitowego)
9. Funkcje wątroby (skład i rola żółci)
10. Hormony regulujące: i) gospodarkę węglowodanową, ii) gospodarkę wodno-mineralną
11. Oś podwzgórze – przysadka – tarczyca/nadnercza/gonady
12. Powstawanie i dojrzewanie komórek rozrodczych: i) spermatogeneza i budowa plemnika, ii)
oogeneza i cykl płciowy
13. Siara i mleko - skład, funkcje
14. Aparat przykłębuszkowy - budowa i funkcje
15. Mocz pierwotny i ostateczny – skład i powstawanie (wzmacniacz i wymieniacz
przeciwprądowy)
FIZJOLOGIA ROŚLIN
1. Gospodarka wodna rośliny – istota procesu, mechanizmy pobierania, przewodzenia i
wydalania wody przez roślinę, wpływ czynników zewnętrznych na stosunki wodne w
roślinie.
2. Odżywianie mineralne – istota procesu, mechanizmy pobierania i transportu jonów
(mechanizm bierny i aktywny), pierwiastki niezbędne i ich rola fizjologiczna, wpływ
czynników zewnętrznych na pobieranie jonów, antagonizm i synergizm jonów
3. Fotosynteza – znaczenie fotosyntezy dla obiegu węgla w przyrodzie, istota procesu,
barwniki fotosyntetyczne, faza świetlna procesu fotosyntezy (fosforylacja cykliczna i
niecykliczna), faza niezależna od światła (rośliny C3, C4, CAM), wpływ czynników
zewnętrznych na intensywność fotosyntezy
4. Istota i znaczenie procesu fotorespiracji
5. Oddychanie roślin – istota procesów oddechowych, etapy oddychania tlenowego, funkcja
biochemiczna i energetyczna oddychania, wpływ czynników zewnętrznych na intensywność
oddychania.
6. Metabolity wtórne roślin i ich funkcje fizjologiczne
7. Wzrost i rozwój roślin – spoczynek, kiełkowanie, faza wegetatywna i generatywna, starzenie
8. Regulatory wzrostu i rozwoju
2
9. Regulacja hormonalna wzrostu i rozwoju roślin
10. Wpływ czynników zewnętrznych na procesy wzrostowo-rozwojowe
11. Ruchy roślin – znaczenie fizjologiczne i mechanizmy
12. Reagowanie roślin na niekorzystne czynniki środowiska, stres biotyczny i abiotyczny,
aklimatyzacja i adaptacja roślin do warunków stresowych
GENETYKA
1.
Podstawowe mechanizmy dziedziczenia
2.
Organizacja genomu wirusów, prokariotów i eukariontów
3.
Podstawowe wiadomościz zakresu budowy i organizacji genomu jądrowego i
pozajądrowego (genom mitochondrialny i chloroplastowy)
4.
Budowa chromosomu i genu
5.
Kod genetyczny
6.
Chromosomowa teoria dziedziczenia
7.
Mejoza (rekombinacja genetyczna)
8.
Mutacje genomowe i chromosomowe oraz ich wpływ na fenotyp oraz przebieg mejozy
9.
Regulacja ekspresji genów u pro- i eukariotów
10. Mutacje genowe i działanie mutagenów
11. Charakterystyka klas markerów genetycznych i ocena ich przydatności w analizie
genetycznej
12. Przykłady monogenowych chorób dziedzicznych
13. Genetyczna kontrola odporności (geny kompleksu MHC, podłoże molekularne
14. różnorodności przeciwciał i receptorów limfocytów T)
15. Podstawy genetyki populacji, z uwzględnieniem prawa równowagi genetycznej HardyWeinberga
16. Cechy ilościowe
17. Geny z dużym efektem działania i regiony QTL.
BIOLOGIA KOMÓRKI
1. Eukaryota i prokaryota, filogeneza, podobieństwa i różnice w budowie
2. Błony komórkowe – budowa cząsteczkowa i funkcje
3. System GERL: peroksysomy, siateczka śródplazmatyczna gładka i szorstka, aparat
Golgiego
4. Transport pęcherzykowy i udział aparatu Golgiego w sekrecji białek, import białek
5. Degradacja substratów w komórce (lizosomy: rola i budowa, hydrolazy lizosomowe,
degradacja białek –proteosomy i udział ubikwityny w sygnałowej degradacji białek)
6. Jądro komórkowe, jąderko, organizacja chromatyny, pory jądrowe
7. Cykl komórkowy i jego regulacja
8. Podziały komórkowe (mitoza, mejoza)
9. Cytoszkielet – budowa i organizacja filamentów cytoszkieletu oraz ich funkcje
10. Receptory komórkowe i wtórne przekaźniki
11. Uszkodzenia DNA i podstawowe strategie ich naprawy
12. Starzenie i śmierć komórki (nekroza i apoptoza)
13. Cytozol
14. Matriks zewnątrzkomórkowa
3
HISTOLOGIA
1. Pochodzenie, typy, funkcje i odnowa tkanki nabłonkowej
2. Budowa i funkcje specjalnych struktur nabłonkowych (błona podstawna, połączenia
międzykomórkowe, mikrokosmki, rzęski)
3. Tkanka gruczołowa – typy gruczołów i sposoby wydzielania komórkowego
4. Zróżnicowanie strukturalne i funkcjonalne typów tkanki łącznej
5. Charakterystyka komórek wolnych tkanki łącznej właściwej
6. Charakterystyka włókien tkanki łącznej
7. Krew – elementy morfotyczne i osocze
8. Tkanki łączne oporowe – budowa jednostek tkanki chrzęstnej i kostnej
9. Powstawanie i modelowanie kości
10. Charakterystyka typów tkanki mięśniowej
11. Mikrostruktura jednostek kurczliwych mięśnia gładkiego i poprzecznie prążkowanego
12. Typy neuronów. Ultrastruktura neuronu
13. Typy, budowa i funkcje komórek glejowych
14. Budowa mikroskopowa naczyń krwionośnych i ich funkcje
15. Budowa i funkcjonowanie grudki chłonnej i węzła chłonnego w organizmie
16. Gruczoły i komórki dokrewne – budowa mikroskopowa i funkcje
17. Zróżnicowanie budowy mikroskopowej narządów układu pokarmowego u zwierząt
mięsożernych i roślinożernych (jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube)
18. Mikrostruktura wątroby. Ultrastruktura hepatocytu
19. Mikrostruktura części zewnątrz-i wewnątrzwydzielniczej trzustki
20. Charakterystyka mikrostruktury nefronu jako jednostki funkcjonalnej nerek
21. Elementy budujące ciałko nerkowe i ich charakterystyka.
22. Aparat przykłębuszkowy
23. Proces oogenezy ssaków
24. Proces folikulogenezy. Budowa i funkcje elementów dojrzałego pęcherzyka jajnikowego
25. Mikrostruktura i funkcja jajowodu i macicy
26. Łożysko ssaków – zmienność w budowie bariery łożyskowej
27. Charakterystyka budowy mikroskopowej kanalika plemnikotwórczego i bariery krew –
jądro
28. Proces spermatocytogenezy
29. Proces spermiogenezy i fazy powstawania plemnika
30. Mikrostruktura i funkcje najądrza i nasieniowodu
ZOOLOGIA
1. plan budowy i fizjologia organizmu jednokomórkowego
2. typy rozmnażania pierwotniaków
3. powstanie zwierząt wielokomórkowych,
4. schematy budowy ścian ciała u zwierząt wielokomórkowych
5. typy jam ciała
6. pasożytnictwo
7. stawonogi - budowa morfologiczna i anatomiczna
4
8. rozmnażanie i rozwój stawonogów
9. mięczaki, przedstrunowce i szkarłupnie – budowa
10. strunowce - rozmnażanie, rodzaje pokrycia ciała, budowa szkieletu
11. budowa układów: nerwowego, pokarmowego, oddechowego, krążenia, wydalniczego,
rozrodczego
12. Co to są korytarze ekologiczne i dlaczego powinno się je utrzymywać?
13. Dlaczego nie należy wprowadzać gatunków obcych (np. żółwi ozdobnych) do środowiska
naturalnego?
14. Jaką funkcję w obiegu chorób od-wektorowych pełnią zwierzęta będące słabymi
rezerwuarami patogenów?
15. Natura 2000
16. Gatunki inwazyjne
17. Zapylanie roślin – charakterystyka zjawiska
18. Rodzaje doboru – dobór naturalny, płciowy i sztuczny
BOTANIKA
1. Organella komórkowe typowe dla komórki roślinnej
2. Rodzaje i funkcje tkanek roślinnych
3. Rodzaje organów wegetatywnych i generatywnych
4. Przystosowanie roślin do różnych warunków ekologicznych (grupy ekologiczne)
5. Cele i zadania systematyki oraz jednostki systematyczne
6. Pojęcie gatunku
7. Zróżnicowanie taksonomiczne roślin
8. Glony jako grupa ekologiczna i systematyczna
9. Rośliny lądowe – główne linie rozwojowe (przewaga gametofitu, przewaga sporofitu)
10. Znaczenie przedstawicieli rodzin: Pinnaceae, Brassicaceae, Fabaceae, Apiaceae, Rosaceae,
Poaceae
MIKROBIOLOGIA
1. Klasyfikacja drobnoustrojów
2. Podstawy nazewnictwa i systematyki.
3. Budowa drobnoustrojów priokariotycznych; najważniejsze struktury komórkowe
4. Bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemnie; równica w budowie ściany komórkowej i
właściwościach.
5. Morfologia bakterii (kształt, otoczki, ruch).
6. Charakterystyka najważniejszych grup bakterii (występowanie, rozmnażanie, rola w
środowisku).
7. Budowa komórek eukariotycznych; najważniejsze struktury komórkowe.
8. Charakterystyka najważniejszych grup pleśni i drożdży (budowa, występowanie,
odżywianie, rozmnażanie, rola w środowisku).
9. Budowa przetrwalników. Przetrwalnikowanie.
10. Wytrzymałość przetrwalników na działanie temperatury (krzywa termicznej
inaktywacji).
11. Auksotrofizm i heterotrofizm.
5
12. Wymagania pokarmowe mikroorganizmów (źródła składników odżywczych,
energetycznych i wzrostowych); pożywki mikrobiologiczne.
13. Sposoby pozyskiwania energii przez drobnoustroje; najważniejsze szlaki metaboliczne.
14. Oddychanie tlenowe i beztlenowe.
15. Wpływ czynników fizykochemicznych (temperatury, pH, tlenu i gazów obojętnych,
ciśnienia osmotycznego, promieniowania) na wzrost, przeżywalność i aktywność
metaboliczną drobnoustrojów.
16. Krzywa wzrostu
17. Udział drobnoustrojów w obiegu pierwiastków w przyrodzie.
18. Drobnoustroje w ochronie środowiska
19. Wzajemne stosunki między drobnoustrojami i innymi organizmami.
20. Źródła zakażeń.
21. Zatrucia pokarmowe, choroby zakaźne i odzwierzęce.
22. Przygotowanie i przechowywanie materiałów klinicznych (badanie materiałów
klinicznych).
23. Schemat postępowania diagnostycznego
24. Izolacja i identyfikacja drobnoustrojów
25. Schemat postępowania diagnostycznego
26. Mikroflora fizjologiczna człowieka i zwierząt
27. Charakterystyka najważniejszych grup drobnoustrojów występujących w produktach
żywnościowych
28. Wykorzystanie drobnoustrojów i produktów ich metabolizmu w przemyśle
12.05.2014
6