Szanowny Panie Marszałku,

Szanowny Panie Marsza ku,
w odpowiedzi na interpelacj Pani Pose Beaty Bublewicz z dnia 6 lutego 2009 r. Nr SPS-0243327/09, w sprawie ochrony emerytalnej nauczycieli religii, uprzejmie przedstawiam nast puj ce
wyja nienia:
Stosownie do postanowie art. 12 ustawy z dnia 7 wrze nia 1991 r. o systemie o wiaty (Dz. U. z
2004 r. Nr 256, poz. 2572 z pó n. zm.) publiczne przedszkola, szko y podstawowe i gimnazja
organizuj nauk religii na yczenie rodziców, publiczne szko y ponadgimnazjalne na yczenie
rodziców, b
samych uczniów. Warunki i sposób organizowania nauki religii okre la
rozporz dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i
sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szko ach (Dz. U. Nr 36, poz.
155 z pó n. zm.).
W my l § 5 ust. 1, 2 i 4 ww. rozporz dzenia przedszkole lub szko a zatrudnia nauczyciela religii
(katechet przedszkolnego lub szkolnego) zgodnie z Kart Nauczyciela, wy cznie na podstawie
imiennego pisemnego skierowania do danego przedszkola lub szko y, wydanego przez:
1) w przypadku Ko cio a Katolickiego - w ciwego biskupa diecezjalnego,
2) w przypadku pozosta ych ko cio ów oraz innych zwi zków wyznaniowych - w ciwe w adze
zwierzchnie tych ko cio ów i zwi zków wyznaniowych.
Cofni cie ww. skierowania jest równoznaczne z utrat uprawnie do nauczania religii w danym
przedszkolu lub szkole. O cofni ciu skierowania w ciwe w adze ko cio ów lub innych zwi zków
wyznaniowych powiadamiaj dyrektora przedszkola lub szko y oraz organ prowadz cy. Na okres
pozosta y do ko ca roku szkolnego ko ció lub inny zwi zek wyznaniowy mo e skierowa inn
osob do nauczania religii, z tym e równocze nie pokrywa on koszty z tym zwi zane.
Zasady nawi zywania i rozwi zywania stosunku pracy z nauczycielami w przedszkolach i szko ach
okre laj przepisy art. 10, 11, 23 i 27 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U.
z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z pó n. zm.). Zgodnie z tymi przepisami dyrektor szko y (przedszkola)
nawi zuje z nauczycielem stosunek pracy odpowiednio na podstawie umowy o prac lub
mianowania na stanowisku zgodnym z posiadanymi przez nauczyciela kwalifikacjami oraz zgodnie
z posiadanym przez nauczyciela stopniem awansu zawodowego.
Wymagania kwalifikacyjne dla nauczycieli okre la art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy - Karta Nauczyciela, w
my l którego stanowisko nauczyciela mo e zajmowa osoba, która posiada wy sze wykszta cenie z
odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub uko czy a zak ad kszta cenia nauczycieli i
podejmuje prac na stanowisku, do którego s to wystarczaj ce kwalifikacje. Stosownie do
postanowie § 16 rozporz dzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 wrze nia 2002 r.
w sprawie szczegó owych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz okre lenia szkó i
wypadków, w których mo na zatrudni nauczycieli niemaj cych wy szego wykszta cenia lub
uko czonego zak adu kszta cenia nauczycieli (Dz. U Nr 155, poz. 1288 ze zm.) szczegó owe
wymagania kwalifikacyjne do nauczania religii okre laj odr bne przepisy, w szczególno ci
Porozumienie pomi dzy Konferencj Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia
6 wrze nia 2000 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii (Dz. Urz. MEN Nr 3
poz. 21).
W wietle powo anych wy ej przepisów nale y zatem stwierdzi , e posiadanie imiennego
pisemnego skierowania do danego przedszkola lub szko y wydanego przez w ciwe w adze
zwierzchnie ko cio ów i zwi zków wyznaniowych jest warunkiem koniecznym, lecz
niewystarczaj cym do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela religii w tym przedszkolu lub szkole.
Oznacza to, e osoby posiadaj cej pisemne skierowanie nie mo na zatrudni na stanowisku
nauczyciela religii, je li nie spe nia ona wymaga kwalifikacyjnych okre lonych w powo anych
wy ej przepisach. Ponadto, w razie cofni cia skierowania osoba ta nie mo e dalej zajmowa
stanowiska nauczyciela religii w danym przedszkolu lub szkole, poniewa nie posiada do tego
uprawnie , mimo, i spe nia wymagania kwalifikacyjne.
Adekwatnie do powy szych regulacji, w art. 23 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 pkt 6 ustawy - Karta
Nauczyciela okre lono tryb rozwi zania stosunku pracy z nauczycielem religii, który utraci
uprawnienie do nauczania religii w danym przedszkolu lub szkole wskutek cofni cia skierowania
przez odno ne w adze. Przepisy te stanowi , i stosunek pracy z nauczycielem zatrudnionym na
podstawie mianowania1 ulega rozwi zaniu w razie cofni cia skierowania do nauczania religii w
szkole na zasadach okre lonych w odr bnych przepisach2. Rozwi zanie stosunku pracy nast puje z
ko cem tego miesi ca, w którym nast pi o cofni cie skierowania do nauczania religii.
Przepis art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy - Karta Nauczyciela okre la zatem rozwi zanie stosunku pracy z
nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania jako obligatoryjny skutek cofni cia
skierowania do nauczania religii w danej szkole lub przedszkolu, nast puj cy z mocy prawa,
niezale nie od woli pracodawcy.
1
Zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy - Karty Nauczyciela przepisy te stosuje si równie w przypadku nauczycieli
zatrudnionych na podstawie umowy o prac .
2
§ 5 rozporz dzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu
organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szko ach
Na mocy art. 91 c ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela w zakresie spraw wynikaj cych ze stosunku
pracy, nieuregulowanych przepisami tej ustawy, maj zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.
Legalno rozwi zania stosunku pracy z nauczycielem musi by zatem oceniana z uwzgl dnieniem
szczególnej ochrony pracownika, wynikaj cej m.in. z art. 39 Kodeku pracy, zakazuj cemu
pracodawcy wypowiedzenie umowy o prac pracownikowi, któremu brakuje nie wi cej ni 4 lata
do osi gni cia wieku emerytalnego, je eli okres zatrudnienia umo liwia mu uzyskanie prawa do
emerytury z osi gni ciem tego wieku.
Nale y jednak zwróci uwag , e rozwi zanie stosunku pracy z nauczycielem na skutek cofni cia
skierowania do nauczania religii nast puje na podstawie przepisów prawa, a nie w ramach
uprawnie pracodawcy. Natomiast ochrona trwa ci stosunku pracy pracownika w wieku
przedemerytalnym, ustanowiona w art. 39 Kodeku pracy, polega na zakazie z enia przez
pracodawc wypowiedzenia umowy o prac w oznaczonym okresie, a zatem dotyczy sytuacji, w
której to pracodawca w ramach swoich uprawnie do realizowania w asnej polityki zatrudnienia
decyduje o dalszej przydatno ci pracownika do pracy na danym stanowisku. Wydaje si równie , e
szczególna ochrona pracowników w wieku przedemerytalnym nie mo e mie zastosowania w
sytuacji utraty uprawnie do wykonywania dotychczasowej pracy. Podkre li bowiem nale y, i
nauczyciel, który na skutek cofni cia skierowania utraci uprawnienie do nauczania religii, mo e
zosta zatrudniony na stanowisku nauczyciela innego przedmiotu (innego rodzaju zaj ), je eli
spe nia odpowiednie wymagania kwalifikacyjne.
Przedstawiaj c powy sze wyja nienia, uprzejmie prosz Pana Marsza ka o ich przyj cie.