strategia rozwoju gminy damasławek
Transkrypt
strategia rozwoju gminy damasławek
Załącznik do uchwały Nr XIV/87/08 Rady Gminy Damasławek z dnia 27. 02. 2008 r. STRATEGIA ROZWOJU GMINY DAMASŁAWEK na lata 2008-2017 Województwo Wielkopolskie Powiat Wągrowiec Urząd Gminy Damasławek ul. Rynek 8, 62-110 Damasławek tel. (067) 26-13-002 fax. (067) 26-13-084 e-mail: [email protected] www.damaslawek.nowoczesnagmina.pl STRATEGIA POWSTAŁA W RAMACH PRAC DORADCZYCH STOWARZYSZENIA „PARTNERZY DLA SAMORZĄDU” DAMASŁAWEK 2007 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 2 Szanowni Państwo, Wiosną 2007 roku Urząd Gminy w Damasławku podjął decyzję o przystąpieniu do opracowania strategii rozwoju Gminy Damasławek. Do współpracy w realizacji tego projektu zaprosiliśmy ekspertów ze Stowarzyszenia „Partnerzy dla Samorządu” z Puszczykowa k. Poznania. Wkrótce potem rozpoczęliśmy zbieranie materiałów, potrzebnych do opracowania kompleksowego raportu o stanie Gminy, a następnie strategii jej rozwoju. Prace, związane ze zbieraniem niezbędnych danych statystycznych, przygotowaniem raportu o stanie Gminy, formułowaniem misji, celów, programów strategicznych i projektów realizacyjnych były prowadzone przez szeroki zespół osób, zarówno pracowników Urzędu Gminy, radnych, jak i reprezentantów różnych organizacji i instytucji, które, na co dzień z nami współpracują. Po wielu spotkaniach warsztatowych oraz dyskusjach w zespołach problemowych, prowadzonych wiosną i latem 2007 roku, powstały konkretne rekomendacje, dotyczące rozwoju Gminy w latach 2008-2017, które bazują na istniejących, rzeczywistych uwarunkowaniach zewnętrznych i wewnętrznych. Zespół przygotowujący strategię zdaje sobie sprawę z pewnych niedoskonałości, a może nawet i braków niniejszego programu strategicznego. Bazuje on jednak na faktycznym stanie zasobów Gminy i stanowi początek nowego, wieloletniego procesu rozwoju. Wyznaczone w tym celu plany realizacyjne będą zapewne modyfikowane przez zmieniające się warunki zewnętrzne, ale zawsze powinny się trzymać głównego kierunku rozwoju – misji Gminy, która mówi o rozwijaniu rolnictwa i jego otoczenia, jednocześnie dywersyfikacji struktury gospodarczej i przyciąganiu inwestorów oraz zwiększaniu atrakcyjności gminy. Za powstanie tego dokumentu składam serdeczne podziękowania konsultantom Stowarzyszenia „Partnerzy dla Samorządu” oraz wszystkim mieszkańcom Gminy Damasławek, którzy uczestniczyli w pracach nad strategią. Wójt Gminy Damasławek mgr inż. Andrzej Szewczykowski Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 3 OSOBY, KTÓRE BRAŁY UDZIAŁ W PRACACH NAD OPRACOWANIEM STRATEGII ROZWOJU GMINY DAMASŁAWEK NA LATA 2008-2017 PRZEWODNICZĄCY KOMITETU STRATEGICZNEGO WÓJT GMINY DAMASŁAWEK mgr inż. Andrzej Szewczykowski PRZEWODNICZĄCY RADY GMINY CZŁONKOWIE RADY GMINY – RADNI DYREKTORZY SZKÓŁ SEKRETARZ GMINY SKARBNIK GMINY SOŁTYSI WSI PRACOWNICY URZĘDU GMINY PRACOWNICY OPIEKI SPOŁECZNEJ MIESZKAŃCY Warsztatach strategiczne odbyły się w dniu 12 lipca 2007 roku, połączone były z sesją Rady Gminy. W spotkaniu udział wzięli (na podstawie listy obecności, w kolejności alfabetycznej): 1. Adamski Roman, 2. Adanowicz Łukasz, 3. Bilski Janusz, 4. Brzykcy Irena, 5. Buk Sławomir, 6. Cieśliński Ireneusz, 7. Fabisiak Kazimierz, 8. Frydrych Bogdan, 9. Genke Remigiusz, 10. Górska Alicja, 11. Górski Dominik, 12. Grajek Małgorzata, 13. Grunwald Zygmunt, 14. Grzewińska Anna, 15. Grzewiński Adam, 16. Hekiert Janusz, 17. Jankowski Kazimierz, 18. Janowiak Krystyna, 19. Jaskólska Teresa, 20. Jóźwiakowski Stanisław, 21. Kamiński Jerzy, 22. Kamiński Jerzy, 23. Kasperek Tomasz, 24. Kasperkowiak Anna, 25. Kędziora Czesław, 26. Kobierski Roman, 27. Kościelski Andrzej, 28. Kulpiński Krzysztof, 29. Marzec Marian, Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 30. Matusiak Bernadetta, 31. Michalski Grzegorz, 32. Mnichowska Karolina, 33. Ollek Wojciech, 34. Rozmarynowski Ryszard, 35. Sakłak Tadeusz, 36. Senger Kazimiera, 37. Szewczykowski Andrzej, 38. Śliwiński Henryk, 39. Tończyk Paweł, 40. Wicker Barbara, 41. Wiśniewski Mirosław, 42. Wojtowicz Krzysztof, 43. Zygmunt Magda. NADZÓR MERYTORYCZNY: 1. Maciej Pietrzykowski 2. Radosław Szarleja, konsultanci Stowarzyszenia „Partnerzy dla Samorządu” 4 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 5 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI................................................................................................................................. 5 1. PROCES I METODA OPRACOWANIA STRATEGII ....................................................... 6 1.1. Proces tworzenia strategii Gminy ........................................................................................ 6 1.2. Struktura strategii ................................................................................................................. 8 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY ....................................................................... 11 3. MISJA I CELE STRATEGICZNE ....................................................................................... 17 3.1. Deklaracja misji Gminy ..................................................................................................... 17 3.2. Cele strategiczne ................................................................................................................ 17 3.3. Schemat – struktura strategii rozwoju Gminy Damasławek .............................................. 21 4. PROGRAMY I PROJEKTY STRATEGICZNE ................................................................. 22 4.1. Założenia i kryteria przyjęte w czasie prac nad identyfikacją projektów do strategii ....... 22 4.2. Określenie zbieżności Strategii Rozwoju Gminy Damasławek na lata 2008-2017 ze Strategią Województwa Wielkopolskiego ........................................................................ 22 4.3. Zakres czasowy planowanych przedsięwzięć .................................................................... 25 4.4. Prezentacja i uzasadnienie programów i projektów strategicznych ................................... 25 Cel strategiczny nr 1 ..................................................................................................................... 25 Program 1.1. System wodno-kanalizacyjny .............................................................................. 25 Program 1.2. Drogi .................................................................................................................... 26 Program 1.3. Gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa........................................................... 27 Program 1.4. Ochrona środowiska ............................................................................................ 28 Cel strategiczny nr 2 ..................................................................................................................... 29 Program 2.1. Wspieranie rozwoju rolnictwa i jego otoczenia .................................................. 29 Program 2.2. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości .............................................................. 31 Cel strategiczny nr 3 ..................................................................................................................... 32 Program 3.1. Oświata, kultura, sport ......................................................................................... 32 Program 3.2. Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo....................................................... 34 5. WDRAŻANIE STRATEGII ROZWOJU GMINY ............................................................. 36 6. MONITOROWANIE, OCENA I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA ................................. 37 ZAŁĄCZNIK - TABELE PROJEKTÓW STRATEGICZNYCH ......................................... 39 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 6 1. PROCES I METODA OPRACOWANIA STRATEGII 1.1. Proces tworzenia strategii Gminy Po kilku miesiącach intensywnych prac dobiegł końca proces opracowywania Strategii Rozwoju Gminy Damasławek, który rozpoczął się wiosną 2007 roku podpisaniem umowy między Gminą Damasławek a Stowarzyszeniem „Partnerzy dla Samorządu” z Puszczykowa koło Poznania. Przebieg tego procesu był zgodny z podstawowymi zasadami planowania strategicznego. Model zarządzania strategicznego w literaturze przedstawiany jest przeważnie w postaci cyklu: analiza → planowanie → wdrażanie→ ocena, która w kolejnej fazie przyjmuje postać korekty planów. Przedstawia to rysunek poniżej. Analiza, synteza przewidywanie Nowy pojawiający się problem Diagnoza problemu Diagnosis Formułowanie strategii Wdrażanie strategii Identyfikacja problemu. Budowanie świadomości Dotrzymanie zobowiązań. Szacowanie szans, Dostosowanie polityki Ustalanie celów, zadań Realizacja programów, projektów Ocena polityki Źródło: Za Winseniusem (1986), model używany w programach rozwoju ekonomicznego ONZ (UNEP 1994) Zgodnie z powyższym modelem, formułowanie strategii w Gminie zostało poprzedzone sporządzeniem kompleksowego Raportu o Stanie Gminy Damasławek. Jak przedstawiono we wstępie dokumentu Raportu, celem jego przygotowania było uzyskanie dokładnego wglądu w sytuację gospodarczą i społeczną Gminy. W I kwartale 2007 roku zostały przeprowadzone warsztaty dla przedstawicieli Gminy, w trakcie, których szczegółowo omówiono proces sporządzania diagnozy stanu Gminy, przedstawiono zakres niezbędnych informacji do opracowania Raportu oraz zaprezentowano oprogramowanie do zbierania i analizy danych. Oprogramowanie to zostało opracowane przez konsultantów Stowarzyszenia. Ma ono postać arkusza kalkulacyjnego Excel, w którym została zaprojektowana baza danych. Zostały do niej wpisane informacje, opisujące wszystkie dziedziny życia w Gminie wraz z możliwością ich przetwarzania na wskaźniki liczbowe i prezentacji w postaci graficznej. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 7 Zbieraniu danych poświęcono kilka następnych tygodni. Praca ta była realizowana przez pracowników Urzędu Gminy oraz wielu innych jednostek i instytucji pod kierunkiem Przewodniczącego Komitetu Strategicznego z ramienia Urzędu Gminy. Zgromadzone zostały szczegółowe dane o wszystkich aspektach funkcjonowania Gminy według stanu na dzień opracowywania Raportu, jak również za kilka lat wstecz. Dzięki temu powstała możliwość dokonywania analizy historycznej, czyli wszechstronnego porównywania poziomu rozwoju Gminy na przestrzeni ostatnich kilku lat. Raport pokazał także pewne trendy rozwojowe i stał się podstawą do obiektywnej, opartej na faktach, oceny możliwości dalszego rozwoju Gminy. Jest on opisem stanu, do którego będzie się można odwoływać w trakcie realizacji strategii, śledząc postępy wdrażania zaplanowanych działań. Sporządzony Raport stał się punktem wyjścia do przygotowania Strategii Rozwoju Gminy. Dla całego procesu budowania strategii podstawową kwestią było przyjęcie określonego modelu metodologicznego. Przyjęty model został wypracowany przez pracowników byłego poznańskiego biura Programu Partnerstwa dla Samorządu Terytorialnego (LGPP), a następnie założycieli Stowarzyszenia „Partnerzy dla Samorządu”. Model został opracowany specjalnie dla potrzeb gmin wiejskich i miejsko-wiejskich. W założeniach uwzględnia on podstawy zarządzania strategicznego, przeniesione z doświadczeń amerykańskich jednostek samorządu terytorialnego, jednak z szerokim uwzględnieniem specyfiki polskiego prawodawstwa oraz potrzeb i możliwości rozwojowych polskich samorządów. Szerzej na ten temat będzie mowa w dalszej części niniejszego dokumentu. Przyjęta metoda wprowadza wiele unikatowych rozwiązań, możliwych do zastosowania przede wszystkim w mniejszych społecznościach lokalnych, takich jak: aktywna pomoc ze strony Gminy w zbieraniu danych, uczestnictwo w interpretacji tych danych i sporządzeniu diagnozy stanu Gminy oraz szeroka partycypacja przedstawicieli różnych instytucji z terenu gminy w określaniu możliwości rozwojowych i budowaniu programów strategicznego rozwoju. Warsztaty strategiczne odbyły się 12 lipca 2007 roku z udziałem grona przedstawicieli społeczności gminnej – Wójta, pracowników Urzędu Gminy, radnych, sołtysów oraz szefów większości jednostek i instytucji, działających na terenie Gminy. W pierwszej części były one poświęcone podsumowaniu diagnozy stanu Gminy, zaprezentowanej przez konsultantów w podziale na poszczególne aspekty życia Gminy. Analiza dotychczas zgromadzonych danych pozwoliła na zidentyfikowanie zarówno atutów (silnych stron) Gminy, jak i pewnych braków i problemów, które zostały omówione i uzupełnione w trakcie plenarnej dyskusji. Stały się one podstawą procesu planistycznego, bowiem atuty są tymi elementami, na których należy bazować, planując dalszy rozwój Gminy. Z kolei usunięcie bądź zniwelowanie braków i problemów to zadania, których realizacja powinna przyczynić się do lepszego zaspokajania potrzeb mieszkańców Gminy. Dzięki temu, w drugiej części spotkania, na podstawie wyników dotychczasowych prezentacji i dyskusji, zdołano sporządzić listę „spraw do załatwienia” w Gminie, czyli przedsięwzięć do realizacji w perspektywie następnych kilku lat. W kluczowej części spotkania konsultanci zaproponowali pierwszą wersję struktury strategii, to znaczy „wyselekcjonowanych spraw do załatwienia”, uporządkowanych w zestaw celów, programów i projektów strategicznych do realizacji w Gminie do 2017 roku. Propozycja ta została omówiona i wzbogacona o elementy, zgłaszane przez uczestników spotkania. Na spotkaniu konsultanci przedstawili również propozycje misji Gminy, z których została wybrana (i zmodyfikowana) ta wersja, która, zdaniem uczestników, najlepiej odpowiada charakterowi i aspiracjom Gminy. W końcowej części warsztatów konsultanci zapoznali uczestników z dalszym przebiegiem prac nad dokumentem Strategii, to znaczy sposobem doprecyzowania projektów strategicznych w formie tak zwanych tabel realizacyjnych, aby te ostatnie mogły się Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 8 stać praktycznymi narzędziami wdrażania strategii, wskazującymi, co, kto, kiedy, jak i za ile powinien zrobić, aby zaplanowane przedsięwzięcia zostały faktycznie wprowadzone w życie. Tabele realizacyjne poszczególnych projektów zostały przekazane najbardziej kompetentnym w danej dziedzinie osobom w Gminie, które najpierw indywidualnie, a następnie przy udziale konsultantów, dokonały uszczegółowienia projektów, o których była mowa wyżej. W kolejnym etapie prac konsultanci, w kontakcie z odpowiednimi osobami ze strony Gminy, uzasadnili wybór i opisali wszystkie cele, programy i projekty strategiczne oraz do każdego projektu dopracowali zestaw sporządzonych wcześniej mierników jego wykonania po to, aby w każdej chwili istniała możliwość sprawdzenia, czy przyjęte zadania są realizowane terminowo i w sposób określony w dokumencie strategii. 1.2. Struktura strategii Strategia opracowana według metody zaproponowanej przez Stowarzyszenie „Partnerzy dla Samorządu” jest dokumentem o określonej, logicznej strukturze. Najważniejszym, wyjściowym elementem jest misja rozwoju gminy, która określa, jaki powinien być kierunek rozwoju gminy w perspektywie następnych kilkunastu lat i jakie są priorytety samorządu w działaniach na rzecz zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Tworzenie misji jest procesem szeroko opisywanym w pracach teoretyków, zajmujących się zarządzaniem strategicznym, zarówno w samorządzie, jak i w firmach komercyjnych. Różne mogą być style misji i jej zawartość merytoryczna oraz rozpiętość. Sposób dochodzenia do ostatecznej wersji w ramach tego projektu został opisany wcześniej. Sama misja jest natomiast sentencją, która najlepiej ujmuje główne kierunki działania samorządu, jednocześnie wskazuje priorytety działalności w najbliższych latach, ale przede wszystkim jest najlepszym podsumowaniem całego opracowywanego planu strategicznego. Strategia jest zorganizowana na kilku poziomach; strukturą swoją przypomina piramidę, której wierzchołek stanowi misja. Następnie wyróżniono niższe poziomy planowania: 1. Cele strategiczne, 2. Programy strategiczne, 3. Projekty realizacyjne, 4. Zadania do wykonania. Każdy cel, program i projekt zostają w dokumencie strategii dokładnie uzasadnione i scharakteryzowane. Następnym po misji poziomem planowania są cele strategiczne. Wynikają one bezpośrednio z misji – konkretnie definiują kierunki rozwoju gminy tam określone, jednocześnie pozwalają na zachowanie jasnego podziału strategii, grupując poszczególne programy i projekty. Ich realizacja w przyjętej perspektywie czasowej powinna doprowadzić do osiągnięcia pożądanego stanu rozwoju gminy, określonego w jej misji. Z kolei programy strategiczne są „tematami” działań, których wykonanie powoduje osiągnięcie określonych celów. Programy strategiczne grupują projekty, związane tematycznie z poszczególnymi dziedzinami życia, czy działania samorządu. Projekty realizacyjne to już konkretne przedsięwzięcia najłatwiej mierzalne przy wdrażaniu strategii. Projekty te zostały w niniejszym dokumencie szczegółowo rozpisane. Każdy projekt opatrzono opisem, w którym przedstawiono uzasadnienie jego wyboru i zaliczenia do dokumentu strategii oraz inne, ważne dla jego realizacji, informacje. Dodatkowo dla projektów opracowano specjalne tabele, w których zawarto informacje o zadaniach, czyli czynnościach do wykonania w ramach każdego projektu. Tabele projektów zawierają również inne informacje – opis celu, dla jakiego projekt jest realizowany, koszt realizacji poszczególnych Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 9 zadań, informacje o jednostkach odpowiedzialnych za ich wykonanie oraz jednostce koordynującej projekt, a także daty realizacji poszczególnych zadań. Tworząc karty projektów wykorzystano elementy amerykańskiego modelu matrycy logicznej, zmodyfikowanego i zaadoptowanego przez konsultantów do potrzeb projektowania strategii rozwoju gmin w Polsce. Wzięto również pod uwagę karty wzorów projektów inwestycyjnych, zaczerpnięte z formularzy aplikacyjnych funduszy pomocowych, przedakcesyjnych i strukturalnych Unii Europejskiej i dostosowane do potrzeb planowania strategicznego. Poniżej przedstawiono opis poszczególnych elementów, określanych w tabelach: a) cel realizacji projektu – zwięzłe określenie (szersze będzie zamieszczane w części opisowej) spodziewanych efektów realizacji danego projektu, b) łączny koszt realizacji projektu – suma kosztów poszczególnych zadań, dla których koszty udało się w przybliżeniu podać; należy pamiętać, że strategia jest dokumentem kierunkowym i kwoty tu podane są orientacyjne i nie powodują konsekwencji budżetowych - chodzi tu o porównanie nakładów na poszczególne projekty w celu ich późniejszego zestawienia i możliwości przyszłej priorytetyzacji; kwoty podano w złotych, c) jednostka koordynująca – pozycja ta opisuje, kto ma przewodzić realizacji zadania, na kim będzie spoczywała inicjatywa lub, kto jest organem decydującym, d) źródła finansowania - tu podano nazwy funduszy, czy jednostek, z których możliwe jest otrzymanie środków na realizację projektu, czy których pomoc jest możliwa (jako nakład rozumiano również pomoc techniczną, czy też merytoryczną), e) wykonawca – to jednostka bezpośrednio wykonująca poszczególne zadania, f) czas realizacji - określenie lat, w których przewiduje się realizację projektu, g) miary wykonania projektów - określają one wartości, które pozwolą na okresowe sprawdzanie, jakie są postępy w realizacji poszczególnych zadań oraz czy przyjęte zadania są realizowane terminowo i w sposób określony w dokumencie strategii. Jeżeli postępy nie będą zadowalające, miary będą podstawą analizy przyczyn i ewentualnych korekt, czy też działań zaradczych. Miary bywają bardzo różne w zależności od charakteru projektu i zadań w nim proponowanych: wskaźniki liczbowe, np. liczba kilometrów sieci wodociągowej, liczba wytyczonych szlaków turystycznych i ich długość, liczba przeprowadzonych szkoleń, sam fakt zaistnienia jakiegoś zjawiska (np. powstanie biura obsługi, wydanie folderu, powstanie strony internetowej), typowe wskaźniki statystyczne, np. liczba wypożyczeń per capita, gęstość transportu na 1 km², itp., ewentualnie inne wartości. W pracy nad wszystkimi powyższymi elementami strategii uwzględniono wymagania pryncypiów zarządzania strategicznego, które składają się z czterech zasadniczych faz działania: 1) diagnozy, 2) planowania, 3) wdrożenia, 4) oceny. Kluczowym elementem w przygotowaniu strategii rozwoju jest planowanie, ale o sukcesie realizacji planu decyduje sposób jego wdrożenia. Ponieważ większość problemów, związanych z realizacją strategii wynika najczęściej z niezbyt precyzyjnego zdefiniowania celów i zadań, jakie mają zostać wykonane, dlatego w przedstawionym dokumencie starano się stworzyć jak najbardziej przejrzysty schemat programów i projektów realizacyjnych, ułatwiający zrozumienie ich zasadności. Duży nacisk położono na opisanie celów, programów i poszczególnych projektów, które jako finalne „produkty” przeprowadzonych zajęć Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 10 warsztatowych wynikają bezpośrednio z opisanych w pierwszej części strategii (Diagnozie Gminy) uwarunkowań rozwojowych oraz z przyjętych strategicznych kierunków rozwoju Gminy. Najważniejszym elementem, rozpoczynającym planowanie każdego projektu jest określenie celu, który identyfikuje efekty, jakie przewidywane są do osiągnięcia w czasie trwania projektu. Cały projekt zamyka natomiast podsumowanie w postaci zaproponowanych miar jego wykonania, które pomogą określić, w jaki sposób osiągamy zamierzony sukces, czyli dają odpowiedź na pytanie, czy i na ile zakładane cele zostały osiągnięte. W kartach projektów zawarte są jednocześnie informacje dotyczące czasu, przewidywanego budżetu i odpowiedzialności za ich realizację - są to również informacje ważne, które mogą być traktowane jako wskaźniki same w sobie. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 11 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY Klasycznym narzędziem, stosowanym od wielu lat w analizie strategicznej, jest zestawienie silnych stron (atutów) i słabych stron (braków, problemów) analizowanego podmiotu (w tym przypadku gminy) oraz określenie jego szans i zagrożeń rozwojowych. Nazwa SWOT pochodzi z języka angielskiego i oznacza: S – Strengths (silne strony), W – Weeknesses (słabości), O - Opportunities (możliwości), T – Threats (zagrożenia). Przyjęta metoda pozwala na zebranie i uszeregowanie informacji o potencjale rozwojowym gminy oraz o dostrzeganych barierach. Zwraca jednocześnie uwagę na pojawiające się zewnętrzne szanse i zagrożenia. W gminie Damasławek skoncentrowano się na ocenie wewnętrznych zasobów Gminy, jej atutów i problemów, przyjmując z definicji zewnętrzne ograniczenia związane z położeniem geograficznym, obowiązującym w Polsce systemem legislacyjnym, poziomem rozwoju gospodarczego, czy też stanem finansów publicznych. Analizie poddano pięć najważniejszych obszarów działalności Gminy: finanse gminy, infrastrukturę, rozwój gospodarczy (w tym rolnictwo i turystykę), oświatę, kulturę i sport, zdrowie, pomoc społeczną i bezpieczeństwo publiczne. Przeprowadzona podczas warsztatów analiza sytuacji w poszczególnych dziedzinach przedstawia się w sposób następujący: FINANSE GMINY Atuty Braki, problemy Realny wzrost dochodów i wydatków w 2002, 2003, 2005 i 2006 r. Spadek realny dochodów i wydatków w 2004 roku Niski udział dochodów własnych w strukturze dochodów Gminy (2006 – 10,7% ogółu dochodów, tendencja spadkowa) Dominujący udział subwencji (2006 r. – 42,8%) Wysoki i rosnący udział dotacji i środków pozabudżetowych) w dochodach (2002 r. – 16,0%; 2006 r. – 26,3%) Nadwyżki budżetowe we wszystkich latach (poza 2006) Rosnący udział w podatkach budżetu Państwa (nominalny) Dominujący udział podatku od nieruchomości w podatkach lokalnych (2006 r. - 48,1%) (podatek rolny w 2006 r. - 39,2%) Poprawa struktury wydatków (relatywny spadek wydatków na administrację, oświatę, wzrost wydatków w dziale gospodarka komunalna, ochrona środowiska i transport) Nieduże zadłużenie Gminy Duży udział wydatków na oświatę przekraczający poziom subwencji oświatowej, dominujący udział wydatków osobowych Pogarszająca się relacja dochodów do wydatków bieżących Niski poziom inwestycji (wyjątek rok 2003 r. – 15,5%) Zaległości podatkowe Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 12 W dużej części polskich gmin poziom dochodów jest w 40-50% determinowany wysokością subwencji (głównie oświatowej), podatki i opłaty lokalne dostarczają nie więcej niż 20% ogólnych wpływów budżetowych, stąd samodzielność finansowa samorządów jest stosunkowa nieduża. Budżet Gminy Damasławek we wszystkich latach poza 2006 zamknął się nadwyżką, skumulowana nadwyżka wyniosła ponad 2 mln zł. Deficyt w 2006 roku spowodowany był głównie stosunkowo wysokimi wydatkami inwestycyjnymi z zakresu drogownictwa. Z analizy danych wynika, że największą część dochodów Gminy w 2006 stanowiły subwencje z budżetu Państwa (42,8% ogółu dochodów). Na drugim miejscu były dotacje i środki pozabudżetowe (26,3%), podatki i opłaty lokalne (10,7%), pozostałe dochody (10,9%), udziały w podatkach budżetu Państwa (7,8%) oraz dochody z majątku Gminy (1,5%). Należy zauważyć, że środki na realizację inwestycji nie stanowiły żadnego dochodu budżetowego w roku 2006, chociaż w roku 2003 dostarczyły aż 10,9% ogółu dochodów. Duże większe znaczenie ma dynamika zmian pozycji budżetowych, na którą duży wpływ miało przejęcie przez samorząd w 2004 roku świadczeń rodzinnych, realizowanych w ramach zadań zleconych. Znaczny wzrost dotacji podniósł ogólny poziom dochodów i wydatków i spowodował relatywne zmniejszenie innych pozycji budżetowych. Stąd, w ujęciu strukturalnym, w analizowanym okresie, największe przyrosty poszczególnych pozycji dochodowych w relacji do dochodów ogółem nastąpiły w grupie dotacje i środki pozabudżetowe na zadania bieżące (wzrost o 10,3 punktu procentowego) i udziały w podatkach budżetu Państwa (wzrost o 2 punkty procentowe). Spadły natomiast w analizowanym okresie udziały podatków i opłat lokalnych w ogólnej strukturze dochodów (o 3,9 punktu procentowego) oraz subwencje (o 4,2 punkty procentowe). Nominalnie wzrosły dochody we wszystkich grupach poza podatkami i opłatami lokalnymi oraz dochodami z majątku Gminy. Szczególnie niekorzystny jest spadek dochodów z tytułu podatków i opłat lokalnych, gdyż oznacza to obniżenie bazy dochodów własnych Gminy. Najwięcej wzrosły dochody w grupie dotacje i środki pozabudżetowe na zadania bieżące (wzrost o 117,4%), następnie udziały w podatkach budżetu Państwa (o 76,1%), pozostałe dochody (29,4%) oraz subwencje (20,7%). Dochody nominalnie w latach 2002-2006 wzrosły o 32,5%, gdyby jednak dotacje pozostawić na poziomie z 2002 roku (gdy nie było jeszcze transferów na świadczenia rodzinne), wzrost wyniósłby tylko 13,7%. W strukturze wydatków dominują (jak w większości gmin tej wielkości) koszty oświaty – w 2006 roku stanowiły 46,4% ogółu wydatków, o 3,6 punktu procentowego mniej niż w roku 2002. Kolejną pozycją budżetową stały się wydatki w sferze ochrony zdrowia i opieki społecznej – 19,7% w 2006 roku o 9 punktów procentowych więcej niż 5 lat wcześniej (świadczenia rodzinne!). Wzrósł także udział wydatków w gospodarce komunalnej, ochronie środowiska i transporcie do 13,8% ogółu wydatków, spadł natomiast udział wydatków w administracji publicznej do 12,8% ogółu wydatków w 2006 roku. Na kulturę Gmina wydała w 2006 roku 2,4% ogółu środków, na gospodarkę mieszkaniową 1,9%, na kulturę fizyczną i sport tylko 0,8%. Pozostałe pozycje miały mniejsze znaczenie. W strukturze wydatków największy wzrost nastąpił w analizowanym okresie w ochronie zdrowia i opiece społecznej (o 166,5%), w kulturze fizycznej i sporcie (wzrost, o 92,3%, ale jak wyżej wspomniano, mamy tu do czynienia z efektem niskiej bazy) oraz gospodarce mieszkaniowej (o 81,8%). Ogółem wydatki wzrosły nominalnie o 45,3%. Należy zauważyć, że przed Gminą stoi szereg problemów finansowych związanych z pogarszaniem się struktury budżetu. Rosną wydatki bieżące, za którymi nie nadążają dochody, w szczególności dochody własne. Spadają wpływy podatkowe, które nie są rekompensowane innymi wpływami. Gmina ma stosunkowo niski poziom zadłużenia, ale w obliczu znacznych potrzeb inwestycyjnych, możliwości zadłużania są znacznie ograniczone. Przed władzami staje Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 13 więc szereg problemów związanych z rozbudową bazy dochodowej samorządu, dywersyfikacji struktury gospodarczej obszaru i przyciągnięcia dodatkowych inwestorów, dzięki którym wzrosłyby możliwości budżetowe. Równolegle istnieje konieczność ścisłego kontrolowania wydatków, tak, aby nie rosły nadmiernie, szczególnie w działach, które muszą być finansowane ze środków własnych. Gmina dopłaca do oświaty środki finansowe ponad poziom subwencji otrzymywanej z budżetu Państwa. Jakkolwiek fakt dopłacania jest powszechny w samorządach gminnych w Polsce, to w sytuacji finansowej Gminy warto pokusić się o racjonalizację wydatków oświatowych. W kontekście powyższych rozważań należy stwierdzić, że przed władzami Gminy stoi poważne zdanie znalezienia dodatkowych źródeł dochodów, które pozwolą nie tylko wykorzystać szanse realizacji inwestycji z wykorzystaniem środków UE (pieniądze na wkład własny), ale przede wszystkim zapewnić płynność budżetu w perspektywie średniookresowej. INFRASTRUKTURA Atuty Położenie w pobliżu większych miast (Wągrowiec, Żnin, Gniezno, Poznań) i drogi krajowej Pełne zwodociągowanie Gminy; zrównoważona gospodarka finansowa Uregulowana kwestia składowania odpadów Braki, problemy Duża odległość od autostrady Niepełne skanalizowanie Gminy Brak sieci gazowej Stagnacja na rynku mieszkaniowym Brak rozwiniętego systemu segregacji odpadów Zły stan dróg: wojewódzkiej, powiatowych i gminnych Zbyt mało terenów pod inwestycje Brak planu zagospodarowania przestrzennego dla części Gminy (aktualizacja studium uwarunkowań) Przeprowadzona analiza i wyniki dyskusji w trakcie warsztatów strategicznych pozwoliły na dokładne zidentyfikowanie najistotniejszych braków w sferze infrastruktury technicznej. Główne problemy to: niekorzystne położenie, z dala od autostrady, co zniechęca dużych inwestorów. Z drugiej jednak strony Gmina jest położona w pobliżu ośrodków miejskich (Wągrowiec, Żnin, Gniezno, Poznań), co pozwala mieć nadzieję na znalezienie się w zasięgu ich korzystnego oddziaływania. Poważnymi problemami są również brak sieci gazowej i niepełne skanalizowanie Gminy. Ponadto brak również jest większych terenów inwestycyjnych oraz planów przestrzennych. Uregulowana jest kwestia odpadów, Gmina zamierza wspólnie z sąsiednią Gminą budować nowe składowisko. Sieć wodociągowa pokrywa całą powierzchnię Gminy, tylko pojedyncze odcinki wymagają modernizacji, podobnie jak sieć energetyczna. Wdrożono system selekcji odpadów stałych, obecnie istnieje potrzeba rozwijania systemu i zwiększania świadomości ekologicznej mieszkańców. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 14 Działania zmierzające do pełnego wyposażenia Gminy w infrastrukturę techniczną będą jednymi z najistotniejszych i z pewnością najbardziej kosztochłonnymi elementami strategicznego planu rozwoju Gminy. ROZWÓJ GOSPODARCZY, TURYSTYKA Atuty Braki, problemy Dodatni przyrost naturalny Monofunkcyjna struktura gospodarki Wzrost liczby podmiotów gospodarczych Rozwarstwienie gospodarstw (do 2 ha 28,6%; do 5 ha 39,3% ogółu) Niski udział podmiotów gospodarczych związanych z rolnictwem Niski stopień lesistości (2%) Spadająca liczba mieszkańców (ujemne saldo migracji w ostatnich 5 latach) Wysokie bezrobocie Duży udział gruntów ornych w strukturze użytków rolnych Korzystna struktura demograficzna Spadek bezrobocia Ujęcia wód podziemnych Niski udział własności komunalnej Małe zainteresowanie inwestorów Gmina Damasławek jest gminą rolniczą, użytki rolne zajmują blisko 90% jej powierzchni, w większości są to grunty orne. Zwraca uwagę bardzo niski stopień lesistości (zaledwie 2%), w stosunku do średniej krajowej (29,2%). Gmina posiada średnie warunki glebowe do produkcji rolniczej. Gleb klasy I i II stanowią bardzo mały udział w ogólnym areale, a gleby klasy III stanowią aż 41,8% ogółu. Podobny odsetek stanowią grunty klas IV – 46,7%. Niecałe 12% ogółu gruntów, to gleby słabe, które mogą zostać zalesione. Rolnicy nie są zrzeszeni w grupach producenckich, co może tym bardziej utrudnić zbyt w rozszerzonej Unii. Ponadto gospodarstwa są znacznie rozdrobnione (blisko 40% gospodarstw ma niecałych 5 ha powierzchni). Większość gruntów należy do osób fizycznych (80,8%). Skarb Państwa posiada na terenie Gminy grunty stanowiące 12,4% jej powierzchni plus około 0,5% oddanych w użytkowanie wieczyste. Niepokoi niski udział własności komunalnej, co skutkować może koniecznością wykupywania gruntów od osób fizycznych w celu przekształcenia ich na tereny inwestycyjne. Oprócz pozyskania nowych gruntów konieczne wydaje się opracowanie systemu zachęcającego inwestorów do rozpoczynania działalności na terenie Gminy. Wzrasta liczba podmiotów gospodarczych, ale w tej strukturze nadal brakuje firm zajmujących się przetwórstwem rolno-spożywczym. Spada bezrobocie, co jest zjawiskiem pozytywnym, niemniej jednak poziom jest nadal stosunkowo wysoki. Tak wysoki poziom bezrobocia generuje szereg problemów społecznych. Gmina posiada stosunkowo korzystną sytuację demograficzną z duża liczbą osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym oraz małą w relacji do średniej krajowej liczbą osób w wieku poprodukcyjnym, ale niepokoi ujemne saldo migracji, co oznacza, że mieszkańcy wyjeżdżają z Gminy, zwykle w poszukiwaniu pracy. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 15 Gmina korzystała dotychczas w niewielkim stopniu z dofinansowania ze źródeł zewnętrznych, nie podejmowała także szerszych działań promocyjnych. Do stworzenia możliwości rozwoju konieczne będzie wykorzystywanie szans, płynących z możliwości pozyskiwania funduszy zewnętrznych i skuteczne aplikowanie o te fundusze. Szybki rozwój gospodarczy Gminy będzie wymagał zaistnienia i połączenia wielu czynników, z których najważniejsze to korzystna koniunktura gospodarcza, zaangażowanie społeczeństwa, racjonalna polityka budżetowa, aktywna promocja Gminy i skuteczna absorpcja funduszy zewnętrznych. OŚWIATA, KULTURA I SPORT Atuty Braki, problemy Racjonalna sieć szkół Wysoki koszt utrzymania ucznia w SP Niemczyn Szeroka oferta edukacyjna Szkolnictwo: • potrzeby remontowe • konieczność doposażenia szkół Szkoły ponadgimnazjalne w Gminie i blisko Gminy Filia szkoły wyższej w bezpośredniej bliskości Gminy (Wągrowiec) Kluby sportowe i duża aktywność sportowa Brak placów zabaw Potrzeba modernizacji boisk przyszkolnych i gminnych Brak ścieżek rowerowych Gmina może korzystać z położenia niedaleko Wągrowca, w którym działa filia Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a na terenie Gminy znajduje się Zespół Szkół Powszechnych, który zapewnia nauczanie na poziomie średnim zawodowym i ogólnokształcącym. Jednak, jak wcześniej wspomniano, jednym z głównych problemów Gminy jest konieczność dopłacania do oświaty ponad subwencję oświatową stosunkowo dużych kwot. Istniejące ośrodki dydaktyczne oferują dużo swoim podopiecznym, ale brakuje pieniędzy na wyposażenie sal dydaktycznych, sportowych, etc. Modernizacji wymagają przyszkolne i gminne boiska, konieczne jest zbudowanie placów zabaw oraz ścieżek rowerowych. Bardzo dużą aktywnością wykazuje się Gminny Ośrodek Kultury oraz istniejące kluby sportowe. ZDROWIE, POMOC SPOŁECZNA I BEZPIECZEŃSTWO Atuty Spadek liczby korzystających z pomocy społecznej Dobry dostęp do podstawowych usług zdrowotnych Aktywna działalność GOPS Aktywne jednostki OSP Gminne Centrum Informacji Dobra profilaktyka zdrowotna w szkołach Braki, problemy Wzrost wydatków na opiekę społeczną Brak specjalistycznych usług zdrowotnych na terenie Gminy Braki sprzętowe OSP i Policji Bariery architektoniczne Zbyt mało chodników i oświetlenia Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 16 Na terenie Gminy nie ma problemów z dostępem do podstawowych usług zdrowotnych, aby skorzystać z usług specjalistów, trzeba jednak udać się poza obszar Gminy. Społeczeństwo korzysta z opieki społecznej, ale potrzeby są wyższe niż dostępne środki. Jednym z koniecznych działań będzie w przyszłości z pewnością poprawa jakości oferowanych świadczeń, przede wszystkim bardziej skuteczne ukierunkowanie tych świadczeń. Bolączką są także bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych, które uniemożliwiają im dostęp do obiektów publicznych. Osobnym problemem, wymagającym rozwiązania, są kwestie bezpieczeństwa oraz stan wyposażenia OSP i Policji. --------------------------------Zaprezentowane wyżej wyniki analizy sytuacji Gminy, przeprowadzonej z udziałem jej mieszkańców, stały się podstawą procesu planistycznego, bowiem atuty są tymi elementami, na których należy bazować planując dalszy rozwój Gminy. Z kolei usunięcie bądź zniwelowanie braków i problemów to zadania, których realizacja powinna przyczynić się do lepszego zaspokajania potrzeb mieszkańców Gminy i przybywających gości. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 17 3. MISJA I CELE STRATEGICZNE 3.1. Deklaracja misji Gminy Misja określa, jaki powinien być wizerunek gminy w perspektywie następnych kilkunastu lat i jakie są priorytety samorządu w działaniach na rzecz zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Jest ona sentencją, która najlepiej ujmuje główne, planowane kierunki działania samorządu, jest także najlepszym podsumowaniem całego opracowywanego planu strategicznego. Na podstawie analizy atutów oraz braków i problemów, biorąc pod uwagę wszystkie zidentyfikowane uwarunkowania rozwoju Gminy, sformułowano następującą deklarację: Jesteśmy Gminą rolniczą, która rozwijając rolnictwo i jego otoczenie i jednocześnie dywersyfikując strukturę gospodarczą, pragnie zapewnić wzrost dochodów i stworzyć szanse awansu społecznego dla swoich mieszkańców. Wykorzystując posiadane zasoby pragnie również stać się atrakcyjnym miejscem dla inwestorów i odwiedzających Gminę gości. W tak sformułowanej misji można wyróżnić kilka ważnych zagadnień. Obecny charakter Gminy jest zdecydowanie rolniczy, a dochody uzyskiwane w rolnictwie są podstawowym źródłem utrzymania dla dużej części mieszkańców. W przyszłości jednak rolnictwo nie może pozostać jedyną podstawą struktury gospodarczej obszaru (w szczególności, że gospodarstwa w Gminie są bardzo rozdrobnione i gospodarują na słabych glebach). Z punktu widzenia finansów gminnych najważniejszy jest rozwój pozarolniczych dziedzin wytwórczości, gdyż to one generują głównie dochody. Mając na uwadze fakt, że zakres protekcji w rolnictwie będzie spadał (postanowienia kolejnych konferencji w ramach WTO, polityka rolna UE), a zatem zyskowność produkcji także będzie się obniżać, naturalnym jest konieczność poszukiwania nowych źródeł dochodów, także dla mieszkańców. Stąd bardzo ważne jest zdywersyfikowanie struktury gospodarczej Gminy i zapewnienie wielofunkcyjnego rozwoju lokalnego. Gmina musi starać się przyciągnąć przedsiębiorców, którzy dostarczą miejsca pracy mieszkańcom a budżetowi zapewnią stały transfer strumienia pieniężnego. 3.2. Cele strategiczne W rezultacie przeprowadzonych warsztatów strategicznych z szerokim udziałem pracowników Urzędu Gminy i jednostek podległych, radnych, szefów wielu innych instytucji i przedsiębiorstw, sformułowano trzy strategiczne cele rozwoju gminy Damasławek. Bazując na zidentyfikowanych uwarunkowaniach rozwojowych Gminy (a więc posiadanych atutach oraz najistotniejszych brakach i problemach), wytyczają one główne kierunki przemian na terenie Gminy. Ich realizacja w 10-letniej perspektywie powinna w dużym stopniu przyczynić się do osiągnięcia pożądanego stanu rozwoju Gminy, określonego w jej misji. Cele te są następujące: 1. Rozwój infrastruktury technicznej 2. Wspieranie rozwoju gospodarczego Gminy 3. Rozwój usług społecznych. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 18 Główne cele strategiczne w sposób bezpośredni nawiązują do misji. Realizacja programów strategicznych, prowadząca do osiągnięcia celów, szczególnie tych związanych z podniesieniem technicznych i społecznych warunków życia, będzie prowadziła Gminę do osiągnięcia pożądanego statusu określonego w misji. Plan strategiczny w rozumieniu jego twórców - przedstawicieli społeczności lokalnej - nie jest, bowiem tylko listą życzeń i dokumentem opisującym marzenia o przyszłości, ale od momentu zatwierdzenia stanie się podstawą pracy wszystkich pracowników samorządu Gminy, dokumentem zawierającym listę zadań do wykonania i określającym czas ich realizacji. Uzasadnienie wyboru powyższych celów jest następujące: Cel strategiczny nr 1 Rozwój infrastruktury technicznej Podstawowym oczekiwaniem mieszkańców w stosunku chyba do każdego samorządu są jego aktywne działania, zmierzające do poprawy obecnego standardu życia w Gminie. Zmiany polityczno-społeczne, zainicjowane w naszym kraju w 1989 roku, stworzyły możliwość swobodnego podróżowania, a co za tym idzie, zaobserwowania poziomu życia w rozwiniętych krajach. Konfrontacja ta nie wypadła korzystnie – braki w zwodociągowaniu i skanalizowaniu (zwłaszcza obszarów wiejskich), niewielka liczba telefonów, złej jakości drogi, niedostatek mieszkań, czy zdegradowane środowisko naturalne świadczyły o różnicach poziomu rozwoju cywilizacyjnego. Okres ostatnich kilkunastu lat to czas niezaprzeczalnych, pozytywnych przemian. W wielu gminach problem wyposażenia gospodarstw domowych w podstawowe elementy infrastruktury technicznej, takie jak telefony, czy dostęp do sieci wodociągowej przestał już właściwie istnieć. Mimo tych postępów, do zrobienia pozostało jeszcze wiele, zwłaszcza na terenach wiejskich. Pełna infrastruktura techniczna oznacza, bowiem także podłączenie każdego gospodarstwa domowego do sieci kanalizacyjnej, gazowej, zaopatrzenie w źródło energii cieplnej, czy też gęstą i o dobrej jakości sieć dróg. Pod tym pojęciem kryje się także całkowite rozwiązanie kwestii odpadów stałych (odbiór, segregacja, utylizacja), jak również dostęp do światowej, szerokopasmowej sieci internetowej. Tylko pełne podłączenie mediów jest w stanie zapewnić mieszkańcom gminy życie i rozwój na odpowiednim poziomie. Pełne wyposażenie Gminy w infrastrukturę techniczną to obecnie nie tylko jeden z podstawowych wymogów cywilizacyjnych, ale także kluczowy warunek rozwoju gospodarczego. Warunkiem inwestowania na terenie Gminy przez zewnętrzne podmioty gospodarcze jest stworzenie dla nich odpowiednich warunków, przede wszystkim w sferze infrastruktury, dalej prawodawstwa i sprawnej obsługi administracyjnej. Należy także podkreślić, że inwestycje w dziedzinie infrastruktury technicznej oznaczają poprawę stanu środowiska naturalnego, a więc życie w bardziej przyjaznym i zdrowym otoczeniu, co w oczywisty sposób wpływa na zwiększenie atrakcyjności danego terenu dla turystów i potencjalnych nowych mieszkańców. Mimo, że w ostatnich latach Gmina zainwestowała dużo środków w infrastrukturę, to nadal istnieją poważne braki w tym zakresie. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 19 Cel strategiczny nr 2 Wspieranie rozwoju gospodarczego Gminy Jednym z priorytetów w działalności samorządu gminnego powinno być wspieranie rozwoju działalności gospodarczej jako bardzo istotnego elementu walki z bezrobociem. Jakkolwiek dzięki korzystnej koniunkturze gospodarczej w kraju, bezrobocie spada, to bez pracy pozostaje ponad 420 mieszkańców Gminy. Fakt ten ma wpływ nie tylko na ogólny poziom dochodów mieszkańców Gminy, ale jest potencjalnym źródłem wielu napięć społecznych, zarówno dla mieszkańców, jak i dla samorządu (alkoholizm, przestępczość, konflikty rodzinne, niższe wpływy podatkowe, itp.). Należy zdawać sobie sprawę z tego, że samorząd gminny nie ma możliwości bezpośredniej walki z bezrobociem (jest to między innymi rola zarówno ustawodawcy, jak i Powiatowych Urzędów Pracy), ale powinien podejmować działania wspierające działalność gospodarczą. Mogą one polegać na udostępnianiu i uzbrajaniu odpowiednich terenów, stosowaniu ulg podatkowych, doradztwie, czy integracji kręgów gospodarczych. Lokalizacja nowych inwestycji w danym regionie uzależniona jest, bowiem od wielu czynników. Podstawowymi elementami są między innymi: poziom rozwoju infrastruktury oraz jakość kapitału ludzkiego, ale duże znaczenie ma także dobra promocja i sprawna obsługa administracyjna inwestorów oraz lokalne preferencje i udogodnienia, tworzone dla pozyskania inwestycji. W przypadku Gminy Damasławek dużą uwagę, należy zwrócić na rozwój przedsiębiorczości i dywersyfikację funkcji Gminy. Samo rolnictwo, zgodnie z tendencjami światowymi, będzie podlegać procesom marginalizacji, co przekładać się będzie nie tylko na obniżanie relatywnych dochodów mieszkańców, ale również na uszczuplanie dochodów Gminy. Trzeba zatem stworzyć warunki do rozwoju funkcji pozarolniczych, które dostarczą nowych źródeł utrzymania mieszkańcom oraz powiększą bazę podatkową Gminy. Znacznym problemem jest fakt, że Gmina pozostaje w stosunkowo dużej odległości od głównych krajowych arterii komunikacyjnych (przede wszystkim autostrady), co zniechęca potencjalnych inwestorów. Brak jest także terenów komunalnych, które można przeznaczyć pod inwestycje. Gmina leży jednak pobliżu większych miast (Wągrowiec, Żnin, Gniezno, Poznań), co powinno zaowocować rozwojem usług na rzecz tych ośrodków. Ponadto przez Gminę przebiega droga wojewódzka, która jest ważnym szlakiem komunikacyjnym, łączącym dwa województwa. Cel strategiczny nr 3 Rozwój usług społecznych Zaspokojenie podstawowych potrzeb z zakresu infrastruktury technicznej (wodociągi, kanalizacja, drogi, itp.) jest z pewnością najważniejszym oczekiwaniem mieszkańców pod adresem władz Gminy. Na obecnym poziomie rozwoju społeczeństwa posiadanie pełnej infrastruktury nie jest jednak wystarczające dla zapewnienia życia i rozwoju na oczekiwanym poziomie. Równie istotna jest dostępność do tzw. usług społecznych, takich jak usługi zdrowotne, opieka społeczna, oświata, czy też kultura, sport i rekreacja. Dla społeczności lokalnej bardzo ważny jest również dialog miejscowymi władzami samorządowymi, które zostały powołane po to, by reprezentować jej interesy. Mimo wielu pozytywnych zmian w ostatnich kilku latach i przeznaczania znacznych kwot z budżetu Gminy na rozwój usług społecznych (szczególnie oświatowych), wyniki Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 20 przeprowadzonych analiz oraz dyskusji w trakcie warsztatów strategicznych wskazują na to, że społeczność lokalna oczekuje dalszego poszerzenia zakresu i poprawy poziomu świadczenia tej grupy usług. Dotyczą one w pierwszej kolejności dalszego rozwoju pomocy społecznej, zwiększenia nakładów na sport i infrastrukturę sportową, infrastrukturę rekreacyjną czy też wzmożonych działań w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Wyeliminowanie zidentyfikowanych braków i problemów przewidziano w projektach strategicznych, zaproponowanych w niniejszym dokumencie. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 21 3.3. Schemat – struktura strategii rozwoju Gminy Damasławek 1. Rozwój infrastruktury technicznej 1.1. System wodno-kanalizacyjny 1.3. Gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa 2. Wspieranie rozwoju gospodarczego Gminy 2.1. Wspieranie rozwoju rolnictwa i jego otoczenia 1.1.1 Dalsza kanalizacja Gminy (sieć, przyłącza, oczyszczalnie przydomowe) 1.3.1. Wspieranie rozwoju budownictwa mieszkaniowego na terenie Gminy 2.1.1. Prowadzenie zalesień na gruntach słabych 1.1.2. Modernizacja sieci wodociągowej 1.3.2. Modernizacja sieci energetycznej 2.1.2. Tworzenie warunków do rozwoju przetwórstwa rolnospożywczgo 1.2. Drogi 1.4. Ochrona środowiska 2.1.3.Rozwój stowarzyszeń i grup producenckich 1.2.1. Poprawa stanu dróg gminnych (również rowy przydrożne) 1.4.1. Rozwiązanie problemu składowania odpadów 2.1.3. Edukacja rolników nowoczesne techniki gospodarowania 1.2.2. Poprawa warunków komunikacyjnych na drogach: wojewódzkiej i powiatowych 1.4.2. Dalszy rozwój segregacji odpadów 2.2. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości 2.2.1. Wyznaczenie dodatkowych terenów pod inwestycje 1.4.3. Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców 2.2.2. Wyposażenie w infrastrukturę terenów inwestycyjnych i ich promocja 2.2.3. Wprowadzenie systemu zachęt dla inwestorów 2.2.4. Tworzenie warunków do rozwoju funkcji pozarolniczych obszaru 2.2.5. Rozwój marketingu Gminy i poszukiwanie nowych form promocji 3. Rozwój usług społecznych 3.1. Oświata, kultura, sport 3.1.1. Rozwój i modernizacja szkolnej oraz przedszkolnej infrastruktury dydaktycznej i sportowej 3.1.2. Rozwój gminnej infrastruktury sportowej 3.1.3. Doposażenie w niezbędne, nowoczesne pomoce dydaktyczne w szkołach i przedszkolach 3.1.4. Rozbudowa infrastruktury rekreacyjnej (ścieżki rowerowe, place zabaw) 3.2. Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo 3.2.1. Poprawa dostępu do specjalistycznej opieki zdrowotnej 3.2.2. Dalszy rozwój pomocy społecznej 3.2.3. Zwiększenie bezpieczeństwa (budowa chodników, przejść dla pieszych, budowa i modernizacja oświetlenia) 3.2.4. Uzupełnienie braków sprzętowych służb mundurowych 3.2.5. Likwidacja barier architektonicznych 3.1.5. Dalszy rozwój ofert sportowej i kulturalnej 3.1.6. Poprawa dostępności usług dla ludności Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 22 4. PROGRAMY I PROJEKTY STRATEGICZNE Jak zaznaczono we wstępnej części niniejszego dokumentu, przedstawiając strukturę strategii (podrozdział 1.2.), cele strategiczne grupują poszczególne programy i projekty. Ich realizacja w przyjętej perspektywie czasowej powinna doprowadzić do osiągnięcia pożądanego stanu rozwoju Gminy, określonego w jej misji. Z kolei programy strategiczne są „tematami” działań, których wykonanie powoduje osiągnięcie określonych celów. Programy strategiczne grupują projekty, związane tematycznie z poszczególnymi dziedzinami życia, czy działania samorządu. Projekty realizacyjne to już konkretne przedsięwzięcia, najłatwiej mierzalne przy wdrażaniu strategii. 4.1. Założenia i kryteria przyjęte w czasie prac nad identyfikacją projektów do strategii W czasie prac warsztatowych i późniejszych opracowań projektów bazowano na poniższych założeniach: 1) Wybrane, proponowane projekty spełniają najpilniejsze potrzeby społeczności lokalnej, takie jak: inicjowanie i wspieranie rozwoju gospodarczego (walka z bezrobociem, likwidacja braków w zakresie infrastruktury), ochrona zasobów środowiska naturalnego, przeciwdziałanie najdotkliwiej odczuwalnym problemom społecznym, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, zaspokojenie potrzeb grup specjalnej troski – dzieci, chorych, osób starszych i niepełnosprawnych. 2) Wybrane projekty mogą być związane z obligatoryjnymi, bieżącymi zadaniami samorządu, ale nie ograniczają się tylko do takich zadań. Zaproponowane zostały również kryteria, które automatycznie predysponowały projekt do włączenia do strategii: 1) projekt odpowiada projektom zgłoszonym do strategii województwa, 2) projekt jest zgodny z projektami proponowanymi przez inne jednostki (w tym również przez Starostwo Powiatowe), 3) projekt jest już rozpoczęty. W trakcie planowania projektów uczestnicy warsztatów zastanawiali się, jakie są realne szanse na ich wdrożenie - jakie działania mogą decydować o tym, że przedsięwzięcie powiedzie się, a czego już na etapie planowania należy się wystrzegać, by nie dopuścić do porażki. 4.2. Określenie zbieżności Strategii Rozwoju Gminy Damasławek na lata 2008-2017 ze Strategią Województwa Wielkopolskiego Zgodnie z zasadami tworzenia dokumentów określających kierunki strategicznego rozwoju poszczególnych województw, powiatów i gmin poniżej uwzględniono i wskazano w dokumencie Strategii Rozwoju Gminy Damasławek projekty zbieżne ze strategicznymi planami rozwoju województwa. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 23 Zbieżność Strategii Rozwoju Gminy Damasławek z wojewódzkimi programami zawartymi w dokumencie „Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego” przedstawia się następująco: W ramach dokumentu Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego, ogólna wizja województwa wielkopolskiego przedstawiona jest jako dążenie do uczynienia województwa regionem nowoczesnym i zintegrowanym. Samorząd województwa za cel generalny postawił sobie: POPRAWĘ JAKOŚCI PRZESTRZENI WOJEWÓDZTWA, SYSTEMU EDUKACJI, RYNKU PRACY, GOSPODARKI ORAZ SFERY SPOŁECZNEJ SKUTKUJĄCEJ WZROSTEM POZIOMU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW. Szeroka analiza uwarunkowań społecznych, ekonomicznych, przyrodniczych, potrzeb społecznych oraz wytyczona misja województwa pozwoliła na wyznaczenie celów strategicznych: DOSTOSOWANIE PRZESTRZENI DO WYZWAŃ XXI WIEKU, ZWIĘKSZENIE EFEKTYWNOŚCI WYKORZYSTANIA POTENCJAŁÓW ROZWOJOWYCH WOJEWÓDZTWA, WZROST KOMPETENCJI MIESZKAŃCÓW I PROMOCJA ZATRUDNIENIA, WZROST SPÓJNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA SPOŁECZNEGO. Wszystkie przyjęte w tym dokumencie projekty są w pełni zgodne z działaniami i w konsekwencji celami strategicznymi przyjętymi w Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego. Dokładne przyporządkowanie przedstawia Tabela 4.1. Tabela 4.1. Zgodność projektów strategicznych z celami strategicznymi Województwa Wielkopolskiego Cel strategiczny DOSTOSOWANIE PRZESTRZENI DO WYZWAŃ XXI WIEKU Cele szczegółowe Zgodność projektu strategicznego Gminy Poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi Wzrost spójności komunikacyjnej oraz powiązań z otoczeniem Wzrost znaczenia i zachowanie dziedzictwa kulturowego 1.1.1; 1.1.2; 1.2.1; 1.2.2; 1.3.2; Popraw jakości rolniczej 1.4.1; 1.4.2; 1.4.3; 2.1.1; 2.1.2; przestrzeni produkcyjnej 2.1.3; 2.2.1; 2.2.2; 2.2.3; 2.2.4; Przygotowanie i racjonalne 2.2.5; 3.1.3; 3.1.4; 3.2.3 wykorzystanie terenów inwestycyjnych Wielofunkcyjny rozwój ośrodków subregionalnych i lokalnych Restrukturyzacja obszarów o niewłaściwym potencjale rozwojowym Strategia Rozwoju Gminy Damasławek ZWIĘKSZENIE EFEKTYWNOŚCI WYKORZYSTANIA POTENCJAŁÓW ROZWOJOWYCH WOJEWÓDZTWA WZROST KOMPETENCJI MIESZKAŃCÓW I PROMOCJA ZATRUDNIENIA WZROST SPÓJNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA SPOŁECZNEGO Źródło: Opracowanie własne Wzmocnienie gospodarstw rolnych oraz gospodarki żywnościowej Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw Zwiększenie udziału usług turystyczno-rekreacyjnych w gospodarce regionu Ograniczanie barier w dostępie do edukacji Poprawa jakości oraz wzrost różnorodności form kształcenia Rozwój przedsiębiorczości i promocja samozatrudnienia Poprawa warunków mieszkaniowych Rozwój usług socjalnych Wzrost bezpieczeństwa Ograniczenie skali patologii oraz wykluczeń społecznych Budowa kapitału społecznego na rzecz społeczeństwa obywatelskiego Wzrost udziału sportu i rekreacji w życiu mieszkańców regionu 24 2.1.1; 2.1.2; 2.1.3; 2.2.1; 2.2.2; 2.2.3; 2.2.4; 2.2.5; 3.1.3; 3.1.4 2.1.3; 3.1.1; 3.1.2; 3.1.3; 3.1.4; 3.2.5 1.1.1; 1.1.2; 1.2.1; 1.2.2; 1.3.1; 1.3.2; 2.1.3; 3.1.1; 3.1.2; 3.1.3; 3.1.4; 3.1.5; 3.2.1; 3.2.2; 3.2.3; 3.2.4; 3.2.5 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 25 4.3. Zakres czasowy planowanych przedsięwzięć Planowane projekty mają różny zakres czasowy – autorzy projektów, planując realizację przedsięwzięć, starali się brać pod uwagę skalę potrzeb i możliwości budżetowe Gminy. Poniżej został przedstawiony zbiorczy plan realizacji poszczególnych projektów w okresie obowiązywania strategii. Numer 2008 2009 projektu 1.1.1. 1.1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.3.1. 1.3.2. 1.4.1. 1.4.2. 1.4.3. 2.1.1. 2.1.2. 2.1.3. 2.1.4. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.3. 2.2.4. 2.2.5. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.1.5. 3.1.6. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. Źródło: Opracowanie własne 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 4.4. Prezentacja i uzasadnienie programów i projektów strategicznych1 Cel strategiczny nr 1 Rozwój infrastruktury technicznej Program 1.1. System wodno-kanalizacyjny Podstawowym elementem infrastruktury technicznej jest system wodno-kanalizacyjny. Nie ulega wątpliwości, że obecnie każde gospodarstwo domowe musi mieć dostęp do sieci 1 Szczegółowy opis projektów strategicznych został zawarty na końcu niniejszego dokumentu. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 26 wodociągowej i musi posiadać uregulowany status w zakresie odprowadzania odpadów płynnych. Podczas gdy potrzeby w sferze zaopatrzenia w wodę są już praktycznie rozwiązane, to dokończenie budowy systemu kanalizacyjnego zajmie jeszcze wiele lat. W ramach programu, dotyczącego gospodarki wodno-kanalizacyjnej w Gminie, sformułowano dwa projekty. Charakterystyka projektów 1.1.1. Dalsza kanalizacja Gminy (sieć, przyłącza, oczyszczalnie przydomowe) Wskaźnik skanalizowania Gminy wynosi obecnie 55%. Dowożone ścieki stanowią coraz większy odsetek, co oznacza konieczność szybkiej rozbudowy istniejącej oczyszczalni. Ponadto obecna infrastruktura musi zostać zmodernizowana, z uwagi na przestarzałą technologię, która niedostatecznie zagospodarowuje powstały osad. Aktualnie osad jest składowany na wysypisku, ale Gmina zamierza dodatkowo wykorzystywać go w inny sposób. Obecnie opracowywana jest koncepcja kanalizacji Gminy, która ma wskazać również, w których miejscowościach należy budować sieć grawitacyjną i tłoczną, a w której ograniczyć się do przydomowych oczyszczalni. Ograniczone środki powodują, że dalsza kanalizacja Gminy będzie przedsięwzięciem rozłożonym na wiele lat, mimo że i na realizację tego projektu przewidywane jest pozyskanie środków zewnętrznych, głównie funduszy unijnych. 1.1.2. Modernizacja sieci wodociągowej Duża część sieci wodociągowej zbudowana jest z rur azbestowych, które wymagają wymiany w ciągu kilku najbliższych lat. W pierwszej kolejności zostanie wymieniona infrastruktura na ul. Wspólnej, potem kolejne odcinki. Ponadto Gmina korzysta z 6 stacji uzdatniania wody (stacja w Kołybkach należy do prywatnego właściciela, który świadczy usługi na rzecz Gminy), co powoduje znaczne koszty eksploatacyjne. Konieczne jest podjęcie działań, zmierzających do modernizacji i usprawnienia sieci wodociągowej. Planuje się zmniejszenie ujęć wody o 2-3, rozbudowanie i unowocześnienie pozostałych, co pozwoliłoby zwiększyć wydajność ujęć i polepszyć jakość dostarczanej wody. Z uwagi na znaczne koszty inwestycji, zakłada się korzystanie z zewnętrznych źródeł finansowych. Program 1.2. Drogi W badaniach ankietowych przeprowadzanych w większości samorządów, głównym problemem, na który wskazują mieszkańcy, jest stan infrastruktury drogowej. Dobrze rozwinięty system drogowy nie tylko zwiększa standard życia mieszkańców, ale również podnosi poziom bezpieczeństwa i przyspiesza rozwój gospodarczy regionu. Analiza wykazała, że wiele odcinków dróg gminnych wymaga modernizacji, ponadto osobną kwestią jest konieczność inwestycji na drogach: wojewódzkiej i powiatowych. Odpowiedzią na powyższe problemy są dwa projekty strategiczne, zaproponowane do realizacji w ramach niniejszego strategicznego programu rozwoju Gminy. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 27 Charakterystyka projektów 1.2.1. Poprawa stanu dróg gminnych (również rowy przydrożne) Drogi służą nie tylko mieszkańcom Gminy i działającym tutaj podmiotom gospodarczym, ale także ruchowi tranzytowemu oraz są jednym z podstawowych kryteriów przy wyborze lokalizacji inwestycji. Z tych powodów stanowią bardzo istotny element infrastruktury technicznej – ich wysoka jakość powoduje większą dostępność komunikacyjną Gminy oraz przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu. Z tego powodu przed władzami samorządowymi przez cały okres realizacji strategii stoją zadania, polegające na budowie nawierzchni, bądź przebudowie dróg. W latach 2008-2017 planuje się budowę, bądź przebudowę ponad 20 odcinków dróg. Wiele z nich stanowi połączenie z drogami powiatowymi i wojewódzkimi. Gmina liczy, że na budowę tych odcinków pozyska fundusze zewnętrzne. Infrastruktura drogowa osiedlowa i gminna nie uzyskała przychylności w dokumentach programowych funduszy strukturalnych na lata 2007-2013. Stąd należy się spodziewać, że infrastruktura drogowa będzie szczególnym obciążeniem dla budżetu Gminy. 1.2.2. Poprawa warunków komunikacyjnych na drogach: wojewódzkiej i powiatowych Przez teren Gminy przebiega, niezwykle ważna z punktu widzenia możliwości rozwoju, droga wojewódzka nr 251 relacji Wągrowiec – Żnin – Inowrocław oraz szereg dróg powiatowych. Nawierzchnia dróg powiatowych wymaga modernizacji, stąd w propozycjach projektów strategicznych znalazły się zadania, zmierzające do poprawy warunków komunikacyjnych na tych drogach. Propozycje zostaną następnie przesłane do Starostwa, jako wskazanie oczekiwań mieszkańców w najbliższych latach. Łącznie zostało zgłoszonych 5 propozycji o szacunkowym koszcie blisko 13 mln zł. Program 1.3. Gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa Jednym z istotnych elementów działalności samorządu gminnego jest gospodarowanie posiadanymi zasobami mienia komunalnego. W obecnej sytuacji finansowej polskich gmin nie jest to zadanie łatwe, bowiem z jednej strony obciążane są one coraz większą liczbą zadań, a z drugiej przekazywane z budżetu Państwa środki są niewystarczające na ich pełną realizację. Z tego powodu niezmiernie istotne jest maksymalnie efektywne gospodarowanie posiadanym mieniem, które niekiedy generuje koszty znacznie przekraczające przychody. Gmina musi zadbać o podstawowe potrzeby mieszkaniowe najuboższych, jak również wspierać rozwój budownictwa mieszkaniowego prywatnego, zwłaszcza na terenach uzbrojonych w sieć wodnokanalizacyjną, drogową i zurbanizowanych. Charakterystyka projektów 1.3.1. Rozwój budownictwa mieszkaniowego na terenie Gminy Ustawa o samorządzie gminnym nałożyła na gminy odpowiedzialność za zasoby mieszkaniowe oraz za zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych wspólnoty mieszkaniowej. Samodzielnie gminy mają zapewnić dach nad głową jedynie najuboższym, bezdomnym oraz ofiarom katastrof, pożarów, itp. W tym celu gminy mają obowiązek budowania mieszkań komunalnych, socjalnych i noclegowni. Gmina Damasławek posiada obecnie 1 lokal socjalny, Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 28 a potrzeby są znacznie wyższe. W ramach omawianego projektu znalazło się zadanie wybudowania nowego budynku dla 9 rodzin. Innym zadaniem ma być doprowadzenie mediów do nowo powstałych działek budowlanych. W kosztach projektu, w szczególności w przyłączach do posesji, będą uczestniczyć właściciele działek, ale Gmina zamierza zapewnić doprowadzenie nitek głównych mediów. 1.3.2. Modernizacja sieci energetycznej Mieszkańcy często zgłaszają Urzędowi Gminy kłopoty w zakresie korzystania z sieci energetycznej. Kłopoty dotyczą głównie pojawiających się spadków napięć, co nie tylko utrudnia codzienne życie mieszkańcom, ale może prowadzić nawet do uszkodzeń urządzeń gospodarczych. Gmina zgłosiła więc potrzebę modernizacji stacji transformatorowych i sieci przesyłowych. Jednostką koordynującą projekt będzie Grupa Energetyczna ENEA, a realizacja przewidziana jest na lata 2009-2016. Program 1.4. Ochrona środowiska Znaczna część przedstawionych wyżej programów dotyczy zagadnień, związanych z poprawą stanu środowiska naturalnego. Przykładem może być tutaj rozwój sieci kanalizacyjnej, czy modernizacja sieci wodociągowej Gminy. Ochronie środowiska służą także inne przedsięwzięcia, które zostały uwzględnione w niniejszym programie. Jest to przede wszystkim rozwiązanie problemu składowania odpadów, jak również dalszy rozwój segregacji odpadów, czy prowadzenie akcji uświadamiających i uwrażliwiających społeczeństwo na problemy związane z ekologią. Charakterystyka projektów 1.4.1. Rozwiązanie problemu składowania odpadów Do 2015 roku Gmina będzie składować odpady na gminnym wysypisku w Niemczynie. Po tym czasie zmieni się sposób zagospodarowania wysypiska, przewiduje się, że może być ono wykorzystywane do zbiórki selektywnej, bądź zostanie całkowicie zamknięte. Odpady będą przewożone na międzygminne wysypisko w Toniszewie-Kopaszyn. Projekt będzie wspólnym przedsięwzięciem gmin powiatu Wągrowieckiego i współfinansowany ze środków strukturalnych. 1.4.2. Dalszy rozwój segregacji odpadów Gmina rozpoczęła selektywną zbiórkę odpadów, pojemniki na szkło stoją we wszystkich miejscowościach, papier i plastik zbierany jest w połowie miejscowości. W kolejnych latach proces będzie rozszerzany na cały obszar Gminy. Samorząd będzie dążył również do tego, aby każde gospodarstwo miało podpisaną umowę na odbiór odpadów (w chwili obecnej takie umowy posiada 70% gospodarstw). Zorganizowany zostanie także odbiór odpadów wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu AGD. Na istniejący obiekt komunalny w Turzy odwożone będą odpady w miarę otrzymywania sygnałów od mieszkańców o istnieniu takiej potrzeby. Zbiórką zajmie się firma działająca na terenie Wągrowca, obsługująca obecnie również Gminę Damasławek, Remondis Sanitech. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 29 1.4.3. Zwiększanie świadomości ekologicznej mieszkańców Działania w zakresie ochrony środowiska podejmowane przez Gminę muszą mieć także na względzie zwiększanie świadomości ekologicznej mieszkańców, uwrażliwianie ich na problemy związane z eksploatacją środowiska przez człowieka. Stąd powstał projekt mający na celu edukację mieszkańców. Akcje propagujące ochronę przyrody będą odbywać się podczas zebrań wiejskich, czy też specjalistycznych szkoleń. Edukacji dzieci ma służyć podejmowane corocznie akcje pod nazwą „Sprzątanie świata”, czy „Dzień Ziemi”. Kontynuowane będą wszystkie inicjatywy podejmowane dotychczas przez szkoły, z których największą popularnością cieszyła się akcja „Aluminiowa góra puszek”. To właśnie dzieci muszą zostać szczególnie uwrażliwione na problemy związane z zanieczyszczeniami i szkodami czynowymi przez człowieka w środowisku. Działaniem uzupełniającym ma być organizowanie konkursów z wiedzy o ochronie środowiska. Władze także zamierzają wspierać proekologiczne inwestycje – jedną z nich ma być budowa farmy elektrowni wiatrowej w rejonie wsi Kołybki, którą stanowić ma 13 turbin. Cel strategiczny nr 2 Wspieranie rozwoju gospodarczego Program 2.1. Wspieranie rozwoju rolnictwa i jego otoczenia Diagnoza stanu Gminy wykazała, że główną funkcją obszaru jest rolnictwo. Największe bolączki działalności rolniczej na terenie Gminy to niezadowalająca efektywność produkcji rolniczej (wysokie koszty, niskie ceny zbytu), zwłaszcza przy gospodarowaniu na glebach gorszej jakości oraz problemy ze zbytem tej produkcji. Samorząd gminny nie ma możliwości bezpośredniego wpływu na procesy gospodarcze, zachodzące w Gminie, może jednak i powinien podejmować działania o charakterze wspierającym, takie jak zwolnienia lub ulgi podatkowe, doradztwo, czy integracja kręgów gospodarczych. Także same inwestycje infrastrukturalne, takie jak budowa i modernizacja dróg, budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, w poważnym stopniu przyczyniają się do poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej na danym terenie. Po to, aby w Gminie mogły się rozwijać już działające firmy oraz rozpoczynać funkcjonowanie nowe, potrzebne są tereny inwestycyjne. Na ich dostępność samorząd ma już wpływ. W niniejszym programie zaproponowano 4 różne projekty, których realizacja powinna przyczynić się do aktywizacji działalności gospodarczej na terenie Gminy. Charakterystyka projektów 2.1.1. Prowadzenie zalesień na gruntach słabych Obszary o glebach niskiej jakości mogą podlegać ogólnokrajowemu programowi zalesień. Na władzach samorządowych spoczywa obowiązek zestawienia takich terenów i uwzględnienie ich w planie zagospodarowania przestrzennego Gminy. Właściciele gospodarstw mają możliwość skorzystania ze środków strukturalnych dostępnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Pieniądze na zalesienie mogą otrzymać rolnicy, którzy użytkują grunty orne oraz sady, przewidziane do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Ponadto rolnik musi posiadać mapę zalesieniową, sporządzoną przez geodetę z zaznaczonymi na niej granicami działek, które Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 30 zamierza zalesiać. Zalesiać można grunty, stanowiące własność, współwłasność wnioskodawcy lub jego małżonka, o powierzchni co najmniej 0,5 ha i minimalnej szerokości 20 m (w przypadku działek graniczących z lasem ich szerokość może być mniejsza). Maksymalna powierzchnia do zalesienia nie może przekraczać 20 ha. Finansowe wsparcie nie może być stosowane do gruntów położonych na obszarach NATURA 2000. Istotnym czynnikiem, mającym szanse pozytywnie wpłynąć na wzrost lesistości Gminy i wzrost dochodów rolników dzięki prowadzeniu upraw leśnych, jest również Ustawa o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia z dnia 8 czerwca 2001 roku. Przewiduje się, że zalesionych na terenie Gminy może zostać, co najmniej 5 ha w latach 2009-2014. Z pewnością jednak areał ten będzie większy, gdy zwiększy się atrakcyjność programów zalesiania dla rolników. 2.1.2. Tworzenie warunków do rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego Powstanie dodatkowego zakładu przetwarzającego płody rolne mogłoby usprawnić proces zbytu oraz obniżyć koszty dystrybucji wyprodukowanej żywności przez rolników. Gmina może inicjować i wspierać działania w zakresie tworzenia warunków dla rozwoju firm, zajmujących się skupem i przetwarzaniem płodów rolnych, wytworzonych na terenie Gminy, chociażby poprzez aktywne poszukiwanie inwestorów, oferowanie im na przykład ulg inwestycyjnych, czy też atrakcyjnych terenów inwestycyjnych. Przewiduje się w okresie kilku najbliższych lat pojawi się co najmniej jeden dodatkowy zakład przetwórczy na terenie Gminy. 2.1.3. Rozwój stowarzyszeń i grup producenckich Na Jednolitym Rynku Unii Europejskiej działają liczne stowarzyszenia i grupy producentów. Większym podmiotom łatwiej jest operować na rynku, zwiększać efektywność produkcji i uzyskiwać silniejszą pozycję przetargową w negocjacjach z kontrahentami. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, samorząd nie może być stroną w takich grupach, ale może inicjować podejmowanie działań przez producentów poprzez przybliżanie wiedzy o funkcjonowaniu grup, o możliwościach i zagrożeniach, związanych z realizacją celów statutowych. Projekt będzie realizowany w latach 2008-2014 i powinien zakończyć się utworzeniem co najmniej 3 grup producentów: trzody chlewnej, zbóż i mleka. 2.1.4. Edukacja rolników – nowoczesne techniki gospodarowania Integracja Polski z Unią Europejską stworzyła i stwarza nadal nowe uwarunkowania życia gospodarczego, politycznego i społecznego. Zmiany dotyczą także funkcjonowania gmin wiejskich i wiejskich gospodarstw domowych. Aby odnaleźć się właściwie w nowej rzeczywistości potrzebna jest wiedza o aspektach funkcjonowania w poszerzonej Unii Europejskiej. Niezbędnym wydaje się dostarczenie rolnikom informacji o zasadach gospodarowania w ramach Jednolitego Rynku, o zasadach wspólnotowej polityki rolnej i polityki wobec obszarów wiejskich, informacji o możliwościach korzystania z szans związanych z integracją jak również sposobów ominięcia zagrożeń z nią związanych. Służyć ma temu projekt „Edukacja rolników”, przybliżający nowoczesne techniki gospodarowania, przygotowujący właścicieli gospodarstw do realnej, właściwej integracji Polski z Unią Europejską. Gmina przy pomocy Ośrodka Doradztwa Rolniczego oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacja Rolnictwa zajmie się doradzaniem, edukacją, przekazywaniem informacji, organizowaniem szkoleń oraz pomocą przy wypełnianiu wniosków w ramach ubiegania się o pomoc finansową instytucji unijnych. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 31 Program 2.2. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości Niezwykle ważne jest zapewnienie Gminie rozwoju wielofunkcyjnego i odejście od wyłącznie rolniczego charakteru. Bez dywersyfikacji struktury gospodarczej Gmina może mieć trudności w równomiernym rozwoju. Konieczne jest zatem wspieranie rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej, zmierzające do rozwoju funkcji pozarolniczych w Gminie. Charakterystyka projektów 2.2.1. Wyznaczenie dodatkowych terenów pod inwestycje Jednym z zauważonych w Gminie problemów był brak terenów z przeznaczeniem pod inwestycje. Zbyt mała ilość gruntów komunalnych oraz istotne braki w planach zagospodarowania przestrzennego są istotną przeszkodą dla rozwoju funkcji pozarolniczych. W najbliższych miesiącach Gmina zamierza przystąpić do opracowywania nowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, sporządzić plany miejscowe, w szczególności dla rejonu wsi Kołybki, gdzie planowane są inwestycje w energetyce wiatrowej, jak również wykupić od prywatnych właścicieli dodatkowe grunty z przeznaczeniem na potencjalne inwestycje. 2.2.2. Wyposażenie w infrastrukturę terenów inwestycyjnych pod rozwój gospodarczy i ich promocja Podstawowym warunkiem rozwoju gospodarczego Gminy jest dostępność terenów pod inwestycje. Teren z przeznaczeniem pod inwestycje musi zostać wyposażony w podstawowe media. Władze zamierzają sukcesywnie uzbrajać grunty, w zależności od oczekiwań inwestorów. Jednym z zadań będzie również naprawa sieci komunikacyjnej i tranzytowej PKP, która będzie mogła być wykorzystana do działalności gospodarczej. Należy się również zastanowić nad odpowiednią promocją terenów i próbą ściągnięcia inwestorów. Właściwym krokiem mogłaby być promocja tych terenów, między innymi poprzez utworzenie katalogu terenów inwestycyjnych, zgodnych z wzorcami Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych oraz jego aktualizowanie (przynajmniej raz w roku). Katalog taki mógłby zawierać oferty ze zdjęciami i dokładnym opisem oferowanych nieruchomości. Oferty byłyby także umieszczane na stronie internetowej Urzędu Gminy. Urząd Gminy powinien zadeklarować również pomoc w załatwianiu spraw formalnych, związanych z zakupem i uzbrojeniem terenów oraz rozpoczęciem na nich działalności gospodarczej. 2.2.3. Wprowadzenie systemu zachęt dla inwestorów Aby zachęcić inwestorów do rozpoczęcia działalności na terenie Gminy, władze zamierzają wdrożyć rozwiązania systemowe w postaci szeregu ulg i zwolnień. Wstępem do podjętych działań będzie gruntowna identyfikacja barier i problemów rozwoju przedsiębiorczości na terenie Gminy oraz specyfikacja możliwości przełamywania tych przeszkód. 2.2.4. Tworzenie warunków do rozwoju funkcji pozarolniczych W celu umożliwienia wielofunkcyjnego rozwoju Gminy, władze zamierzają wspierać i promować rozwój działań pozarolniczych. Aktywność Urzędu będzie się przejawiać w organizowaniu pomocy przy przygotowywaniu dokumentacji, szkoleniach z zakresu Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 32 zakładania działalności gospodarczej, sporządzania biznesplanów, pomocy prawnej, związanej z prowadzeniem działalności, etc. Przedsięwzięcia pozarolnicze będą też intensywnie promowane podczas wystaw, targów, pokazów, czy specjalnych akcji. 2.2.5. Rozwój marketingu Gminy i poszukiwanie nowych form promocji Obecna rzeczywistość wymaga aktywnego poszukiwania inwestorów i promowania swoich walorów. Dotychczas podejmowane działania były mało efektywne, stąd władze zamierzają zintensyfikować akcje, promujące Gminę na zewnątrz. Szczególną formą będzie kontynuowanie i rozwijanie współpracy z gminami partnerskimi z Niemiec i Holandii. Cel strategiczny nr 3 Rozwój usług społecznych Jak wcześniej wspomniano, zaspokojenie podstawowych potrzeb z zakresu infrastruktury technicznej jest najważniejszym oczekiwaniem mieszkańców pod adresem władz Gminy. Na obecnym poziomie rozwoju cywilizacyjnego powyższe potrzeby są jednak prawie całkowicie zaspokajane i coraz częściej jest to traktowane jako coś oczywistego. W tej sytuacji nie mniej istotne stają się potrzeby wyższego rzędu, polegające na szerokiej dostępności tzw. usług społecznych, takich jak usługi zdrowotne, opieka społeczna, oświata, czy też kultura, sport i rekreacja. Program 3.1. Oświata, kultura, sport Gmina posiada racjonalnie rozwiniętą sieć dydaktyczną. W ciągu ostatnich 5 lat podjęto szereg działań, mających na celu poprawę warunków nauczania dzieci i młodzieży. Sytuacja budżetu Gminy pozwalała na szereg inwestycji oświatowych. Pozostały do realizacji istotne zadania, takie jak rozwój i modernizacja przedszkolnej i szkolnej infrastruktury dydaktycznej i sportowej, rozwój gminnej infrastruktury sportowo, rozbudowa infrastruktury rekreacyjnej na terenie Gminy, rozwój oferty sportowo-kulturalnej, czy też rozwój usług dla ludności. Konieczne jest także bieżące doposażenie szkół w materiały i pomoce dydaktyczne. Charakterystyka projektów 3.1.1. Rozwój i modernizacja szkolnej oraz przedszkolnej infrastruktury dydaktycznej i sportowej Obiekty szkolne i przedszkolne wymagają modernizacji i bieżących napraw. Przedszkole znajduje się w 40-letnim budynku, w którym trzeba wykonać remonty dachu, okien i instalacji elektrycznej. W przypadku Zespołu Szkół niezbędna jest budowa nowej hali sportowej, gdyż obecne nie spełnia standardów i jest zbyt mała na potrzeby uczniów. Planowana jest także modernizacja kotłowni. W Niemczynie szkoła zlokalizowana jest w 20-letnim budynku, dobudowanym do starej części, znacznie mniejszej z początku XX wieku. Stara część wymaga konserwacji (w szczególności dach i elewacja), w nowej części muszą być wymienione okna. Remontów wymagają także sanitariaty. Niniejszy projekt ma zapewnić doprowadzenie do właściwych warunków infrastrukturę szkolno-przedszkolną. 3.1.2. Rozwój gminnej infrastruktury sportowej i kulturalnej Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 33 Obok przyszkolnej infrastruktury sportowej, Gmina posiada szereg obiektów gminnych o znaczeniu sportowo-rekreacyjnym i kulturowym. Tereny te, zlokalizowane w centrach wsi, bądź przy świetlicach wiejskich, stanowią istotny element tożsamości i integracji mieszkańców poszczególnych miejscowości. Obiekty te obecnie wymagają nakładów odtworzeniowych. Gmina zamierza pozyskać pieniądze z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, aby współfinansować projekty. W ramach projektu zagospodarowane zostaną także parki i stawy gminne, zbiornik burzowy przy. ul. Żnińskiej, jak również tereny przykościelne. Projekt trwał będzie w całym okresie obowiązywania strategii. 3.1.3. Doposażenie w niezbędne, nowoczesne pomoce dydaktyczne w szkołach i przedszkolach Proces dydaktyczny powinien opierać się na wykorzystywaniu nowoczesnych technik informatycznych i sprzętu audiowizualnego. Ważne jest zaznajamianie dzieci od najmłodszych ludzi z podstawowymi narzędziami cywilizacji informacyjnej. Istotne jest także właściwe organizowanie dzieciom czasu pozaszkolnego w celu optymalnego kształtowania procesu dydaktycznego. W tym celu zaprojektowano działania, mające na celu zwiększenie efektywności tego procesu. Realizacja rozciągnięta jest w latach 2008-2017 i pochłonie blisko 1 mln zł, głównie środków budżetu Gminy oraz sponsorów. W ramach projektu zaplanowano między innymi: doposażenie pracowni komputerowej, zakup sprzętu audiowizualnego, wyposażenia pracowni przedmiotowych oraz sali gimnastycznych. 3.1.4. Rozbudowa infrastruktury rekreacyjnej (ścieżki rowerowe, place zabaw) Obszar Gminy to nie tylko miejsce pracy jej mieszkańców, ale również miejsce przebywania i spędzania wolnego czasu. Ważnym elementem strategii rozwoju Gminy jest również zwiększenie atrakcyjności Gminy, co da nie tylko satysfakcję mieszkańcom, ale może także przyciągnąć gości i turystów. Dbając o warunki nauczania w placówkach oświatowych nie można zapominać, że miejscem zabaw i to nie tylko dzieci, uczących się w szkołach, ale przede wszystkim dzieci w wieku przedszkolnym, są place zabaw. W ramach projektu zaplanowano 2 zadania, mające na celu zwiększenie atrakcyjności zamieszkiwania i pobytu w Gminie. Koszt oszacowano na 170 tys. zł, a realizację rozłożono na lata 2009-2013. 3.1.5. Dalszy rozwój oferty sportowej i kulturalnej Gminny Ośrodek Kultury jest bardzo aktywnym animatorem życia kulturalnego i sportowego w Gminie. Kontynuowane będą wydarzenia i imprezy, dobrze odbierane przez mieszkańców, takie jak: Festiwal Piosenki Przedszkolnej, Festiwal Tańca dla dzieci, Noc Świętojańska, Ulica 21 – Jarmark artystyczny, Rok Meeting, czy Biegi Przełajowe. Młodzież i dzieci będą mogły brać udział w warsztatach artystycznych, wyjazdach terenowych, spotkaniach autorskich i spektaklach. W działaniach na rzecz upowszechniania życia kulturalnego GOK wspierać będzie biblioteka. Projekt pochłonie w całym okresie obowiązywania strategii około 750 tys. zł, w większości środków gminnych i prywatnych sponsorów. Gmina w dalszym ciągu będzie rozwijać ofertę sportową poprzez wspieranie działalności Gminnego Ludowego Klubu Sportowego „Sokół” i innych stowarzyszeń. Rozwijać należy ofertę szkolenia młodzieży w sekcjach klubu, a także ofertę rekreacyjną zwłaszcza coroczne zawody jeździeckie. Projekt pochłonie w całym okresie obowiązywania strategii około 1400 tys. zł, w większości środki gminne i prywatnych sponsorów. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 34 3.1.6. Popraw dostępności usług dla ludności Mieszkańcy nie zgłaszali istotnego braku dostępu do usług, ale zaplanowano przedsięwzięcia, które mają polepszyć obecną sytuację. Zamierzenia dotyczą przede wszystkim montażu bankomatów oraz założenia dodatkowych kawiarenek internetowych. Realizacja zadań powinna nastąpić w latach 2008-2010 i być finansowana z prywatnych środków. Program 3.2. Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Na terenie Gminy nie ma problemów z dostępem do podstawowych usług zdrowotnych. Są jednak problemy z dostępem do usług specjalistycznych. Urząd Gminy jest aktywny w sferze socjalnej, ale posiadane środki, nie wystarczają na pomoc wszystkim potrzebującym. Planowane są zadania, które przede wszystkim zoptymalizują kierunki rozdysponowywanych środków. Osobnym problemem jest kwestia bezpieczeństwa w Gminie, brak chodników, przejść dla pieszych. Z bezpieczeństwem związane są również braki w wyposażeniu służb mundurowych – straży pożarnej i policji. Bolączką są także bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych, które uniemożliwiają im dostęp do obiektów publicznych. Charakterystyka projektów 3.2.1. Poprawa dostępu do specjalistycznej opieki zdrowotnej Podstawowa opiekę zdrowotną w Gminie zapewniają Gminny Ośrodek Zdrowia w Damasławku oraz Dojazdowy Punkt Lekarski w Niemczynie. W celu skorzystania z usług specjalistycznych mieszkańcy muszą udać się do pobliskiego Wągrowca. Planuje się przeprowadzenie badań profilaktycznych w całym okresie obowiązywania strategii, według poniższego zestawienia: badania słuchu (1 w roku, 100 osób), badanie krwi na oznaczenie poziomu PSA (1 w roku, 50 osób), mammografia (1 na 2 lata, 100 osób), badania kardiologiczne plus echo serca (2 w roku, 50 osób), badania osteoporozy (1 w roku, 100 osób), badanie dopplerowskie żył kończyn dolnych (1 w roku, 20 osób), badania spirometryczne (1 w roku, 100 osób), USG tarczycy i jamy brzusznej (1 w roku, 30 osób), badania okulistyczne (1 na 2 lata, 50 osób). Środki na finansowanie badań będą pochodzić ze źródeł NFZ oraz pacjentów. 3.2.2. Dalszy rozwój pomocy społecznej Z danych dostarczonych przez GOPS wynika, że głównymi problemami społecznymi w Gminie są: ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność i potrzeba ochrony macierzyństwa. Największy wzrost środowisk objętych pomocą dotyczy grupy osób niepełnosprawnych i bezradnych w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. W strategii znalazły się zadania, które mają na celu optymalizację udzielanych świadczeń, w szczególności bardziej precyzyjne adresowanie pomocy potrzebującym, racjonalizację wydatków. Planowane jest również utworzenie świetlicy terapeutycznej dla dzieci z rodzin patologicznych oraz z problemami wychowawczymi. Zostaną podjęte działania w celu rozszerzenia akcji organizowania wypoczynku dzieci w Holandii i innych miejscach. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 35 3.2.3. Zwiększanie bezpieczeństwa (budowa chodników, przejść dla pieszych, parkingów, modernizacja oświetlenia) Polskie drogi uważane są powszechnie za niebezpieczne, w szczególności gdy na terenach uczęszczanych przez pieszych brak jest chodników, brak jest przejść, a miejsca te są słabo oświetlone. Istotnym zagrożeniem, zgłaszanym przez mieszkańców, było także skrzyżowanie drogi wojewódzkiej z powiatową w Damasławku. Niniejszy projekt ma na celu poprawę warunków komunikacyjnych i zwiększenie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców. Realizowany będzie w latach 2008-2014. 3.2.4. Uzupełnienie braków sprzętowych służb mundurowych Aby właściwie dbać o bezpieczeństwo obywateli, służby mundurowe muszą być właściwie wyposażone. Konieczne będzie dokonanie zakupu sprzętu i wyposażenia. 3.2.5. Likwidacja barier architektonicznych Jednym z działań, mających na celu umożliwienie uczestniczenia przez osoby niepełnosprawne w życiu Gminy i korzystanie przez nie z usług społecznych, jest projekt budowy odpowiednich podjazdów do budynków publicznych, takich jak ośrodki zdrowia i szkoły. Budżet Gminy i PFRON powinny zapewnić finansowanie projektu. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 36 5. WDRAŻANIE STRATEGII ROZWOJU GMINY System wdrażania Strategii Rozwoju Gminy Damasławek jest realizowany w oparciu o system wdrażania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej. Unia Europejska nakłada na państwa członkowskie – beneficjentów korzystających ze środków finansowych funduszy strukturalnych obowiązek przestrzegania zasad i procedur wspólnotowych, które zostały określone w Rozporządzeniu ramowym nr 1260/1999/WE z dnia 21 czerwca 1999r. Poszczególne projekty będą wdrażane w oparciu o zasady wydatkowania środków według źródeł ich pochodzenia. Korzystanie ze środków własnych, jak i środków unijnych wymusza konieczność sprostania wielu wymogom formalnym, głównie za sprawą odmiennych zasad wykorzystania danych środków finansowych. 1. Instytucja Zarządzająca Strategią Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Strategii Gminy Damasławek będzie pełnił specjalnie powołany zespół pracowników Urzędu Gminy, w skład którego wejdą: Zastępca Wójta, Skarbnik Gminy. Zakres zadań Instytucji Zarządzającej obejmuje między innymi: ustalenie szczegółowych zasad i kryteriów realizacji Strategii, zapewnienie zgodności realizacji Strategii z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu, w tym w szczególności w zakresie zamówień publicznych, zasad konkurencji, ochrony środowiska, jak też zagwarantowanie przestrzegania zasad zawierania kontraktów publicznych, zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu realizacji projektów w ramach Strategii, zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji Strategii, przygotowanie rocznych raportów na temat wdrażania Strategii, zbieranie informacji do rocznego raportu o nieprawidłowościach, dokonanie oceny po zakończeniu realizacji Strategii. Do właściwej oceny Strategii, Instytucja Zarządzająca może tworzyć grupy robocze, korzystać z opinii niezależnych ekspertów lub usług innych instytucji. 2. Instytucja wdrażająca Strategię Urząd Gminy w Damasławku jako instytucja wdrażająca Strategię jest odpowiedzialny za: kreowanie, składanie wniosków aplikacyjnych, kontrolę formalną składanych wniosków, ich zgodności z procedurami i z zapisami w Strategii, ewentualne monitorowanie wdrażania poszczególnych projektów, zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 37 6. MONITOROWANIE, OCENA I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA 1. System monitorowania Strategii Kluczowe znaczenie w monitorowaniu i stymulowaniu realizacji Strategii posiada Wójt Gminy Damasławek oraz Rada Gminy. Instytucja Zarządzająca współpracuje z Wójtem oraz Radą Gminy, których główną rolą będzie monitorowanie przebiegu realizacji zadań, zawartych w Strategii oraz ewentualne interweniowanie w przypadku stwierdzenia spóźnień lub nieuzasadnionej rezygnacji z realizacji zadania. 6.2. Sposoby oceny Strategii Skuteczność Strategii będzie poddawana bieżącej ocenie. Sprawowana ona będzie przez Wójta Gminy oraz Radę Gminy przy pomocy wskaźników postępu realizacji i oceny skuteczności wdrażanych projektów, określonych w poszczególnych programach operacyjnych i w wytycznych opracowanych przez Ministerstwo Gospodarki. 6.3. Public Relations Strategii Zadaniem działań informacyjnych i promocyjnych jest: zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o możliwościach ubiegania się o wsparcie ze środków funduszy strukturalnych na realizację projektów służących rozwojowi regionalnemu dla wszystkich grup docelowych z terenu Gminy Damasławek, zapewnienie czytelnej informacji o kryteriach oceny i wyboru projektów oraz obowiązujących w tym zakresie procedurach, zapewnienie bieżącej informowania opinii publicznej o zakresie i wymiarze pomocy wspólnotowej dla poszczególnych projektów i rezultatach działań na poziomie Gminy, inicjowanie dodatkowych działań promocyjnych o zasięgu lokalnym, zapewnienie współpracy z instytucjami zaangażowanymi w monitorowanie i realizowanie Strategii w zakresie działań informacyjnych i promocyjnych poprzez wymianę informacji i wspólne przedsięwzięcia, wykorzystanie nowoczesnych źródeł przekazu i nowoczesnych technologii, m.in. takich jak: Internet, poczta elektroniczna, elektroniczna archiwizacja dokumentów, w celu usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji Strategii. Wszelkie działania podejmowane w ramach Strategii Gminy Damasławek będą uwzględniały specyficzne potrzeby grup docelowych w kwestii informacji oraz użytych instrumentów w celu osiągnięcia maksymalnej skuteczności. Grupami docelowymi Strategii są: społeczeństwo – to bezpośredni beneficjent – kształtowanie i informowanie opinii publicznej poprzez przekazywanie powszechnej wiedzy o działaniach Unii Europejskiej, o wdrażaniu i wykorzystaniu środków wspólnotowych, o korzyściach płynących z członkostwa, o budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów zaangażowanych w proces wdrażania pomocy, co przyczyni się do poparcia dla inwestycji, beneficjenci - osoby, instytucje lub grupy społeczne bezpośrednio korzystające z wdrażanej pomocy: jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminnego, Strategia Rozwoju Gminy Damasławek podmioty będące jednostkami podległymi samorządowi realizujące zadania jednostki samorządu terytorialnego, podmioty gospodarcze, organizacje zrzeszające przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, inne organizacje społeczne, media. 38 gminnemu bądź Szczególnie istotną jest potrzeba kształtowania pozytywnego wizerunku Strategii Gminy Damasławek. Za jego pośrednictwem należy kształtować świadomość w zakresie istnienia oraz możliwości pozyskania środków dla jednostek samorządu terytorialnego, a od tego uzależnione jest wykorzystanie pomocy w ramach funduszy strukturalnych płynących z Unii Europejskiej. Aby osiągnąć cele związane z informacją i promocją Strategii będą stosowane m.in. następujące środki i instrumenty: konferencje, seminaria, wykłady, warsztaty, prezentacje – propagujące informacje o możliwościach wykorzystania środków unijnych, o rezultatach wsparcia UE oraz upowszechniające wiedzę na ten temat, wizytacje projektów, ekspozycje projektów – mogą stanowić skuteczne metody prezentacji osiągnięć w zakresie inicjatyw z wykorzystaniem środków unijnych, informowanie o projektach i ich promocja przez beneficjentów – dbanie o przekazywanie odpowiedniej wiedzy beneficjentom z terenu Gminy Damasławek – odpowiedzialnych za spełnienie wymogów w tym zakresie, serwisy internetowe – to szybkie i ogólnodostępne źródło informacji na temat możliwości pozyskania pomocy unijnej, zaś dla opinii publicznej będzie to kompleksowe źródło informacji o osiągnięciach Strategii, wsparciu ze środków Unii Europejskie dla Gminy, publikacje, broszury informacyjne, plakaty, reklamy, materiały audio – wizualne, ulotki – pozwalają w łatwy, przystępny i atrakcyjny sposób przekazywać wiedzę o Unii Europejskiej i dostępnej pomocy, a także o roli instytucji samorządowych w zarządzaniu tą pomocą, współpraca z mediami – publikacje prasowe, artykuły, relacje, wiadomości w lokalnej i regionalnej telewizji oraz rozgłośniach radiowych, audycje, reklamy czy ogłoszenia to kluczowe źródła przekazu wszelkich informacji o realizacji Strategii w szczególności w odniesieniu do opinii publicznej. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek ZAŁĄCZNIK - TABELE PROJEKTÓW STRATEGICZNYCH 39 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 40 KARTA PROJEKTU 1.1.1. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Cel strategiczny 1 Nazwa programu Nazwa projektu Cel realizacji projektu Czas realizacji System wodno-kanalizacyjny i gazowniczy 1.1. Dalsza kanalizacja Gminy (sieć, przyłącza, oczyszczalnie przydomowe) Numer 1.1.1. projektu Umożliwienie gospodarstwom domowym i obiektom komunalnym dostępu do sieci kanalizacyjnej Łączny koszt Jednostka Urząd realizacji 2008-2015 4.112.000 koordynująca Gminy projektu (zł) Zadania Źródła finansowania Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne Czas realizacji Koszt realizacji zadania (zł) 2008-2009 1.825.000 2008-2011 1.237.000 2008 500.000 2009-2015 500.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 2010 50.000 Środki gminne Firma z przetargu 1. Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Damasławku 2. Rozbudowa kanalizacji sanitarnej w Gminie Damasławek 3. Rozbudowa i uzbrojenie sieci kanalizacji deszczowej w Damasławku 4. Partycypowanie w kosztach budowy przydomowych oczyszczalni ścieków 5. Budowa kanalizacji deszczowej na nowym osiedlu w Niemczynie Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. 5. Numer programu Liczba oczyszczalni – 1 Długość sieci – 28 km Długość sieci – 987 m Liczba oczyszczalni – 150 Długość sieci – 400 m Wykonawca Firma z przetargu Firma z przetargu Firma z przetargu Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 41 KARTA PROJEKTU 1.1.2. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Cel strategiczny 1 Nazwa programu System wodno-kanalizacyjny Numer programu 1.1. Nazwa projektu Modernizacja sieci wodociągowej Numer projektu 1.1.2. Cel realizacji projektu Czas realizacji Poprawa jakości wody, dostępności i pewności dostaw 2008-2017 Zadania 1. Przebudowa i remont sieci wodociągowych w Niemczynie i Kołybkach z przyłączami do Rakowa i Mokronos Łączny koszt realizacji projektu (zł) 23.500.000 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania (zł) Źródła finansowania Wykonawca Środki Agencji Nieruchomości Firma z przetargu Rolnych, środki gminne 2008 400.000 2. Wymiana starych rur wodociągowych 2008-2017 20.000.000 Środki gminne Firma z przetargu 3. Modernizacja przepompowni oraz ujęć wody 2012-2015 3.000.000 Środki gminne Firma z przetargu 4. Budowa wodociągu w Wiśniewku 2008-2011 100.000 Środki gminne Firma z przetargu Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. Długość sieci – 4.000 m Długość rur Liczba zmodernizowanych przepompowni, liczba zmodernizowanych ujęć Długość sieci – 900 m Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 42 KARTA PROJEKTU 1.2.1. Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Nazwa programu Drogi Numer programu 1.2. Nazwa projektu Poprawa stanu dróg gminnych (również rowy przydrożne) Numer projektu 1.2.1. Cel realizacji projektu Poprawa warunków komunikacyjnych Gminy Łączny koszt realizacji projektu (zł) 11 878.000 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania (zł) Źródła finansowania Wykonawca 1. Przebudowa drogi gminnej w Mokronosach 2008 300.000 Środki gminne, środki FOGR Firma z przetargu 2. Przebudowa drogi gminnej do ul. Boisko w Damasławku 2008 1.465.000 Środki gminne Firma z przetargu 3. Przebudowa ul. Wspólnej (chodnik) 2008 500.000 Środki gminne Firma z przetargu 4. Przebudowa ul. Zielonej w Damasławku 2009 245.000 Środki gminne Firma z przetargu 2009-2010 1.020.000 2009-2010 550.000 2009-2010 200.000 Środki gminne Firma z przetargu 2009-2010 300.000 Środki gminne Firma z przetargu 2009-2011 160.000 Środki gminne Firma z przetargu 2009-2011 600.000 Środki gminne Firma z przetargu 2009-2012 300.000 Środki gminne Firma z przetargu 2009-2012 200.000 Środki gminne Firma z przetargu 13. Przebudowa drogi Piotrkowice do gr. gminy Wapno 2009-2012 400.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 14. Przebudowa drogi gminnej w Starężynie na osiedlu 2009-2012 450.000 Środki gminne Firma z przetargu Czas realizacji 2008-2015 Zadania 5. Przebudowa drogi Starężynek Kozielsko 6. Przebudowa drogi w Niemczynie od drogi woj. do drogi pow. w kier. Stępuchowa (chodniki) 7. Utwardzenie ulic wokół Placu Wiosny Ludów w Damasławku (chodnik) 8. Przebudowa drogi w Damasławku od ulicy Lipowej w kierunku cmentarza 9. Przebudowa ul. Śniadeckich w Damasławku (chodnik) 10. Przebudowa drogi Gruntowice – Kozielsko 11. Przebudowa ul. Matejki w Damasławku 12. Budowa drogi w Wiśniewko w kierunku Smuszewa Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu Firma z przetargu Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 15. Przebudowa drogi KozielskoStępuchowo 43 Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne 2009-2013 608.000 2009-2013 530.000 2009-2013 450.000 Środki gminne Firma z przetargu 18. Budowa drogi Wiśniewko w kierunku gminy Wągrowiec 2009-2013 300.000 Środki gminne, FOGR Firma z przetargu 19. Przebudowa drogi w Smuszewie Huby 2009-2013 400.000 Środki gminne Firma z przetargu 20. Przebudowa drogi gminnej w Dąbrowie 2009-2013 1.300.000 Środki gminne Firma z przetargu 21. Przebudowa drogi w Miąży przez wieś 2009-2014 480.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 22. Przebudowa ul. Kościelnej w Damasławku (chodnik) 2009-2014 350.000 Środki gminne Firma z przetargu 23. Przebudowa ul. Długiej 2009-2015 500.000 Środki gminne Firma z przetargu 24. Przebudowa drogi gminnej w Dąbrowie 2009-2016 270.000 Środki gminne Firma z przetargu 16. Przebudowa drogi Smuszewo w kierunku Komasina - do granicy gminy Wapno 17. Przebudowa ul. Boisko II w Damasławku Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Długość drogi – 1.300 m Długość drogi – 800 m Długość drogi – 390 m Długość drogi – 320 m Długość drogi – 2.300 m Długość drogi – 325 m Długość drogi – 190 m Długość drogi – 400 m Powierzchnia drogi – 1.200 m2 Długość drogi – 1.350 m Długość drogi – 265 m Długość drogi – 600 m Długość drogi – 1.225 m Długość drogi – 690 m Długość drogi – 1.870 m Długość drogi – 1.370 m Długość drogi – 320 m Długość drogi – 920 m Długość drogi – 600 m Długość drogi – 2400 m. Długość drogi – 1.500 m Długość drogi – 250 m Długość drogi – 670 m Długość drogi – 420 m Firma z przetargu Firma z przetargu Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 44 KARTA PROJEKTU 1.2.2. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Cel strategiczny 1 Nazwa programu Drogi Numer programu 1.2. Nazwa projektu Poprawa warunków na drogach: wojewódzkiej i powiatowych Numer projektu 1.2.2. Cel realizacji projektu Czas realizacji Poprawa nawierzchni dróg asfaltowych i bezpieczeństwa ruchu drogowego 2008-2017 Zadania Łączny koszt realizacji projektu (zł) 12.890.000 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania (zł) Źródła finansowania Wykonawca 2008-2010 10.000.000 Starostwo Powiatowe, fundusze unijne Firma z przetargu 2008-2010 580.000 Starostwo Powiatowe Firma z przetargu 2009-2012 1.130.000 Starostwo Powiatowe Firma z przetargu 2009-2014 400.000 Starostwo Powiatowe Firma z przetargu 2009-2017 780.000 Starostwo Powiatowe Firma z przetargu 1. Przebudowa drogi powiatowej Głogowiniec Wapno-DamasławekDąbrowa na odcinku gminy Damasławek 2. Odnowa nawierzchni drogi Niemczyn - Kołybki Wiśniewo 3. Odnowa nawierzchni na drodze powiatowej Damasławek - Piotrkowice 4. Odnowa nawierzchni na drodze powiatowej Stępuchowo - Kozielsko 5. Odnowa nawierzchni na drodze powiatowej Niemczyn-Stępuchowo Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. 5. Długość drogi – 10.350 m Długość drogi – 1.950 m Długość drogi – 3.770 m Długość drogi – 1.350 m Długość drogi – 2.600 m Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 45 KARTA PROJEKTU 1.3.1. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Cel strategiczny 1 Nazwa programu Nazwa projektu Cel realizacji projektu Czas realizacji Gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa Numer programu 1.3. Numer 1.3.1. projektu Zapewnienie mieszkań komunalnych i socjalnych dla mieszkańców Gminy, wspieranie budownictwa jednorodzinnego Łączny koszt Jednostka 2009-2015 realizacji 1.800.000 Urząd Gminy koordynująca projektu (zł) Wspieranie rozwoju budownictwa mieszkaniowego na terenie Gminy Zadania Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 1. Doprowadzenie mediów do nowopowstałych działek budowlanych 2009-2015 1.500.000 Środki gminne Firma z przetargu 2. Budowa budynku socjalnego 9- rodzinnego 2010-2015 300.000 Bank Gosp. Krajowego, środki gminne Firma z przetargu Miary wykonania projektu 1. Liczba działek 2. Liczba budynków - 1; liczba zamieszkałych rodzin – 9 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 46 KARTA PROJEKTU 1.3.2. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Cel strategiczny 1 Nazwa programu Gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa Numer programu 1.3. Numer 1.3.2. projektu Cel realizacji Poprawa jakości dostarczanej energii, wyeliminowanie przeciążeń sieci, rozwój projektu łączności internetowej Łączny koszt Urząd Gminy, Czas Jednostka 2008-2017 realizacji 2.000.000 Urząd koordynująca realizacji projektu (zł) Marszałkowski Koszt Źródła Zadania Czas realizacji realizacji Wykonawca finansowania zadania Nazwa projektu Modernizacja sieci energetycznej i telefonicznej 1. Budowa przewodowej i bezprzewodowej sieci internetowej umożliwiającej stały szerokopasmowy dostęp do Internetu 2008-2015 1.000.000 Operatorzy telekomunikacyjni Operatorzy telekom. 2. Wymiana transformatorów 2009-2017 1.000.000 ENEA ENEA Miary wykonania projektu 1. Liczba podłączonych abonentów 2. Liczba transformatorów Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 47 KARTA PROJEKTU 1.4.1. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Cel strategiczny 1 Nazwa programu Ochrona środowiska Numer programu 1.4. Nazwa projektu Rozwiązanie problemu składowania odpadów Numer projektu 1.4.1. Cel realizacji projektu Czas realizacji Poprawa stopnia ochrony środowiska, wyeliminowanie problemów związanych z wywozem i unieszkodliwianiem odpadów 2010 Zadania Łączny koszt realizacji projektu (zł) 1.500.000 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 1.500.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 1. Współudział w budowie międzygminnego wysypiska w Toniszewie – Kopaszyn 2008-2010 Miary wykonania projektu 1. Powierzchnia składowiska Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 48 KARTA PROJEKTU 1.4.2. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Cel strategiczny 1 Nazwa programu Ochrona środowiska Numer programu 1.4. Nazwa projektu Dalszy rozwój segregacji odpadów Numer projektu 1.4.2. Cel realizacji projektu Czas realizacji Zmniejszenie skali obciążenia środowiska 2008-2017 Zadania 1. Objęcie 100% mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych 2. Rozbudowa systemu selektywnej zbiórki odpadów 3. Organizacja systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego, AGD Łączny koszt realizacji projektu (zł) Do ustalenia Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania (zł) Źródła finansowania Wykonawca 2008-2010 Do ustalenia Środki gminne Urząd Gminy 2008-2017 50.000 Środki gminne Urząd Gminy 2009-2010 1.000 Środki gminne Urząd Gminy Miary wykonania projektu 1. Liczba kompletów do zbiórki - szkła, makulatury i butelek PET 2. Liczba pojemników w Gminie, liczba gospodarstw 3. Liczba gospodarstw biorących udział w programie Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 49 KARTA PROJEKTU 1.4.3. Cel strategiczny 1 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Nazwa programu Ochrona środowiska Nazwa projektu Zwiększanie świadomości ekologicznej mieszkańców Cel realizacji projektu Czas realizacji Numer programu 1.4. Numer 1.4.3. projektu Uwrażliwienie mieszkańcom chronienie środowiska i poprawa stanu czystości w Gminie Łączny koszt Jednostka 2008-2017 realizacji Do ustalenia Urząd Gminy koordynująca projektu (zł) Czas realizacji Koszt realizacji zadania (zł) Źródła finansowania Wykonawca 1. Prowadzenie w szkołach akcji edukacyjnowychowawczych popularyzujących ochronę środowiska 2008-2010 2 000 Środki gminne Urząd Gminy Szkoły 2. Organizacja akcji ,,Dni Ziemi” 2008-2017 5.000 Środki gminne 3. Przeprowadzenie akcji ,,Sprzątanie świata” 2008-2017 16.000 Środki gminne 4. Organizacja spotkań informacyjnych na temat ochrony środowiska 2008-2017 1 500 Środki gminne Urząd Gminy 5. Aluminiowa góra puszek 2008-2017 1.000/akcję Środki gminne Urząd Gminy 2008-2017 3.000/szkolenie Środki gminne Urząd Gminy 2008-2009 Do ustalenia Środki inwestorów; środki gminne Urząd Gminy; firma prywatna Zadania 6. Segregacja śmieci – szkolenia 7. Preferowanie budowy inwestycji przyjaznych środowisku (np. elektrowni wiatrowych) Urząd Gminy ZSP, SP Niemczyn Urząd Gminy, ZSP Damasławek, SP Niemczyn Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Liczba 2 konkursy rocznie w Szkołach Niemczyn i Damasławek, liczba uczniów – 150 osób Liczba akcji – 1 rocznie, liczba uczestników - 650 Liczba akcji 1 rocznie, liczba uczestników - 650 Liczba uczestników – 10-20 osób Liczba uczniów - 300 Liczba szkoleń, liczba uczestników 650 dzieci Liczba inwestycji prośrodowiskowych, liczba elektrowni Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 50 KARTA PROJEKTU 2.1.1. WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Cel strategiczny 2 Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i jego otoczenia Numer programu 2.1. Nazwa projektu Prowadzenie zalesień na gruntach słabych Numer projektu 2.1.1. Cel realizacji projektu Czas realizacji Zwiększenie lesistości Gminy, odnowa powierzchni leśnych 2009-2014 Zadania 1. Zalesienie gruntów klas VI na terenie Gminy Łączny koszt realizacji projektu (zł) 100.000 Jednostka koordynująca Starostwo Powiatowe Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2009-2014 100.000 Środki prywatne i fundusze strukturalne Właściciele nieruchomości rolnych Miary wykonania projektu 1. Powierzchnia zalesiona 5 ha Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 51 KARTA PROJEKTU 2.1.2. Cel strategiczny 2 WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i jego otoczenia Nazwa projektu Tworzenie warunków do rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego Cel realizacji projektu Czas realizacji Numer programu 2.1. Numer 2.1.2. projektu Poprawa efektywności ekonomicznej i produktywności gospodarki rolnożywnościowej. Zapewnienie zbytu surowców rolno-warzywnych Łączny koszt Jednostka 2012-2017 realizacji 2.500.000 Urząd Gminy koordynująca projektu (zł) Zadania 1. Utworzenie zakładu przetwórstwa rolno spożywczego Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2009-2017 2.500.000 Środki prywatne Przedsiębiorstwa przetwórcze Miary wykonania projektu 1. Liczba powstałych zakładów - 1 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 52 KARTA PROJEKTU 2.1.3. Cel strategiczny 2 WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i jego otoczenia Nazwa projektu Rozwój stowarzyszeń producentów i grup producenckich Cel realizacji projektu Czas realizacji Numer programu 2.1. Numer 2.1.3. projektu Zapewnienie rynków zbytu dla produkowanej żywności. Obrona interesów producentów stowarzyszonych w grupie producenckiej. Poprawa jakości produkowanych towarów. Łączny koszt Jednostka realizacji 2008-2014 10.000 Urząd Gminy koordynująca projektu (zł) Zadania Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 1. Integracja producentów rolnych poprzez zorganizowanie działalności zespołowej w grupach producenckich trzody chlewnej i producentów zbóż, mleka 2008-2014 10.000 ODR Właściciele prywatni, ODR Miary wykonania projektu 1. Liczba grup – 3 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 53 KARTA PROJEKTU 2.1.4. Cel strategiczny 2 WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Nazwa programu Wspieranie rozwoju rolnictwa i jego otoczenia Nazwa projektu Edukacja rolników (nowoczesne techniki gospodarowania) Cel realizacji projektu Czas realizacji Numer programu 2.1. Numer 2.1.4. projektu Zwiększenie poziomu wiedzy rolników na temat warunków gospodarowania po przystąpieniu Polski do UE Łączny koszt Jednostka 2008-2017 realizacji Do ustalenia Urząd Gminy koordynująca projektu (zł) Zadania Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 1. Przeprowadzenie szkoleń w zakresie dostosowania gospodarstw do wymogów unijnych 2008-2010 10.000 Środki publiczne (w tym unijne) oraz prywatne ODR, ARiMR 2. Przeprowadzenie szkoleń w zakresie zwiększenia wiedzy fachowej producentów 2008-2017 27.000 Środki publiczne (w tym unijne) oraz prywatne ODR, ARiMR 3. Przygotowanie i dystrybucja materiałów szkoleniowych 2008-2017 Do ustalenia 4. Szkolenie komputerowe dla rolników 2008-2017 Do ustalenia 5. Zwiększanie świadomości rolników w dziedzinie ochrony środowiska 2008-2017 Do ustalenia 6. Szkolenie dla przedsiębiorców i rolników nt. pozyskania funduszy unijnych 2008-2017 Do ustalenia Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. 5. 6. Liczba uczestników 30 osób/ szkolenie 1 rocznie Liczba szkoleń 2 rocznie, liczba uczestników 100 rocznie Liczba kompletów materiałów szkoleniowych 80 osób rocznie 2 szkolenia rocznie Liczba uczestników Liczba uczestników ODR, ARiMR Środki publiczne Centra (w tym unijne) Doradztwa Rolniczego ODR, Urząd Środki publiczne Gminy, (w tym unijne), Organizacje oraz prywatne szkoleniowe ODR, ARiMR Środki publiczne Centra (w tym unijne), Doradztwa środki gminne Rolniczego, PUK Środki publiczne (w tym unijne), oraz prywatne Urząd Gminy, Instytucje szkoleniowe Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 54 KARTA PROJEKTU 2.2.1 Cel strategiczny 2 WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Nazwa programu Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości Numer programu 2.2. Nazwa projektu Wyznaczenie dodatkowych terenów pod inwestycje Numer projektu 2.2.1. Cel realizacji projektu Czas realizacji Zabezpieczenie terenów pod potencjalne inwestycje 2008-2015 Zadania 1. Opracowanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy 2. Sporządzenie miejscowego zagospodarowania przestrzennego rejonu wsi Kołybki 3. Opracowanie nowych planów zagospodarowania przestrzennego 4. Wykup gruntów pod lokalizacje inwestycji Łączny koszt realizacji projektu (zł) 137.500 Jednostka koordynująca Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2008 7.500 Środki inwestorów Firma z przetargu 2008-2010 10.000 Środki inwestorów Firma z przetargu 2010-2012 20.000 2010-2015 100.000 Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. Liczba opracowanych dokumentów 1 Liczba planów - 1 Liczba planów Powierzchnia gruntów – 10 ha Środki gminne, Środki inwestorów Środki gminne, Środki inwestorów Urząd Gminy Firma z przetargu Urząd Gminy Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 55 KARTA PROJEKTU 2.2.2 Cel strategiczny 2 WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Nazwa programu Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości Numer programu 2.2. Nazwa projektu Wyposażenie w infrastrukturę terenów inwestycyjnych i ich promocja Numer projektu 2.2.2. Cel realizacji projektu Czas realizacji Aktywizacja gospodarcza terenów inwestycyjnych 2009-2017 Zadania 1. Naprawa sieci komunikacyjnej i tranzytowej PKP 2. Sukcesywne uzbrajanie gruntów inwestycyjnych w podstawowe media 3. Promocja terenów inwestycyjnych Łączny koszt realizacji projektu (zł) 6.002.000 Czas realizacji Koszt realizacji zadania 2009-2017 5.000.000 2011-2013 1.000.000 2012-2013 2.000 Jednostka koordynująca Źródła finansowania Środki gminne, Środki inwestorów Środki gminne, Środki inwestorów Środki gminne Urząd Gminy Wykonawca Firma z przetargu, inwestorzy Firma z przetargu Urząd Gminy Miary wykonania projektu 1. Długość sieci 2. Liczba ha – 5 ha 3. Akcje promocyjne – liczba wydarzeń – sukcesywnie w ciągu roku (strony internetowe, broszury, ulotki) Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 56 KARTA PROJEKTU 2.2.3 Cel strategiczny 2 WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Nazwa programu Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości Numer programu 2.2. Nazwa projektu Wprowadzenie systemu zachęt dla inwestorów Numer projektu 2.2.3. Cel realizacji projektu Czas realizacji Pozyskanie nowych przedsiębiorców, którzy zapewnią miejsca pracy mieszkańcom 2009-2010 Zadania 1. Identyfikacja barier i problemów rozwoju przedsiębiorczości. 2. Wprowadzenie systemu preferencji dla inwestorów Łączny koszt realizacji projektu (zł) 1.010.000 Jednostka koordynująca Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2009 10.000 Środki gminne Urząd Gminy oraz firma zewnętrzna 2009-2010 1.000.000 Środki gminne Urząd Gminy Urząd Gminy Miary wykonania projektu 1. Opracowanie dokumentu diagnozującego bariery rozwoju przedsiębiorczości – szt. 1 2. Opracowanie i promocja systemu Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 57 KARTA PROJEKTU 2.2.4 Cel strategiczny 2 WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Nazwa programu Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości Nazwa projektu Tworzenie warunków do rozwoju funkcji pozarolniczych obszaru Cel realizacji projektu Czas realizacji Numer programu 2.2. Numer 2.2.4. projektu Zwiększenie możliwości zarobkowych mieszkańców i samorządu, spadek bezrobocia, aktywizacja zawodowa Łączny koszt Jednostka 2009-2013 realizacji 20.000 Urząd Gminy koordynująca projektu (zł) Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 1. Promocja pozarolniczych przedsięwzięć gospodarczych 2009-2013 10.000 Środki gminne i prywatne ODR, Urząd Gminy, Przedsiębiorcy 2. Wspieranie przedsięwzięć niezwiązanych z produkcją rolną 2010-2013 10.000 Środki gminne i prywatne ODR, Urząd Gminy, Przedsiębiorcy Zadania Miary wykonania projektu 1. Liczba wydarzeń rocznie – zorganizowane 4, publikacje 4 rocznie 2. Liczba przedsięwzięć - 10 rocznie Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 58 KARTA PROJEKTU 2.2.5 Cel strategiczny 2 WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY Nazwa programu Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości Nazwa projektu Rozwój marketingu Gminy i poszukiwanie nowych form promocji Cel realizacji projektu Czas realizacji Numer programu 2.2. Numer 2.2.5. projektu Dotarcie z informacją i ofertą inwestycyjną do potencjalnych inwestorów, zwiększenie zainteresowanie i rozpoznawalności samorządu w świecie Łączny koszt Jednostka 2008-2017 realizacji 260.000 Urząd Gminy koordynująca projektu (zł) Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 1. Promocja Gminy 2008-2017 10.000/rok Środki gminne Urząd Gminy 2. Współpraca z gminami partnerskimi 2008-2017 16.000/rok Środki gminne Urząd Gminy Zadania Miary wykonania projektu 1. Liczba wydarzeń w roku 2. Liczba gmin – 2 (Niemcy, Holandia) Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 59 KARTA PROJEKTU 3.1.1. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1. Nazwa projektu Rozwój i modernizacja szkolnej oraz przedszkolnej infrastruktury dydaktycznej i sportowej Numer projektu 3.1.1. Cel realizacji projektu Czas realizacji Poprawa warunków nauczania, podniesienie jakości procesu dydaktycznego 20082017 Zadania 1. Wymiana mebli w szatni Przedszkola w Damasławku 2. Wymiana chodnika na terenie placówki Przedszkole 3. Wymiana pokrycia dachowego w ZSP Damasławek (Rynek 4) 4. Budowa boiska rekreacyjnego przy ZSP w Damasławku 5. Wymiana okien w Niemczynie Łączny koszt realizacji projektu (zł) 11.248.150 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2008 7.000 Środki gminne 2008 1.600 Środki gminne Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne 2008 100.000 2008-2009 300.000 2008-2017 60.000 Środki gminne 6. Zakup mebli w Niemczynie 2008-2017 50.000 Środki gminne 7. Wymiana okien Przedszkola 2009 10.000 Środki gminne 8. Budowa hali sportowej przy ZSP w Damasławku 2009-2010 5.782.350 Środki gminne, fundusze strukturalne 2009-2011 20.000 Środki gminne 2009-2011 5.000 Środki gminne 11. Wymiana podłóg w ZSP 2009-2011 50.000 Środki gminne 12. Wymiana pokrycia dachu budynku starej szkoły w Niemczynie 2010 55.000 Środki gminne 13. Naprawa elewacji w Niemczynie 2010 20.000 Środki gminne 14. Naprawa dachu Przedszkole 2010 20.000 Środki gminne 9. Remont sanitariatów w Niemczynie 10. Zakup zestawu sprawnościowego przedszkole Firma z przetargu Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 15. Budowa kompleksu boisk sportowych przy ZSP 16. Zakup sprzętu sprawnościowego dla placu zabaw przy Przedszkolu 17. Budowa wewnętrznej sieci komputerowej z oprogramowaniem w ZSP w Damasławku 18. Wymiana drzwi wejściowych ZSP w Niemczynie 19. Wymiana okien (Słoneczna 4) ZSP 20. Zakup zmywarki do naczyń przedszkole 21. Zakup kuchenki gazowoelektrycznej do kuchni przedszkola 22. Wymiana i remont sanitariatów ZSP 23. Modernizacja infrastruktury komputerowej w Szkole w Niemczynie 24. Modernizacja kotłowni przyszkolnej ZSP 60 2008-2010 3.000.000 Środki gminne, fundusze strukturalne 2010-2011 10.000 Środki gminne 2010-2015 150.000 Środki gminne, fundusze strukturalne 2011 10.000 Środki gminne 2011 500.000 Środki gminne 2012 6.000 Środki gminne 2014 1.200 Środki gminne 2014 250.000 Środki gminne 2014-2015 40.000 Środki gminne, fundusze strukturalne 2008-2016 800.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Liczba dzieci korzystających z mebli – 90 dzieci Powierzchnia chodnika – 40 m2 Powierzchnia dachu – 800 m2 Powierzchnia boiska – 20x30m Liczba okien - 45 Liczba mebli (ławki w klasach, regały w bibliotece, świetlica i stołówka) – 7 sal lekcyjnych, krzesła do Auli Liczba okien - 5 dużych, 3 małe Powierzchnia hali, kubatura budynku – pełnowymiarowa (35x35m) sama sala 697 m2, kubatura 8.530 m3 Liczba stanowisk – 15 Liczba zestawów – 1 Powierzchnia podłóg – 600 m2 Powierzchnia dachu – 250 m2 Powierzchnia elewacji – 300 m2 Powierzchnia dachu – 300 m2 Powierzchnia boisk – 44x22m + infrastruktura towarzysząca (bieżnia, skok w dal etc.) Liczba korzystających dzieci Liczba węzłów – 40 (25 sal plus administracja) (komputery dla nauczycieli, elektroniczne dzienniki, administracja, przepływ elektroniczny dokumentów, dostęp rodziców) Liczba drzwi - 1 Liczba okien – 200 okien Liczba zmywarek - 1 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 21. 22. 23. 24. Liczba zakupionych sprzętów Liczba stanowisk - 12 1 sala – stanowisk 10 Liczba kotłowni – 1 61 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 62 KARTA PROJEKTU 3.1.2. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Nazwa projektu Cel realizacji projektu Oświata, kultura, sport Rozwój gminnej infrastruktury sportowej i kulturalnej. Numer programu Numer projektu 3.1. 3.1.2. Poprawa kondycji fizycznej społeczeństwa, wzrost integracji społecznej mieszkańców Łączny koszt realizacji projektu (zł) Do ustalenia Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2008 670.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 2008 670.000 2008-2010 Do ustalenia 4. Zakup nagłośnienia i sprzętu audio-video 2008 48.000 Środki gminne GOK, Biblioteka 5. Zakup oświetlenia estradowego i sterownika 2008 10.000 Środki gminne GOK 6. Wyposażenie pracowni komputerowej 2008-2009 10.000 Środki gminne GOK 7. Zakup komputerów do biblioteki w Niemczynie wraz z oprogramowaniem 2008-2010 13.000 rocznie Środki gminne Biblioteka 8. Inwestycje zakupu wyposażenia 2008-2017 126.682 Środki gminne GOK, Biblioteka 9. Zakup materiału na kostiumy dla teatru 2008-2017 2.000 rocznie Środki gminne GOK 10. Zagospodarowanie Centrum Wsi Niemczyn 2008-2009 670.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 2008-2009 500.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 2008-2009 Do ustalenia Środki gminne Biblioteka Czas realizacji 2008-2017 Zadania 1. Budowa kąpieliska gminnego wraz z zapleczem socjalno-sanitarnym i parkingiem w Kozielsku 2. Modernizacja obiektu Gminnego Ośrodka Kultury w Damasławku 3. Termomodernizacja budynku GOK 11. Rozbudowa świetlicy wiejskiej i zagospodarowanie przyległego terenu w miejscowości Stępuchowo 12. Modernizacja biblioteki w Niemczynie: czytelnia, wyposażenia, toalety Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu GOK Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 13. Adaptacja parku przy Kościele katolickim w Damasławku oraz przy Kościele ewangelickim w Niemczynie na teren rekreacyjnowypoczynkowy 14. Zagospodarowanie zbiorniku burzowego przy ul. Żnińskiej wraz z przyległym terenem 15. Zagospodarowanie Centrów Wsi Mokronosy i Międzylesie 16. Boisko do piłki koszykowej i siatkowej przy GOK w Damasławku 17. Rekultywacja parków i stawów gminnych do użyteczności publicznej 18. Budowa świetlicy wiejskiej i zagospodarowanie przyległego terenu w miejscowości Kołybki 63 Środki kościelne, fundusze Firma z przetargu strukturalne 2009-2010 670.000 2009-2011 100.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 2008-2010 670.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 2010 Do ustalenia Środki gminne GOK 2010-2012 1.000.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 2011 670.000 Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu 2015 1.000.000 20. Zagospodarowanie centrum wsi Starężyn 2010-2016 670.000 21. Zagospodarowanie centrum wsi Turza 2010-2116 670.000 22. Rozbudowa świetlicy wiejskiej w Stępuchowie 2012-2016 670.000 23. Modernizacja świetlic wiejskich 2010-2016 Do ustalenia 19. Budowa kortu tenisowego Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne Środki gminne, fundusze strukturalne Firma z przetargu Firma z przetargu Firma z przetargu Firma z przetargu Firma z przetargu Miary wykonania projektu 1. Powierzchnia obiektu – 1 ha 2. Długość ogrodzenia – 500 m, liczba punktów oświetleniowych – 5; kubatura budynku 3. Kubatura obiektu, powierzchnia terenu 4. Wydatkowane kwoty 5. Wydatkowane kwoty 6. Nowe komputery – 3-5 7. Liczba komputerów - 3 8. Wydatkowane kwoty 9. Liczba kompletów 10. Kubatura obiektu 11. Powierzchnia terenu 12. Wydatkowane kwoty 13. Powierzchnia parków – 5,7 ha (4,2 Damasławek oraz 1,5 Niemczyn) 14. Powierzchnia – 0,5 ha 15. Kubatura obiektu, powierzchnia terenu 16. Powierzchnia boiska 17. Powierzchnia obiektów 18. Kubatura obiektu, powierzchnia terenu 19. Powierzchnia kompleksu, liczba korzystających 20. Powierzchnia terenu 21. Powierzchnia terenu 22. Kubatura obiektu, powierzchnia terenu 23. Liczba obiektów - 8 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 64 KARTA PROJEKTU 3.1.3. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1. Nazwa projektu Doposażenie w niezbędne, nowoczesne pomoce dydaktyczne w szkołach i przedszkolach Numer projektu 3.1.3. Cel realizacji projektu Zwiększenie efektywności i jakości procesu dydaktycznego i wychowawczego Łączny koszt realizacji projektu (zł) 979.000 Czas realizacji Koszt realizacji zadania 2008 12.000 2. Zakup książek do biblioteki szkolnej (lektury, podręczniki) 2008-2009 40.000 3. Zakup komputerów (świetlica szkolna) 2008-2011 2012 22.000 70.000 4. Zakup sprzętu sportowego 2008-2017 40.000 5. Zakup materiałów dydaktycznych (ZSP Damasławek) 2008-2017 25.000 2009 2012 20.000 140.000 2010-2012 300.000 2010 10.000 Środki gminne ZSP 2010-2012 140.000 Środki gminne ZSP 2011 150.000 Środki gminne ZSP 2010-2013 20.000 Środki gminne, środki sponsorów ZSP Czas realizacji 2008-2017 Zadania 1. Zakup sprzętu nagłaśniającego 6. Zakup sprzętu audiowizualnego 7. Zakup wyposażenia pracowni: fizyka, chemia, biologia, technika 8. Doposażenie sali gimnastycznej (ZSP Damasławek) 9. Zakup komputerów do pracowni (ZSP Damasławek) 10. Zakup wyposażenia hali sportowej (ZSP Damasławek) 11. Zakup kserokopiarek Miary wykonania projektu 1. Liczba dzieci korzystających – 1.000 2. Liczba woluminów – 3.000 3. Liczba komputerów Jednostka koordynująca Źródła finansowania Środki gminne, środki sponsorów Środki gminne, środki sponsorów Środki gminne, środki strukturalne Środki gminne, środki sponsorów Środki gminne Środki gminne, środki sponsorów Środki gminne, środki sponsorów Urząd Gminy Wykonawca ZSP ZSP ZSP ZSP ZSP ZSP ZSP Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 65 Liczba dzieci korzystających – 1.000 Liczba korzystających dzieci – 150 Liczba dzieci korzystających – 1.000 Liczba dzieci korzystających – 600 Liczba korzystających dzieci – 150 Liczba komputerów – 30 w każdej sali – 2 sale Liczba zakupionych sprzętów i materiałów, wydatkowane kwoty – osoby korzystające (600 dzieci dziennych szkół, 400 inne osoby) 11. Liczba zakupionych kserokopiarek – 3 (szkoły plus przedszkole) 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 66 KARTA PROJEKTU 3.1.4. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1. Nazwa projektu Rozbudowa infrastruktury rekreacyjnej (ścieżki rowerowe, place zabaw) Numer projektu 3.1.4. Cel realizacji projektu Zwiększenie atrakcyjności zamieszkiwania i pobytu w Gminie Łączny koszt realizacji projektu (zł) 170.000 Czas realizacji Koszt realizacji zadania 2009 20.000 2. Budowa placów zabaw 2010-2013 150.000 3. Porządkowanie terenu i poprawa stanu boisk w Kompleksie przy ul. Boisko 2008-2017 100.000 Czas realizacji 2009-2013 Zadania 1. Doposażenie placu zabaw przy GOK Miary wykonania projektu 1. Liczba dzieci 2. Liczba placów zabaw, liczba korzystających dzieci 3. Powierzchnia terenu – 3 ha Jednostka koordynująca Źródła finansowania Środki gminne oraz fundusze strukturalne Środki gminne oraz fundusze strukturalne Środki gminne oraz fundusze strukturalne Urząd Gminy Wykonawca GOK Firma z przetargu Firma z przetargu oraz Urząd Gminy Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 67 KARTA PROJEKTU 3.1.5. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1. Nazwa projektu Dalszy rozwój oferty sportowej i kulturalnej Numer projektu 3.1.5. Cel realizacji projektu Zwiększenie atrakcyjności gminy dla dzieci i młodzieży. Łączny koszt realizacji projektu (zł) 750.000 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 1. Imprezy kulturalne cykliczne 2008-2017 45.000 rocznie Środki gminne GOK 2. Koncerty muzyczne 2008-2017 15.000 rocznie Środki gminne GOK 2008-2017 6.000 rocznie Środki gminne, środki prywatne GOK, Biblioteka 2008-2017 4.000 rocznie Środki gminne GOK, Biblioteka 2008-2017 50.000 Środki gminne, środki prywatne GOK 2008-2017 800.000 Środki gminne, środki prywatne Klub „Sokół” i Urząd Gminy 7 wspieranie sekcji jeździeckiej i zawodów konnych 2008-2017 50.000 Środki gminne, środki prywatne Klub „Sokół” i Urząd Gminy 8 Rozwój imprez rekreacyjnych na kąpielisku w Kozielsku 2009-2017 10.000 Środki gminne, środki prywatne Urząd Gminy Czas realizacji 2008-2017 Zadania 3. Aktywny wypoczynek dzieci w ferie zimowe i wakacje letnie 4. Spotkania autorskie, pogadanki, prelekcje 5. Poszerzenie ofert zajęć pozalekcyjnych, rozwój zainteresowań 6 Dalszy rozwój sekcji sportowych Klubu „Sokół” Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. 5. Liczba imprez Liczba koncertów - 2 rocznie Liczba dzieci – 100 Liczba imprez – 5-6 rocznie Liczba korzystających dzieci Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 68 KARTA PROJEKTU 3.1.6. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Nazwa projektu Oświata, kultura, sport Numer programu 3.1. Poprawa dostępności usług dla ludności Numer projektu 3.1.6. Cel realizacji projektu Poprawa jakości życia mieszkańców Łączny koszt realizacji projektu (zł) 300.000 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 1. Montaż bankomatów 2008-2009 200.000 Środki banków komercyjnych Regionalne oddziały banków 2. Założenie kawiarenek internetowych 2008-2010 100.000 Środki prywatne Przedsiębiorcy Czas realizacji 2008-2010 Zadania Miary wykonania projektu 1. Liczba bankomatów - 2 2. Liczba kawiarenek internetowych - 2 Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 69 KARTA PROJEKTU 3.2.1. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2. Nazwa projektu Poprawa dostępu do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej Numer projektu 3.2.1. Cel realizacji projektu Czas realizacji Popraw stanu zdrowia mieszkańców, udoskonalenie profilaktyki 2008-2017 Zadania 1. Badania specjalistyczne Łączny koszt realizacji projektu (zł) Do ustalenia Jednostka koordynująca OZ, NFZ, Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2008-2017 Do ustalenia Środki gminne, prywatne NFZ i Urząd Gminy Miary wykonania projektu 1. Liczba instytucji – 1 2. Liczba badanych Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 70 KARTA PROJEKTU 3.2.2. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2. Nazwa projektu Poprawa jakości pomocy społecznej Numer projektu 3.2.2. Cel realizacji projektu Rozwiązywanie problemów społecznych Gminy Damasławek Łączny koszt realizacji projektu (zł) 450.000 Czas realizacji Koszt realizacji zadania 1. Organizacja letniego wypoczynku dzieci 2008-2017 15.000 2. Ukierunkowanie świadczeń opieki społecznej, osoby najbardziej potrzebujące 2008-2017 350.000 3. Utworzenie świetlicy socjoterapeutycznej 2013-2015 85.000 Czas realizacji 2008-2017 Zadania Miary wykonania projektu 1. Liczba dzieci - 80 2. Liczba osób korzystających 3. Liczba korzystających - 20 Jednostka koordynująca Źródła finansowania Środki gminne Towarzystwo PolskoHolenderskie Środki gminne, środki Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego Środki gminne Urząd Gminy Wykonawca Urząd Gminy GOPS Urząd Gminy, GOPS Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 71 KARTA PROJEKTU 3.2.3. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2. Nazwa projektu Zwiększenie bezpieczeństwa (budowa chodników, przejść dla pieszych, parkingów, modernizacja oświetlenia) Numer projektu 3.2.3. Cel realizacji projektu Czas realizacji Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i gości Gminy 2008-2014 Zadania 1. Utwardzenie placu przy Ośrodku Zdrowia i GOPS w Damasławku 2. Budowa oświetleń na terenach nieoświetlonych i modernizacja istniejącego 3. Budowy i remonty chodników przy drogach wojewódzkich i powiatowych 4. Budowa przejść dla pieszych Łączny koszt realizacji projektu (zł) 3.340.000 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2008 110.000 Środki gminne Firma z przetargu 2008-2010 700.000 Środki gminne, budżet Państwa Firma z przetargu 2008-2011 550.000 Środki gminne, Firma z przetargu środki Starostwa 2008-2009 200.000 Środki gminne Firma z przetargu Firma z przetargu Firma z przetargu 5. Przebudowa skrzyżowania drogi wojewódzkiej z powiatową (rondo) w Damasławku 2008-2009 1.000.000 Środki powiatowe, wojewódzkie, fundusze strukturalne 6. Budowa chodników przy drogach gminnych 2010-2014 780.000 Środki gminne Miary wykonania projektu 1. 2. 3. 4. 5. 6. Powierzchnia placu Liczba punktów oświetleniowych Powierzchnia chodników Liczba przejść dla pieszych Liczba skrzyżowań Powierzchnia chodników, długość dróg – 3.000 m Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 72 KARTA PROJEKTU 3.2.4. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2. Nazwa projektu Uzupełnienie braków służb mundurowych Numer projektu 3.2.4. Cel realizacji projektu Czas realizacji Poprawa warunków działania służb mundurowych 2009 Zadania 1. Zakup wyposażenia i sprzętu dla jednostek OSP 2. Termomodernizacja budynku OSP w Damasławku Łączny koszt realizacji projektu (zł) 900.000 Czas realizacji Koszt realizacji zadania 2009-2016 500.000 2009-2013 400.000 Miary wykonania projektu 1. Liczba sprzętu i wyposażenia 2. Kubatura obiektu Jednostka koordynująca Źródła finansowania Gmina/ sponsorzy Urząd Gminy, OSP Wykonawca Urząd Gminy Gmina, fundusze Firma z przetargu strukturalne Strategia Rozwoju Gminy Damasławek 73 KARTA PROJEKTU 3.2.5. ROZWÓJ USŁUG SPOŁECZNYCH Cel strategiczny 3 Nazwa programu Zdrowie, pomoc społeczna, bezpieczeństwo Numer programu 3.2. Nazwa projektu Likwidacja barier architektonicznych Numer projektu 3.2.5. Cel realizacji projektu Poprawa dostępności budynków dla osób niepełnosprawnych Łączny koszt realizacji projektu (zł) 155.000 Jednostka koordynująca Urząd Gminy Czas realizacji Koszt realizacji zadania Źródła finansowania Wykonawca 2008 80.000 Środki gminne, PFRON, środki prywatne Firma z przetargu 2. Budowa podjazdu dla osób niepełnosprawnych przy siedzibie GOPS 2008-2009 50.000 Środki gminne Firma z przetargu 3. Zakup i montaż udźwigu w GOPS (wewnątrz budynku) 2008-2009 25.000 Środki gminne Firma z przetargu Czas realizacji 2008-2009 Zadania 1. Modernizacja Ośrodka Zdrowia przez usuniecie barier architektonicznych Miary wykonania projektu 1. Liczba podjazdów – 1 2. Liczba podjazdów – 1 3. Liczba udźwigów - 1