Ślesin 2016, streszczenia posterów

ŚLESIN 2016
I D E A L N E L A B O R ATO R I U M O D A D O Z C Z Y L I O D A N A L I Z Y D O Z A P E W N I E N I A J A K O Ś C I
MS
Spektrum
16 maja, poniedziałek
1600 - 1700
Sesja posterowa
Wzbogacanie i wydzielanie jonów Cr(VI) z roztworów wodnych z zastosowaniem modyfikowanych materiałów typu SBA-15
J. Dobrzyńska, M. Cejner, R. Dobrowolski
UMCS, Wydział Chemii, Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej
Pl. Marii Skłodowskiej-Curie 3, 20-031 Lublin
Związki chromu znajdują powszechnie zastosowanie w garbarniach oraz fabrykach produkujących papier. Szerokie zastosowanie związków chromu
w przemyśle metalurgicznym, chemicznym, w produkcji materiałów ognioodpornych, farb, lakierów i ceramiki łazienkowej sprawia, że w wielu regionach świata
zanieczyszczenie środowiska związkami chromu jest realnym zagrożeniem dla zdrowia ludności.
Wpływ związków chromu na organizm człowieka uzależniony jest od jego formy chemicznej. Chrom(III) pełni rolę mikroelementu niezbędnego do
prawidłowego funkcjonowania organizmu. Związki chromu(III) odpowiadają za prawidłowy metabolizm glukozy, białek (trypsyna) oraz tłuszczów, głównie
cholesterolu. Głównym źródłem Cr(III) są dla człowieka produkty białkowe. Dzienne zapotrzebowanie na Cr(III) dla dorosłego człowieka wynosi około 2,6 µg/
kg masy ciała. Toksyczność chromu metalicznego i nadmiaru Cr(III) jest niewielka, w przeciwieństwie do Cr(VI), który z uwagi na wysoki potencjał redoks oraz
łatwość przenikania przez błony biologiczne działa kancerogennie, żrąco na skórę oraz powoduję denaturację i wytrącanie białek. Stwierdzono, że związki
Cr(VI) przyjmowane doustnie są 100-krotnie bardziej toksyczne niż związki Cr(III). Wdychanie pyłu lub aerozolu zawierającego związki Cr(VI) może prowadzić
do perforacji przegrody nosa, astmy, zapalenia krtani, oskrzeli i płuc. Długotrwała ekspozycja na związki Cr(VI) jest powodem powstania nowotworów dróg
oddechowych. Związki Cr(VI) w kontakcie ze skórą prowadzą do wystąpienia reakcji alergicznych, zapalenia oraz martwicy skóry. Z uwagi na szerokie zastosowanie
chromu i możliwość jego emisji do środowiska konieczne jest opracowywanie procedur analitycznych pozwalających na oznaczanie śladowych i ultraśladowych
zawartości w próbkach środowiskowych. Możliwość taką daje m.in. technika atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w kuwecie grafitowej, jednakże
w przypadku próbek zawierających bardzo niskie zawartości chromu konieczne staje się jego wstępne wzbogacenie, co może zostać osiągnięte m.in. dzięki
zastosowaniu modyfikowanych materiałów typu SBA-15.
W pracy zaprezentowano możliwość zastosowania SBA-15 modyfikowanego za pomocą aminopropylotrietoksysilanu (APTES), N-[3-trimetoksysilylo)propylo]etylenodiaminy (TMPED) oraz 3-merkaptopropylo-trimetoksysilanu (MPTMS) do wydzielania i wzbogacania z roztworów wodnych jonów Cr(VI). W szczególności
określono wpływ pH na adsorpcję Cr(VI) oraz kinetykę adsorpcji jonów Cr(VI). Wyznaczono izotermy adsorpcji jonów Cr(VI) na wymienionych materiałach oraz
określono zależność adsorpcji jonów Cr(VI) od stężenia jonów chlorkowych i azotanowych(V) obecnych w roztworze. Zbadano również możliwość desorpcji
zaadsorbowanego chromu z powierzchni badanych materiałów pod wpływem działania kwasu azotowego(V) oraz chlorowodorowego.