D - Sąd Rejonowy w Opolu

Sygn. akt VII K 82/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 marca 2015 roku
Sąd Rejonowy w Opolu Wydział VII Karny w składzie:
Przewodniczący SSR Hubert Frankowski
Protokolant st. sekr. sąd. Anna Kowalczyk
w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Opolu nieobecny zawiadomiony prawidłowo
po rozpoznaniu dnia 24 marca 2015 roku
sprawy
J. P. (1) z d.(...)
c. T. i A. z d. U.,
ur. (...) w Z.
Oskarżonej o to, że:
jako główna księgowa Spółdzielni (...) z/s w P., ul. (...) zajmując się jej sprawami podatkowymi i finansowym pobrała
i nie wpłaciła w ustawowym terminie na rachunek Drugiego Urzędu Skarbowego w O. zaliczek na podatek dochodowy
od osób fizycznych od łącznej kwoty dokonanych wypłat za miesiące od lutego 2011 r. do marca 2011 r., od sierpnia 2011
r, do listopada 2011 r., od stycznia 2012 r. do lutego 2013 r., za kwiecień 2013 r., od sierpnia 2013 r. do października
2013 r., od stycznia 2014 r. do lipca 2014 r. w łącznej kwocie 150 427,00 zł wykazanych w złożonych przez płatnika
Spółdzielnia (...) z/s w P., ul. (...), deklaracji PIT-4R za 2011 r. złożonej w 28.03.2012 r., deklaracji P1T-4R za 2012 r.
złożonej w 18.01.2013 r., deklaracji PIT-4R za 2013 r. złożonej w 17,01.2014 r. w Drugim Urzędzie Skarbowym w O.
ul. (...) oraz wynikających z karty kontowej za rok 2014 r.,
tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 77 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art.9 § 3 k.k.s.
I.na podstawie art. 66 § 1 Kk i art. 67 § 1 Kk przy zast. art. 20 § 2 Kks i art. 41 § 1 Kks postępowanie karne o czyn
opisany w części wstępnej wyroku wyczerpujący znamiona przestępstwa skarbowego z art. 77 § 2 Kks w zw. z art. 6 §
2 Kks w zw. z art. 9 § 3 Kks warunkowo umarza oskarżonej J. P. (1) na okres próby 2 ( dwóch) lat,
II. na podst. art. 67 § 3 Kk przy zast. art. 20§2 Kks orzeka od oskarżonej na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym
i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1.000 ( jeden tysiąc ) złotych,
III.na podst. art. 627 Kpk przy zast. art. 629 Kpk i art. 113 § 1 Kks zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa
tytułem kosztów sądowych kwotę 100 złotych.
UZASADNIENIE
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Spółdzielnia (...) została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 12 marca 2003 roku. Przedmiotem
działalności ww. spółdzielni są m.in. roboty związane z budową dróg i autostrad, roboty związane z budową rurociągów
przesyłowych i sieci rozdzielczych oraz roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i
niemieszkalnych, zaś organem uprawnionym do reprezentacji podmiotu jest zarząd (prezes zarządu – Z. N. oraz
wiceprezes – J. P. (2)), przy czym oświadczenia woli za spółdzielnię składają dwaj członkowie zarządu lub członek
zarządu wraz z pełnomocnikiem poprzez zamieszczenie pod nazwą spółdzielni swoich podpisów. Pełnomocnik
uprawniony jest natomiast do dokonywania czynności prawnych (składania oświadczeń woli w imieniu spółdzielni
wraz z członkiem zarządu) we wszystkich sprawach związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą
niezastrzeżonych dla innych organów spółdzielni.
Główną księgową, a zarazem pełnomocnikiem spółdzielni (...) była J. P. (1), która pełniła także obowiązki płatnika
zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconych wynagrodzeń. Jednocześnie J. P. (1) sporządzała listy płac, które w
dalszej kolejności były zatwierdzane przez prezesa lub wiceprezesa spółdzielni.
Spółdzielnia (...) pobierała i nie odprowadzała zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od łącznej kwoty
dokonanych wypłat za okres od lutego 2011 roku do marca 2011 roku, od sierpnia 2011 roku do listopada 2011 roku,
od stycznia 2012 roku do lutego 2013 roku, za kwiecień 2013 roku, od sierpnia 2013 roku do października 2013 roku,
od stycznia 2014 roku do lipca 2014 roku w łącznej kwocie 150.427,00 zł.
Opóźnienia w płatnościach zaliczek na podatek dochodowy były spowodowane charakterem prac wykonywanych
przez spółdzielnię (budowa dróg, placów, obiektów sportowych) na podstawie wyników przetargów wymagających
wpłaty tzw. wadium oraz terminem płatności za wykonaną usługę (28-30 dni od dnia protokolarnego odbioru
robót). Z tego też względu priorytetem dla spółdzielni, by utrzymać jej funkcjonowanie i zatrudnienie kilkudziesięciu
osób, było wypłacenie wynagrodzeń dla pracowników, w dalszej kolejności zaś uregulowanie należności wobec
Urzędu Skarbowego, przy czym decyzje odnośnie nieterminowego uiszczania zaliczek na podatek dochodowy od
osób fizycznych były podejmowane w uzgodnieniu z zarządem spółdzielni (...) po przedstawieniu przez oskarżoną
aktualnych możliwości płatniczych spółdzielni.
Spółdzielnia (...) wnioskiem z dnia 20.03.212 roku zwróciła się do Drugiego Urzędu Skarbowego w O. o rozłożenie
na raty zaległości podatkowych. Wniosek ten jednak wycofano, co skutkowało umorzeniem postępowania w dniu
18.05.2012r.
Ww. spółdzielnia uregulowała całość zaległych kwot z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconych
wynagrodzeń:
- za luty 2011 rok – 3.168,00 zł wpłata z dn. 01.04.2011r., 20.01.2012r.,
- za marzec 2011 rok – 4.292,00 zł wpłata z dn. 22.06.2011r., 20.01.2012r.,
- za sierpień 2011 rok – 6.642,00 zł wpłata z dn. 10.10.2011r., 20.01.2012r.,
- za wrzesień 2011 rok – 5.967,00 zł wpłata z dn. 17.11.2011r., 20.01.2012r.,
- za październik 2011 rok – 6.247,00 zł wpłata z dn. 20.01.2012r., 04.04.2012r., 06.04.2012r.,
- za listopad 2011 rok - 39,00 zł wpłata z dn. 06.04.2012r.,
- za styczeń 2012 rok – 4.616,00 zł wpłata z dn. 03.08.2012r., 11.07.2012r., 08.08.2012r.,
- za luty 2012 rok – 3.940,00 zł wpłata z dn. 03.08.2012r., 11.07.2012r., 11.01.2013r., 21.02.2013r.,
- za marzec 2012 rok – 4.798,00 zł wpłata z dn. 09.05.2012r., 21.02.2012r.,
- za kwiecień 2012 rok – 5.584,00 zł wpłata z dn. 11.01.2013r., 21.02.2013r.,
- za maj 2012 rok - 5.157,00 zł wpłata z dn. 11.07.2012r.,
- za czerwiec 2012 rok – 5.267,00 zł wpłata z dn. 08.08.2012r., 21.02.2013r.,
- za lipiec 2012 rok – 8.704,00 zł wpłata z dn. 28.09.2012r., 21.02.2013r.,
- za sierpień 2012 rok – 6.404,00 zł wpłata z dn. 20.11.2012r., 21.02.2013r.,
- za wrzesień 2012 rok – 5.853,00 zł wpłata z dn. 16.11.2012r., 21.02.2013r.,
- za październik 2012 rok – 1.312,00 zł wpłata z dn. 11.01.2013r.,
- za listopad 2012 rok – 7.052,00 zł wpłata z dn. 21.02.2013r.,
- za grudzień 2012 rok – 7.788,00 zł wpłata z dn. 21.02.2013r.,
- za styczeń 2013 rok – 3.734,00 zł wpłata z dn. 27.03.2013r., 03.07.2013r., 20.12.2013r.,
- za luty 2013 rok – 3.990,00 zł wpłata z dn. 27.03.2013r., 20.12.2013r.,
- za kwiecień 2013 rok – 4.675,00 zł wpłata z dn. 03.07.2013r.,
- za sierpień 2013 rok – 6.333,00 zł wpłata z dn. 23.09.2013r., 24.10.2013r.,
- za wrzesień 2013 rok – 6.240,00 zł wpłata z dn. 20.11.2013r., 20.12.2013r.,
- za październik 2013 rok - 7,00 zł wpłata z dn. 20.12.2013r.,
- za styczeń 2014 rok – 3.552,00 zł wpłata z dn. 11.03.2014r.,
- za luty 2014 rok – 3.746,00 zł wpłata z dn. 10.04.2014r.,
- za marzec 2014 rok – 3.917,00 zł wpłata z dn. 30.04.2014r.,
- za kwiecień 2014 rok – 4.633,00 zł wpłata z dn. 17.07.2014r.,
- za maj 2014 rok – 4.037,00 zł wpłata z dn. 03.09.2014r.,
- za czerwiec 2014 rok – 6.419,00 zł wpłata z dn. 02.09.2014r., 25.09.2014r.,
- za lipiec 2014 rok – 6.314,00 zł wpłata z dn. 25.08.2014r.
Dowody:
• zeznania świadka Z. N. – k. 19-20, 48,
• zeznania świadka J. P. (2) – k. 16-17, 48,
• wyjaśnienia oskarżonej J. P. (1) – k. 23-24, 47-48,
• wydruk deklaracji PIT-4R za 2011r. – k. 2-3,
• wydruk deklaracji PIT-4R za 2012r. – k. 4-5,
• wydruk deklaracji PIT-4R za 2013r. – k. 6-7,
• karty kontowe zaliczek na podatek dochodowy – k. 8-12,
• wydruk z KRS – k. 13-15,
• informacja o złożonych wnioskach o rozłożenie na raty zaległości podatkowej – k. 29.
J. P. (1) urodziła się (...) w Z.. Jest mężatką, ma troje dorosłych dzieci. Posiada wykształcenie średnie, zawód ekonomista. Wyżej wymieniona jest zatrudniona w spółdzielni (...) na stanowisku głównej księgowej i osiąga z tego
tytułu dochód w wysokości 4.820 zł brutto. J. P. (1) posiada dom jednorodzinny o pow. 150 m2 oraz samochód osobowy
marki A. (rok produkcji 2000).
Oskarżona nie była dotąd karana sądownie.
Dowody:
• dane osobopoznawcze – k. 23, 28, 40,
• dane o karalności z K. – k. 27, 41;
J. P. (1) przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i wyjaśniła zgodnie z ustaleniami poczynionymi przez Sąd.
Przed Sądem podtrzymała swe wyjaśnienia wnosząc o rozważenie przez Sąd możliwości odstąpienia od wymierzenia
kary, względnie warunkowego umorzenia postępowania podając, okoliczności leżące u podstaw nieterminowych
płatności zaliczek na podatek dochodowy niezależne od niej, fakt iż wszystkie należności zostały uregulowane oraz z
uwagi dotychczasową niekaralność i wieloletnią pracę na stanowisku głównej księgowej.
/k. 23-24 , 47-48/
Sąd zważył, co następuje:
W świetle ustalonych okoliczności sprawy zarówno sprawstwo jak i zawinienie oskarżonej w odniesieniu do
zarzucanego jej czynu nie budziły żadnych wątpliwości. Jednocześnie incydentalny charakter przypisanego J. P. (1)
przestępstwa skarbowego o stosunkowo niewielkiej społecznej szkodliwości, jej warunki osobiste i dotychczasowy
sposób życia, uzasadniały sięgnięcie po środek probacyjny w postaci warunkowego umorzenia postępowania.
Zgodnie z treścią art. 66 § 1 k.k., który to przepis w myśl art. 20 § 2 k.k.s. stosuje się odpowiednio do przestępstw
skarbowych, Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli okoliczności popełnienia czynu zabronionego
nie budzą wątpliwości, wina sprawcy i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, właściwości i warunki osobiste
sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że
pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego. Natomiast zgodnie z art. 41 § 1 k.k.s.
warunkowe umorzenie postępowania karnego można zastosować do sprawcy przestępstwa skarbowego.
I.
W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie mogły budzić wątpliwości zarówno sprawstwo, zawinienie
jak i okoliczności popełnienia przez oskarżoną zarzucanego jej czynu zabronionego kwalifikowanego treścią art. 77 §
2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.
Ustalając stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd wziął pod uwagę szczegółowe wyjaśnienia oskarżonej oraz
rzeczowe i stanowcze zeznania świadków: Z. N. i J. P. (2). Nadto uwzględniono dowody z dokumentów w postaci:
wydruków deklaracji PIT-4R za 2011r., 2012r. i 2013r., kart kontowych zaliczek na podatek dochodowy, wydruku z
KRS oraz informacji o złożonych wnioskach o rozłożenie na raty zaległości podatkowej. Natomiast przy ustaleniach
sprawy co do sytuacji życiowej, rodzinnej i osobowej Sąd oparł się na dowodach w postaci danych osobopoznawczych,
zaś w zakresie ustalenia, czy oskarżona była uprzednio karana sądownie na danych o karności.
W ocenie Sądu zeznania świadków: Z. N. i J. P. (2) są logiczne, rzeczowe i spójne. Nie zawierają także żadnych
sprzeczności, które dyskwalifikowałyby ich wartość dowodową. Nadto zeznania te korespondują z wyjaśnieniami
oskarżonej oraz z dowodami z dokumentów zebranymi w przedmiotowej sprawie. Z tego też względu Sąd uznał te
zeznania za wiarygodne i to właśnie dzięki nim poczynił wiążące ustalenia w przedmiotowej sprawie.
W złożonych przez siebie zeznaniach osoby te wskazały, że obowiązki płatnika zaliczek na podatek dochodowy
od osób fizycznych zostały powierzone głównej księgowej, a to J. P. (1), która dodatkowo sporządzała listy
płac, zatwierdzane w dalszej kolejności przez prezesa lub wiceprezesa spółdzielni. Z. N. i J. P. (2) potwierdzili
także, że zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych nie były wpłacane w terminie, przy czym podali, że
opóźnienia w płatnościach przedmiotowych zaliczek były spowodowane charakterem prac wykonywanych przez
spółdzielnię (budowa dróg, placów, obiektów sportowych) oraz terminem płatności za wykonaną usługę (28-30 dni
od dnia protokolarnego odbioru robót). Nadto osoby te podniosły, że priorytetem dla spółdzielni było wypłacenie
wynagrodzeń dla pracowników, w dalszej kolejności zaś uregulowanie należności wobec Urzędu Skarbowego.
Potwierdzeniem powyższych zeznań są – jak już wyżej wskazano - wyjaśnienia oskarżonej J. P. (1), która potwierdziła
prawdziwość stawianego jej zarzutu i opisała okoliczności popełnienia przedmiotowego przestępstwa, wyrażając
przy tym skruchę oraz żal. Nadto osoba ta dodała, że decyzje były podejmowane wspólnie z zarządem spółdzielni
(...) po przedstawieniu przez nią aktualnych możliwości płatniczych spółdzielni. Przyczyną takiego stanu rzeczy, tj.
wypłacania w pierwszej kolejności wynagrodzeń pracowniczych oraz wadium na udział w przetargach, była dbałość o
przetrwanie spółdzielni i dobro zatrudnionych przez nią pracowników.
Odnosząc powyższe rozważania do zarzutu sformułowanego w treści aktu oskarżenia stwierdzić należy, że w sprawie
zaszły uzasadnione podstawy do przypisania oskarżonej popełnienia zarzucanego jej czynu. Znamiennym jest
bowiem fakt, że to właśnie na oskarżonej, jako głównej księgowej pełniącej obowiązki płatnika spoczywał obowiązek
comiesięcznego obliczenia i zapłaty zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconych wynagrodzeń, o czym J. P. (1)
doskonale wiedziała. Tym samym wina oraz umyślność działania oskarżonej nie budzą żadnych wątpliwości. Sąd
ustalił zatem, że oskarżona J. P. (1) jako główna księgowa Spółdzielni (...) z/s w P., ul. (...), zajmując się jej sprawami
podatkowymi i finansowymi pobrała i nie wpłaciła w ustawowym terminie na rachunek Drugiego Urzędu Skarbowego
w O. zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od łącznej kwoty dokonanych wypłat za miesiące od lutego
2011 roku do marca 2011 roku, od sierpnia 2011 roku do listopada 2011 roku, od stycznia 2012 roku do lutego 2013
roku, za kwiecień 2013 roku, od sierpnia 2013 roku do października 2013 roku, od stycznia 2014 roku do lipca
2014 roku w łącznej kwocie 150.427,00 zł, wykazanych w złożonych przez płatnika Spółdzielnia (...) z/s w P., ul.
(...), deklaracji PIT-4R za 2011r. złożonej 28.03.2012r., deklaracji PIT-4R za 2012r. złożonej 18.01.2013r., deklaracji
PIT-4R za 2013r. złożonej 17.01.2014r. w Drugim Urzędzie Skarbowym w O., ul. (...) oraz wynikających z karty
kontowej za rok 2014.
Reasumując sprawstwo, zawinienie i okoliczności popełnienia przez oskarżoną przestępstwa skarbowego z art. 77 § 2
k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. nie budziły wątpliwości.
II.
Kolejną przesłanką warunkowego umorzenia postępowania jest nieznaczny stopień winy sprawcy oraz społecznej
szkodliwości czynu. Przesłanki te występować muszą przy tym kumulatywnie. Wina sprawcy ma miejsce wówczas,
gdy można mu zarzucić, że w czasie czynu nie dał posłuchu normie prawnej. Natomiast na ocenę stopnia społecznej
szkodliwości mają wpływ okoliczności wymienione w treści art. 53 § 7 k.k.s. a to: rodzaj i charakter zagrożonego lub
naruszonego dobra, wagę naruszonego przez sprawcę obowiązku finansowego, wysokość uszczuplonej lub narażonej
na uszczuplenie należności publicznoprawnej, sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego, jak również
postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonej reguły ostrożności i stopień jej naruszenia. W przedmiotowej
sprawie przesłanki te zostały spełnione, albowiem biorąc pod uwagę takie okoliczności jak: motywacja sprawcy, tj.
działanie wywołane zaistniałą sytuacją finansową spółdzielni, akceptacja takich zachowań przez zarząd wreszcie zaś
żal i skrucha, a także uregulowanie całości zaległych kwot można było przyjąć, iż stopień winy sprawcy i społecznej
szkodliwości czynu nie był znaczny.
III.
Za warunkowym umorzeniem postępowania przemawiać też musi pozytywna prognoza kryminologiczna wynikająca
z właściwości, warunków osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia sprawcy niekaranego dotąd za przestępstwo
umyślne. Oskarżona i te warunki spełniła, albowiem J. P. (1) nie była uprzednio karana sądownie, choćby za
przestępstwo nieumyślne, prowadzi ustabilizowany tryb życia (wyżej wymieniona jest mężatką, pracuje na stanowisku
głównej księgowej w spółdzielni (...)) a jej postawa zaprezentowana w toku postępowania (przyznanie się do winy,
wyrażenie żalu oraz skruchy) pozwoliły przyjąć, iż popełnione przez nią przestępstwo miało charakter epizodyczny i
w przyszłości pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie ona przestrzegać porządku prawnego.
Podsumowując, wobec realizacji przesłanek z art. 66 § 1 k.k., zasadnym było zastosowanie względem oskarżonej J. P.
(1) środka probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postępowania.
Zgodnie z treścią art. 67 § 1 k.k. przy zast. art. 20 § 2 Kks warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który
wynosi od roku do lat dwóch i biegnie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. W przedmiotowej sprawie, biorąc
pod uwagę okoliczności inkryminowanego zdarzenia, Sąd wyznaczył oskarżonej dwuletni okres próby. Zdaniem
Sądu w stosunku do oskarżonej zarówno cele zapobiegawcze jak i wychowawcze spełni tak orzeczony okres próby.
Należy bowiem zauważyć, iż oskarżona to osoba, która po raz pierwszy weszła w konflikt z prawem. Nadto postawa
oskarżonej zaprezentowana w toku przedmiotowego postępowania i przyznanie się do popełnienia zarzucanego jej
czynu zabronionego przeświadcza Sąd o fakcie, iż J. P. (1) uzna przedmiotowe zdarzenie za nauczkę i przestrogę na
przyszłość. Tym samym określony przez Sąd okres próby pozwoli w sposób wystarczający kontrolować zachowanie
oskarżonej i ewentualnie zweryfikować postawioną przez Sąd pozytywną prognozę kryminologiczną.
Dodatkowo, dla zapewnienia realnej dolegliwości związanej ze sprawstwem przedmiotowego czynu zabronionego,
Sąd na podstawie art. 67 § 3 k.k. przy zast. art. 20 § 2 k.k.s. orzekł od oskarżonej na rzecz Funduszu Pomocy
Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1.000 złotych.
Orzeczenie o kosztach postępowania oparte zostało o powołane przepisy prawa i jest konsekwencją wydania w
stosunku do oskarżonej wyroku warunkowo umarzającego postępowanie oraz zaistnienia określonych wydatków w
trakcie prowadzonego postępowania. Zdaniem Sądu oskarżona będzie w stanie te koszty uiścić.
Mając na uwadze podniesione okoliczności faktyczne i powołane przepisy prawa orzeczono jak w sentencji wyroku.
……………………………….
Zarządzenia:
• odnotować uzasadnienie,
• odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć wnioskodawcy,
• kal. 14dni,
O., dnia ………………….. , ………………………