Czy spółki mają prawo udzielać pożyczek na nabycie ich akcji lub

Czy spółki mają prawo udzielać pożyczek na nabycie ich akcji lub udziałów
mec. Tomasz Kański, AKADEMIA PRAWA GOSPODARCZEGO CZ. 722, Dziennik Gazeta Prawna
Kodeks spółek handlowych zawiera przepisy umożliwiające spółce akcyjnej udzielenie finansowania lub
zabezpieczeń w celu nabycia przez akcjonariuszy lub osoby trzecie akcji spółki.
Zgodnie z postanowieniami art. 345 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) spółka może, bezpośrednio lub
pośrednio, finansować nabycie lub objęcie emitowanych przez nią akcji w szczególności przez udzielenie
pożyczki, dokonanie zaliczkowej wypłaty, ustanowienie zabezpieczeń.
Możliwość taka jest jednak przedmiotem istotnych ograniczeń. Przede wszystkim wartość finansowania lub
zabezpieczeń udzielanych przez spółkę nie może być wyższa niż kapitał rezerwowy utworzony specjalne w tym
celu z zysku lub innych kapitałów utworzonych w przeszłości z zysku przez walne zgromadzenie akcjonariuszy
(art. 345 par. 4 k.s.h.). Wzamian za udzielenie finansowania lub ustanowienie zabezpieczeń dla finansowania
nabycia akcji spółka powinna otrzymać odpowiednie wynagrodzenie (tzw. godziwą cenę). Udzielenie
finansowania lub zabezpieczeń musi być także zatwierdzone przed jego udzieleniem przez walne zgromadzenie
akcjonariuszy.
Uchwała zgromadzenia podejmowana jest po przedstawieniu przez zarząd spółki odpowiedniego sprawozdania,
przedstawiającego przyczyny lub cel finansowania, interes spółki w finansowaniu,warunki finansowania, wpływ
finansowania na ryzyko w zakresie płynności finansowej i wypłacalności spółki oraz cenę, po jakiej nabywane
będą akcje spółki. W przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością kodeks nie zawiera podobnych
przepisów. Oznacza to, że spółki te mogą bez ograniczeń wskazanych w art.
345 k.s.h. finansować lub zabezpieczać finansowania nabywania ich udziałów. Należy jednak pamiętać, że w
każdym przypadku takie działanie musi być oceniane z punktu widzenia interesów spółki, a nie interesu jej
wspólników. Przy braku w prawie polskim odpowiednich przepisów holdingowych, które pozwalałyby
zarządowi spółki kierować się nie tylko interesem spółki, ale także grupy kapitałowej, do której należy spółka,
odpowiednie uzasadnienie dla udzielenia finansowania lub zabezpieczenia finansowania może być
niejednokrotnie problematyczne.