Sprawozdanie z działalności Społecznego Komitetu Odnowy

Transkrypt

Wersja elektroniczna załącznika do
Uchwały Nr 4/2016 SKOZK
z dn. 12 marca 2016 roku
Sprawozdanie z działalności
Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa
w roku 2015
1. SPRAWY ORGANIZACYJNE
1.1 Podstawy prawne
Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa działał w 2015 roku w oparciu o:
Ustawę z dnia 18 kwietnia 1985 roku o Narodowym Funduszu Rewaloryzacji
Zabytków Krakowa (Dz. U. z 1985 r. Nr 21 poz. 90, Dz. U. z 2009 r. Nr 157 poz.
1241);
Regulamin Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (przyjęty Uchwałą
Nr 7/2001 SKOZK z dn. 4 grudnia 2001 roku ze zmianami wprowadzonymi
Uchwałą Nr 1/2008 SKOZK z dn. 19 lutego 2008 roku, Uchwałą Nr 8/2008
SKOZK z dn. 11 grudnia 2008 roku, Uchwałą Nr 6/2009 SKOZK z dn. 22 grudnia
2009 roku, Uchwałą Nr 4/2012 SKOZK z dn. 15 marca 2012 roku);
Program i kierunki działania Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa
(przyjęte Uchwałą Nr 7/2014 SKOZK z dn. 8 listopada 2014 roku);
Zasady finansowania prac w obiektach zabytkowych ze środków Narodowego
Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa (przyjęte Uchwałą Nr 1/2012
Prezydium SKOZK z dn. 24 stycznia 2012 roku ze zmianami wprowadzonymi
Uchwałą Nr 12/2012 Prezydium SKOZK z dn. 11 września 2012 roku, Uchwałą
Nr 3/2013 Prezydium SKOZK z dn. 23 kwietnia 2013 roku, Uchwałą Nr 4/2014
Prezydium SKOZK z dn. 16 maja 2014 roku, Uchwałą Nr 2/2015 Prezydium
SKOZK z dn. 20 lutego 2015 roku i Uchwałą Nr 4/2015 Prezydium SKOZK z dn.
8 maja 2015 roku).
1.2 Skład osobowy
W skład SKOZK w dniu 1 stycznia 2015 roku wchodziło 120 członków.
Z głębokim żalem pożegnaliśmy w 2015 roku zmarłego 10 czerwca członka SKOZK dra
hab. Michała Rożka.
–1–
Sprawozdanie z działalności SKOZK w roku 2015
Stan osobowy Komitetu w dniu 31 grudnia 2015 roku wynosił 119 członków.
1.3 Zebrania Plenarne
W 2015 roku odbyło się jedno Zebranie Plenarne SKOZK.
6 marca w Sali Miedzianej Pałacu „Pod Krzysztofory” Komitet podsumował i ocenił
działalność w roku poprzednim oraz przyjął plan rzeczowo-finansowy odnowy zabytków
Krakowa na 2015 rok ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków
Krakowa (NFRZK). Ponadto SKOZK ustanowił programy szczegółowe NFRZK na rok
2016.
Uchwały przyjęte na posiedzeniu w dniu 6 marca 2015 roku:
Nr 1/2015 w sprawie sprawozdania z realizacji planu odnowy zabytków Krakowa
za rok 2014;
Nr 2/2015 w sprawie planu rzeczowo-finansowego odnowy zabytków Krakowa na
2015 rok ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa;
Nr 3/2015 w sprawie zatwierdzenia sprawozdania z działalności Społecznego
Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa w roku 2014 oraz udzielenia absolutorium
Prezydium i komisjom problemowym;
Nr 4/2015 w sprawie ustanowienia programów szczegółowych Narodowego
Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa na rok 2016;
Nr 5/2015 w sprawie wniosków i propozycji zgłoszonych podczas Zebrania
Plenarnego.
1.4 Prezydium
Zgodnie z Regulaminem SKOZK pieczę nad bieżącą działalnością Komitetu sprawowało
jego Prezydium.
Prezydium SKOZK odbyło w 2015 roku 5 posiedzeń w dniach: 20 lutego, 8 maja,
23 lipca, 29 września i 24 listopada. Podczas większości posiedzeń Prezydium prócz
spraw bieżących zajmowało się odrębną tematyką wiodącą. I tak:
20 lutego Prezydium zapoznało się ze sprawozdaniem z wykonania planu odnowy
zabytków Krakowa w roku 2014 przedstawionym przez dyrektor Wydziału Rewaloryzacji
Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego
w Krakowie (WRZKiDN MUW) Joannę Florkiewicz-Kamieniarczyk. Przewodniczący
SKOZK prof. dr hab. Franciszek Ziejka przedstawił projekt sprawozdania z działalności
SKOZK w roku 2014. Projekt planu rzeczowo-finansowego odnowy zabytków Krakowa
na 2015 rok ze środków NFRZK przedstawił zastępca przewodniczącego SKOZK dr hab.
–2–
Bogusław Krasnowolski, który zaproponował również ustanowienie programów
szczegółowych NFRZK na rok 2016. Prezydium SKOZK pozytywnie oceniło wszystkie
wymienione wyżej dokumenty i rekomendowało je do przyjęcia przez Zebranie Plenarne.
Ponadto Prezydium wprowadziło zmiany w Zasadach finansowania prac w obiektach
zabytkowych ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.
8 maja Prezydium wysłuchało informacji dyrektor WRZKiDN MUW Joanny
Florkiewicz-Kamieniarczyk w sprawach bieżących związanych z realizacją planu
rzeczowo-finansowego odnowy zabytków Krakowa ze środków NFRZK oraz dokonało
korekty planu. Prezydium wprowadziło również kolejne zmiany w Zasadach
finansowania prac w obiektach zabytkowych ze środków Narodowego Funduszu
Rewaloryzacji Zabytków Krakowa oraz przyjęło wzory formularzy wniosków o
przyznanie dofinansowania z NFRZK na rok 2016. Ponadto Prezydium dokonało zmian w
składzie osobowym Komisji Finansowej SKOZK.
23 lipca Prezydium zapoznało się z informacją dyrektor WRZKiDN MUW Joanny
Florkiewicz-Kamieniarczyk o realizacji planu rzeczowo-finansowego odnowy zabytków
Krakowa ze środków NFRZK w pierwszym półroczu 2015 roku oraz przeprowadziło
korekty w planie. Prezydium dokonało aktualizacji zapisów Regulaminu działań w
zakresie informacji o wykorzystaniu środków z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji
Zabytków Krakowa. Prezydium przyjęło także wniosek Przewodniczącego SKOZK prof.
dr hab. Franciszka Ziejki w sprawie powołania pod przewodnictwem dr hab. Bogusława
Krasnowolskiego zespołu do spraw opracowania prognozy potrzeb konserwatorskich
Krakowa na lata 2016–2020.
29 września Prezydium przyjęło do wiadomości informację dyrektor WRZKiDN MUW
Joanny Florkiewicz-Kamieniarczyk o bieżącej realizacji planu rzeczowo-finansowego
odnowy zabytków Krakowa ze środków NFRZK i dokonało kolejnej korekty planu.
Ustalono także składy osobowe zespołów sterujących priorytetów operacyjnych NFRZK
na rok 2016.
24 listopada Prezydium oceniło realizację planu rzeczowo-finansowego odnowy
zabytków Krakowa ze środków NFRZK po trzech kwartałach oraz dokonało ostatniej w
2015 roku korekty w planie. Biorąc pod uwagę przygotowanie zespołów zabytkowych
Krakowa do przyjęcia w roku 2016 uczestników Światowych Dni Młodzieży oraz
związane z tym potrzeby konserwatorskie, restauratorskie i remontowe Prezydium
postanowiło ogłosić dodatkowy nabór wniosków o przyznanie w roku 2016
dofinansowania w dniach 1–7 grudnia 2015 roku.
–3–
Prezydium SKOZK w 2015 roku przyjęło następujące uchwały:
W dniu 20 lutego:
Nr 1/2015 w sprawie przyjęcia projektów dokumentów do przedłożenia Zebraniu
Plenarnemu na posiedzeniu w dniu 6 marca 2015 roku;
Nr 2/2015 w sprawie zmian w Zasadach finansowania prac w obiektach
zabytkowych ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków
Krakowa;
W dniu 8 maja:
Nr 3/2015 w sprawie niezbędnych korekt w planie rzeczowo-finansowym odnowy
zabytków Krakowa;
Nr 4/2015 w sprawie zmian w Zasadach finansowania prac w obiektach
zabytkowych ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków
Krakowa;
Nr 5/2015 w sprawie określenia wzorów formularzy wniosków o przyznanie
dofinansowania z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa;
Nr 6/2015 w sprawie zmian w składzie Komisji Finansowej Społecznego
Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa;
W dniu 23 lipca:
Nr 7/2015 w sprawie oceny realizacji planu rzeczowo-finansowego odnowy
zabytków Krakowa po pierwszym półroczu 2015 roku i niezbędnych korekt w
planie;
Nr 8/2015 w sprawie zmian w Regulaminie działań w zakresie informacji o
wykorzystaniu środków z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków
Krakowa;
W dniu 29 września:
Nr 9/2015 w sprawie niezbędnych korekt w planie rzeczowo-finansowym odnowy
zabytków Krakowa;
Nr 10/2015 w sprawie składu osobowego zespołów sterujących priorytetów
operacyjnych Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa w roku
2016;
W dniu 24 listopada:
Nr 11/2015 w sprawie oceny realizacji planu rzeczowo-finansowego odnowy
zabytków Krakowa i niezbędnych korekt w planie;
–4–
Nr 12/2015 w sprawie ogłoszenia dodatkowego naboru wniosków o przyznanie w
roku 2016 dofinansowania z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków
Krakowa.
1.5 Komisje problemowe, zespoły sterujące priorytetów operacyjnych i zespoły robocze
SKOZK
Komisje problemowe SKOZK, tj.:
Komisja Programowania i Oceny Realizacji,
Komisja Finansowa,
Komisja Informacji i Inicjatyw Społecznych,
Komisja Prawno-Organizacyjna,
Komisja Ochrony Krajobrazu Kulturowego Krakowa
wykonywały w 2015 roku zadania przewidziane w Regulaminie SKOZK, w tym
przygotowywały niezbędne informacje, wnioski, analizy i opinie o projektach uchwał
władz Komitetu.
Działalność Komisji Programowania i Oceny Realizacji opisana jest niżej w pkt 2.2
sprawozdania.
Działalność Komisji Finansowej opisana jest niżej w pkt 3 sprawozdania.
Działalność Komisji Informacji i Inicjatyw Społecznych opisana jest niżej w pkt 4.1
sprawozdania.
Członkowie Komisji Prawno-Organizacyjnej powołani byli w 2015 roku w skład komisji
uchwał Zebrania Plenarnego SKOZK, uczestniczyli w przygotowaniu projektów i
opiniowali projekty uchwał Zebrania Plenarnego SKOZK i Prezydium SKOZK,
prezentując te projekty na posiedzeniach władz SKOZK. W 2015 roku Komisja zebrała
się na 5 posiedzeniach: 19 lutego, 7 maja, 21 lipca, 28 września i 23 listopada.
Przewodniczący Komisji Prawno-Organizacyjnej dr hab. Piotr Dobosz opiniował na
bieżąco sprawy przedkładane przez przewodniczącego SKOZK i przez WRZKiDN
MUW.
Komisja Ochrony Krajobrazu Kulturowego Krakowa działa pod przewodnictwem
prof. dr hab. Kazimierza Flagi. Realizując regulaminowy obowiązek przygotowania
projektów stanowisk i uchwał SKOZK w sprawie ochrony wartości krajobrazowych
komisja inicjowała działania zmierzające do ochrony krajobrazu kulturowego Krakowa.
Komisja odbyła następujące posiedzenia:
–5–
–
w dniu 20 stycznia 2015 roku w sprawie ochrony krajobrazu kulturowego
Wzgórza bł. Bronisławy i otoczenia Kopca Kościuszki. Posiedzenie odbyło się w
siedzibie Komitetu Kopca Kościuszki w Forcie nr 2 „Kościuszko”. Poszczególne
zagadnienia przybliżyli w wystąpieniach: dr hab. Mieczysław Rokosz (Krajobraz
z Kopcem Kościuszki), dr Krzysztof Wielgus (Rola Fortu Kościuszko na tle
fortyfikacji obronnych Krakowa) i inż. arch. Mikołaj Kornecki (Problemy zieleni
w otoczeniu Kopca Kościuszki w Krakowie). Dr Zbigniew Beiersdorf przedstawił
obszerne uwagi dotyczące ochrony krajobrazu Wzgórza bł. Bronisławy z Kopcem
Kościuszki, a dyrektor biura Komitetu Kopca Kościuszki Leszek Cierpiałowski
omówił kwestie własności terenów w otoczeniu Kopca. Komisja przyjęła
stanowisko w sprawie ochrony krajobrazu kulturowego Wzgórza bł. Bronisławy i
otoczenia Kopca Kościuszki. Prof. dr hab. Kazimierz Flaga opublikował w
czasopiśmie „Aura” (nr 10/2015) artykuł Ocena krajobrazu kulturowego wzgórza
bł. Bronisławy i otoczenia Kopca Kościuszki w Krakowie zawierający m.in.
wnioski z prac Komisji.
–
29 czerwca 2015 roku Komisja odbyła posiedzenie poświęcone zasadom ochrony
i kształtowania krajobrazów kulturowych Krakowa. Wprowadzeniem do dyskusji
były prezentacje dr Urszuli Forczek-Brataniec (Walory widokowe krajobrazów
kulturowych Krakowa – stan faktyczny, sposoby i środki dla ich ochrony) i dra
hab. Zbigniewa Myczkowskiego (Zintegrowana ochrona jako szansa zachowania
i kształtowania krajobrazu kulturowego).
Ponadto Komisja opracowała na wniosek Przewodniczącego SKOZK dwa stanowiska w
sprawach związanych z rewaloryzacją krajobrazu kulturowego Krakowa. W związku ze
skierowanym do SKOZK wystąpieniem Fundacji Aktywnej Ochrony Zabytków Techniki i
Dziedzictwa Kulturowego „Janus” z dnia 2 lipca 2015 roku, zawierającym krytyczne
uwagi na temat organizacji, przebiegu i rezultatów konserwatorskich rewaloryzacji
zespołu Twierdzy Kraków powołany przez Prezydium SKOZK spośród członków Komisji
zespół ekspercki w składzie: prof. dr hab. inż. Kazimierz Flaga – przewodniczący, inż.
arch. Mikołaj Kornecki, dr inż. arch. Krzysztof Wielgus dokonał w obszernym
opracowaniu szczegółowej oceny przedstawionych zarzutów natury konserwatorskiej w
zakresie wiążącym się z wydatkowaniem środków NFRZK na realizowane przez Gminę
Kraków prace rewaloryzacyjne w fortach „Łapianka” „Borek”, „Mogiła” i na terenie nie
istniejącego dziś fortu „Krakus”. Zespół stwierdził, że zdecydowana większość zarzutów
Fundacji „Janus” nie znajduje uzasadnienia, tak na płaszczyźnie stanu faktycznego, jak i
doktryny konserwatorskiej. Wypracowane przez zespół stanowisko zostało pozytywnie
zaopiniowane przez Komisję Programowania i Oceny Realizacji SKOZK, przyjęte przez
–6–
Prezydium SKOZK na posiedzeniu w dniu 24 listopada 2015 roku, a następnie przekazane
Fundacji „Janus”.
W związku z podjęciem przez Zarząd Infrastruktury Sportowej modernizacji obiektów
sportowych WKS Wawel wzniesionych po II wojnie światowej na terenie dawnego
Królewskiego Ogrodu Łobzów Komisja przygotowała wystąpienie do władz miasta.
Nawiązując do studiów historycznych i krajobrazowych podjętych przed wielu laty przez
prof. Janusza Bogdanowskiego z myślą o przywróceniu Ogrodu do dawnej świetności
Komisja wyraziła zaniepokojenie z powodu podjętych prac, których przeprowadzenie
może na dziesięciolecia uniemożliwić odtworzenie dawnego założenie parkowego.
Wystąpienie to zostało skierowane przez Przewodniczącego SKOZK do Prezydenta
Miasta Krakowa, Przewodniczącego Rady Miasta Krakowa oraz rektorów Politechniki
Krakowskiej i Akademii Sztuk Pięknych.
W 2015 roku prowadziły w ramach SKOZK działalność zespoły sterujące priorytetów
operacyjnych NFRZK. Działalność zespołów w zakresie rozpatrzenia wniosków o
przyznanie dofinansowań na rok 2015 została opisana w sprawozdaniu z działalności
SKOZK za rok 2014, natomiast w zakresie rozpatrzenia wniosków na rok 2015 opisana
jest niżej w pkt 2.1 sprawozdania.
1.6 Biuro SKOZK
Za obsługę organizacyjną Zebrania Plenarnego, Prezydium, komisji problemowych,
zespołów sterujących priorytetów operacyjnych i zespołów roboczych Komitetu, a także
przygotowywanie projektów uchwał, dokumentów i korespondencji SKOZK odpowiadało
Biuro SKOZK finansowane ze środków Kancelarii Prezydenta RP (4,6 etatu, w tym
obsługa sekretariatu i księgowość; łącznie 6 pracowników – wszyscy na niepełnych
etatach). Pracami Biura kierował dyrektor Maciej Wilamowski. Biuro prawidłowo
realizowało zadania, które wynikają z Regulaminu Biura SKOZK i bieżących zaleceń
władz Komitetu i Kancelarii Prezydenta RP. Dyrektor Biura brał udział z głosem
doradczym w posiedzeniach komisji, zespołów sterujących i zespołów roboczych, a
pracownicy Biura pełnili funkcje ich sekretarzy. Biuro odpowiadało za weryfikację pod
względem formalnym wpływających wniosków o dofinansowania z NFRZK, sporządzało
rejestry wniosków i prowadziło w tym zakresie korespondencję z wnioskodawcami.
Do zadań Biura SKOZK należała m.in. opieka nad skarbonami NFRZK zlokalizowanymi
od 1978 roku w Rynku Głównym i na Wawelu. Środki zgromadzone w skarbonach w
całości zasilają rachunek bankowy NFRZK. W wyniku nawiązania współpracy z
władzami Portu Lotniczego im. Jana Pawła II w Krakowie Sp. z o.o., zarządcy Kraków
Airport, 26 listopada 2015 roku w nowym terminalu lotniska obok stanowisk kontroli
–7–
bezpieczeństwa została umieszczona trzecia skarbona, która służyła w latach 80. XX
wieku do zbiórki środków na odnowę zabytków Krakowa na promach pasażerskich
pływających do Skandynawii. W 2015 roku została odnaleziona przez pracowników
Polskiej Żeglugi Bałtyckiej w magazynach firmy w Gdańsku i w czerwcu przewieziona
przez Biuro SKOZK do Krakowa. Renowację skarbony przeprowadziła nieodpłatnie firma
konserwatorska Bobicki Arte Konserwacja Zabytków i Dzieł Sztuki z Krakowa. Od dnia
5 listopada 2015 roku zbiórka przy użyciu skarbon ma status zbiórki publicznej
zarejestrowanej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pod nazwą „Na odnowę zabytków
Krakowa – Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa” i numerem
2015/4227/OR. Z rejestracją zbiórki wiąże się obowiązek publikacji okresowych
sprawozdań z jej przebiegu i ze sposobu rozdysponowania zebranych środków na
prowadzonym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych portalu zbiorki.gov.pl.
Do działań Biura SKOZK w roku 2015 mających charakter nadzwyczajny należała
przeprowadzka SKOZK i samego Biura z ulicy Brackiej 13 do nowej siedziby. Zmiana
siedziby spowodowana
była
decyzją
Ministra
Skarbu o
wygaszeniu zarządu
Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w stosunku do udziałów Skarbu Państwa w
kamienicy przy ul. Brackiej 13, a następnie o wniesieniu tych udziałów do spółki, co
skutkowało rozwiązaniem umowy użyczenia zajmowanych przez SKOZK od 2001 roku
pomieszczeń. Przeprowadzki dokonano w dniach 30 listopada – 3 grudnia. Nową siedzibą
SKOZK na podstawie umowy użyczenia stał się gmach główny Małopolskiego Urzędu
Wojewódzkiego w Krakowie przy ul. Basztowej 22 (pok. 242, 243, 257, 258 na II
piętrze). 4 stycznia 2016 roku do Biura SKOZK wpłynęło pismo Wojewody
Małopolskiego Józefa Pilcha informujące o konieczności opuszczenia zajętych na
początku grudnia poprzedniego roku pomieszczeń przy ul. Basztowej 22 wraz z
propozycją kolejnej przeprowadzki – tym razem do Pałacu Górków przy ul. Kanoniczej
24 zajmowanego przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków. Propozycja ta została
wstępnie przyjęta i trwają obecnie uzgodnienia zmierzające do zawarcia w marcu 2016
roku stosownej umowy użyczenia.
Działalność Biura SKOZK w zakresie informacji i edukacji opisana jest niżej w pkt 4.2
sprawozdania.
2. DZIAŁALNOŚĆ PROGRAMOWA I W ZAKRESIE OCENY REALIZACJI
2.1 Działalność zespołów sterujących priorytetów operacyjnych w roku 2015
Działanie zespołów sterujących priorytetów operacyjnych NFRZK w roku 2015
służyło przygotowaniu materiałów do projektu planu rzeczowo-finansowego odnowy
–8–
zabytków Krakowa w roku 2016 ze środków NFRZK w oparciu o wnioski o przyznanie
dofinansowań, założenia ujęte w Uchwale Nr 4/2015 SKOZK z dnia 6 marca 2015 roku w
sprawie ustanowienia programów szczegółowych NFRZK na rok 2016 oraz założenia
strategiczne zapisane w dokumencie Program i kierunki działania Społecznego Komitetu
Odnowy Zabytków Krakowa.
Priorytety operacyjne to programy pierwszego stopnia obejmujące zadania realizowane
przy udziale środków NFRZK w grupach zabytków o podobnym charakterze. Działania to
programy drugiego stopnia wyodrębniane w miarę potrzeby w obrębie priorytetów
operacyjnych, obejmujące zadania realizowane w grupach obiektów wyróżnionych
obszarowo, pod względem typu zabudowy lub innych istotnych cech. Szczegółowa
informacja o programach szczegółowych realizowanych w 2015 roku zawarta jest niżej w
pkt 2.3.1 sprawozdania.
Zespoły sterujące priorytetów operacyjnych NFRZK dokonywały oceny wniosków o
dofinansowanie z NFRZK przedstawiając listy rankingowe wniosków i rekomendacje, w
tym rekomendacje w sprawie przyznania na dane zadanie na wniosek beneficjenta
dofinansowania z NFRZK w wysokości ponad 50% koniecznych nakładów. Podstawę
pracy zespołów stanowił Regulamin pracy nadany Uchwałą Nr 5/2012 Prezydium
SKOZK z dn. 18 maja 2012 roku z późniejszymi zmianami. Stosowane przez zespoły
kryteria oceny punktowej określane są w uchwałach SKOZK o ustanowieniu działań
szczegółowych NFRZK na dany rok. Członkowie zespołów sterujących składają pisemne
deklaracje bezstronności i poufności, a w przypadku powzięcia informacji o istnieniu
jakiejkolwiek okoliczności mogącej budzić uzasadnione wątpliwości co do ich
bezstronności w odniesieniu do opiniowanych wniosków – pisemne oświadczenia o
wyłączeniu się w odpowiednim zakresie z uczestnictwa w ocenie wniosków.
W roku 2015 przeprowadzono dwa nabory wniosków o przyznanie dofinansowań w roku
następnym: w terminie do 31 lipca oraz dodatkowy nabór w terminie od 1 do 7 grudnia
2015 roku. Łącznie do SKOZK do dnia 12 lutego 2016 roku wpłynęło 327 wniosków o
przyznanie w roku 2016 dofinansowania, z czego 277 wniosków podlegało rozpatrzeniu
(w porównywalnym okresie roku poprzedniego, tj. do 20 lutego 2015 roku, wpłynęło 314
wniosków dotyczących dofinansowania w roku 2015, z czego 288 podlegało
rozpatrzeniu).
2.1.1 Działalność zespołu sterującego priorytetu operacyjnego „I. Obiekty użyteczności
publicznej”
Zespół sterujący priorytetu operacyjnego „I. Obiekty użyteczności publicznej” w zakresie
rozpatrzenia wniosków o przyznanie dofinansowania w roku 2016 działał w składzie: dr
–9–
hab. Bogusław Krasnowolski – przewodniczący, dr Zbigniew Beiersdorf, dr Beata
Biedrońska-Słota, dr Stanisław Dziedzic – dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa
Narodowego Urzędu Miasta Krakowa, dr hab. Andrzej Gaczoł, dr inż. arch. Jan
Janczykowski – małopolski wojewódzki konserwator zabytków, dr hab. Roman
Kozłowski, prof. dr hab. Zdzisław Noga, Tadeusz Prokopiuk, prof. dr hab. Jacek Purchla,
Aldona Sudacka, prof. dr hab. Stanisław Waltoś, dr inż. arch. Krzysztof Wielgus, inż.
arch. Jerzy Zbiegień, miejski konserwator zabytków – członkowie.
W ramach priorytetu operacyjnego wpłynęło do SKOZK 109 wniosków o przyznanie w
roku 2016 dofinansowania (100 w I naborze, 9 w II naborze). Biuro SKOZK po
przeprowadzeniu weryfikacji wniosków (w tym pod kątem terminowości złożenia,
poprawności, kompletności) zakwalifikowało do rozpatrzenia 98 wniosków, 5 wniosków z
powodów formalnych zwrócono wnioskodawcom bez rozpatrzenia, w 6 przypadkach
wnioskodawcy wycofali wnioski.
Zespół odbył 2 posiedzenia plenarne poświęcone ocenie wniosków o dofinansowanie
(25 stycznia, 8 lutego 2016 roku).
Efektem prac zespołu sterującego są przyjęte w dniu 19 lutego 2016 roku listy rankingowe
wniosków o dofinansowanie na 2016 rok w ramach priorytetu.
W grupie wniosków nie objętych działaniem szczegółowym zespół rekomendował 51
zadań do uwzględnienia w planie rzeczowo-finansowym, 27 zadaniom nie udzielił
rekomendacji, w tym w 5 przypadkach z powodu wystąpienia okoliczności nie
podlegających bezpośrednio ocenie w ramach przyjętych kryteriów punktacji.
W ramach listy rankingowej wniosków objętych działaniem „I.1 Twierdza Kraków”
zespół rekomendował 19 zadań do ujęcia w planie i 1 zadanie na listę rezerwową.
2.1.2 Działalność zespołu sterującego priorytetu operacyjnego „II. Obiekty sakralne”
Zespół sterujący priorytetu operacyjnego „II. Obiekty sakralne” w zakresie rozpatrzenia
wniosków o przyznanie dofinansowań w roku 2016 działał w składzie: dr hab. Bogusław
Krasnowolski – przewodniczący, dr hab. Wojciech Drelicharz, Joanna Hiżycka, prof.
Grażyna Korpal, prof. dr hab. Marcin Fabiański, prof. dr hab. Adam Małkiewicz, ks. dr
Andrzej J. Nowobilski, Irena Palca, dr hab. Paweł Pencakowski, prof. Stanisław
Rodziński, dr hab. Marek Walczak, ks. prof. dr hab. Jacek Urban, Emil Zaitz –
członkowie.
W ramach priorytetu operacyjnego wpłynęły do SKOZK 72 wnioski o przyznanie w roku
2016 dofinansowania (63 w I naborze, 8 w II naborze, 1 wniosek w trybie awaryjnym po
1 stycznia 2016 roku). Biuro SKOZK po przeprowadzeniu weryfikacji wniosków (w tym
– 10 –
pod kątem terminowości złożenia, poprawności, kompletności) zakwalifikowało do
rozpatrzenia 62 wnioski, 6 wniosków z powodów formalnych zwrócono wnioskodawcy
bez rozpatrzenia, w 3 przypadkach wnioskodawcy wycofali wnioski, a 1 wniosek złożony
w trybie awaryjnym wpłynął w terminie uniemożliwiającym jego rozpatrzenie w ramach
konkursu.
Zespół odbył 4 posiedzenia plenarne poświęcone ocenie wniosków o dofinansowanie
(12 listopada, 17 grudnia 2015 roku, 19 stycznia, 2 lutego 2016 roku).
Efektem pracy zespołu sterującego priorytetu operacyjnego „II. Obiekty sakralne” jest
przyjęta w dniu 19 lutego 2015 roku lista rankingowa wniosków o dofinansowanie na
2016 rok w ramach priorytetu.
Zespół rekomendował 50 zadań do uwzględnienia w planie rzeczowo-finansowym,
7 zadań na listę rezerwową, a 4 zadaniom nie udzielił rekomendacji z powodu wystąpienia
okoliczności nie podlegających bezpośrednio ocenie w ramach przyjętych kryteriów
punktacji.
2.1.3 Działalność zespołu sterującego priorytetu operacyjnego „III. Obiekty
mieszkalne i usługowe”
Zespół sterujący priorytetu operacyjnego „III. Obiekty mieszkalne i usługowe” w zakresie
rozpatrzenia wniosków o przyznanie dofinansowania w roku 2016 działał w składzie:
prof. dr hab. Jerzy Zdrada – przewodniczący, dr Zbigniew Beiersdorf, dr hab. Monika
Bogdanowska, dr Paweł Dettloff, dr inż. arch. Jan Janczykowski – małopolski wojewódzki
konserwator zabytków, dr Waldemar Komorowski, doc. Andrzej Kurz, inż. arch. Krystyna
Łyczakowska, Halina Rojkowska-Tasak, dr Andrzej Siwek, inż. arch. Janusz Smólski i
Genowefa Zań-Ograbek – członkowie.
roku 2016 dofinansowania (72 w I naborze, 12 w II naborze, 3 w trybie awaryjnym po
1 stycznia 2016 roku). Biuro SKOZK po przeprowadzeniu weryfikacji wniosków (w tym
pod kątem terminowości złożenia, poprawności, kompletności) zakwalifikowało do
rozpatrzenia
70
wniosków,
12
wniosków
z
powodów
formalnych
zwrócono
wnioskodawcom bez rozpatrzenia, w 2 przypadkach wnioskodawca wycofał wnioski, a 3
wnioski, złożone w trybie awaryjnym, wpłynęły w terminie uniemożliwiającym ich
rozpatrzenie w ramach konkursu.
Zespół odbył 3 posiedzenia plenarne poświęcone ocenie wniosków o dofinansowanie (7
stycznia, 20 stycznia, 3 lutego 2016 roku).
– 11 –
Efektem prac zespołu sterującego priorytetu operacyjnego „III. Obiekty mieszkalne i
usługowe” są przyjęte w dniu 18 lutego 2016 roku listy rankingowe wniosków o
dofinansowanie na 2016 rok w ramach priorytetu.
W grupie wniosków nieobjętych działaniami szczegółowymi zespół rekomendował
34 zadania do uwzględnienia w planie rzeczowo-finansowym, 12 zadań na listę
rezerwową, a 7 zadaniom nie udzielił rekomendacji.
W ramach listy rankingowej wniosków objętych działaniem „III.1 Drogi na Wawel”
zespół rekomendował 12 zadań do ujęcia w planie, a 2 zadania na listę rezerwową.
W ramach listy rankingowej wniosków objętych działaniem „III.2 Podgórze” zespół
rekomendował 3 zadania do ujęcia w planie.
2.1.4 Działalność zespołu sterującego priorytetu operacyjnego „IV. Kaplice grobowe,
nagrobki, pomniki cmentarne i zespoły zieleni komponowanej”
Zespół sterujący priorytetu operacyjnego „IV. Kaplice grobowe, nagrobki, pomniki
cmentarne i zespoły zieleni komponowanej” w zakresie rozpatrzenia wniosków o
przyznanie dofinansowań w roku 2016 działał w składzie: prof. dr hab. Maria Dzielska
– przewodnicząca, inż. arch. Mikołaj Kornecki, Michał Kozioł, Irena Palca, Wacław
Passowicz, dr hab. Mieczysław Rokosz, Liliana Sonik, dr hab. Marian WołkowskiWolski, Elżbieta Wyszyńska – członkowie.
roku 2016 dofinansowania (57 w I naborze, 2 w II naborze wniosków). Biuro SKOZK po
przeprowadzeniu weryfikacji wniosków (w tym pod kątem terminowości złożenia,
poprawności, kompletności) zakwalifikowało 47 wniosków do rozpatrzenia, 12 wniosków
z powodów formalnych zwrócono wnioskodawcy bez rozpatrzenia.
Zespół odbył 2 posiedzenia plenarne poświęcone ocenie wniosków o dofinansowania
(16 grudnia 2015 roku, 9 lutego 2016 roku).
Efektem prac zespołu sterującego priorytetu operacyjnego „IV. Kaplice grobowe,
nagrobki, pomniki cmentarne i zespoły zieleni komponowanej” są przyjęte w dniu
19 lutego 2016 roku listy rankingowe wniosków o dofinansowanie na 2016 rok z NFRZK
w ramach priorytetu. W ramach wniosków nieobjętych działaniem szczegółowym zespół
rekomendował 17 zadań do uwzględnienia w planie rzeczowo-finansowym, a 1 zadaniu
nie udzielił rekomendacji.
W ramach listy rankingowej wniosków objętych działaniem „IV.1 Cmentarz Rakowicki –
księga historii Polski” zespół rekomendował do ujęcia w planie wszystkie 20 zgłoszonych
wniosków.
– 12 –
W ramach listy rankingowej wniosków objętych działaniem „IV.2 Stary Cmentarz
Podgórski” zespół rekomendował do ujęcia w planie wszystkie 9 zgłoszonych wniosków,
zalecając ich skomasowanie w planie w formie jednego zadania przewidzianego do
realizacji przez Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie.
2.2 Działalność Komisji Programowania i Oceny Realizacji
Zasadniczym zadaniem Komisji Programowania i Oceny Realizacji było czuwanie nad
właściwą pod względem merytorycznym realizacją rocznego planu rzeczowofinansowego odnowy zabytków Krakowa.
W 2015 roku Komisja zebrała się na 5 posiedzeniach: 18 lutego, 6 maja, 20 lipca,
22 września, 19 listopada. Pracom komisji przewodniczył dr hab. Bogusław
Krasnowolski.
W 2015 roku przyjęty plan rzeczowo-finansowy korygowany był czterokrotnie.
Propozycje korekt opracowywane przez WRZKiDN MUW opiniowane były przez
Komisję w zakresie wynikającym z tematyki jej działania, a następnie przedkładane
Prezydium SKOZK do rozpatrzenia. Realizując regulaminowy obowiązek czuwania nad
właściwym przebiegiem prac finansowanych z NFRZK, członkowie komisji w 2015 roku
uczestniczyli w licznych komisjach typowania robót, przeglądu i oceny realizacji oraz
odbiorów końcowych w poszczególnych obiektach. Dało to możliwość bieżącej kontroli
przebiegu procesu inwestycyjnego oraz konsultacji wykonawców i inwestorów
z ekspertami wchodzącymi w skład komisji.
30 stycznia 2015 roku pod auspicjami Komisji odbyła się w siedzibie SKOZK narada
ekspertów poświęcona zagadnieniom konserwatorskim zamierzonej przez Parafię
Wszystkich Świętych odnowy oryginalnych, pochodzących z XVIII wieku figur
Dwunastu Apostołów sprzed kościoła św. św. Piotra i Pawła przy ul. Grodzkiej,
przechowywanych obecnie w magazynie w Krzeszowicach. Problematykę historii, stanu
zachowania i technologii konserwacji figur zreferowali: prof. dr hab. Ireneusz Płuska,
dr hab. Paweł Pencakowski i dr Waldemar Komorowski. W toku narady nie zdołano
wypracować
jednolitego
stanowiska w sprawie
zalecanej metody konserwacji
i optymalnego miejsca ekspozycji figur po zakończeniu prac konserwatorskich.
Decyzją Prezydium SKOZK podjętą na posiedzeniu w dniu 23 lipca w ramach Komisji
Programowania i Oceny Realizacji został powołany do życia zespół roboczy do spraw
przygotowania prognozy potrzeb konserwatorskich Krakowa na lata 2016–2020 pod
przewodnictwem dra hab. Bogusława Krasnowolskiego. W pracach zespołu czynny udział
wzięli członkowie Komisji oraz osoby zaproszone: dr Zbigniew Beiersdorf, prof. dr hab.
– 13 –
Marcin Fabiański – zastępca dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu, Zofia Gołubiew
– dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, Joanna Florkiewicz-Kamieniarczyk –
dyrektor WRZKiDN MUW, dr inż. arch. Jan Janczykowski – małopolski wojewódzki
konserwator
zabytków,
ks.
dr
Andrzej
J.
Nowobilski
–
dyrektor
Muzeum
Archidiecezjalnego Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie, ks. Zdzisław Sochacki –
proboszcz katedry wawelskiej, prof. dr hab. Stanisław Waltoś, prof. dr hab. Tomasz
Węcławowicz, dr inż. arch. Krzysztof Wielgus, Maciej Wilamowski – dyrektor Biura
SKOZK, inż. arch. Jerzy Zbiegień – miejski konserwator zabytków. Zespół odbył
6 posiedzeń (6 października, 27 października, 10 listopada, 8 grudnia 2015 roku,
14 stycznia, 28 stycznia 2016 roku). Podstawą pracy zespołu były złożone do SKOZK
wnioski o dofinansowanie na rok 2016 oraz informacje dla lat 2017–2020 zgromadzone
przez Biuro SKOZK w odniesieniu do obiektów publicznych i sakralnych w oparciu o
ankiety rozesłane do wszystkich instytucji będących w ostatnich latach interesariuszami
NFRZK, a w odniesieniu do obiektów mieszkalnych i usługowych oraz cmentarzy – w
oparciu o analizę statystyczną zapotrzebowania z lat ubiegłych oraz dane z rejestru
zabytków. Przygotowana przez zespół prognoza na lata 2016–2020 będzie przedstawiona
na Zebraniu Plenarnym SKOZK w dalszym terminie.
2.3. Realizacja planu odnowy zabytków Krakowa na rok 2015 ze środków NFRZK
2.3.1 Założenia strategiczne
Podstawowe założenie strategiczne odnowy zabytków Krakowa w roku 2015 zawarte były
w dokumencie Program i kierunki działania Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków
Krakowa (Uchwała Nr 7/2014 SKOZK z dn. 8 listopada 2014 roku).
Zgodnie tym dokumentem w doborze zadań do planu rzeczowo-finansowego odnowy
zabytków Krakowa ze środków NFRZK Komitet dokonywał oceny wartości
proponowanych zadań pod kątem zabytkowej i historycznej wartość obiektu i jego
wyposażenia, autentyzmu zabytkowej substancji i konstrukcji, stanu zachowania (przy
priorytetowym traktowaniu zabytków szczególnie zagrożonych), możliwości współpracy
z beneficjentem (preferując zadania realizowane przy znaczącym wkładzie finansowym
inwestora), a także pod kątem stopnia zaawansowania prac, traktując preferencyjnie
zadania kontynuowane.
Zarazem zgodnie z przyjętą strategią Komitet oceniał wnioskowane zadania także pod
kątem rangi poszczególnych zabytków w ujętych hierarchicznie kompozycjach
urbanistycznych, wśród których najwyższą wartość zachowują zespoły objęte wpisem na
Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (Wawel, następnie historyczne centrum
– 14 –
Krakowa w obrębie Plant, następnie Kazimierz i Stradom), niższą pozostała część obszaru
uznanego za pomnik historii (tereny pomiędzy Plantami a drugą obwodnicą,
osiemnastowieczne Podgórze, dawne przedmieście Wesoła), najniższą zaś enklawy na
obrzeżach miasta związane z dawnymi układami wiejskimi, reliktami wiejskiego
krajobrazu, zespołami rezydencjonalnymi i sakralnymi oraz zespołami fortecznymi, a
także wybitnymi realizacjami architektonicznymi XX wieku.
Przyjęte założenia strategiczne znalazły swoje odzwierciedlenie w zasadach oceny
wniosków przez zespoły sterujące. W przypadku zadań związanych z zabytkowymi
budynkami (priorytety I–III), a także zespołów zieleni komponowanej (priorytet IV)
przedmiotem oceny eksperckiej (stanowiącej do 65% ogółu punktów możliwych do
otrzymania przez wniosek) była wartość artystyczna, historyczna lub naukowa chroniona
w ramach danego zadania (do 25% punktów), konieczność wykonania prac wynikająca ze
stanu substancji zabytkowej (do 20% punktów) i ranga obiektu w układzie
urbanistycznym (do 20% punktów). Dla tego ostatniego kryterium przyjęto zróżnicowane
górne i dolne limity punktacji dla poszczególnych obszarów – przy zachowaniu
preferencji dla Wawelu, Starego Miasta i Kazimierza, niższym dolnym limicie punktacji
dla obszaru położonego poza obrębem wpisu na listę UNESCO, ale w granicach pomnika
historii, oraz najniższym zakresie możliwej punktacji dla enklaw zabytkowych poza
obszarem pomnika historii. Oprócz oceny eksperckiej brano pod uwagę także obiektywną
ocenę parametryczną wniosków (do 35% możliwych do otrzymania przez wniosek
punktów, z czego 5% w przypadku objęcia obiektu finansowaniem z NFRZK w dwóch
poprzednich latach oraz do 30% za zadeklarowany wkład własny – proporcjonalnie do
jego wysokości).
Rok 2015 był trzecim rokiem realizacji planu rzeczowo-finansowego odnowy zabytków
Krakowa w podziale na priorytety i działania. Uchwałą SKOZK Nr 5/2014 z dn. 1 marca
2014 roku ustanowiono następujące programy szczegółowe na rok 2015 (w nawiasach
założona
alokacja
finansowa
wyrażona
jako
%
ogólnej
sumy
planowanych
dofinansowań):
Priorytet operacyjny „I. Obiekty
użyteczności
publicznej”
(39,0%),
zawierający w sobie działanie „I.1 Twierdza Kraków” (9,165%);
Priorytet operacyjny „II. Obiekty sakralne” (37,5%);
Priorytet operacyjny „III. Obiekty mieszkalne i usługowe” (19,5%),
zawierający w sobie działania „III.1 Drogi na Wawel” (7,8%) i „III.2 Podgórze”
(1,95%);
Priorytet operacyjny „IV. Kaplice grobowe, nagrobki i pomniki cmentarne”
(4,0%), zawierający w sobie działanie „IV.1 Stary Cmentarz Podgórski” (0,64%).
– 15 –
Na zadania zrealizowane na obszarze pomnika historii przeznaczono w 2015 roku
z NFRZK 24.399.082,89 zł, tj. 81,11 % ogółu wydatkowanych środków Funduszu
(w latach poprzednich: 2009 – 79,4%, 2010 – 88,8%, 2011 – 86,4%, 2012 – 83,6%, 2013
– 80,7%, 2014 – 82,12%). Udział środków przeznaczonych na zadania realizowane w
granicach pomnika historii w ogólnej puli wydatków z NFRZK ograniczony jest
obiektywnie charakterem wpisu Krakowa na listę pomników historii. Przedmiotem tego
wpisu jest układ miejski w granicach zbliżonych do obszaru zabudowy miejskiej z końca
XIX wieku. Poza obszarem pomnika historii usytuowane są zatem zabytki o najwyższych
wartościach historycznych, takie jak m.in. najstarsze zespoły klasztorne z XI–XIII wieku:
benedyktynów w Tyńcu, norbertanek na Zwierzyńcu (nieobjęty dofinansowaniem z
NFRZK w roku 2015) i cystersów w Mogile, barokowy zespołów klasztorny Kamedułów
na Bielanach, zespół pałacowo-parkowy Willi Decjusza, wpisane do rejestru zabytków
nieruchomych kopce (Krakusa, Kościuszki, Piłsudskiego), Cmentarz Rakowicki, teren
byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego „Płaszów” (objęty w roku
2015 dofinansowaniem skreślonym z planu z przyczyn leżących po stronie beneficjenta)
oraz większość poddawanych kosztochłonnym pracom remontowym i rewitalizacyjnym
dzieł obronnych austriackiej Twierdzy Kraków.
Z kolei na zadania realizowane w centralnej części pomnika historii stanowiącej od 1978
roku przedmiot wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO przeznaczono z
NFRZK w 2015 roku kwotę 15.836.687,06 tj. 52,65% ogółu wydatków (w latach
poprzednich: 2009 – 53,2%, 2010 – 56,8%, 2011 – 57,3%, 2012 – 62,0%, 2013 – 64,0%,
2014 – 60,36%). Na obszarze wpisanym na listę UNESCO skoncentrowana była zatem
ponad połowa nakładów NFRZK, choć zarazem rok 2015 był drugim rokiem z rzędu, w
którym zarysowała się w tym zakresie tendencja spadkowa. Częściowo wytłumaczyć to
można specyfiką stanowiących tu punkt odniesienia lat 2010–2013. W obrębie Starego
Miasta
realizowano
wówczas
szereg
wielkich
przedsięwzięć
remontowo-
konserwatorskich finansowanych z tzw. funduszu norweskiego lub ze środków unijnych w
ramach poprzedniej perspektywy finansowej, co pociągało za sobą odpowiednio duże
nakłady z NFRZK w ramach montaży finansowych.
2.3.2 Osiągnięte rezultaty konserwatorskie
W roku 2015 zrealizowano przy udziale środków NFRZK 204 zadania w 145 obiektach
zabytkowych (w rozumieniu pozycji w rejestrze zabytków nieruchomych, tj. niezależnie
od faktycznej liczby budowli objętych ochroną na podstawie wpisu). W stosunku do roku
2014 (170 zadań w 127 obiektach) nastąpił zatem wzrost liczby zadań i obiektów.
– 16 –
Do najważniejszych rezultatów prac konserwatorskich realizowanych w 2015 roku przy
wykorzystaniu dofinansowań z NFRZK należy zaliczyć:
– w archikatedrze wawelskiej konserwację powstałego przed 1588 rokiem w
gdańskiej pracowni Daniela Gieselera cynowego sarkofagu króla Stefana Batorego. Z
sarkofagu usunięto ślady rozległej korozji metalu, uzupełniono złocenia, dokonano w
oparciu o szczegółową dokumentację z XIX wieku rekonstrukcji uszkodzonych
zdobień oraz wprowadzono do środka nowy stelaż stalowy;
– w zespole Zamku Królewskiego zakończenie dwuletniego remontu generalnego
średniowiecznej Baszty Złodziejskiej. Budowla ta jako ostatnia z trzech wielkich
baszt wawelskich odzyskała historyczną (w tym przypadku czterospadową) formę
dachu. Przy pomocy umieszczonej w posadzce parteru wielkoformatowej szyby
wyeksponowano – niedostępny dotychczas dla zwiedzających – loch więzienny z
wątkami kamiennymi z XIV wieku, wyższe kondygnacje dostosowano natomiast do
potrzeb pracowni archeologicznych. Baszta zyskała także iglicę przystosowaną do
wywieszania flagi państwowej;
– w Kaplicy Męki Pańskiej kościoła Franciszkanów odkrycie i wyeksponowanie
pochodzących z XVII wieku, dotąd zamalowanych malowideł ściennych oraz
przywrócenie całemu wnętrzu jasnej, żywej kolorystyki z okresu nowożytnego.
Ponadto badania z użyciem georadaru i sond endoskopowych wykazały, że pod
posadzką kaplicy znajdują się nieprzebadane do tej pory katakumby z pochówkami.
W zespole franciszkańskim wykonano również remont konserwatorski elewacji
klasztoru od strony Plant;
– w kościele św. Jana przy ul. św. Jana przywrócenie barokowej kolorystyki elewacji.
W wyniku szczegółowego rozpoznania stratygraficznego tynków ustalono i zgodnie z
zasadą
oddania
prawdy
o
zabytku
przywrócono
w
ramach
remontu
konserwatorskiego elewacji najstarszą, nieznaną dotychczas nawet znawcom
problematyki, kolorystykę budowli z silnym akcentem w postaci różowej barwy
elementów architektonicznych.
W roku 2015 prowadzono przy udziale dofinansowań z NFRZK także działania w wielu
innych obiektach zabytkowych.
W archikatedrze wawelskiej rozpoczęto prace konserwatorskich przy chórze oraz
konserwację witraży w kaplicy królowej Zofii. Przeprowadzono także konserwację
wykonanego portalu z marmuru dębnickiego w głównym wejściu. W pomieszczeniach
Archiwum i Biblioteki Kapituły Metropolitalnej na Wawelu kontynuowano remont
budowlano-konserwatorski pomieszczeń archiwum i biblioteki (V etap).
– 17 –
W obrębie Zamku Królewskiego na Wawelu kontynuowano remont fortyfikacji
obwodowych, odnawiając silnie eksponowany odcinek od muru cegiełkowego do bramy
fortecznej pod Kurzą Stopką, a po przeciwległej stronie wzgórza także odcinek muru od
bramy Bernardyńskiej w stronę Baszty Lubranki. W ramach czynności poprzedzających
planowaną przez Gminę Kraków przyszłą rewaloryzacji stoków Wzgórza Wawelskiego
wykonano niezbędne rozpoznanie archeologiczne oraz ekspertyzę konstrukcyjną stoków.
Na podkreślenie zasługuje pilna potrzeba remontu stoków Wawelu i jego znaczenie dla
uzyskania pełnego efektu konserwatorskiego wieloletniej rewaloryzacji całego zespołu
wawelskiego.
W historycznym centrum miasta prowadzono prace w wielu zabytkowych budowlach
świeckich i sakralnych. W bazylice Mariackiej rozpoczęto mającą potrwać kilka lat,
kompleksową i interdyscyplinarną konserwację Ołtarza Wita Stwosza – jednego z
najważniejszych pod względem wartości artystycznej i historycznej dzieł sztuki w Polsce,
świadectwa wysokiej kultury materialnej i duchowej Krakowa i Królestwa Polskiego u
schyłku średniowiecza. W ramach pierwszego etapu prac przystąpiono do konserwacji
zwieńczenia ołtarza. Ponadto kontynuowano w bazylice prace przy sterczynach nawy
głównej, likwidując stan awarii.
W Sukiennicach zlikwidowano awarię budowlaną w obrębie zwieńczenia środkowej
części
elewacji
zachodniej.
W
Wieży
Ratuszowej
przeprowadzono
remont
konserwatorski schodów wejściowych i całego zespołu głównego wejścia, likwidując
jedno ze źródeł uciążliwych zawilgoceń, z jakimi od lat borykają się gospodarze
podziemi. W kościele św. Wojciecha kolejny sezon kontynuowano kompleksową odnowę
wnętrza.
W klasztorze Pijarów zakończono prace przy izolacji pionowej ścian piwnicznych
kościoła od strony Arsenału Miejskiego, co winno umożliwić w przyszłości kompleksową
odnowę dolnego kościoła. W zespole klasztornym Dominikanów kontynuowano
konserwację wnętrza atrium (sieni gotyckiej). Środkami NFRZK wsparto prace w obrębie
fasady kościoła św. św. Piotra i Pawła, gdzie nagła awaria (pęknięcie) figury św.
Ignacego Loyoli zrodziła konieczność pilnego rozpoznania stanu pozostałych rzeźb
figuralnych. Prowadzono także prace zabezpieczające konstrukcyjnie ścianę wschodnią
kościoła pomiędzy kryptami a wirydarzem oraz wykonano konserwację sarkofagów
biskupa krakowskiego i podkanclerza koronnego Andrzeja Trzebickiego (zm. 1679) oraz
hrabiego Witolda Szeligi Bielińskiego (zm. 1833) w kryptach świątyni. W ramach prac
związanych z powstaniem Panteonu Narodowego kontynuowano niezbędne rozpoznanie
archeologiczne wirydarza po wewnętrznej stronie wczesnośredniowiecznego wału
obronnego osady Okół. W zespole klasztornym Klarysek trwały prace remontowo– 18 –
konserwatorskie w obrębie dziedzińca z zabezpieczeniem przeciwwilgociowym
romańskiego kościoła św. Andrzeja oraz konserwacją muru od ul. Grodzkiej (I etap).
Kontynuowano wieloletnie zadanie obejmujące konserwację wyposażenia barokowego
chóru na emporze kościoła (wykonano prace konserwatorskie przy stallach po północnej
stronie). Sporządzono dokumentację projektową zabezpieczeń przeciwwilgociowych
gotyckich murów w rejonie refektarza oraz piwnic we wschodnim skrzydle klasztoru. W
zespole klasztornym Bernardynek poddano remontowi konserwatorskiemu mur z
głównym wejściem na teren klasztorny od strony ul. Poselskiej. W zespole klasztornym
Reformatów środki NFRZK wspomogły naprawę kanalizacji deszczowej, której awaria
zagrażała stabilności mikroklimatu w podziemiach kościoła i znajdującym się tam
pochówkom. W kościele ewangelicko-augsburskim pw. św. Marcina wykonano pełną
konserwację obrazu Henryka Siemiradzkiego „Chrystus uciszający burzę” z ołtarza
głównego.
Kontynuowano wieloletnie prace rewaloryzacyjne w najstarszych kolegiach pierwszego
polskiego uniwersytetu. W Collegium Maius UJ przeprowadzono remont konserwatorski
elewacji od ul. św. Anny, a w obrębie dziedzińca zakończono remont kamiennej posadzki
i poddano konserwacji sklepienia krużganków w podcieniach dziedzińca arkadowego. W
Collegium Novum UJ kontynuowano rekonstrukcję stolarki okiennej. W Collegium
Broscianum UJ, czyli dawnym kolegium jezuickim przy ul. Grodzkiej, kontynuowano
remont konserwatorski elewacji południowej wraz z izolacją ścian piwnic.
W
zespole
budynków
Muzeum
XX.
Czartoryskich
wykonano
izolację
przeciwwilgociową dawnego Arsenału Miejskiego, tzw. Klasztorka oraz baszt Stolarskiej
i Ciesielskiej w zespole średniowiecznych murów obronnych Krakowa, przeprowadzając
jednocześnie remont konserwatorski elewacji obu baszt. Podczas prac izolacyjnych w
rejonie sąsiadującym z kościołem Pijarów odkryto nieznany, murowany kanał służący
przypuszczalnie do tajnej komunikacji miasta z otoczeniem, zaś w warstwach zasypowych
tegoż kanału – relikty renesansowego ołtarza z katedry wawelskiej. W związku ze
stwierdzonym w poprzednich sezonach znacznym zawilgoceniem pozostającej w gestii
Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Bramy Floriańskiej wykonano projekt i
program konserwatorski zabezpieczenia przeciwwilgociowego .
Rok 2015 przyniósł konieczność zakrojonych na szerszą skalę prac konserwatorskich w
obrębie zespołu ul. Kanoniczej, który był przedmiotem intensywnych działań
rewaloryzacyjnych w latach 70., 80. i 90. zeszłego stulecia. Dla należącego do
Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II domu Jana Długosza przy ul. Kanoniczej 25
wykonano projekt izolacji i napraw konstrukcyjnych elewacji południowej. Wykonano
remont konserwatorski elewacji od ul. Kanoniczej w Pałacu Biskupa Samuela
– 19 –
Maciejowskiego, siedzibie Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków
Politechniki Krakowskiej, a także remont elewacji sięgającego początkami XIV wieku
budynku przy ul. Kanoniczej 3.
Kontynuowano remont konserwatorski elewacji (II etap) w gmachu Muzeum
Archeologicznego przy ul. Senackiej 3 – dawnym klasztorze Karmelitów, a następnie
więzieniu św. Michała, usuwając ślady po spękaniach konstrukcyjnych budynku i ich
późniejszej naprawie.
W należącej do Parafii Prawosławnej kamienicy Jordanowskiej przy ul. Szpitalnej 24 po
sporządzeniu w roku poprzednim stosownego projektu przeprowadzono remont gotyckich
piwnic z przeznaczeniem na siedzibę Centrum Sztuki Sakralnej im. Jerzego
Nowosielskiego. W związanym z postacią księdza Piotra Skargi budynku Arcybractwa
Miłosierdzia przy ul. Siennej 5 wykonano konserwację odkrytego i odsłoniętego w latach
ubiegłych renesansowego stropu kołtrynowego w pomieszczeniu parteru oraz poddano
konserwacji renesansowy fryz.
W obrębie dawnego miasta Kazimierza wykonano I etap remontu zawilgoconych piwnic
dawnego Ratusza miasta Kazimierza, mieszczących magazyny eksponatów Muzeum
Etnograficznego w Krakowie. W pochodzącym z okresu autonomii galicyjskiej gmachu
szpitala Bonifratrów przy ul. Trynitarskiej 11 projektu Teodora Talowskiego
zakończono remont konserwatorski elewacji południowej.
Kontynuowano także prace w zespołach kościelnych i klasztornych tej dzielnicy.
Wykonano
piąty
i
ostatni
etap
remontu
konserwatorskiego
i
wzmocnienia
średniowiecznego muru miasta Kazimierza przy ul. Paulińskiej w części wchodzącej w
skład zespołu klasztornego Augustianów. Pilnym zadaniem na lata kolejne pozostaje
kontynuacja remontu tego muru na odcinku wchodzącym w skład zespołu klasztornego
Paulinów.
W
kościele
Bożego
Ciała
fundacji
króla
Kazimierza
Wielkiego
przeprowadzono konserwację części sklepień w prezbiterium. W trakcie prac odkryto i
wyeksponowano średniowieczną dekorację malarską sklepień w formie bordiur i wici
roślinnych. Równolegle prowadzono remont konserwatorski elewacji przyległych do
kościoła zabudowań klasztoru Kanoników Regularnych Laterańskich.
W obrębie dawnego kazimierskiego miasta żydowskiego, kontynuując prace na
Cmentarzu Remuh i na Nowym Cmentarzu Żydowskim, konserwacji poddano kolejne
zespoły macew. W synagodze Remuh odtworzono i poddano konserwacji stolarkę
okienną. W synagodze Tempel wzmocniono konstrukcję dachu.
W obrębie objętego wpisem na listę UNESCO dawnego przedmieścia Stradom przy ul.
Stradomskiej wykonano remont konserwatorski fasady kościoła Księży Misjonarzy
– 20 –
projektu czołowego architekta krakowskiego XVIII wieku Kacpra Bażanki. W położonym
u stóp Wawelu kościele Bernardynów zakończono wieloletnią konserwację wyposażenia
wnętrza świątyni.
W obrębie pozostałej, to jest położonej już poza obszarem wpisu na listę UNESCO, części
pomnika historii przy udziale środków z NFRZK prowadzono w 2015 roku prace
remontowe i konserwatorskie w wielu zespołach architektury świeckiej i sakralnej. W
kościele pw. św. Teresy i św. Jana od Krzyża w zespole klasztornym Sióstr
Karmelitanek Bosych przy ul. Kopernika 44 zakończono konserwację drewnianego
wyposażenia. W kościele św. Mikołaja kontynuowano restaurację dekoracji malarskiej
ścian i sklepień. W zespole klasztornym Sióstr Wizytek przy ul. Krowoderskiej poddano
konserwacji barokową dekorację stiukową i malarską nawy kościoła. W związanej z
postacią Karola Wojtyły bazylice św. Floriana przy ul. Warszawskiej zakończono remont
konserwatorski elewacji.
Kontynuowano prace w położonych na obszarze pomiędzy Plantami a „drugą
obwodnicą” gmachach szkolnych z okresu autonomii galicyjskiej. Są to w większości
zaprojektowane z wielkim rozmachem dzieła najwybitniejszych architektów krakowskich
swojej doby. Najważniejszym osiągnięciem w tej grupie zadań było zakończenie
rozpoczętego w 2009 roku remontu elewacji monumentalnego gmachu szkolnego przy ul.
Wąskiej na Kazimierzu, stanowiącego jedną z dominant w pejzażu Kazimierza, a zarazem
miejsce martyrologii z okresu II wojny światowej (nazistowski obóz przejściowy). Prace
w tej grupie zabytków szkolnych objęły także Gimnazjum nr 4 przy Rynku Kleparskim
18, dawną szkołę wydziałową św. Floriana (obecnie XX Liceum Ogólnokształcące im.
L. Staffa przy ul. Szlak 5) oraz dawną Akademię Handlową (obecnie Zespół Szkół
Ekonomicznych nr 1) przy ul. Kapucyńskiej 2. W najstarszej siedzibie Akademii
Górniczej przy ul. Krzemionki 11 (obecnie Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 4)
zakończono kosztochłonny remont kamiennej kompozycji muru oporowego od strony
parku i ul. Krzemionki. Kontynuowano także remont konserwatorski silnie zdegradowanej
elewacji budynku warsztatów dawnej Szkoły Przemysłowej od strony ul. Wenecja i
wewnętrznego placu, a także rozpoczęto remont elewacji w dawnej Szkole Wydziałowej
św. Jadwigi przy ul. Loretańskiej 16 projektu Jana Zawiejskiego. Kontynuowano prace w
historycznej siedzibie Straży Pożarnej przy ul. Westerplatte 19, gdzie wykonano
remont elewacji i dachu w dawnej wozowni po stronie północnej. Działania te zamknęły
trwający od 1996 roku cykl prac remontowych i konserwatorskich w zespole cennym nie
tylko z punktu widzenia historii architektury, ale także z uwagi na ciągłość i autentyzm
funkcji pełnionej nieprzerwanie od chwili wzniesienia tego zespołu według projektu
Macieja Moraczewskiego w latach 1877–1879.
– 21 –
W 2015 roku wykonano także remont wszystkich elewacji i wymianę pokrycia dachu w
budynku dawnego aresztu w zespole Koszar Arcyksięcia Rudolfa przy ul. Warszawskiej
24, to jest w obrębie głównego kampusu Politechniki Krakowskiej. Budynek ten, pełniący
funkcje penitencjarne jeszcze do lat 80. XX wieku, jest siedzibą muzeum uczelni.
W Domu „Pod Globusem” – dawnej siedzibie Izby Przemysłowo-Handlowej wykonano
remont pomieszczenia zegarowego wieży, rekonstrukcję nawierzchni dziedzińca oraz I
etap remontu piwnic z przeznaczeniem na archiwum Wydawnictwa Literackiego
gromadzące cenną dokumentację procesów wydawniczych wielu wybitnych dzieł
literatury polskiej XX i XXI wieku.
Kontynuowano prace konserwatorskie w najstarszej na ziemiach polskich, zachowującej
ciągłość i autentyzm funkcji siedzibie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”
przy ul. Piłsudskiego 27, gdzie wykonano renowację zdobiącej elewację dekoracji
sgraffitowej.
W budynku Celestatu Towarzystwa Strzeleckiego „Bractwo Kurkowe” przy ul. Lubicz
16 przeprowadzono remont portyku i konserwację pomnika Michała Oracewicza –
bohatera obrony Krakowa przed wojskami rosyjskimi w czasie Konfederacji Barskiej.
W monumentalnym Domu Pomocy Społecznej im. Helclów kontynuowano w roku
jubileuszu 125-lecia działalność tej instytucji remont konserwatorski elewacji. W
położonym przy tzw. pierwszej obwodnicy reprezentacyjnym gmachu „Florianki”
przeprowadzono remont dachu i elewacji frontowej zachodniej część gmachu przy ul.
Basztowej 6.
Współfinansowano ze środków NFRZK remonty w licznych zabytkowych budynkach
zespołu szpitalno-klinicznego ulicy Kopernika, stanowiących materialny zapis rozwoju na
ziemiach polskich medycyny jako dyscypliny uniwersyteckiej. W zespole tym
kontynuowano prace przy remoncie konserwatorskim elewacji w zespole budynków
Kliniki Neurologii, Neurochirurgii i Neurotraumatologii przy ul. Botanicznej 3,
wykonano remont konserwatorski schodów wejściowych i tarasu w Theatrum
Anatomicum
przy
ul.
Kopernika
12,
kontynuowano
prace
przy
remoncie
konserwatorskim elewacji oraz izolacji przeciwwilgociowej w Klinice GinekologicznoPołożniczej przy ul. Kopernika 23 (obiekt położony poza obszarem pomnika historii). W
Klinice Psychiatrii Dorosłych przy ul. Kopernika 21a wykonano remont pokrycia dachu
wraz z remontem więźby dachowej, a w budynku oddziałów klinicznych przy ul.
Kopernika 17 konserwację głównego wejścia do budynku. Po raz pierwszy
współfinansowane z NFRZK prace objęły budynek Katedry Historii Medycyny Collegium
Medicum UJ, gdzie wykonano zabezpieczenie przeciwwilgociowe piwnic.
– 22 –
W objętej obszarem pomnika historii części dawnego miasta Podgórza kontynuowano
prace przy elewacjach i przeprowadzono I etap remontu otoczenia kościoła św. Józefa.
Kontynuowano również prace konserwatorskie i towarzyszące im badania archeologiczne
w kościele św. Benedykta na Wzgórzu Lasoty. Rok 2015 przyniósł w tym zakresie
kolejne odkrycia – w tym odsłonięcie półkolistego zamknięcia absydy z okresu
przedromańskiego. W ramach komisji konserwatorskich z udziałem członków Komisji
Programowania i Oceny Realizacji SKOZK zapadła decyzja o trwałym odsłonięciu i
eksponowaniu odkrytych w toku prac najcenniejszych reliktów z okresu początków
chrześcijaństwa na ziemiach polskich.
W grupie najcenniejszych zabytków położonych poza obszarem pomnika historii
wykonano prace w dwóch wybitnych dziełach polskiego modernizmu międzywojennego.
Po
opracowaniu
w
roku
poprzednim
wielobranżowego
projektu
budowlano-
wykonawczego przeprowadzono remont dachu Domu im. J. Piłsudskiego przy
Oleandrach – narodowego wotum wzniesionego wedle projektu Adolfa SzyszkoBohusza w miejscu, z którego w sierpniu 1914 roku wyruszyła do walki o Niepodległość
pierwsza kompania kadrowa. W budynku Biblioteki Jagiellońskiej projektu Wacława
Krzyżanowskiego kontynuowano natomiast rekonstrukcję stolarki okiennej.
Spośród najcenniejszych enklaw zabytkowych poza historycznym centrum miasta
środki NFRZK zaangażowane były w ratowanie wczesnobarokowego klasztoru
Kamedułów na Bielanach, gdzie wykonano ratunkową konserwację obrazów „Jan
Chrzciciel”, „Cud św. Jana Chrzciciela” i „Wniebowzięcie Matki Boskiej”. Sporządzono
projekt remontu konserwatorskiego północnego skrzydła klasztoru i kontynuowano
remont generalny babińca (III etap). W opactwie Benedyktynów w Tyńcu
kontynuowano ratunkową konserwację z częściową rekonstrukcją rzeźb – pozostałości
barokowego wystroju kościoła (prace objęły rzeźby św. Piotra i św. Pawła). W Opactwie
Cystersów w Mogile kontynuowano konserwację wystroju malarskiego wnętrza kościoła
– prace w bocznej nawie południowej.
W zespole pałacowo-parkowym Willi Decjusza na Woli Justowskiej kontynuowano
zabezpieczanie odsłoniętych murów oporowych i reliktów mostu, a także w trybie
awaryjnym zlikwidowano źródła przecieku w obrębie tarasu i schodów. W zespole
dawnego dworku biskupów krakowskich na Białym Prądniku wykonano izolację
przeciwwilgociową ścian fundamentowych oficyny wschodniej (I etap).
Rok 2015 był trzecim rokiem realizacji w ramach priorytetu operacyjnego „I. Obiekty
użyteczności publicznej” działania „I.1 Twierdza Kraków”. Rewaloryzację dzieł
obronnych wybitnego zabytku architektury militarnej – austriackiej Twierdzy Kraków
– 23 –
(głównie z drugiej połowy XIX wieku) prowadzono we współpracy z właścicielami i
użytkownikami zdolnymi zapewnić poszczególnym obiektom współczesne funkcje.
Po opracowaniu projektu rewaloryzacji i adaptacji na cele użytkowe drewnianego
pawilonu dawnej strzelnicy garnizonowej przy ul. Królowej Jadwigi drugi rok
prowadzony był przez Zarząd Infrastruktury Sportowej w Krakowie generalny remont
konserwatorski. Rozebrana na części i przewieziona do zakładu ciesielskiego w
podhalańskim Murzasichlu drewniana konstrukcja strzelnicy powróciła po konserwacji na
miejsce i została złożona. Mimo awaryjnego stanu wielu elementów drewnianych w około
50% udało się zachować oryginalną substancję sprzed remontu.
W roku 2015 kontynuowano prace w Forcie nr 2 „Kościuszko” u stóp Kopca
Kościuszki. W związku z przygotowaniami do 200. rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki
Komitet Kopca Kościuszki prowadził intensywne prace konserwatorskie i remontowe
związane z przywróceniem formy historycznej pełniącego funkcje kulturalnowystawiennicze
bastionu
V.
Kontynuowano
także
prace
konserwatorskie
i
zabezpieczające mur kurtynowy bastionów 1, 2 i 3 (II etap) oraz zabezpieczenie reliktów
murów w rejonie kurtyny I-III z myślą o utworzeniu na terenie wyburzonej po II wojnie
światowej zachodniej części fortu przestrzeni parkowej. Wsparto także IV etap remontu
konserwatorski elewacji koszar szyjowych w części fortu zajmowanej przez Radio RMF,
a także podjęte przez Gminę Kraków prace inwentaryzacyjne i projektowe w zakresie
zagospodarowania zieleni – zgodnie ze stanowiskiem Komisji Ochrony Krajobrazu
Kulturowego Krakowa domagającym się przywrócenia czytelnej obecności Kopca
Kościuszki i fortu w pejzażu miasta.
W Forcie nr 49 „Krzesławice”, siedzibie Młodzieżowego Domu Kultury, a zarazem
miejscu masowych egzekucji z okresu II wojny światowej, prowadzono prace budowlane
związane z odsłonięciem i zabezpieczeniem ścian i sklepień kaponiery czołowej. W
zrujnowanym Forcie nr 52 „Borek” kontynuowano odtwarzanie dachu i prace
zabezpieczające konstrukcję górnych sklepień budynku koszarowego. Efekty tych prac
przyspieszają osuszenie obiektu, co umożliwi z kolei rozpoczęcie jego remontu i adaptacji
wnętrz dla potrzeb dzielnicowego domu kultury. W jeszcze do niedawna zrujnowanym
Forcie Pancernym nr 52a „Łapianka” realizowany był przez Gminę Kraków remont
generalny i prace adaptacyjne w związku z rewitalizacją obiektu jako Muzeum i Centrum
Ruchu Harcerskiego. Dokonano także inwentaryzacji zieleni w obrębie działki fortecznej i
sporządzono projekt gospodarki zielenią. W Forcie nr 49 ½ „Mogiła” kontynuowano
renowację stropodachu. W Forcie nr 51 ½ „Swoszowice” opracowano dokumentację
projektową dla budynku fortu i kaponiery obrony oraz opracowano dokumentację
projektowo-wykonawczą
prac
konserwatorskich
– 24 –
i
restauratorskich
przy
zieleni
komponowanej zabytku. Partnerem była w tym przypadku Fundacja „Gloria Fortibus”
prowadząca w forcie muzeum wojskowe. W Forcie Pancernym 52 ½ „Skotniki”,
będącym w czasie II wojny światowej miejscem przetrzymywania i eksterminacji przez
okupanta niemieckiego radzieckich jeńców wojennych, kontynuowano remont i
odtworzenie historycznej formy pokrycia dachu w związku z adaptacją obiektu na
potrzeby Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu
Pedagogicznego w Krakowie. Dla fortu 52 ½ S „Skotniki” („Sidzina”) opracowano
projekt rewaloryzacji budynku koszar oraz wykonano niezbędne prace zabezpieczające.
Ponadto wykonano prace inwentaryzacyjno-projektowe w zakresie konserwacji zieleni.
Powstała dokumentacja winna umożliwić użytkownikowi obiektu – Fundacji Hipoterapia
na Rzecz Rehabilitacji Dzieci Niepełnosprawnych podjęcie w roku 2016 starań o
pozyskanie na rewaloryzację fortu funduszy europejskich.
Kontynuowano prace w zespole szpitalnym miasta-ogrodu w Krakowie-Kobierzynie,
gdzie wykonano remont konserwatorski elewacji budynku nr 12 (kaplicy) wraz z
odwodnieniem oraz naprawą konstrukcji dachu nad prezbiterium, a także remont
konserwatorski elewacji budynku nr 2B, remont konserwatorski dachu budynku nr 4A,
remont konserwatorski elewacji budynku nr 16 (I etap), remont dachu budynku nr 24
oraz remont konserwatorski elewacji budynku nr 29.
W 2015 roku Społeczny Komitet intensywnie wspierał działania prywatnych inwestorów,
którzy podjęli trud ratowania cennych obiektów zabytkowych będących w ich posiadaniu.
W znacznej mierze były to prace związane z remontem elewacji i renowacją stolarki w
krakowskich zabytkowych kamienicach. Pośród nich należy wymienić prace w kamienicy
Molendowskiej przy ul. Floriańskiej 17, gdzie wykonano remont budowlanokonserwatorski wschodniej komory piwnicznej z okresu gotyku i baroku. Przeprowadzono
remonty elewacji frontowych w kamienicach przy ul. Gołębiej 5 / ul. Wiślnej 6, Małym
Rynku 4, Małym Rynku 7, w budynku dawnego Towarzystwa dla Kredytu Hipotecznego
i Osobliwego przy ul. św. Anny 9 (I etap – remont attyki), ul. św. Anny 4, ul.
Sławkowskiej 16, ul. Studenckiej 23, ul. Łobzowskiej 27, al. Słowackiego 19, ul.
Szewskiej 13, Floriańskiej 55, ul. Siennej 12, ul. Dominikańskiej 3 (elewacja od
ul. Poselskiej), ul. Mikołajskiej 17, ul. Mikołajskiej 19, ul. Grodzkiej 11, ul. Grodzkiej
47. W toku remontu elewacji od strony pl. Mariackiego w kamienicy przy ul. Siennej 4 /
pl. Mariackim 8 wykonano na podstawie badań znajdującego się w Muzeum Narodowym
w Krakowie oryginału aranżację kolorystyczną wmurowanej w elewację w 1911 roku
kopii rzeźby „Chrystus w Ogrójcu” z kręgu Wita Stwosza. Przeprowadzono także remont
konserwatorski obu całkowicie odmiennych pod względem formy architektonicznej
elewacji kamienicy przy ul. Reformackiej 3 / pl. Szczepańskim 6. W kamienicy przy ul.
– 25 –
Jagiellońskiej 8 zakończono remont konserwatorski elewacji wraz z izolacją
przeciwwilgociową. W zachowanym bez większych zmian w postaci z pierwszej połowy
XIX wieku dworze kanoników katedralnych przy ul. Poselskiej 7 (Pałacu Hebdowskim)
wykonano remont konserwatorski elewacji frontowych oraz konserwację z częściowym
odtworzeniem stolarki drzwiowej i okiennej. Po rocznej przerwie powrócono do realizacji
i zakończono remont bardzo bogatej pod względem architektonicznym, historyzującej
elewacji kamienicy przy ul. św. Gertrudy 2. Zakończono remont konserwatorski elewacji
frontowych domu narożnego przy ul. Stradomskiej 18/ul. Dietla 44, równocześnie
rozpoczynając remont konserwatorski elewacji reprezentacyjnego dziedzińca tego
budynku wraz z wymianą drewnianych stropów na niższych kondygnacjach. W kamienicy
przy pl. Na Groblach 8 wykonano remont konserwatorski elewacji z naprawą
konstrukcyjną zachodniej ściany szczytowej. Podobnie przy ul. Augustiańskiej 22
przeprowadzono remont konserwatorski elewacji północnej oraz elewacji ściany
szczytowej. W kamienicach przy ul. Garncarskiej 16 i ul. Ariańskiej 18 kontynuowano
konserwację polichromii w klatkach schodowych, zaś w kamienicy przy ul.
Sławkowskiej 11 poddano konserwacji drewniane elementy tej części budynku. Nowo
odkryte polichromie w obrębie klatki schodowej kamienicy „Pod Jeleniem” (ul.
Sławkowska 1 / Rynek Główny 36) poddano natomiast działaniom zabezpieczającym. W
kamienicy „Pod Pająkiem” przy ul. Karmelickiej 35 projektu Teodora Talowskiego w
miejscu bezstylowych witryn wprowadzonych tam w okresie komunizmu przywrócono w
części stolarkę opartą na wzorach historycznych. W ramach wspieranego środkami
NFRZK od 2011 roku remontu generalnego kamienicy „Dom Wita Stwosza” przy ul.
Grodzkiej 39 przeprowadzono remont konserwatorski klatki schodowej. W kamienicy
„Pod Gruszką” wykonano I etap remontu konserwatorskiego elewacji tylnej. W
kamienicy przy ul. św. Krzyża 7 kontynuowano awaryjne wzmocnienie posadowienia
budynku (II etap).
W wymagającym pilnie generalnego remontu dworku „Kossakówka” przy pl. Kossaka 4,
od 1869 roku siedzibie kilku pokoleń rodziny Kossaków, w tym malarzy Juliusza,
Wojciecha i Jerzego, wykonano prace stabilizujące konstrukcję.
W grupie zabytków doby międzywojennej prace objęły Dom pracowników Pocztowej
Kasy Oszczędności – modernistyczny zespół mieszkaniowy projektu Adolfa SzyszkoBohusza przy ul. Zyblikiewicza 5, gdzie wykonano III etap izolacji pionowej
fundamentów z drenażem od strony podworca. W Domu Mieszkalnym Zakładu
Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych we Lwowie przy ul. Sienkiewicza 2 i 2a
zakończono ostatni etap realizowanego z przerwami od 2011 roku remontu
konserwatorskiego elewacji.
– 26 –
Wykonano remonty dachów w kamienicach przy ul. św. Tomasza 28/ul. Św. Krzyża 14,
ul. Szujskiego 1 / ul. Krupniczej 17, ul. Czystej 1, ul. Grodzkiej 37 / ul. Poselskiej 16,
ul. Grodzkiej 50, ul. Krakowskiej 20 oraz w dawnej Fabryce Artystyczno-Stolarskiej
Steinbergów przy ul. Dajwór 14–16 na Kazimierzu.
W obrębie dawnego miasta Podgórze, stanowiącego część pomnika historii, cenny
zabytek sztuki urbanistycznej doby Oświecenia, a także – jako teren utworzonego przez
okupanta niemieckiego getta dla ludności żydowskiej – miejsce nierozerwalnie związane z
martyrologią okresu II wojny światowej, wykonano remont elewacji frontowych
kamienicy przy ul. Limanowskiego 3 / ul. Węgierskiej 14, ul. Limanowskiego 13
(elewacje podwórzowe). W położonej poza terenem getta z okresu wojny kamienicy przy
ul. Warneńczyka 3 wykonano remont elewacji frontowych wraz z konserwacją i
odtworzeniem stolarki drzwiowej w budynku, a w Willi Podskale przy ul. Podskale 1 /
ul. Zamoyskiego 71 wykonano I etap zabezpieczenia i konserwacji klatki schodowej.
Kontynuowano remont znajdującego się w stanie awaryjnym, wzniesionego w XIX wieku
muru Cmentarza Rakowickiego – jednej z najświetniejszych polskich nekropolii. Na
cmentarzu tym odnowiono ponadto 13 grobowców i pomników nagrobnych – m.in.:
nagrobki rodzin Starowieyskich, Stachiewiczów, Seredyńskich, Zamoyskich, nagrobek z
repliką rzeźby „Geniusz zrywający pęta” na grobie wybitnego rzeźbiarza Antoniego
Kurzawy (zm. 1889) oraz kaplicę grobową Marceliny Czartoryskiej (zm. 1894) –
działaczki dobroczynnej, pianistki, uczennicy Fryderyka Chopina.
W ramach realizowanego trzeci rok z rzędu odrębnego działania „IV.1 Stary Cmentarz
Podgórski” odnowiono 17 grobowców na tym najstarszym w Krakowie cmentarzu
komunalnym, którego początki sięgają schyłku XVIII wieku.
3. DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA
Jednym z zadań SKOZK pozostaje troska o zapewnienie wpływu środków na NFRZK
oraz społeczna kontrola prawidłowego i efektywnego ich wykorzystania. Pieczę nad
działalnością Komitetu w tym zakresie sprawowała przede wszystkim Komisja Finansowa
SKOZK pracująca w roku 2015 pod kierunkiem prof. dra hab. Jerzego Zdrady. Obsługę
finansową NFRZK zgodnie z Ustawą z dnia 18 kwietnia 1985 roku o NFRZK zapewniał
w 2015 roku Wojewoda Małopolski.
W 2015 roku Komisja Finansowa odbyła 5 posiedzeń w dniach: 19 lutego, 7 maja,
21 lipca, 25 września, 20 listopada.
Zasadniczym zadaniem Komisji było dbanie o prawidłowy przebieg finansowania procesu
rewaloryzacji zabytków Krakowa, opiniowanie niezbędnych korekt planu rzeczowo– 27 –
finansowego zapewniających pełne wykorzystanie limitów, wypracowywanie opinii,
analiz i ocen dla potrzeb Prezydium i Zebrania Plenarnego SKOZK. Sprawując kontrolę
finansową nad realizacją planu rzeczowo-finansowego Komisja Finansowa co kwartał
analizowała przedkładane przez WRZKiDN MUW informacje o stanie zaawansowania
finansowego planu oraz proponowanych korektach.
Wpływy do NFRZK wyniosły w 2015 roku 30.212.509,81 zł, na którą to sumę złożył się
m.in. stan środków na dzień 1 stycznia 2015 roku w wysokości 114.414,58 zł oraz dotacja
z budżetu państwa przekazana za pośrednictwem Kancelarii Prezydenta RP w wysokości
30.000.000,00 zł. Wydatki z NFRZK na prace w obiektach zabytkowych ujętych w
rocznym
planie
rzeczowo-finansowym
odnowy
zabytków
Krakowa
wyniosły
30.080.165,86 zł, co stanowiło 99,85% łącznej kwoty dofinansowań przyznanych w planie
rzeczowo-finansowym. Stan środków na rachunku NFRZK na dzień 31 grudnia 2015 roku
wyniósł 132.343,95 zł.
W celu zapewnienia optymalnego wykorzystania środków finansowych NFRZK, w
odpowiedzi na wnioski beneficjentów i propozycje przedłożone przez WRZKiDN MUW
poparte opiniami komisji problemowych SKOZK przeprowadzono w 2015 roku
4 korekty planu rzeczowo-finansowego odnowy zabytków Krakowa. Z uwagi na
powiązanie zapisów planu rzeczowo-finansowego z kosztami poszczególnych zadań
przyjętymi na podstawie przedłożonych przez beneficjentów wstępnych kosztorysów oraz
ich późniejsze uściślanie w toku realizacji planu w oparciu o faktyczne koszty,
szczegółowe przedstawienie dokonanych w trakcie roku zmian w planie rzeczowofinansowym wykracza poza ramy niniejszego sprawozdania. Informacje o korektach
znajdują się w odpowiednich uchwałach Prezydium SKOZK opublikowanych w
Biuletynie Informacji Publicznej (http://www.bip.skozk.pl/kategoria/uchwaly-prezydiumskozk-2015).
Tytułem ogólnej informacji odnotować należy, że pierwszej korekty planu rzeczowofinansowego dokonano 8 maja (Uchwała Nr 3/2015 Prezydium SKOZK). Zmniejszono
wówczas przyznane limity dofinansowań dla 17 zadań o łączną kwotę 644.574,80 zł;
skreślono z planu 6 zadań z limitem dofinansowań w kwocie 1.329.942,15 zł;
wprowadzono do planu rzeczowo-finansowego 5 nowych zadań z limitami dofinansowań
w łącznej kwocie 395.305,50 zł; zwiększono limit dofinansowań dla 9 zadań o łączną
kwotę 1.669.671,65 zł, a rezerwę funduszu zmniejszono o 90.460,20 zł.
Drugiej korekty dokonano w dniu 23 lipca (Uchwała Nr 6/2015 Prezydium SKOZK).
Zmniejszono wówczas przyznane limity dofinansowań dla aż 68 zadań – o łączną kwotę
2.306.486,12 zł; skreślono z planu 21 zadań z limitem dofinansowań w kwocie
1.247.790,79 zł; wprowadzono do planu rzeczowo-finansowego 21 nowych zadań z
– 28 –
limitami dofinansowań w łącznej kwocie 1.903.231,60 zł; zwiększono limit dofinansowań
dla 22 zadań o łączną kwotę 1.626.521,44 zł, a rezerwę funduszu – o 24.523,87 zł.
Trzeciej korekty dokonano w dniu 29 września (Uchwała Nr 9/2015 Prezydium SKOZK).
Zmniejszono wówczas przyznane limity dofinansowań dla 48 zadań o łączną kwotę
706.073,71 zł; skreślono z planu 1 zadanie z limitem dofinansowania w kwocie
180.000,00 zł; wprowadzono do planu rzeczowo-finansowego 3 nowe zadania z limitami
dofinansowań w łącznej kwocie 188.846,38 zł; zwiększono limit dofinansowań dla 16
zadań o łączną kwotę 662.282,29 zł, a rezerwę funduszu – o 34.945,04 zł.
Czwartej korekty dokonano w dniu 24 listopada (Uchwała Nr 11/2015 Prezydium
SKOZK). W jej ramach dokonano podniesienia planowanych dochodów NFRZK o kwotę
24.611,58 zł. Zmniejszono przyznane limity dofinansowań dla 30 zadań o łączną kwotę
264.299,93 zł; skreślono z planu 3 zadania z limitem dofinansowań w kwocie 303.786,46
zł; wprowadzono do planu rzeczowo-finansowego 1 nowe zadanie z limitem
dofinansowania w kwocie 187.627,73 zł; zwiększono limit dofinansowań dla 8 zadań o
łączną kwotę 420.558,34 zł. Rezerwę funduszu zmniejszono o 2.528,09 zł.
Podkreślić należy, że w roku 2015 zaszła konieczność skreślenia z planu w trakcie jego
realizacji większej niż w roku poprzednim liczby zadań – łącznie skreślono z planu 31
pozycji (w roku 2014 – 18). W grupie zadań skreślonych znalazły się m.in. zadania, które
nie weszły w 2015 roku w fazę realizacji z uwagi na odłożenie na lata późniejsze
uruchomienia właściwych programów europejskich z perspektywy finansowej 2014–
2020, a także duża grupa zadań (łącznie 8 pozycji) związanych z konserwacją grobowców
i pomników nagrobnych na Cmentarzu Rakowickim, od których wykonania Zarząd
Cmentarzy Komunalnych odstąpił z uwagi na potrzebę koncentracji środków własnych na
innym zadaniu konserwatorskim realizowanym przy udziale NFRZK (awaryjnym
remoncie zabytkowego muru ogrodzeniowego).
Istotnym czynnikiem branym pod uwagę zarówno na etapie planowania wydatków
NFRZK w roku 2015, jak i w ramach kolejnych korekt planu był udział wkładów
własnych beneficjentów w koszcie realizacji zadań. W momencie uchwalania planu
rzeczowo-finansowego na rok 2015 stosunek dofinansowań z NFRZK do wkładów
własnych beneficjentów w kosztach realizacji całości planu wynosił jak 49,74 : 50,26
(kwotowo: 30.067.642,49 zł do 30.383.183,73 zł). Ostatecznie w toku realizacji planu
uzyskano proporcje dofinansowań z NFRZK do wkładów własnych beneficjentów w
zadania objęte dofinansowaniem jak 49,67 : 50,33 (kwotowo: 30.080.165,86 zł do
30.480.621,91 zł). Znaczy to, że do każdej złotówki pochodzącej z NFRZK beneficjenci
dołożyli średnio w celu pokrycia kosztów zakontraktowanych prac 1,01 zł. Wskaźnik ten
odpowiada (z dokładnością do 1 gr) wskaźnikowi osiągniętemu w roku poprzednim.
– 29 –
Zarazem oprócz tej ostatniej kwoty wykazano na podstawie pisemnych sprawozdań
przedłożonych przez beneficjentów NFRZK, że na prace konserwatorskie, restauratorskie
i roboty budowlane w obiektach objętych w 2015 roku dofinansowaniami z NFRZK
beneficjenci NFRZK przeznaczyli poza zadaniami ujętymi w planie dodatkowo
19.903.790,86 zł.
Tym samym łączne nakłady beneficjentów funduszu na prace w obiektach ujętych w
planie wyniosły w 2015 roku: 30.480.621,91 + 19.903.790,86 zł = 50.286.974,59 zł,
a stosunek nakładów z NFRZK do ogółu nakładów beneficjentów wyniósł:
1 : 1,67
co było najwyższym wynikiem w okresie ostatnich 5 lat (w roku 2010 współczynnik ten
wynosił 1,41, w 2011 – 0,81, w 2012 – 1,24, 2013 – 1,43, 2014 – 1,63).
Wzorem lat ubiegłych przewodniczący SKOZK prof. dr hab. Franciszek Ziejka,
Wojewoda Małopolski Jerzy Miller i Prezydent Miasta Krakowa prof. dr hab. Jacek
Majchrowski w dniu 2 lipca 2015 roku wystąpili do Prezydenta RP Bronisława
Komorowskiego z prośbą o podjęcie starań o uzyskanie w 2016 roku za pośrednictwem
Kancelarii Prezydenta RP dotacji z budżetu państwa do NFRZK w wysokości
40.000.000,00 zł. Wystąpienie to oparte zostało na pięcioletniej prognozie potrzeb w
zakresie rewaloryzacji zabytków Krakowa oraz zawierało informację o podejmowanych
ze strony SKOZK działaniach zmierzających do zwiększania partycypacji finansowej
właścicieli obiektów w kosztach realizacji zadań. Kancelaria Prezydenta RP wystąpiła o
umieszczenie w projekcie budżetu państwa na rok 2016 dotacji do NFRZK w wysokości
30.000.000,00 zł.
4. DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNA I EDUKACYJNA
4.1 Działalność Komisji Informacji i Inicjatyw Społecznych
Do zadań regulaminowych Komisji Informacji i Inicjatyw Społecznych należy
inspirowanie i organizowanie działań informujących opinię publiczną o przebiegu odnowy
zabytków Krakowa. Komisja działała w 2015 roku po kierunkiem Liliany Sonik. Komisja
odbyła jedno posiedzenie w dniu 26 października, poświęcone potrzebom informacyjnym
związanym z rozpoczętym procesem wpisywania zabudowy mieszkalnej Nowej Huty z
okresu socrealizmu do rejestru zabytków i otwierającą się perspektywą współdziałania
SKOZK z właścicielami, zarządcami i mieszkańcami tych obiektów.
– 30 –
4.2 Działania Biura SKOZK
Biuro SKOZK prowadziło działania zmierzające do pełnego wykorzystania w zakresie
informacji o odnowie zabytków Krakowa możliwości internetu. Aktualizowano
internetowy Biuletyn Informacji Publicznej SKOZK, a na stronie głównej witryny
internetowej www.skozk.pl publikowano informacje o przebiegu najważniejszych prac
konserwatorskich i innych wydarzeniach związanych z działalnością SKOZK wraz z ich
dokumentacją fotograficzną. Informacje i komunikaty bieżące, ciekawostki związane z
pracami konserwatorskimi i inne informacje o lżejszym charakterze (łącznie
28 materiałów tekstowo-zdjęciowych) publikowano w serwisie społecznościowym
Facebook, w ramach profilu Komitetu prowadzonego przez pracownika Biura SKOZK
dra Artura Chojnackiego. Profil ten między 1 stycznia 2015 roku a 26 lutego 2016 roku
zwiększył liczbę stałych obserwatorów z 1170 do 1610 użytkowników. Zarazem
najbardziej popularne wpisy zyskały w tym roku 2015 zasięg na poziomie
przekraczającym jednorazowo 10.000 odbiorców. Filmy o działalności SKOZK, w tym o
odnowie najważniejszych zabytków Krakowa, w ramach prowadzonego przez Biuro
profilu Komitetu w serwisie filmowym YouTube między 1 stycznia 2015 roku a 26
lutego 2016 roku obejrzało 7.947 widzów, a od chwili uruchomienia profilu w styczniu
2010 roku do 26 lutego 2016 roku – 77.557 widzów.
Biuro SKOZK kontynuowało w roku 2015 rozpoczętą pięć lat wcześniej współpracę z
Podgórską Biblioteką Publiczną w ramach projektu edukacyjnego „Nasz zabytkowy
Kraków” – cyklu lekcji dla uczniów szkół z terenu Krakowa na temat krakowskich
zabytków i ich odnowy. W trakcie realizacji projektu w 2015 roku posiadający
uprawnienia pedagogiczne pracownik Biura SKOZK dr Artur Chojnacki przeprowadził
19 lekcji w filiach Podgórskiej Biblioteki Publicznej. W zajęciach tych wzięło udział
około 300 uczniów. Podobnie jak w latach ubiegłych gotowe scenariusze lekcji w trzech
blokach tematycznych przeznaczonych dla różnych grup wiekowych („Co to jest
zabytek?”, „Wyjątkowość krakowskich zabytków”, „Zagrożenia dla krakowskich
zabytków”) udostępnione są nauczycielom wraz z towarzyszącymi prezentacjami
multimedialnymi do pobrania na stronie internetowej SKOZK.
W 2015 roku nie odbyły się natomiast organizowane w latach ubiegłych tradycyjnie w
ostatnich tygodniach roku spotkania z cyklu „Zabytki bez tajemnic” polegające na
prezentacji odnowionych zabytków publiczności z komentarzem historyków sztuki i
konserwatorów. Przyczyną zawieszenia spotkań była przypadająca na przełom listopada i
grudnia przeprowadzka SKOZK do nowej siedziby i związane z tym obciążenia
organizacyjne.
– 31 –
4.3 Pozostałe działania informacyjne
W 2015 roku ukazało się w prasie lokalnej („Dziennik Polski”, „Gazeta w Krakowie” –
dodatek lokalny „Gazety Wyborczej”,) w serwisach internetowych (gazeta.pl,
lovekrakow.pl, onet.pl i in.) oraz w serwisach radiowych i telewizyjnych (TVP Kraków,
Radio Kraków, Radio Eska) około 150 audycji i publikacji dotyczących m.in. efektów
prac rewaloryzacyjnych prowadzonych w Krakowie dzięki środkom NFRZK.
Bardzo dużym zainteresowaniem publiczności cieszyła się zorganizowana w dniu 3 maja
2015 roku przez Małopolski Urząd Wojewódzki z inicjatywy Wojewody Małopolskiego
Jerzego Millera akcja „Zabytek od Święta” polegająca na udostępnieniu na kilka godzin
publiczności zamkniętych na co dzień, a odnawianych przy udziale środków NFRZK
obiektów znajdujących się w rękach prywatnych. Kilka tysięcy zwiedzających obejrzało w
tym dniu skarbiec Domu Arcybractwa Miłosierdzia przy ul. Siennej 5, polichromie w
kamienicach przy ul. Szewskiej 9 i Basztowej 24, gotyckie piwnice Domu Wita Stwosza
przy ul. Grodzkiej 39 oraz secesyjne klatki schodowe w domach przy al. Słowackiego 7 i
ul. Garncarskiej 16.
5. UWAGI KOŃCOWE
SKOZK kontynuował w roku 2015 działania wspierające przygotowanie zespołu
zabytkowego Krakowa na przyjęcie w lipcu 2016 roku uczestników Światowych Dni
Młodzieży, co winno przyczynić się do ukształtowania w świecie pozytywnego obrazu
Polski, jej historycznego i kulturalnego dorobku. Zapewnione dzięki Kancelarii
Prezydenta RP wsparcie z budżetu państwa pozwoli kontynuować działania w tym
zakresie w pierwszej połowie roku 2016.
Rok 2015 przejdzie z pewnością do historii jako rok rozpoczęcia jednego z
najdonioślejszych przedsięwzięć sztuki konserwatorskiej w Polsce – pierwszej od lat 50.
XX wieku kompleksowej konserwacji Ołtarza Wita Stwosza w bazylice Mariackiej.
Inauguracja prac z udziałem członków SKOZK, przedstawicieli Kościoła i władz miasta
oraz mediów miała miejsce 13 października. Decyzja o podjęciu konserwacji poprzedzona
została przeprowadzonym pod auspicjami SKOZK i Akademii Sztuk Pięknych w
Krakowie w 2012 roku gruntownym, interdyscyplinarnym rozpoznaniem potrzeb
konserwatorskich tego arcydzieła sztuki gotyckiej.
9 kwietnia 2015 roku otwarto dla zwiedzających po zakończeniu wspieranego finansowo
przez NFRZK remontu i po niezbędnych odbiorach technicznych Wieżę Hejnałową
bazyliki Mariackiej. Remont ten był jednym z tych zadań, które służą ratowaniu zarówno
– 32 –
dziedzictwa materialnego, jak i niematerialnego. Z uznaniem należy zatem przyjąć
decyzję Polskiego Radia o przywróceniu po trzyletniej przerwie południowej transmisji na
żywo pełnej wersji hejnału mariackiego – jednego z symboli jednoczących słuchaczy
Polskiego Radia w kraju i na całym świecie od przeszło dziewięćdziesięciu lat.
W roku 2015 kontynuowana była w wielu środowiskach dyskusja o przyszłości systemu
finansowania ochrony i odnowy dziedzictwa w Polsce. Odnotować należy głos w tej
sprawie przedstawicieli świata polskiej nauki i kultury skupionych wokół Nagrody im.
Profesora Aleksandra Gieysztora fundowanej przez Fundację Kronenberga przy Citi
Handlowy. 12 lutego 2015 roku tę przyznawaną już po raz szesnasty nagrodę otrzymał
podczas uroczystej gali w Sali Wielkiej Zamku Królewskiego w Warszawie
Przewodniczący SKOZK prof. dr hab. Franciszek Ziejka – w uznaniu jego wkładu w
działalność Komitetu i pracę na rzecz krakowskich muzeów. Uroczystość na Zamku
Królewskim była okazją do podkreślenia osiągnięć SKOZK i przypomnienia idei
przyświecających od 1990 roku jego działalności. W wygłoszonej laudacji dyrektor
Zamku Królewskiego w Warszawie i przewodniczący kapituły Nagrody im. Profesora
Aleksandra Gieysztora prof. dr hab. Andrzej Rottermund stwierdził: „Godzimy się z tym,
że ochrona zabytków jest obowiązkiem państwa. Państwo robi to tworząc odpowiednie
prawo oraz powołując instytucje, za których pośrednictwem ochronę sprawuje. (…)
Nawet najlepiej zorganizowane Państwa na świecie nie są w stanie dokonać tego same.
Powołują one różnego rodzaje organizacje społeczne, wspierające Państwo w tym dziele.
Istotą bowiem opieki nad zabytkami przeszłości jest jej prawdziwie społeczny charakter.
Społeczny, to znaczy także w wysokim stopniu zdecentralizowany, kształtowany przez
siły intelektualne i uczucia zbiorowe środowisk najbliżej z zabytkiem związanych,
zarówno miejscem przebywania i pracy.” Nawiązując do przyjętego przez SKOZK w
grudniu 2012 roku apelu Profesor podkreślił także, że „Narodowy Fundusz Rewaloryzacji
Zabytków Krakowa musi pozostać, ponieważ – i tu w pełni zgodzić się powinniśmy z
głosem Komitetu – »tego wymaga absolutna wyjątkowość Krakowa, jako miasta
stołecznego, królewskiego i papieskiego, będącego przedmiotem dumy wszystkich
Polaków«”.
Rok 2015 był rokiem doniosłych wydarzeń politycznych w Polsce w związku z upływem
kadencji Prezydenta RP oraz Sejmu RP i Senatu RP. SKOZK kieruje przy tej okazji słowa
wdzięczności do wszystkich, którzy przyczynili się do realizacji jego ustawowych zadań
zarówno w poprzednim roku, jak i w całym okresie minionych kadencji władz. Za
działania na rzecz odnowy zabytków Krakowa Komitet dziękuje Wojewodzie
Małopolskiemu Jerzemu Millerowi. O naszej wdzięczności za zrozumienie potrzeb
rewaloryzacyjnych
Krakowa
i
decyzje
– 33 –
w
tej
sprawie
zapewniamy
także
parlamentarzystów z Małopolski, Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej oraz Pana
Prezydenta Bronisława Komorowskiego, który sprawował w latach 2010–2015 opiekę nad
narodowym dziełem odnowy zabytków Krakowa.
Jednocześnie pragniemy skierować na ręce
Pana Prezydenta Andrzeja Dudy
podziękowania za opiekę nad Społecznym Komitetem Odnowy Zabytków Krakowa
podjętą wraz z zaprzysiężeniem w dniu 6 sierpnia 2015 roku na urząd Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej oraz za zawarte w publicznych wypowiedziach słowa
zrozumienia dla potrzeb konserwatorskich zespołu zabytkowego Krakowa i jego
ogólnonarodowego znaczenia.
Prezydium SKOZK, 26 lutego 2016 roku
– 34 –

Sprawozdanie z działalności Społecznego Komitetu Odnowy

Transkrypt

Podobne dokumenty

Kraków – historyczna stolica Polski, siedziba

Uchwała Prezydium Nr 5_2013 Załącznik Nr 2 do PODP ISU

Uchwała Prezydium Nr 6_2014 Załącznik Nr 2 DO BIP. doc

Nowe zadania wprowadzone do planu rzeczowo

Wytyczne ws. sporządzania kosztorysów inwestorskich

Nowe zadania wprowadzone do planu rzeczowo

Odbudujmy „szyję” między Barbakanem a Bramą Floriańską

Uchwała Prezydium Nr 10 Załącznik Nr 1 _ DO_BIP. doc

Rusza Okrągły Stół Transportowy!