Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień

KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA
Post powanie w sprawach o uznanie postanowie
wzorca umowy za niedozwolone
Polecamy nasze publikacje z serii Krótkie Komentarze Becka:
P. Zimmerman
PRAWO UPADŁO CIOWE I NAPRAWCZE. KOMENTARZ
W. Maciejko, A. Korcz-Maciejko
WIADCZENIA RODZINNE. KOMENTARZ, wyd. 2
W. Maciejko, M. Wojewódka, A. Kopeć
WIADCZENIA EMERYTALNE. KOMENTARZ
K. Pietrzykowski
SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE. KOMENTARZ, wyd. 4
M. Barzycka-Banaszczyk
KODEKS PRACY. KOMENTARZ, wyd. 5
K. Gromek
WŁADZA RODZICIELSKA. KOMENTARZ
Z. Marmaj, G. Bieniek
WŁASNO Ć LOKALI. KOMENTARZ, wyd. 7
J. Ignaczewski
MAŁ E SKIE USTROJE MAJ TKOWE. KOMENTARZ, wyd. 3
P. Ksi ak
BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE. KOMENTARZ
www.sklep.beck.pl
Post powanie w sprawach
o uznanie postanowie
wzorca umowy
za niedozwolone
Komentarz
Monika Rejdak
WYDAWNICTWO C.. H. BECK
WARSZAWA 2009
Post powanie w sprawach o uznanie postanowie wzorca umowy
za niedozwolone
Stan prawny: listopad 2008
Redakcja: Aleksandra Dró d
© Wydawnictwo C. H. Beck 2009
Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00–203 Warszawa
Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck
Druk i oprawa: Studio Spartan, Gdynia
ISBN 978-83-255-0424-3
M owi Konradowi oraz Córeczce Dominisi
za to, co im nale ne.
Spis tre ci
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
IX
Wykaz literatury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII
A. Tekst ustawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kodeks post powania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r.
(Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) (wyci g) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
B. Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
1
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
Kodeks post powania cywilnego (wyci g) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19
Cz ć pierwsza. Post powanie rozpoznawcze . . . . . . . . . . . . . . . .
20
Ksi ga pierwsza. Proces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
Tytuł VII. Post powania odr bne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
Dział IVa. Post powanie w sprawach gospodarczych . . . . . . . . . .
Rozdział 3. Post powanie w sprawach o uznanie postanowie
wzorca umowy za niedozwolone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47936. Wła ciwo ć s du ochrony konkurencji
i konsumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47937. Wył czenie przepisów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47938. Legitymacja czynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47939. Termin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47940. Zaniechanie stosowania wzorca . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47941. Uznanie powództwa; zakaz ugody . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47942. Tre ć wyroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47943. Skutek wobec osób trzecich . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47944. Publikacja wyroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47945. Rejestr niedozwolonych klauzul . . . . . . . . . . . . . . .
20
20
66
71
108
108
111
114
164
188
188
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
199
20
VII
Wykaz skrótów
1. ródła prawa
AGBG . . . . . . . . . . . . . Das Gesetz zur Regelung des Rechts der Allgemeinen Geschäftsbedingungen (ustawa o ogólnych
warunkach umów z 9.12.1976 r.)
BGB . . . . . . . . . . . . . . . Burgerliches Gesetzbuch (niemiecki kodeks cywilny)
dyrektywa 93/13 . . . . . Dyrektywa Rady EWG 93/13 z 5.4.1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.Urz. WE 1993 L 95/29)
dyrektywa 98/27 . . . . . Dyrektywa 98/27/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady z 19.5.1998 r. w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk w celu ochrony interesów
konsumentów (Dz.Urz. WE 1998 L 166/51)
KC . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.
Nr 16, poz. 93 ze zm.)
Konstytucja RP . . . . . . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r.
(Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
KPC . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks post powania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
KRSU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze S dowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.)
KW . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykrocze (t.j. Dz.U.
z 2007 r. Nr 109, poz. 756 ze zm.)
OchrKonsU . . . . . . . . . ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.)
ProdNiebU . . . . . . . . . ustawa z 2.3.2000 r. o ochronie niektórych praw
konsumentów oraz o odpowiedzialno ci za szkod
wyrz dzon przez produkt niebezpieczny (Dz.U.
Nr 22, poz. 271 ze zm.)
rozporz dzenie
z 19.7.2000 r. . . . . . . . . rozporz dzenie Rady Ministrów z 19.7.2000 r. w sprawie wzoru rejestru postanowie wzorców umowy
uznanych za niedozwolone (Dz.U. Nr 62, poz. 723)
SwDzGospU . . . . . . . . ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalno ci gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.)
IX
Wykaz skrótów
TWE . . . . . . . . . . . . . . Traktat ustanawiaj cy Wspólnot Europejsk
(Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2)
UCTA. . . . . . . . . . . . . . Unfair Contract Terms Act (ustawa o nieuczciwych
postanowieniach umowy)
UklaG . . . . . . . . . . . . . Gesetz über Unterlassungsklagen bei Verbraucherrechts – und anderer Verstö en
ZmKPC . . . . . . . . . . . . ustawa z 16.11.2006 r. o zmianie ustawy – Kodeks
post powania cywilnego oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. Nr 235, poz. 1699)
ZNKU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503
ze zm.)
2. Organy, instytucje i organizacje
ETS . . . . . . . . . . . . . . . Europejski Trybunał Sprawiedliwo ci
KE . . . . . . . . . . . . . . . . Komisja Europejska
Prezes UOKiK . . . . . . Prezes Urz du Ochrony Konkurencji i Konsumentów
RM . . . . . . . . . . . . . . . Rada Ministrów
SA . . . . . . . . . . . . . . . . S d Apelacyjny
SN . . . . . . . . . . . . . . . . S d Najwy szy
SOKiK. . . . . . . . . . . . . S d Ochrony Konkurencji i Konsumentów
TK . . . . . . . . . . . . . . . . Trybunał Konstytucyjny
UE . . . . . . . . . . . . . . . . Unia Europejska
UOKiK . . . . . . . . . . . . Urz d Ochrony Konkurencji i Konsumentów
WE . . . . . . . . . . . . . . . Wspólnota Europejska
Wspólnota . . . . . . . . . . Wspólnota Europejska
3. Publikatory i czasopisma
Biul. SN. . . . . . . . . . . . Biuletyn SN
CJQ . . . . . . . . . . . . . . . Civil Justice Quarterly
Dz.U. . . . . . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw
Dz.Urz. UE . . . . . . . . . Dziennik Urz dowy Unii Europejskiej
Dz.Urz. UOKiK . . . . . Dziennik Urz dowy Urz du Ochrony Konkurencji
i Konsumentów
ERPL . . . . . . . . . . . . . . European Review of Private Law
FI . . . . . . . . . . . . . . . . . Forum Internationale
GSP . . . . . . . . . . . . . . . Gda skie Studia Prawnicze
KPP . . . . . . . . . . . . . . . Kwartalnik Prawa Prywatnego
X
Wykaz skrótów
MoP . . . . . . . . . . . . . . . Monitor Prawniczy
MSiG . . . . . . . . . . . . . . Monitor S dowy i Gospodarczy
NP . . . . . . . . . . . . . . . . Nowe Prawo
NPal. . . . . . . . . . . . . . . Nowa Palestra
OSA. . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S dów Apelacyjnych
OSN. . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S du Najwy szego
OSNC . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S du Najwy szego – Izba Cywilna
OSP . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S dów Polskich
OSPiKA. . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S dów Polskich i Komisji Arbitra owych
PiP . . . . . . . . . . . . . . . . Pa stwo i Prawo
PPH . . . . . . . . . . . . . . . Przegl d Prawa Handlowego
Pr. Sp. . . . . . . . . . . . . . Prawo Spółek
PS . . . . . . . . . . . . . . . . Przegl d S dowy
PUG. . . . . . . . . . . . . . . Przegl d Ustawodawstwa Gospodarczego
R. Pr. . . . . . . . . . . . . . . Radca Prawny
Rej. . . . . . . . . . . . . . . . Rejent
RPEiS . . . . . . . . . . . . . Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Rzeczp. . . . . . . . . . . . . Rzeczpospolita
S.C. . . . . . . . . . . . . . . . Studia Cywilistyczne
SP . . . . . . . . . . . . . . . . Studia Prawnicze
SPP . . . . . . . . . . . . . . . Studia Prawa Prywatnego
Zb. Orz. . . . . . . . . . . . . Zbiór Orzecze Europejskiego Trybunału Sprawiedliwo ci
ZNUJ . . . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiello skiego
4. Inne skróty
art. . . . . . . . . . . . . . . . . artykuł
cz. . . . . . . . . . . . . . . . . cz ć
itd. . . . . . . . . . . . . . . . . i tak dalej
itp. . . . . . . . . . . . . . . . . i tym podobne
m.in. . . . . . . . . . . . . . . mi dzy innymi
n. . . . . . . . . . . . . . . . . . nast pny (-a, -e)
np. . . . . . . . . . . . . . . . . na przykład
Nr . . . . . . . . . . . . . . . . numer
op. cit. . . . . . . . . . . . . . opus citatum
poz. . . . . . . . . . . . . . . . pozycja
red. . . . . . . . . . . . . . . . redakcja
s. . . . . . . . . . . . . . . . . . strona
T. lub t. . . . . . . . . . . . . tom
XI
Wykaz skrótów
t.j. . . . . . . . . . . . . . . . . tekst jednolity
tzw. . . . . . . . . . . . . . . . tak zwany (-a, -e)
w zw. z . . . . . . . . . . . . w zwi zku z
z. . . . . . . . . . . . . . . . . . zeszyt
zd. . . . . . . . . . . . . . . . . zdanie
ze zm. . . . . . . . . . . . . . ze zmian (-ami)
zob. . . . . . . . . . . . . . . . zobacz
XII
Wykaz literatury
Allerhand M., Kilka uwag o wyrokach konstytutywnych, PPC 1936, z. 10, 11.
Allerhand M., Wyroki nakazuj ce zło enie o wiadczenia woli, PPC 1937,
z. 3–4, 5–6, 7–8.
Bednarek M., Wzorce umów w prawie polskim, Warszawa 2005.
Bednarek M., w: System prawa prywatnego. Prawo zobowi za – cz ć
ogólna, t. V, pod red. E. Ł towskiej, Warszawa 2006.
Bernitz U., Valuation of legislative attempts on unfair terms in consumer
contracts in Sweden, w: Unfair terms in consumer contracts, ed. Th. Bougoignie, Louvaine–La Neuve 1983.
Bieniek G., w: Kodeks post powania cywilnego, t. I, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006.
Bourgoignie T., The evaluation of the new Polish legislation on the matter of consumer protection from the European perspective. The case of
unfair terms in consumer contracts, w: The evaluation of the new polish
legislation in the matter of consumer protection from the european perspective, pod red. M. K pi skiego, Pozna 2001.
Broniewicz W., Post powanie cywilne w zarysie, Warszawa 2005.
Calais-Auloy J., Bihl L., Voluation of legislative attemts on unfair terms in
consumer contracts in France, w: Unfair terms in consumer contracts,
ed. Th. Bourgoignie, Louvain–La Neuve 1983.
Cappelletti M., Garth B., Finding an Appropriate Compromise: A Comparative Study of Individualistic Models and Group Rights in Civil Procedure, CJQ 1986.
Ciepła H., w: Kodeks post powania cywilnego. Komentarz, t. I, pod red.
K. Piaseckiego, Warszawa 2006.
Ciuklin L., w: L. Ciuklin, A. Jakubecki, N. Kowal, Krajowy Rejestr S dowy
i post powanie rejestrowe. Praktyczny komentarz, Warszawa 2002.
Czachórski W., Zobowi zania. Zarys wykładu (oprac. A. Brzozowski,
M. Safjan, E. Skowro ska-Bocian), Warszawa 2002.
Czech B., w: Kodeks post powania cywilnego. Komentarz, t. I, pod red.
K. Piaseckiego, Warszawa 2006.
Dalka S., Post powanie w sprawach gospodarczych przed s dami powszechnymi, Pal. 1990, Nr 1.
Dauses M. A., Sturm M., Prawne podstawy ochrony konsumenta na wewn trznym rynku Unii Europejskiej, KPP 1997, z. 1.
XIII
Wykaz literatury
Dolecki H., Ci ar dowodu w polskim procesie cywilnym, Warszawa 1998.
Dolecki H., Post powanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2005.
Doma ski L., Instytucje Kodeksu zobowi za , t. I, Warszawa 1936.
Ereci ski T., w: Komentarz do Kodeksu post powania cywilnego, cz. I,
t. 2, pod red. T. Ereci skiego, Warszawa 2007.
Ereci ski T., w: Kodeks post powania cywilnego. Komentarz, cz. I, t. 2,
pod red. T. Ereci skiego, Warszawa 2006.
Ereci ski T., w: Komentarz do Kodeksu post powania cywilnego, cz. 1,
t. I, Warszawa 2002.
Faulk R. O., Armageddon through aggregation? The use and abuse of class
actions in international dispute resolution, w: International perspectives
on consumers’ access to justice, ed. Ch. E. F. Rickett, T. G. W. Telfer,
Cambridge 2003.
Flaga-Gieruszy ska K., w: Kodeks post powania cywilnego, Komentarz,
t. I, pod red. A. Zieli skiego, Warszawa 2006.
Flejszar R., Przedsi biorca w post powaniu cywilnym rozpoznawczym,
Warszawa 2006.
Flejszar R., Post powanie w sprawach gospodarczych. Komentarz, Warszawa 2007.
Gajda K., Rozwi zywanie indywidualnych sporów konsumenckich,
w: Czterdziestolecie Kodeksu post powania cywilnego. Zjazd Katedr
Post powania Cywilnego w Zakopanem, 7–9.10.2005 r., Kraków 2006.
Gajda K., Dochodzenie roszcze konsumenckich, w: Europejskie prawo konsumenckie a prawo polskie, Kraków 2005, pod red. E. Nowi skiej i P. Cybuli.
Gawlik B., Skutki wyroku w sprawach o uznanie postanowie wzorca
umowy za niedozwolone, w: Prace po wi cone pami ci Adama Uruszczaka. Prace Instytutu Prawa Własno ci Intelektualnej UJ, z. 96, Kraków 2006.
Gołaczy ski J., Umowy elektroniczne – próba deinicji, w: Prawo umów
elektronicznych, pod red. J. Gołaczy skiego, Kraków 2006.
Gołaczy ski J., Wzorce i niedozwolone klauzule umowne w praktyce bankowej po wej ciu w ycie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialno ci za szkod wyrz dzon przez produkt
niebezpieczny, PS 2001, Nr 11–12.
Grzybowski S., Prawo cywilne. Zarys cz ci ogólnej, Warszawa 1985.
Grzybowski S., w: System prawa cywilnego. Cz ć ogólna, t. I, Wrocław 1974.
Gudowski J., w: Komentarz do Kodeksu post powania cywilnego, cz. I,
t. 1, pod red. T. Ereci skiego, Warszawa 2002.
Haberko J., Nieuczciwe klauzule umowne w umowach konsumenckich zawieranych przy u yciu wzorca, PS 2005, Nr 11–12.
XIV
Wykaz literatury
Hahn Z., Powaga rzeczy os dzonej, PPC 1935, Nr 9, 10, 11, 12.
Hahn Z., Powództwa o ukształtowanie prawa, NPal. 1935, Nr 6–7, 8, 9.
Hahn Z., Powództwo o wiadczenie, NPal. 1935, Nr 4.
Hart D., Substantive and relexive elements in modern contract law,
w: Unfair terms in consumer contracts, ed. Th. Bourgoignie, Louvain–
La Neuve 1983.
Harvey B. W., Parry D. I., The law of Consumer Protection and Fair Trading, London 2000.
Hensen H. D., w: P. Ulmer, H. E. Brandner, H. D. Hensen, H. Schmidt,
AGB–Gesetz, Köln 2003.
Hippel von E., Verbraucherschutz, Tübingen 1986.
Hodges Ch., Approaches to Group Litigation: The Experience of Differing
Approaches and the Reed fo Particular Solutions and for Flexibility,
w: Materiały z Konferencji dotycz cej pozwów zbiorowych, Warszawa
18–19.1.2007 r.
Hondius E., The legal control on unfair terms in consumer contracts: some comparative observations, w: Unfair terms in consumer contracts,
ed. Th. Bourgoignie, Louvain–La Neuve 1983.
Hondius E., The Reception of the Directive on Unfair Terms in Consumer
Contracts by Member States, ERPL 1995, Nr 3.
Hopt K., Ogólne warunki umów i ich kontrola jako problem nowoczesnego
społecze stwa industrialnego, PiP 1986, z. 8.
Howells G., Weatherill S., Consumer protection law, Aldershot–Brookield,
USA–Singapore–Sydney 1995.
Ignatowicz J., w: System prawa cywilnego, Cz ć ogólna, t. I, pod red.
S. Grzybowskiego, Wrocław 1985.
Jacyszyn J., Wykonywanie wolnych zawodów w Polsce, Warszawa 2004.
Jacyszyn J., Antyprzedsi biorcy z natury, Rzeczp. 2005, Nr 11.
Jagielska M., Skutki wpisu postanowienia wzorca umownego do rejestru
niedozwolonych postanowie , EPS 2007, Nr 5.
Jagielska M., Niedozwolone klauzule umowne, w: Europejskie prawo konsumenckie a prawo polskie, pod red. E. Nowi skiej, P. Cybuli, Kraków
2005.
Jagielska M., Nowelizacja Kodeksu cywilnego: kontrola umów i wzorców
umownych, MoP 2000, Nr 11.
Jakubecki A., Naczelne zasady post powania cywilnego w wietle nowelizacji Kodeksu post powania cywilnego, w: Czterdziestolecie Kodeksu
post powania cywilnego. Zjazd Katedr Post powania Cywilnego w Zakopanem, 7–9.10.2005 r., Kraków 2006.
Jakubecki A., Post powanie zabezpieczaj ce w sprawach z zakresu własno ci intelektualnej, Kraków 2002.
Jakubecki A., Prejudycjalno ć w post powaniu cywilnym, NP 1982, Nr 7.
XV
Wykaz literatury
Jakubecki A., Wprowadzenie do Kodeksu post powania cywilnego, Kraków 2003.
Jakubecki A., w: L. Ciuklin, A. Jakubecki, N. Kowal, Krajowy Rejestr S dowy i post powanie rejestrowe. Praktyczny komentarz, Warszawa 2002.
Jankowski J., w: Model prawnej ochrony konsumenta, pod red. G. Rokickiej, Warszawa 1996.
Jesionowska B., Charakter prawny wpisu klauzuli abuzywnej do rejestru
postanowie wzorców umowy uznanych za niedozwolone, PUB 2006,
Nr 11.
J drzejewska M., Współuczestnictwo procesowe. Istota, zakres, rodzaje,
Warszawa 1975.
J drzejewska M., w: Komentarz do Kodeksu post powania cywilnego,
cz. I, t. 1, pod red. T. Ereci skiego, Warszawa 2002.
J drzejewska M., w: Kodeks post powania cywilnego. Komentarz, cz. I,
t. 2, pod red. T. Ereci skiego, Warszawa 2006.
Jodłowski J., K. Weitz, w: J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. MisiukJodłowska, K. Weitz, Post powanie cywilne, Warszawa 2002.
Joerges Ch., The Europeanisation of Private Law as a Rationalisation Process and as a Contest of Disciplines – an Analysis of the Directive on
Unfair Terms in Consumer Contracts, ERPL 1995, Nr 3.
Jolowicz J., The protection of diffuse, fragmanted and collective interest
in civil litigation, w: Effektiver Rechtsschutz und verfassungsmassige
Ordnung. Diskussionsberichte zum VII Internationalen Kongress für
Prozeßrecht, Würzburg 1983.
Kadzik A., Post powanie w sprawach o uznanie postanowie wzorca umowy za niedozwolone (abstrakcyjna kontrola wzorców umownych),
R. Pr. 2003, Nr 4.
Ka ska K., Poj cie konsumenta w Kodeksie cywilnym na tle tendencji europejskich, KPP 2004, z. 1.
Katner W. J., Ogólne warunki umów, wzory umów i regulaminy w wietle
nowelizacji Kodeksu cywilnego z 1990 roku, w: Rozprawy z polskiego
i europejskiego prawa prywatnego, Kraków 1994.
Klein A., Elementy zobowi zaniowego stosunku prawnego, Wrocław 2005.
Klimkowicz J., Interwencja uboczna według Kodeksu post powania cywilnego, Warszawa 1972.
Knoppek K., Dokument w procesie cywilnym, Pozna 1993.
Kohutek K., Kontrola tre ci ogólnych warunków umów bankowych na tle
nowelizacji Kodeksu cywilnego w dziedzinie ochrony konsumenta, PB
2000, Nr 12.
Koroluk S., Nowa deinicja konsumenta w KC, R. Pr. 2003, Nr 3.
Koroluk S., Zmiana deinicji konsumenta w Kodeksie cywilnym – propozycja interpretacji, MoP 2003, Nr 10.
XVI
Wykaz literatury
Koroluk S., Tre ć umów konsumenckich (niedozwolone postanowienia
umowne), w: A. Pawłowski, S. Koroluk, Prawo ochrony konsumentów,
Warszawa 2002.
Korzan K., Orzeczenia konstytutywne w post powaniu cywilnym, Warszawa 1972.
Korzan K., w: System prawa procesowego cywilnego, t. II, Wrocław
1987.
Korzonek J., Rosenblüth I., Kodeks zobowi za . Komentarz, t. I, Kraków
1935.
Kosikowski C., w: Kosikowski C., Ławicki T., Ochrona prawna konkurencji
i zwalczanie praktyk monopolistycznych, Warszawa 1994.
Kubala W., Wzorzec umowy, Pr. Sp. 2001, Nr 9.
Lapierre J., Weitz K., w: J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Post powanie cywilne, Warszawa 2005.
Lapierre J., Ugoda s dowa w polskim procesie cywilnym, Warszawa
1968.
Lasok D., Zarys prawa Unii Europejskiej, cz. II, Toru 1998.
Lawson R., Exclusion clauses and unfair contract terms, London 2003.
Lemkowski M., Materialna ochrona konsumenta, RPEiS 2002, z. 3.
Leszczy ski L., Stosowanie generalnych klauzul odsyłaj cych, Kraków
2001.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Poj cie konsumenta, w: Model prawnej
ochrony konsumenta, pod red. G. Rokickiej, Warszawa 1996.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wady o wiadczenia woli w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1973.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., w: System prawa cywilnego. Cz ć ogólna, t. I, pod red. S. Grzybowskiego, Wrocław 1985.
Lindblom H., Group Actions and the Role of the Courts – European perspective, FI 1996, Nr 23.
Longchamps de Berier R., Zobowi zania, oprac. J. Górski, Pozna 1948.
Lowe R., Woodroffe G., Consumer Law and Practice, London 2003.
Lutter M., Polskie ustawodawstwo w ochronie konsumentów oraz inwestorów rynku kapitałowego, PPW 2001, Nr 1.
Ł towska E., Europejskie prawo umów konsumenckich, Warszawa 2004.
Ł towska E., Glosa do wyroku S du Najwy szego z 5.4.2000 r.,
I CKN 621/98, OSP 2001, Nr 6.
Ł towska E., Kształtowanie si odr bno ci obrotu mieszanego, w: Tendencje rozwoju prawa cywilnego, pod red. E. Ł towskiej, Warszawa 1983.
Ł towska E., Ochrona niektórych praw konsumentów, Warszawa 2001.
Ł towska E., Prawo europejskie inspiracj dla dogmatyki prawa cywilnego, SP 2001, Nr 3–4.
Ł towska E., Prawo umów konsumenckich, Warszawa 2002.
XVII
Wykaz literatury
Ł towska E., Umowy – mitologia równo ci, w: Szkice z teorii prawa
i szczegółowych nauk prawnych, pod red. S. Wronkowskiej i M. Zieli skiego, Pozna 1990.
Ł towska E., Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów. Komentarz, Warszawa 2001.
Ł towska E., Wzorce umowne. Ogólne warunki, wzory, regulaminy, Wrocław 1975.
Ł towska E., w: Nieuczciwe klauzule w prawie umów konsumenckich, pod
red. E. Ł towskiej i K. Osajdy, Warszawa 2004.
Ł towska E., w: System prawa prywatnego. Prawo zobowi za – cz ć
ogólna, t. V, pod red. E. Ł towskiej, Warszawa 2006.
Ł towska E., wistak A., w: Nieuczciwe klauzule w prawie umów konsumenckich, pod red. E. Ł towskiej i K. Osajdy, Warszawa 2004.
Machnikowski P., w: System prawa prywatnego. Prawo zobowi za – cz ć
ogólna, t. 5, pod red. E. Ł towskiej, Warszawa 2006.
Maliszewska-Nienartowicz J., Ewolucja ochrony konsumenta w europejskim prawie wspólnotowym, Toru 2004.
Manowska M., Post powania odr bne w procesie cywilnym, Warszawa
2003.
Manowska M., Post powanie s dowe w sprawach gospodarczych, Warszawa 2007.
Martin J. E., Hanbury H. G., Modern Equity, London 1993.
Michalska M., Glosa do uchwały z 19.12.2003 r., III CZP 95/03, PS 2008, z. 4.
Micklitz H. W., Bohle W., Five-and-a half year German Standard Terms
Act: an interim survey from the point of view of consumer protection,
w Unfair terms in consumer contracts, ed. Th. Bourgoignie, Louvain
La–Neuve 1983.
Mika I. B., Kasprzycki D., Class action a ochrona interesów konsumentów,
PPH 2000, Nr 12.
Misiuk T., Powództwo organizacji społecznych w sprawach dotycz cych
ochrony rodowiska, w: Studia z prawa post powania cywilnego, Warszawa 1985.
Misiuk T., Udział organizacji społecznych w ochronie praw obywateli w s dowym post powaniu cywilnym, Warszawa 1972.
Misiuk T., Udział organizacji społecznych w s dowym post powaniu cywilnym w prawie francuskim, PiP 1970, z. 2.
Misiuk T., Współczesne tendencje ochrony interesów zbiorowych i rozproszonych w post powaniu zbiorowym, w: Proces i prawo. Ksi ga Pami tkowa ku czci J. Jodłowskiego, Wrocław 1989.
Misiuk T., Zadania organizacji społecznych w s dowym post powaniu cywilnym, PiP 1966, z. 9.
XVIII
Wykaz literatury
Misiuk-Jodłowska T, Weitz K., w: J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre,
T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Post powanie cywilne, Warszawa 2005.
Mojak J., Widło J., Polskie prawo kontraktowe. Zarys wykładu, Warszawa 2005.
Mokry J., Poj cie sprawy gospodarczej, PiP 1990, z. 7.
Möllers T. M., European Directives on Civil Law. The General Approach:
Toward the Re-codiication and New Foundation of Civil Law Principles, ERPL 2002, Nr 6.
Nawrocka M., Ochrona konsumenta przed nieuczciwymi klauzulami
umownymi w Unii Europejskiej i w Polsce, MoP 1998, Nr 6.
Nazar M., w: Zarys prawa cywilnego, pod red. M. Baranowskiej, Lublin
2005.
Niglia L., Standard form contracts in Europe and North America: one hundred years of unfair terms w: International perspectives on consumers’
access to justice, ed. Ch. E. F. Rickett, T. G. W. Telfer, Cambridge 2003.
Norek E., Krajowy Rejestr S dowy i post powanie rejestrowe, Warszawa
2001.
Nowi ska E., Vall du M., Dualizm trybu post powania w przypadku czynów nieuczciwej konkurencji godz cych w zbiorowe interesy konsumentów, w: Dziesi ć lat ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
MoP 2003, Nr 21 (dodatek).
Nowi ska E., w: Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, pod red. E. Nowi skiej, Warszawa 2005.
Ohanowicz A., w: A. Ohanowicz, J. Górski, Zarys prawa zobowi za , Warszawa 1970.
Outhon & Lowry, Textbook on Consumer Law, London 1997.
Pecyna M., Kontrola wzorców umownych poza obrotem gospodarczym,
Kraków 2003.
Pecyna M., Prorogacja s du w obrocie konsumenckim, KPP 2003, z. 4.
Pisuli ski, J., Niedozwolone klauzule umowne w obrocie bankowym na
wybranych przykładach, PB 2005, Nr 6.
Pogonowski P., Realizacja prawa do s du w post powaniu w cywilnym,
Warszawa 2005.
Popiołek W., w: Komentarz do Kodeksu cywilnego, t. I, pod red. K. Pietrzykowskiego, wyd. 3, Warszawa 2003.
Popiołek W., w: Komentarz do Kodeksu cywilnego, t. I, pod red. K. Pietrzykowskiego, wyd. 4, Warszawa 2005.
Powałowski A., Koroluk S., Prawo ochrony konsumentów, Warszawa 2002.
Preussner-Zamorska J., Niewa no ć czynno ci prawnej w prawie cywilnym, Warszawa 1983.
Pyziak-Szafnicka M., Kilka uwag na temat ochrony przed narzucaniem nieuczciwych warunków umowy, PPH 1994, Nr 9.
XIX