Diagnostycznych w roku 2009

Transkrypt

Raport z analiz ankiet
wypełnianych w
Punktach Konsultacyjno –
Diagnostycznych w roku 2009
Listopad 2010
Marta Openchowska
[email protected]
Anna Sędek
[email protected]
Spis Treści
Informacje o badaniu ............................................................................................................................... 3
Metodologia ............................................................................................................................................. 4
Analiza danych z PKD za rok 2009 .......................................................................................................... 5
Zestawienia Krajowego Centrum ds. AIDS ........................................................................................... 6
Omówienie danych analizowanych w raporcie ..................................................................................... 8
Analiza ankiet wypełnianych w PKD w roku 2009 .................................................................................. 10
Charakterystyka społeczno – demograficzna ..................................................................................... 10
Wiek ................................................................................................................................................... 10
Sytuacja społeczna i zdrowotna osób zgłaszających się na testy ....................................................... 21
Wcześniejsze testy w kierunku HIV .................................................................................................... 23
Narażenia poza seksualne ................................................................................................................. 28
Zachowania seksualne ....................................................................................................................... 38
Charakterystyka społeczno - demograficzna ...................................................................................... 56
Miesiąc wykonania testu w kierunku HIV ............................................................................................ 62
Sytuacja społeczna i zdrowotna osób, które w roku 2009 uzyskały dodatni wynik testu ..................... 63
Wcześniejsze testy w kierunku HIV .................................................................................................... 67
Zachowania ryzykowne ...................................................................................................................... 70
Ryzykowne zachowania seksualne .................................................................................................... 74
Narażenia pozaseksualne .................................................................................................................. 82
Podsumowanie ...................................................................................................................................... 90
Informacje o badaniu
KLIENT:
TEMAT:
CELE BADAWCZE:
METODOLOGIA BADANIA:
AUTOR RAPORTU:
Krajowe Centrum ds. AIDS
Analiza danych zebranych w wywiadach z osobami
zgłaszającymi się na test w kierunku HIV,
do Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych w roku 2009
Charakterystyka osób zgłaszających się do PKD pod względem
cech społeczno – demograficznych oraz podejmowanych przez
nich zachowań ryzykownych
Analiza danych z wywiadów realizowanych przez Konsultantów
w PKD z osobami zgłaszającymi się na test w kierunku HIV oraz
z ankiet samodzielnie wypełnianych przez
te osoby
Marta Openchowska
Anna Sędek
Strona 3
Metodologia
Analizie poddano dane zebrane od osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV do Punktów
Konsultacyjno – Diagnostycznych (PKD).
Dane zostały zebrane dwoma technikami. Jedną z nich był wywiad z wystandaryzowaną listą zagadnień,
który był przeprowadzany z każdą osobą zgłaszającą się do PKD. Prowadzony on był przez Doradcę
pracującego w Punkcie i obejmował podstawowe dane demograficzne, jak i zagadnienia związane
z zachowaniami ryzykownymi podejmowanymi przez osoby zgłaszające się na test.
Drugą techniką pozwalającą na zebranie informacji od osób zgłaszających się na test była dobrowolna
ankieta, wypełniana samodzielnie przez osobę testowaną.
Wywiad i ankieta zostały skonstruowane w taki sposób, by dostarczyć pełnych informacji nie tylko
o danych społeczno – demograficznych, ale również o zagadnieniach dotyczących kondycji psycho –
fizycznej osób zgłaszających się na test, ich zaplecza i statusu społecznego, a także podejmowanych
przez nie zachowań seksualnych oraz zachowań ryzykownych.
Z uwagi na dużą liczbę osób zgłaszających się każdego roku do PKD, analizie poddano
reprezentatywną próbę ankiet i wywiadów wylosowaną spośród wszystkich kompletów z każdego roku.
Przygotowane próby ankiet i wywiadów uwzględniały liczbę przeprowadzonych konsultacji w każdym
Punkcie oraz miesięczne zróżnicowanie liczby wykonywanych testów.
Z uwagi na charakter zebranego materiału i znaczną liczbę braków danych w poszczególnych pytaniach
wywiadu i ankiety, zdecydowano się na prezentowanie wyników łącznie z tą kategorią. Znaczna liczba
braków w danych zbieranych w czasie konsultacji może wynikać przede wszystkim z drażliwej i intymnej
natury wielu pytań. Jednakże w niektórych pytaniach odsetek braków danych był tak znaczny,
że stanowił on niejako osobną kategorię i z tego względu został włączony do analiz.
Strona 4
Analiza danych z PKD za rok 2009
W roku 2009 do Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych celem wykonania darmowych
i anonimowych testów w kierunku HIV zgłosiło się 25 512 osób, czyli o 4 tysiące więcej niż w 2008 roku
(21 155 osób).
W roku 2009 odnotowano 321 przypadków testów z wynikiem pozytywnym, co stanowi 1,22%
wszystkich testów przeprowadzonych w tym roku.
Wykres 1. Liczba testów w kierunku HIV wykonanych w poszczególnych latach
analiza danych pochodzących z zestawień KC AIDS
liczba zgłaszających się
30000
500
odsetek wykrytych zakażeń HIV
25512
450
25000
400
21155
321
19261
20000
350
300
246
15000
14023
250
216
200
10000
130
150
100
5000
50
2009
2008
2007
0
2006
0
Analizy przeprowadzono na reprezentatywnej grupie 1000 ankiet oraz, w części poświęconej
nadreprezentacji, 204 ankiet z wynikiem dodatnim.
Strona 5
Zestawienia Krajowego Centrum ds. AIDS
Zgodnie z zestawień dostarczonych przez Krajowe Centrum do spraw AIDS, zakażenie wirusem w 2009
stwierdzono w 321 przypadkach. Najwięcej wyników dodatnich zarejestrowano w Warszawie, gdzie
zdiagnozowano 27% zakażeń wykrytych w PKD w 2009 roku (95 przypadków). W dalszej kolejności
znalazły się Wrocław (17%, 53 przypadki) oraz Chorzów (13%, 43 przypadki). Udział dodatnich wyników
w pozostałych Punktach Konsultacyjno Diagnostycznych nie przekroczył 10% wszystkich dodatnich
wyników.
Tabela 1. Liczba testów w kierunku HIV wykonanych w roku 2009,
Punkt Konsultacyjno –
Diagnostyczny
Białystok
Chorzów
Częstochowa
Ełk
Gdańsk
Gorzów Wielkopolski
Jelenia Góra
Kielce
Koszalin
Kraków
Legnica
Lublin
Łódź
Olsztyn
Opole
Poznań
Rzeszów
Słupsk
Szczecin
Toruń
Wałbrzych
Warszawa
Wrocław
Zgorzelec
Zielona Góra
Ogółem
Liczba osób
odwiedzających
PKD
Liczba osób
z dodatnim
wynikiem
testu
585
1803
331
100
1817
361
690
477
294
875
149
642
642
976
365
1537
452
200
1245
212
223
7979
2987
105
465
25 512
9
43
8
5
28
1
3
2
4
10
0
5
8
4
7
13
2
0
8
2
1
95
53
5
5
321
% dodatnich
wyników testów
w
poszczególnych
PKD
1,54%
2,38%
2,42%
5,00%
1,54%
0,28%
0,43%
0,42%
1,36%
1,14%
0,00%
0,78%
1,25%
0,41%
1,92%
0,85%
0,44%
0,00%
0,64%
0,94%
0,45%
1,19%
1,77%
4,76%
1,08%
-
% dodatnich
wyników w stosunku
do wszystkich
dodatnich wyników
testów
2,80%
13,40%
2,49%
1,56%
8,72%
0,31%
0,93%
0,62%
1,25%
3,12%
0,00%
1,56%
2,49%
1,25%
2,18%
4,05%
0,62%
0,00%
2,49%
0,62%
0,31%
29,60%
16,51%
1,56%
1,56%
100%
Strona 6
Liczba zanotowanych przypadków wykrycia HIV u osób testujących się może wynikać z liczby
testujących się w danym PKD, dlatego warto zwrócić uwagę na zestawienie osób z dodatnim wynikiem
w poszczególnych PKD, w stosunku do wszystkich osób odwiedzających dany Punkt.
W 2009 roku ten odsetek był największy w Ełku i wyniósł 5%, w Zgorzelcu – 4,76%.
Warszawa jest przykładem miasta, w którym wysoka liczba odkrytych przypadków zakażeń (27%
wszystkich zarejestrowanych w PKD przypadków) wynika z wysokiej liczby przeprowadzanych testów,
ale nie jest skorelowana z liczbą osób zakażonych wirusem. Odsetek wykrytych chorych, w stosunku do
wszystkich zgłaszających się w warszawskim Punkcie Konsultacyjno – Diagnostycznym, wyniósł 1,19%.
Wykres 2. Liczba testów w kierunku HIV wykonanych w roku 2009,
liczba zgłaszających się
odsetek wykrytych zakażeń HIV dla
poszczególnych miast
9000
6,00%
7979
8000
5,00%
7000
6000
4,00%
5000
3,00%
4000
2987
3000
2,00%
2000
1245
976
1000
477
200 149 361
690
452
1817
1537
642
223
212
1803
1,00%
875
465
642
294
585
365
331
105100
Ełk
Zgorzelec
Częstochowa
Chorzów
Opole
Wrocław
Gdańsk
Białystok
Koszalin
Łódź
Warszawa
Kraków
Zielona Góra
Toruń
Poznań
Lublin
Szczecin
Wałbrzych
Rzeszów
Jelenia Góra
Kielce
Olsztyn
Gorzów Wlkp.
Legnica
0,00%
Słupsk
0
Strona 7
Omówienie danych analizowanych w raporcie
Niniejszy raport zawiera analizę ankiet z 20 Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych. Z powodu braku
odpowiedniej dokumentacji, w analizach nie ujęto ankiet z Legnicy.
Liczba testów ujętych w analizie odpowiada strukturze testów faktycznie wykonanych i jest
zróżnicowana. Najwięcej testów wykonano w PKD w Warszawie (318 ankiet), we Wrocławiu (119
ankiet), Gdańsku (71 ankiet).
Tabela 2. Liczba testów w kierunku HIV wykonanych w roku 2009,
Dane KC AIDS
Białystok
Chorzów
Częstochowa
Ełk
Gdańsk
Gorzów Wielkopolski
Jelenia Góra
Kielce
Koszalin
Kraków
Legnica
Lublin
Łódź
Olsztyn
Opole
Poznań
Rzeszów
Słupsk
Szczecin
Toruń
Wałbrzych
Warszawa
Wrocław
Zgorzelec
Zielona Góra
585
1803
331
100
1817
361
690
477
294
875
149 / nie ujęte w
analzach
642
642
976
365
1537
452
200
1245
212
223
7979
2987
105
465
Testy omawiane
w raporcie
23
70
13
5
71
14
27
19
11
34
26
25
38
14
61
14
8
50
9
9
318
119
4
18
Strona 8
Omówienie nadreprezentacji bazuje na danych zebranych z 204 ankiet. Największe dysproporcje
pomiędzy danymi zgromadzonymi przez KC AIDS, a uzyskanymi w wyniku analiz ankiet wypełnianych
przy zgłoszeniu do Punktu Konsultacyjno - Diagnostycznego, stwierdzono w przypadku Wrocławia, gdzie
analizy przeprowadzono na 5 przypadkach z 53 stwierdzonych.
Tabela 3. Liczba testów dodatnich w kierunku HIV wykonanych w roku 2009,
analiza danych n PKD
Białystok
Chorzów
Gdańsk
Gorzów
Koszalin
Kraków
Legnica
Lublin
Łódź
Olsztyn
Opole
Poznań
Rzeszów
Szczecin
Warszawa
Wrocław
Zielona Góra
Jelenia Góra
Ełk
Kielce
Częstochowa
Wałbrzych
Toruń
Zgorzelec
Ogółem
Dane KC AIDS
9
43
28
1
4
10
0
5
8
4
7
13
2
8
95
53
5
3
5
2
8
1
2
5
321
Testy dodatnie
omawiane w
raporcie
8
37
17
1
5
9
4
7
3
2
13
1
9
56
5
3
4
4
2
8
1
2
3
204
Najwięcej testów z wynikiem dodatnim, które zostały włączone do analiz, odnotowano w Punkcie
Konsultacyjno – Diagnostycznym w Warszawie – 59 przypadków. W analizach ujęto 37 dodatnich
wyników testów w PKD w Chorzowie.
Według danych dostarczonych przez KC ds. AIDS jedynie w jednym ośrodku nie stwierdzono żadnego
wyniku dodatniego (PKD w Legnicy).
Strona 9
Analiza ankiet wypełnianych w PKD w roku 2009
Charakterystyka społeczno – demograficzna
Niniejsze analizy bazują na reprezentatywnej próbie 1000 ankiet wylosowanych z materiałów
przesłanych z Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych z roku 2009.
Większość osób (959) zgodziła się także wypełnić samodzielnie ankietę. Poniższe analizy bazują zatem
na liczebności N =1000 bądź N = 959, w zależności od zadanego pytania.
Wiek
Najliczniejszą grupę osób zgłaszających się na testy do Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych
stanowili ludzie młodzi – niemal sześć na dziesięć, spośród zgłaszających się do PKD, to osoby w wieku
20 - 29 lat (58%). Kolejne 5% stanowiły osoby pomiędzy 18 -19 rokiem życia, natomiast niepełnoletnich
było niespełna1%.
W sumie niemal dwie trzecie osób, wśród osób zgłaszających do PKD w celu wykonania testu w
kierunku HIV, to osoby poniżej 30 roku życia (prawie 63,3%).
Drugą pod względem wielkości grupę stanowili testujący się w wieku 30 – 39 lat (26%).
7% wśród wszystkich, którzy zgłosili się do PKD to ludzie w wieku 40 - 49 lat. Odsetek osób między 50 a
59 rokiem życia wyniósł 3%, zaś osób powyżej 60 roku życia – 1%.
Wykres 3. Wiek osób zgłaszających się do PKD
analiza danych z PKD z 2009 roku, N=959
%
100
80
57,7
60
40
25,9
20
0,9
4,7
6,6
3,2
0,9
0,1
60+
Brak
danych
0
poniżej 18 18 - 19 lat 20 - 29 lat 30 - 39 lat 40 - 49 lat 50 - 59 lat
lat
Struktura wiekowa osób zgłaszających się w roku 2009 do Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych
wyraźnie odbiegała od struktury wiekowej ogółu polskiej populacji. Najsilniej nadreprezentowane były
Strona 10
osoby młode, przed 30 rokiem życia. Odsetek tych osób, wśród zgłaszających się do PKD, wyniósł 63%,
podczas gdy w społeczeństwie polskim procent osób poniżej 30 roku życia wynosi 28%.
Wykres 4. Wiek osób zgłaszających się do PKD
analiza danych z PKD z 2009 roku, N=959,
w porównaniu do struktury ogólnopolskiej (14+)
%
100
przedziały wiekowe osób
testujących się w kierunku
HIV
przedziały wiekowe
ogólnopolskiej populacji
80
58
60
40
26
19
20
6
1
5
17
7
3
21
18
16
3
1
0
poniżej 18
lat
18 - 19 lat
20 - 29 lat
30 - 39 lat
40 - 49 lat
50 - 59 lat
60+
Powodem takiej sytuacji może być wzmożona aktywność seksualna ludzi młodych oraz częste zmiany
partnerów wśród osób z tej grupy, a co za tym idzie - większa chęć poznania swojego statusu
serologicznego. Duże znaczenie może mieć również poziom wiedzy na temat HIV/AIDS, który jest
relatywnie wyższy w tej grupie wiekowej.
Strona 11
Płeć
Ponad połowa osób zgłaszających się do PKD w 2009 roku to mężczyźni (56%). Kobiety były mniej
licznie reprezentowaną grupą i stanowiły 44%.
Wykres 5. Płeć osób zgłaszających się do PKD
mężczyzna
56%
kobieta
44%
Struktura płciowa osób zgłaszających się w roku 2009 do Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych
odbiega od ogólnopolskiej struktury płciowej.
Silnie niedoreprezentowane były kobiety, w przypadku których różnica ta wyniosła 8% w porównaniu
do populacji. Analogicznie wystąpiła również odwrotna tendencja związana z nadreprezentacją
mężczyzn.
Wykres 6. Płeć osób zgłaszających się do PKD.
Analiza danych z PKD z 2009 roku, N=959,
w porównaniu do struktury ogólnopolskiej
testujący się w PKD
populacja ogólnopolska
56
mężczyźni
48
44
kobiety
52
0
10
20
30
40
50
60
70
80
%
Strona 12
Przy omawianiu struktury społeczno – demograficznej osób zgłaszających się do Punktów Konsultacyjno
-Diagnostycznych w 2009 roku warto przyjrzeć się również analizie dotyczącej wieku i płci.
Zaobserwowano zależność między tymi zmiennymi wśród osób zgłaszających się do PKD. Wśród
młodszych osób (do 18 lat), liczba kobiet testujących się w kierunku HIV jest wyższa niż liczba mężczyzn
– różnica między tymi grupami wyniosła 162pkt. proc. Natomiast w pozostałych, wyższych przedziałach
wiekowych wśród testujących się przeważają mężczyźni, a największe różnice występują w grupie osób
najstarszych (56 pkt. proc.).
Wykres 7. Płeć i wiek osób zgłaszających się do PKD
(Uwaga! W przedziałach wiekowych poniżej 18 lat, 50-59 lat,
oraz powyżej 59 lat występują niskie liczebności).
100
kobieta
mężczyzna
90
78
80
68
70
60
50
56
53
44
47
58
53
47
65
42
40
32
35
30
22
20
10
0
poniżej 18
lat
18 - 19 lat
20 - 29 lat
30 - 39 lat
40 - 49 lat
50 - 59 lat
60+
Strona 13
Miejsce zamieszkania
Wśród zgłaszających się do PKD zdecydowaną większość stanowili mieszkańcy miast (85%). Jedynie
9% wśród ogółu testujących się to mieszkańcy wsi. Dość znaczny odsetek stanowiły przypadki, w
których nie zanotowano miejsca zamieszkania osób testujących się (6%).
Wykres 8. Miejsce zamieszkania osób zgłaszających się do PKD,
analiza danych PKD z roku 2009, N=1000
miasto
85%
wieś
9%
brak
odpowiedzi
6%
Struktura zamieszkania osób chcących wykonać badanie w kierunku HIV w PKD znacznie odbiega
od ogólnopolskiej. W Polsce więcej niż co trzecia osoba mieszka na wsi (38%), natomiast spośród osób
chcących poznać swój status serologiczny tylko 9% to mieszkańcy wsi. Taki stan rzeczy można
tłumaczyć lokalizacją Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych. Znajdują się one tylko w dużych
miastach i jest ich nie więcej niż dwa na województwo. Dlatego też łatwiej dostać się do nich osobom
na stale mieszkającym w miastach. Możliwe jest również, że wiedza i świadomość dotycząca HIV/AIDS
jest większa u mieszkańców miast, niż wśród mieszkańców wsi.
Wykres 9. Miejsce zamieszkania osób zgłaszających się do PKD
analiza danych z PKD z roku 2009, N=1000 (bez braków danych),
90
miasto
62
10
wieś
38
0
20
40
60
80
100
%
Strona 14
Wykształcenie
Ciekawych informacji dostarcza również analiza wykształcenia osób zgłaszających się do PKD.
Blisko połowa z nich to osoby z wykształceniem wyższym (47%). Ponad dwie piąte osób posiada
średnie wykształcenie (42%). Z kolei średnio co dziesiąty badany - deklaruje wykształcenie zasadnicze
zawodowe lub podstawowe (11%).
Wykres 9. Wykształcenie osób zgłaszających się do PKD,
analiza danych z PKD z roku 2009, N=959
(ankieta do samodzielnego wypełnienia)
wyższe
46,7
średnie
42,0
zasadnicze zawodowe
5,6
podstawowe
5,1
0,5
brak odpowiedzi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Struktura wykształcenia osób testujących się również odbiega od struktury ogólnopolskiej. Silnie
nadreprezentowane były osoby z wyższym wykształceniem. W analizowanej grupie niemal co druga
osoba ukończyła studia wyższe jako ostatnie (47%), natomiast w skali kraju tylko co dziesiąta osoba
posiada
takie
wykształcenie
(10%).
Nadreprezentowana
była
również
grupa
osób
z wykształceniem średnim. Wśród osób zgłaszających się do PKD, 42% ukończyło szkołę średnią.
Odsetek ten jest znacznie większy niż w skali kraju, gdzie osoby ze średnim wykształceniem stanowią
32% ogółu ludności.
Wykres 10. Wykształcenie osób zgłaszających się do PKD
(ankieta do samodzielnego wypełnienia),
wyższe
5
średnie
6
10
32
zasadnicze zawodowe
42
24
podstawowe
47
32
1
2
brak odpowiedzi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 15
Wynikać to może z faktu, że wśród osób wykształconych jest prawdopodobnie większa świadomość i
wiedza dotycząca HIV/AIDS. Są one bardziej świadome zagrożenia, przez co bardziej chcą poznać swój
status serologiczny.
Nie bez znaczenia jest również, że testujący się to głównie osoby młode, w dużej mierze jeszcze uczące
się. Może być to powodem wysokiej nadreprezentacji osób ze średnim wykształceniem.
Status zawodowy
Ponad dwie trzecie (67%) zgłaszających się na badania w kierunku HIV w 2009 roku to osoby pracujące.
Z kolei blisko jedna trzecia testujących się deklaruje, że nie pracuje.
Wykres 11. Status zawodowy osób zgłaszających się do PKD
nie pracuje
32,4%
pracuje
67,2%
brak danych
0,4%
Strona 16
Wśród osób niepracujących ponad trzy piąte to osoby uczące się: studenci (52%) i uczniowie szkoły
średniej (11%). Średnio co czwarta osoba nie uczy się i nie pracuje (23%).
Wykres 12. Sytuacja osób niepracujących zgłaszających się do PKD
student
52,0
nie pracuje
22,8
uczeń szkoły
średniej
10,5
rencista/emeryt
3,4
inne
7,8
brak odpowiedzi
3,4
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Status rodzinny
Ciekawie przedstawia się struktura ilustrująca status rodzinny osób zgłaszających się do PKD w 2009
roku.
Dwie trzecie osób spośród testujących się w PKD to osoby stanu wolnego (63%). Zdecydowanie
mniejszy odsetek stanowią osoby w związkach małżeńskich (20%), osoby rozwiedzione (6%) oraz
pozostające w związkach nieformalnych (9%).
Średnio 1% spośród testujących się w PKD to wdowy/wdowcy.
Strona 17
Wykres 13. Status rodzinny osób zgłaszających się do PKD,
panna/kawaler
63,0
zamężna/żonaty
19,9
związek nieformalny
9,2
rozwiedziona/y
6,2
wdowiec/wdowa
0,8
brak danych
0,9
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Charakterystyka osób zgłaszających się do PKD w roku 2009 różni się od struktury populacji
ogólnopolskiej pod względem statusu rodzinnego. Wśród osób testujących się w PKD była znaczna
nadreprezentacja osób stanu wolnego i osób pozostających w związkach nieformalnych, w przypadku
których różnica w stosunku do struktury ogólnopolskiej wyniosła 45%. Dość znaczne
niedoreprezentowanie obserwuje się natomiast w grupie osób będących w małżeństwie (różnica 39%)
oraz wśród wdowców/wdów (różnica 3%).
Strona 18
Różnice te podobnie jak w przypadku wykształcenia mogą być reperkusją specyficznej struktury
wiekowej osób zgłaszających się do PKD. Nadreprezentacja osób młodych wśród testujących się
zapewne powiązana jest z wysokim odsetkiem osób stanu wolnego, a także niskim odsetkiem osób
będących w związku małżeńskim oraz wdów i wdowców.
Wykres 14. Status rodzinny osób zgłaszających się do PKD,
72
panna/kawaler/związek
nieformalny
28
20
zamężna/żonaty
59
6
rozwiedziona/y
3
1
wdowiec/wdowa
9
1
brak danych
1
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 19
Miesiąc wykonania testu w kierunku HIV
W 2009 roku najwięcej testów było wykonanych pod koniec roku. Miesiącami, w których najczęściej
decydowano się na wykonanie bezpłatnego testu w kierunku HIV był IV kwartał: grudzień (14%) listopad
(11%) oraz październik (8%).
Wykres 15. Miesiąc wykonania testu,
analiza danych KC AIDS
20
%
odestek osób testujących się w kierunku HIV w danym miesiącu
18
16
14,2
14
12
10,9
10
9,1
8,2
8,0
8
7,1
6,8
I
II
7,0
6,9
7,0
IV
V
VI
7,4
7,3
VII
VIII
6
4
2
0
III
IX
X
XI
XII
Strona 20
Sytuacja społeczna i zdrowotna osób zgłaszających się na testy
Dane zebrane w trakcie konsultacji w PKD przez Doradców pozwoliły na wszechstronny opis sytuacji
zgłaszających się osób.
Ocena sytuacji materialnej
Ponad połowa wśród zgłaszających się w roku 2009 na testy w kierunku HIV oceniła swoją sytuację
materialną jako dobrą (53%). Co trzeci odwiedzający PKD określił swoją sytuację materialną jako
zadowalającą (33%), co dziesiąty - jako bardzo dobrą (10%).
Jedynie 4% testujących się stwierdziło, że ich sytuacja materialna jest zła bądź bardzo zła.
Wykres 16. Ocena sytuacji materialnej osób zgłaszających się do PKD,
analiza danych z PKD z 2009 roku, N=959,
ocena sytuacji
materialnej
bardzo dobra
8,0
53,1
dobra
zadowalająca
33,3
zła
4,9
bardzo zła
0,4
0,3
0
20
40
60
80
100
%
Strona 21
Ocena stanu zdrowia
Ponad połowa osób zgłaszających się do PKD w roku 2009 określiła swój stan zdrowia jako dobry (58,
kolejne 20% określa go jako bardzo dobry (22%).. Jedynie 2% określiło swój stan zdrowia jako zły.
Wykres 17. Ocena stanu zdrowia osób zgłaszających się do PKD,
bardzo dobry
25,2
dobry
61,2
średni
11,3
zły
1,7
brak danych
0,6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 22
Wcześniejsze testy w kierunku HIV
Wykonywanie testów przed 2009 rokiem
Blisko dwie trzecie zgłaszających się do PKD nigdy wcześniej nie wykonywały testu w kierunku HIV
(66%).
Średnio co trzeci testujący się, choć raz w przeszłości wykonywał tego rodzaju test (33%).
Istotnie częściej test w kierunku HIV wykonywali już wcześniej:
 osoby o orientacji homoseksualnej (63%),
 osoby testujące się w PKD w Warszawie (43%),
 osoby w wieku 30 – 39 lat (42%),
 mężczyźni (39%),
 osoby z wyższym wykształceniem (39%),
 osoby z regionu centralnego (38%).
Wykres 18. Osoby, które wcześniej wykonywały kiedykolwiek test w kierunku HIV,
tak
33%
brak
informacji
1%
nie
66%
Strona 23
Istotnie rzadziej taki test w przeszłości wykonywały:
 kobiety (25%)
 osoby w wieku 18- 19 lat (17%).
Czas, jaki upłynął od ostatniego testu w kierunku HIV
Spośród osób testujących się już wcześniej w PKD, co druga - wykonała test nie ponad przed ostatnim
testem (51%). Co trzecia wykonała test nie później niż 3 miesiące i nie wcześniej
niż 12 miesięcy przed ostatnim (31%).
Blisko co piąta osoba testowała się nie później niż 3 miesiące przed wykonaniem ostatniego testu (11%).
Wykres 19. Czas, jaki upłynął od ostatniego testu w kierunku HIV,
w przypadku osób, które wcześniej wykonywały test na obecność wirusa,
>12 m-cy
51%
inne
1%
brak odpowiedzi
6%
< 3 m-ce
11%
3-12 m-cy
31%
Strona 24
Liczba wykonanych testów w kierunku HIV w przeszłości
Spośród osób testujących się w przeszłości w kierunku HIV, ponad połowa (59%) wykonała test tylko 1
raz. Niemal co czwarta osoba (23%) testowała się 2 razy.
Wykres 20. Ile razy wykonali test w kierunku HIV w przeszłości,
59,0
1
22,6
2-3
4-5
1,8
powyżej 5
3,4
kilka
3,1
brak odpowiedzi
10,1
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Miejsce wykonania testu w kierunku HIV w przeszłości
Spośród osób testujących się w kierunku HIV w przeszłości, większość z nich (59%) wykonała poprzedni
test w Punkcie Konsultacyjno -Diagnostycznym.
Jedynie średnio co dziesiąta osoba zrobiła test prywatnie (10%), korzystając z NFZ (8%) lub w punkcie
krwiodawstwa (8%).
Strona 25
Wykres 21. Miejsce wykonania testu w kierunku HIV w przeszłości,
PKD
59,0
12,8
prywatnie
8,3
NFZ
punkt
krwiodawstwa
6,7
13,1
brak odpowiedzi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Wynik testu w kierunku HIV
Jak wynika z deklaracji, zdecydowana większość osób (88%), które testowały się w przeszłości w
kierunku HIV, uzyskały wynik ujemny testu.
Jedynie 1% badanych przyznał, że uzyskał wynik dodatni, a co dziesiąty (10%) odmówił odpowiedzi.
Wykres 22. Wynik testu w kierunku HIV w przeszłości,
w przypadku osób, które wcześniej wykonywały test na obecność wirusa
Ujemny
87,5
Dodatni
1,2
Nieznany
0,9
Wątpliwy
0,6
9,8
brak odpowiedzi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 26
Powtórzenie testu w kierunku HIV
Jak wynika z deklaracji, jedynie 16% osób, które testowały się w przeszłości w kierunku HIV, powtórzyły
test. Blisko połowa nie poddała się po raz kolejny testowi (44%).
Wykres 23. Powtórzenie testu w kierunku HIV w przeszłości,
44,6
nie
16,2
tak
39,1
brak odpowiedzi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 27
Narażenia poza seksualne
Osoby po transfuzji krwi
Zdecydowana większość spośród osób zgłaszających się na test do PKD w roku 2009, nigdy nie miała
wykonywanej transfuzji krwi (92%).
Tylko 4% osób, które zgłosiły się w celu wykonania testu miało kiedykolwiek wykonywaną transfuzję.
Wykres 24.Osoby, które miały kiedykolwiek transfuzję krwi,
tak
4%
nie
91%
brak
odpowiedzi
5%
Stosowanie narkotyków
Wśród osób, które zgłosiły się do PKD w roku 2009, trzy na cztery deklarują, że nigdy nie stosowała
narkotyków (78%). W badanej grupie 2% przyznaje się, że jest od nich uzależniona.
Strona 28
Wykres 25. Stosowanie narkotyków wśród osób zgłaszających się na test do PKD,
uzależnienie
2
często
1
czasami
14
nigdy
78
brak odpowiedzi
6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Do najczęściej zażywanych narkotyków wśród osób, które testowały się w kierunku HIV należą THC
(7%), amfetamina (5%) i heroina (14%). Jednak zdecydowanie najczęściej osoby, które przyznały że
stosowały narkotyki odmawiały odpowiedzi na to pytanie i nie podawały nazwy narkotyku, z którym
miały kontakt (61%).
Wykres 26. Rodzaje zażywanych narkotyków drogą iniekcji
w przypadku osób, które zadeklarowały, że stosowały narkotyki
7,2
THC
5,4
Amfetamina
heroina
2,4
kokaina
2,4
exstazy
0,6
LSD
0,6
inne
2,4
brak odpowiedzi
84,3
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 29
Stosowanie strzykawek wspólnie z innymi osobami
Niewiele osób spośród zgłaszających się do Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych w roku 2009
stosowało strzykawki wspólnie z innymi osobami (1%).
Trzech na czterech (74%) spośród zgłaszających się do PKD nie używało nigdy tych samych strzykawek
co inne osoby, zaś 25% zgłaszających się na testy nie udzieliło odpowiedzi w tym zakresie.
Wykres 27. Stosowanie strzykawek wspólnie z innymi osobami,
tak
1%
brak
odpowiedzi
25%
nie
74%
Strona 30
Przechodzone choroby
Wśród osób, które w 2009 roku zgłosiły się do PKD, by wykonać test w kierunku HIV, 7% przyznało, że
chorowało lub choruje na choroby przenoszone drogą płciową, 2% przyznało się do zakażenia wirusem
WZW B , natomiast 1% przyznał, że zakaziło się wirusem WZW C.
Wykres 28. Osoby cierpiące na choroby przechodzone w przeszłości lub obecnie,
analiza danych z PKD z roku 2009, N=1000;
(możliwa była więcej niż jedna odpowiedź)
7
4
choroby przenoszone
drogą płciową
82
7
7
51
WZW C
41
1
3
35
WZW B
39
26
2
0
tak
10
szczepienie
20
30
nie
40
50
nie wiem
60
70
80
90
100
%
brak odpowiedzi
Strona 31
Do najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową wśród osób testujących się w
kierunku HIV w 2009, zakażenie wirusem HPV (23%) oraz rzeżączka (19%).
Wykres 29. Osoby cierpiące na choroby przenoszone drogą płciową w przeszłości lub obecnie,
analiza danych z PKD z roku 2009, N=70;
(możliwa była więcej niż jedna odpowiedź)
HPV / brodawczak / brodawki narządów płciowych /
kłykciny kończyste
22,9
Rzeżączka
18,6
Grzybica pochwy / drożdżyca
15,7
Chlamydia trachomatis / zakażenie bakteryjne
12,9
Kiła / WR + / Syfilis
11,4
Herspesvirus / opryszczka płciowa / HSV2
4,3
2,9
w trakcie diagnozy
Wszawica łonowa
1,4
10,0
inne
nie pamięta
1,4
brak odpowiedzi
1,4
0
5
10
15
20
25
30 %
Strona 32
Wykonanie tatuażu bądź piercingu
Blisko co piąta osoba (18%), która w 2009 roku poddała się testowi na obecność wirusa HIV w PKD
poddała się wcześniej zabiegowi piercingu, a co dziesiąta wykonaniu tatuażu (11%).
Wykres 30. Wykonanie tatuażu, piercingu,
73
Piercing
Tatuaż
18
86
0%
10%
20%
30%
nie
40%
tak
10
11
50%
60%
70%
80%
90%
3
100%
brak odpowiedzi
Strona 33
Ryzykowne zawody
W roku 2009, wśród osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV do Punktów Konsultacyjno –
Diagnostycznych, stosunkowo niewielką grupę osób stanowili ludzie, którzy z uwagi na wykonywany
zawód byli narażeni na zakażenie HIV.
Grupa ta stanowiła 7% ogółu osób zgłaszających się na testy, przy czym 4% to osoby pracujące w
branży medycznej, 2% przyznaje, że narażenie na zakażenie HIV jest związane w ich przypadku ze
świadczeniem usług seksualnych.
Wykres 31. Narażenia zawodowe,
(możliwa więcej niż jedna odpowiedź)
nie
88,7
tak, medyczne
3,6
tak, sex
1,9
tak, inne
1,5
brak odpowiedzi
4,7
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 34
Leczenie szpitalne
Największą grupę odwiedzających Punkty Konsultacyjno-Diagnostyczne w 2009 roku, ani razu nie były
leczone szpitalnie (44%).
Nieznacznie mniejszą grupę, bo 41%, stanowiły osoby, które leczeniu szpitalnemu były poddane 1 – 2
razy w ciągu swojego życia.
Co dziesiąta osoba zgłaszająca się do PKD była leczona w szpitalu od 3 do 5 razy (11%), zaś 3% osób
było leczonych szpitalnie więcej niż pięć razy.
Wykres 32. Leczenie szpitalne,
%
100
90
80
70
60
50
43,5
40,6
40
30
20
11,4
10
3,2
1,4
6 i więcej razy
brak odpowiedzi
0
ani razu
1 – 2 razy
3 – 5 razy
Istotnie częściej leczeniu w szpitalu nie były ani razu poddawane:
 osoby oceniające swój stan zdrowia jako bardzo dobry (54%),
 panny/kawalerowie (47%).
Strona 35
Krwiodastwo
Większość odwiedzających Punkty Konsultacyjno-Diagnostyczne w 2009 roku, ani razu nie oddawało
krwi (44%).
Krew oddała co dziesiąta osoba zgłaszająca się do PKD była leczona w szpitalu od 3 do 5 razy (12%).
Wykres 33. Krwiodastwo,
brak odpowiedzi
6%
tak
12%
nie
82%
Częściej krew oddawały przede wszystkim:
 bardzo dobrze oceniający swoją sytuację materialną (23%),
 mieszkańcy wsi (20%),
 osoby homoseksualne (19%),
Strona 36
Ciąża
W 2009 roku do testu w PKD podszedł znaczny udział kobiet w ciąży (24%).
Wykres 34. Ciąża,
brak
odpowiedzi
6%
tak
24%
nie
70%
Na poznaniu swojego statusu serologicznego zależało głównie ciężarnym:
 kobietom słabiej wykształconym (68% z wykształceniem zawodowym, 51% - z
podstawowym),
 kobietom zamężnym (67%),
 trzydziestolatkom (32%).
Strona 37
Zachowania seksualne
Orientacja seksualna osób zgłaszających się do PKD
Przeważająca większość osób, które w roku 2009 zgłosiły się do PKD w celu wykonania testu, to osoby
o orientacji heteroseksualnej (84%). Co jedenasta osoba zgłaszająca się na test deklarowała orientację
homoseksualną (9%).
4% osób, które wykonywały test w kierunku HIV określiło się jako biseksualiści.
Wykres 35. Orientacja seksualna osób zgłaszających się do PKD,
biseksualnabrak odpowiedzi
4%
3%
homoseksualna
9%
heteroseksualna
84%
Istotnie częściej orientację homoseksualną deklarowali:
 żyjący w związku nieformalnym (20%),
 testujący się w warszawskim PKD (14%),
 mieszkańcy regionu centralnego (13%),
Strona 38
Stali partnerzy
Trzy czwarte (78%) spośród osób zgłaszających się do PKD deklaruje posiadanie stałego partnera
seksualnego, zaś 6% takiego nie ma.
Wykres 36. Posiadanie stałego partnera seksualnego,
tak
78%
nie dotyczy
1%
brak informacji
15%
nie
6%
Istotnie częściej posiadanie stałego partnera deklarują:
 osoby w wieku 30-39 (85%),
 osoby heteroseksualne (80%),
 mieszkańcy miast (79%).
Strona 39
Co trzeci (33%) badany deklarujący posiadanie stałego partnera przyznaje, że w ciągu całego życia
miał jednego stałego partnera. 25% osób przyznaje, że miała dwóch stałych partnerów seksualnych, a
nieco więcej, bo 38% - deklaruje, że było ich więcej.
Wykres 37. Liczba stałych partnerów seksualnych w całym życiu,
%
40
33
31
25
20
7
4
0
1 partner
2 partnerów
3 - 5 partnerów
powyżej 5
partnerów
brak odpowiedzi
Strona 40
Kontakty seksualne z partnerami innymi, niż stały partner
Niemal połowa zgłaszających się na test przyznała, że miało kontakty seksualne z innym partnerem, niż
stały partner (47%). Do PKD zgłosiło się 28% osób, które nie miała tego typu kontaktów.
Wykres 38. Kontakty z innym partnerem seksualnym niż stały partner podczas całego życia,
nie
28%
brak informacji
22%
nie dotyczy
3%
tak
47%
Istotnie częściej kontakty seksualne z inną osobą niż stały partner posiadali:
 osoby o orientacji homoseksualnej (63%),
 młodzi: 18 -19 latkowie (61%),
 trzydziestolatkowie (59%).
Strona 41
Stosowanie prezerwatyw
Spośród osób zgłaszających się w 2009 roku do PKD, 12% nigdy nie stosowała prezerwatyw
w kontaktach seksualnych z partnerami innymi niż stali partnerzy. Z kolei co czwarty nigdy nie stosuje
prezerwatyw w kontaktach ze stałym partnerem (25%)
Co piąty testujący się deklaruje, że często używa prezerwatywy w podejmowanych przez siebie
kontaktach seksualnych z partnerami zarówno stałymi jak i innymi niż stali (20%).
Wykres 39. Stosowanie prezerwatywy w kontaktach seksualnych,
%
50
stosowanie prezerwatyw ze stałym partnerem
45
stosowanie prezerwatyw z innym partnerem, niż stały partner
40
35
32,1
30,4
30
25,1
25
20,4
20,2
19,8
20
15
15,2
12,5
11,8
12,5
10
5
0
zawsze
często
czasami
nigdy
brak odpowiedzi
Wśród zgłaszających się, 12% w kontaktach ze stałym partnerem, a 18% w kontaktach z partnerem
innym niż stały, zawsze używa prezerwatyw.
Strona 42
Osoby podchodzące do testu w kierunku HIV w PKD, najczęściej używają prezerwatyw w trakcie
kontaktów waginalnych (55%). 12% używa prezerwatyw w kontaktach analnych, należy zwrócić uwagę
na fakt, że stosuje je większość homoseksualistów (66%).
Najrzadziej testujący się w kierunku HIV używają prezerwatyw w trakcie kontaktów oralnych (3%).
Wykres 40. Stosowanie prezerwatywy w kontaktach seksualnych,
Waginalne
16
Analne
16
55
12
72
41
Oralne
0%
10%
29
20%
3
30%
nie
40%
tak
55
50%
60%
70%
80%
90%
100%
brak odpowiedzi
Strona 43
Więcej niż co 10 osoba podchodząca do testu przyznała, że w trakcie kontaktu seksualnego
uszkodzeniu uległa prezerwatywa (12%).
Wykres 41. Uszkodzenie prezerwatywy,
nie
46%
brak odpowiedzi
39%
nie wiem
2%
tak
13%
Duży udział badanych nie udzielił odpowiedzi w tej kwestii (39%). Częściej odpowiedzi nie udzieliły:
 osoby niepełnoletnie (77%),
 kobiety (44%),
 nie pracujący (44%).
Strona 44
Partnerzy seksualni (charakterystyka)
Jak wynika z danych zgromadzonych przez Doradców z PKD, ponad trzy czwarte osób zgłaszających
się na test w roku 2009 miało kontakty z partnerem heteroseksualnym w okresie ostatniego roku przed
wykonaniem testu (78%).
Istotnie częściej tego typu kontakty podejmowały:
 kobiety (87%),
 osoby żonate/zamężne (87%).
Wykres 42. Partnerzy seksualni z ostatniego roku,
Hetero
78
Zmieniający partnerów
45
Obcokrajowcy
16
Homo
11
Prostytuujący się
7
Zakażony HIV
6
Bisex
5
IDU
2
brak odpowiedzi
9
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100 %
Drugą co do liczności grupą osób w okresie 12 miesięcy przed wykonaniem testu miało kontakty
seksualne z osobami zmieniającymi partnerów seksualnych (45%). Istotnie częściej takich partnerów
mieli:
 osoby biseksualne (34%),
Strona 45
Z obcokrajowcami miało kontakty seksualne 16% osób, które zgłosiły się do PKD. Istotnie częściej takich
partnerów miały:
 bisexualni (34%),
 osoby stanu wolnego; panny, kawalerowie (20%),
 osoby niepracujące (20%).
Strona 46
Liczba partnerów seksualnych z ostatniego roku – kobieta jako partnerka
Wśród mężczyzn, którzy zgłosili się do punktów konsultacyjnych, większość miała w ciągu ostatniego
roku przynajmniej jedną partnerkę seksualną (21%). Kontakty homoseksualne z kobietą miało z kolei 3%
kobiet testujących się w kierunku HIV.
Wykres 43. Posiadanie partnerów seksualnych z ostatniego roku – kobieta jako partnerka,
Mężczyźni (N=562)
Kobiety (N=438)
Tak
3%
Tak
79%
Nie
21%
Nie
97%
Spośród mężczyzn zgłaszających się do PKD, deklarujących posiadanie partnerki seksualne, największy
udział deklaruje posiadanie 6 i więcej partnerek w ciągu całego życia (40%). W ciągu roku najczęściej
posiadali oni jedną (34%) bądź dwie (32%) partnerki.
Wykres 44. Liczba partnerów seksualnych – kobieta jako partnerka,
analiza danych z PKD z roku 2009, N=454 (mężczyźni deklarujący posiadanie partnerki seksualnej w
ciągu ostatniego roku). Ze względu na niską liczbę kobiet deklarujących posiadanie partnerki seksualnej
(11 osób), analizy nie były uprawnione.
%
mężczyźni
45
40,1
40
35
34,0
całe życie
32,3
30
ostatni rok
29,3
22,2
25
20
15
10
11,6
7,7
12,6
9,5
5
0
1 partnerka
2 partnerki
3 - 5 partnerek
powyżej 5
partnerek
brak odpowiedzi
Strona 47
Liczba partnerów seksualnych z ostatniego roku – mężczyzna jako partner
Co piąty mężczyzna, który w roku 2009 zgłosił się na test, miał w ciągu ostatniego roku przed testem
męskiego partnera seksualnego (20%). Jednocześnie posiadanie związków heteroseksualnych
deklaruje 92% kobiet zgłaszających się na test.
Wykres 45. Posiadanie partnerów seksualnych z ostatniego roku – mężczyzna jako partner,
Mężczyźni (N=562)
Tak
20%
Kobiety (N=438)
Tak
89%
Nie
80%
Nie
11%
Większość mężczyzn przyznających, że mieli homoseksualne związki w ciągu roku poprzedzającego
test, deklaruje, że w tym czasie miała więcej niż 5 partnerów (60%). W ciągu całego życia taką liczbe
partnerów miało 78% mężczyzn.
Wykres 46. Liczba partnerów seksualnych– mężczyzna jako partner,
analiza danych z PKD z roku 2009
mężczyźni N=111, kobiety N=388.
%
ostatni rok
mężczyźni
70
60
ostatni rok
kobiety
całe życie
całe życie
59,3
60,4
50
40
32,8
34,0
31,1
30
20
19,3 20,1
21,7
16,8
18,6
10
3,6
18,0
21,9
13,3
5,7
7,2
10,8
5,4
0
1 partner
2 partnerów
3 - 5 partnerów
powyżej 5
partnerów
brak odpowiedzi
Strona 48
Jedna piąta kobiet deklarujących posiadanie partnera seksualnego w ciągu roku poprzedzającego
badanie przyznaje, że miała jednego takiego partnera (20%). Podobnej wielkości grupa przyznaje
posiadanie w tym czasie dwóch (19%) oraz więcej niż pięciu partnerów (22%).
Strona 49
Ryzykowne zachowania
Rozmowy przeprowadzane przez Doradców pracujących w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych
i pytania zadawane na podstawie ankiety do samodzielnego wypełniania pozwoliły stwierdzić, czy osoby
zgłaszające się celem wykonania testów podejmowały kiedykolwiek zachowania ryzykowne, które mogły
stworzyć zagrożenia zakażenia się przez nie wirusem.
Niemal wszyscy zgłaszający się na test w roku 2009 przyznali podjęcie choć raz w życiu ryzykownych
kontaktów seksualnych, które mogły doprowadzić do zakażenia HIV (96%). Jest to zdecydowanie
najczęstszy powód zgłoszenia się do PKD.
Wykres 47. Ryzykowne zachowania seksualne,
analiza danych z PKD z roku 2009 N=1000
% 100
95,8
80
60
40
20
10,4
3,2
2,2
1
IDU
Zawodowe
Pozazawodowe
1,4
0
Kontakty
seksualne
Inne
brak
odpowiedzi
Inne wskazywane zachowania wywołujące ryzyko zakażenia HIV wynikały ze stosowania narkotyków
drogą dożylną (3%) bądź z charakteru wykonywanej pracy (2%).
Strona 50
Czas jaki upłynął od zachowania ryzykownego
Wśród osób zgłaszających się do PKD największa grupa zdecydowała się na test w okresie od 3 do 12
miesięcy (43%).
W odstępie kilku dni od zachowania ryzykownego, PKD odwiedziło 5% badanych.
Średnio co dziesiąta osoba (13%) czekała z wykonaniem testu w kierunku HIV 12 miesięcy lub więcej.
Wykres 48. Czas jaki upłynął od zachowania ryzykownego,
(możliwość udzielenia kilku odpowiedzi)
5
kilka dni temu
kilka tygodni temu
25
do 3 miesięcy temu
11
od 3 do 12 miesięcy temu
43
ponad 12 miesięcy temu
13
Brak odpowiedzi
11
0
10
20
30
40
50
60
70
80
%
Strona 51
Kontakty seksualne pod wpływem środków psychostymulujących
Spośród zgłaszających się do PKD w 2009 roku co trzecia osoba przyznała, miała kontakt seksualny
będąc pod wpływem alkoholu (39%).
Istotnie częściej kontakt seksualny pod wpływem alkoholu deklarują:
 osoby stanu wolnego (42%).
Wykres 49. Kontakty seksualne pod wpływem środków psychostymulujących,
54
Alkohol
39
83
Narkotyki w iniekcji
1
71
Inne narkotyki
0%
7
6
16
24
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
nie
tak
brak odpowiedzi
Znacznie rzadziej osoby, które wykonały test w kierunku HIV uprawiały seks pod wpływem narkotyków.
Dotyczy to zarówno narkotyków dożylnych (1%) jak i przyjmowanych w inny sposób (6%).
Strona 52
Wykres 50. Kontakty pod wpływem jakich narkotyków,
analiza danych z PKD z roku 2009,
narkotyki, w tym zażywane w drodze iniekcji N=64
narkotyki, inne niż zażywane w drodze iniekcji N=55
(możliwość wielu odpowiedzi, pozycje powyżej jednego wskazania )
61,8
THC
27,3
Amfetamina
63,6
36,3
21,8
kokaina
9,1
exstazy
18,1
narkotyki, w tym zażywane w
drodze iniekcji
LSD 1,8 4,1
narkotyki, inne niż zażywane
w drodze iniekcji
7,3
inne
9,1
brak odpowiedzi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Badani najczęściej odbywali kontakty płciowe pod wpływem THC (64%), amfetaminy (36%) bądź
kokainy (22%).
Strona 53
Typy ryzykownych kontaktów seksualnych
Zdecydowana większość osób zgłaszających się do PKD w 2009 roku przyznała, że miała ryzykowne
kontakty heteroseksualne.
Wśród osób zgłaszających się na testy istotnie częściej ryzykowne kontakty heteroseksualne
podejmowały kobiety (88%).
Wykres 51. Zachowania ryzykowne – kontakty seksualne,
H
e
t
e
r
o
s
e
k
s
u
a
l
n
79,4
e
87,7
Mężczyzna +
M
ę
ż
c
z
y
z
n
21,0
a
Kobieta + Kobieta
1,1
0,4
0,7
Brak kontaktu
Mężczyzna
Kobieta
5,2
Brak odpowiedzi
11,2
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Co piąty mężczyzna, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed testem mieli ryzykowne kontakty
homoseksualne. Jednocześnie jedynie 1% testujących się kobiet miało kontakty z innymi kobietami.
Strona 54
Rodzaj kontaktów seksualnych
Niemal cztery osoby na pięć, spośród zgłaszających się do PKD w 2009 roku przyznało, że miało
kontakty waginalne (77%). Dwie piąte testujących się twierdzi, że miała kontakty oralne pasywne (41%),
a podobny odsetek oralne pasywne (44%) bądź aktywne (42%). Po kontakty analne pasywne i analne
aktywne miało odpowiednio 15% i 14%.
Wykres 52. Rodzaj kontaktów seksualnych,
Waginalne
77
Oralne pasywne
44
Oralne aktywne
43
15
Analne pasywne
Analne aktywne
14
1
Inne
brak odpowiedzi
14
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 55
Analiza wśród osób, które w roku 2009 uzyskały dodatni
wynik testu
Charakterystyka społeczno - demograficzna
Niniejsze analizy bazują na nadreprezentacji osób, które w roku 2009 uzyskały w Punktach
Konsultacyjno - Diagnostycznych dodatnie wyniki testów w kierunku HIV.
W próbie znalazło się 204 osób. Ankietę do samodzielnego wypełnienia uzupełniło 178 badanych.
Płeć
Wśród osób, które w 2009 roku zgłosiły się do Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych i uzyskały
wynik dodatni testu na obecność HIV, w 89% byli to mężczyźni. Odsetek kobiet w tej grupie stanowił
jedynie 11%.
Wykres 53. Płeć osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV,
które uzyskały dodatni wynik testu
kobieta
11%
mężczyzna
8
9
%
Strona 56
Wiek
Największą część nadreprezentacji stanowiły osoby młode, w wieku 20 – 29 lat (43%). Nieco mniej to
osoby w wieku 30 – 39 lat (36%).
Inne grupy wiekowe stanowiły znacznie mniejszy udział nadreprezentacji: 15% stanowili
czterdziestolatkoweie, 5% - osoby starsze, powyżej 50-tego roku życia (5%), oraz młodzież nie starsza
niż 19 lat (6%).
Przewaga osób w wieku 20 – 39 lat może wynikać z ich większej aktywności seksualnej oraz
częstotliwości zmieniania partnerów.
Wykres 54. Wiek osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV,
%
45
42,7
40
36,0
35
30
25
20
14,6
15
10
5
3,4
1,7
1,1
0,6
0
18 - 19 lat
20 - 29 lat
30 - 39 lat
40 - 49 lat
50 - 59 lat
powyżej 60
l
a
b
r
a
k
d
a
n
y
c
h
t
Strona 57
Miejsce zamieszkania
Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania badanych, zdecydowana większość pochodzi z miast (85%).
Mieszkańcy wsi stanowili 9% osób, u których w 2009 test w kierunku HIV wykazał zakażenie.
Struktura, jeśli chodzi o miejsce zamieszkania, nie różni się istotnie od struktury ogółu osób
podchodzących do testu. Różnica pomiędzy liczbą osób podchodzących do testu pochodzących
z miasta a tych pochodzących ze wsi, wynika z umiejscowienia Punktów Konsultacyjno –
Diagnostycznych jedynie w miastach.
Wykres 55. Miejsce zamieszkania osób,
które uzyskały dodatni wynik testu,
miasto
85%
wieś
9%
brak danych
6%
Strona 58
Województwo zamieszkania
Zdecydowanie najwięcej przypadków zakażenia odnotowano wśród osób pochodzących z województw:
mazowieckiego (26%) i śląskiego (21%).
Wykres 56. Województwo zamieszkania osób,
m
a
z
o
w
ś
p
d
w
i
o
m
o
d
n
i
j
a
w
s
k
p
o
ą
s
k
i
e
s
k
i
e
s
k
i
e
s
k
i
e
r
l
e
l
k
o
p
o
a
o
r
m
a
p
i
z
u
o
o
a
-
o
l
ś
m
u
e
o
ł
p
d
l
a
l
s
s
u
e
a
s
k
i
e
s
k
i
e
s
k
i
e
s
k
i
e
s
k
i
e
c
k
i
e
l
r
p
a
8
6
6
5
i
o
21
e
k
o
r
i
26
-
z
u
p
o
k
r
b
k
d
o
m
k
l
ń
ó
d
o
o
ą
r
m
l
k
i
n
p
h
k
o
ł
c
c
l
m
a
e
o
w
z
i
o
p
o
l
s
k
i
e
u
b
e
l
s
k
i
e
4
4
4
3
3
2
2
2
1
świętokrzyskie
1
3
brak odpowiedzi
0
5
10
15
20
25
30
35
%
Strona 59
Status rodzinny
Większość osób, u których test wykazał zakażenie HIV, to osoby stanu wolnego (panna/kawaler).
Stanowiły one 65% nadreprezentacji. Kolejne 16% tejże grupy to osoby w związkach małżeńskich.
Drugą co do liczności grupą nadreprezentacji stanowiły osoby w wieku nieformalnym (12%).
Wykres 57. Status rodzinny osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV,
które uzyskały dodatni wynik testu i samodzielnie wypełniły ankietę,
p
a
n
n
a
/
k
a
w
a
l
e
r
64,6
z
w
i
ą
z
e
k
n
i
e
f
o
r
m
a
l
n
y
12,4
zamężna/żonaty
10,7
9,0
rozwiedziona/y
wdowiec/wdowa
2,2
1,1
brak danych
0
20
40
60
80
100
%
Strona 60
Wykształcenie
Co trzecia osoba, u której w 2009 test wykazał zakażenie HIV, miała wykształcenie średnie (39%).
Porównywalną grupę nadreprezentacji stanowiły osoby z wykształceniem wyższym (38%).
Wykres 58. Wykształcenie osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV,
które uzyskały dodatni wynik testu i wypełniły ankietę’
wyższe
37,6
średnie
38,8
zasadnicze zawodowe
17,4
podstawowe
5,6
0,6
brak danych
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
%
Przy analizie wykształcenia osób, u których stwierdzono wystąpienie wirusa, należy wziąć pod uwagę
wcześniej wspomniany fakt, iż duży odsetek stanowią osoby młode (z przedziału wiekowego
20-29 lat), które są trakcie studiów bądź krótko po ich ukończeniu.
Strona 61
Miesiąc wykonania testu w kierunku HIV
Analizując konkretne miesiące wykonania testu, okazuje się, że najwięcej wizyt w Punktach
Konsultacyjno – Diagnostycznych, w wyniku których zdiagnozowano zakażenie HIV, odnotowano w
marcu (11%) i lipcu (10%).
Wykres 59. Miesiąc, w którym zgłoszono się na test,
Dane KC AIDS za rok 2009
%
13
11
9
9
7
7
5
odestek osób z dodatnim wynikiem testu, testujący w poszczególnych miesiącach
stosunek wyników dodatnich do całkowitej liczby testów
4,5
11
10
4
9
9
9
8
3,5
8
7
3
7
6
2,5
5
1,37
1,24
3
1,64
1,61
1,55
2
1,57
1,30
1,26
1,08
1,5
1,13
0,73
0,80
1
1
0,5
-1
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
0
Strona 62
Sytuacja społeczna i zdrowotna osób, które w roku 2009 uzyskały
dodatni wynik testu
W 178 na 204 przypadkach, osoby, które uzyskały dodatni wynik testu w kierunku HIV, uzupełniły
ankietę samodzielnego wypełnienia. Dane zebrane w ten sposób pozwoliły na szerszy opis sytuacji
społecznej i zdrowotnej osób, u których w 2009 roku zdiagnozowano zakażenie wirusem.
Ocena stanu zdrowia
Analizując ocenę stanu zdrowia osób, które uzyskały dodatnie wyniki testów, warto zestawić odpowiedzi
z udzielonymi przez ogół osób testujących się w PKD w roku 2009. Dwie na trzy osoby swój stan
określiły jako dobry bądź bardzo dobry (68%). Analogiczna miara w przypadku ogółu osób
podchodzących do testu wynosi 86%, czyli jest o 18% wyższy.
Z kolei odsetek osób oceniający swój stan zdrowia jako zły bądź bardzo zły jest podobny w grupie ogółu
osób podchodzących do testu i grupie osób z wynikiem dodatnim (odpowiednio: 4%, 1%).
Wykres 60. Ocena stanu zdrowia osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV,
które uzyskały dodatni wynik testu i wypełniły ankietę,
b
a
r
d
z
o
d
o
b
r
stan zdrowia
y
11,2
d
o
b
r
y
56,7
ś
r
e
d
n
i
27,5
zły
3,9
brak danych
0,6
%
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Strona 63
Sytuacja zawodowa
Biorąc pod uwagę sytuację zawodową osób, które uzyskały dodatni wynik testu na obecność HIV,
największy odsetek stanowiły osoby pracujące (70%), zaś prawie co trzecia osoba przyznaje, że nie
pracuje (30%).
Wykres 61. Sytuacja zawodowa osób,
nie pracuje
30%
pracuje
70%
%
Strona 64
Biorąc pod uwagę sytuację osób niepracujących, widać znaczne różnicę między grupą testujących się, a
grupą osób u których stwierdzono obecność wirusa.
W pierwszej grupie połowa osób niepracujących stanowią studenci (52%), a kolejne 11% to uczniowie
szkół średnich. Z kolei w drugiej grupie największy odsetek stanowią osoby niepracujące (56%), a osób
uczących się bądź studiujących jest zaledwie 21%.
Wykres 62. Sytuacja osób, które nie pracują
wśród osób, które uzyskały dodatni wynik testu i wypełniły ankietę,
analiza danych z PKD z roku 2009, N = 54
s
t
u
d
e
n
18,5
t
52,0
n
i
e
p
r
a
c
u
j
55,6
e
22,8
1,9
uczeń szkoły średniej
10,5
Nadreprezentacja
11,1
rencista/emeryt
Ogół podchocących do testu
3,4
9,3
7,8
inne
3,7
3,4
brak odpowiedzi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Strona 65
Ocena sytuacji materialnej
Niemal połowa badanych, u których wykryto HIV, swoją sytuację finansową określiła jako dobrą bądź
bardzo dobrą (48%). Sytuacja materialna jest zła bądź bardzo zła dla 12% osób, u których stwierdzono
zakażenie.
Porównując uzyskany wynik do ogółu podchodzących do badania nie widać znaczących różnic w
rozkładzie odpowiedzi.
Wykres 63. Ocena sytuacji finansowej osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV,
sytuacja materialna
b
a
r
d
z
o
d
o
b
r
a
9
d
o
b
r
a
39
z
a
d
o
w
a
l
a
j
ą
c
a
40
z
ł
a
10
bardzo zła
2
0
10
20
30
40
50
60
%
Strona 66
Wcześniejsze testy w kierunku HIV
Wykonywanie testów przed 2009 rokiem
Ponad połowa badanych, w przypadku których wykazano zakażenie wirusem, przed podejściem do testu
w Punkcie Konsultacyjno – Diagnostycznym, wykonywała już wcześniej test na jego obecność (56%).
Odsetek osób, które podchodziły do testu przynajmniej dwa razy, jest znacznie wyższy dla osób
faktycznie zakażonych niż przy całej populacji osób chcących podejść do badania w 2009 roku. Fakt ten
może wynikać z większej częstotliwości zachowań ryzykownych w przypadku nadreprezentacji bądź też
chęci weryfikacji poprzednich wyników.
Wykres 64. Wykonywanie testów na obecność HIV w przeszłości przez osoby,
brak
odpowiedzi
3%
nie
41%
tak
56%
Wśród osób, u których stwierdzono wystąpienie wirusa, istotnie częściej w przeszłości test wykonywały
osoby w wieku 30 – 39 lat (67%).
Strona 67
Czas, jaki upłynął od ostatniego testu w kierunku HIV
Biorąc pod uwagę czas przeprowadzenia ostatniego badania, okazuje się, że największa grupa
badanych, która wykonywała w przeszłości test na obecność HIV, robi to ponownie w odstępie roku
bądź dłuższym od badania (44%).
Kolejna pod względem liczności grupa wykonywała poprzedni test w okresie do trzech miesięcy w
Punkcie Konsultacyjno – Diagnostycznym (27%).
Wykres 65. Czas wykonania ostatniego testu na obecność HIV przez osoby,
które uzyskały dodatni wynik testu i wykonywały już wcześniej test na obecność wirusa,
analiza danych z PKD z roku 2009, HIV N=115
%
70
60
50
44,3
40
30
27,0
22,6
20
10
1,7
4,3
0
< 3 m-ce
3-12 m-cy
>12 m-cy
inne
brak
odpowiedzi
Strona 68
Liczba wykonanych testów na obecność HIV w przeszłości
W przypadku połowy osób, które już wcześniej przeprowadzały test w kierunku HIV, test robiony w roku
2009 był drugim, jaki został wykonany (51%).
Znacznie mniej osób wykonywało test w przeszłości więcej niż 2 razy.
Wykres 66. Liczba wcześniej wykonanych testów na obecność HIV przez osoby,
które uzyskały dodatni wynik testu i wykonywały już wcześniej test na obecność wirusa,
% 70
60
51
50
40
30
20
16
11
11
10
6
4
0
1
2
3
4 i więcej
brak
odpowiedzi
Kilka razy
Strona 69
Zachowania ryzykowne
Zdecydowana większość badanych, która uzyskała wynik dodatni na obecność HIV stwierdziła, że miała
do czynienia z zachowaniami ryzykownymi. Wśród najczęściej wymienianych ryzykownych zachowań są
kontakty seksualne (94%). Znacznie mniejsza grupa wskazuje na narkotyki drogą iniekcji (14%).
Porównując wyniki z grupą ogólnopolską, osoby zakażone HIV znacznie częściej wymieniały narkotyki
jako zachowanie ryzykowne niż osoby z grup
y ogółu testujących się (14% do 3%).
Wykres 67. Zachowania ryzykowne osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV,
% 100
94,1
80
60
40
14,2
20
7,8
1,5
3,4
0
Kontakty
seksualne
Narkotyki drogą
iniekcji
Zawodowe
Inne
Brak odpowiedzi
Strona 70
Czas jaki upłynął od ostatniego zachowania ryzykownego
Wśród osób zakażonych HIV największa grupa zdecydowała się na test w okresie od 3 do 12 miesięcy
(39%).
Wykres 68. Czas, jaki upłynął od zachowania ryzykownego osób,
4,9
kilka dni temu
kilka tygodni temu
27,0
do 3 miesięcy temu
13,7
od 3 do 12 miesięcy temu
38,7
ponad 12 miesięcy temu
17,2
Brak odpowiedzi
9,3
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100 %
W odstępie kilku dni od zachowania ryzykownego, PKD odwiedziło 5% badanych.
Średnio co dziesiąta osoba (13%) czekała z wykonaniem testu w kierunku HIV 12 miesięcy lub więcej.
Strona 71
Kontakty seksualne pod wpływem środków psychostymulujących
Spośród zgłaszających się do PKD w 2009 roku, u których stwierdzono obecność HIV, 42% przyznało,
że miało kontakt seksualny będąc pod wpływem alkoholu.
Istotnie częściej kontakt seksualny pod wpływem alkoholu deklarują określający swój stan zdrowia jako
średni (57%).
Wykres 69. Kontakty seksualne pod wpływem środków psychostymulujących,
Alkohol
46,1
Narkotyki w iniekcji
41,7
72,1
Inne narkotyki
57,8
0%
12,3
11,3
13,7
16,7
28,4
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
nie
tak
brak odpowiedzi
Rzadziej osoby, u których stwierdzono zakażenie wirusem, uprawiały seks pod wpływem narkotyków.
Dotyczy to zarówno narkotyków dożylnych (11%) jak i przyjmowanych w inny sposób (14%).
Strona 72
Wykres 70. Kontakty pod wpływem jakich narkotyków,
analiza danych z PKD z roku 2009,
narkotyki, w tym zażywane w drodze iniekcji N=28
narkotyki, inne niż zażywane w drodze iniekcji N=23
(możliwość wielu odpowiedzi, pozycje powyżej jednego wskazania )
UWAGA! Mała próba – dane w liczebnościach
THC
14
7
Amfetamina
14
1
exstazy
3
LSD
2
2
grzybki
narkotyki zażywane w drodze
iniekcji
1
8
kokaina
narkotyki inne niż zażywane
w drodze iniekcji
5
6
inne
5
6
brak odpowiedzi
3
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
N
Badani, u których zdiagnozowano obecność wirusa, najczęściej odbywali kontakty płciowe pod wpływem
THC (14 przypadków), amfetaminy (14 przypadków oraz 7 w drodze iniekcji) bądź kokainy (8
przypadków, 5 – w drodze iniekcji).
Strona 73
Ryzykowne zachowania seksualne
Ryzykowne kontakty seksualne
Zdecydowana większość kobiet, które zakwalifikowały się do nadreprezentacji, jako podjęte ryzykowne
zachowanie seksualne, wskazała kontakty heteroseksualne (84%). Żadna z kobiet, która znalazła się w
grupie osób zakażonych HIV, nie przyznała iż miała kontakty homoseksualne.
Wykres 71. Ryzykowne zachowania seksualne wśród osób,
(pytanie wieloodpowiedziowe)
45,3
Heteroseksualne
84,0
mężczyzna
kobieta
55,3
Mężczyzna +
Mężczyzna
Kobieta + Kobieta
4,0
0,6
Brak
8,4
Brak odpowiedzi
12,0
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Biorąc pod uwagę kontakty seksualne mężczyzn, u których stwierdzono zakażenie wirusem, okazuje się,
że niespełna połowa miała stosunki heteroseksualnych (45%). Większą grupę mężczyzn, u których
stwierdzono obecność HIV, przyznała się do kontaktów homoseksualnych (55%).
Strona 74
Porównując wyniki osób, u których zdiagnozowano zakażenie z ogółem osób, które w 2009 roku zgłosiły
się do Punktu Konsultacyjno – Diagnostycznego, okazuje się, że w przypadku nadreprezentacji częściej
znaleźli się mężczyźni homoseksualni – relacje MSM wskazało 21% ogółu podchodzących do testu
mężczyzn. Udział kobiet podejmujących zachowania homoseksualne jest w obu grupach zbliżony.
Typy ryzykownych zachowań seksualnych
Większość osób, które uzyskały dodatni wynik testu Ponad połowa osób, u których stwierdzono
obecność HIV, przyznała, że ryzykownym zachowaniem seksualnym, jakie podejmowała, były kontakty
oralne pasywne (62%) bądź aktywne (61%). Zbliżonej wielkości grupy wskazywały kontakty analne
aktywne (48%), waginalne (44%) oraz analne pasywne (42%).
Wykres 72.Typy ryzykownych zachowań seksualnych wśród osób,
(pytanie wieloodpowiedziowe)
%
70
62,3
61,3
60
47,5
50
43,6
42,2
40
30
20
14,7
10
1,5
0
Oralne
pasywne
Oralne
aktywne
Analne
aktywne
Waginalne
Analne
pasywne
Inne
brak
odpowiedzi
Kontakty waginalne rzadziej wskazywane były przez:

osoby z wykształceniem wyższym (34%),

pracujących (37%),

osoby stanu wolnego (38%)

mężczyzn (40%),
Należy zwrócić uwagę na fakt, że struktura zachowań seksualnych istotnie różni się od uzyskanej w
wyniku analiz ogółu osób podchodzących do testu. Znacznie częściej podejmowano kontakty analne
Strona 75
pasywne bądź aktywne (14% i 15% w przypadku ogółu). Wynika to ze znacznego udziału
homoseksualnych mężczyzn w grupie osób, w przypadku której wykryto obecność wirusa.
Orientacja seksualna
Największą grupę osób, u których wykryto HIV, stanowili homoseksualiści (45%). Nieznacznie mniejszą
grupę stanowiły osoby heteroseksualne (43%).
Struktura ta różni się zdecydowanie od ogólnej struktury osób przystępujących do badania, gdzie ponad
84% stanowiły osoby heteroseksualne, natomiast badani o innych orientacjach stanowili jedynie
niewielki odsetek.
Wykres 73 Orientacja seksualna osób zgłaszających się na testy w kierunku HIV,
bisex
10%
brak danych
2%
hetero
43%
homo
45%
Wśród osób, u których stwierdzono zakażenie HIV, orientację heteroseksualną istotnie rzadziej
deklarowali:
 osoby w związku nieformalnym (23%),
 osoby z wykształceniem wyższym (27%),
 pracujący (34%),
 mężczyźni (37%).
Strona 76
Liczba partnerów seksualnych z ostatniego roku – kobieta jako partnerka
Wśród mężczyzn, u których stwierdzono występowanie HIV, 49% w ciągu 12 miesięcy, poprzedzających
wykonanie testu, nie miało żadnej kobiety jako partnerki seksualnej.
42% mężczyzn, deklarujących posiadanie partnerki seksualnej miało w tym okresie 1 partnerkę, a
kolejne 15% - dwie partnerki. Średnio co czwarty badany posiadał od 3 – 5 partnerek (26%).
Wykres 74. Liczba partnerów seksualnych z ostatniego roku – kobieta jako partnerka,
analiza danych z PKD z roku 2009, N=65 (mężczyźni deklarujący posiadanie partnerki seksualnej w
ciągu ostatniego roku, którzy uzyskały dodatni wynik testu).
%
50
45
44,4
41,5
mężczyźni
ostatni rok
całe życie
40
35
30
26,2
25
20
15,4
23,5
15
10
5
12,4
9,2
8,6
7,7
11,1
0
1 partnerka
2 partnerki
3 - 5 partnerek
powyżej 5
partnerek
brak odpowiedzi
Żadna z kobiet, która uzyskała dodatni wynik testu, nie przyznała się do posiadania partnerki seksualnej
w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
Strona 77
Liczba partnerów seksualnych z ostatniego roku – mężczyźni jako partnerzy
Do kontaktów seksualnych z mężczyznami przyznało się 54% mężczyzn i 88% kobiet z grupy osób
zakażonych wirusem.
W ciągu 12 miesięcy poprzedzających test kobiety najczęściej posiadały 1 partnera seksualnego (61%),
zaś w przypadku mężczyzn jednego partnera miało jedynie 20%, mających kontakty homoseksualne.
Zdecydowanie najczęściej mężczyźni posiadali wielu (powyżej 3) partnerów seksualnych (56%).
Wykres 75. Liczba partnerów seksualnych – mężczyźni jako partnerzy wśród osób,
(w tym 97 mężczyzn i 22 kobiety)
ostatni rok
mężczyźni
%
70
całe życie
ostatni rok
kobiety
64,9
61,1
całe życie
60
50
40
31,8
30
31,8
27,8
27,8
22,2
19,6
20
18,6
15,5
10
2,1
4,5
13,6
5,6
18,2
11,1
9,3
13,4
1,0
0
1 partner
2 partnerów
3 - 5 partnerów
powyżej 5
partnerów
brak odpowiedzi
Można stwierdzić, że mężczyźni, u których stwierdzono obecność HIV, znacznie częściej niż kobiety
mają stosunki homoseksualne, a co więcej są bardziej skłonni do zmian partnerów.
Strona 78
Partnerzy seksualni inni niż stali
Znaczna grupa osób, które uzyskały wynik pozytywny testu przeprowadzonego w 2009 roku w jednym
z Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznym, przyznała się, że posiadała partnerów innych niż stali
(60%). Co czwarty badany nadreprezentacji nie udzielił odpowiedzi na to pytanie (28%).
Wykres 76.Partnerzy seksualni inni niż stali wśród osób,
nie
11%
brak
odpowiedzi
28%
nie
dotyczy
1%
tak
60%
Posiadanie partnerów innych niż stali istotnie częściej deklarowały osoby homoseksualne (69%).
Rzadziej natomiast – mieszkańcy wsi (33%),
Strona 79
Stosowanie prezerwatyw
Na pytanie o częstotliwość używania prezerwatyw podczas kontaktów seksualnych, średnio co dziesiąta
osoba twierdzi, że robi to zawsze podczas kontaktów ze stałym partnerem (11%). Nieznacznie bardziej
powszechne jest każdorazowe używanie prezerwatywy podczas stosunków z partnerami innymi niż stali
(17%).
Z kolei prawie jedna czwarta osób (24%), u których stwierdzono zakażenie, przyznała, że nigdy nie
używa prezerwatyw podczas kontaktów ze stałymi partnerami.
Wykres 77.Użycie prezerwatywy wśród osób,
%
ze stałymi partnerami
35
30
30
z partnerami innymi niż stali
28
26
24
25
21
19
20
18
17
15
11
10
7
5
0
zawsze
często
czasami
nigdy
brak odpowiedzi
Do nie korzystania z prezerwatyw podczas stosunku z innymi osobami niż stały partner przyznaje się 7%
osób, u których wykryto obecność wirusa.
Strona 80
Partnerzy seksualni
Jak wynika ze zgromadzonych danych, niemal połowa badanych ze zdiagnozowanym zakażeniem,
miała przynajmniej jednego partnera heteroseksualnego (48%). Niewiele mniej – 45%, miało kontakty
seksualne z osobami homoseksualnymi, natomiast 41% - z osobą zmieniającą partnerów.
Należy zwrócić również uwagę na fakt, że 17% osób, u których stwierdzono obecność HIV, przyznało
się, że miało kontakty seksualne z partnerami już zakażonymi.
Wykres 78.Partnerzy seksualni z ostatniego roku wśród osób,
(pytanie wielodpowiedziowe)
Hetero
47,5
Homo
45,1
Zmieniający partnerów
40,7
Obcokrajowcy
21,1
Zakażony HIV
19,1
Bisex
15,2
Prostytuujący się
6,9
IDU
6,9
brak odpowiedzi
6,9
Partnerzy seksualni
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Najmniej liczna grupa nadreprezentacji przyznała się do posiadania partnerów prostytuujących się (7%)
bądź też stosujących narkotyki droga dożylną (7%).
Strona 81
%
Narażenia pozaseksualne
Osoby po transfuzji krwi
Jedynie nieznaczny odsetek nadreprezentacji miał wykonywaną w przeszłości transfuzję krwi (6%).
Znaczna większość - nigdy nie miała wykonywanego tego zabiegu (88%), natomiast 6% nie udzieliło
odpowiedzi w tym zakresie.
Wykres 79. Wykonywanie transfuzji krwi w przeszłości wśród osób,
brak
odpowiedzi
6%
tak
6%
nie
88%
Strona 82
Stosowanie narkotyków
Wśród osób, które uzyskały dodatni wynik testu w roku 2009, 62% deklaruje, że nigdy nie stosowało
narkotyków. W badanej grupie 12% przyznaje się, że jest od nich uzależniona.
Wykres 80. Stosowanie narkotyków wśród osób,
uzależnienie
12,3
często
2,0
czasami
12,7
nigdy
61,8
brak odpowiedzi
11,3
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Testujący się w PKD, które uzyskały dodatni wynik testu, częściej niż ogół podchodzących do badania,
przyznawały, że są uzależnione od narkotyków. Różnica między analizowanymi grupami wyniosła 10%.
Strona 83
Do najczęściej zażywanych narkotyków wśród osób, które testowały się w kierunku HIV należą
amfetamina (20%) i heroina (20%). Jednak zdecydowanie najczęściej osoby, które przyznały że
stosowały narkotyki odmawiały odpowiedzi na to pytanie i nie podawały nazwy narkotyku, z którym miały
kontakt (60%).
Wykres 81. Rodzaje zażywanych narkotyków drogą iniekcji
w przypadku osób, które uzyskały dodatni wynik testu
i zadeklarowały, że stosowały narkotyki
Amfetamina
20,0
heroina
20,0
kokaina
7,3
THC
3,6
inne
12,7
brak odpowiedzi
60,0
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
Strona 84
Stosowanie strzykawek wspólnie z innymi osobami
Niewielki udział osób spośród zgłaszających się do Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych w roku
2009 stosowało strzykawki wspólnie z innymi osobami (5%).
Wykres 82. Stosowanie strzykawek wspólnie z innymi osobami, wśród osób,
tak
6%
brak
odpowiedzi
25%
nie
69%
Nieco więcej niż 2/3 zgłaszających się do PKD nie używało nigdy tych samych strzykawek co inne osoby
(69), zaś 25% zgłaszających się na testy nie udzieliło odpowiedzi w tym zakresie.
Strona 85
Przechodzone choroby
17% osób, u której stwierdzono występowanie HIV, przechodziła choroby przenoszone drogą płciową.
6% grupy miało do czynienia z Wirusowym Zapaleniem Wątroby typu C (HCV), 5% - Wirusowym
zapaleniem wątroby typu B (HBV).
Okazuje się jednak, że połowa osób, u których zdiagnozowano obecność HIV, nie badała się w kierunku
WZW typu C (50%) oraz WZW typu B (48).
Wykres 83. Choroby przechodzone w przeszłości lub obecnie wśród osób,
10,8
5
choroby przenoszone
drogą płciową
67
17
10,8
33,3
WZW C
50
6
8,8
26
WZW B
48
18
5
0
tak
10
szczepienie
20
30
nie
40
50
nie wiem
60
70
80
90
100
%
brak odpowiedzi
Porównując wyniki z otrzymanymi w przypadku ogółu podchodzących do testu okazuje się, że osoby,
u których wykazano zakażenie, częściej przechodziły każdą z analizowanych chorób.
Strona 86
Do najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową wśród osób, u których stwierdzono
zakażenie HIV w 2009, była kiła (65%). Rzadziej wskazywano rzeżączkę (21%).
Wykres 84. Osoby cierpiące na choroby przenoszone drogą płciową w przeszłości lub obecnie,
wśród osób,które uzyskały dodatni wynik testu,
(możliwa była więcej niż jedna odpowiedź
UWAGA! Mała liczebność)
Kiła / WR + / Syfilis
64,7
Rzeżączka
20,6
zakażenie bakteryjne
5,9
HPV/ brodawczak
2,9
inne
2,9
brak odpowiedzi
2,9
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100 %
Strona 87
Leczenie szpitalne
Osoby, u których stwierdzono zakażenie HIV najczęściej nie były leczone szpitalnie (42%) bądź też były
leczona szpitalnie 1 – 2 razy w ciągu swojego życia (38%).
Wykres 85. Leczenie szpitalne wśród osób,
%
60
50
42,1
37,6
40
30
20
11,8
7,9
10
0,6
0
ani razu
1 – 2 razy
3 – 5 razy
6 i więcej
razy
brak
odpowiedzi
Strona 88
Ryzyko zawodowe
Większość osób, u których wykryto obecność HIV, nie jest narażona na ryzyko zakażenia się HIV w
związku z wykonywanym zawodem (87%). Jedynie w pojedynczych przypadkach respondenci, u których
stwierdzono zakażenie wirusem, przyznali, że wykonują zawód ryzykowny, związany z branżą
medyczną (4%) lub świadczeniem usług seksualnych (4%).
Wykres 86. Typ narażenia zawodowego,
wśród osób, które uzyskały dodatni wynik testu
nie
87,3
medyczne
4,4
sex
3,9
inne
1,5
brak odpowiedzi
4,9
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100 %
Strona 89
Podsumowanie
Na podstawie analizy ankiet wypełnianych w Punktach Konsultacyjno – Diagnostycznych można
zauważyć kilka istotnych zależności.
 Osoby, podchodzące do testu w PKD w 2009 roku to przede wszystkim osoby młode
(58% wszystkich testujących się to dwudziestolatkowie).
 Częściej w celu wykonania testu zgłaszali się mężczyźni – udział mężczyzn wśród osób
podchodzących do testu w 2009 roku wyniósł 56%, podczas gdy stanowią oni 48%
populacji ogólnopolskiej.
 W PKD zdecydowanie rzadziej testowały się osoby gorzej wykształcone – jedynie 5%
miało wykształcenie podstawowe (32% populacji ogólnopolskiej) oraz 6% - zasadnicze
zawodowe (24% populacji ogólnopolskiej).
 Biorąc pod uwagę status rodzinny okazuje się, że Punkty Konsultacyjno – Diagnostyczne
częściej odwiedzały osoby stanu wolnego, bądź w związku nieformalnym – taką sytuację
zadeklarowało 72% badanych, podczas gdy stanowią oni 28% Polaków. Rzadziej robiły to
osoby zamężne, które stanowią ponad połowę społeczeństwa (59%), natomiast w grupie
odwiedzających Punkty Konsultacyjno Diagnostyczne było ich 11%.
 Wśród osób, które podeszły do testu w 2008 roku, dla ponad 1/3 nie był to pierwszy
przeprowadzany test (33%). Jeszcze częściej test w przeszłości wykonywały osoby, u
których stwierdzono obecność wirusa (56%).
 Jako główne zachowanie ryzykowne wymieniane były stosunki seksualne (96%).
Zazwyczaj osoby zgłaszające się do Punktów Konsultacyjno – Diagnostycznych
deklarowały, że są orientacji heteroseksualnej (84%). Najczęściej deklarowano kontakty
waginalne (77%), zdecydowanie rzadziej oralne bierne (44%) i aktywne (43%).
 Jedynie niewielki udział badanych przechodził transfuzję krwi (4%), jest uzależniony od
narkotyków (2%) bądź stosował strzykawki z innymi osobami (1%).
Strona 90
 Większość osób, u których stwierdzono zakażeniem HIV to mężczyźni (89%).
 Największa grupa badanych przyznaje, że jest orientacji homoseksualnej (45%), a
nieznacznie mniejszy odsetek – heteroseksualnej (43%). Orientacji homoseksualnej są
przede wszystkim mężczyźni (50% mężczyzn ze zdiagnozowanym zakażeniem HIV), a
jedynie w jednym przypadku kobieta.
 Osoby, u których stwierdzono zakażenie HIV częściej, niż w przypadku ogółu
podchodzących do testu w PKD, częściej przyznało się do uzależnienia od narkotyków
(12%) bądź też do stosowania ich z mniejszą częstotliwością (15%).
 19% osób, u których stwierdzono zakażenie przyznało, że w ciągu 12 miesięcy od
wykonania testu w PKD miało stosunki seksualne z osobami zakażonymi HIV. W
przypadku ogółu testujących się, tego typu kontakt miało zaledwie 6% osób.
 Wśród osób, u których test przeprowadzony w 2009 w PKD wykazał obecność HIV, 12%
twierdzi, że w kontaktach ze stałymi partnerami zawsze używa prezerwatywy. Nieco
częściej zakażeni HIV używają prezerwatyw w kontaktach z partnerem innym niż stały
(20%).
Strona 91

Diagnostycznych w roku 2009

Transkrypt

Podobne dokumenty

801 888 448 (22) 692 82 26 Adres punktu PKD dla województwa

Dział gospodarki

certyfikat pkd - Agilis Cattus*PL

Certyfikat PKD - Agilis Cattus*PL

22 692 82 26 lub 801 888 448 - Promocja Zdrowia WSSE Katowice

Platforma Transferu Wiedzy Wielkopolski Wschodniej

SP-3 Symbol formularza: Nazwa formularza:

Co musisz wiedzieć o HIV/AIDS? 1.Czy każdy może się zakazić HIV

INFORMACJE DOTYCZĄCE PODATNIKA I WNIOSKOWANEJ