Od Tadeusza Kościuszki do Unii Europejskiej

Od Tadeusza Kościuszki do Unii Europejskiej
Są daty i wydarzenia ważne w dziejach Polski, obok których nie możemy przejść
obojętnie. Wymaga tego tradycja i pamięć o poległych.
Nikt nie przypuszczał, że jest nadzieja na wolność, kiedy grupa konspiratorów
220 lat temu rozpoczęła walkę. Po haniebnej Targowicy, zniszczeniu dzieła Konstytucji 3 Maja, upadku ducha wojskowego narodu, spodleniu magnaterii i szlachty, oczekiwano powolnej zagłady Rzeczypospolitej.
Polacy nie zatracili jednak instynktu narodowego i podjęli walkę o wolność. Insurekcja Kościuszkowska 1794 roku, rozpoczęła serię polskich powstań narodowych,
tragicznych w skutkach, ale mających ogromne znaczenie dla zachowania tożsamości narodu.
Tadeusz Kościuszko, bohater narodu amerykańskiego, nie tylko walczył o niepodległość. Jego podstawowym celem była odbudowa nowoczesnej Rzeczypospolitej, opartej na ideach europejskich. Jego wymarzona Polska miała być matką dla
wszystkich Polaków, bez względu na stan prawny i posiadanie ziemi.
Kościuszko wierzył, że tylko cały naród zjednoczony w wysiłku zbrojnym może
najpierw pobić zaborców, a później odbudować ojczyznę według zasad „wolności,
równości i braterstwa”. Mogła dokonać tego tylko solidarna postawa całego narodu.
Jak wiemy, tak się nie stało. Zbyt mało było ludzi światłych, takich jak Kościuszko,
Kołłątaj czy Staszic, którzy rozumieli, że stary ustrój złotej wolności szlacheckiej musi
odejść w niepamięć.
Kolejne powstania narodowe – proroczo – potwierdzały wizje Kościuszki. Upadały, bo wybuchały przedwcześnie, były słabo przygotowane, bez strategicznego
planu. Po macoszemu i mało poważnie traktowano kwestię chłopską. Nie powiązano
walki o niepodległość z wyzwoleniem ekonomicznym i politycznym najliczniejszej
warstwy narodu – chłopów polskich.
Odzyskanie niepodległości w 1918 roku było wydarzeniem najwyższej
wagi w 1000-letniej historii Polski, było dziełem całego narodu. Zarówno chłopi, jak i robotnicy, ziemiaństwo i inteligencja włączyli się w tworzenie nowej formuły walki narodowowyzwoleńczej. Polacy zasmakowali w wolności i bronili jej kosztem ogromnych ofiar w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. W tej
walce nigdy nie chodziło tylko o doraźne korzyści. Celem była Polska – równa
i sprawiedliwa dla wszystkich, tworząca jednolity naród, a nie spolaryzowane społeczności.
KOMITET WYBORCZY PSL
Panie, Panowie, Szanowni Państwo,
Czy dziś możemy powiedzieć, że ostatecznie cel ten osiągnęliśmy?
Przez ostatnie 25 lat cieszymy się, że żyjemy w wolnym i niepodległym państwie.
Ale czy jesteśmy szczęśliwi, czy przekłada się to na życzliwość wobec słabszych i
potrzebujących pomocy?
Otworzyliśmy Polskę dla drapieżnego kapitalizmu, doprowadziliśmy do zniszczenia narodowego przemysłu, otworzyliśmy drogę do bogacenia się elit, natomiast
innym zafundowaliśmy współczesne niewolnictwo. Nie liczy się człowiek, lecz kapitał. Tworzą się raje podatkowe. Takie warunki występują w wielu regionach świata.
Czy takiego świata oczekiwaliśmy? Czy oznacza to, że idee Kościuszki są przestarzałe?
Nie. One ciągle są aktualne!
Toczy się dzisiaj batalia o nową Europę. Czy ma być zjednoczona, czy ma być Europą egoizmów narodowych, podzieloną rozbieżnymi interesami ekonomicznymi?
Czy Europa ma być socjalna czy liberalna. Czy ma stanowić dom dla wszystkich, czy
tylko dla wybranych?
Wzorem Kościuszki musimy dzisiaj walczyć o nas wszystkich. I tylko wszyscy razem możemy to osiągnąć. Kościuszko wyciągnął pomocną dłoń do chłopów, ale to
oni – jako kosynierzy pod Racławicami, jako powstańcy styczniowi, jako żołnierze
Batalionów Chłopskich – zaświadczyli o gotowości i chęci współrządzenia krajem.
Dzisiejsze idee pomocniczości i solidarności, na których powinna opierać się Unia
Europejska, są niczym innym jak nawrotem do myśli Kościuszki i jego następców.
Pomagając sobie nawzajem, solidarnie walcząc i ponosząc ciężar tej walki, możemy
osiągnąć nasze cele.
Dzisiejsza jednocząca się Europa bliska jest myśli Kościuszki, który również uważał, że tylko wspólna Europa może zapewnić pokój narodom europejskim, tak potrzebny do prawidłowego rozwoju gospodarczego i kulturowego.