MONITOR POLSKI

Transkrypt

MONITOR POLSKI

MONITOR POLSKI
DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 19 lipca 2012 r.
Poz. 504
UCHWAŁA Nr 117
RADY MINISTRÓW
z dnia 2 lipca 2012 r.
w sprawie przyjęcia sprawozdania z realizacji programu wieloletniego
„Pomoc państwa w zakresie dożywiania” za rok 2011
Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa
w zakresie dożywiania” (Dz. U. Nr 267, poz. 2259, z 2008 r. Nr 225, poz. 1487 oraz z 2009 r. Nr 219, poz. 1706) Rada
Ministrów uchwala, co następuje:
§ 1. Rada Ministrów przyjmuje sprawozdanie z realizacji programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” za rok 2011, stanowiące załącznik do uchwały.
§ 2. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Prezes Rady Ministrów: D. Tusk

Monitor Polski
–2–
Poz. 504
Załącznik do uchwały nr 117 Rady Ministrów
z dnia 2 lipca 2012 r. (poz. 504)
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU WIELOLETNIEGO
„POMOC PAŃSTWA W ZAKRESIE DOŻYWIANIA” za rok 2011

Monitor Polski
–3–
Poz. 504
1. PROGRAM WIELOLETNI „POMOC PAŃSTWA W ZAKRESIE DOŻYWIANIA” – STAN PRAWNY
Program wieloletni „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”, zwany dalej „Programem”, został ustanowiony ustawą
z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. Nr 267,
poz. 2259, z późn. zm.), zwaną dalej „ustawą o ustanowieniu programu wieloletniego”. Początkowo Program miał obowiązywać w latach 2006–2009. Kontynuacja Programu została przewidziana do roku 2013, co umożliwiła nowelizacja przepisów ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego dokonana w art. 17 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych (Dz. U. Nr 219, poz. 1706).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego „Pomoc państwa
w zakresie dożywiania” (Dz. U. Nr 25, poz. 186, z późn. zm.) określa sposób realizacji Programu, a także sposób planowania i dokonywania podziału środków budżetu państwa przyznanych na realizację Programu oraz zakres i formy monitorowania realizacji Programu.
Cele Programu
• wsparcie gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym w zakresie dożywiania dzieci oraz zapewnienia posiłku osobom jego pozbawionym, ze szczególnym uwzględnieniem osób z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich;
• długofalowe działanie w zakresie poprawy stanu zdrowia dzieci i młodzieży poprzez ograniczanie zjawiska niedożywienia;
• upowszechnianie zdrowego stylu żywienia;
• poprawa poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach;
• rozwój w gminach bazy żywieniowej, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży.
Odbiorcy Programu
• dzieci do 7 roku życia;
• uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej;
• osoby i rodziny znajdujące się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o pomocy społecznej”, np. w sytuacji ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, wielodzietności, bezradności
w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych
lub wielodzietnych, zdarzenia losowego, sytuacji kryzysowej, w szczególności osoby samotne, w podeszłym wieku,
chore lub niepełnosprawne.

Monitor Polski
–4–
Poz. 504
Działania przewidziane Programem
Program przewiduje otrzymanie przez osoby uprawnione pomocy w formach:
• posiłku,
• świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności,
• świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych.
Powyższa pomoc przyznawana jest w oparciu o przyjęte w ustawie kryteria dochodowe – do 150% kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. Kryterium dochodowe, określone w ustawie o pomocy społecznej, wynosi dla osoby samotnie gospodarującej – 477 zł, na osobę w rodzinie – 351 zł.
Rada gminy może podjąć uchwałę o podwyższeniu kryterium dochodowego.
Osoba samotnie gospodarująca może ubiegać się o pomoc w ramach Programu, jeżeli jej dochód nie przekracza kwoty 715,50 zł, zaś w przypadku osoby w rodzinie lub rodziny – dochód na osobę w rodzinie nie może przekraczać kwoty 526,50 zł.
Ponadto w ramach Programu są realizowane działania dotyczące w szczególności:
• tworzenia nowych lub doposażenia istniejących punktów przygotowywania lub wydawania posiłków,
• dowozu posiłków.
Finansowanie Programu
Program jest finansowany z budżetu państwa oraz ze środków budżetów gmin. W ustawie budżetowej na rok 2011
z dnia 20 stycznia 2011 r. (Dz. U. Nr 29, poz. 150) wielkość środków przewidziana na realizację Programu wyniosła
550 000 000 zł. Program zakłada planowanie środków budżetu państwa zarówno w budżetach wojewodów, jak i w rezerwie
celowej. Umożliwia to wcześniejsze przekazanie środków budżetu państwa do gmin.
Wyżej wymienione środki zostały zaplanowane w częściach budżetu państwa, których dysponentami są wojewodowie,
w wysokości 350 mln zł i w rezerwie celowej budżetu państwa (część 83, poz. 27) w wysokości 200 mln zł.
Łączne nakłady na finansowanie Programu w całym okresie jego realizacji (do roku 2013) wyniosą nie mniej niż
6 000 000 tys. zł, w tym w latach 2010–2013 nie mniej niż 3 100 000 tys. zł.
Warunki udzielania dotacji celowej z budżetu państwa
Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego, na realizację Programu gmina może otrzymać dotację, jeżeli udział środków własnych gminy wynosi nie mniej niż 40% przewidywanych kosztów realizacji Programu. Na uzasadniony, pisemny wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wojewoda może wyrazić zgodę na zwiększenie dotacji, z tym że udział środków własnych gminy nie może wynosić mniej niż 20% przewidywanych kosztów realizacji
Programu.
Dotację przyznaje wojewoda na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Wysokość dotacji jest ustalana na podstawie porozumienia między wojewodą a wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), mając na uwadze w szczególności
liczbę dzieci i młodzieży oraz innych osób wymagających pomocy w zakresie dożywiania, konieczność rozwoju bazy żywieniowej i dowozu posiłków, a także sytuację finansową gminy.
Część dotacji może zostać przeznaczona na utworzenie nowych lub doposażenie istniejących punktów przygotowywania
lub wydawania posiłków oraz na dowóz posiłków. Część dotacji przyznanej województwu na ww. cele w latach 2008–2013
nie może być większa niż 20% w każdym roku realizacji Programu. Wysokość dotacji na ww. cele, dla każdej gminy odrębnie,
w zależności od potrzeb, przyjętych rozwiązań, a także sytuacji finansowej gminy, określa wojewoda.

Monitor Polski
–5–
Poz. 504
2. WYDATKOWANIE ŚRODKÓW FINANSOWYCH PRZEZNACZONYCH NA PROGRAM W ROKU 2011
Podział środków z rezerwy celowej budżetu państwa, które zostały zaplanowane na realizację Programu, został dokonany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w styczniu 2011 r. Do wszystkich wojewodów została przekazana informacja o sposobie podziału, a także o wielkości środków dla każdego z województw.
Podział rezerwy celowej w kwocie 200 000 000 zł został dokonany w oparciu o następujące dane:
– 70% środków – w oparciu o szacunkową liczbę osób wymagających pomocy w zakresie dożywiania w województwie
(dane wg województw za rok 2010),
– 20% środków – w oparciu o poziom dochodów na mieszkańca w województwie (dane Ministerstwa Finansów za 2009 r.),
– 10% środków – w oparciu o średnią stopę bezrobocia w województwie (dane MPiPS za 2009 r.).
Gminy realizujące Program
Program realizowany jest w gminach. Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego rada
gminy może podjąć uchwałę o podwyższeniu kryterium dochodowego uprawniającego do nieodpłatnej pomocy w zakresie
dożywiania.
W 2011 r., jak wynika z danych przekazanych przez wydziały polityki społecznej urzędów wojewódzkich, z wnioskami
o udzielenie dotacji ze środków rezerwy celowej budżetu państwa zaplanowanych na realizację Programu wystąpiło
2478 gmin, co stanowiło 99,9% wszystkich gmin. Jedna gmina z terenu województwa łódzkiego nie złożyła wniosku
o przyznanie dotacji z budżetu państwa w ramach Programu, gdyż na podstawie podjętej uchwały przez radę gminy realizowała dożywianie ze środków własnych. 348 gmin w skali kraju podniosło kryterium dochodowe (powyżej 150%) uprawniające do bezpłatnej pomocy w formie dożywiania.

Monitor Polski
–6–
Poz. 504
Tablica 1. Program wieloletni „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”, stan na 31 marca 2011 r.
Liczba gmin w województwie
w tym liczba gmin,
które uczestniczą
w Programie
Województwo
w tym
ogółem
ogółem
1
2
1
Liczba gmin, których udział środków własnych
w ogólnej kwocie na dożywianie wynosi:
liczba
gmin, które
podniosły
kryterium
dochodowe
pow. 150%
20%
21–30%
31–39%
40%
pow.
40%
8
9
10
3
4
5
6
7
dolnośląskie
169
169
26
10
14
9
82
54
2
kujawsko-pomorskie
144
144
33
0
0
0
129
15
3
lubelskie
213
213
19
93
45
9
40
26
4
lubuskie
83
83
7
37
18
5
16
7
5
łódzkie
177
176
30
8
35
11
91
31
6
małopolskie
182
182
11
3
28
20
89
42
7
mazowieckie
314
314
67
69
31
8
99
107
8
opolskie
71
71
9
5
2
2
49
13
9
podkarpackie
160
160
12
17
48
43
40
12
10
podlaskie
118
118
26
53
37
10
15
3
11
pomorskie
123
123
16
38
19
12
33
21
12
śląskie
167
167
21
3
20
6
39
99
13
świętokrzyskie
102
102
11
14
36
16
36
0
14
warmińsko-mazurskie
116
116
12
68
31
7
7
3
15
wielkopolskie
226
226
26
8
21
13
121
63
16
zachodniopomorskie
114
114
22
2
25
17
70
0
2 479
2 478
348
428
410
188
956
496
RAZEM:
Przekazywanie środków finansowych z rezerwy celowej budżetu państwa
W 2011 r. prowadzony był monitoring zapotrzebowania na środki finansowe z rezerwy celowej budżetu państwa,
przeznaczone na powyższy Program. Z danych przekazanych przez wydziały polityki społecznej urzędów wojewódzkich
wynika, że potrzeby na rok 2011 kształtowały się na poziomie 560 205 tys. zł. W trakcie realizacji Programu zapotrzebowania
na środki finansowe zgłaszane przez poszczególne województwa były weryfikowane w celu odpowiedniej alokacji środków
w województwach.
Na realizację Programu środki z rezerwy celowej budżetu państwa zostały przekazane województwom w III transzach.
Wielkości uruchamianych poszczególnych transz przedstawiały się następująco:
1) transza I w wysokości 50 000 000 zł – na wniosek Ministra Pracy i Polityki Społecznej do Ministra Finansów z dnia
20 kwietnia 2011 r. (znak pisma: DPS.III-B-073-11-BL/2124/11);

Monitor Polski
–7–
Poz. 504
2) transza II w wysokości 121 155 785 zł – na wniosek Ministra Pracy i Polityki Społecznej do Ministra Finansów z dnia
8 lipca 2011 r. (znak pisma: DPS.III-B-073-19-BL/3921/11);
Wysokość środków finansowych przyznana na realizację Programu poszczególnym województwom w skali kraju
w ramach II transzy była zgodna z wysokością zapotrzebowania na środki finansowe zgłoszone przez województwa.
3) transza III w wysokości 28 844 215 zł – na wniosek Ministra Pracy i Polityki Społecznej do Ministra Finansów z dnia
26 września 2011 r. (znak pisma: DPS.III-B-073-33-BL/5754/11);
Powyższa wysokość środków finansowych na realizację Programu w ramach III transzy została określona po korekcie
zapotrzebowania na środki finansowe dokonanej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (zapotrzebowanie przez
województwa na środki finansowe w skali całego kraju w ramach III transzy kształtowało się w tym zakresie na poziomie
44 463 172 zł). W związku z wielkością środków finansowych zapisanych w ustawie budżetowej na rok 2011 i wynoszących na rok 2011 w skali całego kraju 550 mln zł, wysokość środków III transzy została zmniejszona. Przyznana wielkość środków finansowych dla województw wynikła z zastosowania udziału środków zgłoszonych przez województwa
w łącznej kwocie. Udziałem tym został dokonany podział środków finansowych w ramach III transzy będących w dyspozycji Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W toku realizacji Programu w ramach III transzy dla województwa podkarpackiego została zwiększona dotacja celowa z rezerwy celowej budżetu państwa (pismo Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 29 września 2011 r., znak: DPS-III-B-073-33-1-BL/5948/11). Zwiększenie dotacji celowej na realizację
Programu dla województwa podkarpackiego wynikało ze zmniejszenia kwoty dotacji celowej o 650 000 zł w związku
z pismem Wojewody Małopolskiego z dnia 28 września 2011 r. (znak pisma: WF-1.3111.18.22.2011). Jednocześnie brak
zapotrzebowania na środki finansowe w ramach III transzy w 2011 r. zgłosiły 2 województwa: lubelskie i małopolskie.
3. REALIZACJA PROGRAMU W ROKU 2011
W okresie styczeń–grudzień 2011 r. na realizację programu wydatkowana została kwota 842 651 tys. zł, w tym na wsi
339 552 tys. zł, tj. 41% ogółu środków.
Z danych za rok 2011 wynika, że ze środków własnych gminy przeznaczyły ogółem kwotę 295 073 tys. zł, w tym na:
– dożywianie (posiłek, zasiłek celowy oraz pomoc rzeczowa)
– pozostałe koszty
(w tym: koszty dowozu, utworzenia punktów wraz z doposażeniem i inne)
267 107 zł,
27 967 zł.
Udział środków budżetu państwa w kosztach realizacji Programu wyniósł 65%, natomiast środków własnych gmin 35%.
Ze środków budżetu państwa, których dysponentami są wojewodowie, wydatkowano kwotę 547 578 tys. zł, z czego
236 385 tys. zł na wsi, tj. 43% ogółu środków1. Pozostałe niewydatkowane środki finansowe zgodnie z ustawą o ustanowieniu
programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” zostały zwrócone do budżetu państwa. W związku
z zaistniałą sytuacją Dyrektor Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej wystąpił pismem znak: DPS-II-074/26/3496/2012
do dyrektorów wydziałów o wyjaśnienie przyczyn zwrotu środków. Wyjaśnień udzielili dyrektorzy wszystkich wydziałów,
przedstawiając następujące przyczyny (najczęstsze): spadek liczby dzieci objętych Programem, przeszacowanie potrzeb
oraz mniejsze niż planowano środki własne gmin, przekroczenie kryterium dochodowego, zwrot środków przeznaczonych
na doposażenie punktów wydawania posiłków, absencja chorobowa dzieci i uczniów, zbyt późna weryfikacja potrzeb
dokonana przez gminy, zwroty środków finansowych przez gminy w związku z niedotrzymaniem udziału procentowego,
konieczność przerwania inwestycji, zgłoszenia zmian planu budżetowego do Ministra Finansów – środki zgłoszone do
blokady.
1
Różnica w poziomie wykonania programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w 2011 r. w stosunku do prezentowanego w Sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r. (w kwocie 547 597 tys. zł) wynika
z odrębnych sposobów zbierania danych. Wysokość środków w niniejszym sprawozdaniu podana jest w oparciu o dane wydziałów
polityki społecznej.

Monitor Polski
–8–
Poz. 504
Wykres 1. Koszt Programu w roku 2011 (w tys. zł)
900000
842 651
800000
700000
600000
547 578
500000
400000
339 552
295 073
300000
236 385
200000
109 009
100000
0
razem
środki własne
ogółem
dotacja
w tym na wsi
Wykres 2. Uposzcz
dział gólnych
środków
w całkowitym
koszcie Programu w poszczególnych województwach
w własnych
jewództwaci dotacji
w roku 20
1
w roku 2011
100%
90%
80%
26%
32%
29%
34%
41%
28%
40%
47%
24%
27%
38%
43%
24%
40%
41%
34%
70%
60%
50%
40%
30%
74%
68%
71%
66%
59%
72%
60%
53%
76%
73%
62%
57%
76%
60%
59%
66%
20%
zachodniopomorskie
wielkopolskie
warmińsko- mazurskie
świętokrzyskie
śląskie
pomorskie
podlaskie
podkarpackie
opolskie
mazowieckie
małopolskie
łódzkie
lubuskie
lubelskie
kujawsko-pomorskie
0%
dolnośląskie
10%
udział dotacji
udział środków własnych
Gminy przeznaczyły ze środków własnych kwotę 295 073 tys. zł, z czego 109 009 tys. zł na wsi. Największy 12%
udział środków własnych gmin wykazano w województwie mazowieckim, zaś najmniejszy 2% w województwie podlaskim
G i
e c
z
dk
ł
29 73
ł
09 9
ł
(w stosunku do ogólnych kosztów realizacji Programu).
N w k
2
d
odk

Monitor Polski
–9–
Poz. 504
4. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY W RAMACH PROGRAMU
Łącznie pomocą w ramach Programu objęto 1 933 998 osób, z czego 971 160 osób z obszarów wiejskich, w tym:
– 301 232 dzieci do 7 roku życia (w tym 50% tej liczby, tj. 149 591, stanowiły dzieci z obszarów wiejskich),
– 730 122 uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej (w tym 62% tej liczby, tj. 451 663, stanowili
uczniowie z obszarów wiejskich),
– 886 948 osób i rodzin znajdujących się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej (w tym 40%
.DZIAŁANI
ZIAŁANIA
R GRAMO
GRAMOW
R
E
tej liczby, tj. 356 044,5 stanowiły
osoby z obszarów
wiejskich).
5. DZ
5. DZIAŁANIA PROGRAMOWE
g
Ustawa o ustanowieniu programu wieloletniego
 przewiduje
po łek trzy formy pomocy:
• posiłek,
P
i
l
b
b k
k
posiłkposiłku
lub żywności,
• świadczenie pieniężne w postaci zasiłku celowego
na zakup
lub żywności,
 świadczenie
rzeczowe
w postac
,
Liczb
o przed
ób, które
k ą
rzy
tał z
Po ykre
iższe .wykresy
awia
liczbę
• świadczenie rzeczowe
w postaci
produktów
żywnościowych.
P
k
d
i
p
i
e
o
y
p
, yz pomocy w ramach zProgramu, w podziale
j
na formy poPoniższe wykresy przedstawiają liczbę osób, które korzystały
mocy, w tym ogółem i na obszarach wiejskich.
ogółem
Wykres 3. Liczba osób,
które skorzystały z pomocy w 2011 r., w podziale na formy tej pomocy
ogółem
88
105 235
886 170
1 254 320
Posiłek
na wsi
Zasiłek celowy
Pomoc rzeczowa
47 107
503 335
552 880
Posiłek
Zasiłek celowy
Pomoc rzeczowa

Monitor Polski
– 10 – Poz. 504
Posiłek
Ogółem z tej formy pomocy skorzystało 886 170 osób, z czego 57% stanowili mieszkańcy z obszarów wiejskich.
Znaczącą grupę osób korzystających z tej formy pomocy stanowiły dzieci i uczniowie – około 749 tys., w tym na wsi
około 470 tys. dzieci i uczniów. W ogólnej liczbie osób otrzymujących pomoc w formie posiłku zostały uwzględnione
94 tys. osób otrzymujących pomoc na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej.
W ramach Programu udzielono różnego rodzaju posiłków następującej liczbie osób:
• pomocy w formie całodziennego wyżywienia
(np. w żłobkach, przedszkolach, stołówkach, w bursach szkolnych)
65 437 osobom,
• pomocy w formie pełnego obiadu
403 862 osobom,
• pomocy w formie jednego gorącego dania
337 523 osobom,
• pomocy w formie mleka, bułki/kanapki
67 107 osobom.
Jak wynika z powyższego, podstawową formą pomocy udzielanej w ramach posiłku jest pomoc udzielana w postaci
pełnego obiadu i jednego dania gorącego. Te formy pomocy są również dominujące wśród dzieci i uczniów z obszarów
wiejskich. Liczba osób objętych pomocą w formie całodziennego wyżywienia oraz pomocą w formie mleka, bułki/kanapki
jest zbliżona.
W okresie czterech kwartałów 2011 r. ogółem wydano 111 817 775 posiłków, w tym dla dzieci do 7 roku życia –
15 485 721, uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej – 80 482 060 oraz dla osób i rodzin znajdujących się
w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej – 15 849 994 posiłki.
Dane dotyczące liczby osób korzystających z posiłków na obszarach wiejskich przedstawiają się następująco: ogółem
z posiłków korzystało – 62 110 517 osób, w tym 8 900 936 – dzieci do 7 roku życia, 52 228 184 – uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej, 981 397 – osób i rodzin znajdujących się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy
o pomocy społecznej.
W 2011 r. na pomoc w formie posiłku przeznaczono ogółem kwotę 427 564 721 zł, co stanowi 52% całego kosztu Programu. Z tej kwoty 154 940 651 zł pochodziło ze środków własnych gmin, natomiast 272 624 070 zł z dotacji budżetu
państwa. Przy liczbie posiłków przekraczającej 111 mln (w tym 61 mln posiłków na wsi) średni koszt jednego posiłku
wyniósł 3,82 zł, natomiast na obszarach wiejskich 3,19 zł.
Na obszarach wiejskich koszt wydanych posiłków wyniósł 198 028 404 zł.
Koszt jednego posiłku dla osób korzystających z pomocy w ramach Programu przedstawia się następująco:
• dla dzieci do 7 roku życia wyniósł 3,81 zł, w tym na wsi 3,22 zł,
• dla uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej wyniósł 3,50 zł, w tym na wsi 3,14 zł,
• dla osób i rodzin znajdujących się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej wyniósł 5,48 zł,
w tym na wsi 5,23 zł.
Poza ostatnią grupą osób zdecydowana większość posiłków została wydana dzieciom i uczniom zamieszkującym na
obszarach wiejskich.

Monitor Polski
– 11 – Poz. 504
Jako jedno świadczenie zostały wydane posiłki w formie:
• całodziennego wyżywienia 6 253 839 posiłków, w tym 36% na wsi,
• pełnego obiadu
52 364 245 posiłków, w tym 38% na wsi,
• jednego dania gorącego
• mleka, bułki/kanapki 7 718 810 posiłków, w tym 80% na wsi.
W odniesieniu do dzieci i uczniów korzystających z tej formy pomocy wielkości przedstawiały się następująco:
dzieci do 7 roku życia:
• całodzienne wyżywienie 4 718 512 posiłków, w tym 28% na wsi,
• pełen obiad 4 907 404 posiłki, w tym 52% na wsi,
• jedno danie gorące 4 877 226 posiłków, w tym 85% na wsi,
• mleko, bułka/kanapka 982 579 posiłków, w tym 87% na wsi.
uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej:
• całodzienne wyżywienie 1 335 030 posiłków, w tym 63% na wsi,
• pełny obiad
• jedno danie gorące
33 815 152 posiłki, w tym 86% na wsi,
• mleko, bułka/kanapka 6 691 989 posiłków, w tym 79% na wsi.
osoby i rodziny znajdujące się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej
• całodzienne wyżywienie 200 297 posiłków, w tym 30% na wsi,
• pełny obiad 8 816 952 posiłki, w tym 4% na wsi,
• jedno danie gorące 6 788 503 posiłki, w tym 7% na wsi,
• mleko, bułka/kanapka 44 242 posiłki, w tym 20% na wsi.
Posiłki udzielane na podstawie art. 6a ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego
Przepis art. 6a ust. 4 ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego umożliwił udzielenie pomocy w formie posiłku
liczbie dzieci i uczniów, która nie przekracza 20% liczby dzieci i uczniów dożywianych ogółem w szkołach i przedszkolach
na terenie gminy w danym miesiącu na podstawie wydawanych decyzji administracyjnych. Z danych za rok 2011 wynika,
że liczba dzieci i uczniów wyniosła 58 041, w tym na wsi 33 554. W tym okresie wydano 4 964 591 posiłków, w tym
3 010 569 na wsi. Koszt posiłków ogółem wyniósł 17 660 896 zł, na wsi zaś 9 819 601 zł. Posiłki były finansowane ze środków własnych w wysokości 7 415 144 zł, jak i z dotacji w wysokości 10 245 752 zł.

Monitor Polski
– 12 – Poz. 504
Świadczenie pieniężne w postaci zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności
Ogółem tą formą pomocy objęto 1 254 320 osób w rodzinach, którym udzielono 2 353 363 świadczeń na łączną kwotę
342 410 968 zł.
Udział osób pochodzących z obszarów wiejskich, które skorzystały z pomocy w formie zasiłków celowych, wyniósł
44%, tj. 552 880 osobom przyznano 738 654 świadczenia na kwotę 117 118 260 zł.
Największą liczbę osób objętych pomocą w formie zasiłku celowego odnotowano w woj. kujawsko-pomorskim.
Pomoc w tej formie kierowana była głównie do osób i rodzin (787 524) znajdujących się w sytuacjach wymienionych
w art. 7 ustawy o pomocy społecznej. Natomiast najmniejszą liczbę osób objętych tą formą pomocy odnotowano w woj. opolskim.
Świadczenie rzeczowe w postaci produktów żywnościowych
Z pomocy w tej formie skorzystało 105 235 osób w rodzinach, w tym 45% osób stanowiły osoby z obszarów wiejskich.
Łączny koszt świadczeń rzeczowych wyniósł 10 915 714 zł, w tym na wsi 4 925 952 zł, co stanowi 45% łącznych wydatków
na świadczenia rzeczowe.
Największą liczbę osób korzystających ze świadczenia rzeczowego stanowiły osoby i rodziny znajdujące się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej – 60 218 osób, w tym na wsi 27 309 osób. Pozostałą grupę osób
stanowili uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej – 28 705 osób, w tym na wsi 13 555 osób oraz dzieci
do 7 roku życia – 16 649 osób, w tym na wsi 6395 osób.
Największą kwotę świadczeń w zł przyznano w województwach: dolnośląskim – 1 579 771 zł, podlaskim – 1 164 014 zł
i podkarpackim – 965 538 zł. Najniższą kwotę świadczeń przyznano w województwach: małopolskim – 68 564 zł, lubuskim
– 129 044 zł i kujawsko-pomorskim – 386 813 zł.
Dowóz posiłków
Program przewiduje również możliwość dowozu posiłku lub świadczenia rzeczowego. Dowóz jest zapewniany osobom
potrzebującym z tych gmin, które charakteryzują się mniejszym lub całkowitym brakiem dostępności do stołówek i punktów przygotowywania i wydawania posiłków. W 2011 r. z ogólnej liczby osób, którym udzielono pomocy w formie posiłku,
do 61 721 osób zorganizowano dowóz posiłków. Większość, bo 84% osób korzystających z tej formy pomocy, stanowiły
osoby z obszarów wiejskich.
Jednocześnie w omawianym okresie do 453 osób dowieziono produkty żywnościowe do przygotowania posiłków,
w tym na wsi do 449 osób.
Środki wydatkowane na realizację dowozu wyniosły 9 311 485 zł, z tego 42%, tj. 3 909 014 zł, na wsi.

Monitor Polski
– 13 – Poz. 504
Baza żywieniowa
Program realizowany jest w jednostkach organizacyjnych gminy, placówkach i instytucjach, które posiadają bazę
żywieniową lub odpowiednie warunki do wydawania produktów żywnościowych.
Program
punktach
W 2011 r.
w 22 223
żywieniowych,
w tym 11 175 na wsi, co stanowi 50% ogólnej
c ta owi
50%realizowany
ogól e libyłzby
unktów
żywie
owy
liczby punktów żywieniowych.
c
n w:
Pomoc udzielana
była
14.
s ołó na wsi
a h,w 5217
y stołówkach,
na w
w tym
• 14 109 stołówkach,
o do przygotowywania i wydawania
yg
a
pos pomieszczeniach
,
a przygo• 8114 pomieszczeniach
posiłków,
w tym na wsi w 5958
do
58 pom
eszcz
posiłków.
towywania i wydawania
ch
t
W 2011 r. uruchomiono 73 stołówki, w tym 41 na wsi, oraz 71 pomieszczeń do przygotowywania lub wydawania posiłdotym
p zyg
ani uruchomionych
lub yda nia
posiłkó
,
ty w 60
na si. L województwach
zbę uru homionych
ków, w 60 na o
wsi. Liczbę
punktów
żywieniowych
poszczególnych
przedstawia
p nk
ó
poniższy
wykres.
res 4. Liczba
punktów
żywieni w 2011 r.
wych w
Wykres y4. Liczba
punktów
żywieniowych
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
OGÓŁEM
w tym na wsi
Dożywianie prowadzone było w:
23
ł
• 16 319 szkołach, z czego 58% stanowiły szkoły wiejskie;
• 6050 przedszkolach, z czego 34% stanowiły przedszkola z obszarów wiejskich;
• 233 żłobkach, w tym 5 na wsi.
zachodniopomorskie
wielkopolskie
warmińsko- mazurskie
świętokrzyskie
śląskie
pomorskie
podlaskie
podkarpackie
opolskie
mazowieckie
małopolskie
łódzkie
lubuskie
dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
0
lubelskie
500

y Polski
i y
Monitor
nPoz. 504
– 14 – na: brak środków,
brakOSÓB
warunków
technicznych
san
6. SZACUNKI
DOTYCZĄCE
NIEOBJĘTYCH
POMOCĄ
Monitoring Programu prowadzony jest w oparciu o dane statystyczne przekazywane przez wydziały polityki społecznej
Pozawojewódzkich.
sys em m pomocy
w zakr
sie szacunki
doży ania
z a dzieci
ym ki osób
ar ale
2011 pozosta
a onieoburzędów
Zbierane dane
obejmują
dotyczące liczby
wymagających
dożywiania
3
814
osób
spełnia
ących
warunki
kreślone
w
u
awie
do
o
zymania
p
mocy,
w
ym
na
s
jętych pomocą ze względu na: brak środków, brak warunków technicznych i sanitarnych do przygotowywania posiłku,
niechęć
do korzystania
pomocy
powody.
osoby
Liczba az tej
z formy
niejszyła
s ę oraz
o 2 inneosób
ws
Wś ód
ogółupomocy
osó w n zakresie
eobjęt ch
pomo w ą czwartym
na wię szą
g u 2011 ę s anowiły
osoby
ę e ze
osób spełniających
dożywiania
kwartale
r. pozostawało
3814nieob
Poza
systemem
wz określone
lędu na w ustawie
niechę do
dootrzymania
korzys ania
z tejw tym
formy
pomocy
oraz zta innych
powodów
– łącznie
warunki
pomocy,
osoby. Liczba
zmniejszyła
się o 211 osób
na wsi
w stosunku
do III3.555
kwartałuosó
2011 r.
j
Wśród ogółu osób nieobjętych pomocą największą grupę stanowiły osoby nieobjęte ze względu na niechęć do korzystae formy
wzg ędu
na oraz
b ak
warunków
n cznych
sa ittj. 93%
rny osób
donieobjętych
rzygotowywa
ia terenach
posiłku wiejnia z tej
z innych
3555 osób,
pomocą. Na
pomocy
powodówe – łącznie
skich grupa
wynosiła ych
1368 osób,
na nej
wsi.
gółemta nieobję
om tj.
c 93%
byłoosób
132nieobjętych
osoby t pomocą
3% ogó
Osobną
ną nieobjęcia
pomocą
osób dor przygotowywania
mach rogramuposiłku
jes ogółem
brak środków
Z t j były
Ze
względuprzycz
na brak warunków
technicznych
i sanitarnych
nieobjęte pomocą
przy ztj. ny
poza systemem
pomocy pozos
a
132 osoby,
3% ogólnej
liczby osób nieobjętych
pomocą.
Osobną
przyczyną
nieobjęcia
środków.
jest brak
tej przyczyny
PSV 442
16 2012
z dn apomocą
18 k osób
et w ramach
2012 r Programu
i DU 0607
2 9/12
z 1 Z maj
2012 r poza
wy systemem
i a
pomocy pozostawało 127 osób. Z wyjaśnień nadesłanych przez Wydział Polityki Społecznej Śląskiego Urzędu Wojewódzda
d t czył j dn j g ny t n
j
t a. Osoby ,
ył ję
pl c
kiego (znak pisma: PSV.0442.16.2012 z dnia 18 kwietnia 2012 r. i DU.0607-209/12 z dnia 11 maja 2012 r.) wynika,
b dte dotyczyły
eto yc jednej
gm ny,
p ni
aż województwa.
ystąpiły Osoby
ś iadte nie
z nia
od w planach
oni
ku. Osoby gminy,
te zo tponieważ
ł
że dane
gminy
z terenu
były ujęte
budżetowych
obję
e
sparc
em
postac
zas
ów
k
eso
y
h,
s
łych,
c
l
w
c
wystąpiły o świadczenia pod koniec roku. Osoby te zostały objęte wsparciem w postaci zasiłków okresowych, stałych,
celowych
Wyk
Wykres 5. Szacunkowa liczba dzieci i osób wymagających dożywiania, nieobjętych Programem w poszczególnych
województwach w 2011 r.
1 000
900
800
700
600
500
400
300
200
zachodniopomorskie
wielkopolskie
warmińsko-mazurskie
świętokrzyskie
śląskie
pomorskie
podlaskie
podkarpackie
opolskie
mazowieckie
łódzkie
lubuskie
lubelskie
kujawsko-pomorskie
dolnośląskie
0
małopolskie
100

Monitor Polski
– 15 – Poz. 504
Wykres 6. Szacunkowa liczba dzieci i osób wymagających dożywiania, nieobjętych Programem:
127 132
509
z powodu braku środków
z powodu braku warunków
technicznych i sanitarnych do
przygotowania posiłku
3 046
z powodu niechęci do
korzystania z tej formy pomocy
z innych powodów
PODSUMOWANIE
Powyższe sprawozdanie przedstawia przebieg realizacji Programu w roku 2011. Podstawą dla opracowania sprawozdania były informacje przekazywane przez poszczególnych wojewodów z okresu czterech kwartałów w 2011 r.
Przyjęcie przez Radę Ministrów sprawozdania z realizacji programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” za rok 2011 jest wykonaniem upoważnienia ustawowego, zawartego w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia
2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. Nr 267, poz. 2259, z późn.
zm.).