historia badań (Magdalena Jaworska)

Prof. zw. Henryk Sandner
1915 ‐ 1985
Od 1957r pracował nieprzerwanie
p
p
w dziedzinie nematologii rozwijając
w Polsce pionierskie badania nad
nicieniami – pasożytami owadów.
W tym czasie kierował pracownią
w Zakładzie Ekologii PAN
Wraz z nim w badaniach z zakresu
entomonematologii uczestniczyli:
śtp dr Alicja Fedorko i
śtp mgr Stanisław Stanuszek.
W 1968r dołączyła do tego zespołu
mgr Marta Kamionek oraz wkrótce
mgr Hanna Seryczyńska
H
S
ńk
W 1975 roku dołączyła do zespołu mgr Elżbieta Pezowicz,
Dr hab. Hanna Seryczyńska wyjechała
do USA.)
W 1979r do zespołu dołączył mgr A .Bednarek (zmarł w 2003)
(zmarł w 2003)
Badania pod kierunkiem
Prof. dr H. Sandnera
Realizowane w Instytucie Ekologii PAN
Realizowane
w Instytucie Ekologii PAN
oraz Katedrze Zoologii, SGGW
• W początkowym okresie badań nad nicieniami owadobójczymi
poszukiwano ich w glebie w różnych ekosystemach.
Oprócz gatunków należących do Steinernematidae i i
Oprócz gatunków należących do Steinernematidae
Heterorhabditidae w stonce ziemniaczanej znaleziono nowy dla nauki gatunek Pristionchus uniformis Fedorko i Stanuszek.
i Stanuszek
• Prof. Sandner kierował badaniami na przebiegiem reakcji obronnych na inwazję nicieni Neoaplectana
b
h i
j i i iN
l t
carpocapsae Weiser
W i
do jamy ciała żywicieli, należących do motyli (Galleria mellonella
L.) i chrząszczy (Leptinotarsa decemlineata Say). (dwa doktoraty MK i HS)
MK i HS)
•
Za badania te (zespół Prof. dr H.Sandner, mgr M. Kamionek i mgr. HS
H.Seryczyńska) w 1973r. nagrodę Sekretarza Naukowego PAN.
ń k ) 1973
d S k
N k
PAN
• Podjęto badania nad
• współdziałaniem dwóch odległych systematycznie organizmów czyli grzybów owadobójczych Beauveria
bassiana (Balls/Vuil) i Paecilomyces farinosus Dick ((Brown et Smith) oraz nicieni Neoaplectana
)
p
carpocapsae
p p
Weiser
• opracowaniem metod hodowli nicieni „in vitro” na i
t d h d li i i i i it ”
różnych pożywkach, celem otrzymywania dużych ilości larw inwazyjnych nicieni stanowiących bazę biopreparatu.
Grant: Kamionek M. ‐ 1994. Badania nad technologią produkcji biopreparatu opartego na bazie nicieni entomofilnych. entomofilnych
y
Steinernematidae i  oddziaływaniem nicieni z rodzin Heterorhabditidae w stosunku do pszczół.
Rozpoczęto badania terenowe nad:
• możliwościami praktycznego wykorzystania p
y
g y
y
nicieni owadobójczych Steinernema faeltiae
Filipjev
pj oraz Heterorhabditis bacteeriophora
p
Poinar. do zwalczania Cephalcia falleni Dalm w Gorczańskim Parku Narodowym.
• Grant:
Grant: A. Bednarek: Możliwości zastosowania A Bednarek: Możliwości zastosowania
nicieni entomofilnych oraz bakterii i grzybów entomopatogenicznych w integrowanej ochronie w integrowanej ochronie
szkółek i upraw leśnych przed pędrakami ą
y (
)
chrabąszczowatych (Melolontinae). Prace doktorskie pracowników Katedry Zoologii (promotor Prof. dr H.Sandner)
Marta Kamionek – „Reakcje owadów na inwazję nicieni oraz inwazje mieszane grzybów i nicieni
nicieni oraz inwazje mieszane grzybów i nicieni owadobójczych”.
Andrzej Bednarek – „Wpływ środowiska Andrzej Bednarek –
Wpływ środowiska
wewnętrznego Neoaplectana carpocapsae Weiser
na kształtowanie się układu nicień gospodarz
na kształtowanie się układu nicień gospodarz.
Elżbieta Pezowicz –”Zależności między nicieniami entomofilnymi a ich gospodarzami w glebie”
entomofilnymi a ich gospodarzami w glebie”
Prace habilitacyjne:
Hanna Seryczyńska – „ Reakcje obronne stonki ziemniaczanej
e
ac a ej Leptinotarsa decemlineata Say na ept ota sa dece
eata Say a
inwazje nicieni entomofilnych.”
Andrzej Bednarek Bednarek – „Ekologiczne uwarunkowania Ekologiczne uwarunkowania
aktywności biologicznejnicieni entomofilnych w środowisku glebowym agrocenoz”
środowisku glebowym agrocenoz
Marta Kamionek ‐„Wpływem pestycydów na
S. feltiae Filipjev i inne nicienie entomofilne”
f
f
”
PATOLOGIA OWADÓW
PATOLOGIA OWADÓW
w Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie
1970‐2011
Prof. zw.
Prof
zw dr hab
hab. inż.
inż Magdalena Jaworska
Kierownik Katedry Ochrony Środowiska Rolniczego w latach 1995-2009r.
Akademia Rolnicza- Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Ekspert
p
Polskiejj Izby
y Ekologicznej
g
j (nr
( cert. 67)) w dziedzinie postępowania
p ęp
w sprawie
p
ocen oddziaływania na środowisko
Ekspert UE COST w dziale Biotechnology in Agriculture, członek Zarządu w latach 1993
– 2006r.
Tematyka badawcza (1970‐1995r.)
dot. owadobójczych nicieni
d
t
d bój
h i i i
KOR Wydz. Ogrodniczy
1. Wykorzystanie owadobójczych nicieni do biologicznej ochrony przeciw 1
W k
t i
d bój
h i i i d bi l i
j h
i
szkodnikom:
‐ drzew (owocnica jabłkowa, osnuja),
(
j
,
j ),
‐ warzyw (śmietki, połyśnica marchwianka, oprzędziki, chowacze, poskrzypka cebulowa, wije, krocionogi, pomrowy), ‐ pieczarek.
2. Wpływ rośliny żywicielskiej na porażanie owadów przez nicienie owadobójcze.
owadobójcze
3. Interakcje grzybów i nicieni w patologii owadów.
4. Wpływ owadobójczych nicieni na biegaczowate (Col. Carabidae). py
j y
g
(
)
5. Występowanie owadobójczych nicieni w glebach wybranych upraw.
6. Wpływ czynników abiotycznych na patogeniczność nicieni.
1995‐2011r.
dot. owadobójczych nicieni
KATEDRA OCHRONY ŚRODOWISKA WYDZ. ROLNICZEGO
Ś
1995‐2009r. – utworzenie i kierowanie Katedrą Ochrony Środowiska‐ prof. Magdalena Jaworska oraz
Katedrą Ochrony Środowiska
prof. Magdalena Jaworska oraz
1995‐2006r. – praca w COST EU‐ Biotechnology in Agriculture oraz
1996‐2009r. – zorganizowanie 14 konferencji naukowych (ogólnopolskich i międzynarodowych) pod kierownictwem prof. M. Jaworskiej. „ Jony metali i inne czynniki abiotyczne w środowisku rolnic ym odd iałujące na mikroorgani my (w tym owadobójc e nicienie i
rolniczym oddziałujące na mikroorganizmy (w tym owadobójcze nicienie i grzyby) rośliny i zwierzęta”‐ prace publ. w Chem. Inż. Ekol. (pol./ang.) 1995‐2011r.
dot. owadobójczych nicieni
bó
h
KATEDRA OCHRONY ŚRODOWISKA WYDZ. ROLNICZEGO
Badania nad nicieniami owadobójczymi pod kierunkiem prof. M. Jaworskiej prowadzą
dr hab. D. Ropek, dr A. Gorczyca Badano oddziaływanie na nicienie owadobójcze czynników takich jak:
‐
nawozy mineralne i organiczne
‐
pestycydy
‐
jony metali ciężkich
‐
j y
jony magnezu, manganu i litu
g
,
g
‐
interakcje kilku jonów metali
‐
nanorurki węgla i srebra, miedzi i złota
‐
substancje ropopochodne
2012r.
dot. owadobójczych nicieni
KATEDRA OCHRONY ŚRODOWISKA WYDZ. ROLNICZEGO
KATEDRA OCHRONY ŚRODOWISKA WYDZ. ROLNICZEGO
prof. zw. dr hab. inż. M. Jaworska, dr hab. D. Ropek, prof. UR
p
,
p ,p
oraz doktoranci mgr inż. A. Krysa, mgr inż. T. Kuźniar
1. Występowanie nicieni owadobójczych w agrocenozach i
środowiskach naturalnych.
2 Badania nad możliwością zastosowania nicieni owadobójczych w
2.
monitorowaniu stopnia zanieczyszczenia substancjami
ropopochodnymi.
Dziękujemy za uwagę!