nagroda literacka im. jana michalskiego 16 listopada 2011

NAGRODA LITERACKA IM. JANA MICHALSKIEGO
16 LISTOPADA 2011
PRZEMÓWIENIE VERY MICHALSKIEJ-HOFFMANN
Szanowni państwo, drodzy przyjaciele,
Jako prezes Fundacji im. Jana Michalskiego mam przyjemność powitać naszych przyjaciół, autorów,
reprezentantów środowisk kulturalnych i prasy, członków jury oraz naszego laureata, z okazji drugiej
edycji Nagrody Literackiej im. Jana Michalskiego
Dziękuję wydawnictwu Noir sur Blanc za to, że powtórnie udzieliło nam gościny. W tym roku nagrodę
wręczamy jeszcze w Lozannie, ale mogę państwa zapewnić, że w przyszłym roku uroczystość będzie
mogła odbyć się już w bibliotece Maison de l'Ecriture w Montricher. W naszej bibliotece, która będzie
gromadzić literaturę z całego świata.
Zanim wyjawię nazwisko, na które wszyscy państwo czekacie, chciałabym przypomnieć krótką
historię Nagrody Literackiej im. Jana Michalskiego. Nagroda, przyznawana przez naszą fundację, ma
w założeniu obejmować literaturę z całego świata.
Chcemy, by obejmowała wszystkie gatunki literackie i wszystkie języki świata, co ją wyróżnia na tle
innych nagród. Jedynie członkowie naszego wielojęzycznego jury mogą typować książki do nagrody,
proponując jedną czy dwie pozycje. Jurorzy o różnych upodobaniach literackich spełniają rolę
prawdziwych naganiaczy, którzy starają się wyłowić książki wyróżniające się z masy, niezależnie od
języka, w którym powstały. Dziękuję wszystkim członkom jury za zaangażowanie, mimo że czasem
wymaga to od nich pokonywania znacznych odległości.
Jury zgromadziło się dziś prawie w komplecie, brak tylko Iliji Trojanowa, i oczywiście brak nam
bardzo, zmarłego w tym roku Jorge'a Sempruna, który pomimo kłopotów ze zdrowiem na odległość, z
Paryża, uczestniczył w naszych debatach. Szczególnie dziękuję Nuruddinowi Farah, który przyjechał
do nas na kilka godzin z Minneapolis, gdzie obecnie wykłada. Jego zainteresowanie literaturą
światową, wielka wiedza i humanizm są dla nas bardzo cenne. Uczestnictwo w przyznaniu nagrody
wymagało od niego wiele wysiłku, toteż bardzo się cieszymy, że jest dziś z nami.
Dziękuję Fabienne Verdier, wnoszącej w nasze debaty swoją wrażliwość artystyczną, Geoges'owi
Nivat, wzbogacającemu nasze dyskusje wielką kulturą literacką i znajomością Rosji, Włodzimierzowi
Bieleckiemu, wielkiemu znawcy współczesnej literatury europejskiej, Iliji Trojanowowi, który pomimo
tych wszystkich kongresów i targów książki, w których bierze udział, znajduje jeszcze czas na
odkrywanie nowych talentów.
Skład jury jest wymieniany co trzy lata. Cieszymy się, że od stycznia będziemy gościć Yannicka
Haendla i Isabel Hilton, angielską pisarkę i znawczynię Chin.
Nasza ostatnia selekcja i short liste, ustalona miesiąc temu podczas drugiej debaty jury, zawiera trzy
powieści. Wybranymi autorami są (w porządku alfabetycznym) :
György Dragomán
Biały król
Sjón
The Blue Fox
Miguel Syjuco
Ilustrado
Te trzy wybitne pozycje odzwierciedlają założenia naszej nagrody : zostały napisane w językach :
węgierskim, islandzkim - przez autora tekstów Björk, i angielskim - przez filipińskiego pisarza. György
Dragomán i Sjón są już znanymi autorami, natomiast Miguel Syjuco dopiero debiutuje. To dowodzi,
że jesteśmy niezależni w wyborze laureatów i nie ograniczamy się do jednego regionu ani do jednej
domeny jak np. pierwsza powieść lub powieść europejska.
Nie chcąc już dłużej trzymać państwa w niepewności, mam przyjemność ogłosić, że laureatem
Nagrody Literackiej im. Jana Michalskiego 2011 został György Dragomán za swoją powieść Biały król.
György urodził się w Transylwanii, a więc w Rumunii. Serdecznie gratuluję mu nagrody. Zanim przejdę
do odczytania przemówienia Iliji Trojanowa, który wychwala swojego pupila, jeśli tak mogę się
wyrazić, chciałabym powiedzieć kilka słów o moich własnych odczuciach na temat tej książki. Podczas
lektury, która potem nastąpi, będą państwo się mogli przekonać, że Biały król wzrusza nas przede
wszystkim swoim oryginalnym tonem, ponieważ po raz pierwszy, jak sądzę, autor opisuje ucisk
dyktatury (chodzi tu Ceausescu) widziany oczami dziecka. To wybitna książka o strachu, i o tym jak z
nim walczyć uciekając się do nadziei i wyobraźni.
A teraz mam przyjemność wręczyć nagrodę György'emu Dragománowi.
Nagrodzie tradycyjnie towarzyszy dzieło sztuki zrealizowane specjalnie z tej okazji przez znanego
artystę. W ubiegłym roku laureat otrzymał dzieło Oliviera Estoppey'a. W tym roku w hołdzie
zmarłemu niedawno Olivierowi O. Olivierowi, którego bardzo lubiliśmy, postanowiliśmy podarować
laureatowi obraz tego malarza-filozofa, autora niespokojnych, surrealistycznych i pełnych humoru
kompozycji.
Oddaję głos jego żonie, Claudine Martin.
Vera Michalski-Hoffmann