Historia zegarmistrzostwa w Polsce / Zdzisław Mrugalski. – Radom
Transkrypt
Historia zegarmistrzostwa w Polsce / Zdzisław Mrugalski. – Radom
Historia zegarmistrzostwa w Polsce / Zdzisław Mrugalski. – Radom, cop. 2011 Spis treści Przedmowa 7 I. 1. 2. Tempus fugit Rozwój urządzeń do pomiaru czasu Współczesne mechanizmy zegarowe 11 12 21 II. 1. 2. 3. 4. Polskie rzemiosło zegarmistrzowskie Początki sztuki zegarmistrzowskiej na ziemiach polskich Dawne warsztaty wytwarzające zegary i zegarki na terenie Polski Powstanie i rozwój zegarmistrzowskich organizacji rzemieślniczych Rzemiosło zegarmistrzowskie na terenie Polski w dobie zaborów i w okresie międzywojennym Polskie rzemiosło zegarmistrzowskie po II wojnie światowej 25 25 30 61 Wielcy twórcy polskiego zegarmistrzostwa Jan Heweliusz — astronom i konstruktor zegarów Adam Kochański - autor pierwszego w świecie kompendium wiedzy zegarmistrzowskiej Andrzej Masłowski — autor pierwszej w języku polskim broszury o zegarach Franciszek i Antoni Gugenmusowie — zegarmistrze warszawscy Antoni Norbert Patek i Franciszek Czapek — twórcy jednej z pierwszych w świecie fabryk zegarków Ferdynand Woroniecki — zegarmistrz warszawski Michał Mięsowicz - zegarmistrz i twórca Fabryki Zegarów WieŜowych w Krośnie Zegarmistrzowie warszawscy z rodzin Krantzów i Lilpopów Bracia Wawrzyniec Podwapiński i Bernard Bartnik z Niepokalanowa 69 70 5. III. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. IV. 1. 2. 3. 64 66 73 77 79 81 86 87 90 92 97 100 129 4. Polskie zegary wieŜowe Zegary wieŜowe w dawnej Polsce Pierwsza Krajowa Fabryka Zegarów WieŜowych w Krośnie i jej wyroby Zegar na wieŜy Zamku Królewskiego w Warszawie i jego powojenna odbudowa Inne polskie zegary wieŜowe V. 1. 2. 3. Polskie zegary osobliwe Wielki zegar słoneczny na pałacu w Wilanowie Zegar „Chronos" w Zamku Królewskim w Warszawie Zegar astronomiczny w Bazylice Mariackiej w Gdańsku 155 155 157 159 VI. Wyroby polskiego zegarmistrzostwa w krajowych zbiorach muzealnych Ekspozycje zegarów w muzeach Nowe wzornictwo w zegarmistrzostwie Zegary jako obiekty w dziełach malarskich i graficznych Inne formy upowszechniania historii zegarmistrzostwa polskiego 165 166 186 189 192 1. 2. 3. 4. 135 149 VII. Polska literatura zegarmistrzowska 1. Mirabilia Chronometrica — pierwsze w świecie kompendium wiedzy o zegarach 2. Pierwsze polskojęzyczne wydawnictwa o zegarach 3. Wydawnictwa dotyczące zegarmistrzostwa z pierwszej połowy XX wieku 4. Literatura powojenna 195 VIII. Tempora mutantur 223 IX. 227 Bibliografia 196 205 216 218 Indeks nazwisk 237 Reprinty dzieł wybranych A. Kochański: Księga IX w dziele Gaspara Schotta „,Technica curiosa sive Mirabilia artis" (1664) („Opuscula" cz. II) 243 A. Kochański: ,Acta Eruditorum' (1685) („Opuscula" cz. I) 261 245 A. Masłowski: „Zbiór wiadomości potrzebnych naprawiającemu takie i noszącemu zegarek" (1811) 267 F. Czapek: „Slow kilka o zegarmistrzowstwie" (1850) 299 F. Skwara: „Zegarmistrzowstwo" (1905) 313 B. Strojny: „Zarys nauki o zegarze" (1938) 329 L. Groszek: „Wychwyt Grahama" (1947) 343 Zakład zegarmistrzowski Michała Mięsowicza w Krośnie 361 Katalog Pierwszej Krajowej Fabryki Zegarów WieŜowych Michała Mięsowicza w Krośnie 379 Rachunek firmy „Lilpop" (1912) 405 Artykuł z „Przeglądu Zegarmistrzowskiego" (1925) 407 oprac. BPK